HEROJI I DEMOKRACISË - SALI BERISHA (INTERVISTA)

1.

Gazetari Arsen Hoxha: Mirëmbrëma dhe mirëserdhët në “30 minuta”! Për herë të parë emisioni “30 minuta” zhvendoset nga studio qëndrore e Vizion Plus, dhe unë për këtë e falënderoj që na mirëpriti në zyrën e tij ish-kryeministrin e Shqipërisë, njëherësh lideri historik të Partisë Demokratike z. Sali Berisha. Z. Berisha mirëmbrëma dhe faleminderit që pranuat ftesën për të folur në këtë intervistë për të folur për shumë çështje të ndjeshme për opinionin publik.

Ish-kryeministri Berisha: Mirëmbrëma Arsen, kënaqësia është e imja.

Gazetari Arsen Hoxha: Faleminderit. Z. Berisha dëshiroj menjëherë ta nis këtë intervistë me një çështje shumë të ndjeshme përsa i përket të ardhmes evropiane të Shqipërisë. Mediat ndërkombëtare po kryesisht ato çeke kanë folur në lidhje me një refuzim të mundshëm, apo një veto të mundshme të Çekisë në Këshillin Europian përsa i përket statusit të vendit kandidat për Shqipërinë. Sot disa vite pas aplikimit që qeveria juaj bëri për statusin e vendit kandidat pranë presidencës çeke, a pendoheni për atë veprim që kryet në atë kohë, a ishte i parakohshëm ai veprim?

Ish-kryeministri Berisha: Ishte absolutisht i koheshim. Natyrisht unë nuk mund të parashikoja që kreu i opozitës Edi Rama do të bënte gjithçka për të bllokuar statusin dhe do të bllokonte statusin me tre ligjet, para syve të çdo shqiptari dhe të çdo europiani. Fenomen ky që nuk ka ndodhur kurrë. Ai sot ankohet se pse po favorizoni vendet e tjera, po në vendet e tjera sado që kaluan problematika tmerrësisht të rënda, nuk patën një person si z. Rama që të mos votojë tre ligje në parlament. Pra, dorëzimi ishte në kohë, përkushtimi ishte i plotë dhe ne arritëm me reforma të marrim rekomandimin e Komisionit Europian për statusin e vendit kandidat, kjo në vitin 2012. Por u lanë tre kushte, tre ligjet. Ishin 12 kushte dhe u zbatuan të gjitha të tjerat, u la votimi i tre ligjeve për të cilat kishim rënë dakord.

Gazetari Arsen Hoxha: Megjithatë sot jemi para një fakti të kryer kur Çekia kërcënon. Privatizimi i CEZ dështoi, a ka një përgjegjësi të qeverisë suaj z. Berisha?

Ish-kryeministri Berisha: Së pari unë nuk marr mediat për qeverinë. Unë personalisht mendoj se qeveria çeke nuk do të bllokojë dhe nuk ishte në grupin e pesë vendeve që bllokuan në dhjetor statusin e vendit kandidat. Mediat janë media dhe kanë të drejtë të shkruajnë.

Gazetari Arsen Hoxha: Po thoni se nuk janë zëra të besueshëm?

Ish-kryeministri Berisha: Jo absolutisht. Kjo është një çështje tregtare, për zgjidhjen e së cilës ekzistojnë të gjitha mekanizmat.

Gazetari Arsen Hoxha: Kjo është një çështje e vështirë, CEZ është duke kërkuar arbitrazh rreth 200 milion euro?

Ish-kryeministri Berisha: Shqipëria ka një claim shumë herë më të madh, ndaj është arbitrazhi.

Gazetari Arsen Hoxha: Ju si i keni parë negociatat që po zhvillon qeveria shqiptare?

Ish-kryeministri Berisha: Keni ju ndonjë informacion, kanë shqiptarët ndonjë informacion për këto negociata?

Di këtë! Që negociatat sot nga pala shqiptare kanë si eminencë gri personin, e cila ishte drejtoreshë juridike e CEZ. Kaq di. Po se deri ku kanë ecur, këta mbajnë dhe zbatojnë kodin e plotë të heshtjes. Pra ka claime të dy anshme, këto claime do të zgjidhen sipas rregullave tregtare që ekzistojnë.

Gazetari Arsen Hoxha: Megjithatë z. Berisha nuk besoj se do ta kishit menduar se pikërisht Çekia do të kushtëzonte statusin e vendin kandidat. Edhe z. Fyle që është çek beson se Shqipërisë duhet t’i jepet statusi edhe pse ju besoni se ai është serbofil.

Ish-kryeministri Berisha: Unë e atë analizë e kam bërë.

Gazetari Arsen Hoxha:Keni ndryshuar mendim në lidhje me këtë?

Ish-kryeministri Berisha: Absolutisht jo, nuk kam ndryshuar. Ajo analizë qëndronte edhe atëherë kur ai ishte dakord edhe në vitin 2012. Ajo analizë kishte arsye të tjera dhe unë i kam paraqitur faktet, nuk kam ndërmend të hyj tani në to. Kurse nuk mund të marrë mediat si të sigurta. Unë të sigurte marrë burimet zyrtare të qeverisë Çeke, qeveri e cila në çdo kohë në 23 vite ka pasur vetëm vendime të favorshme për Shqipërinë.

Gazetari Arsen Hoxha: Thoni që edhe kësaj herë do të jetë favor…

Ish-kryeministri Berisha: Absolutisht po. Qeveria çeke nuk qe një nga ato pesë qeveritë të cilat penguan statusin në dhjetor, që po merrej përsëri me rekomandimin e tetorit të vitit 2013, pra pa asnjë kusht në përputhje me reformat që kreu qeveria e Partisë Demokratike dhe koalicioni.

Gazetari Arsen Hoxha: Për muaj të tërë opozita e drejtuar nga Partia Demokratike u angazhua në një betejë shumë të ashpër me qeverinë, qoftë në parlament por edhe në rrugë nëpërmjet protestave për shkak të çështjes të narko-trafikut, ju mbështet edhe grevat e urisë të të larguarve nga puna dhe të përndjekurve politikë, por duket se mbërritja në Tiranë e Komisionerit Fyle dhe rekomandimit sërish të statusit, Këshillit Europian, duket sikur i uli pak tonet e larta që kishte opozita. A ishte “po-ja” e KE një goditje për gjithë aksionin opozitar?

Ish-kryeministri Berisha: Absolutisht asnjë lidhje me këtë. Kjo as edhe një lidhje të vetme. Arsen, që ditën e parë të kalimit në opozitë, Partia Demokratike ka deklaruar mbështetjen pa kushte statusit të vendit kandidat, por kjo nuk do të thotë kurrë së pushuari se qënit opozitë.

Gazetari Arsen Hoxha: Ia vështirësuat pak punën qeverisë në këto muaj?

Ish-kryeministri Berisha: Absolutisht jo, për statusin. Që të gjitha format që kemi përdorur ne, janë forma legjitime konstruktive të një demokracie. Ne nuk ndërmorëm asnjëherë ato vendime të cilat me të vërtetë dëmtonin statusin, siç do të ishte bojkoti i parlamentit. Ne e bëmë të qartë ndonëse shkelmuan mbi të drejtën kushtetuese të opozitës, në mënyrë të përsëritur, ne jua thamë se nuk dalim nga parlamenti, sepse ajo e dëmtonte. Pse e dëmtonte ajo? Sepse nuk kanë dëshirë të pranojnë, ose të të votojnë, kur je gjysëm parlamenti. Ne mund ta dëmtonin statusin në qoftë se do të bënim atë që thotë Edi Rama, nëse ne do të rreshtonim një listë reformash që kërkoheshin nga BE dhe do të thonim që jemi kundër tyre. Në këtë rast, vendet anëtare do të thonin dale, sepse këtu njëra palë është pro dhe tjetra palë është kundër. Përkundrazi ne e bëmë të qartë që ne mbështesim pa kushte integrimin dhe ne përdorëm të gjitha format legjitime, protestën, grevën, gjykatën, etj. Gjëra të cilat nderuan dhe nderojnë demokracinë.

