Agjencioni floripress.blogspot.com

2018/07/04

Flori Bruqi : A është në veti Kapllan Resuli ?

Untitled

Akademiku Kapllan Resuli dekorohet 
me medaljen e Shen.Pjetrit te II.

UntitledNe Kishen Katedrale te Shën Nikollit në Ulqin me shtate shkurt te ketij viti pas mbajtjes se Liturgjise se shenjte Kryepeshkopi i Cetinjës dhe Mitropoliti i Malit të Zi Amfilohije Radovic ka dekoruar albanologun e shquar akademikun Kaplan Resuli Burović me portretin e artë te Shën Pjetrit.

Dekorimi i Akademikut Kaplan Resuli u be me motivacin: Për besnikëri dhe vetemohim për të vërtetën dhe drejtësinë e Perëndisë dhe njeriut te konfirmuar me jeten dhe vepren letrare. Për këtë qellim Hiresia e Tij shkoi në Gjenevë ku jeton akademiku për ta ftuar personalisht ne ceremonine e dekorimit qe u organizua në Ulqin. Edhe pse në moshën 82-vjecare dhe me shëndet te thyer akademiku e pranoi me shume dëshirë ftesën e Metropolitit.(http://www.moraca-rozafa.com/?p=427)



Image result for kush eshte kapllan resuli

https://ina-online.net/kush-ishte-autori-i-vertete-i-romanit-tradhetia-dhe-mashtrimi-i-kapllan-resulit/


Related image
E verteta e titullit “akademik” te Kapllan Resulit

Emrin e Kapllan Resulit e kam degjuar per here te pare qysh ne rinine time te hershme. Kisha degjuar per romanin e tij me titull “Tradhetia”. E dinim qe ishte arratisur nga Jugosllavia ne Shqiperi dhe asgje tjeter. Gjate viteve te studimeve ne Universitetin e Zagrebit, diku nga viti 1980 kam patur rastin qe ta lexoje fshehtas romanin “Tradhetia”. Kuptohet, ky roman ishte i ndaluar ne Jugosllavi dhe leximi i tij ishte nje veprim i denueshem. Por kush e qante koken. Per shkak te permbajtjes antijugosllave te romanit, atehere per autorin kishim simpati dhe emri i tij permendej me respekt. Me vone morem vesh se ai ishte burgosur edhe ne Shqiperi, por askush nuk e dinte arsyen se pse. Dihet se Shqiperia e asaj kohe ishte shume e mbyllur dhe kontaktet e shqiptareve ne te dy anet e kufirit ishin shume te rralla, prandaj edhe lajmet qarkullonin shume rralle. Megjithate, emri i tij ende permendej me respekt. Nga viti 1988 gjindem ne ShBA, pastaj ne Shqiperi ndodhen ato qe ndodhen. Keshtu qe emrin e Kapllan Resulit nuk e kisha degjuar per nje kohe te gjate. Por para disa vitesh, aty – ketu neper shtypin shqiptar dhe ne biseda me njerez degjova se Kapllan Resuli tani ndodhet ne Gjeneve te Zvicres dhe jep deklarata, boton shkrime e libra me tone antishqiptare dhe se e kishte nderruar mbiemrin ne dicka qe perfundon me “viq”. Dicka te tille kisha lexuar edhe ne nje interviste te Ismail Kadarese. Ne fillim m’u duk gati e pabesueshme qe autori i romanit “Tradhetia” te kishte rene ne nivele te tilla, por me vone mora vesh se vertet ashtu ishte. Per kete nuk kam kerkuar asgje ne internet, sepse nuk me ineresonte edhe aq teper.
Image result for kush eshte kapllan resuli
Para disa muajsh po kerkoja dicka ne internet per disa ceshtje shqiptare, kur ne “Forumin shqiptar” po has ne nje emer, akademik Kaplan Buroviq. Ishte kjo nje interviste e vitit 2003 ne gazeten “Vest” te Maqedonise. Aty ne fillim shkruante se ky akademik i ka botuar mbi 100 libra, etj. U habita, kush eshte ky akademik qe gjer atehere nuk ia kisha degjuar emrin. Si ishte e mundur, kur une i percjell ngjarjet dhe i njoh gati te gjithe studiusit qe merren me ceshtjet shqiptar?! Atehere e kuptova se ky akadmik na qenka vete Kapllan Resuli. Pastaj lexova edhe disa punime tjera, e vizitova faqen e tij te internetit ne serbokroatisht, “Kaplan Burovic – Sajt posvecen licnosti i delu Kaplana Burovica” (shqip: “Kapllan Buroviq – sajti kushtuar personalitetit dhe vepres se Kapllan Buroviqit”). Dhe c’te lexoj aty: zi e me zi per shqiptaret, mohon cdo gje shqiptare, shtremberon, falsifikon historine, kulturen tone kombetare. Shkurt, shqiptaret jane askushi dhe nuk kane asgje. Aty nder te tjera lexoj:

– Shqiptaret nuk kane te bejne as me iliret, as me pellazget.

– Shqiptaret nuk jane vendes (autokton) ne trojet ku jetojne sot. Ata kane ardhur ne shekullin e X-te, ata jane emigrante dhe nuk kane te drejte ta kene shtetin e tyre.

– Serbet, malazezet dhe maqedonet kane ardhur para shqiptareve ne Ballkan.

– Buzuku eshte kroat, Pal Engjelli – malazez, Budi e Kukuzeli – maqedon, Pjeter Bogdani – serb, Noli – grek, e te tjera perralla te tilla.

Kuptohet, per te gjitha pohimet, “tezat” e tij, ai nuk jep referenca, dokumente, ashtu sic e kerkojne kriteret shkencore. As qe ia vlen te diskutohet per keto qe ai shkruan, por thjesht ta ngrene temperaturen. Une u mbusha, si i thone fjales.

Per te vertetuar marrezite e tij, po ndalem vetem te Buzuku. Ne pasthenien e “Mesharit”, Gjon Buzuku shkruan me doren e vete: “U doni Gjoni, biri i Bdek Buzukut, tue u kujtuom shume here se gluha jone nuke kish gja te endigluom en se shkruomit shenjte…” Pra, Buzuku thote ne gjuhen tone dhe e shkruan librin ne gjuhen shqipe – gjuhen tone, gjuhen e tij. Te kuptosh kete nuk ka nevoje te jesh akademik, por vetem te dish te lexosh dhe te kesh mendjen e shendoshe.

