Pavarësia e Kosovës e cila u shpall me 17 Shkurt të vitit 2008 është njohur deri me tani Zyrtarisht nga 111 prej gjithsejt 193 Shteteve anetare te UN-it. Nder këto janë 24 prej 28 shteteve te Bashkimit Evropian si dhe Shtetet e Bashkuara të Amerikës.
Por shumë shqiptarë, megjithatë, besojnë se pavarësia e rajonit është një përfundim i pashmangshëm. Dhe hapi i parë drejt krijimit të Shqipërisë së Madhe, e cila, me përjashtim të Shqipërisë dhe Kosovës duhet të hyjë në disa zona të Maqedonisë, Malit të Zi, Serbi dhe Greqi.
Kosova, zyrtarisht Republika e Kosovës, është shtet i pavarur në Evropën Juglindore. Shtrihet në qendër të Gadishullin Ballkanik dhe kufizohet në veri me Serbinë, në juglindje me Republikën e Maqedonisë, në jugperëndim me Shqipërinë dhe në perëndim me Malin e Zi.
Ka sipërfaqe prej 10.887 km² dhe popullsi prej rreth 2 milion banorësh, prej të cilëve afro 300 mijë banojnë në Prishtinë, kryeqytetin dhe qendrën më të rëndësishme të vendit. Shumica dërmuese e popullsisë janë shqiptarë, ndërsa komunitetet tjera përfshijnë serbët, turqit, boshnjakët, romët/ashkalinjtë dhe goranët.
Ka disa vjetë që “Shtetet Ortodokse të Ballkanit”, Serbia, Greqia, Bullgaria dhe Maqedonia, ndihen të frikësuara nga ideja e krijimit të “Shqipërisë së Madhe”, e cila po qarkullon si ide në Ballkan.
Sipas asaj që raporton televizioni maqedonas “TV Sitel”: “në rast se SHBA-të do të mbështein Shqipërinë në të gjitha çështjet, siç ishe dhe rasti i Kumanovës dhe nëse BE-ja do të rrijë në heshtje për projektin e ‘Shqipërisë së Madhe’, atëherë shumë shpejt Serbia, Maqedonia, Bullgaria dhe Greqia, do të bashkohen në një ‘Koalicion Ballkanik Orthodoks ’ kundër këtij projekti”.
Frika e një Lufte të Tretë Ballkanike është përmenduar edhe në një raportë të Agjencisë CIA, në të cilin theksohet se shtetet e lartpërmendura mund të bashkohen në petkun e ortodoksisë dhe mund t’i shpallin luftë Shqipërisë, çka do të sillte një situatë të përgjakshme në rajon.
Përgatitja për ndarjen e rajonit ishte e gjatë.
Në vitin 2006, i dërguari special i OKB-së për Kosovën Marti Ahtisari paraqiti një plan ku morën vendimin "për të arritur pavarësinë, shqiptarët do të kufizojnë fuqinë e përfaqësuesve të misioneve të BE-së, OSBE-së dhe OKB-së.
Një vit më vonë, u bënë zgjedhjet, të cilat nuk njihen nga Beogradi dhe nuk u pranuan nga serbët lokalë.
Ish Kryeministri,tash Presidenti i Kosovëz ,z. Hashim Thaçi me shumë Liderë të tjerë politikë më dat 17 shkurt 2008, në Parlamentin e Kosovës ( në mungesë të deputetëve serb) miratoi një deklaratë të pavarësisë.
Disa ditë më vonë, deklarata u pranua nga Shtetet e Bashkuara dhe shumica e shteteve të BE-së. Rusia, Kina, India, Brazili, si edhe Greqia, Spanja, Rumania dhe Sllovakia kanë refuzuar ta bëjnë këtë, duke deklaruar veprimin e shqiptarëve të Kosovës si shkelje flagrante të së drejtës ndërkombëtare.
Sipas rregullave të OKB-së, të drejtën për vetëvendosje të popujve pa shtetësi e kanë vetë shtetasit. Ish kryeministri Vojislav Koshtunica është shprehur se : "Shqiptarët e Kosovës kanë shtetin e tyre kombëtar. Quhet Shqipëri."
Rishikimi i kufijve
Po, kjo është kështu. Shqipëria u krijua në 1912, por kjo nuk solli bashkë të gjithë shqiptarët.