Gazetari Arsen Hoxha: Të njëjtën qasje që kishte opozita e z. Rama dhe ju e akuzonit se i ndërmerrte ato veprime, se donte të bllokonte statusin. Pse nuk jemi në të njëjtin rast?

Ish-kryeministri Berisha: Shumë thjeshtë, sepse z. Rama filloi grevën e urisë për të zhbërë një vendim gjykate. Nuk ishte Partia Demokratike që pengonte numërimin e votave, e kisha deklaruar 100 herë se isha i gatshëm t’i numëroj një për një, por ishte gjykata e Shqipërisë që kishte vendosur të mos numërohen votat. Kurse këta këtu në grevën e urisë këta çfarë po kërkonin, zbatimin e vendimit të gjykatës, pra polet ishin krejtësisht të kundërta. As edhe një lidhje. Së dyti, Rama, para shqiptarëve dhe europianëve, bllokoi votimin e tre ligjeve, nga shkurti-marsi i vitit 2012 deri në maj të vitit 2013. Kjo është evidente këtë e kanë theksuar të gjithë personalitetet dhe nuk ka shqiptarë që nuk e di. E bëri këtë për të dëmtuar vendin dhe për të fituar vetë politikisht.

Gazetari Arsen Hoxha: Do të doja të ndalesha tek njëra prej grevave të urisë, tek ajo e ish të përndjekurve politikë, që PD duket se e mbështeti pa rezerva ditët e fundit. Pyetja që të lind është sesa e sinqertë është një mbështetje e tillë, kur ne patëm një grevë urie gjatë qeverisjes suaj dhe për arsye që ju i keni shprehur nuk u morën në konsideratë?

Ish-kryeministri Berisha: Pse po protestojnë këta? Këta po protestojnë për premtimet e Edi Ramës. Nuk ke gjetur kurrë njëri dhe nuk do të mund të gjesh ndonjëherë të protestojë për premtime të Sali Berishës, sepse unë atë që premtoj atë e mbaj.

Gazetari Arsen Hoxha: Për shpërblimin e burgut ka qenë?

Ish-kryeministri Berisha: Po sipas llogarive do të behej brenda vitit 2017 dhe ne në vitin e kaluar dhamë 30 e ca milion dollarë për dëmshpërblim.

Gazetari Arsen Hoxha: A mund të behej më shumë z. Berisha?

Ish-kryeministri Berisha: E para njëherë, ligji erdhi, e dinë botërisht, duke u modifikuar në mënyra nga më të mëdhatë. Së dyti, vendosëm një parim më të gjërin që ekziston për dëmshpërblimin. A mund të jepnim më shumë? Pa diskutim. Po ishin të skeduluar ama. Rama premtoi se do ta rrisë dëmshpërblimin në 27 euro, premtoi brenda 2 viteve do t’i dëmshpërbleje të përndjekurit, pra ai premtoi një axhendë tjetër për të marrë votën dhe këta kanë të drejtë plotësisht. Nuk kërkojnë asgjë tjetër veçse premtimin e tij.

Gazetari Arsen Hoxha: Nuk mendoni se qeveria është duke bërë mjaftueshëm për një shtresë që në fund të fundit edhe nuk e përfaqëson, pavarësisht se e ka premtim elektoral?

Ish-kryeministri Berisha: Unë mendon se një forcë politike serioze dhe e qytetëruar qëndron prapa premtimit elektoral dhe premtimi i saj elektoral, nuk po mbahet. Atë që bëri qeveria që në vitin e parë shkurtoi me të paktën me 40% shumën e dëmshpërblimit të tyre, në një kohë kur rriti borxhin 250 % më shumë seç e kemi rritur në borxhin në tetë vite në pushtet.

Gazetari Arsen Hoxha: Komisioni hetimor që opozita e bojkotoi, e kam fjalën për atë të përdorimit infrastrukturës ushtarake për qëllimin e trafikimit të lëndëve narkotike, arriti në konkluzionin se trafik të lëndëve narkotike pati, por jo gjatë qeverisjes Rama, por gjatë qeverisjes suaj mes periudhës 2012-2013. Ju a keni pasur dijeni për këto të dhëna që nxjerr sot ky komision parlamentarë?

Ish-kryeministri Berisha: Arsen, ata u bënë qesharak se në çdo akt komedie. Ata nuk paraqesin dot as edhe një shkresë, të nisur drejt ministrit, drejt kryeministrit, drejt Presidentit të Republikës për një fenomen të tillë. Ata kanë gjetur një dëshmitar të rremë dhe mendojnë se, do të fusin në thes aeroplanin e Riformatos me një dëshmitarë të rremë. Kjo i bën edhe më përgjegjës për çka po ndodh sot në Shqipëri.

Gazetari Arsen Hoxha: Pikërisht tek kjo, raporti thotë se Presidentit të Republikës i ka mbërritur informacion nga SHISH, jo tek ju, flas çfarë thotë raporti.

Ish-kryeministri Berisha: Absolutisht mashtrim.

Gazetari Arsen Hoxha: As presidenti nuk ka pasur informacion?

Ish-kryeministri Berisha: Absolutisht mashtrim, as presidenti as ministri. Në radhë të parë në hierarkinë shtetërore, ai njoftim duhet t’i shkonte Ministrit të Mbrojtjes, duhet t’i shkonte Ministrit të Brendshëm detyrimisht, duhet t’i shkonte pastaj Kryeministrit dhe Presidentit të Republikës.

Gazetari Arsen Hoxha: Nuk besoni se janë neglizhuar informacionet që mbërrinin nga SHISH, pasi informacione ka pasur pavarësisht sesa të besueshëm kanë qenë?

Ish-kryeministri Berisha: Kategorikisht jo. Të gjitha informacione në kokën e Eriseldës që transkripton zërat e brendshëm të Edi Ramës. Kaq.

Gazetari Arsen Hoxha: Pikërisht edhe për hir të këtij qëndrimi që ka sot opozita, do të kishte qenë më mirë q ëju të kishit qenë pjesë e këtij komisioni?

Ish-kryeministri Berisha: Jo, ishte anti-kushtetues. Pse? …

Gazetari Arsen Hoxha: Qeveria iu përgjigj nje akuze të bërë në parlament nga ish ministri i mbrojtjes…

Ish-kryeministri Berisha: Jo ishte antikushtetues, qeveria nuk pranoi hetimin tonë, se po të pranonte qeveria hetimin tonë, do të dilte që Riformato, ishte i preferuari i njerëzve më të afër të z. Rama. Nuk pranoi qeveria hetimin tonë se do të dilte që TIMS-in, të cilin nuk e kalon as Presidenti pa u regjistruar, Riformato e kaloi nga njerëzit e z. Rama. Do të dilte se, z. Rama me zonjën Balluku po bëjnë gjithçka për të marrë VIP-in në funksion të trafikut, për ta transferuar nga Ministria e Jashtme, e cila nuk mund ta përdorë për trafik, nuk mund ta them këtë, por për ta kaluar në Autoritetin e zonjës Balluku, e ndrikullës.

Gazetari Arsen Hoxha: Ndoshta nuk mund ta pranojë sepse organi i akuzës kishte nisur një hetim për këtë çështje?

Ish-kryeministri Berisha: Kush?

Gazetari Arsen Hoxha: Të paktën ky është pretendimi që ka sot mazhoranca, ndaj ne nuk bëmë një objekt tjetër të komisionit hetimor thotë mazhoranca?

