Çamёria e Cunguar
Gazeta “ILLYRIA” ёshtё atdheu qё i flet vetvetes:porsa e marim nё dorё fillon tё na shperfaqet Atdheu, nga fleta nё flete, me njё mori ngjarjesh historike e aktuale, personalitetesh tё shquara tё kohёs sё shkuar dhe tё ditёve tё sotme, vende tё ndryshme me shqiptarёt qё janё tё shperdare nё tё pesё kontinentet nё kёto dy dekadat e fundit qё na bashkon gjuha e embel shqipe. Vlen tё pershёndesim punonjёsit e saj tё perkushtuar: botuesi i zellshёm Vehbi Bajrami, editorin e aftё e tё palodhur Ruben Avxhiu, drejtuesin artistik Berat Gashi. Me shkrimet e tyre sa patriotike dhe atdhetare e presim gazetёn me pa durim. Megjithёse elektroteknika ёshtё pёrhapur shumё pёr informacione shumё tё shpejta, prapё Gazetat “ILLYRIA dhe “DIELLI”mbetet shtypi mё i dashur i jonё. Mendoj se vlen pёr tё theksuar se nё gazetёn “ILLYRIA” te datёs 14 shtator tё 2009 ёshtё botuar artikulli nga Naun Prifti “Shperngulja e popullsisё came dhe historia e njё batalioni tё harruar”, nё f.36. Ne kёtё artikull jepet dhe harta e Camёrisё sё cunguar dhe artikulli nuk pasqyron realitetin, kjo ёshtё temё tjetёr. Mё vonё mё datёn 1 mars 2010 botohet artikulli nga Almos Dojaka “Chёshtja Chame pёrmes standarteve tё BE-se”, f. 19. Dojaka po me njё hartё tё zvogёluar dhe pjesёn m tё madhe tё saj i quan Greqi. Tё dyja kёto harta i mora nga gazeta dhe u a lemё lexuesve tё japin mendimin e tyre.
Nё kto dy harta pasqyrohet njё pjesё e vogёl e Chamёrisё perёndimore pёr gjatё bregdetit Jon dhe e quajne Greqi pjesёn mё tё madhe tё Chamёrisё duke pёrfshirё: Janinёn, Voshtinёn, Dodonёn, Konicёn, Artёn, Filipjadhen, Mecovёn, Grebenenё, Follorinёn, Kosturin.etj.etj.
Prof. Selman Sheme citon se Sami Frashёri nё “Fjalorin e pergjithshёm tё historisё dhe gjeografisё” (Kamus ul - Alam), nё vitin 1889, krahina e Chamёrisё bente pjesё nё vilajetin e Janinёs. Sikurse shihet nё harten e Chamёrisё vilajeti ndahet nё katёr Sanxhake, i Janinёs, thesprotisё, Prevezёs, dhe i Artёs, ka 19 kaza, 10 nahije, dhe 1597 fshatra”.
Krahina e Janines e Chamёrisё nё vitin 1913, kur u pushtua nga grekёt, ka patur njё sipёrfaqe prej 12500 km2 qytete dhe fshatra tё banuara me 200.000 shqiptarё tё besimit mysliman, pa llogaritur kёtu shqiptarёt e besimit tё krishtere. Po tё kemi parasysh rritjen e popullsisё pёr 90 vjet nga viti 1913 deri sot ka arritur mbi 1.000.000 banorё.
Dijetari Erkhart Janinёn e quan “Krieqyteti i fiseve chame... Kur dolla pёrballё limaneve tё Artёs shtrihet toka e Pirros, e Skenderbeut dhe e Ali Pashё tepelenёs”. Marksi shkruan: “Duke zotёruar Durrёsin dhe bregdetin shqiptar nga Tivari tek Arta... ai popull flet nё gjuhёn e lashtё ilire qё ben pjesё nё familjen e madhe tё gjuhёve indoeuropiane”.
Konventat Ndёrkombёtare do t’i mbrojnё tё drejtat e popullsise chame, ndaj nuk do tё jetё e largёt nga Janina, Mecova, Kosturi, Follorina, Filati, Gumenica, Parga, Preveza, Arta, Paramithia, Margelleci, etj. etj. Kjo ёshtё e gjithё Chamёria. Shikoni hartёn e Chamёrise tё botuar nё gazetёn “Illyria” date 2 dhjetor 2005. Mbi harte shkruhet: “CHAMЁRIA NORTHERN GRECCE.
