Si mund të keqinterpretohet dhe deformohet historia

Shkruan: Dr. Përparim Demi  

Në revistën KosovA tek AlbEmigrant¹ dhe DRINI ² është botuar një shkrim i Paul

Përparim Demi

Tedeschini: Perëndimi dhe shqetësimet e ballkanasve. U bëra kurioz dhe kërkova në internet se kush ishte ky autor. Gjeta që ”Paul Tedeschini is an actor (ACTRA), musician (SOCAN), composer and engineer. Paul has been creating and mixing music for film, TV, theatre and dance since ...”. A thua që ky personazh kanadez nga Toronto të jetë shqiptar? Për nga emri nuk duket,  por ja çfar gjeta më tej në internet: ”Paul Tedeschini është një gomar shumëfytyrësh prej Shkodre(?!)” thotë Ilir Dardani në shkrimin e tij ”Laperit Paul Tedeschini”, publikuar në Zëmrashqiptare³. Nga italishtja, mbiemri i tij mund të përkthehet me diminutivin e fjalës tedesco – gjermani. Nejse pak më intereson autori, më tepër desha të shtjelloj disa ide që më lindën gjatë leximit të shkrimit të tij.

Në këtë shkrim po merr përsipër me na shpjegu se përse shteti rumun nuk po na njeh independencën e Kosovës, ”arsyet nuk mund të kuptohen pa pasë parasyshë  historinë e Ballkanit” – thotë autori. Pra, sipas tij, qëndrimi rumun ndaj pamvarsisë së Kosovës nuk qënka politik, rrjedhoj e konjukturës rajonale, por është një rrjedhoj e historisë. Shumë bukur, haj ta shohim si na e shpjegon këtë. Mesa di unë, kur do të fshehish diçka, e fillon me historinë, ose me historitë ta themi më mirë, pasi gjithmonë egzistojnë më tepër se një histori për të njëjtën ngjarje.

Sipas këtij autori, rrënjët e qëndrimit rumun i gjejmë në historinë e ballkanit të periudhës së perandoris osmane, pasi historia para ose pas saj nuk vlen. Për shëmbull, periudha bizantine, kur ndodhën dyndjet aziatike të avarëve, hunëve etj., në Ballkan, nuk kanë kurfarë rëndësie. Po kështu dhe periudha antike, trako-ilire, helenë, romake, gjithashtu nuk përfaqsojnë kurgjë për të. Autori, për të na i argumentuar konkluzionet e tij, bën disa pohime të çuditëshme, vështirë të besueshme. Haj ti shohim me rradhë se ku e bazon ai teorinë e tij.

Shqiptarët janë nji popull në vedi dhe nuk  kan asnji lidhje me sllavët dhe me grekët – bravo, ashtu them dhe unë, është popull i veçant. Veçse kjo veçanti e tij qëndron në autohtoninë dhe pastërtinë e tij, kur dihet se sërbët janë avarë (shek.VI) të përzjerë me ilirët autohtonë në periudhën mesjetare. Të cilët gjuhën sllave e mësuan më vonë, pasi e shpiku Metodi dhe Kirili (murgjër të shek.IX) dhe i ndihmoi kisha ortodokse ta mësonin pas skizmës së madhe. Grekët janë akoma më të vonuar, u formuan në shekullin e XIX në kurriz të shqiptarëve dhe vllehve, kurse gjuhën e shpikur po në shek.IX, e mësuan në shekullin e XX, pasi kjo u bë gjuhë zyrtare në Greqi, kuptohet me ndihmën e patriarhisë. Se sa kanë lidhje këto popuj me shqiptarët, besoj se e merrni me mënd. Lidhja e tyre qëndron jo vetëm në origjinën e tyre, por dhe në përpjekjet dyqind vjeçare të tyre për të grabitur tokat tona duke bërë spastrimet e rastit, sa herë kanë mundur. Përpjekjen e fundit e bëri Millosheviçi në 1999-tën. I ka lidhur lufta ndër shekuj mund të themi, prandaj duket i vogël sot populli ynë. Thashë duket se në fakt nuk është i tillë, bile po ta shohim hollë punën, del populli më i madh në këtë nahije të Ballkanit. Siç duket autori nuk është nga anët tona, bile nuk duhet të jetë fare nga ky kontinet i mplakur me halle, pasi nuk patur fare kontakt dhe nuk di gjë për ngjashmërinë e folklorit, etnografisë dhe gjuhëve të kësaj zone.

Më tej na shpjegon - Barra e madhe e rezistencës ndaj pushtuesit aziatik turk rà kështu krejtësisht mbi të gjithë popujt sllavë të Ballkanit të mbështetun nga Rusia, mbi popullin grek, si dhe mbi popullin e vogël shqiptar. E këtu kemi krijimtari të pastër. Ky shkrimtar s'paska lexuar ndonjë statistikë në jetën e tij, pa lej pastaj ndonjë studim demografik. Dihet se Ballkani me mijra vjet ka qënë i banuar nga iliro-trakët. Që kur dolën shqiptarët populli më i vogël nga të gjithë? Në këtë kontekst, ai do të na thotë se shqiptarët e ”pakët” nuk ngrenë peshë, janë të parëndësishëm për historinë e asaj periudhe. Peshë kanë ”sllavët” jo sllavë dhe ”grekrit” jo grekë. Ai haron ose nuk e di hiç historinë e Skënderbeut. Eleminon luftrat e princërve dhe pashallarve shqiptarë apo rumunë kundra perandorisë. Kur bëhej lufta e famshme e Fush-Kosovës 1398, më shum sërb kishte ushtria turke se ajo e kualicionit Ballkanik, thotë Kadareja në një replik gjetë viteve 90-të. Sulltan Muratin e vrau një trim shqiptar në atë luftë. Më vonë, kur Janku de Hunedoara me Skënderbeun u vunë përball Sulltanit, Krajli i Sërbisë bëri krushqi dhe u bë vjehri i tij. Si aleat i turqve ai e arestoi Jankun e shkret, i cili vdiq në burgun e Beogradit.

Kush nga popujt sllavë paska bërë rezistencë ndaj pushtuesit aziatik. Unë njoh nga historia mjaft princër dhe pashallarë shqiptarë që kanë luftuar kundra sulltanit. Kështu mund të përmënd Karamahmut Pashë Bushatin, Ali Pash Tepelenën, Muhamet Ali Pashën, Vaso Pashën e deri tek Bajram Curri. Po kështu di princër rumunë si Mircea Cel Bëtrën, Stefan Cel Mare, Vllad Cepesh etj. që kanë luftuar me turqit, po nuk di asnjë sllav të till. Siç duket autori i referohet luftës Ruso-Turke të shek.XIX. Po ajo nuk ka ndodhur në Ballkan. Ishte pikërish ky moment kur rusët shpallën teorin fallco të pansllavizmit duke kooptuar gjithë popujt sllavofonë  josllavë të Ballkanit. Kjo tragji-komedi politike vazhdon të luhet akoma në disa qarqe politike të Europës.

Përsa i përket rezistencës së popullit ”grek”, këtë sot po e mësoj. Se shkrimet e kohës tregojnë se shqiptaro-epirioto-arvanitasit i dhanë pamvarsinë greqisë. Në një gazet franceze të vitit 1821, ku përshkruhet lufta për pamvarsinë e Greqisë, çfaqet poza e Bubulinës me shqiptarët e saj, të paisur me pushkën e gjatë shqiptare, ku shkruhet diçituraZhan D'Arc albanaise.

Nga mesi i shkrimit kalon në akuza të hapura ndaj krejt shqiptarve –shumë krenë shqiptarë per të ruejt privilegjet e veta ekonomike dhe komanduese u njisuen qysh në fillim në mentalitet dhe në botëkuptim me pushtuesin e mbrapambetun aziatik turk dhe mjerisht u banë “nji” me pushtuesin turk tue u ba renegatë ose siç quhen sot Kuislingë, bashkëpuntorë të pushtuesit. Gjatë pesë shekujve të pushtimit turk renegatët shqiptarë,pashallarë,vezirë dhe komandantë të ushtrisë turke, banë  masakra kudo që ushtria turke luftonte në Ballkan dhe jashtë tij.

Me këtë parullë u masakruan çamërit dhe kosovarët dhe gjatë luftës së dytë botërore. Zerva me Cetnikët sërb ishin aleatët e deklaruar të gjermanëve, me dokumenta, por pas lufte pikërisht ata akuzuan shqiptarët. Kështu dhe në kohën e perandorisë osmane, krahu i djatht i Sulltanit ishte Patriarhia e Fanarit, e cila gëzoi tërë privilegjet e mundëshme, gjatë gjithë kohës. Në atë kohë e vetmja gjuhë e ndaluar ishte gjuha shqipe, në fermanin e Sulltan Hamitit, pak para se të shëmbej perandoria, thuhej qartë, të digjesh çdo gjë e shkruar shqip.

Në oborin e Sulltanit rriteshin bijtë e princave të Ballkanit të marrë peng. Kur bëheshin madhor merrnin dhe ofiqe. Ndër ta kishte dhe shqiptar fillimisht. Më tej, zyrtarët turq me origjin shqiptare, nuk kishin fare të bënin me Shqipërinë apo popullin shqiptar. Përndryshe Shqipëria nuk dilte nga ajo periudhë 500 vjeçare aq e varfër dhe aq e prapambetur. Praktikisht në atë periudhë u rënuan të gjitha kështjellat shqiptare dhe nuk u bë as edhe një investim. Herë pas here, në periudhat e revoltave të ndryshme, vinte ushtria turke dhe rafshonte çfarë gjente. Vetëm malet e Shqiprisë nuk mundën ti rafshonin, siç nu mundën as popullin shqiptar ta shbënin.

Për krahasim, sot mund të marrim personalitetet politike të Greqisë që kanë origjinë shqiptare, të cilët nuk lënë gjë pa bërë për VorioEpirin. Një ditë duke dëgjuar lajmet, shihja Papandreun. Në mëndje bëra ndarjen Papa-Ndreu. Një grek smund të ketë emër Ndreu, që është emër katolik nga veriu i Shqipërisë. Me njëherë mu kujtua historia e themelimit të Athinës në shek.X, e cila u ngrit nga 15000 familje shqiptare të marra nga veriu i Shqipërisë dhe ngritën lagjen Plaka të Athinës. Ardhja e tyre u bë me dekret të perandorit Bizantin, mbi bazën e kërkesës së princit të vëndit, i cili nuk mbrohej dot nga dyndjet e Venedikasve në ato kohë. Por sa shqiptar është ky pasardhës i largët i familjes Ndreu dhe a e di ai origjinën e emrit të familjes së tij? Me siguri që jo. Ai ndihet grek safi dhe për këtë i lufton shqiptarët gjithandej. Mos hyj në origjinën e Milloshit se nuk e di se ku do dali. Kështu janë punët tona këtej nga Ballkani, të ngatëruara dhe të pazgjidhura. Si rezultat, me gjithë atë, që u munduan të na zhduknin si popull, as Shqipërinë, as Kosovën dhe as Çamërinë nuk e zhdukën dot.

