Nga Flori Bruqi
Ismail Qemal bej Vlora (1844-1919)
Ngriti flamurin ne Vlore. Firmetar i Aktit te Pavaresise. Kryetar i Qeverise se Perkohshme, Minister i Jashtem, diplomat, guvernator, atdhetar. Me 28 nentor, ngriti flamurin shqiptar ne Vlore. Deklaroi ne Vlore pavaresine e Shqiperise. Firmosi i pari Deklaraten e Shpalljes se Pavaresise me siglen "Ismail Kemal". Ne deklarate shkruhej: "Ne Vlone me 15/28 te Vjeshtes se Trete 1328/ 1912. Pas fjaleve qe tha z.Kryetari Ismail Kemal beu, me te cilat tregoi rrezikun e math ne te cilin ndodhet sot Shqiperia, te gjithe delegatet me nje za venduan qe Shqiperia me sot te bahet ne vehte, e lire e mosvarme".
Ismail Qemal bej Vlora u zgjodh kryeminister Qeverise se Perkohshme Ndihmoi levizjen e armatosur te shqiptareve ne kryengritjet e pergjithshme te viteve 1910-1912. Me 22 janar 1914 jep doreheqjen dhe pushtetin ja dorezon Komisionit Nderkombetar te Kontrollit. Largohet nga Shqiperia per ne Itali ku edhe vdes ne rrethana te dyshimta me 24 janar 1919.
Dom Nikolle Kacorri (1862-1917)
Firmetar i Aktit te Pavaresise. Klerik i larte, atdhetar, patriot dhe veprimtar i Rilindjes Kombetare. Mori pjese ne levizjen politike-kulturore-kombetare. Gjate kryengritjes se Kurbinit 1905-1907, hyri si ndermjetes midis popullsise dhe administrates osmane qe te shmangte gjakderdhjen. Pjesemarres ne Kongresin e Manastirit (1908) dhe ne Kongresin e Elbasanit (1909). Perfaqesues i krahines se Durresit ne Kuvendin Kombetar te Vlores ku u zgjodh nenkryetar i qeverise se perkohshme. Firmosi Deklaraten e Shpalljes se Pavaresise me siglen "Kacorri".
Vehbi Dibra Agolli (1867-1937)
Firmetar i Aktit te Pavaresise. Klerik i larte. veprimtar i levizjes kombetare shqiptar, Mori pjese ne vititn 1909 ne Kongresin e Dibres, mbeshteti alfabetin me shkronja latine te Kongresit te Manastirit. Me 28 nentor 1912 ne krye te delegateve te Dibres, merr pjese ne Kuvendin Kombetar te Vlores ku u zgjodh kryetar i Pleqesise. Ka luajtur rol te rendesishem ne organizmin e kryengritjes shqiptare te vitit 1913 kunder pushtimit serb ne zonen e Dibres. Ne vitin 1920 mbeshteti perpjekjet per rimekembjen dhe demokratizimin e shtetit te pavarur shqiptar.
Jorgji Karbunara - Bab Dud Karbunara (1842-1917)
Firmetar i Aktit te Pavaresise. Atdhetar dhe veprimtar i Rilindjes Kombetare. Punoi shume per hapjen e shkollave shqipe ne Berat. Jorgji Karbunara ishte perfaqesues i Beratit ne Kuvendin Kombetar te Vlores, ku firmosi Deklaraten e Shpalljes se Pavaresise me siglen " J. Karbunara ". Ne kete Kuvend, ai u zgjodh anetar i Pleqesise.
Elmaz Boce (1850-1925)
Firmetar i Aktit te Pavaresise. Mori pjese ne organizimin e deges se Lidhjes Shqiptare te Prizrenit ne qytetin e Gjirokastres ne vitin 1880. Elmaz Boce, ndihmoi pa kursyer hapjen e shkolles shqipe te Gjirokastres "Lirija". Ne nentor te vitit 1912 u zgjodh delegat i Gjirokastres ne Kuvendin e Vlores, ku firmosi Deklaraten e Shpalljes se Pavaresise me siglen "Elmas Boce".
Qazim Kokoshi (1882-1945)
Firmetar i Aktit te Pavaresise. Veprimtar per perhapjen e gjuhes shqipe, patriot, njeri me bindje dhe pikepamje demokrate. Zgjidhet delegat i Vlores ne Kuvendin e Gerces ne vitin 1911. Merr pjese ne kuvendin e Vlores ne nentor 1912, ku firmosi Aktin e Pavaresise me siglen "Qazim Kokoshi". Ne vitin 1921, zgjidhet deputet i qarkut te Vlores ne Keshillin Kombetar. Regjimi komunist e arreston dhe burgos. i izoluar ne hetuesine e Vlores, vdes nga torturat.
Jani Minga (1872-1947)
Firmetar i Aktit te Pavaresise. Veprimtar i shkolles shqipe, i Rilindjes Kombetare dhe i levizjes demokratike 1920-1924. Ishte nder nismetaret e hapjes se klubit patriotik " Laberia " dhe te shkolles se pare shqipe ne Vlore (1908). Ne nentor te vitit 1912 u zgjodh delegat i Gjirokastres ne Kuvendin e Vlores, ku firmosi Deklaraten e Shpalljes se Pavaresise me siglen "J. Minga".