Kapllan Resuli ka deshire te theksoje se ka qene student i Profesor Cabejt, por nuk eshte vazhdues i vepres, punes se Cabejt. Perkundrazi, ai i shtremberon tezat dhe rezultatet e punes se Cabejt per t’i perforcuar “tezat” e veta. Me shkrimet dhe qendrimet e tij, Kapllan Resuli po deshmon se eshte nxenes i zellshem dhe vazhdues besnik i vepres se akademikut famekeq, Vaso Cubriloviq. Ne punetorite, ne kuzhinat e tyre te pista antishqiptare, serbomedhenjte kane patur “mjeshter” shume me te zote se “akademik” Buroviqi, por gjithmone kane deshtuar. Shkrimet e “akademik” Buroviqit nuk jane asgje tjeter, vecse perralla antishqiptare per t’i permbushur kenaqesite e qarqeve shoviniste serbe.
Para ca ditesh te panorama.com. al, pata mundesine te komunikoja nepermes komenteve me Z. Kapllan Resulin. Ia permenda ato qe shkrova me lart dhe i thashe se nuk eshte akademik, dhe nese eshte, atehere te na tregoje se anetar i ciles akademi eshte. Ai perseri ngul kembe ne shtremberimet dhe falsifikimet e tij, ben sulme e akuza personale ndaj meje, edhepse nuk me njeh fare dhe thote se eshte anetar i Akademise se Intelektualeve Shqiptare te Shkencave dhe te Arteve me kryetar profesor Skender Rizajn. Thene te drejten u habita, sepse Prof. Skender Rizaj eshte nje historian atdhetar dhe per qendrimet e tija ai ka patur probleme me autoritetet e atehershme jugosllave. Pra, si eshte e mundur qe ne akademine qe ai eshte kryetar, te kete nje akademik si Kaplan Buroviqi. Shkova ne internet (Google) dhe nen ate emertim nuk gjeta asgje te shkruar. Dicka m’u duk e dyshimte, sepse edhe shoqatat me te thjeshta e kane nje faqe interneti (website) e lere me nje akademi. Po sic theksova me lart, per kete akademi nuk e gjeta te shkruar asnje shkronje. Ne internet e gjeta adresen elektronike te djalit te prof. Rizajt, icili vete eshte profesor i historise ne Universitetin e Prishtines. Meqenese nuk njihemi, i tregova se kush jam dhe arsyen se pse po i shkruaj. I bera edhe dy pyetje:

“A ekziston kjo akademi dhe a eshte anetar Kapllan Resuli, apo sic njihet tani, Kaplan Buroviq?”
“A jeni Ju, ose Profesor Skender Rizaj te njohur me shkrimet plot falsifikime e urrejtje te akademik Kaplan Buroviqit, tematiken e te cilave e ceka me larrt?”
Ai pasi kishte biseduar me babain e tij, prof. Skender Rizajn, me kthen kete pergjigje:

“Sa i perket pyetjes suaj te pare, pergjigja e profesor Skenderit ishte se kjo Akademi asnjehere nuk eshte themeluar zyrtarisht, as ne Prishtine, as ne Tirane e as ne Stamboll. Arsyeja ishte e thjeshte – insinuatat dhe angazhimi i qarqeve antishqiptare, me doren e zgjatur edhe te disa intelektualeve shqiptare (te Kosoves e Shqiperise), e pamundesuan qe ne nisme kete inisiative. E tera cka u arrit te behej ishte nxjerrja ne Stamboll te nje numri te vetem te revistes ne emer te kesaj akademie, te titulluar:Shkencat dhe Artet Shqiptare (shiko ne attachment). Kjo u arrit me vullnetin e disa intelektualeve turq, te cilet moren pjese edhe ne propozimin e anetareve te Keshillit Redaktues te kesaj reviste (shiko ne attachment). Pra ne mesin e tyre figuron edhe emri i Kapllan Resulit, i propozuar, me gjase nga dikush prej kolegeve turq, sepse prof. Skenderi asnjehere nuk e kishte njoftuar personalisht – kisha degjuar per te vetem si emer nga fusha e albanologjise e asgje me shume. Pra, i ashtuquajturi akademik Kapllan Resuli – Buroviqi asnjehere nuk ka mundur ta fitonte titullin akademik nga ajo akademi, sepse Akademia e Intelektualeve Shqiptare asnjehere nuk u themelua e as nuk u regjistrua zyrtarisht. Po te ishte ndryshe, edhe vet Skenderi do te duhej te thirrej akademik, dhe jam i bindur se nje emertim te tille nuk do te arrini ta gjeni askund, as ne libra dhe artikuj shkencor, as ne internet. Me fjale te tjera, ajo qe Resuli – Buroviqi pretendon s’ eshte tjeter pos nje genjeshter dhe falsifikim. Cdokush e din se te qenit anetar i nje keshilli redaktues, qofte edhe te nje akademie te regjistruar dhe me fame boterore nuk te ben akademik.

Sa i perket pyetjes suaj te dyte, prof. Skenderi ma beri te ditur se nuk ka qene dhe nuk eshte fare ne dijeni te asaj cka ka shkruar dhe shkruan i apostrofuari Resuli – Buroviqi.”

Duhet sqaruar per lexuesit, se ne vitet e 90-ta te shekullit te kaluar, prof. Skender Rizaj, si njeri nga njohesit e rralle te osmanishtes, ka punuar ne Arkivat e Turqise ne Stamboll. Prandaj ketu permendet Stambolli.

Per te vertetuar saktesine e pohimeve te mia, kembimin tim elektronik me djalin e prof. Skender Rizajt, ia kam percjellur redaktorit te Illyrias.

