Nga Ndini R. Bardhi
Piktori i artit figurativ tradicional shqiptar Sali Shijaku shfaqet para artdashësve të kulturuar shqiptar me një ekspozitë vetjake në institucionin e GKA, Tiranë, më datën 28 Maj- 28 Qershor 2015, edhe si qenia aktive, që në vetvete përbën për të një mënyrë të caktuar jetese shpirtërore dhe shoqërore në gjithë procesin e krijimtarisë artistike të derisotme.
KOMPOZIMI
Në veprat kompozicionale “Vojo Kushi” i 1969, vaj mbi kanavacë, “Artileria e Skënderbeut” i 1967, vaj, kanavacë, “Marathonomaku” i 1990, vaj mbi kanavacë, “Internacionale do të jetë botë e re”, 1979, vaj mbi fajazit, “Rozafa”, 1983, vaj, kanavacë, “Agimi i 8 Nëntorit 1941”, 1971, vaj, “Zjarre partizane”, 1979, vaj mbi kanavacë, piktori Sali Shijaku, evoluimin e jetës shpirtërore e shpreh në ndryshimin e këndvështrimit botëkuptimor, të interpretimit dhe psikologjisë së tij si artist, që do të thotë, se ai është i përfshirë në jetën e shoqërisë shqiptare të kohës, sinkron me përkatësinë e tij social-klasore, i përthithur në një botëkuptim ideologjik, politik, etniko-kombëtare, në një ideal të caktuar, që e kthen në objekt dhe subjekt, pikëvështrim dhe pikë interpretim tëgjithë materialit jetësor të ditës dhe realitetit, e që të gjitha si fenomene, i kompozon në krijimet e tij artistike. Kur shikoj (shikojmë) këto vepra artistike kompozicionale të fuqishme për idetë dhe vlerat bindemi plotësisht se përmbajtja e artit të tij përftohet nga shoqëria ekzistuese shqiptare e kohës dhe në të njëjtin sens krijues artistik është reflektim i jetës shpirtërore të saj dhe të tij. Natyrshëm, për artistin Sali Shijaku, udhëtimi krijues ka qenë i kushtëzuar me jetën e shoqërisë, epokës, sistemit politik, ideologjik e ekonomik, me traditën e popullit dhe brezave, që do të thotë, edhe bota shpirtërore, formimi kulturoro-artistik, edhe tematika, subjektet dhe psikologjia e tij si njeri dhe krijues vlerash artistike do të ishte apo do të jetë e tillë.
Krijimet artistike të “Piktorit të Popullit”, Sali Shijaku, pa mëdyshje reflektojnë sintetikisht botën shpirtërore të shoqërisë së kohës, të epokës komuniste e socialiste, të kombit shqiptar, të klasës punëtore dhe shpirtit revolucionar të njeriut shqiptar. Arti i Shijakut është shumë i fuqishëm emocionalisht dhe artistikisht sepse ka një vizion shumë të gjerë të dukurive ekzistuese të realitetit natyror, shoqëror, tradicional, ideologjik dhe social shqiptar. Në çdo vepër të kësaj ekspozite artistike përthyhet ndjenja, mendimi, përjetimi, emocioni njerëzor i artistit elitar, i afirmuar dhe dinjitoz, Sali Shijaku. Kompozimi në krijimtarinë e tij artistike përbën objektin preferencial të botës shpirtërore të drejtpërdrejt të njeriut të ditës, që punon e sakrifikon për të mirën e tij dhe të shoqërisë. Si një protagonist aktiv dhe krijues, edhe veprat artistike interpretojnë në mënyrë kompozicionale, gjithë dinamikën e shpirtit të shoqërisë shqiptare të kohës. Veprat artistike të piktorit Sali Shijaku kanë karakter