Rexhep Mitrovica (1888-1960)
Firmetar i Aktit te Pavaresise. Veprimtar i levizjes kombetare, intelektual, deputet, minister, kryeminister. Mori pjese si delegat i Pejes ne Kuvendin Kombetar te Vlores dhe ishte njeri nga nenshkruesit e deklarates se Pavaresise. Nje nga themeluesit e Partise Kombetare (1914), anetar i Komitetit "Mbrojtja Kombetare e Kosoves". Zgjidhet senator i Kosoves ne Keshillin Kombetar te Lushnjes.
Dhimiter Tutulani (1875-1937)
Firmetar i Aktit te Pavaresise. Veprimtar i levizjes kombetare. Ne nentor te vitit 1912, zgjidhet delegat i Beratit ne Kuvendin historik te Vlores, ku nenshkroi Deklaraten e Pavaresise, me siglen "Dh. Tout.". Ne vitin 1918 ishte delegat ne Kongresin e Durresit dhe ne vitin 1920 ne Kongresin e Lushnjes. Ne vitin 1925 kreu detyren e kryetarit te Bashkise se Beratit.
Abas Dilaver (Celkupa) (1850 - 1926)
Firmetar i Aktit te Pavaresise. Veprimtar i levizjes kombetare. Gjate viteve 1905-1907 u lidh dhe bashkepunoi me atdhetaret e njohur te asaj kohe si Dom Nikoll Kacorri etj. Priti ne Durres Ismail Qemalin e me pas, bashke me delegatet qe e shoqeronin ate, mori pjese ne mbledhjen e pare Kuvendit te Vlores. Delegat i Durresit, Deklaraten e Pavaresise, e firmosi me siglen "Abas Dilaver".
Shefqet Dajiu (1882-1946)
Firmetar i Aktit te Pavaresise. Veprimtar i perhapjes se gjuhes shqipe dhe i levizjes kombetare. Ne nentor te vitit 1912, zgjidhet si perfaqesues i Elbasanit ne Kuvendin historik te Vlores per shpalljen e Pavaresise Kombetare. Firmosi Deklaraten e Pavaresise me siglen "Shefqet Daji". Ne vitet 1920-1923 eshte deputet i Elbasanit ne parlamentin shqiptar. Shefqet Dajiu arrestohet dhe burgoset ne vitin 1945. Vdes ne burg ne vitin 1946.
Xhelal Koprencka (1876-1919)
Firmetar i Aktit te Pavaresise. Nismetar per hapjen e shkollave shqipe ne vitin 1908 ne Skrapar, veprimtar i levizjes kombetare per pavaresi. Zgjidhet delegat i Skraparit ne Kuvendin e Vlores dhe ishte nje nga 40 firmetaret e Aktit te shpalljes se Pavaresise kombetare ne vitin 1912, dhe firmosi Deklaraten e Pavaresise me siglen "Xhelal Ko.". Zgjidhet anetar i Pleqesise.
Hajredin Cakrani (1860-1940)
Firmetar i Aktit te Pavaresise. Ne vitet 1908-1909, bashkepunoi ngushte me klubet atdhetare " Laberia " te Vlores dhe te Filatit. U zgjodh delegat i Mallakastres ne Kuvendin historik te Vlores ne nentor te vitit 1912, ku firmosi Deklaraten e Pavaresise me siglen "Hajredin Cakrani". Pjesemarres ne luften e Vlores kunder pushtuesve italiane.
Iljaz Vrioni (1882-1932)
Firmetar i Aktit te Pavaresise. Nen-kryetarit i Lidhjes se Prizrenit, deputet, minister, kryeminister. Ne nentor te vitit 1912 zgjidhet delegat i Beratit ne Kuvendin historik te Vlores, ku nenshkroi Deklaraten e Pavaresise, me siglen "Iljas Vrijon". Ne vitin 1920, zgjidhet delegat i Beratit ne punimet e Kongresit te Lushnjes. Kater here Kryeminister i Shqiperise dhe disa here si Minister i Jashtem dhe si Minister i Plotfuqishem i Shtetit Shqiptar ne Paris.
Murad Toptani (1867-1918)
Firmetar i Aktit te Pavaresise. Poet, publicist. Mori pjese ne Kuvendin historik te Vlores ne nentor 1912 si delegat i Tiranes dhe firmosi Deklaraten e Pavaresise me siglen "Murad Toptani". Pas renies se qeverise se Vlores, Esat Pashe Toptani (kusheri i tij), i dogji shtepine dhe nje pjese te madhe te pasurise se tij qe ndodhej brenda saj si: libra, korrespondencen, antikuare.
