E vërtetë: viteve të fundit vërehet një ndryshim radikal në determinimin e kodeve të vlerësimit. Çka dje perceptohej si vlerë sot denoncohet si komike dhe anasjelltas. «Kozmopolitët», ata që mezi presin që të tjerët t’i lavdërojnë si kampionë të vlerave evropiane flasin për (r)evolucion vlerash, gjersa konservatorët vuajnë rëndë për rënien dramatike të do zakoneve të cilat paskan përbërë krenarinë e racës me plis si bora.
Edhe pas një analizë të mundimshme të diskursit (në të gjitha mediat e mundshme) rreth kësaj teme, identifikimi i vlerave konkrete që rënkan apo i atyre që qenkan instaluar së voni duket i pamundur. Kjo ndodhë sepse që të dyja palët, si «proevropianët» ashtu edhe manistët konservativë bashkë me religjiozët nuk bazohen në gjendjen faktike, në atë që ndodhë realisht me sinjifikatët mbizotërues, por qoftë vajin e qoftë euforinë e tyre tentojnë ta shesin, imponojnë si aksiomë – që s’është! Se që të dyja taborët bëjnë poza pa njohur realitetin, tregon edhe uniteti i tyre afektiv: Sipërfaqësisht duken të jenë në antagoni por thelbësisht unisono propagandojnë bankrotin kulturor të shoqërive shqiptare, pa e argumentuar atë as minimalisht.
Ky paradoks vjen sepse internacionalistët argumentojnë vetëm politikisht (demokracia liberale) dhe atë në trajtën dëshirore (nuk jemi atje ku duam)e nacionalistët përpiqen ta vrasin shekullin në të cilin jetojnë, duke kërkuar riinstalimin e mendësisë së epokës romantike(nuk jemi atje ku duhet) në kokën i tifozit të James Andrew Arthur-it. Impossible. Sipas diskursit mbizotërues pra del sikur shqiptarët të gjenden në vakum, diku afër vrimës së zezë galaktike.
Çka ndodhë në të vërtetë me vlerat shqiptare?
II. Kodet e v;erësimit publik
Sidomos pas shpalljes së pavarësisë së Kosovës duket të ketë filluar një ekonomi e re në sferën e sinjifikatëve, respektivisht aksiologjia shqiptare rikanonizon veten: në shumicën e mediave serioze (janë analizuar ato të Kosovës) janë rralluar ose kanë metamorfozuar konotacionin kategoritë (zh)vlerësuese si patriot-tradhtar, komunist –kapitalist, armik-aleat, spiun-disident, katundar – qytetar, majtas – djathtas.
Klanet të cilat akuzohen të dëmtojnë qëllimisht vendin, shtetin, kombin nuk pagëzohen më si tradhtarë, por kryesisht si kriminelë, ashtu pra siç sugjeron filozofia ligjore, kushtetuta e jo manizmi. Ky rikonfigurim «degradues»semiotik mbjell optimizëm, jo sepse njëri kualifikim është më i butë se tjetri, por se i dyti implikon vepër konkrete penale e jo paushalizime.
Komunisti nuk përshkruhet më si ai ushtari kokërruar dhe brutal stalinist që shqyen gra me bajonetë, por ai duket madje filozof me mjekër simpatike apo si intelektual socialdemokrat që kërkon komoditet edhe për skamnorët. Kapitalistët po detyrohen në pension nga biznesmenët neoliberalë.
Disidentët dhe spiunët kanë pranuar të trajtohen si «relikte» të historisë dhe presin gjykimin shkencor. Vetëm politikanët ende vazhdojnë ta mundojnë veten me shabllonet majtas, djathtas, sepse u duket më lehtë pozicionimi, ndërsa në media, në analizat e «shoqërisë civile» dhe në komunkimin e lirë e të përditshëm (rrjetet sociale dhe dialogu interpersonal) klasifikimi majtas – djathtas nuk ka asnjë kuptim dhe përdoret si flluskë e jo si sinjifikat me histori, përmbajtje dhe shenjim të një shtrese a grupi me vlera të caktuara.