Ish-kryeministri Berisha: Pse ata atëherë meqë paskan dëshmitarin e rremë, pse nuk ia çuan prokurorisë? Kushtetuta përcakton qartë që komisionet hetimorë ngrihen më këtë objekt, por Gjykata Kushtetuese që plotëson normat kushtetuese me vendimet e saj ka gjykuar se në Komisionet parlamentare është pakica që duhet të ketë shumicën. Në fakt vetëm pakicat bëjnë sens, shumica nuk bën sens.

Gazetari Arsen Hoxha: Edhe një pyetje të fundit të lidhur me këtë dhe do të vijojmë me të tjera. Çfarë do të bëjë opozita me ketë çështje, ju keni ngritur edhe një aleancë kundër trafikut të drogës, apo u mbyll kjo histori…

Ish-kryeministri Berisha: Jo, absolutisht nuk u mbyll dhe droga përbën të gjitha problemet në këtë vend. Shqipëria e zhytur në drogë, nënkupton drogimin e fëmijëve tanë, nënkupton drogimin e të ardhmes së fëmijëve tanë, nënkupton eksprotin e helmit dhe të vdekjes për fëmijët e Europës, nënkupton marrjen e vendimmarrjes në të gjitha nivelet nga krimi dhe droga dhe në këtë kontekst nuk ka asgjë më të rëndë për vendin sesa droga. Dhe po faktohet. Para dy muajve në këtë dhomë u thashë gazetarëve prisni se do të ketë nëndetëse.

Gazetari Arsen Hoxha: Po a janë informacione të besueshme…

Ish-kryeministri Berisha: Ata kanë të gjitha mjetet në dorë, ata e nisën tani, nga Ekuadori, e nisën një çerek ton kokainë me destinacion Shqipërinë.

Gazetari Arsen Hoxha: Që ministri tha nuk kishte destinacion Shqipërinë…

Ish-kryeministri Berisha: Ministri ishte në anën e trafikantëve me deklaratën e tij, sepse nuk e di nëse ka kompani “Rrapaj” në Francë, apo në Itali, nëse ne kemi eskportuar në këto dy vende. Ministri qëndron në anën e tyre. Problemi është këtu, meqë u kap çerek ton, herë tjetër zor se ata do të rrezikojnë me anije, do të nisin nëndetëse, sepse nëndetëset përdoren rëndom në transportin e kokainës.

Gazetari Arsen Hoxha: Opozita si do të vijojë në lidhje me këtë çështje do të shohim të tjera protestë apo thjeshtë denoncime nga ana juaj?

Ish-kryeministri Berisha: Opozita do të përdorë të gjitha mjetet demokratike për një Shqipëri pa drogë, për një Shqipëri ku luftohet me seriozitetin më të madh trafiku i drogës.

Gazetari Arsen Hoxha: Z. Berisha ditët e fundit Ministri i Punëve të Jashtme, z. Ditmir Bushati në një komision parlamentar, i ka kërkuar organit të akuzës të hetojë në lidhje me marrëveshjen e ujërave. Pse ju e konsideroni si një sulm ndaj opozitës?

Ish-kryeministri Berisha: Pas shembjes së pallatit Jon, kjo është iniciativa e dytë madhore e Edi Ramës për të bashkëpunuar me kundërshtarin politik. Kjo është një çmenduri e tij, i cili i dërrmuar në mënyrë të pariparueshme me humbjen që i ka dhënë Lulzim Basha si kryetar bashkie, ka tmerr përpalljen e tij me Lulzim Bashën. E di se është i humbur dhe tani përpiqet me çdo kushte dhe të gjitha mënyrat që ta dëmtojë. Po bëhet qesharak sa më s’ka.

Gazetari Arsen Hoxha: Z. Bushati thotë se z. Basha është sot kryetar i opozitës, dje ishte në një pozicion ku firmosi atë marrëveshje …

Ish-kryeministri Berisha: Këta janë fatkeq për psikologjinë që ndajnë njëri me tjetrin. Z. Basha është kryetar i opozitës, ka vepruar në përputhje me ligjin, ka një vendim gjykate, sepse ndarja e detit është bërë në përputhje me traktatin e Montreux, metodën proporcionale, e cila përdoret në 96-98% të rasteve, Gjykata Kushtetuese nuk ka gjetur defekte në këtë metodë…

Gazetari Arsen Hoxha: Është rasti i plotfuqisë Presidenti i Republikës…

Ish-kryeministri Berisha: Jo, ajo nuk qëndron

Gazetari Arsen Hoxha: Pse nuk qëndron?

Ish-kryeministri Berisha: Jo, sepse ligji autorizon edhe kryeministrin për plotfuqi, dhe janë me dhjetëra raste, po të hyjmë në arkivë, që janë më dhjetëra e dhjetëra plotfuqi që nuk janë firmosur nga Presidenti i Republikës por janë firmosur nga kryeministri.

Gazetari Arsen Hoxha: Dakord po pse duhej të anashkalohej presidenti në atë rast?

Ish-kryeministri Berisha: Çfarë do të sillte ajo! Sepse ligji i parashikon të dyja. Ligji parashikon plotfuqi edhe nga kryeministri dhe është zbatuar ligji.

Gazetari Arsen Hoxha: Mos ishte një zgjidhje e shkurtër pikërisht edhe për hir të marrëdhënieve shpesh herë të ndera mes kryeministrit dhe presidentit apo s’ka lidhje?

Ish-kryeministri Berisha: Unë nuk besoj që të mos ketë firmosur me dhjetëra herë Bamir Topi dokumente. Ka firmosur. Nuk ka qenë asnjë gjë e qëllimshme. Ajo nuk është një kusht.

Gazetari Arsen Hoxha: Në fund të ditës, është shqetësuese për opozitës që organi i akuzës të hetojë, siç kërkon ministri i jashtëm?

Ish-kryeministri Berisha : Absolutisht, opozita është e vendosur…

Gazetari Arsen Hoxha: A jeni të qetë ju si opozitë në lidhje me këtë hetim…

Ish-kryeministri Berisha: Ne jemi totalisht të qetë, madje po të më pyesësh mua unë nuk mund të them gjë tjetër veçse Rama dëshmoi se është nipi i Kolekës, është nipi i Spiros, e ka nxjerr për hundësh.

Gazetari Arsen Hoxha: Mazhoranca është duke bërë e vetme një tjetër reformë të rëndësishme territoriale…

Ish-kryeministri Berisha: Është reforma elektorale…

Gazetari Arsen Hoxha: Territoriale quhet…

Ish-kryeministri Berisha: Në fakt është elektorale

Gazetari Arsen Hoxha: Po, ju nuk keni qenë pjesë e saj, keni vendosur ta bojkotoni deri në fund atë, shpesh herë kemi parë që përfaqësuesit ndërkombëtar në Tiranë kenë kërkuar që të ketë konsensus për këtë çështje dhe nuk është se nuk e kanë mbështetur mazhorancën në këtë reformë. Thirjet karshi jush kanë qenë të vazhdueshme.

Ish-kryeministri Berisha: Së pari, ne nuk jemi pjesë, sepse mazhoranca nuk pranoi atë rregull që ka funksionuar 23 vjet rresht, për këto reforma, që janë bërë në bashkëpunim të plotë pozitë-opozitë me të drejtë vetoje dhe zotim se shumica nuk do të përdorë votat për të imponuar modelin.

Gazetari Arsen Hoxha: Ju dhanë veton..

Ish-kryeministri Berisha: S’ka asnjë vlerë ajo, është kot.. Së dyti, apriori nuk mund të ishim dakord me mostrën e tyre. Ata sjellin modele në të cilat ja largojnë me dhjetëra kilometra në mos më shumë shërbimin qytetarëve.