Dhe qysh atëherë autoritetet e këtij vendi kanë bërë thirrje për rishikimin e kufijve në Ballkan. Për shembull, Enver Hoxha ish-udhëheqës komunist i shkroi Stalinit në 1949: "Ne besojmë se Kosova dhe Metohija janë pjesë e kufirit me Shqipërinë, Maqedoninë, popullata shqiptare ... i duhet bashkuar Shqipërinë." Autoritetet e Kosovës kanë mohuar se planet e tyre kanë të bëjnë me bashkimin e Shqipërisë.
Por këtë duhet ta mohojnë edhe liderët në Tiranë. Por në vitin 2008, në kryeqytetin e Kosovës, në Prishtinë, u botua harta e një Shqipërie të Madhe hipotetike, e cila përfshin zona të gjera ngjitur me gjendjen aktuale të vendeve.
Por përkthimi i kësaj ideje në praktikë duhet të jetë i qëndrueshëm në numrin e minoritetit shqiptar. Në Maqedoni, në mbi gjysmë e një milion shqiptarë (rreth 25 për qind të popullsisë), Mali i Zi - 45 mijë (shtatë deri në tetë për qind).
Në tre komuniteteve në Luginën e Preshevës në Serbinë jugore - 60 mijë. Në Greqi, në Epir - gati 500 mijë (pesë për qind të popullsisë).
Së fundi, në Kosovë, pas 10 viteve të fundit kanë lënë rajonin një numër i madh serbesh dhe tani në Kosovë jetojnë më pak se dy milionë shqiptarëve, që përbëjnë jo më pak se 95 për qind të Republikës së Kosovës .
Mbi 500.000 shqiptarët jetojnë sot në Itali, Gjermani, Zvicër, Turqi, Shtetet e Bashkuara dhe vende të tjera. Shumë prej tyre kanë shumë ndikim.
Plani shqiptar
Për shembull, ish-drejtori i CIA-s George Tenet, ylli i kinematografisë hollivudiane James Belushi, dhe ish-kongresmeni nga Nju Jorku Joseph Diogardi, anëtarë të pasur të diasporës shqiptare po japin shuma të mëdha parash për të mbështetur një plan global të bashkëatdhetarëve të tyre në Ballkan për një Shqipëri të madhe.
Kjo është kërkesa e shqiptarëve në Kosovë bazuar në faktin se paraardhësit e tyre - ilirët - kanë jetuar në ato vende mijëra vjet.
Por shkenca është një marrëdhënie që provohet. Por dihet se në Pejë një qytet i Kosovës për shekuj (deri 1767) ishte selia e metropolitanisë serbe. Në provincë deri kohët e fundit, ishin vendosur më shumë se 1800 tempujt përfshi dhe manastiret e kishës ortodokse serbe.
Kaq shumë tempuj në një fashë të vogël, ka vetëm në Jeruzalem dhe në malin Athos. Objekti i kërkesës së shqiptarëve është vendosur edhe në jug të Serbisë në Luginën e Preshevës.
Nacionalistët shqiptarë
Nacionalistët në Maqedoninë fqinje pretendojnë gjysmën e territorit, duke përfshirë edhe kryeqytetin Shkup, i cili në kohët mesjetare ishte qendra e shtetit serb, si edhe si një pikë kyçe e shenjtë në të njëjtën kohë e Bullgarisë dhe Serbisë – Manastiri i Ohrit.
Në vitin 2001, shqiptarë të Ushtrisë Çlirimtare Kombëtare (UÇK) filluan operacionet ushtarake kundër forcave maqedonase. Me ndihmën e Perëndimit konflikti u zgjidh, gjuha shqipe ka status zyrtar në pjesën më të madhe të vendit - në zonat ku folësit e saj janë jo më pak se 20 për qind të popullsisë.
Disa shqiptarë kanë qenë dhe ende janë pjesë e Qeverisë së Maqedonisë.
Në vitin 2005, në një numër vendesh u lejua ngritja e flamurit shqiptar. Në vitin 2008, nën presionin e autoriteteve lokale shqiptare, Maqedonia njohu pavarësinë e Kosovës. Megjithatë, ata vazhdojnë të kërkojnë koncesione gjithnjë e më shumë, dhe disa prej organizatave të tyre bënë hapir thirrje për ndarjen e zonave perëndimore. Qetësia vazhdon ende në Mal të Zi.