Kapllan Resuli thote se i ka edhe titujt profesor e doktor, por kur e pyesin se ku dhe kur i ka marre keta tituj, ai thote se i ka marre nga veprat e tij. Por ka nje ecuri se se mirren keta tituj. Kete e di vete, sepse e kam edhe titullin e magjistrit dhe te doktorit te shkencave. Nuk mund t’i japesh vetes tende grada shkenore, sic ben z. Kapllan Resuli. Ne internet ai e ka vene nje vertetim qe e ka kryer fakultetin dhe e ka vene kopjen e nje letre te shkruar me dore ku e njoftojne se eshte zgjedhur anetar nderi i akademise, qe sic dihet tani, nuk eshte themeluar kurre dhe nuk ka ekzistuar kurre. Po t’i kishte edhe keto diploma, ai do t’i kishte ekspozuar ne internet. mund te them edhe shume gjera te tjera, por nuk ka nevoje te zgjatem me teper.
Po them me sinqeritetin me te madhe, se kur jam duke i shkruar keta rreshta, po ndiej dhimbje njerezore per autorin e romanit “Tradhetia”. Por kur lexon shkrimet e “akademik” Kaplan Buroviqit, nuk mund te rrish pa reaguar ne kete menyre. Akademiket duhet te jene ndricues, te rrezatojne vlera njerezore dhe jo te perdhosin historine, kulturen, vlerat e nje kombi, sic ben “akademiku” Buroviq me kombin tone. Jeta private e Kapllan Resulit nuk me inereson fare, por me inereson saktesia, ne kete rast, pasaktesia e shkrimeve te tij pa kurrefare kriteri shkencor e faktik. Prapa shpines po e ndiej pranine e atij Sadik Elshanit te para 35 – 40 viteve, atij lexuesit te atij romani, i cili po shikon i habitur dhe nga levizjet e fytyres sikur po thote: “C’u be, c’eshte kjo?! Vertet, c’u be, c’eshte kjo?! Ku eshte dinjiteti, integriteti moral, intelektual, shkencor e njerezor?! Kam respekt per moshen e Z. Kapllan Resulit, por kam respskte edhe per te verteten – e dua kombin tim, e dua vendin tim. Nuk do te lejojme askend qe te na shtremberoje e falsifikoje historine, kulturen tone dhe te na perdhose vlerat tona kombetare e njerezore!(Sadik Elshani)



Image result for kush eshte kapllan resuli


Agjencioni Floripress, boton sot në gjuhën serbishte një studim kuazi-shkencor të njëfarë studiuesi me emrin Kapllan Resuli apo Kapllan Buroviq.



Albanologu   shqiptar nga Ulqini, Kapllan Resuli, por që tani mbanë mbiemrin Buroviq, në një intervistë për mediat serbe, ka folur për prejardhjen e shqiptarëve dhe të ardhmen e shtetit të Kosovës.

Ajo që e bënë të veçantë këtë intervistë, është fakti se ai ua ka kaluar edhe historianëve dhe intelektualëve serb, sa i përket mohimit të historisë së shqiptarëve

Por kjo çfarë thotë ai nuk duhet t’i habitë shumë shqiptarët, pasi ai së fundi vetën e tij më nuk e konsideron shqiptar, por serb.

Akademiku, Kaplan Buroviq, i lindur në Ulqin, i cili për dekada të tëra jeton në Gjenevë të Zvicrës, ka folur për historinë e Ballkanit dhe në veçanti asaj të shqiptarëve dhe të Kosovës, transmeton lajmi.net.

Albanologu dhe ballkanologu, mohon pretendimet e shqiptarëve se janë populli më i vjetër dhe se kanë origjinë Ilire.

Burkoviq thotë se kjo tezë, jo vetëm që shkencërisht nuk është e bazuar, por përkundrazi shkencëtarët botërorë kanë dëshmuar se Shqiptarët nuk kanë kurrfarë lidhje me Ilirët.

Sipas tij, akademikët austriak dhe profesorët universitar Gustav Ëeigand, Gustav Meier dhe Norbert Jokl, por edhe shkencëtarët më të mëdhenj shqiptar Eqrem Çabej, Aleks Buda, kryetar i Akademisë së Shkencave të Shqipërisë, Shaban Demiraj, kryetar i dytë i Akademisë së Shkencave të Shqipërisë, jo vetëm që e kanë pranuar që shqiptarët nuk janë autokton apo me prejardhje Ilire, por edhe këtë gjë e kanë dëshmuar në studimet e tyre shkencore.

“Kështu Qabej dëshmon se gjuha shqipe është formuar në Rumaninë e sotme, qysh në shekullin e gjashtë, dhe se prej atje shqiptarët kanë arritur qysh në shekullin e dhjetë në fushën Mata mbi Tiranë. Prej aty janë shpërndarë në të gjitha anët e Shqipërisë së sotme, e cila në atë kohë ishte e banuar kryesisht nga serbët. Pas pushtimit turk, këta shqiptarë kaluan edhe kufijtë e Shqipërisë së sotme dhe do të shkuan në Serbi, Maqedoni dhe Mal të Zi”, ka thënë Buroviq për të përditshmen “Vecernje Novosti”.

“Ashtu si gjithë popujt e botës, edhe shqiptarët kanë kulturën e tyre, e cila është e lidhur me Shqipërinë e sotme, e jo për Kosovën. Kjo kulturë daton nga fundi i mesjetës, dhe në shumicën e rasteve e kanë krijuar të huajt. Jashtë kufijve të Shqipërisë e deri tek rrënjët e tyre, nuk kemi kulturë shqiptare. Libri i parë i botuar në gjuhën shqipe është nga viti 1555, dhe atë e ka shkruar një kroat dhe është botuar nga një shtëpi ortodokse e Malit të Zi. Abetaren e parë shqipe e ka përpiluar një vllah me emrin Naum Veqilharxhi në vitin 1844, derisa abetarja e parë pas çlirimit dhe shpalljes së Shqipërisë shtet i pavarur në vitin 1913, është shtypur në Serbi, dhe e ngarkuar në kuaj është transportuar në Shqipëri”.

“Pjesën më të madhe të monumenteve kulturore i kanë ndërtuar serbët. Se ekzistojnë themelet e ndonjë kishe bizantine aty, kjo nuk do të thotë se kishat e reja të ndërtuara janë bizantine”.

“Ekziston mundësia që në themelet e Kullës së Ajfellit në Paris të ketë qenë ndonjë ndërtesë romake, por ajo prapë se prapë i takon francezëve. Pas Luftës së Parë Botërore, në Kosovë ka pasur më pak se 400.000 shqiptarë. Ndërsa në mes të dy luftërave në veçanti pas Luftës së Dytë Botërore, numri i shqiptarëve është rritur, por jo aq sa ata sot po e falsifikojnë. Si gjatë pushtimit turk, dhe më vonë e edhe sot, shqiptarët janë vendosur në malet shqiptare në Kosovë, sepse atje në malet e tyre nuk ka pasur nga çfarë të jetojnë”, thotë albanologu kontrovers.