dokumentimi të saktë revolucionar, patriotik, komunist, bolshevik, historik e patriotik, që artistikisht dëshmojnë për botëkuptimin dhe psikologjinë e tij, njeriut dhe shoqërisë shqiptare, për idetë dhe idealet, për preferencat dhe pasionet njerëzore. Kompozimi artistik në veprën “Rozafa”, 1983, vaj mbi kanavacë, “Nora Kelmendi”, 1980, vaj, “Mic Sokoli”, 1976, vaj mbi fajazit etj. me temë kreshnikësh na jep mjeshtërisht universin e jetës shpirtërore të bashkësive etnike të kohës së ilirëve dhe të arbërve mesjetar shqiptar. Në kuptimin e rëndësishëm të vlerave të këtyre veprave kompozicionale, arti i piktorit Sali Shijaku në vetvete dhe si përgjithësim historik shpreh ndërgjegjen e psikologjinë shoqërore të njeriut shqiptar, të shoqërisë dhe të epokës, që do të thotë, edhe e gjithë krijimtaria e tij bart frymën e kohës kur janë realizuar. Këtë vlerë jetësore, shpirtërore dhe shoqërore fenomenale e marrin madhërishëm këto vepra artistike të mjeshtrit Sali Shijaku, sepse ngjarjeve të asaj kohe, në mënyrë kompozicionale, ju jep një interpretim historik, ideor, konceptual dhe modern edhe për kohën e sotme. Në kompozimet e “Piktorit të Popullit” Sali Shijaku, artistikisht, dialektika e jetës shpirtërore të shoqërisë shqiptare përcillet me ndryshimin e përmbajtjes dhe të formës së artit. Veçoritë e jetës shpirtërore shqiptare në veprat kompozicionale të Shijakut, shprehen në veçoritë e artit tipik të tij.
Në veprat kompozicionale “Vojo Kushi” i 1969, vaj mbi kanavacë, “Artileria e Skënderbeut” i 1967, vaj, kanavacë, “Marathonomaku” i 1990, vaj mbi kanavacë, “Internacionale do të jetë botë e re”, 1979, vaj mbi fajazit, “Rozafa”, 1983, vaj, kanavacë, “Agimi i 8 Nëntorit 1941”, 1971, vaj, “Zjarre partizane”, 1979, vaj mbi kanavacë, piktori Sali Shijaku, evoluimin e jetës shpirtërore e shpreh në ndryshimin e këndvështrimit botëkuptimor, të interpretimit dhe psikologjisë së tij si artist, që do të thotë, se ai është i përfshirë në jetën e shoqërisë shqiptare të kohës, sinkron me përkatësinë e tij social-klasore, i përthithur në një botëkuptim ideologjik, politik, etniko-kombëtare, në një ideal të caktuar, që e kthen në objekt dhe subjekt, pikëvështrim dhe pikë interpretim tëgjithë materialit jetësor të ditës dhe realitetit, e që të gjitha si fenomene, i kompozon në krijimet e tij artistike. Kur shikoj (shikojmë) këto vepra artistike kompozicionale të fuqishme për idetë dhe vlerat bindemi plotësisht se përmbajtja e artit të tij përftohet nga shoqëria ekzistuese shqiptare e kohës dhe në të njëjtin sens krijues artistik është reflektim i jetës shpirtërore të saj dhe të tij. Natyrshëm, për artistin Sali Shijaku, udhëtimi krijues ka qenë i kushtëzuar me jetën e shoqërisë, epokës, sistemit politik, ideologjik e ekonomik, me traditën e popullit dhe brezave, që do të thotë, edhe bota shpirtërore, formimi kulturoro-artistik, edhe tematika, subjektet dhe psikologjia e tij si njeri dhe krijues vlerash artistike do të ishte apo do të jetë e tillë.