Së treti, modeli i tyre bazohet në mos njohjen e Shqipërisë, jo njohjen e Shqipërisë, me mos njohjen. Nuk kanë parasysh se Shqipëria në një drejtim është vendi i parë në Europë dhe në këtë drejtim është në lartësinë e saj. Është 608 metra e lartë dhe është 608 metra e lartë, sepse është vendi më malor, se ka kreshta, ka male të pafundme, jo se i ka më të larta. Pra, të hysh këtu dhe të përcaktosh komuna sa në Kosovë do të thotë të marrësh shpatën për të prerë kreshtat e maleve, do të thotë të tallesh, do të thotë bëhesh një Don Kishot.

Gazetari Arsen Hoxha: Pikërisht për këtë ju mund të kishit qenë pjesë e komisionit?

Ish-kryeministri Berisha: Jo, pikërisht për këtë ne do të ishim pjesë e komisionit, por ajo mundësi nuk na u dha, sepse duhej ai format, ai dokument që ka ekzistuar 22 vjet rresht.

Gazetari Arsen Hoxha: Komisioni është duke shkuar drejt fundit, korriku ndoshta do të ketë rezultatin përfundimtar, a ju shqetëson në aspektin elektoral juve si opozitë kjo reformë?

Ish-kryeministri Berisha: Kjo reformë ka vetëm një qëllim atë elektoral, por kjo reformë mbeti në klasë pa u sosur. Se kjo reformë nuk preku dot qarqet. Reforma nisi për qarqet. Nëse bëjnë sallatë le të bëjnë. Ata edhe sallatë mund të bëjnë por ajo nuk ka vlerë.

Gazetari Arsen Hoxha: Mendoni se do të ketë ndikim në zgjedhjet e 2015?

Ish-kryeministri Berisha: Ne jemi të bindur se kjo është reformë elektorale.

Gazetari Arsen Hoxha: Ju vazhdoni të jeni po aq aktiv në politikë, në parlament, me po të njëjtin intensitet nganjëherë edhe me shumë se kur ishit kryetar i mazhorancës. Nganjëherë jepni përshtypjen se jeni penduar për atë dorëheqje që dhatë në selinë e PD. Jeni penduar? Nëse do të ktheheshit në atë kohë do të bënit të njëjtin veprim?

Ish-kryeministri Berisha: Absolutisht të njëjtin veprim dhe as për një sekondë, e vetmja gjë që nuk më ka shkuar ndër mend pendesa për veprimin që kam bërë. Kurse aktiv, pa diskutim. Unë jam njëri politik dhe nga mëngjesi deri në darkë jetoj me politikë. Parlamenti, ndër të gjitha institucionet, është sheshi kryesor i politikës. Pse? Sepse parlamenti ka përballje. Kudo bëhet politikë, kudo vendoset në institucionet e tjera, po askund nuk është përballja ku qytetari ka shansin dhe mundësinë të dëgjojë dy alternativa. Në këtë kontekst, parlamenti, po të kthemi që në ditët e para që kam vënë këmbën në të, në vitin ’9, e deri më sot, unë kam patur vëmendjen më kryesore në parlament. Ju mund të merrni të dhënat e diskutimeve. Unë isha kryeministër kur dola se isha deputeti që kisha diskutuar më shumë në parlament.

Gazetari Arsen Hoxha: Kjo është pak por e sigurt. Z.Berisha si po përformon z. Basha si lider i PD?

Ish-kryeministri Berisha: Unë mendon se Basha si lider i opozitës në këta muaj, po e udhëheq Partinë Demokratike, ka përcaktuar një linjë të ndryshme, të re.

Gazetari Arsen Hoxha: Të ndryshme nga ju?

Ish-kryeministri Berisha: Sigurisht, pa diskutim

Gazetari Arsen Hoxha: Edhe pse zërat flasin se jeni në të njëjtën linjë në fakt…

Ish-kryeministri Berisha: Në fakt, ne diskutojmë, por linja është e kryetarit dhe jo e imja, sepse unë nuk jam kryetar dhe çdo gjë mund të thotë kush, por kryetar nuk jam. Mendoj se po ecet drjet një procesi të analizës dhe ripërtëritjes së PD, zgjedhjeve…

Gazetari Arsen Hoxha: Po bëhet në fakt analiza siç duhet?

Ish-kryeministri Berisha: Në fakt, po bëhet, por problemi është se shqiptarët e kemi këtë problemin e “kokës së turkut” nuk na ndahet neve. Mirëpo ne jemi Parti e qendrës së djathtë, se kemi me koka turku. Shumë njerëz kanë dëshirë të shohin koka të prera por ne nuk jemi ajo forcë politike, jemi forcë e vlerave.

Gazetari Arsen Hoxha: Duhet të marrin përgjegjësi ata që gabojnë. Ju morët përgjegjësinë më të madhe dhe u duk sikur përgjegjësinë e morët vetëm ju?

Ish-kryeministri Berisha: Dakord, por ne jemi forcë e vlerave. Ne bazohemi mbi vlerat dhe vlerat nuk janë hakmarrje, vlerat nuk janë gjaku i shtrigave, vlerat janë tjetër, janë tolerancë, janë mirëkuptim, ja do të bëhen zgjedhjet, do të vlerësohen dhe analiza po bëhet ne çdo seksion dhe kryetari ishte i pranishëm në një seksion në Durrës në analizën që u bë. Partia po ecën. Grupi parlamentar i PD, është grupi me nivelin më të lartë që ka patur ndonjëherë kjo parti. Në këtë grup ke mbi 20 e ca asistentë profesorë e sipër. Nga pikëpamja e potencialit e ka të jashtëzakonshme dhe ky grup, po i jep tonin. Ju dëgjoni aty diskutime të shkëlqyera. Pra unë shoh PD të vendosur në misionin e saj.

Gazetari Arsen Hoxha: Shohim një PD që ka edhe shumë prurje të reja brenda saj, ju si i shikoni prurjet e reja?

Ish-kryeministri Berisha: Në fakt i shoh si risinë më pozitive.

Gazetari Arsen Hoxha: Po arrin z, Basha të amortizojë pakënaqësitë e brendshme që lindin edhe kur vjen një lider i ri?

Ish-kryeministri Berisha: Ajo që mund të them unë është kjo. Interesi i çdo demokrati në çdo nivel është që PD të ketë prurje të reja sa më shumë. Zoti Basha, ndërkohë ka shtruar moton “në Partinë Demokratike të bashkuar me të gjitha elementët e saj”, pra nuk po ecet në PD me prurjen e disave dhe përjashtimin e disa të tjerëve. Jo, përkundrazi. Por prurja është jetike për PD për të dalë në horizontin që duam.

Gazetari Arsen Hoxha: Jemi në minutën e fundit dhe do të doja t’ju rezervoja një koment me zgjedhjet në Kosovë që u mbajtën ditën e Dielë.

Ish-kryeministri Berisha: Demokracia në Kosovë kaloi një provë me sukses të plotë. Zgjedhje të përsosura nuk bëhen në asnjë vend të planetit. Nuk bëhen as në demokracitë më të vjetra, por zgjedhjet e Kosovës, i bëjnë nder Kosovës dhe qytetarëve të saj për mënyrën sesi ato u zhvilluan. Kam uruar fituesit, kam uruar të gjithë qytetarët e Kosovës që kanë fituar në këtë proçes zgjedhor dhe Kosova në tërësi zhvilloi zgjedhje në shumë aspekte. Ndoqa, edhe gazetarët e theksuan, dhënien e rezultatit shumë më shpejt se ne.

Gazetari Arsen Hoxha: Sollën dhe risi, AKR e z.Pacolli doli jashtë?