Ja si i justifikon ky farë autori masakrat kundër shqiptarëve – kjo asht arsyeja e vërtetë – thotë ai – që kur Perandoria Osmane u dobësue dhe për pasojë u dobësue edhe forca e krenve renegatë shqiptarë aleatë të Turqisë,popujt e Ballkanit,gjatë luftës kundër Perandorisë turke për çlirimin  e vendeve të tyne nga robnia, banë masakra kundër shqiptarëve. Gjeniale !

Si duket, se ka haberin se kush luftoi dhe me kë luftoi në luftën e parë e të dytë Ballkanike. Sërbi u kacafyt me Bullgarin për tokat shqiptare (Shkup – Kumanovë), Greku u përplas me Italinë në Gjirokastër, për jugun e Shqipërisë. Po kështu, Francezi luftoi me Grekët për Korçën. Pra të gjitha këto shtete i shpallën luftë njëra tjetrës për tokat tona dhe asnjëra nuk ishte në luftë me shqiptarët, për një arsye të thjeshtë, ne nuk kishim shtet. Shqiptarët luftuan sa mundën për të shpëtuar familjet e tyre nga genocidi i gjithanshëm.

Kur sërbo-malazezët sulmuan Shkodrën, garnizoni turk morri urdhër mos dilte dhe ti linte shqiptarët të masakroheshin. Tmeret e asaj lufte i përshkruan me detajet më të holla dëshimtarja e kohës Edit Durhani. Genocidin sërb në tokat shqiptare i pa vetë Trocki me sytë e tij si gazetar, kur vajti në zonën e luftës Shkup-Kumanovë (shih Pravda 1912). Pra shqiptarët i masakruan qëllimet shoviniste të shteteve fqinje dhe indiferenca e fuqive të mëdha, të cilat bënin pazare nëpër sallone në kurriz të popullit tonë. Kjo është e vërteta që duan ta fshehin sot dhe na vjen sot ky farë papagalli i tyre dhe na tregon historira të stisura me sllogane sërbo-greke.

Helmin propagdistik, Paul Tedeschini, e vjell në fund kur duke bërë paralelizëm me tërheqjen e perandoris osmane nga tokat shqiptare - të njejtën tërheqje mund ta bajnë neser amerikanët edhe nga Kosova. Po çka do të lanë ato mbrapa në Kosovën e pasigurtë nga islam-terrorizmi ?!? Pikërisht për këto arsye shtetet ballkanike, ndër ta edhe Rumania, të cilat për pesë shekuj rresht i kanë pasë në shpinë turqit dhe veglat e tyne, kanë plotësisht të drejtë  të merakosen për sigurinë e ardhshme të vet.

Këtu del qëllimi i gjithë këtij shkrimi pseudohistorik. Ai në pamje të parë duket sikur do të justifikoj qëndrimin e shtetit rumun, por në fakt qëllimi i tij i vërtet, i fshehur në nëntekst, është të justifikojë genocidin sërb. Siapas tij, populli shqiptar e ka merituar të masakrohet për një shekul të tërë dhe nuk ka më të drejtë të egzistojnë. Duke u nisur nga gabimet gramatikore dhe niveli i ulët gjuhësor i shkrimit, dyshoj se autori në fakt nuk është shqiptar. Ka gjasa të jetë një sërb që del me ketë pseudonim, i cili ka mësuar shqipen për ta përdorur kundra shqiptarve.

Për mendimin tim propagandës sërbe nuk i duhet lënë hapsirë në shtypin shqiptar, qoftë ky dhe në faqet elektronike. Ajo duhet të demaskohet me çdo kusht, për të nxjerr të vërtetën e qëllimeve të errëta të saj.

Josif Bageri – humbës apo i fituar?

Si mendoni, nuk bëmë gjynah të madh ne bashkëvendësit dhe bashkëkombësit e Josif Bagerit, të besimit fetar ortodoks, por edhe shumë bashkëvendës e bashkëkombës myslimanë, që shndërruam gjatë gjashtë dekadave të fundit gjuhën tonë amtare shqipe në gjuhë serbishte, maqedonishte dhe turqishte?! Dhe meqë ky tjetërsim etnik ka përmasa të mëdha, a nuk mund të vlerësohet si një humbje edhe e Josif Bagerit, i cili pati hapur shkollën e parë laike në gjuhën shqipe në vitin 1908 në Nistrovë të Rekës se Epërme, për të cilën vetëm pak veta dinë?

BRANKO MANOLOVSKI

Ju, studiues të nderuar të këtij simpoziumi, kushtuar Jetës dhe Veprës se Josif Bagerit, mbase mund të shfaqni habinë përse pikërisht unë jam i detyruar të paraqes me shkrim kumtesëm në gjuhën maqedonase, edhe pse jam bashkëvendës i Josif Bagerit dhe i përkas të njëjtit komunitet etnik. Ndodh kjo sepse unë di të flas në gjuhën shqipe, dialektin që ma kanë mësuar prindërit e mi shqiptarë, Nëna Zafirkë dhe Babai Manojl, por, fatkeqësisht, nuk di të shkruaj e as të lexoj në gjuhën shqipe. Ndaj, me këtë rast dëshiroj të them disa gjëra më përmbajtjësore, që mund t’i them vetëm duke i shkruar dhe paraqitur në gjuhën maqedonase apo angleze. Ju lutem, me mirëkuptoni që kumtesën time në gjuhën shqipe do ta lexoj dikush tjetër.

Tani mbase është vendi të shtrojmë pyetjen, në dukje paksa vulgare: Mos ndoshta Josif Bageri ishte humbës në angazhimin e tij për arsimimin dhe çlirimin e popullit tonë!?

Në makroplan, nëse mund të shprehem kështu, mendoj se Josifi doli goxha i fituar, pasi ai tani po i rikthehet Shkupit si Përmendore, aty ku në vitin 1908 pati mbajtur fjalim para rreth 3.500 shqiptarëve, duke ua kushtuar edhe një poezi. Kurse fitoret e popullit të tij, për të cilin u angazhua me tërë qenien mendore dhe fizike, gjithashtu janë të mëdha, nga se edhe Kosova u çlirua nga pushtimi serb, kurse populli shqiptar në Maqedoni po përparon drejtë barazisë nacionale me popullin maqedonas.

Ju studiues të nderuar sigurisht do të  jepni përgjigje të shumta në këtë pyetje, por nuk ma merr mendja se do të jepni përgjigjen që dëshiroj të jap unë, e cila mund të keqkuptohet si përgjigje subjektive. Që tani më duhet të shfaq mendimin, se në mikroplan, fatkeqësisht, Josifi doli i humbur, sepse kësaj hapësire i janë tjetërsuar pothuajse të gjithë pjesëtarët e komunitetit të tij më të ngushtë – shqiptarët e besimit ortodoks. Ata tashmë, pothuajse tërësisht, po prezantohen si maqedonas, por nuk e di nëse po prezantohen si maqedonas sllavë, apo maqedonas me prejardhje nga maqedonasit antikë ilirë, meqë edhe ky ridefinim etnik tashmë është një proces tepër i debatueshëm dhe me përplasje brenda popullit maqedonas.

Josif Bageri ishte një shqiptar i devotshëm, i lindur në vitin 1870 në Fshatin Nistrovë të Rekës se Epërme. Në atë kohë Reka e Epërme banohej pothuajse tërësisht me shqiptarë, që u përkisnin dy besimeve fetare: ortodokse dhe myslimane. Nuk i di statistikat e kohës, por e kam me të dëgjuar nga pleqtë tanë se në Rekë të Epërme jetonin më shumë shqiptarë me besim fetar ortodoks se sa me besim mysliman. Shqiptarë ortodoks nuk kishte vetëm në Rekën e Epërme, por pothuajse në gjithë hapësirën e tanishëm të Republikës së Maqedonisë…

Atëherë Krahina  jonë ishte e pushtuar nga Perandoria turke. Varfëria e rëndë e detyroi Josifin të emigrojë në moshën 17-vjeçare, siç e ka detyruar edhe stërgjyshin tim, Manojl Tanashin dhe shumë bashkëvendës të tjerë. Ai emigroi si analfabet, sepse në atë kohë, jo që nuk kishim shkollë shqipe, por nuk kishim as edhe alfabet.

Nuk e di mendimin e studiuesve, por mua me ka habitur fakti se përse shumë popuj nën Perandorinë Otomane kishin autonomi fetare, kulturore e arsimore, pos popullit shqiptar?

Në Sofje Josifi bie në kontakt me emigrantë të tjerë shqiptarë, nga të cilët mësoi shkrim e lexim në gjuhën shqipe. Qysh atëherë ai u angazhua me përkushtim për arsim e çlirim të popullit tonë.

Më mirë se sa unë, biografinë e tij duhet ta dini ju studiues të nderuar, kurse unë këtu po paraqes këto pak të dhëna, sepse do t’më duhen për të argumentuar mendimin tim, përse Josif Bageri rezulton humbës në mikroplan.

Pasi popujt e Gadishullit të Ballkanit, ku të bashkë-organizuar, ku veç e veç, përfundimisht u çliruan nga pushtimi shumëshekullor turk, hapësirat tona në vitin 1913 menjëherë u pushtuan nga Mbretëria Serbe. Josifi u kthye nga emigracioni dhe vendosi të japë kontributin e tij, me mendim se nuk do të përndiqej si përpara. Ai shpalli kandidimin për parlamentar në Krahinë të Dibrës. Por pushtuesit serb që ishin më brutal se sa pushtuesit turq, e përndoqën. Që atëherë Josifi u arratis në Shqipëri, për t’u angazhuar në Qeverinë e Ismail Qemalit dhe nuk ka të dhëna të jetë kthyer më në vendlindje.

Në qershor të vitit 1915, pas konsultimeve që pati me Fan Nolin, Faik Konicën e personalitete të tjerë, se çfarë qëndrimi duhet të mbanin ndaj Princ Vidit, Josifi udhëtoi nga Durrësi në Prishtinë për të akorduar qëndrimet edhe me Hasan Prishtinën. Në rrethana ende të panjohura, në moshën 45-vjeçare, ai vdes në Prishtinë dhe, fatkeqësisht, as varrin ende nuk ia dimë, për ta rivarrosur  pranë prindërve të tij, në Nistrovë, siç na e ka lënë amanet…

Për të shpjeguar se çfarë ndodhi në Krahinën tonë pas vitit 1913, më lejoni të jap ca informata telegrafike për paraardhësit e mi, që janë përafërsisht të ngjashme me secilën familje ortodokse shqiptare të Krahinës sonë, pra edhe me pasardhësit e Josif Bagerit.

Katragjyshi im, Manojli, i cili jetoi në vitin 1830 – 1903, ishte i emigruar në Stamboll, siç ishte i emigruar edhe vëllai i Josifit, Mihali dhe shumë shqiptarë tjerë të këtyre anëve. Manojli dhe vëllai i tij, Lazari, në vitin 1882 ia dolën të ndërtonin atje një hotel, të cilin e emërtuan “Arnaut an”, një emërtim që tregon për karakterin e tyre patriotik. Atëherë ata e kishin mbiemrin Tanashi. Edhe djali i Manojlit, Dhimitri që jetoi gjatë viteve 1865-1932, e kishte mbiemrin Tanashi. Pas pushtimit serb, Familjes sonë iu imponua mbiemri Tanasheviq, kurse familjes se katër vëllezërve të Josif Bagerit, – Simonit, Todorit, Mihailit dhe Manailit, – që jetonin po në këto hapësira, iu imponua mbiemri Jovanoviq, meqë Babai i Josifit dhe i vëllezërve të tij quhej Jovan, i biri i Nikollës. Mbiemrin Tanasheviq u detyrua ta mbaj edhe djali i Dhimitrit, gjegjësisht Babai im, Manojli, i cili lindi në vitin 1903 dhe rrojti deri në vitin 1983.

