Pranimi në Universitetin e Sporteve, 3000 euro sekserit

Pranimi në Universitetin e Sporteve, 3000 euro sekserit
Ish-kryeministri Sali Berisha denoncon dyshen Rama-Nikolla si njerëzit që e shëndrruan procesin e pranimeve në universitet në një process krejtësisht korrutiv. Ish-kryeministri Berisha këtë herë sjell një rast korruptiv në Universitetin e Sporteve përmes denoncimit të qytetarit dixhital. /Citynews.al

Mesazhi i ish-kryeministrit Berisha në vijim:

“Qytetari dixhital denoncon:

Binomin famezi Rama-Nikolla qe shnderroi pranimet ne universitet ne nje proces fund e krye korruptiv

-Pranimet ne Universitetin e Sporteve behen vetem pasi i jep 3000 euro ne dore sekserit!

-Vleresimet e testeve fizike behen ne salla te mbyllura me dyer dhe dritare me grila!

-Nje konkuruese qe kishte paguar gjoben, komisioni, nga kenaqesia, i shkruan nje rezultat boteror ne kartonin e rezultatit te tij?!?! sb

“Pershendetje z. Berisha!

Jeni nder politikanet e pakte qe po demaskoni paudhesite dhe poshtersite e ketij pushteti kriminel, kembe e koke. Si shume shqiptare te tjere dua te denancoj korrupsionin e paskrupullt qe po bejet ne universitetet shqiptare.Flas per nje rast qe e kam perjetuar vete. Femija im konkuroi tek Univrsiteti i Sporteve ne Tirane. Zhvilloi stervitje per nje kohe te gjate kundrejt pages qe iu dha instruktirit,(pedagog ne UST)Para se te fillonte konkurimi, mu paraqiten shume seksere, te cilet ishin lidhur me dy dekanet e fakulteteve te UST,per te paguar 3 mije euro per fitimin e konkursit. Une nuk pranova, pasi nuk kisha aq para dhe djali im paraqitej shume mire si me mesatare dhe me normat ne stervitje.-Nuk ke per te fituar gje me keto qe pretendon, -me thane sekseret. I pyeta se si do te realizohej nese une jepja leket? -Shume thjeshte, me thane sekseret. -Edhe nese djali juaj e ben per 50 sekonda cirkuidin, ne kartonin qe ka konkuruesi dhe tek blloku do te vendoset nje rezultat 37 ose 38 sekonda. Dhe vertete ashtu behej. Vitin e kaluar, u lejuan prinderit, per te vezhguar femijet, brenda salles zhvillohej konkurimi, ndersa kete vit, cdo gje ishte hermetike. Prinderit nuk u lejuan te futen brenda, por edhe dritaret ishin te bllokuara me perde. Ambjenti ruhej me police. Komisioni shenonte piket sipas listepageses se derguar nga sekseret. Dua tju tregoj nje rast qe ndodhi gjate konkurimit: Nje konkurues, i cili kishte paguar gjoben, doli nga dera e palestres, pasi kishte “konkuruar” me kartonin e rezultatit ne dore, por u prapsua menjehere nga komisioni, pasi gabimisht i kishin shenuar ne karton nje rezultat qe thyente rekord boteror, 34 sekonda. Dhe me pas u shenua nje rezultat me te pranueshem, per te fituar konkursin. Kjo qe po ju shkruaj eshte krejtesisht e vertete. Emri dua te mbetet anonim.”

Tutorizmi prostitucional i Kastriot Myftaraj

Kastriot Myftaraj

Ardian Vehbiu, si tutor i prostitucionit intelektual

Përse është e nevojshme që dikush të pohojë se nuk është kuqezi, duke i etiketuar ata që ndjehen të tillë dhe e pohojnë këtë cilësi? Çfarë arsye ka për këtë distancim, çfarë lloj proteste na qenka kur dikush thotë: “Unë nuk jam kuqezi!”? Çfarë fibre qytetare (term i Ardian Vehbiut) ka ky term? Kuqezi është një cilësi identitare, ashtu siç është, me ngjyrat përkatëse një cilësi identitare e ngjashme në SHBA, ku jeton Ardian Vehbiu, apo në Francë, Greqi, Japoni etj. Gjithkush që është shqiptar ka të drejtë të pohojë identitetin e tij kuqezi, me fjalë dhe simbolikë imazhi.

Kjo është një gjë vullnetare, një demokraci imazhi, se askush nuk të imponon që ta pohosh cilësinë identitare kuqezi. Është një lloj plebishiti gjithëkombëtar spontan, i shndërruar tashmë në ritual, me rastin e ngjarjeve sportive. Çfarë të keqe ka këtu? Gjithkush ka të drejtë që ta pohojë sipas mënyrës së tij dhe dihet se me rastin e ngjarjeve sportive, shtresat e gjera të shoqërisë janë të prirura kah pohimi identtitare nëpërmjet ritualeve kolektive nën shenjën e ngjyrave përkatëse. Kështu ndodh gjithandej botës, jo vetëm në Shqipëri. Askund në këta vende kjo gjë nuk shkakton shqetësime. Askush në këta vende nuk e shikon një gjë të tillë si provokim. Në të kundërt, të thuash se “Unë nuk jam kuqezi!” është një provokim i dhunshëm verbal pa shkak ndaj shumicës. Është një provokim që prek në ndjeshmëritë kolektive, pra është një provokim i llogaritur për të shkaktuar reagim. Domethënë, meqënëse ata të cilët e quajnë një vlerë komunitare dhe personale pohimin e identitetit të tyre kuqezi, nuk janë dhe nuk ka si të jenë në shumicën e tyre intelektualë, pra nuk ka gjasa që ta perceptojnë këtë sfidë si një debat intelektual, që duhet zhvilluar sipas etikës së debatit, por si një provokim, atëherë kështu do të nxiten ata që të përgjigjen me dhunë verbale, qoftë edhe në mediat sociale dhe forumet online. Dhe pastaj ky reagim përdoret për ta etiketuar njeriun kuqezi si konfliktual.

Provokime të tilla organizohen para ngjarjeve të rëndësishme sportive, siç ishte rasti i ndeshjes Shqipëri-Armeni. Për këto lloj provokimesh janë të specializuar sorosianët shqiptarë, ndër ta edhe Ardian Vehbiu. Pas ndeshjes Shqipëri-Armeni, Ardian Vehbiu, në një shkrim të botuar në blogun e vet “Peizazhe të fjalës” dhe që u ribotua nga gazeta “Mapo” e sorosianit Henri Çili, dhe në të tjera gazeta e forume sorosiane, pohoi atë që ishte e qartë, se shkrimi i një vajze 20 vjeçare, me titullin provokues, “Unë nuk jam kuqezi” të publikuar në blogun e tij para ndeshjes, ishte në fakt një skenar provokues i tij. Pas ndeshjes, Ardian Vehbiu, në një shkrim të botuar blogun e tij dhe të ribotuar po nga gazeta “Mapo” doli të vjelë frutet e provokimit që kishte mbjellë. Vehbiu ua zuri për të madhe atyre që reaguan ndaj shkrimit “Unë nuk jam kuqezi”, duke i quajtur reagime të dhunshme, të pahijshme dhe që u mungon fibra qytetare. Ardian Vehbiu është një provokator intelektual i mbrapshtë. Është edhe më tepër se kaq, është një tutor ndërkombëtar prostitucioni intelektual.

Se janë shumë më pak të pandershëm se ai ata shqiptarë të cilët në emigracion, ku jetojnë bëjnë tutorin e prostitutave, të cilat për të nxjerrë jetesën shesin trupin e tyre. Ardian Vehbiu, i cili gjithashtu jeton prej shumë viteve në emigracion, në SHBA, gjen ndonjë femër njëzetvjeçare në rrethet sorosiane, për ta keqpërdorur mendërisht, duke e bërë zëdhënëse të ideve të tij të përpunuara në laboratorët sorosianë, në mënyrë që pastaj të ketë mundësi të dalë ai vetë për të reaguar kinse i habitur dhe i indinjuar ndaj pasojave të provokimit të tij. Është një qëndrim intelektual antietik.