Të njëjtin fat e kanë edhe kodet si besa, armiku, atdheu, mëmëdheu, babai i kombit, e të ngjashme të cilat rrallohen jo vetëm në materiale të printuara dhe rrjetet sociale, por edhe gjatë festave ekstazike kombëtare. Besën e ka zëvendësuar kontrata e bazuar në ligj, atdheu për shkak të globalizmit zëvendësohet me vendlindjen, identitetin dhe kulturën lokale ndërsa baballarët e kombit qëmoti bëjnë aheng muzeve.
III. Identitete vasale
Ky evolucion semiotik sinjifikatësh bëhet edhe më i rëndësishëm shikuar nga perspektiva e të drejtës për individualitet, autonomisë dhe integritetit të subjektit të veçantë në shoqëri.
Deri para 5-6 vitesh,kryesisht në vendet rurale, por edhe në ato urbane kosovare, dëgjoje si normale dhe pa intervenimin korrigjues identifikime kolektive e personale si «e Skënderit», «Qy qy granija e Kryezive», «Mahmuti i Isuf qorrit» dhe të llojit. Kjo mënyrë e identifikimi injoronte individin si njësi autonome, me personalitet të vetin, e trajtonte atë si «meritë» gjenobiologjike të fisit apo patriarkut. Parakomunizmi në vëllazëri me patriarkalizmin dhe patriarkalizmin me predikimin e saj të «bashkimit bën fuqinë» vazhdonte të vrasë të drejtën e individit në favor të kolektivitetit të kamufluar për nevoja kontrolli.
Sistemet e shkuara dhe mendësia arkaike e tashme e shfrytëzonin dhe përdorin vasalitetin e «natyrshëm» biologjik dhe patriarkal edhe për të mundur ta asgjësojnë personalitetin edhe të atij qytetari të mençur që nuk kapej e demolohet dot duke ia «riaktualizuar» të bëmat e gjenit, fisit, gjyshes e gjyshit (biri i ballistit, nipi i kolaboracionistit, mbesa e titistit). Sot, gjatë komunikimit interpersonal, në media tashmë po se po, përditë e sa më tepër kjo semiotikë vlerësimi perceptohet drejtë: diskriminuese!
IV. Bankroti i elitave në ikje
Si çdo zhvillim edhe ky ka humbës dhe triumfues. Gjenerata që është mësuar të jetojë me privilegjin e primatit vajton çarmatimin nga «kompetencat» për ushtrimin e pushtetit mbi fis e nahije. Jo fjala e tij (besa e burrit) është më alfa dhe omega mbi fatin e tjerëve, por e drejta e secilit në mendim, vendim dhe veprim brenda shoqërisë. Këtë gjendje e konsiderojnë të padurueshme konservatorët dhe primatët e të gjitha sferave.
Të ashtuquajturit kozmopolitë kanë të drejtë se sistemi politik në të cilin jetojnë shqiptarët ka bazat në vlerat qendrore evropiane edhe pse nuk dinë ta shpjegojnë atë: qëndron se vlerat që përbëjnë kulturën e sotme «perëndimore»bazën e kanë në filozofitë e imperativit kategorik të Kant-it, në lirinë individuale të John Stuart Mill-it etj. e mbi të cilat janë ndërtuar godinat e së drejtës dhe lirive njerëzore të «kontinentit plak», mirëpo «kozmopolitët» shqiptarë – siç thamë në fillim – e kanë një problem kardinal që i zhvesh ata si të pabesueshëm dhe retardesk po si konservativët sepse kodin bankrot kulturor dhe të vlerave (?!) e rezonojnë me argumentin e mosekzistencës së industrisë dhe klaneve kulturore ku ata do të kishin si dje timonin në dorë dhe do të determinonin vetë se çka duhet parë si vlerë e çka jo. Në fakt nuk ka bankrot kulturor por ka mungesë hiperbolizimi të gjithçkaje që e bekonin apo anatemonin primatët e kulturës.