Për ardhjen e shqiptarëve në Ballkan ai thotë se ata aty erdhën si paganë, ndërsa besimin krishterë e kanë marrë pjesërisht nga serbët dhe pjesërisht nga Grekët por vetëm sipërfaqësisht, sepse thellë në shpirtin e tyre kanë vazhduar me paganizëm.

“Deri në vitin 1924 nuk kanë arritur të krijojnë kishën e tyre. Rrjedhimisht as nuk e kanë ndërtuar kishën. Aty ku kanë arritur i kanë minuar. Katolicizmin e kanë pranuar nga dioqeza e Barit dhe peshkopët serbë. As shqiptarët ortodoks as ata katolikë deri në ditët e sotme nuk kanë ndonjë shenjtorë të tyre. Të gjithë shenjtorëve të cilët ata i luten janë të huaj”.

Ai thotë se “Kosova do të kthehet në krahët e prindërve të saj Serbisë dhe atë së shpejti, ndoshta edhe në ditët tona”.

Burkoviq flet edhe për Dimitrije Tucoviqin, dhe i thotë arsyet e tij, pse shqiptarët e respektojnë atë.

“Dimitrije Tucoviq është një serb Social Demokrat i cilin në vitin 1914 ka botuar në Beograd një libër me titullin “Serbia dhe Shqipëria”. Ai ishte indoktrinuar me historinë e falsifikuar të popullit shqiptar, kështu që problemet serbo-shqiptare i ka trajtuar me këto pozicione. Natyrisht se kjo u pëlqen shqiptarëve, dhe për atë e “respektojnë”. Në shenjë mirënjohjeje dhe respekti, po të kishte rënë në duart e Enver Hoxhës edhe atë do ta gjente belaja sikurse mua”, thotë Burkoviq.

Kaplan Buroviq është albanolog, i cili sot jeton në Gjenevë. Ka diplomuar albanologjinë në Shkup dhe në gjuhën dhe letërsinë shqipe në Tiranë. Për kritikat drejtuar Titizmit dhe Enverizmit ka vuajtur një kohë të gjatë nëpër burgje. Ka kaluar plotë 33 vite në burgjet jugosllave dhe ato shqiptare. Ai ka të botuara disa libra shkencorë. Këto ditë feston gjysmë shekulli që nga publikimi i romani “Tradhtia”, i cili përdoret në librat shkollore në Shqipëri. Para disa  viteve është larguar nga Shqipëria dhe i është bërë serb, rrënjë të cilat thotë se i ka gjetur përmes kërkimeve shkencore.



Проф. Др. Каплан Буровић, 13.02.2011:Dokumentirano poreklo Albanaca


КО СУ АЛБАНЦИ?
КО СУ АЛБАНЦИ?Naučnu istinu o poreklu Albanaca, kojoj sam posvetio sav moj život i tretirao je od pre 55 godina u mojim mnogobrojnim studijama, izneo sam detaljno u mom delu KO SU ALBANCI?,koje je objavljeno u Ženevi 2007. godine. Iako sam tamo naučno obrazložio moju tezu, u suprotnosti sa njom vidim da se izražavaju neki naši naučnici, koji, ne samo što i ne spominju moju tezu, pa ni moje ime, već i prelaze preko nje kao da ne postoji, ili – kako to naš narod kaže – kao pored turskog groblja. Ja znam da im to naređuje njihova titoistička svest, ili titoizam onih pod čijom naredbom pišu, pod čijom gvozdenom petom žive, ako ne i pravoslavni fundamentalizam, koji im je zatrovao dušu i oslepio oči. Ali, pošto nauka neće da zna ni za veru, niti za politiku, mislim da je krajnje vreme da se ovi naši naučnici otresu verskog fundamentalizma, politike i titoizma, bar kad tretiraju naučne probleme.

Među njima se istakao dr Jovan I. Deretić, kome sam kolegijalno jednim mojim člankom skrenuo pažnju preko I-N SERBSKIH na neodrživost njegove hipoteze o poreklu Albanaca, a kako vidim na internetu (koliko za primer spominjem GLAS DIJASPORE i NOVINE!), ima i drugih koji su mu se suprotstavili, ne ulazeći u naučno dokazivanje. Koristim priliku da Makedonskoj akademiji nauka i umetnosti zahvalim što je moje albanološke teze smelo unela u svoju ENCIKLOPEDIJU, prihvatila ih i, na bazi njih, ona teoretski i tretira albansku dijasporu u Makedoniji, distancirajući se ovako od svega pomenutog i krepko koračajući na putu naučne istine.


Related image


NA INTERNETU – GLAS DIJASPORE:

–Čini mi se da ljudi, koji se malo ozbiljnije bave istorijom, nisu baš oduševljeni Deretićem.
–Ne čini ti se, zaista je tako!

I pored toga što su moje albanološke teze poznate na sve strane sveta i na svim jezicima, pa i prihvaćene, vidim da i neki učenici Doktora Deretića tretiraju probljem porekla Albanaca preko medija upravo onako kako to on piše i pretendira.

Zato sam primoran da se još jednom zauzmem hipotezom g. Deretića o poreklu Albanaca, da svi vide zašto se ja ne slažem sa njim. Rado ću čekati da mi i g. Deretić kaže zašto se on ne slaže samnom, ako mu to nije zabranjeno.

Po g. Deretiću i njegovim kolegama (Gojko Vukčević, dr Slavenko Terzić, dr Ðorđe Janković i drugi): “Postoje tri teorije o poreklu Albanaca: da su porekom sa Kavkaza, da su mešavina različitih starobalkanskih elemenata, i da su poreklom Iliri”.