Pas ndeshjes Serbi-Shqipëri, tetorin e kaluar, një tjetër antikuqezi, Ermal Petushi botoi në gazetën “Tema” shkrimin me titull “Të dhjerë, por krenarë” që ishte përgjigje ndaj reagimit kuqezi të asaj që ndodhi në Beograd si dhe të dënimit që UEFA dha ndaj Shqipërisë. Në këtë shkrim Petushi thoshte se vërtet në Beograd na bënë një padrejtësi, por ne nuk kemi të drejtë ta kërkojmë fajin te të tjerët sa kohë që jemi “të dhjerë”, domethënë kur nuk jemi të barabartë me Europën. Por e tillë nuk është as Greqia, e cila është që prej 35 viteve anëtare e Bashkimit Europian, madje i ka krijuar Europës probleme më tepër se çdo vend tjetër. A e kanë mbyllur gojën grekët për shkak të kësaj? Aspak. A nuk kemi të drejtë ne shqiptarët të ankohemi edhe kur na bëjnë padrejtësi? Jo, thotë Ermal Nikollaq Petushi nga Lushnja.

Por le të kthehemi te Ardian Vehbiu. Problemi rëndohet për shkak se Ardian Vehbiu, i cili është i njohur për këto qëndrimi, vitin e kaluar fitoi çmimin e ndarë nga Ministria e Kulturës e Shqipërisë, si publicisti më i mirë. Kjo është loja e dyfishtë e Edi Ramës, i cili nga njëra anë shtiret kuqezi, në anën tjetër nxit dhe shëprblen dhunën intelektuale sorosiane ndaj kuqezinjve.

Vetëpohimi kolektiv kuqezi është një tregues i energjisë kolektive të njeriut shqiptar. Tashmë duhet gjetur mënyra që kjo energji të kanalizohet për të bërë punë të mira. Është gabim të thuhet se përse na shërben vetëpohimi kuqezi kur kur kemi këtë apo atë problem që e lemë pa zgjidhur. Vetëpohimi kolektiv kuqezi jo vetëm që nuk është një pengesë për t’ i zgjidhur problemet, por madje është një premisë psikologjike për të pasur disponimin e nevojshëm për t’ u marrë si shoqëri me këto probleme, në mënyrën e duhur.

–

Skandaloze: Kastriot Myftaraj thotë se Meka e Medina duhet të goditen me bomba atomike


Gazetari Kastriot Myftaraj, i njohur për artikujt e tij kontrovers, ka propozuar që të hidhen bomba atomike në Medinë e Mekë, për ta zgjidhur “problemin e botës me Islamin”

Ai ka ngritur paralele mes Hiroshimës & Nagasakit me Mekën & Medinën, në shkrimin që mund ta lexoni më poshtë.

Problemi i botës me Islamin zgjidhet duke u bërë Meka “Hiroshima” dhe Medina “Nagasaki”

Në thelb, problemi që ka bota sot me terrorizmin islamik është i njëjtë me problemin që kishte SHBA me militarizmin japonez në fund të Luftës së Dytë Botërore. Atëherë, japonezët kishin bindjen se Perandori ishte Arahitogami, domethënë hyjni i mishëruar si njeri. Ky status hyjnor i tij ishte sanksionuar edhe në Kushtetutën e Japonisë. Hedhja e bombave atomike nga amerikanët në dy qytetet japoneze, Hiroshima dhe Nagasaki, kishte si qëllim të shkatërronte besimin e japonezëve në statusin hyjnor të sundimtarit të Japonisë. Nëse perandori ishte hyjni, atëherë supozohej që ai të kishte fuqi për të mos lejuar që këto armë të tmerrshme të qëllonin territorin japonez. Kur kjo ndodhi, u humb besimi i publikut se perandori ishte hyjni.

E njëjta gjë vlen edhe për terrorizmin islamik. Terroristët frymëzohen nga libri bazë i fesë islame, Kurani, çdo fjalë e të cilit supozohet të jetë kumtuar nga Zoti (Allah), nëpërmjet kumtuesit Muhamed, për këtë i quajtur profet. Nga ana tjetër pretendohet se ekstremistët islamikë e keqinterpretojnë këtë libër, për ta përdorur atë për nxitjen e luftës. Si shembull për këtë sillen fjali të librit ku Allahu bën thirrje për bashkëjetesë paqësore me njerëzit e feve të tjera. Por qëllimisht harrohet konteksti në të cilin thuhet kjo gjë dhe që është ai i nënshtrimit të jomuslimanëve ndaj muslimanëve. Pasi të nënshtrohen, jomuslimanët mund të trajtohen me zemërgjerësi, duke paguar edhe taksën përkatëse për mbrojtjen që iu bëhet, domethënë të paguajnë tribut për të jetuar.

Për atë që dëshiron të kuptojë, është e qartë se Kurani përmban një doktrinë politiko-ushtarake për sundimin e botës, dhe Islami i bazuar në këtë libër nuk është aspak një fe paqësore.
Terrorizmi islamik është vetëm një nuancë taktike e Islamit, i cili e ka parim strategjik kuranor nënshtrimin e botës. Objektivi strategjik është nënshtrimi i botës; një taktikë për arritjen e këtij objektivi është terrorizmi islamik. Për këtë arsye duhet asgjësuar Islami si fe, jo thjesht terroristët islamikë. 1.6 miliard njerëz janë robër shpirtërorë të një doktrine djallëzore, Islamit. Edhe ata duhen çliruar nga e keqja. Mënyra më e sigurt është që t’ u jepet muslimanëve të kuptojnë, në mënyrë bindëse se nuk ekziston Allahu i plotfuqishëm, dhe se ai nuk mbron dot as vendet më të shenjta të Islamit, Mekën dhe Medinën. Për këtë qëllim duhet të goditen me bomba atomike Meka dhe Medina. Duhet të zhduket nga faqja e dheut Kaaba, së bashku me Gurin e Zi, simbolin e pranisë së Allahut në botë, si dhe me varrin e Muhamedit. Hexhazi, pjesa e Gadishullit Arabik ku gjenden Meka dhe Medina duhet të shpallet zonë e ndaluar dhe as Arabisë Saudite nuk duhet t’ i lejohet që të ushtrojë sovranitetin shtetëror atje. Me këtë zhduket Islami si religjion sepse ai është i lidhur me pelegrinazhin (Haxh) në Mekë.

Kur muslimanët e botës të shohin se vendet më të shenjta të Islamit u shkatërruan pa qenë në gjendje Allahu i Madh që t’ i mbronte do ta kuptojnë se kulti i Allahut është i rremë, e po ashtu edhe ai i Muhamedit. Ky vetëdijësim do të kushtëzojë reagimin e tyre. Grupet terroriste islamike do të shpërbëhen si akulli në shkretëtirë. Kohezioni i tyre mbështetet në bindjen e anëtarëve të tyre fanatikë te plotfuqishmëria e Allahut. Edhe terroristi më fanatik nuk do të gjejë më kauzë për luftë.

Dy bomba atomike të hedhura në Meka dhe Medina do të kenë një efekt përshpejtues magjik për reformimin e shoqërive në botën islame. Brenda ditës do të jetë zhdukur pengesa kryesore për reformimin e këtyre shoqërive.

Bota dhe posaçërisht Europa dhe SHBA nuk kanë thjesht një problem me terrorizmin islamik, por kanë një problem me Islamin si religjion.