Ish-kryeministri Berisha: Gara elektorale i ka këto fenomene. Njëherë ulesh dhe pastaj ngrihesh por në tërësi ishte një proces që u vlerësua brenda standardeve ndërkombëtare.

Gazetari Arsen Hoxha: Zoti Berisha ishte shumë kënaqësi që pranuat ftesën për emisionin “30 MINUTA” në Vizion Plus.

Ish-kryeministri Berisha: Arsen, ishte kënaqësi e veçantë për mua të jem sot i ftuari juaj.

Gazetari Arsen Hoxha: Faleminderit edhe një herë!


--------------------------------------------------------------------



2.

LEXONI  TË PLOTË  INTERVISTËN NË GAZETËN  ''TEMA":

http://www.gazetatema.net/web/2013/12/01/intervista-sali-berisha-vicidoli-rinia-dhe-grate-qe-ndikuan-jeten-time/


--------------------------------------------------------------------

3.

Intervista e Prof. Dr. Sali Berishës në gazetën " Express"


Kryeministri shqiptar ka premtuar qe perpara 30 qershorit te ketij viti, do t'i thyeje bjeshket dhe do t'i afroje shqiptaret si kurre me pare gjate historise. Ka premtuar qe "mezi po pret" ta vizitoje Kosoven serish, sapo rruga e re te behet e kalueshme. Tupanet e vertete per Berishen, do te bien ate dite.


Nga Berat Buzhala dhe Ilir Mirena

Kur President i Shteteve te Bashkuara te Amerikes ishte republikani Ronald Regan, nje kongresiste demokrate e pat quajtur ate "Teflon President". Prej atehere, titullin "teflon", mediat e rezervojne per ata politikane, ose fytyra publike, qe jane imune ndaj shkrimeve dhe kritikave. Opinioni, per arsye te panjohura, i dashuron disa personalitete.

Perndryshe, tefloni eshte nje material kimik sintetik, qe mes tjerash, perdoret tek enet e kuzhines dhe mundeson qe ushqimet e ferguara, aty te mos ngjiten.

Per kryeministrin e Shqiperise, Sali Berisha, nuk ka pasur kurre shume kritika ne raport me Kosoven. Por, edhe ato qe kane qene, opinioni publik i Kosoves nuk i ka perfillur.

Shqiptaret e Kosoves me Sali Berishen jane ne muaj te mjaltit, qe per gati 20 vjet. E kane dashur, kur ka qene ai President i Shqiperise, kur ka qene lider i opozites, dhe vazhdojne ta duan me intensitet te shtuar tani qe eshte kryeminister. Pavaresisht temave qe hapen ne Shqiperi.
Por, prisni... se kjo eshte marredhenie interesante. Kalon prej raporteve shume te mira, ne raporte te shkelqyeshme.

Ky burre qe ka lindur vetem tri kilometra pertej kufirit te Kosoves, ne Tropoje, deri tani vendin tone e ka vizituar dy here, gjate vitit 2006.

Ne vitin 2000, ndonese u nis per ne Kosove, u detyrua te kthehej prapa ne kufi, sepse shefi i atehershem i UNMIK'ut, Bernard Kouchner, e shpiku nje arsye per ta penguar. I tha se nuk kishte kerkuar leje paraprakisht. Shumekush ne Kosove, kete arsyetim e ka konsideruar si teper cinik.
Kryeministri i Shqiperise priti dite me te mira per te realizuar viziten e tij. Por, ndonjehere historia di te beje lojera te ndyra, dhe Berisha u detyrua te shkelte ketu per mort. Heren e pare, erdhi ne Kosove per te marre pjese ne varrimin e Presidentit Ibrahim Rugova, me te cilin ndante kujtime, me shume te mira sesa te keqija per plot 16 vjet.

Pasi e kishte mesuar rrugen, nuk shkoi as 6 muaj dhe erdhi prape. Tash, i ftuar institucionalisht. Mori disa cmime prej institucioneve te Kosoves dhe kudo qe shkonte pritej me tupane.
Kryeministri shqiptar ka premtuar qe perpara 30 qershorit te ketij viti, do t'i thyeje bjeshket dhe do t'i afroje shqiptaret si kurre me pare gjate historise. Ka premtuar qe "mezi po pret" ta vizitoje Kosoven serish, sapo rruga e re te behet e kalueshme. Tupanet e vertete per Berishen, do te bien ate dite.

Kryeministri i Shqiperise, Sali Berisha, i ka dhene nje interviste te gjate gazetes "Express". Eshte kjo nje prej intervistave shume te rralla qe Berisha jep per mediat e shkruara. Ai ka folur per lidhjet e tij me Kosoven, prej kur ka filluar te mbaje mend.



Prej politikaneve te Shqiperise, pa dyshim se jeni me i popullarizuari ne Kosove. Ju kane pare me simpati edhe kur keni qene President i Shqiperise, edhe lider i opozites, edhe tash si kryeminister. Cka ka thene Kosova per ju?

Vendi ku kam lindur une, eshte vetem dy-tre kilometra larg prej Kosoves. Kam jetuar afer Ponashecit, Morines dhe fshatrave te tjera andej kufirit. Kosova, ndoshta ka qene tema e vetme politike per cfare eshte folur tek ne. Lidhje familjare te aferta me Kosoven nuk kam, por shume te tjere te rrethit tim kane. Une kam percjell me interesim shume te madh zhvillimet qe filluan te ndodhin ne Kosove ne vitet '60. Mirepo, nje rol negativ ne kete drejtim luante regjimi komunist shqiptar, qe pothuajse zyrtarisht i ka kerkuar elites politike ne Kosove, qe te mos pranonin statusin e Republikes, sepse nuk duhet te kishte dy shtete shqiptare. E verteta ishte shume djallezore. Regjimi ne Shqiperi e dinte se nje Republike e Kosoves, me te drejta me te medha, qe do te ishte me e hapur, do ta demtonte shume Shqiperine. Normalisht, kjo teze u shkonte shume per shtat serbeve. Por, kjo nuk eshte se nuk ka qene nje teze e shtruar per diskutim, ne mes te autoriteteve te Kosoves dhe atyre te Shqiperise ne vitet '70.

A ekziston e deshmuar diku kjo gje? Pra, qe autoritetet e Kosoves dhe ato te Shqiperise, kane folur per kete teme?

Takimet jane mbajtur ketu ne Tirane. Ne Fakultetin e Historise.

Kush eshte njeriu i pare nga Kosova qe keni njohur?

Nuk e di cili ka qene i pari. Por, treva ku une kam lindur njihet si Malesia e Gjakoves. Kam pasur miq ne Kosove.

Ju nuk keni qene ne Kosove deri pas perfundimit te luftes... ?

Asnjehere. As edhe nje here nuk kam qene. Koleget e mi vinin, por nuk kam bere asnje perpjekje, sepse ndoshta do te vija. E percillja nga ketu.

Pas permbysjes se komunizmit, Kuvendi i Shqiperise pati njohur pavaresine e Kosoves. A besonit ju asokohe se vertet do te beheshim nje dite shtet, apo kjo ishte vetem sa per t'iu thene shqiptareve se po benit maksimumin?

Une, para se te vendosja perfundimisht te futesha ne politike, bisedova me studentet qe kisha. Kisha dileme, nese duhej te lija profesionin e mjekut apo te futesha ne politike. Ne fund, vendosa per politiken. Ishin dy arsye; per te drejtat e njeriut dhe ceshtja e Kosoves. Regjimi i Ramiz Alise ne ate kohe, i kishte shkrire te gjitha marredheniet me Sllobodan Millosheviqin. Ka qene nje situate e rende per Kosoven. Njesite gjysme terroriste ne Shqiperi, deshironin ta vrisnin Ibrahim Rugoven ne vitin 1991.

Kush deshironte ta vriste Rugoven?

