Pak më të ulëta se Korabi, Alpet Shqiptare ua marrin të gjitha maleve të Shqipërisë për nga lartësia mesatare, ashpërsia dhe kompaktësia. Të shumta janë majat mes 2,000 dhe 2,600 m, e gjithashtu edhe kullotat alpine mes 1,700 e 2,200 m lartësi. Të ndara nga lugina të thella, tani që ngjajnë si gryka përpirës, me gjelbërim pyjesh, të rrethuar nga muret e zhveshura dhe të hendekshme, nga qafa të rrezikshme dhe maja të thepisura, Alpet Shqiptare formojnë një skenë madhështore dhe frymëzuese, që nuk do vonojë të bëhet pika qëndrore turistike e Shqipërisë. Në të kaluarën, e vështirë ishte hyrja për në këto male, jo aq sa për terreni sa për popullsinë (shumica baritore) krenare dhe të egër, xheloze për pavarësinë e saj.
Të kufizuara, gati nga çdo anë. Në jug-perëndim në fakt bien deri në ultësirën shkodrane; nga qëndra mbërrijnë rrjedhën e Drinit, dhe për nga masa shkëmbore modeste përreth Cukalit, që gjeologët e veçojnë por për nga aspekti ortografik është një vazhdim i Alpeve Shqiptare: në lindje ulen drejt Tropojës më e butë; vetëm në veri-perëndim Alpet lidhen me malësitë karstike malazeze.
Pjesa më e madhe e Alpeve shqiptare ka një skicë e të një drejtkëndëshe, Jug-perëndim zgjatur për Veri-lindje për rreth pesëdhjetë 15 km në një gjerësi maksimale (drejt perëndimit), rreth 30. Mungon linja e qartë e sistemit ortografik: në grumbujt e fortë të tokës, lumenjtë kanë gdhendur thellë luginat, duke copëtuar një seri masivesh nga brinjët me madhësi të ndryshme, ku secila prej tyre mbart male të larta mbi 2,000 m, por është ansambël paidentifikuar. Luginat e mëdha rrëfehen drejt perëndimit, jugut dhe lindjes, një kompleks masiv me majat e larta, kreshtat dhe rrafshnalta shkëmbore, pellgje të larta karstike, rreth një pike të madhe kalimit për komunikim në pellgun e Metokisë (Qafa e Pejës, në mes të luginën e Shalës dhe të Lim. m. 1708). Në këtë pjesë thelbësore bën pjesë Maja e Jezercës, e cila është maja më e lartë (2,694 m), dhe Maja Radohinës (d. 2570), Mali i Snikut (2,554 m) dhe disa maja të tjera mbi 2400 m. Është kjo bërthamë që i përshtatet titulli i Bjeshkët e Namuna (Malet e mallkuara), për vrazhdësi e tyre dhe sterilitetin. Drejt jugut hapet lugina e gjatë e Shalës, kundrejt së cilës të tjerat kanë një simetri të caktuar, në perëndim dhe lindje. Në drejtimin e parë hapen luginat e Cemit dhe Prroni i thatë, që përkulen në jugperëndim. Mes kësaj të fundit dhe luginës së Shalës rrjedh, tashmë larg nyjës së majave të larta, lugina e Kirit, e vendosur më së shumti brenda masivit të Cukalit. Në Lindje hapen lugina e Valbonës dhe e Nikaj-Merturit. Drejt veriut zbresin vetëm iti vetëm lugina të shkurtra, që vijnë nga Limi, përtej pellgut të lartë të këtij lumi, i cili tashmë i takon sistemit të lumit Danub. Alpet shqiptare janë mbresëlënëse dhe me forma piktoreske. Ata janë një shtrirje e peizazhit malor, i cili përplaset në disa zinxhirë luginash gëlqerore të Alpeve. Luginat paraqesin karshi majave, thellësitë e 1,200-1,500 m. dhe ndonjëherë edhe më të gjatë, deri në kokën e tyre, duke patur një thellësi (bazë) të gjerë dhe të hapur, duke i rënë me trungun e sipërme kundër mureve të lartë, lakuar si në formë qarku, të rrudhura.
Zhvillimin e akullnajave e favorizuan reshjet e bollshme. Aktualisht, Alpet shqiptare janë sigurisht një nga rajonet më me reshje të Evropës, nuk ka të dhëna të sakta meteorologjike, por vlen të përmendet se më pak se një metër e gjysëm shi në vit, mesatarisht, bie në Shkodër, dhe në njëfarë largësie nga këmbët e maleve kanë rënë 2,500 mm në Shkrel. Bora mbulon në pallto gjatë dimrit gjerësisht Alpet shqiptare mbi 1,800 m, ajo qëndron në bollëk deri në nga verën e avancuar. Sipas informacionit të mbledhur nga Leutelt në Thethit (Lugina e Shalës, rreth 800 m lartësi), bien mesatarisht katër metra dëborë në vit. Vera është mjaft e thatë, por mungojnë erërat e ngrohta dhe netët janë mjaft të freskëta. Pra dëbora nganjëherë mund të ruhet nga viti në vit, jo vetëm në gropat karstike dhe të çarat, por edhe në shpatet e caktuara në hije. Duket se dëbora e përjetshme ishte më e shpeshtë dhe më e shpërhapur në gjysmën e parë të shekullit të kaluar.
