Sulejman Lokaj u lind më 28 qershor 1934 në fshatin Lëbushë të komunës së Deçanit dhe vdiq më 3 Gusht të vitit 2018 në Gjakovë.
Shkollën fillore progjimnazin e kreu në Strellcë të Epërm dhe në Isniq, komuna e Deçanit.
Shkollën e mesme të artit figurativ e kreu në Pejë, ndërsa, Shkollën e Lartë Pedagogjike “dega e arteve figurative”, e kreu në Prishtinë.
Në vitet 1955-1964, punoi në arsim, ndërsa prej vitit 1964-1976 punoi si aktor në Teatrin e Kombësive në Shkup.
Prej vitit 1976-1992, kur doli në pension, punoi në Teatrin popullor të Gjakovës.
Pos ekspozitave individuale, ka amarrë pjesë edhe në shumë ekspozita kolektive. Pos roleve të shumta teatrore, ka luajtur edhe shumë role filmike e televizive.
Sylejman Lokaj ka qenë mjaftë aktiv edhe me studentet e Universitetit të Prishtinës, Shkollat e Larta Pedagogjike dhe nxënësit e shumë shkollave të mesme. Suksesee e tij janë ngushtë të lidhura me përvojën e fituar nga dyzet regjisor e kritik të njohur të botës shqiptarë e të tjerë.
Më së shumti ka mësuar nga regjisori i ndjerë Kujtim Spahi i vogëli, i cili gjatë vitit 1972 në Shkup bëri regjinë e komedisë “ Karnevalet e Korçës” të Spiro Çemorës.
Teatri i mirë për këtë krijues ka qenë dhe mbetet për secilin aktor i cili gjatë karrierës i jep mundësi të luaj role kryesore, atëherë ai teatër do të ketë shumë aktor të aftë, e jo vetëm një.
Aktori i aftë në çdo rol shkëlqen, ndërsa aktori i dobët edhe në rolin kryesor del i dobët.
Andej, shumë shfaqje të mira kanë rënë për kah cilësia për shkak së roli kryesor ka dështuar.
Por, shumë shfaqje të dobëta kanë gjallëruar kur roli kryesor ka shkëlqye.
Mbi çdo gjë, në teatër duhet të këtë regjisor të aftë. Pra, në Kosovë dhe trojet tjera shqiptare ka ardhur koha që teatri dhe dramaturgjia kombëtare të bëhen hallkë e fortë e artit skenik gjithëkombëtar, në zinxhirin e pasur të artit evropianë e botëror më pate thëne në bisedën qe pata zhvillu me te deri sa ishte gjallë.Pata fatin që isha edhe nxënës i tij në Shkollën fillore "Liria"(tash "Isa Boletini" në Isniq të Deçanit.
Ky aktor i mirënjohur në vjetet e fundit, qysh se patë dalë në pension me të madhe e ka ndihmua amatorizmin në komunat e Deçanit, të Gjakovës, të Prizrenit, të Istogut, të Klinës, të Shkupit, të Tetovës, të Shqipërisë e vende të tjera.
Sylejman Lokaj i ndihmoi me shume së dyzet student pa asnjë kompensim të Universitetit të Prishtinës që t’i kryejnë me sukses provimet e diplomës në drejtimin e Teatrit skenik.
Ky dhe shume shembuj të tjerë flasin së këto aktivitete të pa ndërprera në Teatrin profesional dhe atë të amatorizmit mire tregojnë se ky regjisor, ky aktor, ky piktor, ky aktivist dhe humanist i vyeshëm deri në fund të jetës së tij në asnjë moment nuk u largua nga aktivitetet e skenën teatrore. Në vitet e fundit Sylejman Lokaj punojë në nxjerrjen e një vepre prej pesëmijë faqesh me titullin “Mitologjia- dëshmia e parë e gjuhës shqipe”, duke filluar që nga koha e pellazge.
Aktroi në filmin " Kur pranvera vonohet "(1980),
"Anglezët e largët" (2017)
"Lufta është e gjatë" (2010).
Etj.
Flori Bruqi