Interesant. Në këtë kontekst, bazuar në këtë zhvillim që argumentuam lartë, shoqëria, të rëndomtit duket të kenë lenë mijëra kilometra pas elitat e tyre: Të «rëndomtit» ecin «elitat» mbesin!
Edhe pas një analizë të mundimshme të diskursit (në të gjitha mediat e mundshme) rreth kësaj teme, identifikimi i vlerave konkrete që rënkan apo i atyre që qenkan instaluar së voni duket i pamundur. Kjo ndodhë sepse që të dyja palët, si «proevropianët» ashtu edhe manistët konservativë bashkë me religjiozët nuk bazohen në gjendjen faktike, në atë që ndodhë realisht me sinjifikatët mbizotërues, por qoftë vajin e qoftë euforinë e tyre tentojnë ta shesin, imponojnë si aksiomë – që s’është! Se që të dyja taborët bëjnë poza pa njohur realitetin, tregon edhe uniteti i tyre afektiv: Sipërfaqësisht duken të jenë në antagoni por thelbësisht unisono propagandojnë bankrotin kulturor të shoqërive shqiptare, pa e argumentuar atë as minimalisht.
Ky paradoks vjen sepse internacionalistët argumentojnë vetëm politikisht (demokracia liberale) dhe atë në trajtën dëshirore (nuk jemi atje ku duam)e nacionalistët përpiqen ta vrasin shekullin në të cilin jetojnë, duke kërkuar riinstalimin e mendësisë së epokës romantike(nuk jemi atje ku duhet) në kokën i tifozit të James Andrew Arthur-it. Impossible. Sipas diskursit mbizotërues pra del sikur shqiptarët të gjenden në vakum, diku afër vrimës së zezë galaktike.
Çka ndodhë në të vërtetë me vlerat shqiptare?
II. Kodet e v;erësimit publik
Sidomos pas shpalljes së pavarësisë së Kosovës duket të ketë filluar një ekonomi e re në sferën e sinjifikatëve, respektivisht aksiologjia shqiptare rikanonizon veten: në shumicën e mediave serioze (janë analizuar ato të Kosovës) janë rralluar ose kanë metamorfozuar konotacionin kategoritë (zh)vlerësuese si patriot-tradhtar, komunist –kapitalist, armik-aleat, spiun-disident, katundar – qytetar, majtas – djathtas.
Klanet të cilat akuzohen të dëmtojnë qëllimisht vendin, shtetin, kombin nuk pagëzohen më si tradhtarë, por kryesisht si kriminelë, ashtu pra siç sugjeron filozofia ligjore, kushtetuta e jo manizmi. Ky rikonfigurim «degradues»semiotik mbjell optimizëm, jo sepse njëri kualifikim është më i butë se tjetri, por se i dyti implikon vepër konkrete penale e jo paushalizime.
Komunisti nuk përshkruhet më si ai ushtari kokërruar dhe brutal stalinist që shqyen gra me bajonetë, por ai duket madje filozof me mjekër simpatike apo si intelektual socialdemokrat që kërkon komoditet edhe për skamnorët. Kapitalistët po detyrohen në pension nga biznesmenët neoliberalë.
Disidentët dhe spiunët kanë pranuar të trajtohen si «relikte» të historisë dhe presin gjykimin shkencor. Vetëm politikanët ende vazhdojnë ta mundojnë veten me shabllonet majtas, djathtas, sepse u duket më lehtë pozicionimi, ndërsa në media, në analizat e «shoqërisë civile» dhe në komunkimin e lirë e të përditshëm (rrjetet sociale dhe dialogu interpersonal) klasifikimi majtas – djathtas nuk ka asnjë kuptim dhe përdoret si flluskë e jo si sinjifikat me histori, përmbajtje dhe shenjim të një shtrese a grupi me vlera të caktuara.