Deretić i njegove kolege zastupaju onu prvu hipotezu, da su poreklom sa Kavkaza, braća tamošnjih Albana. Pre njega ovu su hipotezu zastupali papa Pio II Piccolomini, G.A.Magini, A.Mascio i, u XIX veku, francuski konzul u Janini Andri Pukvil.
Ja sam zastupao i zastupam jednu posebnu hipotezu, koju nisam izmislio, već je mukotrpno izgradio kroz decenije, a na bazi naučnih istraživanja i otkrića svetskih naučnika, poznatih albanologa, pa i mojih, ličnih istraživanja i otkrića, a sa kojom su se složili i najveći albanski naučnici, albanolozi. Kako vidim, u poslednje vreme, i sami najobičniji Albanci, sviđalo im se ili ne sviđalo, postepeno je prihvaćaju, pa nam izjavljuju preko medija da za kratko vreme, ova će moja teza nadvladati i među njima.
Related image
Naime, Albanci nisu ni sa Kavkaza, niti Iliri, pa ni mešavina različitih starobalkanskih elemenata. Oni su jedan zaseban narod, koji se, kao i svi drugi narodi, mešao i sa drugim narodima, moguće nešto više od svojih balkanskih suseda, što se objašnjava njihovom istorijom bez pisma i, do kasno, bez svoje države. Godine 1908. su ustanovili svoju azbuku, a krajem 1912. su proglasili svoju nezavisnost i počeli da grade svoju prvu državu.

Po Deretiću i njegovim kolegama, koji zastupaju Kavkazsku hipotezu, na istočne padine Kavkaza (današnji Azerbejdžan i Dagestan), u VIII veku naše ere živeo je stočarsko-lovački narod, koji sebe – navodno – naziva Šćipetarima (Brđanima). Taj predeo je u ranom srednjem veku poznat kao Albanija.

U to vreme, Arabljani, u ratnom pohodu, osvajaju pomenute predele. “Šćipetari” se nalaze između Hazara Mojsijevih i vere na severu (koji ih ugnjetavaju velikim porezom) i Arabljana na jugu (koji im nude povlastice i prelaz u Muhamedovu veru). Albanci su se navodno priklonili Arabljanima, koji zatim osvajaju deo južne Italije i Siciliju. Željeći da i tamo etnički i verski učvrste svoj položaj, Arabljani preseljavaju deo Albanaca sa prostora Kavkaza i naseljavaju po novoosvojenim teritorijama Italije. Na ovom prostoru Albanci su se ponovo našli između dve vere – Muhamedove i Hristove. U neprestanim ratovima i preotimanjima teritorija, “Šćipetari” su bili prinuđeni da često prelaze iz jedne u drugu veru, kako bi što lakše obezbedili svoj opstanak.

Gojko Vukčević, iako se slaže sa Deretićem da su Albanci kavkaskog porekla (pa i ilirskog!), ali – u vezi njihovog dolaska na Balkan – ne slaže se sa njim za vreme i itinerar. Po Vukčeviću su Albanci stigli na Balkan pre nove ere i – “preko pripontijskih stepa”.1)

U XI veku naše ere, u Srbiji je vladao car Dobroslav Prvi Vojislav (1024-1065). Braneći Srbiju, potukao je do nogu vizantijskog cara Vasilija Drugog. Kao posledica toga, u Vizantiji je došlo do nereda, pobuna. U južnoj Italili i Siciliji, vizantijski namesnik Ðorđe Manijak pobuni se i krenu na Vizant da se lično ustoliči na prestol cara. On je vojsku spremio u Italiji, ukrcao je na brodove i krenuo prema Draču. Po Deretiću, u toj je vojsci bilo dosta “Šćipetara”, koji su se marta 1043. godine iskrcali u Drač, što više i sa svojim porodicama, ženama i decom, pa i sa imovinom!!!

Ðorđe Manijak je potučen kod Dojranskog jezera i ubijen od Vizantinaca. Preostali deo vojske se predao, a sa njima i “Šćipetari”. Vizantinci Ðorđa Manijaka su poređani u redove vizantijske vojske, dok su “Šćipetari” z a m o l i l i cara Vojislava da im dozvoli da se naselje u okolini Rabana, na padinama planine Jablanica, gde su, kao stočarski narod, čuvali stoku i plaćali porez Srbima.

Da vidite sada zašto se ne slažem sa ovom hipotezom.

1.- Jezik Albana Kavkaza je bio KENTUM grupe, dok je albanski jezik SATEM grupe. Jedan narod sa satem karakteristikom jezika ne može da bude ni brat, kamoli sin jednog naroda sa kentum karakteristikom, ako prethodno nije pretrpeo promenu substrata svog jezika. Svi albanolozi sveta, pa i sami albanski, tvrde da ovaj jezik nije pretrpeo nikakvu promenu substrata. Sledstveno, Albanci nemaju nikakve genealoške veze sa Albanima Kavkaza.
Ovo je dovoljno za svakog naučnika, ali, za obične ljude, dodajemo i ovo:

2.- Albanski jezik ima tako mnogo baltičko-slovenskih (u prvom redu litvanskih!) reči, da je svetski poznati austrijski albanolog, akademik, prof. dr Gustav Majer (Meyer, 1850-1900) izjavio da je albanski jezik brat litvanskog jezika. Sa njime su se složili ne samo mnogi poznati svetski albanolozi, već i albanski, pa i najveći albanolog Albanije svih vremena, akademik, prof. dr Ećrem Čabej (Eqrem Çabej, 1908-1980).

Nema sumnje da su se Albanci (koji se tada sigurno nisu zvali ovako!), možda u prvom veku stare ere, stavili u pokret iz koljevke čovečanstva, Indije, zajedno sa slovenskim plemenima, moguće baš sa Litvancima, pa – prelazeći preko Kavkaza – moguće i pored tamošnjih Albana, stigli su na obale Baltičkog mora, gde su dugo živeli u simbiozi sa Litvancima i spasili se asimiliranja njihovim novim pokretom prema srednjoj Evropi i obalama Dunava, kuda su išla i mnoga druga slovenska plemena, ali ne i Litvanci.

3.- Albanski jezik ima tako mnogo rumunskih reči i drugih rumunskih karakteristika, u gramatici i folkloru, da se zamalo rumunizirao. Pomenuti Akademik Čabej, izjavljuje i dokazuje da se albanski jezik formirao u VI veku nove ere upravo u Rumuniji, na padinama planina Karpati i Beskidi. Po njemu i ova dva toponima su albanske reči.

