Nga Flori Bruqi
Shërbimi Spitalor dhe Klinik Universitar i Kosovës, ka ndërmarrë të gjitha hapat e nevojshëm duke bërë përgatitjet e nevojshme për klinikat e vijës së parë të kontaktit me pacientë, (Klinika Emergjente, Klinika e Sëmundjeve Ngjitëse, Klinika e Pediatrisë), për të përballuar dhe menaxhuar situatën me rastet e dyshuara me coronavirus. Pothuaja të gjitha Spitalet kosovare janë furnizuar mirë me dezinfektues nga kompania "Flomed" Prishtinë.
Tre persona, zyrtarë të EULEX-it, kanë përfunduar të shtrirë në Klinikën Infektive me dyshimet se janë prekur nga virusi Covid-19, apo siç njihet ndryshe koronavirusi. Njëri nga ta, sipas burimeve të Express brenda Institutit Kombëtar të Shëndetësisë, ka simptoma të dukshme se është prekur me koronavirus.
“Mostrat për pesë pacientë i kemi marrë. Tre janë zyrtarë të EULEX-it në Kosovë. Njëri nga ta ka simptoma të dukshme, dy të tjerët kanë pasur kontakt të përditshëm me të”, deklarojnë burimet e Express brenda institucioneve të shëndetësisë në vend.
Ndryshe, sot në Qendrën Klinike dhe Universitare të Kosovës kanë kërkuar ndihmë dy vajza, të cilat dyshohet se mund të jenë prekur nga koronavirusi. Analizat për to pritet të dalin sot gjatë ditës.
Deri më tani në Kosovë nuk është konfirmuar asnjë rast pozitiv me koronavirus.
“Këto institucione janë furnizuar dhe janë në proces të furnizimit me mjete mbrojtëse, duke përfshirë maska adekuate, syza mbrojtëse, uniforma mbrojtëse dhe materiale tjera të nevojshme për punë me pacientë të dyshimtë dhe të infektuar me virusin Covid -19.
QKUK, ka 20 respiratorë rezervë dhe mund të futen në funksion në raste nevoje”, thuhet në njoftimin e këtij institucioni.
Gjithashtu kanë shtuar se SHSKUK po e përcjell gjendjen nga afër dhe ka rritur nivelin e gatishmërisë në secilin nga institucionet që i ka në menaxhim.
OBSH rekomandon gjashtë hapa të thjeshtë për të mos u infektuar me koronavirus – dhe për të parandaluar përhapjen e tij te të tjerët.
– Lani duart tuaja tërësisht.
– Kolliteni dhe teshtitni në një ind letre/shami
– Qëndroni në shtëpi nëse keni një temperaturë të lartë dhe një kollë.
– Shmangni shtrëngimin e duarve
– Gjithmonë telefononi përpara se të shkoni te mjekët apo spitali
– Hidhni pecetën e përdorur në një shportë të mbyllur
OBSH ka krijuar gjithashtu një linjë telefonike për pyetje në lidhje me Covid-19.
Autoritetet kosovare gjithashtu po informojnë udhëtarët në vendkalimet kufitare dhe aeroportin ndërkombëtar "Adem Jashari" për rreziqet që paraqet koronavirusi.
Ka shkuar në 22 numri i personave të vdekur nga koronavirusi në Shtetet e Bashkuara të Amerikës , ndërsa më shumë se 500 të tjerë janë infektuar.
Më shumë se gjysma e pesëdhjetë shteteve të Shteteve të Bashkuara tashmë kanë raportuar raste të koronavirusit. Raste së fundi u konfirmuan në Virginia, Connecticut dhe Iowa.
Zyrtarët shëndetësorë kërkuan që njerëzit t’i pakësojnë kontaktet e panevojshme mes vete aq sa kanë mundësi si masë për t’iu shmangur rrezikut nga infektimi, shkruan “France24”.
Senatori amerikan, Ted Cruz, tha se do të vendoset në karantinë për shkak se kishte pasur kontakte me një pjesëmarrës të një konference, i cili është konfirmuar si person i infektuar me koronavirus.
Pavarësisht përhapjes së virusit Covid-19, presidenti Donald Trump ka thënë se do të vazhdojë të mbajë tubime politike, në të cilat nganjëherë mblidhen deri në 20 mijë njerëz.
Koronavirusi është përhapur edhe në Evropë. Vendi më i goditur është Italia me mbi shtatë mijë persona të infektuar, ndërsa në Gjermani janë regjistruar rreth një mijë infektime. Së fundi, dy rastet e para u konfirmuan edhe në Shqipëri.
Është bërë e ditur se Ministria e Shëndetësisë në një njoftim zyrtar pak pas mesnate, konfirmoi dy rastet e para me koronavirusin e ri COVID-19 në Shqipëri.
Lidhur me këtë qeveria po zhvillon një mbledhje të jazhtëzakonshme, ku kryeministri Edi Rama tha se në vazhdën e masave u vendos që shkollat të mbyllen për dy javë.
“Masat e sotme janë pezullimi i fluturimeve drejt veriut të Italisë dhe drejt zonave të kuqe, deri më 3 prill 2020. Mbyllja e arsimit në të gjithë vendin. Është momenti të mbyllim të gjitha institucionet arsimore dhe të kërkojmë mbylljen e të gjtha aktiviteteve, dëgjesa publike, deri më 3 prill 2020”, tha Edi Rama.
“Vetëpërmbahuni dhe ndërgjegjësohuni, armiku më i madh është paniku, jo COVID-19. Nuk është murtaja e mesjetës, nuk jemi përballë një diçkaje të panjohur. Të gjithë jemi të ekspozuar nga COVID-19, të punojmë së bashku, të ruajmë njëri-tjetrin. Këshillat janë të thjeshta për t’u ndjekur, u rekomandohen të gjithë njerëzve në mbarë botën. Ndodhemi në një situatë që po kërcënohet e ardhmja e njerëzimit”, tha më tej kryeministri.