Luigj Gurakuqi (1879-1925)
Firmetar i Aktit te Pavaresise. Veprimtar i levizjes kombetare, minister, deputet, gjuhetar, poet, publicist. Pjesemarres ne Kongresin e Manastirit (1908), ku u zgjodh edhe anetar komisioni per njehsimin e alfabetit. Pjesemarres ne kryengritjen e malesoreve te Mbi Shkodres dhe bashkehartues me I. Qemalin i Memorandumit te Greces. Gjate vitit 1912, ishte nder organizatoret e kryengritjes se pergjitheshme. Ne Kuvendin e Vlores per shpalljen e pavaresise, si perfaqesues i Shkodres, firmosi Deklaraten e Pavaresise nen siglen "Luz Gurakuqi". Minister i Arsimit ne Qeverine e Perkohshme te Vlores. Anetar i delegacionit ne Konferencen e Paqes ne Paris. Deputet i Shkodres ne Keshillin Kombetar dhe perseri perfaqesues i Shkodres ne Kuvendin Kushtetues ne vitin 1924. Minister i Financave ne qeverine e Nolit. U vra ne Bari ne 2 mars 1925.
Spiridon Ilo (1876-1950)
Firmetar i Aktit te Pavaresise. Patriot, atdhetar. Shoqeron Ismail Qemalin ne udhetimin Trieste-Durres-Vlore. Merr pjese ne Kuvendin historik te Vlores ne nentor 1912, ku firmosi firmosi Deklaraten e Shpalljes se Pavaresise me siglen "Spiro T. Ilo". Ne vitin 1914, perfshihet ne ceten e Themistokli Germenjit ne luftimet kunder shovinisteve greke.
Thanas Floqi (1884-1945)
Firmetar i Aktit te Pavaresise. Jurist, veprimtar i levizjes kombetare, publicist, gjuhetar, botues, kompozitor, perkthyes. Mori pjese ne Kuvendin historik te Vlores ne nentor 1912, ku firmosi Deklaraten e Shpalljes se Pavaresise me siglen " Thanas V. Floqi ". Me pas punoi si jurist ne administraten shteterore ne Vlore.
Lef Nosi (1873-1946)
Firmetar i Aktit te Pavaresise. Veprimtar i levizjes kombetare, albanolog, studiues, deputet, minister. Ne nentor 1912 ishte delegat i Elbasanit ne Kuvendin e Vlores, ku firmosi Deklaraten e Shpalljes se Pavaresise me siglen " Lef Nosi ". Ne qeverine e Ismail Qemalit, Lef Nosi caktohet ne detyren e ministrit. Anetar i delegacionit shqiptar prane Konferences se Paqes ne Paris. Ne vitin 1945 u burgos dhe denua me vdekje. U pushkatua ne vitin 1946.
Nuri Sojliu (1870-1940)
Firmetar i Aktit te Pavaresise. Mbeshteti Kongresin e Elbasanit dhe ate Manastirit, ku mbeshteti alfabetin latin te gjuhes shqipe. Ne nentor te vitit 1912, u zgjodh delegat i Struges ne ne Kuvendin e Vlores, ku firmosi Deklaraten e Shpalljes se Pavaresise me siglen " Nuri ". Nuri Sojliu mbeshteti levizjet politike me fryme demokratike te viteve `20.
Ferit Vokopola (1887-1967)
Firmetar i Aktit te Pavaresise. Teolog, ekonomist, poet, publicist, minister, deputet. Ne nentor te vitit 1912, u zgjodh delegat i Lushnjess ne ne Kuvendin e Vlores, ku firmosi Deklaraten e Shpalljes se Pavaresise me siglen " M. Ferit Vokopola ". Ferid Vokopola ishte perfaqesues i Beratit, ne Parlamentin shqiptar nga viti 1923-1939. Minister i Bujqesise ne kabinetin e Iljaz Vrionit (1927-1928).
Ymer Deliallisi (1873-1944)
Firmetar i Aktit te Pavaresise. Ne nentor te vitit 1912, u zgjodh delegat i Shijakut ne Kuvendin e Vlores, ku firmosi Deklaraten e Shpalljes se Pavaresise me siglen " Ymer ". Ne vitin 1920, perfaqeson nenprefekturen e Shijakut ne Kongresin e Lushnjes, ku edhe zgjidhet senator.
Xhemal Deliallisi (1880-1941)
Firmetar i Aktit te Pavaresise. Ne nentor te vitit 1912, u zgjodh delegat i Shijakut ne Kuvendin e Vlores, ku firmosi Deklaraten e Shpalljes se Pavaresise me siglen "Xhemmalyyddin bej". Ngarkohet me detyra ne Qeverine e Perkohshme te Vlores dhe me pas ne administraten e Princ Vidit.
Mustafa Merlika Kruja (1887-1958)
Firmetar i Aktit te Pavaresise. Deputet, minister, Kryeminister, albanolog. Si delegat i Krujes ne Kuvendin Kombetar te Vlores me 28 nentor 1912, firmosi Aktin e Pavaresise kombetare, me siglen "Mustafa Asim Kruja" ku u zgjodh dhe anetar i Pleqesise. U caktua nenprefekt ne Vlore dhe me pas sekretar i pare i Qeverise se I. Qemalit. Me 1919 ishte sekretar i delegacionit shqiptar ne Konferencen e Paqes ne Paris. Ishte deputet i Kosoves ne zgjedhjet e para parlamentare te vitit 1921. Pas ardhjes se komunizmit u detyrua te arratisej. Mustafa Kruja vdiq ne SHBA me 27 dhjetor 1958, ne moshen 71-vjecare.