Këtu, shqiptarët përbëjnë rreth tetë për qind të popullsisë. Por, duke pasur parasysh shkallën e lartë të lindjeve, pjesa e tyre është në rritje. Pra, ndoshta nuk është e largët ora kur shqiptarët lokal të marrin guximin të sulmojnë zonat e populluara jugore të vendit.
Sa për Greqinë, në vitin 1982, Ministri i jashtëm i Shqipërisë ngriti çështjen e identitetit në "zonat e lashta etnike shqiptare në veri-perëndim," dhe kërkoi diskutimin e problemit "të të drejtave të popullsisë shqiptare dhe qartësimin e kufijve të përbashkët." Dhe në janar të këtij viti, Gjykata Kushtetuese e Shqipërisë refuzoi të miratojë marrëveshjen midis dy vendeve mbi kufirin detar. Në një takim në Kosovë shkruhej parulla: "Nuk ka Kosovë dhe Shqipëri pa Çamëri !".
Çamëria – është pjesë e rajonit të Epirit grek, ku shqiptarët sot përbëjnë shumicën e popullsisë. Sa për Greqinë, në vitin 1982, Ministri i jashtëm i Shqipërisë ngriti çështjen e identitetit në "zonat e lashta etnike shqiptare në veri-perëndim," dhe kërkoi diskutimin e problemit "të të drejtave të popullsisë shqiptare dhe qartësimin e kufijve të përbashkët
Prof.dr. Anja Filimonova :Serbia ne ankth, pas 5 vjeteve Kosova bashke me Presheveven pjese e Shqipërisë Natyrale
“Shqipëria e Madhe” apo siq njihet Shqiperia Natyrale e cila do të përfshijë vec Kosovës edhe Presheven nuk është bash diçka në ajër. Tashmë pesë vjet do të bëhet realitet.
Kjo do të fillojë një shqiptarizimi të plotë në Ballkan dhe populli serb do të jetë një periudhë prej 25 viteve të ardhshme me një perspektivë të errët..’ ka thene në një intervistë per News-Front prof.dr. Anja Filimonova, eskperte nga Akademia e Institutit te Shkencave per Studime sllavene,.
“Projeki i Shqipërise se Madhe ka marrë një shtysë të re. Duket se Perëndimi ka kaluar nëpër fazën e parë e cila u përfundua në vitin 2008 me shpalljen e pavarësisë së Kosovës, dhe tani ka lëvizur në fazën e pavarësise së forcimit dhe zgjerimit në rajon.
Kjo është e qartë ndodh në disa nivele dhe në disa drejtime. Në rastin e Serbisë jugore, në komunat Preshevë, Bujanoc dhe Medvegjë, te cilat komuna shqiptare ngadal por sigurt jane drejtuar kahg Kosova..” tha Filimonova.
Sipas ekspertes ruse Filimanova “Ajo qe duhet të shqetësoj aparatin shtetëror është fakti që sistemi arsimor i lidhur me Shqipërinë dhe Kosovën duke përfshirë ketu edhe Medsvegjen , Buanocit dhe Preshven aktulaish ne Serbinë jugore..”
Ka edhe projekte ekonomike që lidhin Serbinë jugore me Kosovën, dhe që përfshin mbledhjet e përbashkëta të zyrtarëve të qeverisjes vendore me të Republikën e Kosovës,ka shtuar studiusja ruse.
‘Projekti më i madh në Shqipëri është zbatuar nga lidh Kosovën me Shqipërinë, e cila tregon në ceremoninë e hapjes së autostradës.
Kufiri mes Shqipërisë dhe Kosovës në fakt nuk ekzistojnë. Kjo mbtetet vetëm një çështje kohe kur territori i Shqipërisë dhe të Republikes se Kosovës që të bashkohen. Mbetet të shihet nëse kjo do të zyrtarizohet, por në të vërtetë do të ndodhë ajo…” ka pohuar ne fund prof.dr. Anja Filimonova.
Projekti amerikan i krijimit të “Shqipërisë së Madhe” po realizohet ndër vite me mjete diplomatike dhe ushtarake.
Ekziston një histori e angazhimit amerikan në rajon, por kur është fjala tek ky projekt, duhet cekur disa detaje kyçe.
Këtu është bombardimi amerikan me NATO-n ndaj Serbisë më 1999, pas së cilës NATO në Kosovë ka dislokuar 50 000 trupa të armatosura mirë.