Krijimet artistike të “Piktorit të Popullit”, Sali Shijaku, pa mëdyshje reflektojnë sintetikisht botën shpirtërore të shoqërisë së kohës, të epokës komuniste e socialiste, të kombit shqiptar, të klasës punëtore dhe shpirtit revolucionar të njeriut shqiptar. Arti i Shijakut është shumë i fuqishëm emocionalisht dhe artistikisht sepse ka një vizion shumë të gjerë të dukurive ekzistuese të realitetit natyror, shoqëror, tradicional, ideologjik dhe social shqiptar. Në çdo vepër të kësaj ekspozite artistike përthyhet ndjenja, mendimi, përjetimi, emocioni njerëzor i artistit elitar, i afirmuar dhe dinjitoz, Sali Shijaku. Kompozimi në krijimtarinë e tij artistike përbën objektin preferencial të botës shpirtërore të drejtpërdrejt të njeriut të ditës, që punon e sakrifikon për të mirën e tij dhe të shoqërisë. Si një protagonist aktiv dhe krijues, edhe veprat artistike interpretojnë në mënyrë kompozicionale, gjithë dinamikën e shpirtit të shoqërisë shqiptare të kohës. Veprat artistike të piktorit Sali Shijaku kanë karakter dokumentimi të saktë revolucionar, patriotik, komunist, bolshevik, historik e patriotik, që artistikisht dëshmojnë për botëkuptimin dhe psikologjinë e tij, njeriut dhe shoqërisë shqiptare, për idetë dhe idealet, për preferencat dhe pasionet njerëzore. Kompozimi artistik në veprën “Rozafa”, 1983, vaj mbi kanavacë, “Nora Kelmendi”, 1980, vaj, “Mic Sokoli”, 1976, vaj mbi fajazit etj. me temë kreshnikësh na jep mjeshtërisht universin e jetës shpirtërore të bashkësive etnike të kohës së ilirëve dhe të arbërve mesjetar shqiptar. Në kuptimin e rëndësishëm të vlerave të këtyre veprave kompozicionale, arti i piktorit Sali Shijaku në vetvete dhe si përgjithësim historik shpreh ndërgjegjen e psikologjinë shoqërore të njeriut shqiptar, të shoqërisë dhe të epokës, që do të thotë, edhe e gjithë krijimtaria e tij bart frymën e kohës kur janë realizuar. Këtë vlerë jetësore, shpirtërore dhe shoqërore fenomenale e marrin madhërishëm këto vepra artistike të mjeshtrit Sali Shijaku, sepse ngjarjeve të asaj kohe, në mënyrë kompozicionale, ju jep një interpretim historik, ideor, konceptual dhe modern edhe për kohën e sotme. Në kompozimet e “Piktorit të Popullit” Sali Shijaku, artistikisht, dialektika e jetës shpirtërore të shoqërisë shqiptare përcillet me ndryshimin e përmbajtjes dhe të formës së artit. Veçoritë e jetës shpirtërore shqiptare në veprat kompozicionale të Shijakut, shprehen në veçoritë e artit tipik të tij.
PORTRETI
Një vend të ndjeshëm në këtë ekspozitë të piktorit Sali Shijaku e zë edhe portreti. Ai gjininë e portretit e prezanton artistikisht me autoportretin e tij, “Autoportret” 1952, vaj, kanavacë dhe në variantin e autoportretit të vitit 1960, vaj, kanavacë. Ekspresivitetin e botës së tij shpirtërore e çmon si vlerë të vetvetes, që do të thotë, me gjuhën e artit, sa njeh vetveten artisti nuk njeh askënd tjetër. Një koncept i tillë në procesin krijues artistik, natyrshëm bëhet bazë e shëndetshme për realizimin psikologjik të portretit të njeriut në veçanti dhe përgjithësi fenomenale në botën e artit.Në portretet e piktorit Shijaku “Portret punëtori”, 1964, “Portret gruaje”, 1983, vaj, “Pleqëri e bardhë”, 1976, vaj, “Aksionisti”, 1966, vaj, kanavacë, “Portret burri”, 1990, “Gesi me pushkë”, vaj, kanavacë, “Portret vajze”, vaj, kanavacë, “Piktori në hidrocentral”, 