Vetëm Glarus, Nidwalden, Obwalden, Schaffhausen, Uri dhe Appenzeller-Innerrhoden ende nuk kanë regjistruar një rast të virusit.
Në gjithë Zvicrën, totali i infeksioneve tani konfirmohet të jetë më shumë se 300. Në përgjithësi, 20 nga 26 kantonet e Zvicrës kanë deklaruar raste të koronavirusit me gjithsej, duke qëndruar në 330.
Ticino ka 57 infeksione të konfirmuara, përfshirë disa punonjës shëndetësie. Cyrihu ka 34 raste, ndërsa Vaudi dhe Gjeneva kanë 38.
Vetëm Glarus, Nidwalden, Obwalden, Schaffhausen, Uri dhe Appenzeller-Innerrhoden ende nuk kanë regjistruar një rast të virusit.
Të martën, Këshilli Federal ka konfirmuar se ka pasur një transmetim mes njerëzve në Zvicër për herë të parë.
Në Zvicër, 55 për qind e të infektuarve kanë qenë burra, ndërsa 45 për qind, gra.
Pse nuk i kap shqiptarët koronavirusi? Nisin studimet për këtë çështje
Në Shqipëri nuk ka asnjë rast të prekur nga koronavirusi.
Koronavirusi po përhapet në të gjithë botën, por deri tani Shqipëria, edhe pse është e rrethuar nga vende që COVID 19 është përhapur me përmasa të mëdha sërish nuk ka asnjë rast të konfirmuar.
Ky femonem në Itali duket i çuditshëm dhe mediat italiane shkruajnë se Shqipëri mund të jetë një rast studimor për mjekët.
I habitur nga ky fakt është dhe drejtori i zyrës së OBSH në Tiranë, Raul Gonzales, i cili në një deklaratë tha se po përpiqen të kuptojë arsyen përmes studimeve të gjera.
Sidoqoftë, kontrollet vazhdojnë jo vetëm për ata që hyjnë rregullisht në Shqipëri, por edhe kundër emigrantëve të paligjshëm, por ende s’ka asnjë të prekur, pasi në gati 50 raste të dyshuara të gjithë kanë dalë negativë.
Po ashtu në rrjet ka nisur të qarkullojë dhe një teori tjetër se shqiptarët janë një popull imun nga koronavirusit dhe nuk kanë rrezik për t’u infektuar.
Duke qenë se është fakt se edhe pse shqiptarët përbëjnë grupin e dytë më të madh të të huajve në Itali—në Itali jetojnë të paktën 700 mijë, por me gjasa rreth 900 mijë shqiptarë, asnjë prej tyre nuk dihet të jetë prekur nga koronavirusi.
Duhet theksuar se burime të “Exit News” kanë folur me Alban Beltojën, mjekun reanimator shqiptar në zonën e Lodit, epiqendrën e koronavirusit në Itali, i cili pohon se nuk ka patur ansjë rast shqiptar në qendrën e tij dhe, në dijeninë e tij, në asnjë zonë tjetër të Italisë.
Në Shqipëri nuk ka asnjë rast të prekur nga koronavirusi.
Koronavirusi po përhapet në të gjithë botën, por deri tani Shqipëria, edhe pse është e rrethuar nga vende që COVID 19 është përhapur me përmasa të mëdha sërish nuk ka asnjë rast të konfirmuar.
Ky femonem në Itali duket i çuditshëm dhe mediat italiane shkruajnë se Shqipëri mund të jetë një rast studimor për mjekët.
I habitur nga ky fakt është dhe drejtori i zyrës së OBSH në Tiranë, Raul Gonzales, i cili në një deklaratë tha se po përpiqen të kuptojë arsyen përmes studimeve të gjera.
Sidoqoftë, kontrollet vazhdojnë jo vetëm për ata që hyjnë rregullisht në Shqipëri, por edhe kundër emigrantëve të paligjshëm, por ende s’ka asnjë të prekur, pasi në gati 50 raste të dyshuara të gjithë kanë dalë negativë.
Po ashtu në rrjet ka nisur të qarkullojë dhe një teori tjetër se shqiptarët janë një popull imun nga koronavirusit dhe nuk kanë rrezik për t’u infektuar.
Duke qenë se është fakt se edhe pse shqiptarët përbëjnë grupin e dytë më të madh të të huajve në Itali—në Itali jetojnë të paktën 700 mijë, por me gjasa rreth 900 mijë shqiptarë, asnjë prej tyre nuk dihet të jetë prekur nga koronavirusi.
Duhet theksuar se burime të “Exit News” kanë folur me Alban Beltojën, mjekun reanimator shqiptar në zonën e Lodit, epiqendrën e koronavirusit në Itali, i cili pohon se nuk ka patur ansjë rast shqiptar në qendrën e tij dhe, në dijeninë e tij, në asnjë zonë tjetër të Italisë.
Të dielën, Italia urdhëroi bllokimin, ku përfshinte ndalimin e fluturimet dhe disa masa tjera, përfshirë kryeqytetin financiar Milano, në një përpjekje drastike për të provuar të përmbajë një shpërthim të shpejtë të koronavirusit në rritje
Kufizimet e papara, të cilat do të prekin rreth 16 milionë njerëz dhe do të qëndrojnë në fuqi deri më 3 prill, u nënshkruan në ligj brenda një nate nga Kryeministri Giuseppe Conte.
Masat e reja thonë se njerëzit nuk duhet të hyjnë ose të largohen nga Lombardia, rajoni më i pasur i Italisë, si dhe 14 provinca në katër rajone të tjera, përfshirë qytetet e Venecias, Modena, Parma, Piacenza, Reggio Emilia dhe Rimini, përcjell albinfo.ch.
Conte tha se askush nuk do të lejohej të lëvizte brenda ose jashtë këtyre zonave, ose brenda tyre, përveç nëse ata kishin provuar, arsye të lidhura me punën për ta bërë këtë, ose çështje shëndetësore.
