NGA FLORI BRUQI
Lidhja e Shkrimtarëve e Kosovës organizon më 17 dhjetor 2014 takimin tradicional letrar ESAD MEKULI,Takimi letrar zhvillohet në Bibliotekën Kombëtare në Prishtinë.
Jeronim de Rada
Pas një heshtjeje pak a shumë të gjatë në të cilën e kemi lënë krijimtarinë e tij poetike, ja, sot po e përkujtojmë Esad Mekulin.I merituar për ndërprerjen e kësaj heshtjeje, në asnjë mënyrë të arsyeshme, është shkrimtari i cili e ka njohur herët Esad Mekulin, është shkrimtari i cili ka bashkëpunuar me Esad Mekulin, është shkrimtari i cili ka gëzuar kujdesin e Esad Mekulit në kohën kur shumëkush nuk kishte guxim të tregonte kujdes ndaj tij,tha kryetarja e Lidhjës së Shkrimtarëve të Kosovës,Dr.Flora Brovina.
Dr.Flora Brovina
Kanë kaluar 200 vjet nga lindja e Jeronim de Radës, shkrimtarit të “Këngët e Milosaos, bir i sundimtarit të Shkodrës”. De Rada, i cili njihet si estet, publicist, linguist, mësues, e mbledhës i folklorit, ka vënë themelet në shumë fusha të artit shqiptar. Sipas Kalendarit të përbashkët kulturor mes Kosovës e Shqipërisë, viti 2014 është shpallur “Viti i De Radës”. Gjatë këtij viti janë organizuar shumë aktivitet për 200-vjetorin e lindjes së De Radës, e njëra prej tyre është edhe një tryezë letrare e organizuar nga Lidhja e Shkrimtarëve e Prishtinës.
Në programin e paraditës në Sesionin letrar të LSHK-së "Esat Mekuli" me titull "De Rada dhe Rilindja Kombëtare" u lexuan këto kumtesa:
1.Akademik Prof.Dr.Rexhep Qosja,"De Rada dhe Rilindja kombëtare" në mes tjerash tha:
"Një shkrimtar është i madh kur vepra e tij në radhë të parë ka vlerë të madhe artistike, ka thënë akademik Rexhep Qosja, duke iu referuar veprës së Jeronim de Radës. “De Rada është i rëndësishëm për shkak të vlerës estetike të veprave të tij poetike. Interpretimi, shpjegimi dhe vlerësimi i veprave të tij të shkruar në vargje dëshmojnë se mendimi i De Radës është i thellë”, ka thënë Qosja, derisa ka treguar se arsyet pse De Rada është shkrimtar i madh, janë risitë që i sjell në historinë e letërsisë shqipe. Për këto risi Qosja ka folur duke e krahasuar veprën e De Radës me letërsinë para tij. “Letërsia para Rilindjes Kombëtare në pjesën më të madhe të saj është letërsi me tematikë fetare. De Rada është shkrimtari i parë që në mënyrën më të dukshme e më të vetëdijshme shkëputet prej tematikës fetare me veprat e tij artistike”, është shprehur Qosja, derisa ka thënë se De Rada shkruan me vargje, shkruan me figurëshmëri, shkruan me kulturë, shkruan me dije, shkruan me mjete gjuhësore e artistike që ne nuk mund t’i gjejmë në letërsinë e vjetër".....