1953, vaj, etj., shikojmë tipe të ndryshëm punëtorësh e punëtoresh si një mishërim i gjatë në krijimtarinë e tij artistike. Midis tyre dallojmë portrete interesante për forcën përgjithësuese, mënyrën individuale të ndërtimit kompozicional, strukturën koloristike, gjetjen e tipave të veçantë. Me gjithë dialektikën e realizimit mjeshtëror të portretit nga artisti Sali Shijaku, të gjitha këto figura në këtë ekspozitë vetjake të tij i bashkon një vlerë e përbashkët, ajo e portretit të njeriut të kohës, jetës shpirtërore të tij dhe gjithë shoqërisë aktive shqiptare. Këto portrete përfaqësues të kohës të realizuar me mjeshtëri nga piktori Shijaku, ndiejnë në tërë qenien e tyre lirinë e brendshme, frymëzimin dhe kënaqësinë e natyrshme të punës së përditshme. Bukur dhe me frymëzim artistik është realizuar “Portreti i gruas” nga artisti Shijaku, i cili arrin të krijoj një vepër që mban vulën e origjinalitetit të tij artistik dhe portretist. Sfondi neutral gri në kafe evidenton format plastike të kokës së mbështjellë me shami të bardhë. Këndshikimi nga poshtë–lart i jep figurës më tepër emocion dhe vlerë artistike. Natyra energjike e fshatares vizatohet nëpërmjet fakturës profesionale të ngjyrës pastoze dhe raporteve grafike, koloristike, shumë artistike e harmonizuar me kontrastet e dritës. Kjo vepër portretiste e ekspozuar ndonëse e përmasave të vogla, të emocionon me fuqinë e madhe të botës shpirtërore dhe mjeshtërinë e rrallë artistike të piktorit Sali Shijaku. Ajo të bën për vete sepse është pikturuar guximshëm dhe ekspresive, që duket në penelatat e gjera, energjike dhe për ndjeshmërinë e formës plastike.
Në këtë ekspozitë vetjake të piktorit Sali Shijaku shohim pjekurinë e tij krijuese artistike, kompozicionale, portretiste dhe peizazhike. Nëpërmjet stilit tipik të tij krijoi duke ndjekur një rrugë krejt të veçantë. Për artistin Sali Shijaku, qëllimi i vërtetë i artit ishte dukuria sipas një konceptimi të paracaktuar figurativ ndaj idealit të vet artistik, shpirtëror dhe shoqëror në njësinë e kohës, që jetoi si njeri dhe artist.
Një vend të ndjeshëm në këtë ekspozitë të piktorit Sali Shijaku e zë edhe portreti. Ai gjininë e portretit e prezanton artistikisht me autoportretin e tij, “Autoportret” 1952, vaj, kanavacë dhe në variantin e autoportretit të vitit 1960, vaj, kanavacë. Ekspresivitetin e botës së tij shpirtërore e çmon si vlerë të vetvetes, që do të thotë, me gjuhën e artit, sa njeh vetveten artisti nuk njeh askënd tjetër. Një koncept i tillë në procesin krijues artistik, natyrshëm bëhet bazë e shëndetshme për realizimin psikologjik të portretit të njeriut në veçanti dhe përgjithësi fenomenale në botën e artit.Në portretet e piktorit Shijaku “Portret punëtori”, 1964, “Portret gruaje”, 1983, vaj, “Pleqëri e bardhë”, 1976, vaj, “Aksionisti”, 1966, vaj, kanavacë, “Portret burri”, 1990, “Gesi me pushkë”, vaj, kanavacë, “Portret vajze”, vaj, kanavacë, “Piktori në hidrocentral”, 1953, vaj, etj., shikojmë tipe të ndryshëm punëtorësh e punëtoresh si një mishërim i gjatë në krijimtarinë e tij artistike. Midis tyre dallojmë portrete interesante për forcën përgjithësuese, mënyrën individuale të ndërtimit kompozicional, strukturën koloristike, gjetjen e tipave të veçantë. Me gjithë dialektikën e realizimit mjeshtëror të portretit nga artisti Sali Shijaku, të gjitha këto figura në këtë