Vdekjet nga virusi në Itali ishin rritur gjithashtu, nga 36 në 333, ndërsa numri i pacientëve në kujdesin intensiv u ngjit në 567, duke u rritur 23% nga një ditë më parë.
Nga 5,883 italianë të infektuar fillimisht, 589 janë rikuperuar plotësisht, por sistemi spitalor ka rënë në një tendosje në rritje. Rajonet veriore të Lombardisë, Emilia-Romagna dhe Veneto përfaqësojnë 85% të të gjitha rasteve dhe 92% të vdekjeve të regjistruara.
Morena Colombi, 59 vjeçe nga Trucazzano, në rajonin e Milanos, ka vendosur të flasë pas pneumonisë që i shkaktoi prekja nga Covid 19.
Gruaja zgjodhi të tregojë fytyrën e të japë intervista, pavarësisht stigmës që, siç thotë, rrethon personat e sëmurë nga koronavirusi i ri. “ Unë mendoj se një alarm kaq i madh nuk justifikohet, kjo histeri masive është e ekzagjeruar. Njerëzit duhet t’u thuhet se nëse e marrin koronavirusin, do të mbijetojnë dhe do të shërohen”, është shprehur ajo. Gruaja ishte ndier keq dhe kishte shkuar tek mjeku, që i diagnostikoi një grip të zakonshëm.
E këshilloi të merrte takipirinë dhe të pushonte, por Morena e kuptoi gjatë ditëve në vijim se diçka nuk shkonte. “Rrufa nuk po kalonte, dhe kisha një kollë të thatë që nuk ikte.
Në atë moment mendova mos është virusi i frikshëm? Sepse për shkak të punës kam edhe shumë kontakte me Azinë”, rrëfen ajo. Kishte thirrur urgjencën duke i shpjeguar simptomat, por ajo nuk erdhi, ndaj shkoi vetë në spital, ku sërish e kishin sjellë vërdallë edhe për ca kohë. Nisur nga eksperienca personale, Morena thotë se strukturat sanitare në vend nuk ishin të përgatitura për t`i bërë ballë kësaj emergjence.
“Nuk kishin dhoma të izoluara, në fillim fjeta në një barelë. Aq shumë isha lodhur sa kur më thanë që kisha koronavirusin, as nuk u tremba”, tha gruaja, që tani është më mirë.
Është një virus. Është aq i vogël saqë mund të shihet veçse në laboratorë specialë me mikroskopë specialë.
Prandaj na frikëson kaq shumë. Sepse është i pakapshëm me sy të lirë. Gjithmonë ne qeniet njerëzore kemi frikë nga gjithçka që na bën keq dhe që nuk mund të shihet.
I ndodhte njeriut që shkonte në pyll për të gjuajtur kafshë të egra. Ai nuk i shikonte dhe i duhej të shkonte t’i kërkonte. Ato qëndronin në vende të fshehta dhe, për të mos u v rarë, mundej që ta vrisnin.
Aty truri ynë ka mësuar të ndezë emocionin e frikës. Na ka pajisur me kapacitetin e paralajmërimit të një rreziku që nuk shihet. Në këtë mënyrë jemi më të përgatitur për t’u përballur kur na shfaqet përpara syve.
Frika është si sirena e ambulancës që ulëret brenda teje. Koronavirusi, sot, bën që të bien të gjitha sirenat e alarmit të gjithë botën. Flasin vazhdimisht në media, internet, televizion.
Ka disa mes të rriturve që janë më të qetë, ka të tjerë në ankth, disa janë shumë të frikësuar. Por ndërkohë ka njerëz me nerva të forta që po punojnë ditë e natë për ta luftuar këtë rrezik.
Fatkeqësisht në disa vende kanë anuluar ekskursionet shkollore. Nuk bëhen më stërvitjet sportive. Ngjan sikur jemi në një luftë, kjo të vjen ndërmend. Kemi një frikë të tmerrshme për ta përballuar.
Nuk mund ta zhbëjë këtë frikë, por mund të them që, teksa është e drejtë të ndjesh alarm për diçka që na kërcënon, në të njëjtën kohë duhet të mësojmë të kemi masë në mënyrën si e përballojmë rrezikun: Ta marrim për atë që është dhe për aq sa është.
Është e vërtetë që koronavirus është një agjent i ri infeksioni që për të parën herë po god et qëniet njerëzore. Më parë ishte prezent vetëm në trupin e disa kafshëve.
Është e vërtetë: Disa njerëz të infektuar nga koronavirusi kanë vdekur.
Këto ne të gjithë i dimë tashmë, por ja disa të vërteta të tjera që, në këtë klimë alarmi, duhet të tregohen, por që njerëzit i përhapin shumë pak:
E para, sëmundja është lokalizuar në disa zona të caktuara, të quajtura zona të shpë rthimit të infeksionit. Kur u identifikua zona e shpërthimit, ekspertët morën të gjitha masat e mundshme për të mos e lejuar të dilte që atje. Është tamam si një kafshë në kurth. Atje ku ka shpër thyer, njerëzit janë sot në izolim dhe karantinë. Nuk po dalin prej ditësh nga territori i tyre.
Sëmundja e prodhuar nga koronavirusi është e ngjashme me një grip. Të shkakton kollë, tështimë, temperaturë. Në shumë njerëz virusi nuk prodhon as këto simtoma. Vetëm pak njerëz sëmuren me simtoma shumë më të rënda, si pneumonia.
E duhet të dish që mes këtyre të sëmurëve nuk ka fëmijë. Ose ta shpjegoj më mirë, duket se ata që janë në moshën tënde, kanë një aftësi të natyrshme t’i rezistojnë su lmit të virusit. Do të thotë që ky virus nuk përbën një kër cënim të vërtetë për fëmijët.
Përpos kësaj, duhet të konsiderosh që në vendet në të cilat është përhapur infeksioni, ka miliona e miliona njerëz të tjerë. Prej tyre shumë pak marrin infeksionin, dhe prej atyre të paktëve vetëm 2 përqind kanë vdekur.