Mbretëria serbe, nga viti 1913 deri në vitin 1941 ushtroi politikë tepër barbare ndaj popullsisë shqiptare, të besim fetar mysliman, ortodoks dhe katolik, por edhe ndaj popullit maqedon. Por ama përqendrimin fillestar asimilues pushtuesi serb e koncentroi ndaj popullatës shqiptare me besim ortodoks, duke e shpërdoruar për këtë politikë asimiluese edhe kishën nacionaliste serbe.

Pas formimit të Republikës se Maqedonisë në vitin 1944 Familjes sonë iu ndryshua mbiemri nga Tanasheviq në Manojlovski, kurse Familjes Bageri nga Jovanoviq në Jovanovski…

Në vitin 1941 në Fshatin Kiçinicë të Rekës se Epërme kam lindur unë. Babai e kishte emrin Manojl, kurse Nëna Zafirkë. Në familjen tonë dhe në familjet e të gjithë kushërinjve, fqinjëve dhe në gjithë Rekën e Epërme flitej vetëm gjuha shqipe.

E kam të freskët një kujtesë të hidhur nga viti 1948, kur isha 7-vjeçar. Me dhimbje e mbaj mend, sepse ishte fillesa e goditjes se rëndë të identitetin tim shqiptar. Në atë vit motra ime, Jelica, që ishte më e madhe se unë 5 vite, me shoqëroi për në shkollën fillore në Fshatin Belqicë, meqë Babain e kisha të emigruar në Stamboll. Kur hymë në klasë asnjëri nga fëmijët e fshatit tim dhe të fshatrave fqinjë nuk dinim pothuajse asnjë fjalë në gjuhën serbishte ose maqedonishte. Mësuesi me rrahu me vizore vetëm për faktin se nuk dita si i thonë kushëririt në gjuhë maqedonishte…

Njerëz të mirë, shpresoj të më mirëkuptoni, nuk dëshiroj të rrëfej se sa rëndë e kam përjetuar atë të rrahur nga mësuesi im i parë vetëm për “fajin” se nuk dija si i thonë kushëririt në gjuhën maqedonishte.

Siç e thash, në vitet e para të Republikës të sapoformuar të Maqedonisë, e tërë popullsia shqiptare e Rekës se Epërme, ortodokse dhe myslimane, gjuhë komunikimi në shtëpi e ka pasur vetëm gjuhën shqipe. Nëna ime nuk dinte asnjë llaf në gjuhën maqedonishte ose në ndonjë gjuhë tjetër. Por ama tani, me fëmijët dhe nipërit e mi në Amerikë komunikoj kryesisht në gjuhë angleze, me nipat e mbesat e mia këtu, të lindur pas viteve të 60-ta, më duhet të flas pothuajse vetëm në gjuhën maqedonishte. Dhe këta tani po shfaqin habinë e tyre, se përse unë nuk e kam harruar shqipen e prindërve të mi?

Për të sqaruar dukurinë e asimilimit tonë, meqë jam goxha i moshuar, po sjell tre emra konkret të personaliteteve tanë. Fillimisht do të përmend emrin e një personaliteti, prindërit e të cilit kanë qenë shqiptarë. Ai është djali i Hallës sime, Velikës, Video Smilevski – Bato, i shpallur Heroi i Popullit në Republikën e Maqedonisë. Videon edhe mund ta quajnë maqedonas, meqë sa ishte gjallë nuk është deklaruar ndonjëherë publikisht se prindërit e tij ishin shqiptarë. Por ama Hallës sime, Velikës dhe Burrit të saj Uroshit, prindër të Videos, me ç’të drejtë mund t’u tjetërsohet identiteti i tyre shqiptar!? Sa herë që Video Smilevski vinte te dajallarët në Kiçinicë, e vinte shpesh, flisnim vetëm shqip, në gjuhën tonë amtare. Ndonjë bisedë të asaj kohe e kam mbajt mend edhe unë, por nuk është vendi këtu që t’i rikujtoj…

Personaliteti tjetër është ish Kryetari i Akademisë se Shkencave të Maqedonisë, Mateja Matevski. Babai i tij ka qenë mik me Babain tim në Stamboll. Kur ai u kthye nga Stambolli gjuhë amtare e kishte shqipen. Akademiku i shquari Matevski vazhdon të heshtë se prindërit e tij ishin shqiptarë. Do të bënte gjynah nëse do të thoshte se ata ishin tjetër soj…

Kisha një shok timin të ngushtë në shkollën 8-vjeçare në Gostivar. Me te flija në të njëjtën dhomë në konvikt.  Emrin e ka Gligor Jovanovski, i cili tani është anëtar i Akademisë se Shkencave të RM-së. I njihja prindërit e tij – që të dy shqiptarë. Dhe vetëm para 6 vitesh mësova se ky shoku im është stërnip i Josif Bagerit, pra, djali i Isaisë ishte djal i Manojlit, e ai ishte vëllai i Josifit. Nuk e dija përpara dhe nuk ia fal pse nuk më ka treguar, nga se unë kisha dëgjuar shumë për Josifin nga Babai im, i cili me pat mësuar ca vjersha të tij…

Di edhe shumë emra të tjerë, – e si mos t’i di emrat e vëllait tim dhe kushërinjve të parë, që janë personalitete në Shkup, por nuk po i përmend, sepse do u marr kohë.

Me ketë rast u kërkoj falje që përmenda emrat e këtyre personaliteteve, sepse këta kanë bërë karrierë të shquar këtu dhe mbase nuk dëshirojnë të bëhet publike se prindërit i kishin shqiptarë. Por ama, nuk kam mirëkuptim për asnjërin, sepse edhe në këto rrethana të reja lirie përmbahen për të shfaqur përkatësinë ose prejardhjen e tyre shqiptare. Nuk e di nëse njeriu ka të drejtë të ndërrojë identitetin e vet etnik, por kurrsesi nuk ka të drejtë t’ua  falsifikojë prindërve, sidomos kur ata janë në Botën tjetër të amshimit dhe nuk mund të kundërshtojnë më në këtë botë…

Unë për veten time qe disa vite po i bëjë shërbim kullës se paraardhësve, të ndërtuar para 105 vitesh, për të cilën jam krenar se është kulla ndër më të mëdhatë në rajon. Kulla jonë dhe kullat e kushërinjve në Kiçinicë janë të traditës arkitektonike shqiptare. Organet përkatëse shtetërore i kanë shpallur si objekte monumentale, por nuk po përkujdesën t’i mirëmbajnë. Arsyet konkrete mund t’i dinë ata, ama unë kam dyshimin se janë penduar që i kanë shpallur monumente kulturore, sepse kam thënë se ato i përkasin traditës shqiptare dhe kushdo që do të provojë ta falsifikojë “identitetin” e kullës sime, do ta padis…

Si mendoni, nuk bëmë gjynah të madh ne bashkëvendësit dhe bashkëkombësit e Josif Bagerit, të besimit fetar ortodoks, por edhe shumë bashkëvendës e bashkëkombës myslimanë, që shndërruam gjatë gjashtë dekadave të fundit gjuhën tonë amtare shqipe në gjuhë serbishte, maqedonishte dhe turqishte?! Dhe meqë ky tjetërsim etnik ka përmasa të mëdha, a nuk mund të vlerësohet si një humbje edhe e Josif Bagerit, i cili pati hapur shkollën e parë laike në gjuhën shqipe në vitin 1908 në Nistrovë të Rekës se Epërme, për të cilën vetëm pak veta dinë? Dhe bashkë me gjuhën ne ndërruam edhe identitetin etnik, nga shqiptarë në serbë, maqedonas dhe turq. Ky asimilim, i përballuar gjatë 520 viteve të sundimit otoman e turk, ndodhi vetëm nga viti 1913 e ketej, kur na pushtoi e sundoi Serbia dhe vazhdoi gjatë sundimit komunist nga viti 1945 e këtej…

E meqë përmenda atë shkollë të parë shqipe në Maqedoni, më habit fakti se përse tani organet shtetërore nuk pranojnë që shkollën fillore në Nistrovë ta emërtojnë me emrin e Josif Bagerit, siç po kërkojnë banorët e Fshatit dhe mësuesit e kësaj shkolle?!

Pasi mbarova studimet në Zagreb, në vitin 1967, emigrova në Shtetet e Bashkuara të Amerikës. Nuk do t’ua them arsyet për këtë emigrim, sepse nuk dua t’u marr kohën e çmuar për të paraqitur Ju kumtesat Tuaja.

Që kur kam dalur në pension, nuk mund të përmbahem pa ardhur vit për viti në vendlindjen time, në kullën tonë në Kiçinicë, ku po qëndroj rreth 5 deri në 7 muaj në vit. Shpesh po më duket vetja si UFO, kur kushërinjve të mi po ju them se jam shqiptar! Po më duket vetja UFO edhe kur ndonjë bashkëkombësi shqiptar, me besim mysliman, po u prezantohem me emrin Branko dhe po flas me ta shqip. Ata po shfaqin habi  se si është e mundur në Maqedoni të kesh emrin Branko, të thuash se je ortodoks, të flasish shqip dhe njëkohësisht të thuash se je shqiptar. Fatkeqësisht kjo po më ngjan sot e këtu, edhe pse pretendojmë të jetojmë në shoqëri të lirë, demokratike dhe multietnike…

Rrëfeva disa fragmente jetësore të Familjes sime për të shpjeguar jetën e të gjitha familjeve të shqiptarëve ortodoksë në këto hapësira, sepse ngjashmëria është tepër identike, sa i përket tjetërsimit etnik. Uroj Zoti të na i falë gjynahet, sidomos kur themi se prindërit i kishim serbë, maqedonas, turqë. Mbase është koha, në kuadër të debateve të mëdha për ridefinimin etnik të maqedonasve, të rilindin edhe shqiptarët ortodoksë në Republikën e Maqedonisë. Këtë ua kemi për borxh shpirtrave të prindërve tanë, ia kemi për borxh shpirtit të Josif Bagerit, i cili sakrifikoi aq shumë për të ardhmen tonë…

Uroj që Shoqata Josif Bageri të realizoj planet e saj për të ndërtuar Shtëpinë “Josif Bageri” dhe Campingun “Krist Josif Bageri” në Nistrovë. Unë nga ana ime do të ndihmoj financiarisht dhe do të angazhohem të bind miq, që të ndihmojnë për t’u realizuar këto dhe të tjera plane të Shoqatës, sepse jam i bindur se kështu do të afirmojnë personalitetet e shquara, Josif Bagerin dhe Djalin e tij, Kristin, do të përafrojnë njerëzit e etnive dhe feve të ndryshme në këtë hapësirë tonën të përbashkët.

