Nga Fatos NANO
Sic pershkruhet dhe ne raportin perfundimtar te ketij komisioni, aq problematik, aq dhe te veshtire qe eshte, veprimtaria e komisionereve per hetim parlamentar ndaj SHISH-it u perqendrua ne kater drejtime kryesore, tashme te njohura. Ne hetimin e ketyre ceshtjeve komisioni ka shqyrtuar dokumente shteterore, ka pyetur deshmitare, te cilet besoj askush nuk e konteston, qe kontribuan realisht ne punen e vete komisionit. Shqetesim per mua si Kryeminister eshte publikimi i disa te dhenave qe potencialisht mund te rrezikonin te ardhmen e sherbimit. Ketu eshte fjala, jo vetem per njohjen dhe respektimin e legjislacionit qe klasifikon kete lloj informacioni, por gjithashtu per ruajtjen e konfidencialitetit ne veprimtarine e ketij sherbimi, sic jane informatoret, te cilet perbejne nje institucion brenda institucionit dhe, ne menyre te vecante, partneritetin e SHISH-it me sherbimet inteligjente te vendeve aleate dhe partnere te rendesishem te vendit ne gjithe procesin e integrimit euroatlantik.
Duke vleresuar detyren e Kryeministrit, ne rolin per transparence dhe kontroll civil edhe ne Sherbimin Sekret, u perfshiva me veprime te Kryeministrit per te harmonizuar veprimet dhe iniciativat ligjore ne veprimtarine e Komisionit Parlamentar te Posacem dhe u paraqita me vullnetin e plote te Kryeministrit dy here dhe duke ju vene ne dispozicion dokumente te rendesishem ne komision, anetareve te tij, per te ndihmuar vete hetimin. Nje pjese e dokumentave dhe te dhenave qe vertetojne abuzimin ne detyre te ish - drejtuesit te SHISH-it, per shkak te klasifikimit ligjor sekret, i kemi vene ne dispozicion direkt te prokurorise se shtetit. Pra, dua te ritheksoj se, progresi i Sherbimit Sekret te vendit, nuk eshte perputhur me menyren se si institucionalisht dhe funksionalisht ka drejtuar Fatos Klosi ne te. Ndaj jam i bindur qe abuzimi i tij me detyren dhe tejkalimi i kompetencave, politikat personale te perdorimit te burimeve njerezore dhe praktikat teresisht abuzive te shperdormit te fondeve publike, jane elemente te mjaftueshem per te nxitur me tej, jo vetem hetimin e kesaj te kaluare qe eshte lene prapa ne SHISH, por dhe reformimin e metejshem te vete SHISH-it, duke e perafruar me punen e institucioneve partnere euroatlantike. Dua te theksoj gjithashtu se komisioni yne kishte nje veshtiresi, e cila ka te beje me mandatin e tij ne hetimin e nje institucioni qe nuk eshte ne juridiksionin lendor te drejteperdrejte te ketij Kuvendi, por eshte ne ate te Kryeministrit dhe Presidentit te Republikes. Kjo ndoshta nuk eshte ndjere drejteperdrejt ne punen e komisionit hetimor, por ky konflikt juridiksioni u shfaq dukshem ne momentet e fundit te punes se tij kur do te dilte raporti perfundimtar. Eshte e vertete qe neni 77 i Kushtetutes krijon mundesine per zhvillimin e hetimeve parlamantare per cdo ceshtje te rendesishme shteterore, por ky parim kushtetues, me sa duket, konflikton me eksperiencen e deritanishme.