Synimi i Edi Ramës është arrestimi i Ilir Metës dhe i Sali Berishës


Në emisionin “Zonë e Lirë” të gazetarit të njohur Arian Çani ishin të ftuar edhe dy analistë:Ilir Kulla dhe Kastriot Myftaraj. Tema e Çanit ishte :”Rama-Metës apo Meta-Ramës” ose në gjuhën më popullore do të thoshte se cili do t’ia fus tjetrit. Ilir Kulla mbrojti idenë se reforma në drejtësi, ndonëse duhet, përsëri po luhet për të ndryshuar rezultatin politik të zgjedhjeve të ardhshme parlamentare, ku dihet se PS-ja nuk fiton e vetme. Dhe sipas skemës Ilir Meta do të jetë kryeministri i pas zgjedhjeve të reja. Ndaj me këtë reformë synohet të goditet Ilir Meta dhe LSI si një forcë e cila bën pushtetin.Duke ditur këtë rrezik votash të LSI, sipas Kullës, po synon kryeministri të rrëzojë Ilir Metën për ta zbehur ose zhdukur si forcë politike me anë të ndryshimit të sistemit zgedhor si dhe me anë të drejtësisë së re,pas reformës, e cila prapë do të jetë në thelb po kjo, e përdorur nga politika.

Ndërsa Kastriot Myftaraj që siç duke ka informacione të kodifikuara, por edhe kontakte të shumëllojshme, pohoi në emision se e gjitha kjo reformë po bëhet që të largohen nga skena politike Sali Berisha dhe Ilir Meta. Më saktë ai tha se pas reformës synohet nga Edi Rama që prokurorët e gjyqtarët e emëruar të arrestojnë e dënojnë Sali Berishën e Ilir Metën. E tha shkoqur, analisti Kastriot Myftaraj, i cili pohoi se Lulzim Basha i ka dhënë fjalën ambasadorit amerikan Lu se do ta votojë reformën e drejtësisë si PD nëse është sipas Venecias. Siç duket palët Rama-Basha, ku flitet edhe për një takim të fshehtë mes tyre, kanë rënë dakort që sejcili pastron oborrin e tij nga konkurenti. Pra Basha heq qafe Berishën , kurse Rama palos Metën. Por kjo me reformën e re, duke i arrestuar.

Këtë e zbuloi Myftaraj. Ndërsa Ilir Kulla theksoi se mund të jetë dëshirë e Ramës dhe e Bashës, por grupin parlamentar të PD-së e zotëron Berisha e nuk e votojnë sëbashku me Ramën, duke spostuar Metën. Por dhe Meta nuk rri duke fjetur.

Loja sapo është trazuar në skenën politike shqiptare dhe fakti që kryeministri synon pastrimin e së majtës, pra të Metës, për hir të një pushteti personal të krijon shqetsim të madh për demokracinë e vendit. Pastrimi vjen me votë dhe me një drejtësi të pavarur. Në të kundërt rreziku është i madh për demokracinë e një vendi.




Enver Hoxha ishte nipi i Sulltan Muradit V

Midis Enver Hoxhës dhe Sulltan Muradit V ka një ngjashmëri fizike të habitshme që mund të shihet edhe në këto fotografi. Nga vjen kjo ngjashmëri, kur është e sigurt se nuk ka asnjë mundësi që Muradi V të jetë babai biologjik i Enver Hoxhës, pasi Muradi V ka vdekur në 1904, katër vite para se të lindte Enver Hoxha? Por lidhja mes Enver Hoxhës dhe Muradit V vjen nga Bimbash Halil Musa Beu, komandanti i Xhandarmërisë së Gjirokastrës.

I njohur zyrtarisht si boshnjak, Halil Musa Beu, përfolej si djali ilegal i Muradit V. Enver Hoxha, i cili nga ana e tij përfolej si djali ilegal i Bimbash Halil Musa Beut zhduku çdo fotografi të babait të tij biologjik, jo vetëm ato që gjendeshin në Shqipëri, por edhe ato që gjendeshin në Stamboll. Njerëz të paguar nga Enver Hoxha e kanë bërë këtë gjë në vitet gjashtëdhjetë, në Turqi.

Muradi V qëndroi për vetëm tre muaj në fronin sulltanor, që nga 30 maji deri në 30 gusht 1876. Ai ishte i biri i Sulltan Abdylmecidit I dhe i një nëne gjeorgjiane, nga Mingrelia, vendlindja e Berias, shefit të frikshëm të policisë sekrete sovjetike. Kjo mund të ketë qenë arsyeja që Enver Hoxha ka pasur mbështetjen e posaçme të Berias, por edhe të Stalinit në luftën për pushtet brenda udhëheqjes komuniste shqiptare.

Pas rënies nga froni të Muradit V në fronin sulltanor u ul vëllai i tij Abdyl Hamidi I, i cili qëndroi në fron 33 vite deri në 1909. Muradi V, edhe pas rënies nga froni, vazhdoi të mbante statusin e princit, bashkë me privilegjet përkatëse. Muradi V kishte lindur në 1840. Që në moshë të re ai u shqua për aventura erotike. Ai u martua nëntë herë gjatë jetës së tij. Për herë të parë u martua në moshën 16 vjeç. Shumicën e martesave i bëri pas rënies nga froni sulltanor kur u martua pesë herë.

Muradi V ishte sulltani i fundit otoman me këtë emër që ka një lidhje të posaçme me kombin shqiptar. Muradi I u vra në Fushë-Kosovë në 1389, duke iu lënë si dhuratë të keqe shqiptarëve mitin e rremë historik serb për Kosovën. Muradi II vdiq gjatë rrethimit të Krujës, në 1450. Muradi V na la si dhuratë Enver Hoxhën.
Në albumin bashkëngjitur këtij shkrimi gjenden tre fotografi të Muradit V dhe tre fotografi të Enver Hoxhës. Meqënëse Muradi V mbante mustaqe, është përzgjedhur edhe një fotografi e Enver Hoxhës ku ai ka mustaqe.

Migjeni, i pari mësues falsifikator, me statujë



Këto ditë në qytetin e Pukës u përurua statuja e Migjenit, e ngritur me shkakun se ai ka punuar mësues i shkollës fillore në Pukë, në vitet ‘30. Migjeni paraqitet i ulur, ndërsa në prehër mban një fëmijë, nxënës i tij pukian.