(Fjalë përshëndetëse në simpoziumin kushtuar Josif Bagerit, me 25-26 qershor 2011 në Tetovë)

Orizarja, një tablo historike për fshatin

(Nehat Jahiu: ‘Orizarja nëpër shekuj’ – monografi, Tetovë, 2010)

Sevdail DEMIRI

Vargut të veprave monografike për vendbanimet shqiptare të Maqedonisë, iu është shtuar edhe ajo për Orizaren e rajonit të Kumanovës, fshat ky që dha shumë për qenësinë shqiptare që nga kohërat më të hershme e deri më sot.

Orizarja është një nga vendbanimet më të vjetra të këtij rajoni, e populluar që nga koha e antikitetit. Autori sjell një pjesë të bibliografisë së autorëve të vjetër, të cilët theksojnë autoktoninë e fiseve ilire në këto treva, konkretisht të dardanëve. Si dëshmi për këtë lashtësi, potencohen dëshmitë e shumta materiale, që deri në ditët e sotme kanë mbetur disa varreza, që sjellin mënyrën origjinale të varrimit të ilirëve të lashtë.

Një pjesë e rëndësishme e këtij libri i kushtohet edhe qëndresës heroike të banorëve të këtij fshati, në luftën për barazi dhe liri kombëtare. Jepet një tablo e mirë për këtë fshat që nga luftërat në kohën e perandorisë Osmane, e deri në atë të fundit.

Orizarja gjatë dhe pas Luftës së Dytë Botërore ishte qendër e organizimit  të Lëvizjes Nacional-Demokratike Shqiptare, e njohur si NDSH. Mulla Hajdari dhe Sami Shabedini, që të dy nga Orizarja, ishin ndër bartësit kryesor të komitetit të NDSH-së për rajonin  e Likovës e Kumanovës, i cili ishte i lidhur ngushtë me aktivitetin kombëtare të Sulë Hotlës dhe krerëve të tjerë të nacionalizmës shqiptare. Më tej jepet një pasqyrë e detajuar e rrjedhave të Luftës së Dytë Botërore, bashkë me fatin e keq edhe të orizarasve, të cilët dhanë shumë dëshmorë dhe martirë të kombit.

Një nga pikat kulmore të kësaj monografie, është edhe figura madhështore e Ismet Jasharit – Komandant Kumanovës, emri i të cilit bëri që të ndihet larg zëri i orizarasve dhe krejt Kumanovës e Likovës. Përmes shumë rrëfimeve dhe fotografive që për herë të parë botohen për Ismet Jasharin, autori sjell portretin e Heroit të Kosovës, i cili mbetet një nga emblemat e luftës çlirimtare të Kosovës.

Orizarja do të jetë një nga fshatrat e parë në ballë të rezistencës shqiptare të vitit 2001, ku veproi Brigada 113 e Ushtrisë Çlirimtare Kombëtare ‘Ismet Jashari-Kumanova’. Autori sjell veprimtarinë luftarake të orizarasve që morën pjesë të drejtpërdrejtë në këtë luftë, si dhe pësimet njerëzore e shkatërrimet materiale që pësoi fshati nga bombardimet e pareshtura të forcave ushatarke-policore maqedonase. Edhe këtu, ngjarjet shpjegohen edhe përmes fotografive, gjë që e bëjnë librin monografik më të kompletuar përmbajtësisht.

Një kaptinë të veçantë, autori Nehat Jahiu ia kushton edhe plagës së vjetër të shqiptarëve – shpërnguljes. Përmes bashkëbiseduesve të vjetër dhe kujtimeve të vetë autorit, përmenden familjet e para që janë vendosur në këtë fshat nga ikja prej zullumit serb nga trevat e Nishit e Leskocit gjatë viteve 1815-1839. Dhe, në anën tjerët, përmend emër për emër shpërnguljet e shqiptarëve të Orizarës për Turqi qoftë nga kushtet ekonomike apo nga presionet e pushtetit të kohës ndaj tyre. Poashtu, autori sjell të dhënat edhe për familjet e para të emigruara nga fshati për në Kumanovë, Shkup e gjetiu, në kërkim të një jete më të mirë.

Gjatë viteve të fundit të shekullit XX, si në shumë vendbanime shqiptare, edhe në Orizare përhapet dukuria e mërgimit drejt shteteve të Evropës Perëndimore. Me këtë rast sillen të dhëna jo vetëm për familjet e mërguara, por edhe për jetën dhe aktivitetet e tyre nëpër Evropë, e kryesisht të grumbulluar rreth shoqatës ‘Bashkësia e Mërgimtarëve të Orizarës’ në Zvicër.

Në vazhdim jepen edhe shumë sekuenca të organizimi të jetës së orizarasve në fushën e kulturës, arsimit, infrastrukturës, traditave, sportit, etj.

Libri në fjalë është e përshkruar edhe me një vistër të rëndësishëm letrar, duke u nisur edhe nga vetë prirja e autorit, i cili pas vetes numëron jo më pak se 12 vepra letrare, kryesisht në poezi.

Botues i monografisë me rreth 400 faqe, është Shtëpia botuese ‘Tringa Design’ nga Tetova, kurse botimi është ndihmuar nga Ministria e Kulturës e Maqedonisë.

HULUMTUESI DHE PËRGJITHËSUESI I VLERAVE MË TË SPIKATURA TË KOMBIT SHQIPTAR

Nga FAIK XHANI 

( Një vështrim mbi librin “ Rrënjët “ të autorit Namik Selmani)

Jo një herë, por një jetë të tërë Namik Selmani, si laurant i fjalës artistike na ka befasuar, suprizuar, frymëzuar dhe na ka prirë si flakadan i rrallë në gjurmët e historisë së popullit e kombit tonë. Me formimin e tij gjuhësor, me sharmin e tij krijues, me hulumtimin e tij të gjatë e rigoroz, me aftësitë e tij deduktuese, me vellon e qëndisur me zambakët e figuracionit që gjuha shqipe i ka të pashtershëm si dhe me mesazhet sintezë që zhbiron në çdo qelizë të zemrës e mendjes njerëzore, ai ka ditur të mbjellë e të përhapë polenin e rrënjës e të përtëritjes, duke depërtuar nga thellësitë e shekujve e deri në ditët tona. Një poet e prozator që di të kaltërojë bukur me poezinë e tij brilante e të depërtojë thellë me fjalën e peshuar mirë, në detaje të holla jete, në psikologji, në drithërima zemre, në rrënqethje trupi, në sy të tharë nga lotët, në sinjale pushke të thatë, në genocide masive të çamëve e kosovarëve, në veprimtari, gëzime, vaje, besëlidhje, në përkushtime e kontributin për mbijetesën e rrënjëzimit e të rilindjes të vlerave të shumta e të spikatura të Shqipërisë e shqiptarëve. Dhe tani së fundi, pasi ka ngjitur shkallaren e 22-të të botimeve të tij, vjen para lexuesit si arkitekt i “godinës”së Rrënjëve me botimin prozaik “Rrënjët“.
 

