Pandemia përkeqëson situatën ekonomike në Kosovë

Masat e zbatuara për të parandaluar përhapjen e koronavirusit kanë ndikuar shumë në situatën, e cila edhe në kushte normale nuk ishte e mirë sa duhet. Pasojat e pandemisë i pësojnë kryesisht ndërmarrjet e vogla dhe të mesme, veçanërisht sektori i gastronomisë dhe pasuritë e patundshme. Vetëm farmacitë dhe dyqanet ushqimore kanë qenë të hapura gjatë gjithë kohës, por fuqia blerëse e qytetarëve është ulur, si për shkak të pagave të ulura, ashtu edhe për shkak të largimit nga puna. Sipas të dhënave të Shërbimit Tatimor, 320 mijë punëtorë janë të punësuar në Kosovë, nga të cilët 85 mijë janë në sektorin publik. Sipas parashikimeve të qeverisë, për shkak të pandemisë, rreth 100 mijë punëtorë në sektorin privat mund të humbin punën e tyre. Një studim nga Oda Ekonomike e Kosovës në prill të këtij viti tregon se thuajse 92 për qind e kompanive theksuan se shitjet kanë rënë si rezultat i krizës. Prej tyre, 22 për qind shprehen se shitjet janë ulur me mbi 50 për qind. Mbi 80 për qind e kompanive të anketuara nga të gjithë sektorët shënuan rënie të shitjeve. Shitjet në sektorin e ndërtimit te 70 për qind e kompanive të anketuara kanë rënë për 50 për qind. Rreth 60 për qind e kompanive në sektorë të tjerë gjithashtu raportojnë rënie të shitjeve prej më shumë se 50 për qind. Sektori i gastronomisë ose HoReCa, i cili është shkurtesë e "Hotel, Restaurants dhe Catering", kanë pasur humbje të mëdha për shkak të masave të vendosura për të parandaluar përhapjen e COVID-19. Sipas hulumtimit të bërë me kërkesë të Shoqatës së Gastronomëve të Kosovës, vlerësohet se humbjet janë domethënëse për sektorin drejtpërdrejt, por edhe për sektorët e tjerë që janë në një farë mënyre janë të lidhur me këtë sektor. Forma e vetme e lejuar e aktivitetit ka qenë sigurimi i ushqimit me dërgesë, i cili solli qarkullim simbolik të parave. Hulumtimi tregoi se 67,8 për qind e bizneseve gastronomike kanë pasur rënie prej 100 për qind të qarkullimit të tyre mujor në krahasim me vitin 2019, ndërsa kategoria më e prekur janë punëtorët e tyre. 52,9 për qind e bizneseve theksuan se kanë qenë të detyruar të pushonin nga puna të gjithë punëtorët. 75,9 për qind e kompanive të anketuara që kanë kredi për të rritur kapacitetin e kompanive, në fund të muajit nuk kanë pasur mjete të mjaftueshme për të paguar këstin e kredisë, për shkak të mbylljes së përkohshme të kompanive dhe mungesës së likuiditetit.(Flori Bruqi)