Migjeni, i cili ishte i sëmurë nga tuberkulozi, nuk mund të punonte mësues, aq më tepër në një shkollë fillore, me fëmijë të mitur. Sipas ligjeve të kohës, çdo njeri që kërkonte të punonte mësues, duhet të paraqiste një raport të lëshuar nga mjekët që të vërtetonte se nuk vuante nga sëmundje ngjitëse. Ata që vuanin nga tuberkulozi e kishin kategorikisht të ndaluar të punonin si mësues.
Migjeni 22 vjeçar, mundi të emërohej mësues në 1933, sepse paraqiti një dokument të rremë mbi gjendjen shëndetësore të tij, kur i kërkoi Ministrisë së Arsimit të Shqipërisë që të niste punë si mësues.
Në sajë të këtij dokumenti të rremë, në 13 maj 1933, Këshilli i Ministrave, me vendimin nr. 874, e emëroi Millosh Gjergj Nikollën, alias Migjeni, mësues në katundin Vrakë të Shkodrës, me një page mujore prej 160 franga ar. (8 napolona ar)
Në sajë të kësaj page është që Migjeni paraqitet në statujë i veshur mirë (nxënësi i ulur në prehrin e tij paraqitet i veshur me një këmishë të shqyer.)
Migjeni nuk falsifikoi vetëm raportin për gjendjen shëndetësore të tij, por ai kishte falsifikuar edhe diplomën e shkollës që kishte kryer në Jugosllavi. Ai kishte kryer Seminarin Fetar Ortodoks, çka thuhet edhe në biografitë zyrtare të tij të botuara në kohën e shtetit komunist, kur u ngrit kulti i Migjenit. Por në Ministrinë e Arsimit të Shqipërisë, në 1933, paraqiti një diplomë të Shkollës Normale, që është një shkollë laike, me drejtim mësuesinë. Falsifikimi i Migjenit provohet nga shkresa nr. 1574, e datës 8 maj 1933, me të cilën Ministria e Arsimit e Shqipërisë, i dërgon Këshillit të Ministrave, propozimin që Migjeni të emërohet mësues. Në këtë shkresë thuhet se Migjeni ka kryer Normale të Ballkanit, pa u specifikuar vendi se ku ka studiuar ai. Gjithashtu thuhet se Migjeni nis punë për herë të parë si arsimtar.
Kështu, Migjeni nisi punë si mësues duke kryer dy falsifikime dokumentesh, gjë për të cilën ai duhet të kishte shkuar në burg. Dy vite më pas Migjeni do të emërohej mësues në Pukë.
Migjenin e larguan nga shkolla e Vrakës për shkak të skandalit që shkaktoi dashuria e tij me vajzën e xhaxhait, Bojka Nikolla, për të cilën ai ka shkruar edhe një poezi. Vraka ishte afër Shkodrës dhe Bojka shkonte e vizitonte atje. Pas ndarjes nga Bojka, Migjeni kaloi nga incesti në një tjetër lloj perversioni seksual, duke zbuluar pasionin e tij për djemtë e vegjël.
Ky zotëri nga Shkodra, megjithëse i veshur mirë dhe shumë sqimatar, nuk nguronte t’ i merrte në prehër fëmijët e vegjël malësorë me pastërti të dyshimtë, ata më të preferuarit prej të cilëve i lante me duart e tij me ujë të nxehtë dhe sapun, në një legen të madh që e kishte sjellë me vete.
Është fakt se të preferuarit e tij, ata që i përmendi me emër, u bënë perversë seksualë dhe pedofilë më vonë.Njëri prej tyre, i cili më vonë u bë zyrtar i lartë i shtetit komunist në nivel lokal, u ekzekutua nga Sigurimi i Shtetit në Elbasan me porosi të Enver Hoxhës, si pedofil, veprimtaria e të cilit kishte rënë shumë në sy.
Shteti shqiptar i kohës së Monarkisë u tregua shumë zemërgjerë me Migjenin, pikërisht për atë arsye për të cilën migjenofilët e mëvonshëm mëtojnë se u keqtrajtua, domethënë për shkak të veprës së tij si poet dhe publicist. Në kohën që Migjeni nisi të përfolet në Pukë si pedofil, shteti i dha mësuesit 26 vjeçar një bursë për të kryer studimet universitare në Itali. Kështu, në 1937 Migjeni shkoi në Torino të Italisë, por për shkak të gjendjes shëndetësore në fillim shkoi në një klinikë për të kuruar tuberkulozin e tij. Atje edhe vdiq në 1938. Kjo është e vërteta e pamohueshme e Migjenit. Ai ishte një falsifikator ordiner.
Migjeni ishte një falsifikator edhe në poezinë e tij, për të cilën u krijua një kult, vecanërisht, në kohën e shtetit komunist. Poezia e Migjenit është plagjiaturë e rëndomtë e asaj të Majakovskit, poetit komunist rus, i cili është ati i poezisë propagandistike. Ironikisht, kulti i Migjenit në Shqipëri u kërkua të krijohet së pari gjatë pushtimit fashist. Vepra e Migjenit, e cila u botua pothuajse e plotë që në kohën e Monarkisë në Shqipëri, më pas u botua e plotë edhe gjatë pushtimit fashist të vendit. Arsyeja ishte se Migjeni kishte bindje filozofike të ngjashme me fashistët, posacërisht nazistët, duke qenë se adhuronte filozofinë e Nietzsche (Niçe. Por për veprën e Migjenit nuk pati ndonjë interesim të madh nga lexuesit. Shteti komunist e vazhdoi punën për ngritjen e kultit të Migjenit atje ku e lanë fashistët dhe bëri shumë për këtë

Prekja që të lë pa ndërgjegjje

Një rast klinik na paraqet një diçka të veçantë mbi ndërgjegjjen dhe substratin e saj fiziko-trunor. Bëhet fjalë për disa neurokirurgë që duke stimuluar një rajon të caktuar të trurit të pacientit të vet e kanë parë këtë të fundit të humbasi papritur vetëdije.

Siç e thashtë rasti klinik është i veçantë, meqënëse neurkokirurgët shumë rrallë kanë mundësi të stimulojnë drejtëpërdrejtë koren trunore të pacientëve me anë të impulseve elektrike. Kjo jo sepse do t’i shkaktonte ndonjë dhimbje pacientit – truri nuk ka receptorë ndijorë të dhimbjes – por për arsye kyesisht etike.

Pacienti tek i cili është vëzhguar dukuria në fjalë, pra e të humburi të vetdijes pas stimulimit elektrik të një zone të caktuar të kores së trurit, gjendej në shtratin e sallës operatore meqë duhej të operohej nga një tumor (glioma).

Rutina e punës së neurokirurgëve kërkon që fillimisht të realizohet një hetim funksional i zonës përqark indit tumoral që do të pritet nga bisturi i neurkirurgut. Përse bëhet kjo?, do të pyes ndodkush. Kjo bëhet sepse, duke i dhënë kores trunore të pacientit impulse të vogla elektrike shihet edhe reagimi i pjesëve përkatëse të trupit, të cilat i kanë neuronet përgjegjës në atë zonë të caktuar trunore (të kores trunore).

Pacienti qëndron i ulur, nën anestezi rajonale, ndërsa pas tij neurokirurgu pickon me impulse elektrike sipërfaqen e trurit; mëpastaj kirurgu pret se si do të reagojë pacienti, duke kërkuar nga ky i fundit informacione të mëtejshme, kur është e nevojshme.

Në rastin klinik pacienti “dha” një përgjigje të veçantë. Gjatë ndërhyrjes eksploruese (awake surgery) kur neurokirurgët stimuluan lëndën e bardhë nën zonën PCC (Posterior Cingulate Cortex) në krahun e majtë të trurit, ndërgjegjja (vetdija) e pacientit u shkëput nga bota e jashtme.

Ilustrim nga rasti klinik - PCC, Posterior Cingulate Cortex - (shiko bibliografinë)

Mësojmë se, fenomeni është koherent me vëzhgime të mëparshme të rasteve të ngjashme, që tregojnë një humbje të plotë të ndërgjegjjes të lidhur me çaktivizimin funksional të zonës së kores trunore të emërtuar PCC – në pacientë në koma, në gjendje vegjetative, epilepsie apo anestezie.

Pacienti, më pas, e përshkroi gjendjen e vet si atë të gjumit. Ky pohim i pacientit, thonë autorët, sugjeron se nuk ka patur një shkëputje të plotë të vetdijes, por vetëm një tëhuajëzim nga bota e jashtme dhe ruajtje e një gjendjeje minimale. Megjithatë, shtojnë sërisht autorët, ky pohim i pacinetit duhet pranuar dhe interpretuar me rezerva meqë mund të jetë edhe rezultat i një krijimi të pavullnetshëm.

Studime të ndryshme neurofiziologjike dhe të neuroimazherisë tregojnë se korja trunore mediale posteroparietale luan një rol parësor në proceset e lidhura me ndërgjegjen, si tek pacientët me çrregullime të vetdijes si tek subjektet e shëndetshëm.