Në kërkim të identitetit. E nis atë me një Ese të rrallë, shumë të thellë, me shumë hije e dritë, e kuptimtë, dimensionale, mbresëlënëse, udhërrëfyese dhe frymëzuese, nga brezi në brez, në kalvarin e historisë së shkuar dhe të së ardhmes më të ndritur. Në këtë “kështjellë” hulumtimi, njohjeje, përkujtimi, trashëgimie e pasurimi të mëtejshëm ka mundur të bëjë seleksionimin më të mirë, gjetjen më të rrallë nga çdo skaj i trojeve tona etnike, nga njerëz të thjeshtë, të moshuar apo të rinj, të reja apo nuse, drejtues, gjeneralë, vezirë, kryeministra, pushtetarë, politikanë, valltarë, këngëtarë, enciklopedistë, shkrimtarë, poetë, biznesmenë e shkencëtarë. Ka mundur të lartësojë majat e majave nga mozaiku i vlerave të popullit tonë dhe rrënjët themelore të këtij populli të lashtë e aq të vyer. ... “ Askurrë nuk mund të ecet përpara pa një traditë të bukur e të fortë të një kulture kombëtare, të një kulture fisnore. Nuk ka majë pa rrëzë. Nuk mund të ecësh përpara pa themele të forta të asaj që ke nisur të bësh për të mirën tënde, të fëmijëve të tu, të vëllezërve dhe motrave të tua “, -vë në dukje autori (f. 8). Duke u fokusuar në kontributin e madh të Rilindasve, evokon vlerat e Sami Frashërit për botimin e një enciklopedie në gjuhën turke, të Hasan Tahsinit për hapjen e universitetit në Turqi, Hasan Alisë për botimin e gazetës “Rrënjët“ në Itali...dhe diku me titullin “Libri që uron librin“ autori Selmani shkruan midis të tjerash: “Na qenka një guximtar i mençur e aspak i krisur. I matur në secilën qelizë të fjalës shqiptarshe. Pa asnjë mëllef e me shumë drejtësi, Nuri Dragoi, i cili pas disa botimesh me vlera, na solli edhe librin “ Shqiptarët e grekët-realitete historike“. Një botim që ka të paktën 764 burime bibliografike. Të duket se të gjitha arkivat e fjalëve, të botimeve të shumta kanë ardhur në këtë libër, e kanë gjetur folenë e së vërtetës të asaj të vërtete që jo gjithmonë duan ta shohin ashtu të pastër e pa mjegull...” Autori përqëndrohet në vlerat e gurrës së pashtershme të këngëve popullore të kurbetit, aktin e Ajkunës që u bë vajtore për atë filiz që mbeti në bjeshkë, Rozafa që u gurëza për besnikëri, drejtësi e përtëritje, në vërshimin e shqiptarizmës tek vëllezerit arbëreshë të Italisë, të arvanitasve të Greqisë, të shqiptarëve që jetojnë larg në Ukrainë, Anadoll, SHBA, Australi etj. Nga faqja 14-33 ndjekim rrëfimin e Bujar Nallbanit, flamurtarit të fjalës së lirë, të cilin autori i këtij botimi e portretizon më së miri që shkoi në Europë e në Australi të kërkonte e të zhbironte atë kod të njohur e të panjohur të mençurisë së botës për ta patur më të lehtë që t’i shërbente vendit të tij me një tjetër vizion nga ai që iu kishte mësuar komunizmi famëkeq atij, babait, xhaxhait dhe gjithë të afërmëve të tij. Na jep idealizmin e spikatur të familjes Nallbani nga stërgjyshi, gjyshi, nipi, xhaxhai për flamurin e lirisë e të shqiptarizmës, për ta ngritur flamurin kuq e zi në mes të Nju Jorkut nga gjyshi tij, e për t’i hedhur një dorë dhe luftëtarit të lirisë, partizanit, shqiptarit që mundi të kalonte barrierat e klonit me gjemba të izolimit shqiptar, të atij shqiptari që me intuitën, mençurinë e djersën e ballit bëri vend edhe në Sidnejin e largët, duke ngelur deri në minutën e fundit të jetës së tij Zihni Nallbani, modeli më i bukur i shqiptarizmës. Nga rreshti në rresht, nga fjala në fjalë dhe nga faqja në faqe Namik Selmani me penelatën e tij shumëngjyrëshe, si artist i portretit, na sjell në memorien e lexuesit djalin duarartë të Beratit, trimin e pashoq që u ndesh me ish-kuçedrën prej mermeri të monumentit të Stalinit duke i dhënë Tiranës dhe gjithë shqiptarëve zgjimin e ëndërrave për lirinë e fjalës, të lëvizjes, të tregut e të agimit të Demokracisë. Djaloshi guximtar nuk u kap, mundi të fshihet mirë nën hundën e sigurimsave që do ia kishin vënë litarin, po aty ku shpërthejë 12 kallëpët e dinamitit. Ai mundi të përtërijë rrënjët e rrënjëve për liri e demokraci. “Veprimi i Bujarit, thotë autori-Ishte një nga dallëndyshet e para të pluralizmit. (f.23). Për t’u shndërruar më vonë në një ortek të madh grevash, lëvizjesh, protestash, qëndrese që thyen prangat e izolimit e hodhën themelet e pluralizmit shqiptar. Vazhdon Bujari rrugëtimin e tij robinsonian ashtu si mijëra e mijëra bij të Shqipes në Europë e Australinë e largët, për t’u kthyer më pas tek rrënja, tek mëmëdheu, Shqipëria. U kthye si përvetësues i disa gjuhëve, si njeri i gjezdisur në disa kontinente, si investues i 100.000 dollarëve, si maratonomak i demokracisë, si lider mençurie, si mik i librit, si pjesa më vitale e mendimit intelektual të kryeqytetit, si meteorologu i politikës sonë. Ai tashmë ka një llogore të re ku punon, lokalin e bukur, të futur në mes të gjelbërimit, të ngritur me traditën ndërtimore mozaikore beratase të emërtuar “Xhorxh Bush“. Më tej autori shkruan: “Ai së bashku me publicistin dhe studiuesin matjan Faik Xhanin, hodhën themelet e një miqësie të vjetër, por me vizione të reja, miqësisë Shqipëri-Amerikë. Faiku ka hedhur në faqet e librit të tij të kujtimeve vizitën historike që bëri në Shqipëri, në Tiranë e në Fushë-Krujë ish-presidenti i SHBA Xhorxh Bushi. Një libër që vazhdon edhe sot të përcillet me jehonë të madhe në rrethet e miqve, në rrethet e atyre që vazhdojnë ta kenë Amerikën një model të bukur të qytetërimit, të zhvillimit e të së ardhmes..Bujar Nallbani e Faik Xhani kanë lidhur një miqësi të përjetëshme që, në një formë të veçantë, por me një motiv të njëjtë kanë vendosur që të ngrejnë vlerat e Amerikës...Kur e pyesim se cfarë mund të bënte për flamurin amerikan ai na thotë se kudo në glob ku mund të rrezikohej ky flamur ai do të ngrinte gjithmonë një flamur tjetër amerikan dhe, nëse, dikush mund ta qëllonte, do ta kishte nder që të kishte një vdekje të tillë... Dhe së fundi dedukton: “Bujari është nga ata njerëz mentarë që ke dëshirë që t’i takosh, që do t’i dëgjosh. Pse jo dhe t’i vlerësosh. T’i ngjitësh në shkallët asaj mirënjohjeje që atij i takon. Bujari është një lloj poezie sa e ëmbël, sa klasike aq edhe moderne, sa i thjeshtë, fjalëçiltër po aq sa edhe intrigues në atë mesazhet që përcjell në punën e tij... Sa herë që takoj Bujarin më duket se kam përpara një Flamurtar ...Një maratonomak modern që kërkon të sjellë në të gjithë vatrat shqiptare Fjalën e Lirë... Është, por padyshim edhe do të mbetet përjetësisht FLAMURTARI i FJALËS SË LIRË “. (f.32). Me një përshkrim artistik, me një depërtim sondisti nga thellësitë shekujve e deri në ditët tona, nëpër labirintet tragjike të Çamërisë e çamëve, të shpërngulur me zjarr e hekur, me masakrat më çnjerëzore, të përjetimeve më rrënqethse, të shkuljes me rrënjë e degë, na jep atë qëndresë prej kreshniku, atë det përkushtimi të komunitetit çam në gjithë Shqipërinë e veçanërisht në Xhafzotaj, ku ka 5000 çamë nga 28000 banorë që ka komuna. Ata kanë formuar një identitet shumë të spikatur kulturor, ekonomik, por edhe social duke rrezatuar forcën e karakterit çam, mençurinë, aftësitë praktike e menaxheriale, por edhe të një organizimi shoqëror, formacionin e tyre përfaqësues, Shoqatën “Çamëria“. Me të drejtë krijimtaria e Namik Selmani mund të quhet skulptura prej ari e memorialit të çamëve dhe Çamërisë. Në zemrën e tij kanë mbirë rrënjët e Çamërisë dhe rrënjëzat e fitilave të rinj që mëndja e ndritur e tij u jep dritë, forcë e pavdekshmëri nga pjalmi i krijimtarisë së tij në prozë e poezi, në ese, skica, tregime, studime, reportazhe etj, që me mesazhin-diell ngjall mallin e shpresën, besimin e krenarinë, rrit dashurinë për trojet e mbetura larg, forcon besimin, mendimin se duhet bërë më shumë se deri tani dhe së fundi klithmon: “Çamëria është një zë që nuk mbytet lehtë as nga sirenat më të fuqishme dashakeqëse të botës. As sot as nesër.” ( f. 58). Namik Selmani është prozatori që di të lidhë nyjet e kohëve, të ndrisë me gjetjen e fjalën artistike pika kulmore të historisë të popullit tonë, të përtërijë rrënjëzat e reja mbi rrënjët trungje të traditave e të vlerave të të parëve, të sjell në memorien e lexuesve heronjtë e vjetër, por edhe të sotëm që në një formë apo një tjetër punojnë e kontribuojnë që themelet dhe identiteti ynë të mos shuhet kurrë. Është ai krijues që ka në themel të prozës së tij rrënjëzat e mirësisë me anën e të cilave bashkon vlera të kombit, rajonale, pse jo edhe botërore. Kjo gjithëpërfshirje e bën atë më të pranueshëm, më fisnik, më të këndshëm, më të nderuar e më të vlerësuar në sytë e lexuesve dhe të opinionit shqiptar. Ai e ka kryefjalë përgjithësimin e së bukurës, të traditës, të krijimtarisë, të kontributit të individëve, qofshin ata njerëz të thjeshtë apo të veshur me detyrë e pushtet, intelektualë, krijues, politikanë, personalitete vendase e rajonale nga të gjithë trojet etnike e kudo që jetojnë e punojnë shqiptarët. Është pikërisht ai hulumtim rigoroz disavjeçar, ai mision atdhetar prej artisti të fjalës, formimi i tij shkencor, prekja e çdo pëllëmbe të tokës amtare në Kosovë, Mal të Zi, Çamëri, Maqedoni, Europë e Amerikë që i kanë dhënë mundësinë të pasqyrojë në krijimtarinë e tij vlerat më të vyera kombëtare, traditat më të ndritura, të realizojë perla peisazhi, heroizmi, atdhetarizmi, qëndrese e devocioni që rrënjët tona të mos shuhen, që identiteti ynë të marrë diellin e merituar, atë diell që ka ushqyer edhe qytetërimin e perendorive të mëdha, bile që në fillesat e qytetërimit evropian. Me pendën e tij të hollë e shkëlqimin e duhur na sjell në memorie traditën e re të bashkimit në Roshnikun e Ri. Ai veçon kontributin e kryevezirit Mehmet Qypriliu, kryeofiqarit, zyrtarit të zyrës së Gjendjes Civile të Stambollit Beqir Qypriliut, të zëvëndëskryeministrit dhe Ministrit të Punëve të Jashtëme të Turqisë Fuad Qypriliu, i cili në vitet 50 të shekullit të kaluar ndihmoi për anëtarësimin e Shqipërisë në OKB. Me shumë vizion e nota optimiste pasqyron përpjekjet dhe kontributin e Luto, Feta, Beqir, Ferdi, Kastriot, Xhavit, Myrteza, Feçorr, Kujtim e Agim Mimanit, të cilët së bashku me shoqatat: “ Mehmet Qypriliu“ dhe “Qyprilinjtë e Roshnikut“ janë bërë e po bëhen modeli më i bukur e më i saktë i fisit e zonës së Nahijës së Tomorrit, por edhe të gjithë brezit të ri shqiptar për të përtërirë rrënjët dhe vlerat më të spikatura të popullit shqiptar. Duke vlerësuar nismën dhe traditën e bashkimit të Mimanëve konkludon: “Takime të këtij lloji mund të bëhen edhe në gjithë Shqipërinë, që të mbillet edhe më shumë mirësia përballë ndasisë që jo rrallë na vjen në këmbët tona të lodhura si një ferrë e madhe, që duhet hequr patjetër “. ( f.94). Namik Selmani ështëprozatori i gjithëpërfshirjes, i harmonisë e i përgjithsimit të vlerave më të mira krijuese. Është krijuesi që hedh urat më të mira të bashkëpunimit midis krijuesve, artistëve të këngës e të valles, të fermerëve e biznesmenëve brenda trojeve etnike. Vetëm një krijues me mendje të mprehtë e shpirt madh si Namiku, di të dhurojë mirësi, të vlerësojë kontribute e të përgjithësojë vlera. Ja sepse penda e tij ngrë në majat më të larta krijimtarinë e shkrimtarit Bilal Xhaferri, 87-vjeçarit Axhem Çapoi, Adil Kaloshit, Festivalin e Këngës e Valles Çame, Marshimin e Qafë Botes, Sofrën e shtruar në Roshnikun e Ri, kontributin e Sabit Bytyçit e Agron Gjedisë për organizimin e “Sofrës së Bytyçit “, Isuf Smokthinën pajtuesin e gjaqeve, Arian Kadiun me vellon e bukur të kujtesës me librin “Dibra e Madhe dhe një vështrim mbi Dibrën e Vogël” , gardianin e fjalës Shqipe në Maqedoni, poetin Mustafa Spahiu, Tomor Çaushin, Nuri Bundon, Aqif Ymerin, Rakip Laskun e Artan Kurtin, fjalën e Ramiz Bashës nga Suedia, krijimtarinë shumëvlerëshe e dimensionale të Nuri Dragoit etj. Krijuesi Namik Selmani edhe në botimin “Rrënjët...” ashtu si në gjithë krijimtarinë e tij krijuese ka pasqyruar e ngritur në majat më të larta kontributin për përhapjen e gjuhës dhe shkollës shqipe. Për këtë dritë të munguar në trojet tona etnike, në Kosovë, Maqedoni etj. Gjen rastin dhe fokuson me një rrëfim sa rrënqethës, emocional aq edhe frymëzues për brezat e ardhshëm betejën e ndritur të diturisë, duke sjellur në memorien e lexuesit modelet më të mira të sakrificës, sponsorizimit e kontributit për përhapjen, mbrojtjen, përvetësimin e pasurimin e gjuhës e shkollës shqipe jo vetëm në Shqipëri, por kudo që punojnë e jetojnë shqiptarë. Me një përshkrim sintetik, me një ndriçim brilant e me një mesazh shumë kuptimplotë na jep kontributin e Drita Sehitit, gruas që dhuroi gjithë bizhuteritë e saja në vlerën 10000 eurove për hapjen e Universitetit të Tetovës, punën titanike të Ethem Xheladinit Kryetar i Lidhjes së Arsimtarëve të Kumanovës e Likovës apo të Vait Sehitit, Kryetarit të Komunës së Likovës, i cili dhuroi 15 rroga mujore për hapjen e këtij Universiteti. Botimi “Rrënjët “, ashtu si e gjithë krijimtaria prej 22 botimesh, pa folur këtu për “aisbergun“ e artikujve publicistikë, jo vetëm e kanë bërë Namiku Selmanin një nga krijuesit më të lexuar e të vlerësuar, por meritojnë përkujdesje e vlerësim të veçantë edhe nga Ministria e Kulturës, vetë Kryeministri dhe Presidenti i Republikës. Ai me të drejtë meriton të radhitet në plejadën e korifejve të letërsisë shqipe, sepse ka zbuluar, pasqyruar, ndriçuar e përgjithësuar në pikiadën më të lartë vlerat kombëtare për të ecur të sigurtë në autostradën e qytetërimit perëndimor europian.