Ne kete kontekst lindin mjaft konflikte ligjore qe duket qe e komplikojne situaten. Keshtu p.sh. pyetja themelore qe u diskutua eshte: - Cfare vlere juridike ka raporti apo votimi i ketij raporti ne Kuvend, aq me teper kur te gjithe ketu bien dakort, qe do te jete prokuroria ajo qe do te beje nje hetim te pavarur profesional dhe ligjor? Natyrisht votimi per nje raport do te kishte rendesi substanciale nese komisoni hetimor do te kishte ne objektin e hetimit nje ceshtje me nje institucion ne varesi te Kuvendit, pasi votimi con automatikisht ne marrjen e masave ligjore nga vete Kuvendi, ne kete rast. Ndersa ne rastin konkret sot kerkohet te behet nje votim formal, procedurial i cili duhet te certifikoje nje raport te Komisionit Hetimor, i cili, pra, komisioni eshte produkt i ketij Kuvendi. Pra, une do te vleresoja qe nje gjykim konsensual i punes se ketij Komisioni nuk do te thote aspak shuarje e konceptit "mendim i shumices dhe i pakices". Pra, nuk ka pse te ndihemi xheloze, sepse besoj, nuk e lame ne duart e ketij Komisioni te na rikujtoje qe
fatet e mazhorancave apo te opozitave, shumicave apo pakicave, nuk caktohen ne Komisionet e zakonshme apo te posacem te Kuvendit, por me zgjedhje te pergjithshme.
I vetmi moment qe duhet te analizohet, duket, ne kete ceshtje eshte qendrimi politik ne veprimtarine e SHISH-it gjate ketyre viteve. Raporti perfundimtar i Komisionit na sygjeron dy qendrime politike te shprehura ne raportin e votave pozite-opozite dhe duke lene ne ajer ekuivokun se disa te mbrojne Fatos Klosin dhe disa te tjere ta lincojne. Per t'i dhene pergjigje ketij ekuivoku politik me lejoni te rikujtoj edhe njehere se z.Klosi eshte propozuar nga une ne kete detyre, eshte propozuar nga une, pas 5 vjetesh, per t'u shkarkuar nga kjo detyre, pasi krijova bindjen se ky person nuk mund te vazhdonte te drejtonte sherbimin, sepse kishte kohe qe kishte dale nga shinat ligjore per ushtrimin e detyres ligjore, duke krijuar shqetesim serioz edhe ne mirefunksionimin e vete institucionit. Propozimi im kesaj radhe u mbeshtet menjehere nga Presidenti i Republikes qe dekretoi shkarkimin. Me lejoni qe te sjell ne vemendjen tone te perbashket se, dhe kryeministrat paraardhes kishin tentuar te benin te njejten gje, madje z.Majko i ka propozuar presidentit te kohes perkatese te njejten gje, por asnje veprim nuk u ndermorr dhe nuk besoj se me kete komision do t'i davarise te gjithe arsyet e paqarta dhe te mosveprimit. Natyrisht, nuk dua te ndalem dhe te analizoj verpimtarine e z. Klosi ne kete seance, pasi kete gje, mire apo keq, ne menyre te plote apo te pjeseshme, po i referohem ndjeshmerive qe ka raporti, e ka bere vete Komisioni Hetimor. Pra, pyetja: - A duhet mbrojtur apo jo z. Klosi nuk vlen me, pasi ai eshte shkarkuar nga kjo detyre. Une do t'ju thoja, se duke respektuar organet e specializuara te hetimeve dhe te akuzes, mos te lejojme me askend qe abuzimi ne detyre per shkak te veprimeve dhe mosveprimeve ne reference me ligjin, ta shnderrojme ne kazus politik, sic po ndodh rendom kohet e fundit, aq me pak t'i lejojme individe te akuzuar per shperdorim detyre dhe abuzime, te vazhdojne te identifikojne veten me instuticionin apo strukturen qe kane drejtuar dhe po, me falni per referencen e zakoshme modeste, jua kerkon nje njeri qe e di mire, me mire se kushdo tjeter, se cdo te thote manipulim politik i te vertetes. Veprimtaria e z.Klosi, dhe jo e sherbimit si institucion, me sa duket do t'i takoje prokurorise se shtetit. Pavaresisht nga kjo, me lejoni t'ju ftoj te gjitheve te pranojme, neqoftese respektojme shtetin ligjor, te vertetat qe do te shfaqe programi i hetimit. Te jemi dhe ne, jo vetem prodhues te ligjit, por edhe korrekt me te.