Prof. Beqir Meta thote: “Nga pikpamja topografike, Epiri, qё ne e quajmё Chamёri dhe Shqipёria jugore, me qendёr Janinё, formojnё njё tёrёsi tё pandashme tё pjesёs tjetёr tё vendit tonё...”
Meso z. Naun Prifti se Gjeneral Ernesto Telini u vra pёr Chamёrinё. “Ai synonte tё shtrinte vijёn e kufirit Mecovё, Janinё, dhe nёpёr zallin e lumit Kalama,duke lenё kёshtu brenda kufirit tё shtetit shqiptar tёrё Camёrinё Veriore me Filatin dhe masivin malor nё lindje tё tij, Shtungarё-Murganё-Vigel, masiv qё kishte nё vete Janinёn, Korfuzin dhe tёrё ujdhezat pranё tij. Nё kushte tё tylla pushtetarёve tё shtetit grek u mbeteshin dy rrugё:Ja tё linin Janinёn, Korfuzin e ujdhesat jonike nё mёshirёn e shtetit shqiptare, ja nё kembim tё masivit nё fjalё t’i kthenin kёtij shteti Chamёrine e mesme e jugore, deri nё gjirin e Prevezёs. Por grekёt fshehur dhe pabesisht organizuan pritёn 8 km. pёrtej Kakavjes nё vendin e quajtur Xhepe. Mё 27 gusht 1923 vranё gjeneral Telinin me katёr shoqёruesit e tij. Grekёt si tё pabesё vrasjen ua hodhёn shqiptarёve. Prefekti i Gjirokastrёs vatrani Kol Tromara kapi vrasёsit greke duke e vёrtetuar se kryetari i tyre kishte orёn prej floriri tё gjeneral Telinit, atёhere grekёt e morёn pёrsipёr atё vrasje makabёr dhe zbatuan kёrkesat njё per njё te qeveris italjane tё diktuara nga kryeministri Benito Musolini.
“Tradhetia e Esad Pashe Janinёs, bёri kapitullimin e shpejtё tё garnizonit tё fuqishёm tё Janinёs, (pёr dy dite, 4-5 mars 1913), la nё duart tё grkekёve, Shqipёrisё sё Jugut iu shkёput e gjithё Chamёria”.
Fjala Chamёri nёn kupton tё gjithё pjesёn e Epirit qё lёngon nёn Greqi pёr afёr njё shekulli. Veprimet e ulta qё ka bёrё dhe po bёn greku shpejton chlirimin e trojeve tona tё ligjёshme.
Referenca:
HARTA e Naun prifti.
HARTA e Almoz Dojakes
Nё kto dy harta pasqyrohet njё pjesё e vogёl e Chamёrisё perёndimore pёr gjatё bregdetit Jon dhe e quajne Greqi pjesёn mё tё madhe tё Chamёrisё duke pёrfshirё: Janinёn, Voshtinёn, Dodonёn, Konicёn, Artёn, Filipjadhen, Mecovёn, Grebenenё, Follorinёn, Kosturin.etj.etj.
Prof. Selman Sheme citon se Sami Frashёri nё “Fjalorin e pergjithshёm tё historisё dhe gjeografisё” (Kamus ul - Alam), nё vitin 1889, krahina e Chamёrisё bente pjesё nё vilajetin e Janinёs. Sikurse shihet nё harten e Chamёrisё vilajeti ndahet nё katёr Sanxhake, i Janinёs, thesprotisё, Prevezёs, dhe i Artёs, ka 19 kaza, 10 nahije, dhe 1597 fshatra”.
Krahina e Janines e Chamёrisё nё vitin 1913, kur u pushtua nga grekёt, ka patur njё sipёrfaqe prej 12500 km2 qytete dhe fshatra tё banuara me 200.000 shqiptarё tё besimit mysliman, pa llogaritur kёtu shqiptarёt e besimit tё krishtere. Po tё kemi parasysh rritjen e popullsisё pёr 90 vjet nga viti 1913 deri sot ka arritur mbi 1.000.000 banorё.
