Menjehere pas perfundimit te luftes ne Kosove, gati te gjitha komunitetet pakice, me perjashtim te atij serb, qe eshte i dirigjuar nga Beogradi, kane pranuar realitetet e pasluftes dhe jane inkuadruar ne institucionet e Kosoves. Por me se miri ne gjithe kete jane gjetur komuniteti turk, te vendosur kryesisht neper qendrat urbane te Kosoves: Prizren, Prishtine, Vushtrri, Gjilan, Mitrovice, si dhe ne disa zona tjera me pak te zhvilluara, si ajo e Mamushes, Dobereanit, Janjeves e ndonje lokalitet tjeter.
Vitin e kaluar Qeveria e Kosoves, ka miratuar ligjin per perdorimin zyrtar te gjuheve nga komunitetet qe perbejne 5 % te popullsise ne komunat ku jetojne, ku edhe ketu turqit kane perfituar, duke zyrtarizuar gjuhen turke si gjuhe e trete, pas asaj shqipe dhe serbe, ne qytetin e Prizrenit apo sie quhet nga prizrenasit ”Stambolli i vogel”.
Ne kete qytet nga paslufta e kendej te gjitha sheshet, rruget dhe institucionet lokale, mbishkrimet i kane ne tri gjuhe: shqipe, turke dhe serbe gje qe nuk ndodhe edhe ne qytetet tjera te populluara me turq. Pas zyrtarizimit te gjuhes turke ne Prizren kane qene turqit mitrovicas qe kane kerkuar nga komuna e tyre qe edhe ketu gjuha turke te jete zyrtare gje qe edhe ndodhi pasi komuna e Mitrovices i tha po dhe tashme ka miratuar kerkesen e turqve. Veprime te ketilla jane bere edhe ne Gjilan, ku edhe ketu turqit kane hasur ne perkrahje te plote nga komuna e Gjilanit.
Deri me tani kane mbetur komuna e Vushtrrise dhe Prishtines per tu vene gjuha turke ne perdorim zyrtar, ne Vushtrri, turqit ju jane drejtuar komunes qe edhe ata ta gezojne te drejten e tyre, qe edhe ne kete qytet te filet gjuha turke por, deri me tani as gje nuk ka levizur dhe pritet nje pergjigje definitive me fatin e turqishten ne qytetin me te vjeter te Kosoves Vushtrrine, ku kryetari i ketushem i komunes Muharrem Shabani, eshte shprehur i gatshem te bashkepunoje.
Por sido qe te jete, nder komunitetet qe me se shumti kane shenuar progres pa dyshim se jane turqit, te cilet sot jane te perfaqesuar edhe ne institucionin me te larte ligjvenes te Kosoves, nga udheheqesi i tyre Mahir Jageilar, i cili njeherit eshte edhe kryetar i Partise Demokratike Turke te Kosoves (KDTP), dhe disa deputet tjere turk te parlamentit te Kosoves, te cilet perkujdesen per te drejtat e komunitetit te tyre.
Po ashtu turqit kane te rregulluar me ligj edukimin fillor, te mesem dhe ate universitar, ku rol te rendesishem ne pergatitjen superiore te kuadrove turke ka dhene dhe po jap Katedra e Gjuhes dhe Letersise Turke e Universitetit te Prishtines.
Kurse gezon fakti se interesi i te rinjve per te studiuar eshte tejet i madh e qe ketu vlen te permenden te rinjte turk te Vushtrrise, por edhe ata te Prizrenit, Prishtines, Gjilanit, Mitrovices, Mamushes etj, te cilet, ne numer si asnjehere me pare, po studiojne turqishten ne Universitetin e Prishtines, por edhe ne Universitetet e tjera te Turqise.
Edhe pse kjo gje meriton edo levdate, megjithate ka mbetur per tu punuar edhe me tej per permiresimin e jetes, qofte asaj sociale, kulturore apo edhe edukative. Kohe me pare qyteti i Vushtrrise dhe qyteti Mamak i Ankarase nga Turqia jane binjakezuar dhe shume shpejte priten edhe frytet e ketij bashkepunimi.
Binjakezime te tilla ka pasur edhe nga komuna e tjera si: Prishtina, Prizreni Gjilani, Mamusha, Gjakova etj.
Edhe mediat qe transmetojne programe ne gjuhen turke nuk kane ngelur mbrapa, por kane shenuar trende pozitive vlen te permendet TV “Yeni Donem” (Rikthimi) dhe gazeta “Kosova Haber” nga Prizreni. Pastaj edhe mediat shqiptare te Kosoves kane dhene nje kontribut te madh, si Mozaiku javor i RTK-se si dhe radio Blue Sky nga Prishtina, Radio Vicianum nga Vushtrria, RTV Mitrovica nga Mitrovica si dhe radiot dhe televizionet lokale nga Gjilani dhe komuna tjera te populluara me turq.
E pergatiti: Hajdin ISLAMI
(Autori eshte gazetar nga Vushtrria-Kosova)