Me kete rast theksoj edhe njehere se nuk eshte koha per fjalime patetike, pro apo kunder njeri - tjetrit, te shperqendrojme vemendjen edhe nga detyra te rendesishme dhe sfidat jo te vogla qe na presin ne fushen e sigurise kombetare, gjithashtu. Me tej, besoj se, nje rol i rendesishem i ketij institucioni do te mund te luante ose mund te kishte luajtur me mire nje ekspertize akoma me e kualifikuar. Nuk eshte fjala per te nenvleftesuar ekspertet qe u angazhuan ne ndihme te ketij komisioni, por per te riqartesuar statusin e tyre ne te tilla ceshtje. Puna e ekspertit eshte gjithmone e cmuar kur ajo eshte profesionale dhe sidomos e paanenshme. Nqs ekspertiza do ta kishte luajtur kete rol, jam i bindur se shume nga ceshtjet qe sot dalin si mendim pakice apo shumice, nuk do te kishin kete status per votim, por do te ishin te gjithe te pranuar. Veprimi, pra, per ta bashkeshoqeruar hetimin parlamentar me konkluzionet politike, me duket se la realisht ne hije gjykimin e eksperteve dhe ceshtje te tilla shume sensitive, si abuzimi me financat publike, qe pothuajse kaluan ne hije.
Nje firme titullari eshte ose legjitime, ose abuzive dhe trafikuese per interesa private. Nuk do te fshihen me interesat private pas interesave te shenjta, qofte keto dhe te sigurise kombetare, pra, te ndeshkueshme per firmosesit dhe jo per institucionin. Nje ceshtje mjaft delikate vecanerisht per opinonin ishte hapja e eksagjeruar e procesit hetimor ne media. Faleminderit medias per kontributet ne zbulimin e sekreteve, gjithashtu, por ka ca ceshtje qe, edhe medias i interesojne sidomos, te mos i publikoje ne kurriz te vet. Pra dhenia e fakteve te verteta, pyetesit apo te pyeturit te sulmojne apo te mbrojne nga nje petk abuziv politik ndodhin per shkak, le ta marrin miqesisht kete fenomen te tradites qe gjithkush qe ka mundesi te dale ne ekran, t'i largohet te vertetes kur akuzohet. Natryrisht, kjo eshte nje e drejte per cilindo qe ndjen se duhet te afroje kontaktin me publikun edhe ne funksion te interesave te perfaqesimit, por kur eshte fjala per hetime te sherbimeve inteligjente, besoj se nuk ka kontest qe te duhet te ruhet konfidencialiteti, i cili nga ana tjeter ndihmon shume ne gjetjen e se vertetes, qe i intereson dhe Kuvendit te Shqiperise.
Shkurt nuk me shqeteson aspak, qe depati politik per keto ceshtje mori keto permasa, sepse PS as nuk cahet, as nuk rreshtohet per shkak te nje njeriu. Por kam bindjen, se ky debat na ka larguar fokusin nga disa ceshtje te tjera te verteta dhe te rendesishme, edhe per publikun. Me kete rast me lejoni te theksoj qarte, prere dhe ne foltoren e Kuvendit te Shqiperise, se teorite apo hipotezat, se Fatos Klosi eshte viktime e marreveshjes Nano-Berisha, jane jo vetem te paqena, por dhe naïve, te konsumuara dhe pa efekt te nje provincializmi politik te se kaluares. Deshiroj t'ju siguroj se veprimet e mia si Kryeminister ishin te detyrueshme nga ligji per t'u ndermarre, maxhoranca me opoziten njohen si nje tryeze publike transparente te perfaqesuesve te vete legjitim ka rene dakort te bashkepunojne institucionalisht per te konsoliduar institucionet, per te pershpejtuar reformat dhe vete procesin e integrimit europian te Shqiperise ne dobi te shtetasve natyrisht te lodhur ata me shume se kushdo tjeter nga trazicioni konfliktual i politikes.