Është e trishtueshme të dish që qoftë edhe një njeri i vetëm vd es nga një sëmundje. Megjithatë është e rëndësishme që ti të kuptosh që e gjithë bota po lufton për të shmangur që kjo të ndodhë.
Por është thelbësore që njerëzit të alarmohen. Sepse kështu perceptojnë një rrezik dhe mësojnë të bëjnë gjithë çfarë nevojitet për të shmangur që ai të rritet.
Është ajo që kanë bërë me ty prindërit e tu që kur ke lindur.
Të kanë mësuar që përpara se të kalosh rrugën, duhet të presësh që semafori të kthehet në të gjelbër. Në të kundërt rrezikon të tërhiqesh zv arrë nga një makinë. Kjo të ka lejuar të mësosh që të jesh në botë i sigurt, duke ditur se si të shmangësh rreziqet.
Të kanë mësuar që nuk mund të hash vetëm hamburger dhe patatina. Sepse trupi yt ka nevojë edhe për fibra e vitamina që gjenden tek frutat dhe perimet. Vetëm në këtë mënyrë mund të kesh një trup të shëndetshëm.
Të kanë mësuar që kur lundron në internet nuk duhet të japësh të dhënat e tua – emër, mbiemër e adresë –askujt, sepse nuk dihet se kush qëndron në anën tjetër.
Për koronavirusin është diçka e ngjashme. Bota tani paralajmërohet se jashtë është një virus për të cilin nuk dimë shumë gjëra. E prandaj duhet të mbrohemi.
Çdo ditë në laboratorë, shkencëtarët po punojnë për të gjetur një vaksinë dhe kurën. Në çdo moment, njerëzit që drejtojnë po marrin masa.
Dhe mos harro atë 2 përqindshin, pra edhe njerëzit që sëmuren kanë 98 për qind mundësi për t’u shëruar. Dhe pothuajse e gjithë popullsia ka mundësi maksimale të mos sëmuret.
Ekspertët e parandalimit na thonë të bëjmë disa gjëra që janë shumë të thjeshta, por shumë të rëndësishme:
1-Nëse të vjen të tështish, bëje tek brryli. Në këtë mënyrë ulet mundësia e rrezikut për të përhapur jo vetëm koronavirusin, por çdo virus tjetër që ka të bëjë me rrugët e frymëmarrjes.
2-Laj mirë duart, lart, poshtë e mes gishtave, me sapun të lëngshëm, për më shumë se dhjetë sekonda.
3-Mund të këndosh ndërkohë këngën “shumë urime për mua” teksa lan duart, kështu arrin të kryesh procesin për aq kohë sa duhet e ndërkohë thua diçka të bukur dhe fut brenda në shpirt pak gëzim dhe optimizëm.
4-Përdor kartopiceta për rrufën dhe hidhi menjëherë në një kosh të mbyllur.
5-Mos i vendosni gishtat dhe duart në gojë, sy, hundë (por tashmë e keni ditur këtë!) dhe mos ha thonjtë. Këta mbaji të shkurtër dhe të rregullt.
Kjo është gjithçka ajo që mund të bësh ti vetë për të mposhtur këtë përbindëshin e padukshëm që të ka frikësuar. Të cilin po e njohim nga dita në ditë dhe po mësojmë ta mundim.
Njeriu, gjatë gjithë historisë ka ditur si të bëjë gjëra të jashtëzakonshme. Mësoi të kapërcejë sëmundje shumë më të tm errshme, shpiku raketa që mund të na çojnë në Hënë, zbuloi se si ta shndërrojë ujin dhe dritën e diellit në energji.
Mos harro: Frika na bën të shohim vetëm anën e errët dhe të zymtë të gjërave. Por ti mos humb në errësirë.
Beso! Beso edhe në punën e miliona njerëzve sot që po punojnë dhe po luftojnë për të fituar betejën kundër koronavirusit. Mëso t’i imagjinosh të gjithë sëbashku. Janë një ushtri e pafundme me miliona burra dhe gra – mjekë, studiues, shkencëtarë, infermierë, oficerë të zbatimit të ligjit – kundër një virusi mikroskopik të padukshëm.
Do t’ia dalim edhe këtë herë, do ta shohësh që do t’ia dalim!
“Unë jam mjek dhe specialist i sëmundjeve infektive. Kam qenë në këtë detyrë për më shumë se 20 vjet, duke ndjekur përditë pacientë të sëmurë. Kam punuar në spitalet e qendrës së qytetit, por edhe në lagjet më të varfëra të Afrikës. HIV-SIDA, Hepatiti, TB, SARS, Fruthi, Shingles, Difteria … ka shumë pak sëmundje, ndaj të cilave nuk jam ekspozuar në profesionin tim. Dhe me përjashtim të SARS-it, shumë pak më ka lënë të ndjehem i brishtë, i tronditur apo tërësisht i frikësuar.
Unë nuk kam frikë nga Covid-19. Jam i shqetësuar për pasojat e një agjenti të ri infektues, që është përhapur në të gjithë botën dhe vazhdon të gjejë shtigje të reja, në terrene të ndryshme. Me të drejtë jam i shqetësuar për mirëqenien e atyre që janë të moshuar, në gjendje të dobët shëndetësore ose pa ndihmë, të cilët vuajnë më së shumti, dhe në mënyrë disproporcionale, në duart e këtij ndëshkimi të ri. Por, unë nuk kam frikë nga Covid-19.
Ajo që më frikëson është humbja e arsyes dhe vala e frikës, që i ka shtyrë masat e shoqërisë në një spirale magjepsëse paniku, duke magazinuar sasi të pazakonte nga çdo gjë, që do të mund të mbushte mjaftueshëm një vendstrehim bombardimesh, në një botë post-apokaliptike.
Jam i trembur nga maskat N95 që vidhen në spitale dhe urgjenca, ku në fakt nevojiten më shumë për ofruesit e shërbimeve mjekësore në vijën e parë të frontit, dhe në vend të kësaj jepen në aeroporte, qendra tregtare dhe kafene, duke shkaktuar edhe më shumë frikën dhe dyshimet e të tjerëve.