Të njëjtin fat e kanë edhe kodet si besa, armiku, atdheu, mëmëdheu, babai i kombit, e të ngjashme të cilat rrallohen jo vetëm në materiale të printuara dhe rrjetet sociale, por edhe gjatë festave ekstazike kombëtare. Besën e ka zëvendësuar kontrata e bazuar në ligj, atdheu për shkak të globalizmit zëvendësohet me vendlindjen, identitetin dhe kulturën lokale ndërsa baballarët e kombit qëmoti bëjnë aheng muzeve.
III. Identitete vasale
Ky evolucion semiotik sinjifikatësh bëhet edhe më i rëndësishëm shikuar nga perspektiva e të drejtës për individualitet, autonomisë dhe integritetit të subjektit të veçantë në shoqëri.
Deri para 5-6 vitesh,kryesisht në vendet rurale, por edhe në ato urbane kosovare, dëgjoje si normale dhe pa intervenimin korrigjues identifikime kolektive e personale si «e Skënderit», «Qy qy granija e Kryezive», «Mahmuti i Isuf qorrit» dhe të llojit. Kjo mënyrë e identifikimi injoronte individin si njësi autonome, me personalitet të vetin, e trajtonte atë si «meritë» gjenobiologjike të fisit apo patriarkut. Parakomunizmi në vëllazëri me patriarkalizmin dhe patriarkalizmin me predikimin e saj të «bashkimit bën fuqinë» vazhdonte të vrasë të drejtën e individit në favor të kolektivitetit të kamufluar për nevoja kontrolli.
Sistemet e shkuara dhe mendësia arkaike e tashme e shfrytëzonin dhe përdorin vasalitetin e «natyrshëm» biologjik dhe patriarkal edhe për të mundur ta asgjësojnë personalitetin edhe të atij qytetari të mençur që nuk kapej e demolohet dot duke ia «riaktualizuar» të bëmat e gjenit, fisit, gjyshes e gjyshit (biri i ballistit, nipi i kolaboracionistit, mbesa e titistit). Sot, gjatë komunikimit interpersonal, në media tashmë po se po, përditë e sa më tepër kjo semiotikë vlerësimi perceptohet drejtë: diskriminuese!
IV. Bankroti i elitave në ikje
Si çdo zhvillim edhe ky ka humbës dhe triumfues. Gjenerata që është mësuar të jetojë me privilegjin e primatit vajton çarmatimin nga «kompetencat» për ushtrimin e pushtetit mbi fis e nahije. Jo fjala e tij (besa e burrit) është më alfa dhe omega mbi fatin e tjerëve, por e drejta e secilit në mendim, vendim dhe veprim brenda shoqërisë. Këtë gjendje e konsiderojnë të padurueshme konservatorët dhe primatët e të gjitha sferave.
Të ashtuquajturit kozmopolitë kanë të drejtë se sistemi politik në të cilin jetojnë shqiptarët ka bazat në vlerat qendrore evropiane edhe pse nuk dinë ta shpjegojnë atë: qëndron se vlerat që përbëjnë kulturën e sotme «perëndimore»bazën e kanë në filozofitë e imperativit kategorik të Kant-it, në lirinë individuale të John Stuart Mill-it etj. e mbi të cilat janë ndërtuar godinat e së drejtës dhe lirive njerëzore të «kontinentit plak», mirëpo «kozmopolitët» shqiptarë – siç thamë në fillim – e kanë një problem kardinal që i zhvesh ata si të pabesueshëm dhe retardesk po si konservativët sepse kodin bankrot kulturor dhe të vlerave (?!) e rezonojnë me argumentin e mosekzistencës së industrisë dhe klaneve kulturore ku ata do të kishin si dje timonin në dorë dhe do të determinonin vetë se çka duhet parë si vlerë e çka jo. Në fakt nuk ka bankrot kulturor por ka mungesë hiperbolizimi të gjithçkaje që e bekonin apo anatemonin primatët e kulturës.
Interesant. Në këtë kontekst, bazuar në këtë zhvillim që argumentuam lartë, shoqëria, të rëndomtit duket të kenë lenë mijëra kilometra pas elitat e tyre: Të «rëndomtit» ecin «elitat» mbesin!