Ky proces perjashton perfundimisht mendesite dhe praktiken se me nje komision, ne nje komision, apo per cdo komision mund te beje politike penale ne favor te ndokujt dhe te cenojne veprimet dhe reformat qe konsolidojne veprimin e shtetit te se drejtes. Pra, une nuk mund t'i shmangesha detyres per te ushtruar kontrollin administrativ mbi veprimtarine e SHISH-it, sepse me kete institucion me ngarkon Kushtetuta te mbikqyre nga afer legjitimitetin dhe korrektesen e veprimit ligjor dhe nuk besoj se tashme e kemi kuptuar te gjithe se nje nga arsyet e vonesave e deformimeve, e konflikteve e abuzimeve dhe krimeve ne 12 vjet trazicion ka qene mosveprimi ne perputhje me ligjin.
Nje ceshtje mjaft delikate ne vecanti per opinonin publik eshte edhe diskutimi qe ne lidhje me veprimtarine hetimore ndaj z. Klosi shumica e pjesemarresve ne proces kane qene te shqetesuar sa e afekton vete mbarevajtjen e institucionit dhe nuk besoj se shqetesimi i opinionit publik mund te devijohet dhe degradohet te ndonje vemendje mbarekombetare per fatin e individit Klosi. Kam degjuar edhe teza, se marrja nga abuzimet financiare na qenkesh e parendesishme, kur behet fjale per drejtues te kesaj natyre. Me lejoni te theksoj se te gjithe ata qe mendojne se menaxhimi i financave publike qofte dhe ne sektore te sherbimeve sekrete qenka i parendesishem, jo vetem qe e kane gabim, por ve serozisht ne dyshim sinqeritetin e tyre ne drejtim institucional dhe ne perfaqesite elektorale dhe politike. Ritheksoj se abuzimi me financat publike, ndryshimi i destinacionit te perdorimit te tyre nga interes publik apo kombetar ne interes ilegjitim, privat qe duhet ndeshkuar administrativisht dhe ligjerisht, gjithashtu, jo vetem politikisht dhe ne kontakte me median dhe me opinionin publik.
Ketu nuk behet fjale per marredhenie penalizuese personash per shkaqe abuzive, por per ruajtjen e integritetit te drejtuesve ne perfaqesi dhe pastaj te institucioneve qe natyrisht marrin formen dhe ritmin e veprimit ne raport me ligjin edhe nga drejtuesit qe zgjidhen ne krye te detyres. Besoj pra se ne na bashkon konsesusi qe ndaj fenomenit abuziv askush nuk mund te jete i imunizuar.
Ne perfundim me lejoni te shpreh vleresimet e mia perfaqesuese dhe institucionale per punen e pranueshme te ketij komisioni hetimor si risi e jetes sone parlamentare me te cilen po mesohemi dhe te mesohemi akoma me shume ne te ardhmen. Do t'ju ftoja, qe ne vazhde te arsyetimit ligjor mbi raportet kushtetuese te SHISH-it mbi Komisionin dhe Kuvendin, duke mbetur i bindur se ndaj me ju vleresimin se Kyeministri dhe Presidenti i Republikes kane bere tashme detyren ligjore lidhur me permiresimin e punes se Sherbimit, qe mos e mbysim me debate politike dhe propogandistike per ceshtje kaq serioze dhe delikate dhe t'i japim besimin institucional prokurorise dhe organeve te pavarura te shtetit te drejtesise te bejne punen e tyre ne vemendje te opinionit dhe te ligjit. Me lejoni te deklaroj ketu, perpara ketij Kuvendi se me cilesine e perfaqesimit te Qeverise do te vazhdoje puna per thellimin e reformimit te SHISH-it ne harmoni te plote kushtetuese dhe ligjore me Presidentin e Republikes. Qeveria do te paraqese se afermi ne Kuvend nje pakete projektligjesh qe e vendosin perfundimisht punen e SHISH-it mbi baza te plota ligjore dhe demokratike, te harmonizuara me Kushtetuten e vendit dhe natyrisht me praktikat bashkekohore te sugjeruara edhe nga partneret tane strategjike ne kete fushe.
No comments:
Post a Comment