Këtu është edhe Marrëveshja e Ohrit, projekti i SHBA-së, me të cilin filloi procesi i reformave politike të Maqedonisë përmes ndryshimeve kushtetuese dhe me miratimin e një sërë ligjeve të reja që ofrojnë më tepër të drejta për shqiptarët e Maqedonisë.
Ndërsa, pika e tretë, është mbështetja e pavarësisë së Malit të Zi dhe Kosovës, me çka është dobësuar Serbia, është realizuar zbërthimi i saj, dhe është arritur një ekuilibër rajonal.
Politika amerikane, me këto angazhime ushtarake-diplomatike, përgatit projektin e “Shqipërinë së Madhe”, thotë analistja Jadranka Poloviq.
Politologia nga Spliti cek rëndësinë e Kosovës si pjesë të Evropës Juglindore. “Juglindja e Evropës, si në të kaluarën ashtu edhe sot, ka një domethënie të rëndësishme gjeopolitike dhe gjeostrategjike, që përcakton të ardhmen politike të rajonit.
E lidhur me Mesdheun, Lindjen e Mesme, malet e Kaukazit dhe Azinë Qendrore, si dhe rajonin e Danubit dhe Evropën Qendrore, ka qenë gjithmonë subjekt i interesave të fuqive të mëdha.
Për shkak të rëndësisë së energjisë në gjeopolitikën e shekullit XXI, kjo hapësirë, ku janë rrugët e rëndësishme të transitit, bëhet një zonë e konkurrencës së fortë të qendrave të pushtetit botëror.
Në fakt, Evropa Juglindore është rruga më e shkurtë transiti midis Evropës Perëndimore dhe zonave të pasura me gaz e naftë në Azinë Qendrore dhe basenit Kaspik, dhe si i tillë është i aftë të bëhet pjesë e lojës së re të madhe gjeopolitike, pra një hapësirë ku ballafaqohen interesat e SHBA-së, Evropës, Rusisë dhe Turqisë”, thekson Poloviq.
Ekspertja kroate shton se projekti i dominimit amerikan në Euroazi në fakt fillon në Evropën Juglindore me Shqipërinë, ndërsa përfundon në Kinë.
Shtetet e Bashkuara gjeostrategjinë e saj drejt Azisë Qendrore e mbështesin në rrjetin e shteteve proamerikane në Evropën Juglindore, si Maqedonia, Shqipëria, Rumania, Bullgaria, Turqia, Greqia, e në kontekstin e fundit edhe Kosova, si dhe shtetet e rajonit Kaspik - Azerbajxhani dhe Uzbekistani – por edhe Gjeorgjia dhe Ukraina, ku siç thotë ajo, përhapet strategjia e unifikimit të amerikanizimit botëror.
“Në fakt, shembulli i Kosovës, si shtet i ri i krijuar nga përdorimi i instrumenteve të politikës amerikane, është një tregues i dominimit të vazhdueshëm të SHBA-së në rajon dhe përpjekjet për të ruajtur udhëheqjen unipolare amerikane jo vetëm në juglindje të Evropës, por në të gjithë rajonin e Euroazisë”, thotë Poloviq, duke shtuar se Kosova mbetet një shembull amerikan në zotërimin e rregullave të demokracisë, tregut të lirë dhe të hapjes për investitorët e huaj.
“Politika amerikane tund të gjitha projektet në Kosovë. Është turp që zyrtarët amerikanë që mundën Serbinë tani privatizojnë pjesët më vitale të ekonomisë së Kosovës”, thotë politologia kroate, e cila nuk pret trazira të reja në rajon.
“Udhëheqësit e lëvizjes kombëtare shqiptare këto ditë thanë se SHBA-ja dhe Rusia kanë rënë dakord për rishikimin e kufijve, në mënyrë që Presheva, Kosova, dhe unë besoj një pjesë e Maqedonisë dhe e Malit të Zi, do të gjenden brenda një Shqipërie të Madhe.
Unë ju besoj, sepse konfigurimi i deritashëm i rajoneve të ish Jugosllavisë është bërë në rrugën e dy proceseve integruese: anëtarësimin në NATO dhe në Bashkimin Evropian. Shtetet kombëtare e kanë humbur kuptimin, ndërsa akterët globalë avancojnë me projektet e zgjerimit të demokracisë, të drejtave të njeriut dhe tregut të lirë, që nënkuptojnë globalizimin e varfërisë në rajon. Shtetet e reja janë krejtësisht të varura nga kapitali i huaj, ndërsa këto ditë shohim Qeverinë kroate si shembull që adapton gjithçka që akterët e huaj u thonë”.