Abdi Toptani (1864-1942)
Firmetar i Aktit te Pavaresise, minister. Ne vitin 1902 organizoi kryengritjen e armatosur te malesoreve te Shengjergjit e te Shupalit kunder dhunes se administrates osmane. Ne Kuvendin e Vlores ai firmosi Aktin e Pavaresise me siglen "Abdi". U zgjodh minister i Financave ne Qeverine e pare shqiptare.
Veli Harci (1850-1914)
Firmetar i Aktit te Pavaresise, intelektual. Veli Harci ishte nje intelektual i formuar. Veprimtar i klubit patriotik te qytetit, ai perfaqesoi Gjirokastren ne Kuvendin e Vlores dhe firmosi Aktin e Pavaresise me siglen "Veli Harci".
Nebi Sefa (1861-1942)
Firmetar i Aktit te Pavaresise, atdhetar. Mori pjese ne kryengritjen e pergjithshme te viteve 1911 dhe 1912. Ne nentor te atij viti u zgjodh delegat i Lushnjes per ne Kuvendin e Vlores. Ku nenshkroi Aktin e Pavaresise me siglen "Nebi Sefa Lushja". Ne vitet `20 perkrahu kursin politik te ndjekur prej forcave fanoliane.
Mit'hat Frasheri (1880-1949)
Firmetar i Aktit te Pavaresise, intelektual, deputet, patriot, minister. Mori pjese ne Kongresin e Manastirit, me 1908 ku u zgjodh kryetar i Kongresit dhe nenkryetar i Komisionit te hartimit te alfabetit. Ne Kuvendin e Vlores, Frasheri ishte delegat i Elbasanit dhe firmosi Aktin e Pavaresise me siglen "Mid'hat Frasheri". Ne qeverine e Ismail Qemalit zgjidhet minister i Puneve te Pergjithshme. Ne janar 1923 fillon detyren e ministrit Fuqiplote te Republikes se Shqiperise ne Athine, deri ne dhjetor 1925. Me 1941 eshte nje nga themeluesit e Organizates Nacionaliste - Balli Kombetar. U detyrua ne nentor 1944 te largohet nga Shqiperia dhe te vendoset ne Itali. Nuk u pajtua kurre me komunizmin. Komunistet e detyruan te birin e Abdyl Frasherit, te ikte nga Shqiperia. Vdiq ne New York, SHBA, me 3 tetor 1949.
Zihni Abas Kanina Hamzaraj (1885-1957)
Firmetar i Aktit te Pavaresise, atdhetar, minister. Mori pjese ne kryengritjen e pergjithshme te vitit 1911. Ne Kuvendin e Vlores, si delegat i Vlores, firmosi ne Aktin e Pavaresise me siglen "Zihni Abbas Kanina". U zgjodh drejtor i pergjithshem ne ministrine e Puneve te Jashtme. Me fillimin e Luftes se Dyte Boterore, Kanina u be pjese e Ballit Kombetar, perkrah Mit'hat Frasherit. Ne vitin 1951 u arrestua dhe u burgose, derisa vdiq, me 1957.
Qemal Karaosmani Elbasani (1875-1949)
Firmetar i Aktit te Pavaresise, patriot, deputet. Ne nentor 1912 u zgjodh delegat i Elbasanit ne kuvendin e Vlores dhe u caktua te shoqeronte Ismail Qemalin nga Durresi per ne Vlore. Firmosi Aktin e Pavaresise kombetare, me siglen "Qemal Elbasani". Mbeshteti qeverine e dale nga Kongresi i Lushnjes dhe per disa vite ishte asamblist. Ai u persekutua nga regjimi komunist.
Sali Gjuka (1876-1925)
Firmetar i Aktit te Pavaresise, atdhetar. Mori pjese ne kryengritjen e pergjithshme te viteve 1910-1912. Si perfaqesues nga Kosova dhe delegat i Pejes, Gjakoves, Plaves e Gucise, mori pjese ne shpalljen e pavaresise kombetare dhe firmosi Aktin me siglen "Salih Gjuka". U zgjodh keshilltar i Pleqesise. Ne janar 1913 filloi punen si drejtor i arsimit per qarkun e Beratit.
Dhimiter Berati (1888-1970)
Firmetar i Aktit te Pavaresise, diplomat, minister. Firmos Aktin e Pavaresise se 28 nentorit 1912, nen siglen "D. Beratti", si delegat i kolonise shqiptare te Bukureshtit. Berati u emerua sekretar i kryetarit te Qeverise, anetar i Pleqesise si dhe u caktua drejtor i pergjithshem ne gazeten e qeverise se Vlores. Ne Konferencen e Paqes me 1919 ishte delegat i shqiptareve te Bukureshtit.
Dhimiter Mborja Emanoil (1884-1945)
Firmetar i Aktit te Pavaresise. Me 28 nentor 1912, firmos Aktin e Pavaresise me siglen "Dh Emmanuel" ne emer te kolonise se Bukureshtit. Ne shkurt 1915 zgjidhet keshilltar prane shoqerise se "Komunitetit Ortodoks Shqiptar te Bukureshtit". Me 1924 mbeshtet qeverine e Nolit. Ishte kunder regjimit komunist.