–

© Rinstinkt 2014

Bibliografia:

Herbet G, Lafargue G, de Champfleur NM, Moritz-Gasser S, le Bars E, Bonnetblanc F, & Duffau H (2014). Disrupting posterior cingulate connectivity disconnects consciousness from the external environment. Neuropsychologia, 56C, 239-244 PMID: 24508051

————————————————————————

Metodat shkencore dhe investimit në kërkimin shkencor- Farmakogjenetika

Një ndër shumë shkencat e reja, të cilat lindin si domosdoshmëri e strukturimit të informacioneve të shumta, që njerëzimi përfton nëpërmjet metodës shkencore dhe investimit në kërkimin shkencor, është edhe farmakogjenetika.

Farmakogjenetika ka në bazë të saj mjekësinë e ngritur mbi gjenet. Kështu farmakogjenetika i personalizon farmakët (ilaçet) për t’i përputhur me strukturën personale të individit, e cila i detyrohet edhe gjeneve të këtij.

Me dijet e sotme, një doktor apo një kërkues shkencor nuk ka si ta dijë nëse një mjekim e veçantë (pra jo i zakonshëm!), do t’i japi të mira apo do t’i shkaktojë ndonjë dëm pacientit që i nështrohet trajtimit.

Gjenet e individit, e veçaërisht gjenet që kodifikojnë për proteina apo enzima që kanë të bëjnë me metabolizmin e drogërave dhe ilaçeve, kanë një efekt të madh, mjaft të rëndësishëm mbi mënyrën se si organizmi i individit reagon ndaj një droge specifike.

Këtu hynë në punë farmakogjenetika, e cila merr në shqyrtim diferenca mjaft të vogla, të cilat janë kushtetuese të ndrysheueshmërisë mes individëve… dhe mbi këto diferenca krejt të vogla përpiqet (të paktën aktualisht) të ndërtojë një terapi sa më të efektshme dhe të suksesshme.

Natyrisht, siç edhe çdo aktivitet tjetër i ri i sjellë në jetë nga njerëzimi, farmakogjenomika ka edhe implikime etike dhe morale. Duke filluar nga çështjet e ruajtjes së informacioneve private (privatësisë), nga perceptimi i gabuar i gjeneve dhe nga diskriminimi i mundshëm që mund të lindi, kryesish si pasojë e shtrembërimit të fakteve nga mediat dhe gazetarët e paditur, të cilët si në shumë raste të tjera nuk dinë ta kapin drejtë thelpin e çështjes, edhe duke mistifikuar dhe spekuluar shpesh paturpësisht.

Gjithsesi nuk duhet harruar, se farmakogjenetika kur të jetë mjaft e zhvilluar do të gjejë aplikime vetëm në raste specifike, ku një karakteristikë e veçantë e sëmundjes apo procesit patologjik ka një kolonë të fortë mbështetëse tek gjenet. Pa harruar edhe se pjesa më e madhe e sëmudjeve janë rezultat i një loje komplekse ku shenjat dhe simptomat janë rezultate të ndërveprimit mes faktorëve gjenetikë dhe ambientalë, apo jo gjenetikë.
–

Grid Rroji : Korrupsioni, paria keqqeverisëse dhe marria kolektive

Një sondazh ndërkombëtar i organizatës amerikane Pju Risërç (Pew Research) tregon se 90 % të shqiptarëve ndjehen shumë apo mjaftueshmërisht të shqetësuar nga korrupsioni në vend. Shifra është alarmante dhe kjo duhet të ishte një nga temat më të nxehta të fushatës zgjedhore e cila ka hyrë në fazën e vet më intensive. Por klanet e parisë së Tiranës e kanë injoruar krejtësisht këtë sondazh dhe e kanë dënuar me heshtje. As qeveria e as opozita nuk e kanë përmendur sondazhin dhe gjasat janë që edhe po e përdorën në të ardhmen e afërt do t’a instrumentalizojnë për qëllime të ngushta përfitimi politik.

Sakaq, në një vend normal demokratik, të injorosh një problem që shqetëson fort shumicën dërrmuese të qytetarëve është e pakonceptueshme. Në një vend normal demokratik shqetësimet e qytetarëve kanë përparësi tërësore për politikën. Mirëpo në oligarkinë hajnore të Shqipërisë, paria nuk dëshiron qeverisjen e mirë për shkak se kërkon të shfrytëzojë me çdo kusht pushtetin për pasurim personal. Përplasja zgjedhore edhe në këtë fushatë i shërben luftës së tyre për zotërimin e të mirave publike që garanton kontrolli i shtetit, por nuk synon arritjen e së mirës publike. Ndaj, dhe palët do të vazhdojnë t’a injorojnë shqetësimin e qytetarëve të vet.

Qeveria ka kohë që e ka gjetur armën retorike kundër sondazheve të perceptimit të korrupsionit. Propagandistët e saj përsërisin ad nauseam se “kjo është çështje perceptimi dhe nuk përfaqëson realitetin”. Mirëpo një perceptim i 90% të shqiptarëve është statistikisht i rëndësishëm sepse shpreh ndjesitë dhe eksperiencat e shumicës së stërmadhe të shqiptarëve. Gjithashtu, Shqipëria është vend i vogël dhe në shumicën e rasteve populli e di se sa dhe si vjedhin qeveritarët. Askush nuk ka nevojë për sondazhe perceptimi për të parë se si dhe ku vjedhin qeveritarët e sotëm dhe familjarët e tyre, si dhe cilat klane kriminale i mbështesin apo sa vila kanë ndërtuar gjatë viteve në pushtet. Siç jam shprehur më parë, qeveria e “duarve të pastra” u shndërrua në “kopenë me putra të mëdha”. Pra qeveria nuk mundet t’a bëjë kauzë korrupsionin përveçse kur akuzon qeveritarët socialistë se ata vidhnin më shumë.

Nga ana tjetër, opozita nuk e ka bërë kauzë korrupsionin për dy arsye. E para sepse një pjesë e madhe e funksionarëve të lartë të saj janë të akuzuar për korrupsion si gjatë qeverisjes Nano ashtu edhe gjatë drejtimit të Bashkisë së Tiranës nga Rama. Ata e dinë se kundërshtarët e tyre politikë do t’jua përmendin bëmat dhe loja shndërrohet kush është më pak i pistë se tjetri. Sikurse, ithtarët e Ramës kanë pritur me durim pushtetin tetë vjet në opozitë. Tani ata nuk dëshirojnë që të kenë kalë beteje korrupsionin kur mezi po presin të zëvendësojnë të korruptuarit e PD-së në poste ku mund të sigurohet jeta e stërnipërve. Ndaj, në vend që opozita të merret seriozisht me fenomenin, lufta kundër korrupsionit reduktohet qëllimisht në luftë personale kundër Berishës dhe familjes së tij. Ndonëse ka shumë fakte mbi lidhjet e tyre ekonomike dhe kriminale, fenomeni i korrupsionit përfshin shumë më tepër se sa fëmijët e Berishës. Po ashtu, shqiptarët e kanë të vështirë të besojnë se kryebashkiaku Rama “kursen” vetëm treqind dollarë në vit. Kësisoj, opozita bën sikur denoncon, sa për sy e faqe por në realitet kërkon rotacionin për të qenë ajo në krye të aferave.

[…]

Pasojat e sjelljes së parisë janë tepër të rënda për qytetarët. Për shkak të vullnetit të parisë për të sunduar e jo për t’i shërbyer qytetarit kemi sot një sistem politik oligarkik. Në këtë sistem vidhet dhe tjetërsohet vota, mbahet populli në një perde të trashë propagande, keqpërdorohen dhe vidhen burimet natyrore të vendit dhe ç’është më e rëndësishmja mohohen dhe shpërfillen vlerat morale. Më tej, kjo pari e kriminalizuar kërkon t’ja imponojë të gjithë shqiptarëve kulturën kriminale si rruga e vetme drejt kapitalizmit. Pra, siç ka thënë Shinasi Rama, paria është gjarpri që po i kafshon një e nga një shqiptarët për t’i bërë si vetja. Mirëpo në fund të kësaj helmatisje sistematike përfundojmë në një botë gjarpërinjsh ku jo vetëm pjesëtarët e shoqërisë por edhe mjedisi është i helmatisur. E në këtë mjedis mund të jetojë vetëm një bashkësi e marrosur kolektivisht.