ekspozitë vetjake të tij i bashkon një vlerë e përbashkët, ajo e portretit të njeriut të kohës, jetës shpirtërore të tij dhe gjithë shoqërisë aktive shqiptare. Këto portrete përfaqësues të kohës të realizuar me mjeshtëri nga piktori Shijaku, ndiejnë në tërë qenien e tyre lirinë e brendshme, frymëzimin dhe kënaqësinë e natyrshme të punës së përditshme. Bukur dhe me frymëzim artistik është realizuar “Portreti i gruas” nga artisti Shijaku, i cili arrin të krijoj një vepër që mban vulën e origjinalitetit të tij artistik dhe portretist. Sfondi neutral gri në kafe evidenton format plastike të kokës së mbështjellë me shami të bardhë. Këndshikimi nga poshtë–lart i jep figurës më tepër emocion dhe vlerë artistike. Natyra energjike e fshatares vizatohet nëpërmjet fakturës profesionale të ngjyrës pastoze dhe raporteve grafike, koloristike, shumë artistike e harmonizuar me kontrastet e dritës. Kjo vepër portretiste e ekspozuar ndonëse e përmasave të vogla, të emocionon me fuqinë e madhe të botës shpirtërore dhe mjeshtërinë e rrallë artistike të piktorit Sali Shijaku. Ajo të bën për vete sepse është pikturuar guximshëm dhe ekspresive, që duket në penelatat e gjera, energjike dhe për ndjeshmërinë e formës plastike.
Në këtë ekspozitë vetjake të piktorit Sali Shijaku shohim pjekurinë e tij krijuese artistike, kompozicionale, portretiste dhe peizazhike. Nëpërmjet stilit tipik të tij krijoi duke ndjekur një rrugë krejt të veçantë. Për artistin Sali Shijaku, qëllimi i vërtetë i artit ishte dukuria sipas një konceptimi të paracaktuar figurativ ndaj idealit të vet artistik, shpirtëror dhe shoqëror në njësinë e kohës, që jetoi si njeri dhe artist.
PEIZAZHI
“Piktori i Popullit” Sali Shijaku radhitet në lartësinë e peizazhistëve më të mirë shqiptar. Ai bën pjesë në artistët që veprën e tyre ia kushtuan artit të së ardhmes, ndërsa jetën e ka bërë dhe e bënë modeste, të heshtur dhe të tërhequr. Kokulur dhe me bereqet të bollshëm kalorifik, i shkon më së miri temperamentit të tij artistik dhe sintetizon bukur si njeri dhe krijues vlerash shpirtërore dhe artistike, gjithë kuptimin e ekzistencës si vetvete, e jetës e të veprës së tij. Në peizazhet e freskëta, spontane, të frymëzuara nga mbresat e kontaktit të drejtpërdrejtë me natyrën tëmjeshtrit Sali Shijaku, shikojmë te ai gjetjen e vetvetes, dëshirën për t’u shkëputur nga arti akademik e shkollaresk e për t’u lidhur me peizazhin natyror shqiptar, kryesisht në atë të Tiranës. Vepra artistike ‘Në kodrat e Tiranës” para viteve 1990, vaj, karton, “Rruga “Enver Hoxha”, 1982, vaj, fajazit, “Savona”, 1990, vaj, kanavacë, “Kodrat me dordolec”, 1990, vaj mbi kanavacë, “Çatitë me të kuqe”, 1990, vaj, kanavacë, përcakton në vlerë krijuese artistike ecurinë e ndjeshme të tij në gjininë e peizazhit. Së bashku me kohën, jetën dhe dinamikën si vetvete dhe shoqërisë shqiptare, artisti Sali Shijaku ka udhëtuar në gjirin e natyrës për të kërkuar temën për tablotë e tij. Nën shkëlqimin verbues të dritës së fortë mesdhetare, që vjen e bëhet dukuria e parë shprehëse e pikturës së tij peizazhike, piktori Shijaku krijoi tablo të freskëta e realiste të njëkohshme. Ai u besoi instiktive të tij të brendshme që e drejtonin nga piktura realiste e përmbajtja natyrore e tablosë, të cilat i shikojmë dukshëm dhe emocionalisht në këtë ekspozitë vetjake të hapur në GKA- Tiranë.