Dimiter Zografi (1878-1945)
Firmetar i Aktit te Pavaresise, atdhetar. U zgjodh delegat i kolonise shqiptare te Bukureshtit per te marre pjese ne Shpalljen e Pavaresise. Me 28 nentor 1912 firmosi vendimin e Pavaresise me siglen "Dimitri Zografi". Anetar i Pleqesise. Kundershtoi vendimet e padrejta te Konferences se Parisit ne kurriz te popullit shqiptar dhe firmosi protesta drejtuar kryesise se saj ne qershor 1919.
Pandeli Cale (1879-1923)
Firmetar i Aktit te Pavaresise, atdhetar, minister, deputet. Ne kryengritjen e pergjithshme te vitit 1910 - 1912 drejtoi cetat e zones se Korces. Merr pjese ne mbledhjen e Bukureshtit te 5 nentorit 1912 dhe shoqeron Ismail Qemalin per ne Shqiperi. Me 28 nentor 1912, si delegat i Korces, firmos Aktin e Pavaresise me siglen "Pandeli Cale". Zgjidhet anetar i qeverise se pare shqiptare. Merr pjese aktive ne levizjen patriotike qe coi ne Kongresin e Lushnjes me 1920. Po ate vit ishte Prefekt i Korces, ndersa ne shkurt 1921 deputet ne te parin parlament shqiptar.
Bedri Pejani (1885-1946)
Firmetar i Aktit te Pavaresise. Delegat ne Kongresin e Dyte te Manastirit (1910) dhe sekretar i Komitetit te Kosoves (1918-1924). Ne nentor 1912, mori pjese si perfaqesues i Plaves, Gucise, Gjakoves dhe Pejes ne mbledhjen e Vlores dhe firmosi Aktin e Pavaresise me siglen "Bedri Pejan". Ne vitin 1943 ishte nga nismetaret per krijimin e "Lidhjes se Dyte te Prizrenit" dhe deri ne vitin 1944 kryetar i saj. Pas luftes u arrestua ne Shqiperi. Vdiq sapo doli nga burgu, ne vitin 1946.
Qemal Mullaj (1881-1966)
Firmetar i Aktit te Pavaresise, atdhetar, deputet. Si delegat i Lushnjes, ne nentor 1912 mori pjese ne Kuvendin historik te Vlores dhe firmosi Aktin e shpalljes se Pavaresise me siglen "Qem. Mullaj". Pas renies se qeverise se Vlores dhe me nisjen e Luftes i Boterore u largua nga Shqiperia. U kthye ne atdhe rreth vitit 1920, per t'u rimarre perseri me politike. Deputet ne parlamentin e pare shqiptar.
Dr. Myrteza Ali Struga (Dibra) (1876-1937)
Firmetar i Aktit te Pavaresise, mjek, patriot. Ne nentor te vitit 1912, Dr. Myrteza Ali Struga, se bashku me Zyhdi Ohrin dhe Nuri Sojliun u zgjodhen delegate te Ohrit e Struges per ne Kuvendin e Vlores, ku firmosi Aktin e Pavaresise me siglen "Dr. H. Myrteza Aliu". Perseri si perfaqesues i Ohrit e Struges ishte delegat ne Kongresin e Lushnjes me 1920.
Aristidh Ruci (1875-1950)
Firmetar i Aktit te Pavaresise, atdhetar. Merr pjese ne kryengritjen e pergjithshme me 1911. Ishte delegat i Vlores ne Kuvendin qe shpalli pavaresine dhe firmosi Aktin me siglen "A. Ruci". U zgjodh anetar i kryesise se Bankes Kombetare Shqiptare me 1937.
Zyhdi Ohri (1872-1938)
Firmetar i Aktit te Pavaresise, atdhetar, senator. Ne vitet 1898-1900 u perfshi ne veprimtarine e Lidhjes Shqiptare te Pejes. Ne nentor 1912, i zgjedhur nga Ohri si delegat, mori pjese ne Kuvendin e Vlores dhe firmosi Aktin e Pavaresise me siglen "Zuhdi Ohri". Ishte pjese e Senatit te dale nga qeveria e Ismail Qemalit. Ne janar 1920 mori pjese ne Kongresin e Lushnjes.
Qeveria e Lushnjes dhe personalitetet e tjera qe nderon Kuvendi i Shqiperise
1. Sulejman Delvina (1884-1932)
Minister, Kryeminister. Kryeminister i qeverise i dale nga Kongresi i Lushnjes. Perfaqesues ne Konferencen e Paqes ne Paris. Mori pjese ne revolucionin e Qershorit 1924 dhe ne qeverine e kryesuar nga Fan Noli u emerua minister i Puneve te Jashtme per periudhen nga 16 qershor 1924 - 23 dhjetor 1924. Pas deshtimit te ketij revolucioni, Delvina u largua nga Shqiperia. Me vone i semure u kthye ne Shqiperi dhe vdiq ne Vlore ne vitin 1933. Ne korrik 1911 udhehoqi manifestimin e studenteve shqiptare ne Stamboll per te mbeshtetur alfabetin dhe kerkesat shqiptare.