*Faik Ahmet Xhani ka lindur në fshatin Lis të Matit 01.06.1948. Aktualisht banon në Tiranë. Ka mbaruar Universitetin "Luigj Gurakuqi" Shkodër për histori-gjeografi. Ka punuar mësues, instruktor rinie dhe inspektor i organeve të pushtetit lokal për rrethin e Matit. Ka një veprimtari të gjërë botuese në medien e shkruar. Ka botuar librin"Mikpritja Shqiptare, mrekulloi George W. Bush".Është anëtar i kolegjumit të gazetës "Zëri i Arbërit" dhe i Lidhjes së Shkrimtarëve dhe Artistëve të Shqipërisë. Ka kryer disa detyra shoqërore, ku ka spikatur ajo e drejtorit të marrëdhënieve ndërkombëtare me vendet Aziatike tek "Sofra Shqiptare".

"Mikpritja Shqiptare, mrekulloi George W. Bush" libër me Autor Faik Xhani.

Redaktuar e përgatitur për botim nga Dr. Zihni Haskaj- historian dhe Bektash Zite - publicist. Konsulent Dr. Enver Qoku dhe Ahmet Keça - studjues. 

Korrektor letrar Ramazan Ilnica. Përkthyese Luiza Dasho.

Fotografitë riprodhuar nga Studio "Mondo" Tiranë dhe "Pëllumbi", Fushëkrujë. Art & Design Persiana Treni. Botim i Shoqatës Atdhetare - Kulturore - Shkencore Mbarëkombëtare "Ali Pashë Tepelena", Tiranë 2009. 

Faqet e librit 374. Vizita e George W. Bush më 10 Qershor 2007 në Shqipëri është një eveniment i rëndësishëm për vendin e popullin tonë, pritjes së ngrohtë që i bënë të zotët e shtëpisë, qytetarët shqiptarë dhe veçanërisht, komuniteti fushkrujas i kushtohet libri i intelektualit Faik Xhani.

Islami minimal dhe rrenat maksimale

 

Shkruan: Halil IBRAHIMI

Doli çështja e xhamisë së Prishtinës dhe papritmas në shoqëritë shqiptare u pa një debat shumë emocional, më pak përmbajtjesor, rreth fesë, rolit të saj në shoqëri, tolerancës fetare dhe ndërthurjeve që këto relacione kanë për të ardhmen e kombit. Edhe pse debati rreth identiteteve shqiptare me implikimet fetare, ka filluar më herët në instanca më të larta elitare, kësaj radhe si duket diskutimet janë ulur vetëm në nivelin e medieve ku të shumtën e rasteve nuk ka pasur koherencë, argumentim dhe kulturë dialogimi.

Njerëzit minimalë
Në një debat të para disa ditëve në njërën nga mediet Kosovare për herë të parë e dëgjova termin ‘Islam minimal’ dhe u stepa nga imagjinata dhe funksionalizimi marramendës i kundërshtarëve të lirisë dhe këmbëngulësve të indoktrinuar nga kompleksi i inferioritetit. Në këtë vazhdë, gazetarë të tjerë, bile edhe pjesëtarë të së ashtuquajturës klasë intelektuale nuk kanë reshtur ditëve të fundit ta quajnë Xhaminë e cila u kërkua me protesta kohëve të fundit, si Xhamia e Fuadit, duke aluduar me metoda të ulëta në Fuad Ramiqin! Bile nuk u kursyen edhe duke përdorur insinuata, thashetheme, fjalë çajtoresh e kafeve të rakisë sa nuk i përthekon dot imagjinata e një njeriu të shëndoshë. ‘U kënaqëm’ turfulluan ndër hundë të tillët në stilin e personazhit të dramës “14 vjeç dhëndër’ që kënaqet kur ka thashetheme, konflikte dhe grindje të sajuara midis njerëzve. Duke iu kthyer debatit të përmendur në fillim, sipas teorisë së ‘Islamit minimal’ Kosova nuk paskësh nevojë për shqiptarë praktikues të Islamit por ka nevoje për shqiptarë myslimanë të cilët vetëm shprehimisht janë të tillë. Më në fund, u tha troç ajo që është ujdisur, zbukuruar e kurdisur me vite të tëra kundër shqiptarëve myslimanë. Ata duan shqiptarë të cilët e festojnë dy herë në vit Bajramin, të cilët nuk mërziten nëse iu cenohet e drejta për të besuar lirshëm, të cilët nuk bëzajnë nëse nën trysninë e një kërkese të paqenë që gjoja na vjen prej Perëndimit duhet të konvertohen kulturalisht në ‘fenë e të parëve’, të cilët pranojnë në unison gjithçka që u serviret, pa çka nëse kjo gjithçka e dhunon atë me të cilën jetojnë, kanë jetuar prindërit e tyre dhe kanë krijuar histori stërgjyshërit e tyre. Perëndimi kurrë nuk e kishte parë pengesë qenien Islame të shqiptarëve. Bile, që të dy presidentët e kaluar, Bill Klinton dhe Xhorxh Bush e kanë potencuar në mënyrë eksplicite faktin e ekzistencës së shumicës myslimane tek shqiptarët dhe e kanë vlerësuar këtë.
Për fat të keq kërkesa për ndërtimin e një Xhamie në pjesën e re të Prishtinës ku nuk ka asnjë xhami është keqpërdorur në mënyrën më të vrazhdë nga një pjesë e intelektualëve dhe medies. Duke qenë që në esencë kjo kërkesë nuk mund të rrëzohet me asnjë argumentim të shëndoshë valid, ka pasur tendenca që duke e personalizuar kërkesën për xhami me një person të vetëm, në këtë rast me Fuad Ramiqin, të sigurohet linçimi më i lehtë i saj. Argumentimi i vetëm i disa medieve në mbështetje të këtyre thashethemeve ishte autori nga SHBA-ja, Shtefan Shvarc, i cili në një artikull të tij të para disa muajsh e ka cilësuar Fuad Ramiqin si të ndërlidhur me Hamasin dhe Vëllazërinë Myslimane të Egjiptit. Autorë të tjerë si Bajrush Morina, Halil Matoshi, Flaka Surroi e të tjerë vetëm e kanë kopjuar në mënyrë të keqe tezën e tij pompoze. Fillimisht, duhet theksuar se Shtefan Shvarcin askush nuk e merr seriozisht në SHBA dhe të gjithë e dinë për militant të qarqeve më ekstreme izraelite kundër të drejtave të palestinezëve. Madje nga ai janë të distancuar edhe numri më i madh i hebrenjve liberalë. Në sytë e Shvarcin të gjithë myslimanët përveç sufinjëve janë ekstremistë, fundamentalistë dhe çfarëdo aktiviteti i tyre politik, kulturor dhe aktiv në jetën publike është fanatizëm. Është jashtë çdo dyshimi se përdorimi i shkrimeve të tij në konotacionin kosovar dhe shqiptar është mënyra më e keqe për të dokumentuar diçka. Shvarci nuk ka njohuri themelore për shqiptarët e aq më pak për relacionet fetare tek ta. Ai ka bërë në vazhdimësi në shkrimet e tij gafa marramendëse të cilat ia heqin të drejtën e autoritetit në fushën e Islamit Kosovar. Për shembull në vitin 1999 në një shkrim të tij pas një turi të tij nëpër Ballkan të financuar nga një organizatë katolike ai pohonte se në Kosovë jetojnë mbi 15 % katolikë shqiptarë, në kohën që të gjithë e dinë se kjo përqindje nuk e kalon 3 përqindëshin bashkë me të gjithë laramanët dhe të konvertuarit e viteve të fundit. Fatkeqësisht shkrimet e Shvarcit janë përdorur këto ditë si libër i shenjtë kundër një personi të vetëm nga kërkuesit e xhamisë në Prishtinë për të vërtetuar se kjo lëvizje na qenkësh e lidhur me Hamasin dhe ekstremiste. Pikë së pari, kërkesa për xhami nuk është e Fuad Ramiqit, ai është vetëm njëri nga kërkuesit dhe çfarëdo tentimi për të kanalizuar kërkesën legjitime me individë është e padobishme, e ulët dhe joreale. Kjo është kërkesë e të rinjve shqiptarë myslimanë, e besimtarëve në rritje midis intelektualëve në Prishtinë të cilët me vite të tëra janë përballur me mungesën e hapësirës së përshtatshme. Ndërtimi i xhamisë nuk është as punë inati, as kundër katedrales dhe as për hir të një personi të vetëm. Në vend që mediet të vërtetonin se njëmend shqiptarët e Prishtinës kanë nevojë për një xhami në pjesën e re të qytetit ku nuk ka asnjë xhami, disa prej tyre janë marrë në mënyrën më të egër me satanizimin e kërkesës. Xhamia nuk është vetëm e Fuadit, por është edhe e imja, është e mijëra besimtarëve të Prishtinës të cilët e kanë kërkuar këtë në vazhdimësi qe gati 12 vite.