Mua më tremb fakti që spitalet tona do të tejmbushen me njerëz që mendojnë se “ndoshta nuk e kanë virusin, por sido që të jetë le të kontrollohen një herë, sepse ku i dihet…”, ndërkohë që të tjerë që kanë probleme me zemrën, emfizemë, pneumoni, apo stroke do të paguajnë çmimin e Urgjencave të mbushura plot, ndërkohë që numri i doktorëve dhe infermierëve është i kufizuar.
Unë kam frikë se kufizimet e udhëtimit do të zgjerohen kaq shumë, saqë martesat do të anulohen, ceremonitë e diplomimit do të zbrazen dhe takimet familjare nuk do të materializohen. Edhe ajo festë e madhe që quhet Lojërat Olimpike… edhe ajo mund të anulohet. A mund ta imagjinoni?
Kam frikë se këto frikëra për epideminë do të kufizojnë tregtinë, dëmtojnë partneritetet në shumë sektorë, do të dëmtojnë bizneset dhe do të arrijnë kulmin tek një recesion global.
Por mbi të gjitha, kam frikë për mesazhin që po u përcjellim fëmijëve tanë, kur përballen me një rrezik. Në vend të arsyes, racionalitetit, mendjes së hapur dhe altruizmit, po u themi që të panikosen, të kenë frikë, të jenë dyshues, reagues dhe egoistë.
Covid-19 nuk ka ikur dhe nuk do të ikë së shpejti. Ai do të vijë në një qytet, një spital, një mik, madje edhe një pjesëtar familje pranë jush, në një moment. Priteni. Mjaft pritët që të befasoheni më tutje. Fakti është që vetë virusi nuk do të bëjë aq dëm kur të vijë. Por vetë sjelljet tona dhe qasja “lufto mbi të gjitha për vete”, mund të rezultojë shkatërrimtare.
Ju lutem të gjithëve. Zbuteni frikën përmes arsyes, panikun përmes durimit dhe pasigurinë përmes edukimit. Kemi një shans për të mësuar shumë mbi higjenën shëndetësore dhe për të kufizuar përhapjen e sëmundjeve të shumta të transmetueshme në shoqërinë tonë.
Le ta përballojmë këtë sfidë së bashku, në frymën më të mirë të dhembshurisë, durimit dhe mbi të gjitha, një përpjekjeje të pandalshme për të kërkuar të vërtetën, faktet dhe dijen përballë hamendësimit, spekulimit dhe katastrofizimit.
Fakte, jo frikë! Duar të pastra! Zemra të hapura. Fëmijët tanë do të na falënderojnë!
Hap pas hapi ....
Kufizimet e papara, të cilat do të prekin rreth 16 milionë njerëz dhe do të qëndrojnë në fuqi deri më 3 prill, u nënshkruan në ligj brenda një nate nga Kryeministri Giuseppe Conte.
Masat e reja thonë se njerëzit nuk duhet të hyjnë ose të largohen nga Lombardia, rajoni më i pasur i Italisë, si dhe 14 provinca në katër rajone të tjera, përfshirë qytetet e Venecias, Modena, Parma, Piacenza, Reggio Emilia dhe Rimini, përcjell albinfo.ch.
Conte tha se askush nuk do të lejohej të lëvizte brenda ose jashtë këtyre zonave, ose brenda tyre, përveç nëse ata kishin provuar, arsye të lidhura me punën për ta bërë këtë, ose çështje shëndetësore.
Vdekjet nga virusi në Itali ishin rritur gjithashtu, nga 36 në 333, ndërsa numri i pacientëve në kujdesin intensiv u ngjit në 567, duke u rritur 23% nga një ditë më parë.
Nga 5,883 italianë të infektuar fillimisht, 589 janë rikuperuar plotësisht, por sistemi spitalor ka rënë në një tendosje në rritje. Rajonet veriore të Lombardisë, Emilia-Romagna dhe Veneto përfaqësojnë 85% të të gjitha rasteve dhe 92% të vdekjeve të regjistruara.
Morena Colombi :
“Paniku ka pushtuar të gjithë vendin, por unë u shërova nga koronavirusi”
Morena Colombi, 59 vjeçe nga Trucazzano, në rajonin e Milanos, ka vendosur të flasë pas pneumonisë që i shkaktoi prekja nga Covid 19.
Gruaja zgjodhi të tregojë fytyrën e të japë intervista, pavarësisht stigmës që, siç thotë, rrethon personat e sëmurë nga koronavirusi i ri. “ Unë mendoj se një alarm kaq i madh nuk justifikohet, kjo histeri masive është e ekzagjeruar. Njerëzit duhet t’u thuhet se nëse e marrin koronavirusin, do të mbijetojnë dhe do të shërohen”, është shprehur ajo. Gruaja ishte ndier keq dhe kishte shkuar tek mjeku, që i diagnostikoi një grip të zakonshëm.
E këshilloi të merrte takipirinë dhe të pushonte, por Morena e kuptoi gjatë ditëve në vijim se diçka nuk shkonte. “Rrufa nuk po kalonte, dhe kisha një kollë të thatë që nuk ikte.
Në atë moment mendova mos është virusi i frikshëm? Sepse për shkak të punës kam edhe shumë kontakte me Azinë”, rrëfen ajo. Kishte thirrur urgjencën duke i shpjeguar simptomat, por ajo nuk erdhi, ndaj shkoi vetë në spital, ku sërish e kishin sjellë vërdallë edhe për ca kohë. Nisur nga eksperienca personale, Morena thotë se strukturat sanitare në vend nuk ishin të përgatitura për t`i bërë ballë kësaj emergjence.
“Nuk kishin dhoma të izoluara, në fillim fjeta në një barelë. Aq shumë isha lodhur sa kur më thanë që kisha koronavirusin, as nuk u tremba”, tha gruaja, që tani është më mirë.