Da ih mongolski Bugari khana Asparuha nisu prebacili 679. godine naše ere preko Dunava, u današnjoj Bugarskoj, u Trakiji, danas Albanci ne bi postojali.

4.- Albanski jezik nema mnogo tračkih reči, ali ih ima. Povodeći se za njima, austrijski akademik, prof. dr Gustav Vajgand (Weigand, 1860-1930), poznat kao najveći albanolog svog vremena, pomislio je da su ovi Albanci tračkog porekla. Ja sam mu se suprotstavio i dokazao da tračke reči albanskog jezika ne dokazuju njihovo tračko poreklo, već njihov itinerar kuda su prošli na putu od Indije do današnje Albanije.

Živeći sa svojim kozama po planinama Trakije preko jednog veka, oni ne samo što su se spasili asimilacije od slovenskih Bugara, već su i sami asimilirali porodice Tračana, koje su našli po tim vrletima, a koje su tim planinskim životom izbegli ne samo romaniziranje, već i prelaz sa Balkana u današnju Rumuniju, što se desilo sa pradedovima današnjih Rumuna i Vlaha u III veku naše ere. Preko ovih asimiliranih porodica Albanci su bezsumnje asimilirali, usvojili, i koju tračku reč, kao što su neke od onih, koje nam spominje pomenuti Akademik Vajgand.

5.- Albanski jezik ima i bugarskih reči, pa i gramatičkih karakteristika, što nam dokazuje da su ovi Albanci dugo živeli pod bugarskom vlašću. Naime, oni su živeli pod bugarskom vlašću ne samo u Bugarskoj, već i u Albaniji.

Kako se zna, bugarski Car Boris (852-889), na čelu svoje vojske krenuo je u pohod prema srednjem Balkanu, pa i prema obalama mora Jonskog i Jadranskog. Stigao je i do današnje Crne Gore. On je poveo sa sobom ove Albance kao komoru te vojske i smestio ih u Mat, pokrajina današnje srednje Albanije, iznad Tirane, odakle su ga snabdeli ne samo mesom, sirom i drugim mlečnim proizvodima, već i tadanjom strateškom sirovinom – kožom, jako potrebna za vojsku. To se desilo negde sredinom IX veka naše ere.

Jezik ovih Albanaca nam svedoči ovaj itinerar, sa kojim, kako naglasismo, slaže se i Gojko Vukčević, samo što on identificira ove Albance sa Albancima Kavkaza. Da su došli morsim putem, sa Sicilije, kako nam to pretendira Doktor Deretić, sve što spomenusmo u tačkama 2, 3, 4, 5 ne bi postojalo u jeziku ovih Albanaca. Njihovo postojanje je značajna činjenica, koja se ne može poreći. Naprotiv, ona poriče da su ovi Albanci stigli u Albaniju bilo kojim drugim putem.

6.- Da su Albanci prethodno živeli na obale Kaspiskog mora (u tamošnjoj Albaniji!), pa morem prešli na Siciliju i južnu Italiju, gde su po Deretiću živeli od VIII veka do 1043. godine, to je oko 3 veka (!), bavili bi se i pomorstvom, jer su i u Siciliji i u južnoj Italiji imali more na dohvat ruke, pa makar i tamo živeli po brdima i planinama. Tako bi imali i svoju pomorsku terminologiju, naravno sa primesama južno-italijanskog jezika. Svetski su naučnisi konstatirali da Albanci nemaju ni ribarsku terminologiju, kamoli i pomorsku, a ja sam tome dodao da dan-danas ovi Albanci ne znaju ni da gotove ribu, pa je i ne jedu, sem onih koji su to posle turske okupacije sišli na obali mora i naučili to od Turaka. Pored srpskih reči oni imaju i italijanske, ali severne, venecijanske, koje su delimično poprimili preko srpskog jezika.

7.- Da su Albance prebacili sa Kavkaza na Siciliju Arabljani i da su tako dugo živeli pod njihovu vlast, oni bi imali podosta arapskih reči. Činjenica je da su arapske reči u albanskom jeziku ne samo brojčano najmanje, već i posredstvom turskog jezika. Pa i reč ANIJE nisu primili od onih Arabljana, koji su ih navodno prebacili na Siciliju, već od Arabljana severne Afrike, koji su došli na obale Jadrana kao gusari i pirati, zajedno sa Turskim okupatorima, u XVI veku.

8.- U Italiji nema ni traga od ovih Albanaca. Današnji Albanci Italije su iz vremena borbi Skenderbega protiv Turaka, a to je XV vek naše ere. Većina njih su bili pravoslavni (pa i danas su takvi!), što ih je sačuvalo od italijanske-katoličke asimilacije. Svi koji su stigli tamo kao katolici, asimilirali su se. Znači, između ovih Albanaca i onih koje zamišljaju Deretić sa svojim kolegama, nema ništa zajedničkog.

Ako u Italiji nema tragova od ovih Albanaca, ima tragova od jednih drugih, od Albana, koji su bili keltsko pleme. Razlikujte Albane od Albanaca! Ovi, Albani, u IV veku pre n.e., sišli su iz Škotske sa ostalim Keltima, prešli preko Francuske, Švajcarske, Italije i obalom Jadrana stigli do današnje oblasti Mat u Albaniji. Odavde su preko Balkana, Dunava, Rumunije i ruskih stepa, stigli na obale Kaspiskog mora, gde su formirali pomenutu tamošnju Albaniju. Na ovom putu, od Škotske do obala Kaspika, oni su ostavljaji delove svojih plemena, čitava bratstva. Tako su Albani poznati u Italiji još od vremena Rimljana.

Rimski hroničar Pompej Torg piše: “…kažu da su Albani (Kavkaza,- KB) došli nekada sa Herkulom iz Italije, sa Planina Albani (Monti Albani nalaze se na istoku Rima,- moja beleška,- KB), kada je posle ubistva Heriona, gonio njegova stada po Italiji. Pamti se da su, u vreme rata sa Mitridatom, Albani (Kavkaza) pozdravili kao svoju braću vojnike Pompeja”.2)

Nema sumnje da je u vojsci Pompeja bilo i Albana Italije, koji su se na svom maternjem jeziku sporazumeli sa Albanima Kavkaza. U vezi sa ovim ja sam naveo i K.Tacita i Nerona. Opširnije o ovome vidite moju studiju KO SU ALBANCI 3)
I na teritoriji koju danas poznajemo imenom Albanija, u oblast Mat, Kelti su ostavili deo plemena, poznato u istoriji pod imenom Albanoi.