Ku është Kisha Katolike?
Me keqardhje duhet thënë se Kisha Katolike e Kosovës nuk e ka kryer rolin e saj në gjithë këtë mesele, kushedi për çfarë arsyesh, apo ndoshta asaj i konvenon një Islam minimal në Kosovë në mënyrë që ta ketë më të lehtë fushatën e konvertimit kulturor, siç e quante me një rast një përfaqësues i saj.
Këto ditë Kisha Katolike e Kosovës e ka lëshuar një deklaratë e cila në shikim të parë nuk ka asgjë përmbajtjesore, sepse nuk flet direkt për kurrgjë, por kur lexohet midis rreshtash nis e sheh shumë të pavërteta, josinqeritet dhe mosakordim me gjendjen reale në Kosovë, me aspiratat e Kosovës dhe me mirëqenien e njerëzve të Kosovës drejt të së ardhmes. Në mjediset e letrave shqipe duket sikur ekziston një frikë e kultivuar për të kritikuar Kishën Katolike të Kosovës (po e quajmë kështu meqë kështu e quajnë veten, sepse nuk ka Kishë Katolike të Kosovës por ka vetëm Ipeshkvi Prizren-Shkup, meqenëse Vatikani nuk na njeh si shtet). Në këtë deklaratë të Kishës Katolike thuhet se kohëve të fundit ekzistojnë grupe të cilat dëshirojnë që shprehin tendenca për të përkeqësuar marrëdhëniet e shkëlqyera me Vatikanin. Është e qartë se me këto grupe është aluduar në kërkesat e fundit të besimtarëve të Prishtinës për të ndërtuar një xhami dhe kjo jo vetëm që është e pasaktë por është patetike. Askush nga ata që kanë kërkuar ndërtimin e një xhamie qe dymbëdhjetë vite nuk kanë të bëjnë asgjë me Vatikanin dhe as që kanë ndonjë tendencë për të prishur diçka. Fundja nuk ka këtu çka të prishet. Vatikani ka marrëdhënie më të shkëlqyera me Serbinë se sa me Kosovën dhe kjo është bërë e ditur në një mori rastesh muajve e viteve të fundit. Në vend që Kisha Katolike e Kosovës të ndikojë tek Vatikani për ta njohur shtetin e Kosovës, ajo luan rolin e viktimës dhe e arsyeton mosnjohjen me arsye qesharake, bie fjala duke e paraqitur emërimin e delegatit apostolik për Kosovën nga ana e Vatikanit si një sukses të madh. Askujt në media nuk iu kujtua të komentojë se emërimi i një delegati apostolik nga Vatikani nuk do thotë asgjë, fare asgjë. Delegat apostolik për Kosovën është nunci i emëruar në Slloveni dhe Vatikani është ngutur të deklarojë menjëherë pas emërimit të tij në të njëjtën kohë si delegat apostolik për Kosovën (pra jo nunc/ambasador, por delegat) se kjo nuk ka kurrfarë implikimesh territoriale për Kosovën dhe se Vatikani do ta njohë Kosovën kur kjo e fundit të merret vesh me Serbinë për këtë. E dhimbshme, aq të shkëlqyeshme na qenkan marrëdhëniet me Vatikanin sa që ky do të na njohë vetëm kur këtë ta bëjë Serbia. Roli i delegatit apostolik në hierarkinë e Kishës Katolike është vetëm ai i një ndërlidhësi e mbikëqyrësi të jetës fetare të besimtarëve katolikë në një rajon në relacion me Vatikanin. Bile delegatët apostolikë emërohen edhe për qytete të caktuara dhe kjo nuk ka kurrfarë implikimi në jetën publike, sociale apo politike, përveç asaj puro fetare. Fundja delegatë, apo zyrtarë ka në Kosovë edhe Rusia edhe Kina, dy vendet mbështetëse të politikave të Serbisë në Këshillin e Sigurimit.
Kisha Katolike e Kosovës duket sikur ka jetuar e kënaqur me klimën e disfavorizimit të Islamit shqiptar duke shpresuar për një tufë të konvertuarish kulturorë. Në mënyrë urgjente Kisha Katolike e Kosovës duhet të ndërrojë mënyrën e veprimit karshi shumicës fetare të bashkëkombësve të saj. Duhet të pranojë se rrëfenjëzat se shqiptarët nuk kanë asgjë Islame dhe se vetëm me dhunë e kanë mbajtur fenë e turkut, nuk kanë të bëjnë asgjë me realitetin, duhet të pranojë se gjithnjë e më shumë të rinjtë dhe njerëzit e shkolluar e respektojnë dhe e potencojnë identitetin e tyre fetar mysliman dhe kombëtar shqiptar pa e rrezikuar ekzistencën e identitetit kristian te një pjesë e kombit të tyre.

Njerëzit maksimalë
Toleranca shumë e trumbetuar fetare nga gjithkush në Kosovë nuk ka kurrfarë rëndësie dhe zbatimi praktik nëse nuk respektohet e drejta e secilit për të besuar çka të dojë, për të shprehur atë që e beson dhe për të gëzuar të drejta të njëjta me gjithsecilin. Kjo përfshinë edhe të drejtën e shqiptarëve praktikues myslimanë që të kenë të drejtë për të shprehur identitetin e tyre fetar e kombëtar në mënyrë të njëjtë si në të gjitha shoqëritë demokratike në botë. Ndërtimi i xhamisë, është kërkesa më elementare e cila as që duhej të bëhej pjesë e debatit por duhej të zgjidhej kaherë. Edhe laikët por edhe qarqe të caktuara brenda Kishës Katolike në Kosovë duhet të kuptojnë se merita kryesore për tolerancë fetare u takon pikë së pari shqiptarëve myslimanë si shumicë që janë. Laikët dhe të tjerët një herë e përgjithmonë duhet të besojnë njëmend në tolerancën fetare midis njerëzve që besojnë ndryshe dhe duhet ta flakin tutje idenë se toleranca fetare është e tillë nëse kemi vetëm ‘myslimanë minimalë’ që nuk e praktikojnë fenë e tyre. Si shqiptar dhe si mysliman praktikues tashmë kam më shumë respekt, tolerancë dhe konsideratë për bashkëkombësit e mi kristianë, se sa kur kam qenë ‘mysliman minimal’!
Të nderuar politikanë, gazetarë dhe të ashtuquajtur intelektualë, ata që kërkojnë Xhaminë nuk janë njerëz minimalë siç nuk do jenë më tash e tutje shqiptarët sepse kanë filluar të vetëdijesohen. Nëse ju keni zgjedhur të jeni politikanë minimalë, burra minimalë, baballarë minimalë, nëna minimale, filozofë minimalë është e drejtë e juaja, por na lejoni ne të tjerëve që të jemi komplet, sepse si të tillë kemi dëshmuar se edhe në luftë, edhe në paqe, dimë të japim kontribut maksimal në kohën që dikush tjetër krejt çka di të bëjë është të prodhojë rrena maksimale.
(Autori është pedagog në Universitetin e Prishtinës)

Katër kalifët e drejtë, a ishin vehabistë?

 

Adem Zuka, Pozheran

Në shkrimet e gazetës “Kosova Sot”, të datave 14 e 15 korrik 2011, në rubrikën Opinione të dijetarit Dr. Skender Rizaj, haset shkrimi me titull “Ringjallja e Vehabizmit’’. Ishte titull mjaft interesant për mua, sepse për vehabizmin nuk dija asgjë dhe me kureshtje nga çdo rresht prisja te mësoj diçka. Autori i shkrimit e quajti sekte fetare dhe menjëherë më ngacmoi në trurin tim sepse për vehabizmin si sekte nuk kisha dëgjuar asnjëherë dhe autorit i mbetet borxh që këtë ta argumentojë me shifra e fakte dhe të jetë më bindës, sepse unë mund të gaboj duke u bazuar në thëniet e tij.
Sipas shkrimit që përbëhej nga dy faqe gazetë nuk gjeta aq shumë material për të grumbulluar dhe për të luftuar bile me zemër çdo rrymë apo sekte fetare të paraqitur në islam. Gjithçka që përfshihet në islam nëse nuk ka bazën në Kur’an dhe hadith është nga risitë (bidatet), e çdo risi të shpie në lajthitje (devijim), ku çdo devijim të largon nga feja islame e kush largohet nga fondamenti islam dënohet me xhehenem.