Mjeku italian, Alberto Pellai:
“I dashur fëmijë, ja përse koronavirusi ngjall kaq shumë frikë por ti nuk duhet t’i druhesh”.
Është një virus. Është aq i vogël saqë mund të shihet veçse në laboratorë specialë me mikroskopë specialë.
Prandaj na frikëson kaq shumë. Sepse është i pakapshëm me sy të lirë. Gjithmonë ne qeniet njerëzore kemi frikë nga gjithçka që na bën keq dhe që nuk mund të shihet.
I ndodhte njeriut që shkonte në pyll për të gjuajtur kafshë të egra. Ai nuk i shikonte dhe i duhej të shkonte t’i kërkonte. Ato qëndronin në vende të fshehta dhe, për të mos u v rarë, mundej që ta vrisnin.
Aty truri ynë ka mësuar të ndezë emocionin e frikës. Na ka pajisur me kapacitetin e paralajmërimit të një rreziku që nuk shihet. Në këtë mënyrë jemi më të përgatitur për t’u përballur kur na shfaqet përpara syve.
Frika është si sirena e ambulancës që ulëret brenda teje. Koronavirusi, sot, bën që të bien të gjitha sirenat e alarmit të gjithë botën. Flasin vazhdimisht në media, internet, televizion.
Ka disa mes të rriturve që janë më të qetë, ka të tjerë në ankth, disa janë shumë të frikësuar. Por ndërkohë ka njerëz me nerva të forta që po punojnë ditë e natë për ta luftuar këtë rrezik.
Fatkeqësisht në disa vende kanë anuluar ekskursionet shkollore. Nuk bëhen më stërvitjet sportive. Ngjan sikur jemi në një luftë, kjo të vjen ndërmend. Kemi një frikë të tmerrshme për ta përballuar.
Nuk mund ta zhbëjë këtë frikë, por mund të them që, teksa është e drejtë të ndjesh alarm për diçka që na kërcënon, në të njëjtën kohë duhet të mësojmë të kemi masë në mënyrën si e përballojmë rrezikun: Ta marrim për atë që është dhe për aq sa është.
Është e vërtetë që koronavirus është një agjent i ri infeksioni që për të parën herë po god et qëniet njerëzore. Më parë ishte prezent vetëm në trupin e disa kafshëve.
Është e vërtetë: Disa njerëz të infektuar nga koronavirusi kanë vdekur.
Këto ne të gjithë i dimë tashmë, por ja disa të vërteta të tjera që, në këtë klimë alarmi, duhet të tregohen, por që njerëzit i përhapin shumë pak:
E para, sëmundja është lokalizuar në disa zona të caktuara, të quajtura zona të shpë rthimit të infeksionit. Kur u identifikua zona e shpërthimit, ekspertët morën të gjitha masat e mundshme për të mos e lejuar të dilte që atje. Është tamam si një kafshë në kurth. Atje ku ka shpër thyer, njerëzit janë sot në izolim dhe karantinë. Nuk po dalin prej ditësh nga territori i tyre.
Sëmundja e prodhuar nga koronavirusi është e ngjashme me një grip. Të shkakton kollë, tështimë, temperaturë. Në shumë njerëz virusi nuk prodhon as këto simtoma. Vetëm pak njerëz sëmuren me simtoma shumë më të rënda, si pneumonia.
E duhet të dish që mes këtyre të sëmurëve nuk ka fëmijë. Ose ta shpjegoj më mirë, duket se ata që janë në moshën tënde, kanë një aftësi të natyrshme t’i rezistojnë su lmit të virusit. Do të thotë që ky virus nuk përbën një kër cënim të vërtetë për fëmijët.
Përpos kësaj, duhet të konsiderosh që në vendet në të cilat është përhapur infeksioni, ka miliona e miliona njerëz të tjerë. Prej tyre shumë pak marrin infeksionin, dhe prej atyre të paktëve vetëm 2 përqind kanë vdekur.
Është e trishtueshme të dish që qoftë edhe një njeri i vetëm vd es nga një sëmundje. Megjithatë është e rëndësishme që ti të kuptosh që e gjithë bota po lufton për të shmangur që kjo të ndodhë.
Por është thelbësore që njerëzit të alarmohen. Sepse kështu perceptojnë një rrezik dhe mësojnë të bëjnë gjithë çfarë nevojitet për të shmangur që ai të rritet.
Është ajo që kanë bërë me ty prindërit e tu që kur ke lindur.
Të kanë mësuar që përpara se të kalosh rrugën, duhet të presësh që semafori të kthehet në të gjelbër. Në të kundërt rrezikon të tërhiqesh zv arrë nga një makinë. Kjo të ka lejuar të mësosh që të jesh në botë i sigurt, duke ditur se si të shmangësh rreziqet.
Të kanë mësuar që nuk mund të hash vetëm hamburger dhe patatina. Sepse trupi yt ka nevojë edhe për fibra e vitamina që gjenden tek frutat dhe perimet. Vetëm në këtë mënyrë mund të kesh një trup të shëndetshëm.
Të kanë mësuar që kur lundron në internet nuk duhet të japësh të dhënat e tua – emër, mbiemër e adresë –askujt, sepse nuk dihet se kush qëndron në anën tjetër.
Për koronavirusin është diçka e ngjashme. Bota tani paralajmërohet se jashtë është një virus për të cilin nuk dimë shumë gjëra. E prandaj duhet të mbrohemi.
Çdo ditë në laboratorë, shkencëtarët po punojnë për të gjetur një vaksinë dhe kurën. Në çdo moment, njerëzit që drejtojnë po marrin masa.
Dhe mos harro atë 2 përqindshin, pra edhe njerëzit që sëmuren kanë 98 për qind mundësi për t’u shëruar. Dhe pothuajse e gjithë popullsia ka mundësi maksimale të mos sëmuret.
