Historia e Alaskës, si SHBA ia bleu Rusisë për 7 milionë dollarë

Nga Albana M. Lifschin

Para se të bëhej territor i SHBA-së, Alaska i përkiste Rusisë. Rusia i ofroi Amerikës territorin e Alaskës për shitje në 1867.

Shumica e anëtarëve të kongresit amerikan nuk i entuziazmoi kjo ofertë. Për ta Alaska nuk ishte veçse sipërfaqe e mbuluar me male akulli. Sidoqoftë, sekretari i shtetit Uilliam Siuërd ishte i vendosur për blerjen e saj.

Në fakt Siuërd kishte krijuar në mendjen e tij vizionin e një Amerike perandorake që në të ardhmen do përfshinte madje edhe Kanadanë, Kubën, Amerikën qendrore, Hauain, etj.

Alaska u ble me këmbënguljen e tij. Blerja kushtoi 7 milionë e 200 mijë dollarë. Kongresmenët e quajtën Alaskën kutia e akullit e Siuërdit. Për Siuërdin ky ishte vetëm hapi i parë drejt zgjerimit të mëtejshëm.

Në vitin 1896 në Alaska u zbulua flori në masë të konsiderueshme. Një vit më pas 50 000 njerëz u dyndën drejt Alaskës në kërkim të arit. Në territorin e Alaskës u zbuluan edhe metale të tjetra si bakër, qymyr, platin etj. Megjithatë pasuria më e madhe e Alaskës është peshkimi dhe tregëtia e gëzofëve. 

Zhvillimi i industrisë së peshkimit dhe minerare si edhe fillimi i agrikulturës kërkonte një qeverisje më efektive të territorit të Alaskës. 

Kështu, në vitin 1912, asaj iu dha e drejta e vetëqeverisjes. Gjatë kësaj periudhe minierat e bakrit ishin të kontrolluara nga korporatat e mëdha që mund të përballonin shpenzimet e kërkimit të mineraleve nëntokësorë. 

Gjatë periudhës së depresionit në Amerikë, meqenëse çmimi i arit në Alaska ishte stabël, minierat e arit atje u bënë shumë fitimprurëse.

Gjatë Luftës së Dytë Botërore, në Alaskë u dërguan mbi 200 mijë personel ushtarak dhe u ndërtuan baza ushtarake.

Më 3 janar 1959, Alaska pranohet si shteti i 49-të i SHBA-së. Alaska ndodhet në skajin veriperëndimor të kontinentit të Amerikës së Veriut. Kufizohet në lindje me Kanadanë, Oqeanin Arktik në veri, Oqeanin Paqësor në perëndim dhe me Rusinë (Siberinë) në jug.

Alaska është shteti më i madh për nga territori në Shtetet e Bashkuara dhe i katërti me popullsi më të rrallë. Përafërsisht gjysma e popullsisë së Alaskës prej 740 mijë banorësh jeton brenda zonës metropolitane të kryeqytetit Anchorage.

Ekonomia e Alaskës mbizotërohet nga prodhimi i naftës, gazit natyror, dhe industria e peshkimit. Turizmi është gjithashtu një pjesë e rëndësishme e ekonomisë.

 Edhe pse ka qenë e banuar prej mijëra vjetësh, nga shekulli 18-të, fuqitë evropiane filluan ta shihnin Alaskën si një territor të varfër në burime minerare a natyrore, dhe që nuk ia vlente të investohej. 

Emri “Alaska” vjen nga rusishtja që do të thotë “kontinent”, “breg” ose “tokë e madhe”.