Njohuri të dobishme, por të pakompletuara

Në këtë shkrim autori i nderuar me ka dhënë disa njohuri të dobishme e për ketë Allahu i madhëruar e shpërbleftë për kontributin e një dijetari të madh. Nga historianët shqiptarë që me ëndje lexoj nga ta janë Dr. Skender Rizaj dhe Dr. Muhamed Pirraku, por në këtë shkrim të këtij profesori gjeta shumë gjëra të ngatërruara e që kisha dëshiruar autori në fjalë të kishte shpjeguar dhe sistemuar me profesionalisht. Shkrimi i autorit është shumë kompleks dhe unë duhet ikur pa tjetër nga analiza e çdo fjalie sepse duhet kohe dhe...
Shkruan, se pasi që, në territorin e Arabisë së sotme Saudite gjenden Meka dhe Medina në atë kohë morën pushtetin vehabijtë, shemben gjitha tyrbet (me siguri edhe teqetë), çka ka të keqe nga kjo dhe me cilin hadith ndalohet shembja e tyrbeve dhe teqeve, dhe me cilin hadith lejohet ndërtimi i tyre,dhe imitimi i të krishterëve dhe jehudive idhujtarë. Sa iu përket dy themelatave që përmenden, siç janë feja islame dhe kalifati (sulltanati i atëhershëm) këto edhe sot duhet të jenë sintezë e njëra-tjetrës dhe pa të dyja nuk ka të ardhme të islamit dhe myslimanëve. Kush është kundër këtyre themelatave nuk qëndron në vijën e besimit të mirëfilltë dhe iu shërben idhujtarëve, Por në atë kohë unë nuk e di se sa Perandoria Osmane i ka pasur të lidhura ngushtë këto dy themelata apo ndoshta kanë qenë vetëm fiktive, autori ka qene dashur t’i shpjegojë në kohën e duhur. Pasi që Perandoria Osmane në këtë kohë paska qenë e angazhuar në luftë kundër kryengritjes serbe dhe Rusisë e nuk paska pasur fuqi një perandori të luftojë minoritetin vehabi, paska porositur valiun e Egjiptit shqiptarin Mehmet Ali Pasha t’i luftojë ata dhe në vitin 1818 vehabijtë morën fund si grup luftarak. Kush ishte Mehmet Ali Pasha i nderuar profesor, kush i kishte ndihmuar të vijë në pushtet dhe si qëndronte veprimtaria e tij në islam apo iu takonte grupacioneve sufiste sikur turqit. Pasi që në vitin 1818 paska marrë fund vehabizmi, pse sot ende përmendet, cilat lidhje pati me Rusinë dhe sllavët atëherë dhe çfarë lidhje ka sot, ku gjendet baza e vehabizmit, cilat ndihma i jep Rusia dhe sllavet në përgjithësi. A janë te furnizuar me armë, çfarë lloje armësh kanë dhe pse edhe Çeçenia dhe gjithë popujt myslimanë kudo që luftojnë etiketohen si vehabistë, qofshin në luftë edhe kundër Rusisë.
Cilit nga katër medh’hebeve të pranuara i takojnë këta rebelet të profesorit, pse i quan sekte nëse kanë pranuar njërin nga medh’hebet e pranuara dhe veprojnë sipas tij. Nuk po kërkoj përgjigje për çdo fjali tuajën, pasi që je i moshuar, por duke ditur për emrin tuaj dhe dikur si anëtar i arkivit të Stambollit, me siguri keni njohuri të mëdha për shumë çështje, nuk të kisha munduar aq shumë. Nëse flet pa argumente profesor i nderuar, përgjigjesh para Allahut të madhëruar, e për atë arsye i bëj pyetje vetes dhe juve si dijetar me nam, siç shkruan se këta janë në kundërshtim të plotë me parimet themelore të fesë islame, fe kjo e cila, siç ka dëshmuar historia për gjatë rrjedhës së sa,j fe liberale, tolerante përparimtare dhe qytetëruese.
Nëse feja islame na paska këto shtylla apo ato atribute të shkëlqyeshme dhe vepron sipas tyre dhe nëse armiqtë e saj tentojnë ta mposhtin nga rrënja, çka duhet të bëjnë myslimanet , të rrinë duarkryq e të jenë robër, apo të luftojnë për t’i mbrojtur këto atribute të shkëlqyera, të cilat edhe t’i edhe historia i pranuat. Ja çka mund të ngjajë nëse nënshtrohen myslimanët: “O besimtarë, nëse u nënshtroheni jobesimtarëve, ata ju kthejnë prapa, aty ku ishit (në kufer, pabesim) dhe atëherë do të jeni të humbur.”(Ali Imran:149)
Bota sot na është në kundërthënie të mëdha, të fortit pushtojnë të dobëtin dhe i dobëti u dashka të qëndrojë si rob i tij në përhershmëri, e nëse bën lëvizje për t’u çliruar, nga të krishterët quhet terrorist islamik, ndërsa nga myslimanët e moderuar quhet vehabiste .Njerëzit jobesimtarë gjithherë luftojnë kundër atyre besimtarë, po i shef edhe në Kosovën e sotme se si të ashtuquajturit ateiste ( këta janë politeistë dhe idhujtarë ) e luftojnë zakonisht islamin, sepse me krishterimin dhe sektet e dervishëve sufi përputhen në koncept, sepse të gjithë janë idhujtarë e pse i quaj idhujtarë ja si shkruan në Kur’an se kush janë besimtarë:
“ Besimtarë janë vetëm ata ëe i besuan Allahut, të dërguarit të Tij , e mandej nuk dyshuan dhe për hir të Allahut luftuan me pasurinë dhe jetën tyre. Të tillë janë ata të vërtetit.” ( El-Huxhurat :15 )
“Ata që besuan luftojnë në rrugë të Allahut, e ata që nuk besuan luftojnë në rrugë të shejtanit …” ( En-Nisa ;76)
Në pjesën vijuese të shkrimit tuaj, i nderuar profesor, në të cilën keni paraqitur 7 pika, në të cilat nuk do të thellohem, por si konkluzion nga to munda të nxjerr ndoshta edhe e gabuar: Këta vehabijtë qenkan luftarakë e luftojnë atë që i sundon, mohon dhe punon në kundërshtim me bazat e Kuranit dhe hadithit dhe nuk vërehet diçka tjetër e keqe i nderuar profesor.
Sa i përket vonesës së caktimit të lokacionit për xhami të komunës së Prishtinës, keni parashtruar 4 pika të cilat pushtetarët duhet t’i plotësojnë. Në këto katër pika vetëm në të parën keni bërë kërkesë intelektuali, kurse në tri pikat vijuese keni përzier konceptet i nderuari profesor.
Në vazhdimësi pohoni se Kosova martire është duke u shndërruar në Irak e Afganistan te Evropës, kjo është një çudi e madhe se si mund të dalë nga penda e një profesori kjo fjalë mahnitëse, kush do ta bëjë këtë kaos i nderuar që ende shqiptarët pa ardhur në vete nga lufta me shkuan të fillojnë tjetrën luftë të pafund kundër Evropës” demokratike “krishtere. Kjo nuk ka gjasa të ndodhë, mund të ndodhë ndonjë çrregullim lokal e nëse pushtetarët u japin atë që ua dhanë të tjerëve me siguri do të vazhdojë jeta në binarët më të mirë. Këtë të drejtë e ka kërkuar qysh moti edhe BIK-u por kot.
Vehabizmi si fenomen antiislam, këtu i nderuar profesor keni përdorur një ajet nga Kur’ani, por kur keni filluar ta shtjelloni në koment, keni përmendur se pari sinagogat, kishat e më vonë xhaminë, si mund kjo të ndodhë që t’i llogaritni adhuruesit e sinagogave dhe kishave më besimtarë se myslimanët e quajtur sekti vehabi. Mos është kjo ikje nga e vërteta islame apo ndonjë mendje e ”mprehtë “ e profesorit apo hipokrizi. Ja çka shkruan për të tillët në Kur’an ku Allahu i madhëruar thotë: ,, Besimtarët të mos i miqësojnë mosbesimtarët, e t’i lënë anash besimtarët. E kush bën atë, ai nga feja e Allahut nuk ka asgjë, përveç nëse është për qëllim ruajtja prej të keqes së tyre. Allahu ju tërheq vërejtjen me dënimin prej Tij, pse vetëm tek Allahu është e ardhmja .”
( Ali-Imran :28 )
“ O ju që besuat! Mos zini miq ( shokë ) as jehuditë as të krishterët. Ata janë miq të njeriëtjetrit. E kush prej jush i miqëson ( shoqëron ) ata , ai është prej tyre. Vërtet Allahu nuk vë në rrugë të drejtë popullin zullumqarë .” ( El-Maide : 51 )
“ O ju që besuat, mos i merrni për miq ata të cilëve u është dhënë libri para jush dhe as jo besimtarët që me fenë tuaj tallen e luajnë. Frikësojuni Allahut po që se jeni besimtarë. “ ( El-Maide : 57 )
Siç po shihet deri tash, vehabijtë nga profesori nuk vijnë në paralelizëm as me idhujtarë jehudi e të krishtere, nga të cilët janë të okupuar myslimanet e lëre më me myslimanët e moderuar të profesorit. Vehabijtë në bazë të shkrimit të profesorit paskan qenë një minoritet rebel dhe tash prapë na qenkan një numër i vogël dhe me siguri nuk po bëkan pjesë në grupin e myslimanëve dindarë ( formaliste), por na qenkan në grupin e myslimaneve imandarë (besimtarë), të cilët edhe vetë profesori pohoi se janë në numër të vogël e atëherë si mund t’u frikohemi një minoriteti gjithë kjo masë e madhe myslimanësh apo ndoshta ata e kanë drejë e ne dridhemi nga frika.
Vërehet se ku keni shkruar fjalën monoteizëm keni përdorur pas saj fjalën islamizëm, të lumtë profesor për këtë, jeni trim dhe keni kuptuar islamizmin dhe vetëm islami është fe monoteiste, ndërsa fete tjera dhe sektet e dervishëve janë të përziera me idhujtari dhe nuk i takojnë monoteizmit.




Pellazgjishtja hyjnore, pak e tepruar

Se islamizmi nuk daton nga koha e Muhamedit a.s., por që nga Ademi a.s. është e saktë, sepse të gjithë pejgamberet ftonin besimin në një Zot të vetëm pa i shtuar idhuj. Ndërsa sa i përket pellazgjishtes hyjnore dhe se qenka aq gjuhë e vjetër sa qe edhe pejgamberet na paskan prejardhje shqiptare, është pak e tepruar bile kjo i përngjet një fjalë të një plaku kureshtar, i cili më thoshte se kur zbriti Ademi a.s. në këtë tokë e gjeti shqiptarin duke livruar me kije(qe) dhe i tha punë e mbarë o shqiptar…
Kjo minutë i transecedentales suaj na qenka i çuditshëm ,na vlen me shumë se 100 deri 1000 vjet namaz, ndoshta ti i justifikon këtu jobesimtarët dhe myslimanët sufi se vetëm me një minutë trans kryejnë gjitha obligimet ndaj Allahut të madhëruar. Ndoshta namazi si shtyllë e parë e islamit paska aq pak vlerë për ju dhe sektaristët sufi sa që edhe ata që falën në diellin përcëllues i quan vehabiste, mos ashtu profesor. Pra, vehabistët na qenkan njerëz te vendosur, si për namaz si në përkushtim ndaj Allahut, si për ndërtim xhamish dhe gjithçka që i duhet myslimanit duke mos ikur nga bazat e Kur’anit e hadithit dhe duke i shembur idhujt sikur në kohën e Muhamedit a.s., i cili me shokët rrezoi gjithë idhujt në Mekë.
Mos na paska qenë edhe Muhamedi a.s. bashkë me Ebu Bekrin,Omerin, Othmanin Aliun, Hamzan, Halid ibën Velidin, ebu Talhanë etj, vehabi sepse i përmbaheshin Kur;anit me precizitet dhe bënë shumë lufta për islamin dhe myslimanet e staugfirullah…
I nderuar profesor, më duket se keni hapur aq shumë tema saqë po të hyhet në shtjellim dhe analizë të mirëfilltë duhet shkruar tamam libër me shumë vëllime ,por do të mundohem ta reduktoj sa më shumë. Keni filluar të shpjegoni për vehabizëm, e prisja me kërshëri të mësoj diçka, por me kalimin e rreshtave të shkruar më mungon ende shumë…
Pse e përzien luftën e UÇK-së të viteve 1988-1999 në Kosovë dhe pohon se tërësisht e çliroi NATO-ja, a thua u çlirua Kosova apo u robëruar edhe njëherë, por me forma tjera të sundimit. Çka të shtyu ta përziesh katedralen dhe katolikët ne këtë temë, mos po frikohesh nga bashkësia ndërkombëtare se po na hetojnë që jemi myslimanë suni të medh’hebit Ebu Hanife nëse ndërtohet xhamia madhështore te Qendra universitare. Ndoshta keni dëshiruar te vihen aty Tereza, Ataturku apo ndonjë figure tjetër e mistikëve të tarikatit dërvishjan, të përkulesh para tyre dhe të besojnë të krishterët se jeni një profesor i moderuar( servile i botes krishtere-idhujtarë) . Aty ku luftojnë myslimanet për të drejtat e tyre e që të jenë të barabartë me popujt e feve tjera, nga të krishterët siç po duket quhen terroristë islamik, ndërsa nga myslimanet servile siç jeni ju po na identifikuakan si anëtarë të sektit vehabi. Sa është e logjikshme i nderuar profesor t’u thuhet vëllezërve tuaj vehabista pse kërkuan xhami, lëshojnë mjekër dhe motrave myslimane tua përmendësh kulet treçerekëshe dhe shamitë, mos pate dëshirë të shkojnë edhe ato të lakuriquara sikur disa femra të moderuara evropiane, ndërsa ateistin e vetëdeklaruar e bëre mysliman dhe gjithë budistet hebrenj dhe të krishterët na i quan popull human. Kthjellohu i nderuar profesor, mendo mirë çka shkruan, kënd e etiketon, kënd e lavdëron, kënd e akuzon pa argumente. Mëso tjetër herë mirë për vehabizmin dhe na shpjego me argumente të mirat e te këqijat e tij se mund të keni dënim te idhët nga Allahu i madhëruar në dynja e ahiret. Tash si përfundim po i lutem Allahut të madhëruar t’i ndihmojë ata njerëz që i përkushtohen Atij, punojnë sipas Kur’anit e hadithit luftojnë në rrugë të Allahut me pasurinë e jetën e tyre, ndërsa ata ,,besimtare” që myslimanëve të përkushtuar Allahut i quajnë vehabi t’i frymëzojë në rrugën e vërtetë të besimit islam. Më mbeti shumë pa shkruar nuk kuptova çka është ky vehabizmi ta luftojë bile me zemër nëse e meriton të luftohet, insha-Allah tjetër herë nga të tjerët gjej material faktik dhe bëhem më i ditur në këtë lëmi.