Eshref FRASHERI (1874-1938)
(Kryetar i Keshillit Kombetar, 1922-1923) - (Kryetar i Kuvendit Kushtetues, 1924) - (Kryetar i Senatit, 1924-1925) - Qe nje nga organizatoret e Kongresit te Lushnjes zv.kryeminister dhe drejtor i pergjithshem i Puneve Botore ne qeverine e dale nga ky Kongres. Kish perfunduar studimet universitare ne inxhinjeri. U zgjodh Kryetar i Parlamentit Shqiptar qe doli nga zgjedhjet e para parlamentare te prillit te vitit 1921. Me 1925 u zgjodh senator dhe ne shtator te atij viti u caktua kryetar i Senatit. Deputet i parlamentit shqiptar ne shume legjislatura.
Mehmet Konica (1878-1948)
Minister. Diplomat kariere dhe veprimtar politik. Anetar i delegacionit te Qeverise se Vlores dhe anetar i delegacionit shqiptar ne Konferencen e Ambasadoreve ne Londer (1913). Ne qeverine e dale nga kongresi i Durresit u emerua minister i Puneve te Jashtme, detyre te cilen e mbajti edhe ne qeverine e dale nga Kongresi i Lushnjes. Ne vitet '20-'24 sherbeu si perfaqesues diplomatik i Shqiperise ne Britanine e Madhe. Ne periudhen 1925-1939 ka sherbyer si keshilltar politik prane kryetarit te shtetit shqiptar.
Mbreti Zog i Pare, 1895-1961, Ahmet Zogu
Minister, Kryeminister, President, Mbret i Shqiptareve. Krejt i ri, pas Shpalljes se Pavaresise u angazhua ne levizjen kombetare e politike te vendit. Ne qeverine e dale nga Kongresi i Lushnjes, u emerua minister i Puneve te Brendshme. Caktoi Tiranen Kryeqytet. Vendosi bazat e shtetit te ri shqiptar. Ne 7 prill te vitit 1939, duke mos pranuar kushtet e pushtimit fashist, largohet nga Shqiperia se bashku me familje. Jetoi si emigrant ne disa vende, ne Turqi, Angli, Egjipt dhe perfundimisht ne France.
Ndoc Coba (1870-1945)
Deputet, Minister. Ishte delegat i Shkodres ne Kongresin e Lushnjes dhe ne qeverine e dale nga ky kongres ju caktua detyra e ministrit te Financave. Gjate periudhes 1921-1936, kreu detyra te ndryshme shteterore, ndersa ne vitin 1937-1939 qe kryetar i Bashkise se Shkodres. Nuk u pajtua me pushtimin fashist te Shqiperise. Drejtues i Mbledhjes se Konferences se Pezes me qellimin e bashkimit te te gjitha forcave antifashiste. U zgjodh anetar i Keshillit te Pergjithshem NCl. Pas clirimit te vendit arrestohet nga komunistet dhe vdes ne hetuesi nga torturat.
Hoxhe Kadri Prishtina, 1878-1925
Deputet, nenkryetar i Keshillit Kombetar, Minister. Veprimtar i Levizjes Kombetare jurist. Themelues dhe kryetar i Komitetit "Mbrojtja Kombetare e Kosoves", 1918. Nje nder organizatoret e Kongresit te Lushnjes. Ne vitin 1921 ishte deputet dhe nenkryetar i Keshillit Kombetar. Ne Kongresin e Lushnjes (27 -31 janar 1920), ku iu vune themelet e Shqiperise, Minister i Drejtesise u zgjodh Hoxha Kadri Prishtina. Vdiq ne moshen 47 vjecare.
Ali Riza Kolonja (1880-1930)
Ushtarak, politikan, Minister. Ushtarak i larte, politikan, diplomat. Ishte nje nder gjeneralet dhe organizatoret e pare te Ushtrise Kombetare Shqiptare qe u themelua nga qeveria e Vlores. Minister i Luftes ne qeverine e dale nga Kongresi i Lushnjes. Ali Riza Kolonja, ishte perfaqesues i pales shqiptare ne Komisionin Nderkombetar te Kufijve te Shqiperise (1921-1925). Ai ka luajtur nje rol te vecante per organizimin dhe modernizimin e ushtrise shqiptare.
Sotir Peci (1873-1932)
Minister, anetar i Keshillit te Larte te Shtetit. Rilindas i shquar. Figure e madhe i arsimit shqiptar. Shtypi fjalorin shqip te Kostandin Kristoforidhit. Mori pjese ne Kongresin e Manastirit (1908) dhe drejtoi Mesonjetoren shqipe te Korces. Ne vitin 1920 mori pjese ne Kongresin e Lushnjes dhe ne qeverine e formuar prej tij u emerua Minister i Arsimit. Anetar i Keshillit te Larte te Shtetit Shqiptar.