Doc dr.Alisa Velaj
2.Doc dr.Alisa Velaj,nga Vlora :"Fragmentarizmi si tipar i modernitetit në poemën "Këngët e Milosaos"të De Radës;ka thënë se viti 2014 i shpallur viti i Jeronim De Radës, ishte një rast i mirë, që nëpërmjet tryezave, sesioneve, konferencave, e tubimeve të tjera shkencore të shihej se deri më tani shkenca jonë letrare sa ka arritur ta studiojë në mënyrë të plotë veprën letrare të dijetarit të romantizmit shqiptar, ta vlerësojë drejt meritën e këtij kolosi që letërsinë shqipe. “Viti i De Radës” ishte një rast i mirë që të shihet se shkenca jonë e gjuhësisë, sa ka arritur të vlerësojë kontributin e De Radës si hartues i alfabetit të përbashkët të gjuhës shqipe, si studiues i prejardhjes së gjuhës shqipe, si studiues dhe mësues i shqipes dhe ta studiojë gjuhën e De Radës, gjuhën e arbëreshëve të shekullit XIX, e krahasuar me gjuhën e shkrimtarëve tanë më të vjetër, sidomos me gjuhën e Buzukut, Budit, Bardhit, e Bogdanit, me gjuhën e sotme të arbëreshe që edhe sot ruan tiparet e shqipes”, ka thënë profesoresha e mirënjohur shqiptare Alisa Velaj nga Vlora.
Prof.Dr.Emin Kabashi
Radës" studiuesi Emin Kabashi, ka thënë se për të kuptuar qartësisht përmasat evropiane të estetikës së De Radës, mendimin e tij estetik mund të na hyjë në punë përkufizimi i të dy kulturave, jo për të krijuar rrafshin e ngjashmërive, por për të hetuar shtratin e përbashkët të këtij mendimi estetik.
“De Rada në veprën e tij estetike ‘Parimet e estetikës’ është filozof, sociolog e poet, kur vijnë në shprehje, sidomos idetë e tij politike, etike, estetike, njësoj si filozofët dhe estetët gjermanë, francezë e italianë. Çështjet që i ka trajtuar De Rada në veprën e tij janë të shpirtit, të intelektit, të ndjenjave e të ndërgjegjes”, ka thënë Kabashi, duke shtuar se krijuesi ynë i letërsisë moderne shqipe ka ndjekur këtë rrafsh të komunikimit për të argumentuar parimet e tij filozofike dhe estetike. “Kërkesa e intelektit i plotëson me dije, kërkesat e shpirtit i plotëson me të bukurën. Të bukurën e shpreh në virtyte morale, është mendimtar i thellë dhe origjinal, për ndryshim nga sivëllezërit e tij evropian, sidomos ata gjerman dhe ata italian, me të cilët kishte kontakte dhe kishte bërë përvojë jetësore dhe krijuese”, është shprehur Emin Kabashi.
Prof.dr.Shefkije Islamaj
4.Prof.dr.Shefkije Islamaj,nga Instituti Albanologjik i Prishtinës:""Poezia e De Radës-burimet poetike dhe gjuhësore";
Prof.dr.Vebi Bexheti
4.Prof.dr.Vebi Bexheti,lexoi kumtesën me titull "Poezia popullore arbëreshe-pikënisje e krijimtraisë artistike të de Radës";
Doc.dr.Edlira Mantho
Në sesionin letrar të pasditës u peruruan dy vepra letrare.
Doc.Dr.Helena Grillo
Sonte në mbremje u mbajtë një Akademi letrare për nderë të Esat Mekulit,ku kumtesën për jetë dhe vepren letrare të Mekulit e lexoi studiuesja shqiptare Doc.Dr.Helena Grillo me titull : "Metafora konceptuale si ngjizje e aktit soditës në lirikën e Esat Mekulit".
Shkrimtari Adem Dema#i foli për jetën dhe vepren e Esat Mekulit
Poeti Dibran Fylli
Poeti Hidajet Hyseni
Poeti Adem Zaolluzha
Poeti shqiptar nga Mali i Zi Ali Daci
Çmimi letrar "Bardi I " e morri poeti Bedri Zyberaj
Çmimi letrar "Bardi II " e morri satiristi nga Tirana Ferit Lamaj
Çmimi letrar "Bardi III" e morri poetja kosovare Fatime Ahmeti(Fara Faraoni)
Gjatë takimeve të shkrimtareve
Gjatë takimeve të shkrimtareve
Gjatë takimeve të shkrimtareve(në sesionin e pushimit të poetëve etj.
Gjatë takimeve të shkrimtareve
Gajtë pauzes së shkrimtareve
No comments:
Post a Comment