Fatmirësisht, sondazhi i perceptimit të korrupsionit tregon se puna sistematike e parisë për të na helmatisur nuk ja ka dalë të na deformojë si popull. Nëntëdhjetë përqind e shqiptarëve e kanë shprehur qartë neverinë e tyre për keqqeverisjen, korrupsionin, hajninë dhe mungesën e vlerave të parisë. Mirëpo të qenit i ndërgjegjshëm për situatën e rënduar nuk mjafton. Duhet vepruar për t’a ndalur sundimin e parisë e për të dalë nga qerthulli helmatisës ku po mundohen të na fusin. Siç ka thënë shkrimtari amerikan Dejvid Ignatius “historia është e pamëshirshme me popujt pasivë”. Sado fort të mundohemi t’a shmangim zvetënimin dhe deformimin që na ka taksur paria e Tiranës, mosveprimi i shërben asaj. Sa më në heshtje të rrimë aq më shumë ja rrisim shanset parisë që t’ja dalë në këtë ndërmarrje djallëzore.

Këtë herë duhet të mos sillemi sikur na ka kapluar marria kolektive. Në këto zgjedhje, ka ardhur koha që populli t’i verë kryqin parisë dhe veglave të saj e të gjithë bashkë të fillojmë ndërtimin e një të ardhmeje të re. E ardhmja e shqiptarëve duhet të mbështetet mbi baza të shëndetshme morale dhe demokratike dhe tek ndërtimi i shtetit komb. Askush nuk do na e ketë fajin nëse e lejojmë parinë e Tiranës të na shtyje përsëri drejt marrisë kolektive. Zgjedhja është e jona.

Psikologji spekulative dhe autoreferenciale

(nga Sciencemag)

Vazhdojnë përgjigjet dhe kundër-përgjigjet siç edhe ankesat foshnjarake të ngjallura nga puna dhe përfundimet e Many Labs Replication Project – një projekt që prej disa kohësh ka marrë përsipër ripërsëritjen e disa kërkimeve shkencore të famshme në fushën e psikologjisë, më saktë të psikologjisë shoqërore.

Ripërsëritja e një kërkimi shkencor është një mjet themelor i metodës shkencore, meqë një konfirmim i dalë nga përsëritja e studimit/eksperimentit i jep një plus të madh përfundimeve të nxjerra nga studimi/kërkimi origjinal; në të kundërt nëse studimi/kërkimi shkencor origjinal nuk arrihet të përsëritet – gjithnjë duke zbatuar një metodologji të caktuar – kjo është një shenjë e keqe, që nuk flet aspak mirë për studimin, përfundimet e të cilit zhvlerësohen.

Projektit të Ripërsëritjes Many Labs i janë shtuar edhe 100 kërkues të tjerë, të gjithë të gatshëm për të hetuar disa nga studimet më të famshme të psikologjisë – të cilat studime, siç e përmenda, nuk po duket se shkojnë mirë me rigorozitetin shkencor.

Projekti ka ripërsëritur dhe ka verifikuar korrektësinë e 27 eksperimenteve të psikologjisë mjaft të njohur në leteraturën e fushës, dhe ka gjetur se, më shumë se gjysma e tyre kanë dhënë një dështim të pjesshëm ose të plotë. Korolari i menjëhershëm është: a është psikologjia një fushë shkencore, duke parë këtë pamjaftueshmëri “fryme shkencore” dhe këtë frymë të mbifryrë spekulative?

…

Megjithatë; Projekti Many Labs është sulmuar fort, kryesisht nga autorët studimet e të cilëve futën ujë dhe nuk i qëndruan dot provës së ripërsëritjes. Akuza e tipit “Ndihem si një kriminel hipotetik që nuk ka të drejtë mbrojtjeje dhe nuk ka mënyrë për të patur drejtësi”, vjen nga Simone Schnall nga Universiteti i Kembrixhit në Mbretërinë e Bashkuar, autore studimesh mbi “konjicionin e trupëzuar” (embodied cognition). Autorja ndihet nën akuzë pas përfundimit negativ të replikimit të një studimi të vitit 2008 që vinte në “dukje” se si ndjesia morale mund të manipulohej nga larja e duarve (pastërtia). Shtatë në tetë eksperimente që kanë të bëjnë me “konjicionin e trupëzuar” nuk patën një rezultat të mirë.

Vënia në dyshim e punës së studiuesve që bënë ripërsëritjet e eksperimenteve do të ishte krejt e panevojshme meqë është përdorur një protokoll i pre-regjistruar… pra janë sjellë në mënyrën më të mirë të mundshme, atë shkencore, çka, tani, nuk mund të thuhet për studiuesit që kishin ngritur në këmbë këto eksperimente. Pavarësisht gjithçkaje shumë tregohen ende kokëfortë në stoicizmin e tyre, duke folur për “replication bullying”.

…

Çka po ndodh është një ngjarje e paprecedentë të botën e psikologjisë. Po rritet tendenca, e shumë pritur por e vonuar, për të përdorur kriteret më rigoroze të mundshme dhe metodologji empirike dhe kërkime të bazuara mbi të dhëna, përkundrejt të qëndruarit në fushën e derisotshme të spekulimeve dhe të verifikimeve llafologjike autoreferenciale.

Një debat që nuk ka pse të mungojë, meqë mentaliteti shkencor duhet përdorur domosdo (edhe) në një fushë si psikologjia shoqërore, e cila ka disa kohë që kërkon të futet në rangun e shkencave, por pa mundur dot…

Bibliografia:

Center for Open Science
Replication effort provokes praise—and ‘bullying’ charges
Psychology’s Bold Initiative

Eksperimente të famshëm psikologjie

Ndërsa flasim, Shoqata Amerikane e Psikologjisë ka një Kod Etike i cili duhet medoemos të respektohet, në të gjitha nenet e veta, që nga konfidencialiteti i informacioneve të përftuara e deri tek beneficet apo pasojat negative që mund të ketë subjekti, nëse duam të kalojmë filtrin e etikës për zhvillimin e një eksperimenti psikologjik.

Natyrisht, sikundër nga kujton Mental Floss, ka patur gjatë historisë edhe eksperimente të psikologjisë, të cilët sot nuk do të mund të realizoheshin, pikërisht për shkak sepse jo të drejtë nga ana etike.

Këto eksperimente janë kundër, apo më mirë të them thyejnë, direktivat e kodit të sjelljes dhe principeve etike të American Psychological Association, pra të rregullores që kujdeset për respektimin e privatsisë dhe të shëndetit jo vetëm fizik por edhe psikik të subjekteve që marrin pjesë në eksperimente.

Mental Floss, në këtë artikull na sjell 10 eksperimente të famshëm të psikologjisë; sot të parealizueshëm. (Çka ndjek është një përshtatje, imja.)

1- Eksperimenti i Albertit të vogël

Ky eksperiment ka të bëjë me kushtëzimin, apo më mirë të them me sjelljen ekushtëzuar. John Watson ishte/është themeluesi i komportamentizmit (term për të cilin nuk do të mundohem fare të gjej një më të përshtatshëm në shqip; hëpërhë jo); 1913.

Sipas modelit komportamentist, njeriu është një tërësi përzierjesh mes stimujve ambientalë e përgjigjeve të sjelljes, e këto ndërveprime përbëjnë objektin e vetëm të studimit shkencor të psikologut.