Bajram Curri (1862-1925)
Heroi i Popullit, udheheqes i Levizjes Kombetare dhe nje nga drejtuesit politik e ushtarak te kryengritjeve popullore kunderosmane dhe te luftes per clirimin dhe bashkimin kombetar te vendit. Organizator i Lidhjes Shqiptare te Pejes. Zgjidhet anetar i Komitetit Mbrojtja Kombetare e Kosoves (1918). Ne Kongresin e Lushnjes u zgjodh senator i Keshillit Kombetar dhe u caktua minister pa Portofol ne qeverine e dale prej saj. Komandant i Pergjithshem i Forcave te Armatosura ne qeverine e Hasan Prishtines (1921). Perkrahu Revolucionin Demokratik te Qershorit 1924 dhe vazhdoi qendresen kunder regjimit te Zogut derisa u rrethua dhe u vra ne nje shpelle te Dragobise
Spiro Jorgo Koleka (1880-1940)
Deputet, Minister. Veprimtar politik. Ne Kongresin e Lushnjes u zgjodh senator i Keshillit Kombetar dhe per nje kohe te shkurter ka qene nenkryetar i tij. Ka qene minister pa Portofol ne qeverine e Sulejman Delvines si edhe deputet ne Parlament (1921-1923), Minister i Puneve Botore ne disa qeveri ne vitet ne vijim.
Hysen Vrioni
Politikan, diplomat dhe minister ne disa kabinete qeveritare. Delegat i Beratit ne Kongresin e Lushnjes, zgjidhet senator dhe emerohet minister pa Portofol ne qeverine e dale prej saj. Disa here minister i Drejtesise dhe i Puneve te Jashtme ne kabinetet qeveritare ne vitet 1921-1931. Deputet i prefektures se Beratit ne vitet 1921, 1925 dhe 1932-1939.
Hasan Prishtina ( 1873-1933)
Arkitekt i Pavaresise se Shqiperise. Ideolog, vizionar, udheheqes i kryengritjes se pergjithshme per pavaresine e tokave shqiptare. Tre here deputet ne Parlamentin Osman, ku luftoi per te drejtat e shqiptareve, per njohjen zyrtare te kufijve te Shqiperise, per hapjen e shkollave shqipe, per administraten shqiptare ne Vilajetet shqiptare etj. Hasan Prishtina u emerua Minister i Puneve te Brendshme ne qeverine e Vlores dhe kryeminister ne qeverine e vitin 1921. Ishte nje nga organizatoret e Kongresit te Lushnjes dhe deputet i Dibres ne Parlamentin Shqiptar ne vitin 1921. Perpjekjet e tij per shkollen shqipe perbenin nje krah te luftes se pergjithshme per lirine kombetare shqiptare. Hasan Prishtina nder udheheqesit kryesore te Komitetit"Mbrojtja Kombetare e Kosoves". Ne vitet 1922-1923 shfaqet si nje nga figurat e opozites ne Shqiperi, duke marre pjese ne pergatitjen e Revolucionit te Qershorit (1924). Vdiq gjate nje atentati te organizuar kundra tij ne Selanik (1933). Gjithe pasurine e tij e dha per ceshtjen kombetare shqiptare.
Isa Boletini ( 1864-1916)
Luftetar dhe udheheqes ushtarak popullor, organizator e drejtues i levizjes per clirimin kombetar. Hero i Popullit. Luftetar i Lidhjes Shqiptare te Prizrenit dhe nje nga perkrahesit e themelimit te Lidhjes Shqiptare te Pejes dhe ne qendresen e saj kunder sunduesve osmane. Udheheqes dhe organizator i kryengritjeve te medha popullore kunderosmane te viteve 1909-1912. Ne ditet e shpalljes se pavaresise, ai u ndodh perkrah Ismail Qemalit ne Vlore dhe mori pjese aktive ne organizimin e forcave te armatosura per mbrojtjen e Qeverise se Perkohshme te Vlores. Anetar i delegacionit shqiptar ne Konferencen e Londres, kundershtoi me force vendimet e Fuqive te Medha per copetimin e Shqiperise. Me 23 janar 1916 u vra pabesisht nga shovinistet malazeze ne Podgorice?.
Naim Frasheri
"O malet e Shqiperise dhe ju o lisa te gjate...." Kush nga ne nuk i ka ne mendje keto vargje te poetit tone me te madh te Rilindjes Kombetare. Atdhetar, mendimtar iluminist dhe veprimtar i shquar i arsimit e i kultures se Rilindjes Kombetare. Morri pjese ne ngjarjet e Lidhjes Shqiptare te Prizrenit, dhe me penen dhe vargjet e tij iu kushtua punes per zgjimin kombetar permes levrimit te gjuhes shqipe, te letersise kombetare si dhe ngritjes se shkollave shqipe. Me perkushtimin dhe veprimtarine e tij te dendur atdhetare e kulturore, Naim Frasheri u be figura qendrore e Rilindjes Kombetare dhe u pagezua per se gjalli si "Apostull i Shqiptarizmes".