Duke iu kushtuar tërësisht pikturës, Shijaku realizoi me shpirtin krijues peizazhe plot jetë, me figurën e njeriut gjithnjë të pranishëm në to dhe me bukurinë e natyrës të evokuar nëpërmjet ngarkesës emocionale, që po lind në shpirtin e tij si artist dhe të njeriut përreth tij, si qenie ekzistuese dhe punëtore. Në krijimtarinë e tij peizazhike, falë mendjes e shpirtit të tij si artist i vërtetë, pikturat në këtë shfaqje ekspoze, takohen natyrshëm me artin pararendës të kohës, aktual të ditës dhe atë të ardhshëm për brezat. Artisti Sali Shijaku mjeshtër i njollës së gjerë dhe e hedhur me funksion profesional, klasik dhe i qartë, rregull e harmoni, si dhe prirja ndaj kompozimeve peizazhike reale, të mirëpritura dhe të qëndrueshme. Fryma lirike e pikturës, e mbushur me një flladjete, që rrezaton nga tablotë e tij në këtë ekspozitë personale, e vendos në piedestalin e piktorëve realist shqiptar, ndërkohë që, me vërtetësinë e peizazheve, të portreteve e të kompozimeve, u përket atyre që dinë të bëjnë artin e vërtetë për kohën, njerëzit,shoqërinë dhe kombin. Në peizazhet e Sali Shijakut natyra shfaqet në gjendjen e saj të pastër, pa ngarkesa të tepruara dukurish. Ajo shprehet artistikisht nga Shijaku në ditët e qeta e të nxehta të verës shqiptare, në ato plot ngricë e akull në dimër, në mëngjes e në buzëmbrëmje gjirokastrite, në ditët plot diell, apo pas një shiu të rrëmbyer, në shtrëngatë, në erë e kudo. Kjo atmosferë e larmishme peizazhike natyrore është pikturuar mjeshtërisht me variacionet më të ndjeshme koloristike, në monokronin e të njëjtës ngjyrë. Në peizazhet e Sali Shijakut është prezente dhe figura e njeriut shqiptar, që jeton, punon dhe gëzohet për frutet e djersës së ballit, në mal, fushë, kodër e bregdet, në brezare dhe tarraca të aksioneve të rinisë në Shqipëri. Piktori Sali Shijaku në gjithë krijimtarinë artistike, më mirë se kushdo tjetër, përfaqëson me veprën e tij gjithë personalitetin, karakterin, shpirtin, ndjenjat dhe artin e vendit të tij, Shqipërisë. Ai ka qenë, është dhe do të mbetet në kohë, breza krijuesish një model i shkëlqyer për artin, se si krijohen vlera të vërteta artistike, shpirtërore dhe të gjithëkohëshme njerëzore.