Ekspertët e parandalimit na thonë të bëjmë disa gjëra që janë shumë të thjeshta, por shumë të rëndësishme:
1-Nëse të vjen të tështish, bëje tek brryli. Në këtë mënyrë ulet mundësia e rrezikut për të përhapur jo vetëm koronavirusin, por çdo virus tjetër që ka të bëjë me rrugët e frymëmarrjes.
2-Laj mirë duart, lart, poshtë e mes gishtave, me sapun të lëngshëm, për më shumë se dhjetë sekonda.
3-Mund të këndosh ndërkohë këngën “shumë urime për mua” teksa lan duart, kështu arrin të kryesh procesin për aq kohë sa duhet e ndërkohë thua diçka të bukur dhe fut brenda në shpirt pak gëzim dhe optimizëm.
4-Përdor kartopiceta për rrufën dhe hidhi menjëherë në një kosh të mbyllur.
5-Mos i vendosni gishtat dhe duart në gojë, sy, hundë (por tashmë e keni ditur këtë!) dhe mos ha thonjtë. Këta mbaji të shkurtër dhe të rregullt.
Kjo është gjithçka ajo që mund të bësh ti vetë për të mposhtur këtë përbindëshin e padukshëm që të ka frikësuar. Të cilin po e njohim nga dita në ditë dhe po mësojmë ta mundim.
Njeriu, gjatë gjithë historisë ka ditur si të bëjë gjëra të jashtëzakonshme. Mësoi të kapërcejë sëmundje shumë më të tm errshme, shpiku raketa që mund të na çojnë në Hënë, zbuloi se si ta shndërrojë ujin dhe dritën e diellit në energji.
Mos harro: Frika na bën të shohim vetëm anën e errët dhe të zymtë të gjërave. Por ti mos humb në errësirë.
Beso! Beso edhe në punën e miliona njerëzve sot që po punojnë dhe po luftojnë për të fituar betejën kundër koronavirusit. Mëso t’i imagjinosh të gjithë sëbashku. Janë një ushtri e pafundme me miliona burra dhe gra – mjekë, studiues, shkencëtarë, infermierë, oficerë të zbatimit të ligjit – kundër një virusi mikroskopik të padukshëm.
Do t’ia dalim edhe këtë herë, do ta shohësh që do t’ia dalim!
Dr.Abdu Sharkawy : Unë nuk kam frikë nga koronavirusi
“Unë jam mjek dhe specialist i sëmundjeve infektive. Kam qenë në këtë detyrë për më shumë se 20 vjet, duke ndjekur përditë pacientë të sëmurë. Kam punuar në spitalet e qendrës së qytetit, por edhe në lagjet më të varfëra të Afrikës. HIV-SIDA, Hepatiti, TB, SARS, Fruthi, Shingles, Difteria … ka shumë pak sëmundje, ndaj të cilave nuk jam ekspozuar në profesionin tim. Dhe me përjashtim të SARS-it, shumë pak më ka lënë të ndjehem i brishtë, i tronditur apo tërësisht i frikësuar.
Unë nuk kam frikë nga Covid-19. Jam i shqetësuar për pasojat e një agjenti të ri infektues, që është përhapur në të gjithë botën dhe vazhdon të gjejë shtigje të reja, në terrene të ndryshme. Me të drejtë jam i shqetësuar për mirëqenien e atyre që janë të moshuar, në gjendje të dobët shëndetësore ose pa ndihmë, të cilët vuajnë më së shumti, dhe në mënyrë disproporcionale, në duart e këtij ndëshkimi të ri. Por, unë nuk kam frikë nga Covid-19.
Ajo që më frikëson është humbja e arsyes dhe vala e frikës, që i ka shtyrë masat e shoqërisë në një spirale magjepsëse paniku, duke magazinuar sasi të pazakonte nga çdo gjë, që do të mund të mbushte mjaftueshëm një vendstrehim bombardimesh, në një botë post-apokaliptike.
Jam i trembur nga maskat N95 që vidhen në spitale dhe urgjenca, ku në fakt nevojiten më shumë për ofruesit e shërbimeve mjekësore në vijën e parë të frontit, dhe në vend të kësaj jepen në aeroporte, qendra tregtare dhe kafene, duke shkaktuar edhe më shumë frikën dhe dyshimet e të tjerëve.
Mua më tremb fakti që spitalet tona do të tejmbushen me njerëz që mendojnë se “ndoshta nuk e kanë virusin, por sido që të jetë le të kontrollohen një herë, sepse ku i dihet…”, ndërkohë që të tjerë që kanë probleme me zemrën, emfizemë, pneumoni, apo stroke do të paguajnë çmimin e Urgjencave të mbushura plot, ndërkohë që numri i doktorëve dhe infermierëve është i kufizuar.
Unë kam frikë se kufizimet e udhëtimit do të zgjerohen kaq shumë, saqë martesat do të anulohen, ceremonitë e diplomimit do të zbrazen dhe takimet familjare nuk do të materializohen. Edhe ajo festë e madhe që quhet Lojërat Olimpike… edhe ajo mund të anulohet. A mund ta imagjinoni?
Kam frikë se këto frikëra për epideminë do të kufizojnë tregtinë, dëmtojnë partneritetet në shumë sektorë, do të dëmtojnë bizneset dhe do të arrijnë kulmin tek një recesion global.
Por mbi të gjitha, kam frikë për mesazhin që po u përcjellim fëmijëve tanë, kur përballen me një rrezik. Në vend të arsyes, racionalitetit, mendjes së hapur dhe altruizmit, po u themi që të panikosen, të kenë frikë, të jenë dyshues, reagues dhe egoistë.
Covid-19 nuk ka ikur dhe nuk do të ikë së shpejti. Ai do të vijë në një qytet, një spital, një mik, madje edhe një pjesëtar familje pranë jush, në një moment. Priteni. Mjaft pritët që të befasoheni më tutje. Fakti është që vetë virusi nuk do të bëjë aq dëm kur të vijë. Por vetë sjelljet tona dhe qasja “lufto mbi të gjitha për vete”, mund të rezultojë shkatërrimtare.