Sami Frasheri (1850-1904)
Sami Frasheri eshte ideologu me i shquar i levizjes sone kombetare. Dijetar, shkrimtar dhe publicist. Ai mbetet nje nga personalitetet me te rendesishme te Rilindjes. Ne Stamboll, zhvilloi nje veprimtari te gjere atdhetare per clirimin dhe bashkimin kombetar te popullit shqiptar. Ishte nje nder organizatoret kryesore te Komitetit Qendror per mbrojtjen e te drejtave te kombesise shqiptare dhe me themelimin e Shoqerise se te Shtypurit me Shkronja Shqip, u zgjodh kryetar i saj. Vepra "Shqiperia c'ka qene, c'eshte e c'do te behet" u be manifesti politik dhe ideologjik i Rilindjes, ku u shprehen idealet demokratike te zhvillimit politik e shoqeror te vendit, te arsimit, te kultures e te shkences. Ai shkroi edhe mjaft vepra te tjera, artikuj, libra shkolle per gjuhen shqipe, fjalore etj...
Abdyl Frasheri (1839-1892)
Udheheqes kryesor te Lidhjes Shqiptare te Prizrenit, atdhetar demokrat i shquar, nje nga ideologet perparimtare te Rilindjes Kombetare. Heroi Popullit. Minister i Jashtem i qeverise se Perkohshme Shqiptare e formuar ne Prizren. Abdyl Frasheri ishte deputet i Janines ne parlamentin e dyte osman. Ai u zgjodh kryetar i Komitetit Qendror per Mbrojtjen e te Drejtave te Kombesise Shqiptare, dhe ishte nje nga hartuesit e platformes politike qe adoptoi levizja kombetare. Abdyl Frasheri nuk e shkeputi asnjehere luften per mbrojtjen e teresise tokesore te atdheut nga lufta per autonomine e Shqiperise. Pas shtypjes se Lidhjes Shqiptare te Prizrenit, u arrestua dhe u denua me vdekje nga gjyqi special osman, por denimi u kthye ne burgim te perjetshem.
Mehdi Frasheri (1874-1963)
Deputet, Minister, Kryeminister. Veprimtar politik, publicist dhe perkthyes. Delegat i Shqiperise ne Konferencen e Paqes ne Paris. Minister ne shume kabinete qeveritare duke filluar nga viti 1919. Deputet i parlamentit shqiptar ne vitet 1921-1923 dhe kryeminister i Shqiperise ne vitet 1935-1936. Nje nga ideatoret e themelimit te Bankes Shqiptare dhe te reformes Agrare ne Shqiperi. Denoi pushtimin fashist. Ne perfundim te luftes largohet nga Shqiperia.
Dede Gjo Luli ( 1840-1915)
Dede Gjo' Luli duket se kishte lind me pushke. Prijes dhe luftetar i Levizjes Kombetare, per clirimin kombetar dhe per ruajtjen e teresise territoriale te atdheut. Hero i Popullit. Mori pjese ne qendresen e organizuar nga Lidhja Shqiptare e Prizrenit per mbrojtjen e Hotit dhe te Grudes. Aftesite e tij organizatore u shfaqen gjate Kryengritjes kunderosmane ne vitin 1911. Ne bashkepunim me qarqet patriotike, ai parashtroi ne Memorandumin e Greces kerkesen per autonomine territoriale-administrative te mbare Shqiperise. Dede Gjo Luli i qendroi besnik deri ne fund luftes per krijimin e shtetit kombetar shqiptar. Edhe pas Shpalljes se Pavaresise, megjithese ne moshe te thyer, iu desh te vazhdonte luften per mbrojtjen e vendit dhe bashkimin kombetar. Vritet ne shtator 1915 ne Sheshez afer Oroshit, nga nje prite e bere nga malazezet e serbe.
Imzot Luigj Bumci, 1872-1944
Nga Wikipedia, enciklopedia e lire: Klerik i larte, veprimtar politik, diplomat. Mik dhe bashkepunetor i vjeter i Luigj Gurakuqit. U aktivizua ne ngjarjet politike te vendit ne prag te pavaresise. Ne vitin 1911 mori pjese ne bisedimet e kryengritesve shqiptare te mbi Shkodres me autoritetet osmane. Ne dhjetor 1918 u zgjodh anetar i qeverise se perkohshme qe doli nga Kongresi i Durresit si dhe kryetar i delegacionit te kesaj qeverie ne Konferencen e Paqes ne Paris. Ne Kongresin e Lushnjes u zgjodh anetar ne Keshillin e Larte.
Elez Isuf Ndreu (1861-1924)
Elez Isuf Ndreu ka lindu ne Fshatin Sllove te Dibres. Bir i Isuf Ndreut, nga nje familje qe do behej simbol i Dibres. Strateg dhe udheheqes popullor ne luften per mbrojtjen e pavaresise kombetare. Ne krye te forcave atdhetare dibrane u ndesh me pushtuesit serbe. Tre here forcat serbe ja dogjen kullat e familjes Ndreu. Mbeshteti qeverine kombetare te Vlores dhe udhehoqi kryengritjen e armatosur ne krahinen e Dibres. Ne janar te vitit 1916, Franc Jozefi - perandori i Austro-Hungarise dekoron Elez Isuf Ndreun me Kryqin e Kontures te Oficereve te Urdhrit te Franc Jozefit (dekorate lufte). Ka marre pjese ne Revolucionin e Qershorit 1924 dhe vdiq ne betejen e zhvilluar ne Peshkopi kunder forcave te Ahmet Zogut.