John Watson, në 1902, donte të demonstronte se si emocionet njerëzore ishin fort të kushtëzuara nga stimujt ambientalë.

Në eksperimentin në fjalë, Alberti i vogël, 9 muajsh, fillon eksperimentin, ku luante rolin e subjektit nën testim, me një afeksion për kafshët, dhe më saktë për minjtë e bardhë. E çfarë ndodh më tej? Watson-i i bashkëngjit shfaqjes së miushit të bardhë një zhurmë të fortë. Një zhurmë të prodhuar nga një çekan që godiste mbi metal. Zhurma e padurueshme e stresonte fëmijën, i cili në fund të sesioneve të eksperimenteve qante, tanimë, edhe kur shihte brejtësin e vogël të bardhë e tëpatëkeq. Kjo vetëm ngase miushi i vogël ishte shndërruar në një sinjal për zhurmën e padurueshme, meqë eksperiemntuesi i kishte bashkëlidhur njëra me tjetrën, qëllimisht, për të testuar hipotezën e vetë. Hipotezë të cilën kujtojmë, sot, minimalisht, do të kishte shumë vështirësi për ta testuat, meqë etikisht jo e drejtë.

Alberi i vogël, vdiq, gjithsesi e fatkeqësisht, në moshën 6 vjeçare, pa i dhënë mundësi botës spektatore të merrte vesh nëse fobia e tij e përftuar gjatë ekserimentit do të kishte zgjatur edhe më tej.

2- Eksperimenti i Solomon Asch mbi konformizmin

Asch, në një nga eksperimentet e vet më të famshëm studioi konformizmin e pjesëmarrësve duke i dhënë këtyre si detyrë dhënien e një gjykimi mbi gjatësinë e disa vijave në krahasim me një referencë. Pjesëmarrësit ishn nën “kontrollin” e një grupi që në të vërtetë ishin dakord me kërkuesin (aktorë), e të cilët jepnin po ashtu një vlerësim por gjithsesi duke dhënë në fund një përgjigje të gabuar.

Tridhjetëeshtatë nga 50 pjesëmarrësit ktheheshin konform zgjedhjes së gabuar të grupit (të aktorëve), pavarësisht fakteve dhe evidencave që tregonin të kundërtën. Ilustrim perfekt i konformizmit apo i konformizimit të sjelljes së vet në varësi të asaj të grupit.

Eksperimenti i Asch-ut sot nuk do të mund të zhvillohej sepse ai nuk u kërkojë pjesëmarrësve një konsensus eksplicit për trajtimin eksperimental që u ishte rezervuar.

3- Efekti spektator (the bystander effect)

Eksperimenti mbi efektin spektator është realizuar nga John Darley dhe Bibb Latane në vitin 1968 për të kuptuar arsyen përse shumë dëshmitarë okularë nuk ndërhyjnë gjatë kryerjes së një krimi. Ideja e eksperimentit lindi pas rastit të Kitty Genovese-s, e cila ishte një frua e re që u vra në një lagje të New York-ut. Gjatë vrasjes së saj asistuan 38 dëshmitarë, por asnjëri prej tyre nuk ndërhyri për ta parandaluar.

Eksperimentet mbi efektin spektator, esperimentuesit në fjalë, i realizuan në Columbia University, ku riprodhuan ndër të tjera edhe dinamikën e vrasjes së gruas së re. Për shembull testohej reagimi i një personi të vetëm ndaj hyrjes së tymit në një dhomë,krahasuar me reagimin e një grupi njerëzish ndaj po të njëjtit tym. Kështu u vu re se regimi i individit të vetëm ishte më i shpejtë le të themi, apo ishte më probabël që individi i vetëm të reagonte ndaj një ngjarjeje jo-normale…

Po ashtu testohej reagimi i individit të vetëm krahasuar me reagimin e një grupi individësh, ndaj thirrjes së një personi (bashkëpunëtor i kërkuesit shkencor) që kërkonte ndihmë mjekësore në një ambient aty afër. Siç pritej nëse individi gjendej në dhomë i vetëm ishte më probabël që të ndërhynte, ndërsa kur ishte një shoqëri të individëve të tjerë probabiliteti për të dhënë ndihmë zvogëlohej në mënyrë dramatike.

Më vonë, kjo sjellje u shpjegua me konceptet e difuzionit të përgjegjësisë dhe të injorancës pluraliste.

4- Eksperimenti i Milgram-it

Eksperimentet e Stanley Milgram-it janë të famshëm për rezultatet e veta, të cilat dolën si pasojë e studimit të gradës së bindjes të personave ndaj udhëzimeve të një figure autoritare…

Pjeësmarrësit në eksperiment nuk ishin në dijeni të natyrës së vërtetë të eksperimentit, dhe ndaheshin në një “mësues” dhe në një “nxënës”, ky i fundit ishte gjithnjë në aktor (bashkëpunëtor i eksperimentuesve.)

Gjatë eksperimentit pjesëmarrësi i bënte një personi tjetër, “nxënësit” (aktorit) një test dhe nëse merrte një përgjigje të gjabuar duhet t’i jepte një shkarkesë të vogël elektrike. Shkarkesa elektrike rritej pas çdo përgjigjeje të gabuar, me potencialin për të shkaktuar vdekjen e personit (aktorit) që u përgjigjej pyetjeve nëse do të mbërrinte në një pikë të caktuar…

Pjesëmarrësit, pra individit që në padije ishte subjekti i vërtetë i eksperimentit, i ishte kërkuar të vazhdonte duke ndjekur udhëzimet e dhëna pavarësisht efekteve të dhimbshme që shkaktonin mbi personin që jepte përgjigjen e gabuar gjatë testit. Aktori, ai që jepte përgjigjet e gabuara, nga ana e tij kishte marrë udhëzime që të ankohej duke rritur në mënyrë eksponenciale ulërimat e veta.

Milgram-i vuri re se pjesa më e madhe e pjesëmarrësve ndiqnin urdhrat duke vazhduar të jepnin shoke elektrike pavarësisht faktit se tjetri, pra “nxënësi” ankohej.

Nëse shkarkesat elektrike do të ekzistonin vërtetë në voltazhin ku thuhej se ishin, pjesa më e madhe e pjesëmarrëse do ta kishin vrarë “nxënësin” që ndodhej në dhomën tjetër.

5- Eksperimenti i Harlow-t

Në vitet 1950-të, Harry Harlow i Universitetit të Wisconsin realizoi një sërë eksperimentesh për të kuptuar më mirë varësinë infantile, pra për të kuptuar nëse nevoja për të kënaqur një kërkesë parësore si ushimi ishte shtysa e vërtetë që “udhëzonte” sjelljen e këlyshit kundrejt të ëmës.

Eksperimenti i Harlow-t u realizua duke përdorur këlysha të majmunëve rezus, të cilët pasi i largoi nga mamatë e vërteta, i vendosi në një kafaz nga ku mund të arrinin tek dy mama falso. Njëra nga mamatë falso ishte prej metali dhe kishte rolin e shpërndarëses së ushimit, pra shërbente si burim ushiqmi; mamaja tjetër falso ishte prej peliçeje dhe qëllimi i vetëm i saj ishte ai i dhënies së “ngrohtësisë”.

Eksperimentuesit vëzhguan se majmunët e vegjël e kaluan pjesën më të madhe të kohës/ditëve përkrah mamave falso prej peliçeje, e jo me mamanë falso metalike, që jepte vetëm ushqmin. Edhe kur trembeshin të vegjlit e majmunit drejtoheshin prefenrencialisht tek mamaja falso prej peliçeje. Eksperimentet psikologjikë të Harlow-t u ndërprenë në 1985 për shkak të rregullores së APA mbi trajtimin e kafshve.