Pas Greqisë, për krijimin e Shqipërisë së Madhe, ka dhënë alarmin edhe Rusia.
Mediat ruse e kanë interpretuar ngjarjen e Kumanovës, përplasjet mes Shqipërisë dhe Greqisë dhe deklaratat e kryeministrit Edi Rama, si paralajmërim për ndryshimin e kufijve.
Përmes një analize të gjerë, një ndër portalet më të mëdhenj rusë, “Boctok”, ka argumentuar se krijimi i Shqipërisë së Madhe është një ide e Shteteve të Bashkuara të Amerikës dhe Bashkimit Evropian, që synon aneksimin e të gjitha territoreve me popullsi shqiptare.
“Ideja e Shqipërisë së Madhe parashikon bashkimin e të gjitha territoreve ku ka shqiptarë. Ideologët e Shqipërisë së Madhe aspirojnë për marrjen e disa rajoneve në Serbinë Jugore, Maqedoninë Perëndimore, në Jug të Malit të Zi dhe një pjesë të territoreve të Greqisë veriore”, shprehet portali. Në analizën e kësaj medie, theksohet se rreziku më i madh i kanoset Maqedonisë, duke thënë se ka dhe numrin më të madh të shqiptarëve.
“Në Presheve jetojnë rreth 60 mijë shqiptarë, një numër i parëndësishëm krahasuar me rreth 7 milionë banorë që ka Serbia. Megjithatë në Preshevë dhe Bujanoc shumica përbëhet nga shqiptarë. Në Maqedoni situata është pak më ndryshe, pasi shqiptarët përfaqësojnë ¼ e popullsisë së saj, ose 25.17 për qind.
Ndërsa në Greqi numri i shqiptarëve është i luhatshëm nga 2-4 për qind, me përqendrim më të madh në zonën veri-perëndimore. Sipas të dhënave, edhe në Mal të Zi ka shqiptarë, që përbëjnë rreth 5 për qind të popullsisë”, thuhet më tej.
Në portal theksohet se shkëndijat e para për Maqedoninë u dhanë në ngjarjen e Kumanovës, ku ndër të tjera theksohet se Shqipëria po synon ta shndërrojë në federatë këtë shtet.
Sa i përket Greqisë, thuhet se ka më pak rrezik, edhe pse theksohet se tensionet për kufirin jugor kanë rritur mjaft përplasjet.
Akuza SHBA-BE
Në analizën e portalit serb theksohet se realizimi i Shqipërisë së Madhe po bëhet nën kujdesin e Uashingtonit dhe Brukselit, duke theksuar se atyre i intereson një gjë e tillë.
“Ekspansionizmi kaq agresiv i shqiptarëve nuk do të ndodhte kurrsesi nëse nuk do të kishte një mbështetje nga jashtë. Dhe në të vërtetë ata janë mbështetur nga SHBA dhe vëllai i saj i vogël BE.
Në situatën aktuale politike, me një shigjetë Uashingtoni ka arritur një sërë objektivash në Ballkan”, thuhet më tej.
Në analizë renditen dhe arsyet se përse po synohet një gjë e tillë. Sipas portalit, SHBA dhe BE po përdorin Shqipërinë për të dhënë paralajmërime në drejtim të Greqisë dhe Serbisë për bashkëpunimin e tyre me Moskën.
Një tjetër arsye që përmendet është se Brukseli e Uashingtoni po përpiqen të dobësojnë rolin e Kinës dhe Rusisë në Ballkan.
Sipas portalit, Kina ka planifikuar ndërtimin e një hekurudhe nga Budapesti në Beograd dhe më pas zgjatimin në Maqedoni e Greqi. Theksohet se ndërtimi i kësaj hekurudhe do të bëjë që Kina të futet shumë kollaj në tregun e Evropës dhe SHBA-së e BE-së kjo nuk i intereson.
Megjithatë thuhet se arsyeja kryesore është paralajmërim i vendeve të rajonit lidhur me mbështetjen që mund t’i ofrohet Rusisë.
(Autori është anëtar i Akademisë së Shkencave dhe Arteve Shqiptaro-Amerikane -AAAS)