Shqiptaret e Ramiz Alise. Ekzistojne dokumente per kete. Kane dashur ta vrasin ate dhe mua ne Vile, ne vitin 1991 me arsyetimin se po flisnim kunder Enver Hoxhes.

Si eshte e mundur kjo, kur ne vitin 1991 Ramiz Alia u kishte mundesuar te rinjve shqiptare qe te vinin ne Shqiperi dhe te ushtroheshin per lufte. Nje grup ishte stervitur ketu. Kishte nje marreveshje...

Ishte grupi i pare qe erdhi per stervitje ne ate kohe dhe te gjithe ata perfunduan ne burgje, kur u kthyen ne Kosove. Te gjithe u arrestuan per nje nate. Dikush nga ketu, ua dergoi listat autoriteteve serbe. E pergatiten, qe te binin te gjithe ne duart e policise sekrete serbe. Mund te behet nje kontroll i arkivit. Rane te gjithe dhe u merzita shume.

Ju fajesoni qeverine e Ramiz Alise?

Po kush, ke te fajesoj une? Si shkuan ata? U sterviten ketu dhe shkuan qe te gjithe aty, rane njeri pas tjetrit. I kane torturuar ne menyren me cnjerezore. I di une qe te gjitha, sepse i ndiqja. Per kete aspekt, ju them une. Ky regjim ne Tirane per 45 vjet, gjahun e pare, e kane pasur mbi kosovaret te cilet ishin armiq, ishin titiste. Dhe burgjet, po te marresh perqindjen e te burgosurve politike ne Shqiperi dhe perqindjen e kosovareve ne Shqiperi, ata ishin perqindja e pare. Udheheqja politike e Tiranes, ka pasur nje shqiptaro-fobi ndaj shqiptareve te Kosoves. Ne demonstrata e 81-shit nuk paten cka t'u bejne, sepse fillimisht ishin teresisht kunder tyre.

Por, per keto demonstrata regjimi ne Tirane e beri nje ndryshim. Reagoi pas nje jave...?

Erdhi Bije Vokshi, e cila solli mesazhin per keto demonstrata. Ajo erdhi me nje kredibilitet, sepse kishin respekt per te. Por, ditet e para Tirana zyrtare nuk ka pasur asnje deklarate per levizjen. Heshti nje jave, sepse nuk vazhdoi dot, se vazhduan demonstratat. Ky eshte realiteti i tyre. Regjimi komunist kishte krijuar nje klime shume te disfavorshme per Kosoven. Edhe me tej ajo klime vazhdoi, ideja se mos Kosova, po na demton ne. Por, ajo nuk shkoi ne ate menyre, ajo ishte nje ceshtje kombetare, Kosova nuk ishte nje ceshtje e huaj, ishte ceshtje e cdo shqiptari. I kam takuar keta te LPK-se ne Zvicer, para mandatit tim i takoja, me dhimbseshin, i doja. Kishin perkushtim, nuk mund te mohoj perkushtimin e tyre. I gjeja duke jetuar ne kushte te mjera, por me nje perkushtim total. Ishin njerez te perkushtuar.

Ke provuar t'i bindesh per regjimin e Enver Hoxhes?

Prit, prit... Kur u hap shteti shqiptar, i thashe te ndjerit Presidentit Rugova, se duhet te takohesh me ta. Kishte mbrapshtine ne mes tyre, eshte tjeter ajo, por ama ata ishin njerez qe sakrifikonin. Vershonin nga e gjithe Evropa per t'u mbledhur ne Gjeneve. Ato klube dhe ato organizata qe i kishin, i perdornin ne funksion. Sapo fitova zgjedhjet, i kam pritur, kam kerkuar edhe nga z. Rugova, qe ata te integroheshin ne jeten politike. Kjo eshte e vertete. Besimi i tyre te Enver Hoxha ishte i gabuar, por perkushtimi i tyre per Kosoven, ishte per t'u vleresuar.

Kur ishte takimi juaj i pare me Ibrahim Rugoven, cili ka qene mendimi i tij per regjimin?

Si nje politikan kryesor kosovar, ishte teresisht pro levizjes demokratike. Por natyrisht, derisa regjimi ishte ne fuqi, ai e kishte nje sens qe duhej te fliste edhe me regjimin, mirepo ka qene i pa ekuivok ne mbeshtetje te levizjes demokratike. Dhe kjo ishte njera prej arsyeve, qe donin ta ekzekutonin ne vile.

Prej vitit 1992-1996, Presidenti Rugova ne te gjitha vizitat qe ka bere jashte Kosoves, ka ndaluar ne Tirane. Ka pasur nje hapesire te madhe mediale ketu. Ka qene nje bashkepunim i jashtezakonshem me ju, por pastaj ndodhi nje ftohje. Pse?

Gjerat duhen pare ne teresi. Rugova, i cili e meshiroi ne nje, politikanin dhe misionarin. Misionarin, pothuajse ne kuptimin religjioz dhe mistik te fjales. Rugova ne karrieren e tij politike dhe ne personalitetin e tij, ka disa merita te paperseritshme ne historine e kombit, jo vetem per Kosove, por per mbare kombin. Njera prej tyre eshte se ai paraqiti me te pabesueshmin per shqiptarin -Gandin. Teresisht jashte filozofise sone. Qindra mijera here mendoja se si ka mundesi qe e gjeti kete durim. E mori Kosoven nga barakat, ku ishte selia e Lidhjes Demokratike, dhe e dergoi ne Shtepine e Bardhe, ne zyren e Bill Clintonit. Thosha, cka do te ndodhte po te ishte dikush tjeter ne vendin e tij? Ka qene nje periudhe kur Beogradi u ngrit ne kembe per ta rrezuar Milloshevicin, ne vitin 1996. Une e konsideroja Milloshevicin si te keqen me te madhe. Pra, ka qene kjo periudhe qe kam menduar qe kur u ngrit Beogradi kunder Milloshevicit, te ngrihej edhe Kosova, por nuk kam pasur asnje problem tjeter me Rugoven.

E konsideroni te ngutshme kete tendence tuajen per te marre pjese ne demonstrata per rrezimin e Milloshevicit ne vitin 1996, gje e cila u kundershtua me force prej Ibrahim Rugoves?

E verteta eshte se ne ate kohe Milloshevicit ishte forcuar tej mase, sepse kishte marre fuqi pas nenshkrimit te marreveshjes se Dejtonit. Nuk mund te them se cka do te ndodhte po te ngrihej Kosova, por une isha kunder cfaredo lidhje tjeter te Kosoves me Serbine, pervec qe te organizoheshin demonstratat paqesore. Me demonstrata mendova se mund te lekundej Milloshevicit, por faktikisht ndoshta Rugova pati te drejte, sepse me vone u pa se ato demonstrata nuk e dhane ate qe pritej. Milloshevici ia doli ne nje menyre prej demoni te jape nje zgjidhje politike dhe ta perdore ate per vete. Te ndjerit Gjingjic i dha Beogradin, por e rrezoi. Ishte nje situate krejt tjeter. Ne pikat tjera kemi qene te ngjashem me Rugoven. Disa here te une kane ardhur boshnjaket dhe kroatet qe kerkonin ta nisnin nje front te ri lufte ne Kosove. Mendonin se po te hapej edhe ne Kosove fronti, do te mundej Serbia. Une kam qene kunder, Rugova ka qene kunder, kemi pasur ide te njejta. Rugova ishte nje lider unik. Ai e themeloi partine e pare anti-komuniste ne Ballkan dhe arriti ta shtyje idene e tij. Ibrahim Rugova, edhe perkunder qendrimeve te tij per luften dhe UCK-ne, por fakti qe miku im nuk e tradhtoi kurre veten, e beri ate te jashtezakonshem. Ishte konsistent ne linjen e tij paqesore. Askush nuk mund ta qortoje. Nje njeri qe qendroi vetja e tij. Eshte unik, arriti t'i kundervihet luftes dhe do te zgjidhej ne menyre plebishitare po te votohej per President pas luftes. Cfare pati? Gradualisht u shnderrua ne simbol besimi dhe nuk hoqi dore kurre nga pavaresia.