Kad su današnji Albanci stigli iz Rumunije u Mat (po meni, kako sam već naglasio, to je IX vek naše ere: Akademik Čabej kaže X vek !) našli su tu keltske Albanoe, koje su asimilirali, a njihovo etničko ime ALBANOI, poznatom metatezom albanskog jezika L:R prilagodili su svom jeziku u ALËBAN>ARËBAN>ARBAN, i – zaboravljajući svoje dotadašnje etničko ime – nazvali se tako, što nije izuzetan primer. I slovenski Bugari (Andi) nazvali su se ovako po Bugarima khana Asparuha! I Francuzi su se ovako nazvali po imenu nemačkog plemena Franke! I td.

Znači, današnji Albanci nisu Kelti, niti pomenuto keltsko pleme Albanoi, ali su od tog plemena, sem etničkog imena, preuzeli i mnogo što drugo, da ih je G.Bajrom smatrao za svoje saplemenike i pisao o njima slavopojke.

Da nisu isti narod, dovoljna je činjenica koju spomenusmo još na samom početku ove rasprave: Albanski jezik je SATEM, a jezik Kelta (i Albanoa) bio je KENTUM.

U jedanaestom veku naše ere ovi Albanci počinju da izlaze iz oblasti Mata, pošto su se namnožili i više ih ta oblast nije zapremala. Oni silaze i u dračko polje, pa ih je tu regrutirao 1043. godine drački knez, pomenuti Ðorđe Manijak. Znači, nije ih doveo sa Sicilije sa brodovima, kako to pretendira g. Deretić. Ja ne znam gde je to našao on i čime to dokazuje?

Isto tako i ime ŠĆIPETAR, koliko je meni poznato, potiče iz XVIII veka. Gde ga to našao g. Deretić u VIII veku, i to kod Albana Kavkaza?! Albanci su počeli da se nazivaju Šćipetarima ne po brdima, već po orlu = “shkype>shkipe>shqipe” (prononcira se šćipe), a po primeru Turaka, koji se upravo u to vreme nazvaše OSMANLIJE po apelativu osman = “orao”. I jedni i drugi “sinovi orla”. Hrišćanski Albanci, posebno oni koji su se iselili iz Albanije pre turske okupacije i nastanili se u Grčkoj, Crnoj Gori, Srbiji, Makedoniji, Hrvatskoj i Italiji ne poznaju ime ŠĆIPETAR niti ŠĆIPERI. Dr Petar Bogdan (1625-1689), u njegovom delu CUNEUS PROPHETARUM, Padova 1685, napisano na albanskom jeziku, spominje ih isključivo kao Arbën.

Uz ovo, treba znati da Albanci, kad su stigli u današnju Albaniju (IX vek), nisu imali glas Š. Samo posle simbioze sa Srbima (IX-XIV vek) oni poprimaju ovaj glas, pa su se, sledstveno, samo od tog vremena mogli i nazvati Šćipetari, sa Š- (oni to njihovim pismom beleže SHQIPTAR).

Posebno, gde je našao da su ti “Šćipetari” zamolili cara Vojislava da im dozvoli da se naselje u okolini Rabana, na padinama planine Jablanica, kuda su, kao stočarski narod, čuvali stoku i plaćali porez Srbima?! Kako naglasih, Albance je iz Bugarske prebacio u današnju Albaniju, u oblast Mata, pomenuti bugarski Car Boris (moguće i njegov prethodnik!) i dugo su bili njegovi podanici.

9.- Kako je moguće da se teritorija “Šćipetara” sa Kavkaza, nazove i tamo, na Kavkazu, i ovde, na Balkanu, ALBANIJA?! Pa, ako su se ovi Albanci još tamo, na Kavkazu, zvali Šćipetarima (po Deretiću – Brđani!), zašto se i ta “njihova” teritorija nije nazvala po njihovom imenu ŠĆIPERIJA, pa i ovde – na Balkanu?!

Kako je moguće da u II veku naše ere Klod Ptoleme (Claude Ptolémée, II vek n.e.) – po Deretiću – nazove jedan grad Balkanske Albanije ALBANOPOLIS (odredio mu i geografske kordinte: 46° i 41°5’), kad su ovi Albanci (zvani usto i “Šćipetari”!!!) – opet po Deretiću – stigli u ovoj Albaniji godine 1043, u XI veku ?!

Vaistinu, on nam kaže da se tako nazvao taj grad po Belgradu>Beratu, da je ALBANOPOLIS prevod sa srpskog na – na koji to jezik? POLIS je grčka reč, ali ne i ALBANO, pa ni ALBA! Je li moguće da je Ptoleme kombinovao dva jezika u jednoj reči?! I zašto?! Pre bismo rekli da u toponimu ALBANOPOLIS nemamo prevod BEOGRADA, već složenicu od ALBANO (ime plemena Albano-i) i grčke reči POLIS, koja znači “grad”. Odnosno – GRAD ALBANA.

Da je ovo istina svedoči nam činjenica da se današnji grad južne Albanije BERAT (ime ovo koje bez sumnje potiče iz slovenskog jezika, od BELGRAD!), u vreme Ptolemeja nije zvao ni Berat, niti Belgrad, već ANTIPATREA, pa i PULHEROPOLIS. Po današnjem srpskom BEOGRADU nazvao se BELGRAD negde u VII-VIII veku naše ere, a kasnije, negde u XII-XIII veku, Albanci i Vlasi su to deformirali u BERAT.

ALBANOPOLIS su arheolozi identificirali sa selom ZGËRDHESH, u blizini grada TROJA (alb. Kruja), srednja Albanija.

10.- Sasvim je neprihvatljivo da je drački knez prebacio Šćipetare sa Sicilije u Drač (Albanija) – i to – porodično, sa starcima, ženama i decom, pa i sa njihovom pokretnom imovinom, moguće se misli i njihovim kozama. Knez Drača Ðorđe Manijak bio je tada zauzet prikupljanjem vojnika za rat sa svih strana njegovih poseda, a ne prebacivanjem nekakvih Šćipetara sa Sicilije u Drač, gde bi mu – i da su postojali – stvorili nepredviđene probleme i samo za njihovu ishranu, kamoli i smeštaj.