Ju lutem të gjithëve. Zbuteni frikën përmes arsyes, panikun përmes durimit dhe pasigurinë përmes edukimit. Kemi një shans për të mësuar shumë mbi higjenën shëndetësore dhe për të kufizuar përhapjen e sëmundjeve të shumta të transmetueshme në shoqërinë tonë.
Le ta përballojmë këtë sfidë së bashku, në frymën më të mirë të dhembshurisë, durimit dhe mbi të gjitha, një përpjekjeje të pandalshme për të kërkuar të vërtetën, faktet dhe dijen përballë hamendësimit, spekulimit dhe katastrofizimit.
Fakte, jo frikë! Duar të pastra! Zemra të hapura. Fëmijët tanë do të na falënderojnë!
Hap pas hapi ....
Autoritetet zvicerane kanë konfirmuar një numër të rasteve të reja të koronavirusit, të cilat po përhapen në Zvicër.
Basel: Një punonjëse femër, përkujdesjes ditore ka dalë pozitiv në testin e koronavirusit, duke çuar në të gjithë fëmijët me të cilët ka pasur kontakte për 14 ditë me të. Numri i saktë i fëmijëve të prekur nuk është konfirmuar.
Spitali Universitar Basel ka raportuar gjithashtu një tjetër rezultat pozitiv për një njeri që jeton në një kanton tjetër.
Cyrih: Të enjten në mbrëmje, autoritetet kantonale konfirmuan një grua 30-vjeçare, e cila udhëtoi në Milano një javë më parë, ishte infektuar nga koronavirusi duke sjellë gjashtë raste të përgjithshme në Zvicër.
Aargau: Një burrë 26 vjeç në lidhjen e Kantonit Aargauexternal doli pozitiv për Covid-19 të enjten pasdite dhe aktualisht është në izolim në spitalin kantonal. Njeriu i infektuar qëndroi në Verona në Italinë Veriore rreth një javë më parë në një udhëtim pune. Ata që janë afër tij janë karantinuar dhe burri është në gjendje të mirë shëndetësore sipas autoriteteve.
Graubünden: Dy raste pozitive u konfirmuan nga autoritetet e kantonit Graubünden në Zvicrën juglindore më herët gjatë ditës. Të dy personat e infektuar janë fëmijë italianë që ishin me pushime në rajonin e Graubünden. Ata po tregojnë simptoma dhe janë shtruar në spital, por janë në gjendje të mirë shëndetësore.
Gjenevë: Kantoni Gjenevë gjithashtu konfirmoi një rast të enjten. Burri 28-vjeçar aktualisht është në spital, por paraqet simptoma të lehta. Departamenti i Sigurisë, Punësimit dhe Shëndetit të Gjenevës tha të enjten se një punonjës i IT 28-vjeçar që ishte kthyer kohët e fundit nga Milano, Itali, kishte testuar pozitiv për koronavirusin e ri.
Burri u kthye tre ditë më parë nga Milano dhe kontaktoi mjekun e tij, i cili bëri një test, tha një zëdhënës për Agjencinë e Lajmeve Keystone-SDA.
Rezultatet pozitive erdhën në mbrëmjen e së mërkurës. Burri, i cili paraqet simptoma të buta, është shtruar në spital në Spitalin Universitar të Gjenevës (HUG). Rreth pesëmbëdhjetë njerëz që kanë qenë në kontakt me burrin janë vendosur në karantinë në shtëpitë e tyre.
Ticino: Rasti i parë i Zvicrës u konfirmua të martën. Një burrë në të shtatëdhjetat e tij u infektua, gjithashtu në rajonin e Milanos, gjatë një ngjarje më 15 shkurt. Pensionisti nga kantoni jugor i Ticino, është në izolim në një klinikë në Lugano dhe raportohet se po shkon mirë. Ata që kanë qenë në kontakt me të do të testohen dhe vendosen në karantinë për të monitoruar gjendjen e tyre gjatë 14 ditëve të ardhshme.
Zyra Federale e Shëndetit Publik tha të enjten se kjo nuk ndryshon vlerësimin e rrezikut në Zvicër. Aktualisht koronavirusi i ri paraqet vetëm një rrezik për popullatën, thonë zyrtarët shëndetësorë.
Sidoqoftë, probabiliteti i rasteve të tjera që diagnostikohen po rritet. Institucionet mjekësore janë të përgatitura të bëjnë zbulimin e hershëm dhe testimin e rasteve të dyshuara.
Ata thanë se nuk ishte e nevojshme në këtë fazë të merren masa të mëtejshme, siç është mbyllja e shkollave. Masat e reja do të konsideroheshin nëse autoritetet do të kishin përshtypjen se transmetimi i virusit nuk ishte nën kontroll.
Shkencëtarët në Seattle të Washingtonit e kanë krijuar vaksinën e parë kundër coronavirusit, ndërsa për të filluar testimet po kërkojnë vullnetarë.
US. National Library of Medicine raporton se vullnetarët e interesuar që të kontribuojnë në këtë projekt duhet të jenë të moshës nga 18 deri në 55 vjeç dhe duhet të jenë në gjendje të mirë shëndetësore.
Kjo vaksinë e prodhuar nga Moderna nuk është bërë nga ndonjë virus i mbytur ose i dobësuar dhe nuk do të infektojë askënd me coronavirus, bën të ditur Wall Street Journal.
Gjatë 14 muajve pjesëmarrësit do të bëjnë 11 vizita në Seattle dhe do të kenë katër biseda telefonike. Ata do të injektohen me këtë vaksinë, nga dy herë për çdo seancë.
Pasi vaksina të jetë testuar, duhet të kalojë më shumë prova me grupe më të mëdha, para se të miratohet për publikun.
Që kur është paraqitur e deri me sot, coronavirusi i ka vrarë 3,522 njerëz, derisa 103,738 janë të sëmurë, kurse 58,456 janë shërua.
No comments:
Post a Comment