Ju ne ate kohe, ne vitin 1996, kishit lidhje me Adem Demacin. Edhe ai ne nje fare forme, ishte per demonstratat e vitit 1996, mandej ai kishte ardhur ne Shqiperi per t'ju mbeshtetur juve per ndryshimin e Kushtetutes ne Shqiperi?

Berisha: Une e kam pasur mik Demacin. Ai qe ne fillim erdhi ne Shqiperi dhe u pendua se kishte gabuar ne raport me Enver Hoxhen. Por jo vetem une, edhe ata qe po luftonin per lirine e Kosoves, i dhane atij nje pozicion shume te rendesishem. Dhe kjo gje nuk ishte pa leverdi, sepse kishte nevoje per figura te rendesishme. Me duket se ai nuk ishte ne nivelin qe u prit prej tij. Arsyen nuk e di.

Kur filloi lufta ne Kosove, ne vitin 1997, ju ishit ne opozite. Ne anen tjeter, shteti shqiptar ishte buze kolapsit. Ka teori qe thone se lufta e Kosoves dhe trazirat e Shqiperise kane nje lidhje. U hapen depot dhe numri me i madh i tyre kaluan ne Kosove. A besoni qe ka nje lidhje ne mes te ketyre dy ngjarjeve?

Tani... armet do te kalonin ne Kosove, me depo apo pa depo, nuk ka asnje dyshim. Por, a pat gisht Beogradi ne skemat piramidale, te dhenat e mia thone se po. Sa per armet, nuk jane problem i nje lufte me komplekse....

Si eshte e mundur z. Berisha qe ne kohen kur nisi lufta, kufirin Kosove - Shqiperi e kalonin ne kembe mijera veta, kurse Serbia nuk merrte asnje hap per ta stopuar sjelljen e armeve ne Kosove. Me vone, kjo gje ishte bere gati e pamundshme. Pra, pse shteti serb, fillimisht lejoi qe ne Kosove te futeshin arme?

Berisha: Gjate gjithe kohes Milloshevici e ka pasur nje qellim, ndarjen e Kosoves. Nuk ka menduar kurre qe ta kete tere Kosoven. Mendonte ne nje ndarje qe do te ishte shume e dhimbshme dhe fatale per shqiptaret. Milloshevicit mendoi qe ne proces e siper do ta realizoje kete gje. Ndaj edhe ai, nuk them se nuk e mirepriti por as nuk e keqpriti sulmin e shqiptareve ne kete moment. Sepse ai mendonte se Kosova mund te ndahej vetem me lufte. Per vite te tera, ai u perpoq me cdo kusht, mobilizoi shume faktore nderkombetare. Hartat vinin e shkonin. Ai mendoi se nepermjet frontit do te mund ta ndante. Por, e beri nje kalkulim fatal.

A eshte e vertete se nje numer i armeve ka kaluar ne Kosove prej shtepise suaj ne Tropoje?

E verteta eshte se shtepia ku kam lindur, me aprovimin tim, ishte shnderruar ne baze te UCK-se.

E keni pasur me lehte sepse keni qene ne opozite?

Berisha: Jo, jo. Ne ate kohe kishte ardhur Paddy Ashdown, si perfaqesues i Tony Blair, dhe ne mes te tjerash me tha: "Te te pyes dicka hapur: A je ti komandant i UCK-se?". I thashe - jo. Me pyeti 'po shtepia jote qe eshte shnderruar ne shtab te UCK-se', e une i thashe se shtepia eshte e hapur per miq dhe e kemi zakon t'i presim. Mandej me tha se cfare t'i thoshte kryeministri Blair. I thashe, thuaj 'le t'i ndihmoje UCK-se sa te mundet'.

A eshte e vertete se nuk keni qene shume optimist per nenshkrimin e Marreveshjes se Rambujese?

Jo, e verteta eshte keshtu: Dola ne konference per shtyp dhe thashe se ruset kane paraqitur nje dokument te cilin nuk ka shqiptare qe mund ta nenshkruaje...

A keni pasur kontakte me Delegacionin ne Rambuje?

Te vazhdueshme...

Dhe...?

Dhe... une deklarova se cdo njeri qe do ta firmoste ate dokument, do te mbetet me damken e tradhtise kombetare. Pastaj, sec ndodhi dhe u terhoq dokumenti. Por, c'ndodhi pastaj? Ideologjikisht dhe jo ideologjikisht u shpalla si njeri qe shtyva firmosjen. Por, ai dokument ishte nje tradhti kombetare. Po te beje ate, ishte si te firmosje kapitullimin. Bera nje formulim dhe natyrisht akuzova ambasadorin e pales ruse.

Partia Socialiste, qe eshte partia e dyte me e madhe ne Shqiperi, nuk e fitoi dot simpatine e kosovareve. Megjithate, ishte nje kryeminister i Shqiperise, gjate kohes se luftes, Pandeli Majko, i cili eshte i vetmi qe ne Kosove shihet me simpati. Si e vleresoni ju rolin e tij gjate luftes?

Teresisht pozitiv. Fillimisht argumentet ishin te ndryshme. Ekzistonin fobi nga me te ndryshmet. Por, ky, per aq sa ishte Kryeminister, ishte nga me pozitivet qe do te kishin. Me kerkuan edhe mua qe te formulonim disa teza te perbashketa te luftes, me te cilat ne fillim nuk isha pajtuar, meqe shprehnin disa pikepamje antikombetare. Me vone, me ta, ne firmosem nje platforme te perbashket, dhe kete e beme ne Hotel Rogner.

Fatin e tij nuk e ka pasur Fatos Nano, ne Kosove. Ai kishte pasur nje takimi ne vitin 1997 me Sllobodan Milloshevicin ne Krete. Ndoshta eshte fajtori kryesor pse socialiste shqiptare dhe lideret e tyre asnjehere nuk kane mundur te kene doza simpatie ne Kosove? Si e vleresoni ate takim? Aty, ai edhe kishte bere nje deklarate te pamatur?

Po, jam dakord. Ishte nje deklarate e pamatur, ne ndikim te te tjereve. Ne qofte se Fatosi do te takohej me te, me miratimin e udheheqjes politike te Kosoves, kjo perbente ndryshim. Por, qe te takohej me te, pa kete miratim, ishte nje gabim. Pa diskutim, ishte nje gabim.

Eshte nje vizite e parealizuar juaja ne vitin 2000, ne Kosove. U bllokuat per arsye te panjohura deri me tash. Thuhet se pergjigjes per kete ndalim ishte Ministri i Jashtem i Frances, Bernard Kouchner, i cili asokohe ishte Kryeadministrator i Kosoves. A jeni takuar me Z. Kouchner, a e keni diskutuar kete ceshtje bashke?

Berisha: Kouchner eshte mik i vjeter. E kam takuar dhe e takoj. Por, nuk e kam diskutuar ate problem ndonjehere. Une e kam takuar shume miqesisht. Bernard Kouchner mbetet nder miqte me te shquar te kombit shqiptar dhe mik imi. Ai me shume ndjenja, me shume dashuri, punoi per Kosoven. Qe nje moment konjukture, dikush ia kerkoi. Ka mundesi shume qe ishte Tirana zyrtare, sepse kishin shume frike. Ka shume mundesi t`ia kete kerkuar Tirana Zyrtare. Por, kjo nuk ka lekundur ndjenjat e mia ndaj tij, sepse ai qe fat i madh qe qe i derguari i pare i Perendimit ne Kosove. Dhe e mbylli me shume nder misionin e tij.