Dijetari Erkhart Janinёn e quan “Krieqyteti i fiseve chame... Kur dolla pёrballё limaneve tё Artёs shtrihet toka e Pirros, e Skenderbeut dhe e Ali Pashё tepelenёs”. Marksi shkruan: “Duke zotёruar Durrёsin dhe bregdetin shqiptar nga Tivari tek Arta... ai popull flet nё gjuhёn e lashtё ilire qё ben pjesё nё familjen e madhe tё gjuhёve indoeuropiane”.
Konventat Ndёrkombёtare do t’i mbrojnё tё drejtat e popullsise chame, ndaj nuk do tё jetё e largёt nga Janina, Mecova, Kosturi, Follorina, Filati, Gumenica, Parga, Preveza, Arta, Paramithia, Margelleci, etj. etj. Kjo ёshtё e gjithё Chamёria. Shikoni hartёn e Chamёrise tё botuar nё gazetёn “Illyria” date 2 dhjetor 2005. Mbi harte shkruhet: “CHAMЁRIA NORTHERN GRECCE.
Prof. Beqir Meta thote: “Nga pikpamja topografike, Epiri, qё ne e quajmё Chamёri dhe Shqipёria jugore, me qendёr Janinё, formojnё njё tёrёsi tё pandashme tё pjesёs tjetёr tё vendit tonё...”
Meso z. Naun Prifti se Gjeneral Ernesto Telini u vra pёr Chamёrinё. “Ai synonte tё shtrinte vijёn e kufirit Mecovё, Janinё, dhe nёpёr zallin e lumit Kalama,duke lenё kёshtu brenda kufirit tё shtetit shqiptar tёrё Camёrinё Veriore me Filatin dhe masivin malor nё lindje tё tij, Shtungarё-Murganё-Vigel, masiv qё kishte nё vete Janinёn, Korfuzin dhe tёrё ujdhezat pranё tij. Nё kushte tё tylla pushtetarёve tё shtetit grek u mbeteshin dy rrugё:Ja tё linin Janinёn, Korfuzin e ujdhesat jonike nё mёshirёn e shtetit shqiptare, ja nё kembim tё masivit nё fjalё t’i kthenin kёtij shteti Chamёrine e mesme e jugore, deri nё gjirin e Prevezёs. Por grekёt fshehur dhe pabesisht organizuan pritёn 8 km. pёrtej Kakavjes nё vendin e quajtur Xhepe. Mё 27 gusht 1923 vranё gjeneral Telinin me katёr shoqёruesit e tij. Grekёt si tё pabesё vrasjen ua hodhёn shqiptarёve. Prefekti i Gjirokastrёs vatrani Kol Tromara kapi vrasёsit greke duke e vёrtetuar se kryetari i tyre kishte orёn prej floriri tё gjeneral Telinit, atёhere grekёt e morёn pёrsipёr atё vrasje makabёr dhe zbatuan kёrkesat njё per njё te qeveris italjane tё diktuara nga kryeministri Benito Musolini.
“Tradhetia e Esad Pashe Janinёs, bёri kapitullimin e shpejtё tё garnizonit tё fuqishёm tё Janinёs, (pёr dy dite, 4-5 mars 1913), la nё duart tё grkekёve, Shqipёrisё sё Jugut iu shkёput e gjithё Chamёria”.
Fjala Chamёri nёn kupton tё gjithё pjesёn e Epirit qё lёngon nёn Greqi pёr afёr njё shekulli. Veprimet e ulta qё ka bёrё dhe po bёn greku shpejton chlirimin e trojeve tona tё ligjёshme.
Referenca:
- Naum Prifti gazeta “Illyria”, “Shpёrngulja e popullsisё came...” 14-9-2009, f. 36.
- Almos Dojaka gazeta “Illyria” “Chёshtja chame pёrmes...”, 26-2-2010, f. 19.
- Prof. Selman Sheme gazeta Chamёria, “Gjeohapёsira”, qershor 2003, f. 5.
- “Janina kryeqendra e Shqipёrisё Jugut – Chamerise" dhjetor 2003, f. 10.
- Isuf Bajrami gazeta “Illyriaa’ “Trojet reale tё Shqipёrisё...”, 29-11-2004, f. 66.
- Beqir Meta “Tragjedia Chame”, bot.2007, f. 94
- Ibrahim Hoxha “Viset Kombёtare...” bot. 2000, f.59.
- Perparim Rexhepi “Pёrpjekjet e dёshtuara...” gazeta “Illyria” 3-12-2007, f. 49.