“Piktori i Popullit” Sali Shijaku radhitet në lartësinë e peizazhistëve më të mirë shqiptar. Ai bën pjesë në artistët që veprën e tyre ia kushtuan artit të së ardhmes, ndërsa jetën e ka bërë dhe e bënë modeste, të heshtur dhe të tërhequr. Kokulur dhe me bereqet të bollshëm kalorifik, i shkon më së miri temperamentit të tij artistik dhe sintetizon bukur si njeri dhe krijues vlerash shpirtërore dhe artistike, gjithë kuptimin e ekzistencës si vetvete, e jetës e të veprës së tij. Në peizazhet e freskëta, spontane, të frymëzuara nga mbresat e kontaktit të drejtpërdrejtë me natyrën tëmjeshtrit Sali Shijaku, shikojmë te ai gjetjen e vetvetes, dëshirën për t’u shkëputur nga arti akademik e shkollaresk e për t’u lidhur me peizazhin natyror shqiptar, kryesisht në atë të Tiranës. Vepra artistike ‘Në kodrat e Tiranës” para viteve 1990, vaj, karton, “Rruga “Enver Hoxha”, 1982, vaj, fajazit, “Savona”, 1990, vaj, kanavacë, “Kodrat me dordolec”, 1990, vaj mbi kanavacë, “Çatitë me të kuqe”, 1990, vaj, kanavacë, përcakton në vlerë krijuese artistike ecurinë e ndjeshme të tij në gjininë e peizazhit. Së bashku me kohën, jetën dhe dinamikën si vetvete dhe shoqërisë shqiptare, artisti Sali Shijaku ka udhëtuar në gjirin e natyrës për të kërkuar temën për tablotë e tij. Nën shkëlqimin verbues të dritës së fortë mesdhetare, që vjen e bëhet dukuria e parë shprehëse e pikturës së tij peizazhike, piktori Shijaku krijoi tablo të freskëta e realiste të njëkohshme. Ai u besoi instiktive të tij të brendshme që e drejtonin nga piktura realiste e përmbajtja natyrore e tablosë, të cilat i shikojmë dukshëm dhe emocionalisht në këtë ekspozitë vetjake të hapur në GKA- Tiranë.
Duke iu kushtuar tërësisht pikturës, Shijaku realizoi me shpirtin krijues peizazhe plot jetë, me figurën e njeriut gjithnjë të pranishëm në to dhe me bukurinë e natyrës të evokuar nëpërmjet ngarkesës emocionale, që po lind në shpirtin e tij si artist dhe të njeriut përreth tij, si qenie ekzistuese dhe punëtore. Në krijimtarinë e tij peizazhike, falë mendjes e shpirtit të tij si artist i vërtetë, pikturat në këtë shfaqje ekspoze, takohen natyrshëm me artin pararendës të kohës, aktual të ditës dhe atë të ardhshëm për brezat. Artisti Sali Shijaku mjeshtër i njollës së gjerë dhe e hedhur me funksion profesional, klasik dhe i qartë, rregull e harmoni, si dhe prirja ndaj kompozimeve peizazhike reale, të mirëpritura dhe të qëndrueshme. Fryma lirike e pikturës, e mbushur me një flladjete, që rrezaton nga tablotë e tij në këtë ekspozitë personale, e vendos në piedestalin e piktorëve realist shqiptar, ndërkohë që, me vërtetësinë e peizazheve, të portreteve e të kompozimeve, u përket atyre që dinë të bëjnë artin e vërtetë për kohën, njerëzit,shoqërinë dhe kombin. Në peizazhet e Sali Shijakut natyra shfaqet në gjendjen e saj të pastër, pa ngarkesa të tepruara dukurish. Ajo shprehet artistikisht nga Shijaku në ditët e qeta e të nxehta të verës shqiptare, në ato plot ngricë e akull në dimër, në mëngjes e në buzëmbrëmje gjirokastrite, në ditët plot diell, apo pas një shiu të rrëmbyer, në shtrëngatë, në erë e kudo. Kjo atmosferë e larmishme peizazhike natyrore është pikturuar mjeshtërisht me variacionet më të ndjeshme koloristike, në monokronin e të njëjtës ngjyrë. Në peizazhet e Sali Shijakut është prezente dhe figura e njeriut shqiptar, që jeton, punon dhe gëzohet për frutet e djersës së ballit, në mal, fushë, kodër e bregdet, në brezare dhe tarraca të aksioneve të rinisë në Shqipëri. Piktori Sali Shijaku në gjithë krijimtarinë artistike, më mirë se kushdo tjetër, përfaqëson me veprën e tij gjithë personalitetin, karakterin, shpirtin, ndjenjat dhe artin e vendit të tij, Shqipërisë. Ai ka qenë, është dhe do të mbetet në kohë, breza krijuesish një model i shkëlqyer për artin, se si krijohen vlera të vërteta artistike, shpirtërore dhe të gjithëkohëshme njerëzore.