Nje moment tjeter interesant eshte nje vit para shpalljes se pavaresise. Vizita e Presidentit Bush me 2007. Prape nje dhurate e madhe per ju. Vjen Presidenti i SHBA-ve dhe i kenaq te gjithe ata qe kane menduar vazhdimisht se Shqiperia ka rol mbi Kosoven. Vjen dhe e deklaron Pavaresine e Kosoves, ne Tirane... ?

Pavaresia e Kosoves po komplikohej. Mendoj se Shqiperia ia doli te luaje rolin e vet, duke e mbrojtur ne menyre te palekundur kete.

Ju e kishit mik edhe Bushin Plak...?

Ai ka filluar i pari bisedat per Kosoven...

Kur u takuat per here te pare, apo jo?

Kur jam takuar me Bushin Plak, ne korrik te vitit 1992, ne takimin pare, ka filluar te flase per Kosoven, e jo per Shqiperine. Mori atllasin dhe me tha: "Me thuaj si eshte puna me Kosoven?". I shpjegova qe Serbia ka synim ndaj Kosoven, dhe ky synim eshte fatal. I thashe se duhet te behet cdo gje, qe ata te mbeten ne shtepite e tyre. Tutje, Bushi Plak i percaktoi nje kufi Milloshevicit, se ne qofte se zbret ushtrine ne Kosove - do te perballej me te gjithe bombarduesit, perpos nukleareve.

Po takimi me Bushin e Ri? Cila ishte gjeja me e vecante? A dha indikacione kur do te shpallet, sepse u mbajt pak sekrete kjo gje?

Momenti me i vecante i takimit ishte kur me tha: "Une dua mendimin tend. A do ti dy jave, apo sa, per shpalljen e pavaresise se Kosoves?". Ata te Administrates, qe ishin aty, u shtangen. Une i thashe: Merre kohen tende, aq sa te duhet ty.

E percollet kete mesazh ne Kosove?

Po, i takova.

C'raporte keni me Kryeministrin Hashim Thaci?

Shume te mira, absolutisht shume te mira. Edhe me Presidentin, edhe me Kryeministrin.

Ka vetem nje vit qyshse Qeveria e Kosoves ka kompetenca me te plota, meqe nga pas lufta ishim nen administrimin e UNMIK-ut. Cilen rruge duhet ta ndjeke Kosova, si shtet i ri, sipas jush?

Mendoj se Qeveria e Kosoves realisht po i pergjigjet stadit ne te cilen ndodhet. Mendoj se po tregojne pjekuri dhe maturi te jashtezakonshme, e cila eshte e domosdoshme. Mendoj se po bejne perpjeke serioze per te terhequr investimet. Per te valorizuar burimet qe ekzistojne. Kam informacion se ka nje disipline doganore, disipline fiskale. Jane ne nje presion te njohjeve, normale eshte, por edhe per te ece - ka ecur. Por duhet te jemi realiste, perderisa Rusia ka bllokuar Keshillin e Sigurimit, rruga eshte zgjatur. Ama eshte ne nje rruge e pakthyeshme. Ka nevoje qe te jemi shume aktive te gjithe. Qeveria e Kosoves, Qeveria e Shqiperise. Por, eshte nje rruge e pakthyeshme.

Pra, mendoni se Qeveria e Kosoves po ecen ne rrugen e duhur?

Po. Per mendimin tim, po. Edhe Kosova po ecen ne rrugen e duhur, ne tersi. Edhe opozita po ecen e rrugen e duhur.

Shume shpejt do te inaugurohet rruga qe lidh Kosoven me Shqiperine. Sa do te ndikoje kjo ekonomikisht, pos tjerash?

Berisha: Une mendoj se ka nje ndikim te jashtezakonshem, jo vetem ekonomik por ne te gjitha aspektet. Ajo i jep Kosoves akses ne Evrope. Eshte nje gje e jashtezakonshme. Ka nje rendesi shume te madhe jo vetem per Kosoven, por edhe per Shqiperine.

Ju keni thene se do ta ndertoni edhe nje rruge tjeter?

Absolutisht, po. Kam premtuar se do t'i ndertoj akset e shkurtra. Nese shqiptaret do te me votojne ne mandatin tjeter, do te bej te gjitha akset e shkurta. Keshtu distanca Tirane - Shkup do te jete per 100 kilometra me e shkurter. Do te jete rruga bregut te Drinit nga Fierza ne Koman qe do te shkurtoje 120 kilometra Kosoven Perendimore. Do te afroj Saranden 100 e ca kilometra me Tiranen...

Ndertimi i largpercuesit, ndertimi i portit per Kosoven, jane kontribute te jashtezakonshme per Kosoven...?

Po, po shkrihet Muri i Berlinit midis shqiptareve.

A do te vini kur do te inaugurohet rruga per Kosoven?

Po, pa diskutim. Ate po e pres.

Me ne fund, Shqiperia po hyn ne NATO. Ne e dime cfare do te thote kjo per Shqiperine, por cfare do te thote kjo per Kosoven?

Shpirti i kombit eshte nje. Nuk ndahet me asgje. Eshte nje gje historike per cdo shqiptar.

Tani pavaresia eshte mbyllur, nderkohe debati per identitetin kosovar vazhdon. C'mendim keni ku per kete? A keni ju problem ta kuptoni, per shembull, gjuhen qe e flasin kosovaret?

Identitet kombetar u perpoqen te krijojne serbet, por deshtuan... Eshte absolutisht e domosdoshme te rishqyrtohet problemi i gjuhes, sepse gjuha po varferohet, po dalin fjale jashte perdorimit me shpejtesi te madhe. Po del fondi fjalor i saj nga korniza teper e ngushte, u perjashtua gjuha liturgjike teresisht prej saj, qe eshte shqipja me e rrjedhshme. Ata duhet te kene kuraje. I dhane nje kontribut vendit me drejtshkrimin, nuk e mohoj. Nuk ka asnje rendesi a eshte ky apo ai dialekt... Po te jete puna per ne gegerishte, gjuha e nobilitietit eshte e Shkodres. Por, nuk them se duhet te jete. E rendesishme eshte qe te hapen kanalet. Me rendesi jane prurjet. Une nuk jam qe te vihet as dialekti shkodran. Megjithese aq sa kane pasur fisnikeri shqiptaret, aty ne ate dialekt ka nje fjalor fisnikerie. Por, u larguam teresisht nga liturgjia. S'kishte pse te largohej, duhej te merrnin nga ajo anet pozitive. Shko ne nje kishe dhe degjo gjuhen qe flitet aty, eshte shume e bukur, tingellon aq bukur. Jane bere shume gjera absurde. Duhet te korrigjohen.

Kush duhet ta beje kete?

Akademiket.

Shqiptaret e Kosoves kane nje kompleks se kur flasin nuk kuptohen mire...?

Berisha: Jo, jo, kuptohen shume mire. Nuk ka pse te kompleksohen. Por, problemi i rishqyrtimit te disa normave standarde ne gjuhe, eshte i domosdoshem. Sepse gjuha jone po varferohet, eshte gjuhe shume e pasur, shume e bukur. Ketu eshte e gjithe ceshtja.

Edhe nje pyetje te fundit: A do te largoheshit prej skenes politike, nese i humbni zgjedhjet qe po vijne?

Ne menyre absolute do ta respektoj verdiktin e shqiptareve. Por, sic me thote parandjenja ime dhe sic e thashe edhe ne Parlament, le te pergatiten qe Sali Berisha do te mbetet edhe per 35 vjet ne politike, nese nuk me therret i Gjithefuqishmi. Por, shqiptaret e kane ndermend te me mandatojne edhe nje here.