6- Ndjenja e pafuqisë (impotencës)

Një grup kërkuesish shkencorë i drejtuar nga Martin Seligman ka studiuar ndjenjën a pafuqisë së mësuar (learned helplessness). Eksperimenti sot konsiderohet jo-etik dhe i pareplikueshëm sepse keqtrajton kafshët.

Në eksperimentin në fjalë një grup qesh vendoseshin një një kafazh dhe i nënshtroheshin një shkarkese elektrike, pa qenë në gjendje t’i shpëtonin. Pra të paaftë për të shpëtuar nga shkakresa elektrike. Pas një sërë eksperimentesh qentë në fjalë vendoseshin në një tjetër kafaz kësaj rradhe me një barrierë e cila mund të kapërcehej nga qentë për t’i shpëtuar shkarkesës elektrike. Qentë edhe pse mund ta shmangnin shkarkesën elektrike nuk bënin asgjë për të shpëtuar veten; qëndronin në vend dhe qanin, të pafuqi, sepse më parë i ishin nështruar eksperimentit (tjetër) dhe u ishte induktuar një ndjenjë pafuqie, nga ekspozimi i vazhdueshëm ndaj stimujve të dhimbshëm të pakontrollueshëm e të pashmangshëm.

Brutaliteti është evident, e të lë pa fjalë. Pavarësisht kësaj rezultatet e këtij lloj eksperimenti japin të dhëna të rëndësishme shkencore mbi proceset që shpienë drejt psikopatologjive si depresioni etj.

7- Eksperimenti i kampingut

Muzafer Sherif-i e realizoi eksperimentin e kampingut (Robbers Cave Experiment) gjatë vetës së vitit 1954 për të testuar dinamikat e grupit nën dritën e konflikteve. Eksperimenti kërkonte vëzhgimin e mënyrës se si formoheshin grupimet e fëmijëve që më parë nuk njiheshin mes tyre. Pas një faze të thjeshtë kalimtare, fëmijët e kampingut formonin shoqëri me njëri-tjetrin, e këto ndaheshin në mënyrë të qëllimshme e specifike për të formuar dy grupe që shpesh hynin në konflikt për shkak të kompeticionit të lindur gjatë aktiviteteve të zhvilluara në kamping. Fëmijët e grupimeve t ë ndryshëm mbaheshin larg njeri-tjetrin dhe takoheshin vetëm në raste garash e kompeticioni.

Por në rastet kur imponohej zgjidhja e një problemi “të përbashkët”, si mungesa e ujit, i cili mund të kapërcehej vetëm nëse grupet bashkëpunonin, fëmijët në një kohë të shkurtër vepronin si një grup i vetëm dhe i pandashëm duke i lënë mënjanë ndasitë e induktuara artificialisht.

Sot një eksperiment i tillë konsiderohet pak etik; së pari sepse fëmijët nuk ishin në dijeni të faktit se po merrnin pjesë në një eksperiment, e për më tepër nuk kishin dhënë aprovimin për këtë gjë.

8- Studimi Monstër

Nnë vitin 1939, Wendell Johnson duke u rrekur të kuptonte se çfarë shkaktonte belbëzimin tek disa persona, u përpoq të kuptonte nëse mund ta induktonte atë (belbëzimin) në disa subjekte të shëndetshëm apo nëse mund ta eliminonte nga subjektet (individët) belbëzues, këtë nëpërmjet një lloji të caktuar mësimi.

Johnson-i e ndau një mostër prej 22 fëmijësh një dy grupe, një prej të cilëve do të merrte mesime që lavdronin aftësitë e tyre gjuhësore apo më mirë të them komunikuese, ndërsa grupi tjetër merrte mësime të cilat sugjeronin ekzistencën e problemeve në të folur.

Rezultati ishte se belbëzimi nuk u zhvillua në asnjë nga fëmijët e grupit të dytë. Gjithsesi dizajni eksperimental ishte mjaft i disukuteshëm nga pikvështrimi etik jo vetëm sepse fëmijët u zhgjodhën nga një shtëpi fëmijësh por edhe sepse u shkaktoi atyre probleme psikologjike dhe dobësim të vetëvlerësimit. Eksperimenti në fjalë u quajt Monstër nga kolegët e Johnson-it.

9- Sytë blu kundër syve të kafenjtë

Jane Elliott, nuk ishte një psikologe por vetëm një mësuese amerikane e shkollës fillore, e famshme për aktivizmin e saj kundër racizmit. Në vitin 1968, e prekur nga goditja e Martin Luther King Jr. Zhvilloi një nga eksperimentet më me influencë, në përpjekje për të rritur ndjeshmërinë e nxënësve të vetë përkundrejtë diskriminimit.

Jane Elliott i ndau nxënësit e vet në dy grupe, sy blu dhe dy kafë, dhe e përkufizoi njërin si superior në krahasim me tjetrin. Për të qenë më bindëse citoi disa teori e kërkime shkencore false, të shpikura, të pavlera. Mjaftoi një ditë e vetme dhe grupi “superior” filloi të sillej në mënyrë të ashpër në drejtim të atij të përkufizuar artificialisth si inferior (më i ulët); ndërsa grupi inferior filloi të shfaqte sjellje të pasigurta, të ndrojtura. Trajtimi i diferencuar i dy grupimeve, në njërin rast inkurajues e në tjetrin rast d3kurajues, krijoi një qark vizioz, një qark të mbyllur që vet-ushqente këtë farë efekti pigmalion. Elliott e zhvilloi edhe herë të tjera të njëjtin lloj eksperimenti, i cili u cilësua nga disa pjesëmarrës si mjaft ndikues në jetën e tyre.


10- Eksperimenti i burgut të Stanford-it – Eksperimenti i Zimbardo-s


Në vitin 1971, Philip Zimbardo i Universitetit të Stanford-it zhvilloi një eksperiment të famshëm, eksperimentin e burgut të Srandfordit, pra.

Reklutoi 24 subjekte të seksit mashkull nga një kolegj, të cilët pagoheshin me 15 dollarë në ditë për të marrë pjesë në eksperiment; në shëndet të mirë psikofizik. Reklutët i ndau në dy grupe, në mënyrë rastësore. Një gna grupet ishte ai që do të zhvillonte rolin e të burgosurve, ndërsa tjetri ai që gjatë eksperiemntit do të zhvillonte rolin e rojeve. Subjektet u vendosën në një kat nëntokësor në një nga dipartimentet e Universitetit në fjalë, ku ishte improvizuar një burg.

Objektivi i eksperimentit ishte ai i “imitimit” apo rikrijimit të eksperiencës së jetës në burgim.
Si të burgosurve ashtu edhe rojeve iu dhanë udhëzime të qarta e të sakta mbi rolet e veta.

Dita e parë e eksperimentit kaloi pa incidente. Por vetëm ditën e dytë në grupin e të burgosurve filloi rebelimi, duke krijuar barrikada në qelitë e veta e duke injoruar subjektet që luanin rolin e rojeve. Ky qëndrim, me shumë probabilitet ishte themelor për sjelljen agresive të rojeve, të cilat si udhëzim kishin edhe mos ushtrimin edhunës ndaj “të burgosurve”. Kështu rojet i ndanë të burgosurit në të mirë e të kqinj, për më tepër edhe duke imponuar sanksione si ule-ngritje, përthyerje apo izolime e akoma më tej edhe turpërime në publik të subjekteve të burgosur që kishin sjellje problematike.

Eksperimenti ishte parashikuar të zgjaste rreth dy javë, por përfundoi shumë më shpejtë, kur Christina Maslach vizitoi burgun e improvizuar dhe i bëri të ditura Zimbardos përshtypjet e veta. Më vonë Zimbardo i rrëfen përshtypjet e veta tek “Efekti Lucifer. Të kqinj bëhemi?”.

Ai është vlerësuar edhe me Gold Medal Award for Life Achievement in the Science of Psychology, në vitin 2012.