Pre svega o takvoj njihovoj “seobi” nema nikakvog traga, ni na Siciliji (pa ni u južnoj Italiji!), niti u Albaniji, ni u Draču, niti u okolini ovog grada, pa ni u narodnoj tradiciji.

Albanci tada (XI vek) nisu bili baš sasvim malen narod, kao u IX veku, kad su došli iz Bugarske. Za ova dva veka, gde njihovim poznatim enormnim množenjem, gde asimiliranjem Albanoa, Slovena (Srbo-Crnogoraca, Makedonaca i Bugara), Vlaha i Grka, koje su našli u Matu, moguće da su prešli broj od 50.000 duša, pa su iz svoje sredine mogli izvesti i više od 3.000 ratnika, koje je pomenuti drački knez regrutovao u svojoj vojsci kao najamnike (mercenare), plaćajući ih zato delimično unapred.

Ako su ovi došli sa Sicilije, gde su se to smestili u Drač, makar i u okolini Drača?! Ili su ih ratnici vodili za sobom – gde to?! Za Vizant – Konstantinopolis?! Čime su se oni izdržavali na putu od Drača do Dojranskg jezera? Najmanje 50.000 duša!
Pa i “molba” srpskom vladaru da im dozvoli da se nastane u Raban – kako to pretendira Deretić – ne stoji. Oni su pali u ropstvo vizantijskog vladara, koji je potukao Ðorđa Manijaka, a ne srpskog “cara” Dobroslava Prvog Vojislava!!! Kao takvi, ako nisu pobijeni, pušteni su da se vrate svojim domovima u Mat i dračka sela, gde su ih čekali roditelji, žene i deca.
Preko svega, taj RABAN nije se stvorio čarobnim štapićem, da bi se tu – sa milošću srpskog “cara”(!) – nastanili Šćipetari, već su ga sami ovi Albanci (i preteče Albanoi!) stvorili u obliku ARBAN, a Srbi su – kasnije (!) – metatezom napravili od toga RABAN.

Ovih deset argumenata mislim da su dovoljni za svakoga da se ubedi da hipoteza dr. Jovana J. Deretića ne može opstati. Argumentum ponderantum, non numerandum!

„Činjenice, kojima vlada akademik Kaplan Resuli, su jako interesantne i žao mi je što će on, za kratko vreme, 100% demantirati tezu da su Albanci poreklom Iliri. Mi ne možemo demantirati ono što kaže on. Zabezeknuti smo od činjenica koje nam prezantira.“

Atrea KOCANI
–albanski intelektualac

Mislim da svoju hipotezu o poreklu Albanaca g. Deretić treba da je iz osnova prostudira, da je protrese strogo kritički i strogo naučno, a imajuću u predvid i ovo što mu navedoh. U svakom slučaju, i njegovo i moje pretendiranje, negira poreklo Albanaca od Ilira, za što sam ja, sledeći snažne argumete pomenutog akademika, prof. dr Gustava Vajganda, Wilijama Tomacheka, Hansa Krahea, V. Pârvana, S. Puškariu i mnoge druge, izložio u pomenutoj knjizi dokumenta, činjenice i argumenata, kojima sam nedvosmisljeno dokazao da Albanci nisu ni autohtoni, niti Iliri, ponajmanje i Pelazgi.

Ženeva,dana 12. marta 2010.*)

Проф. Др. Каплан Буровић
_____________
1) VUKČEVIĆ, Gojko: O PORIJEKLU ILIRA, Podgorica, 1992, str. 198.
2) TORG, Pompej: ISTORIJA FILIPA XLII – 3, 3. ALIJEV K.: ANTIČNIE ISTOČNIK PO ISTORII, Baku 1987. Citiramo po VUKČEVIĆ Gojko: O PORIJEKLU ILIRA, Podgorica 1992, str. 73.
3) BUROVIĆ, Kaplan: KO SU ALBANCI?,- Ženeva 2007, str. 11.

*) Ova je rasprava objavljena sprva na sajtu GLAS DIJASPORE, Libek (Lübeck-Nemačka), 10.IV.2010. i do danas ne znamo da ju je ma ko u bilo čemu osporio, pa ni sâm dr. Jovan Deretić. Naprotiv, autoru su stigle i mnoge čestitke. Jedan od njih, Lazar Vujatović, iz Londona, između ostalog piše mu i ovo: “Морам рећи да сам као Србин фрустриран на САНУ, што не пoсвeћуje већу пажњу вашем научном раду, који је у потпуности потврђен и студијама као што су ове од Владимира Орела. Умјесто тога, САНУ уступа позицију научницима као што је Деретић и Терзић, чији приступ aлбанолошком проблему, или је полумитолошки, у случају Деретића, или рестриктиран на три тезе и никакву другу могућност, осим те три тезе, као што је то код Терзића.

Сa вeликим пoштoвaњeм
Лaзaр ВУJATOВИћ



Kush e ka shkruar romanin “Tradhtia!?
 E vërteta për romanin që bëri bujë …


nafi.jpg

Publicisti i mirënjohur shqiptar nga Gostivari zt.Nafi ÇEGRANI,për Kapllan resulin shkruan si më poshtë : 

Siç dihet edhe më herët janë hedhur e parashtruar mori mendimesh e hupotezash, polemika e dilema rreth romanit më të famshëm të letrave shqipe “Tradhtia”, ose gjegjësisht rreth mistereve të “autorit” fantom Kapllan Resulit, alias Kapllan Resulbegoviq – Buriqi, i vetëquajturi “akademik”, në ishte ky ai që e shkruajti këtë roman, apo grabitës të cilit UDBJA jugosllave për të realizuar planet e veta të spiunazhit, ia përgatiti dhe servoi dorshkrimin përmes bashkepunëtorëve të vetë, dhe në kohën kur ky i mjerë gjendej në burgun e “Idrizovës,, duke përshkruar tekstin nga origjinali në disa fletore shkollore , dhe sipas planit sekret të UDB-së të njëjtin, pas “aratisjes” së tij në Shqipëri, ta botonte sikur të ishte ky autor . Kapllani si njeri i dobët dhe i pamoralshëm, duke e shikuar se kjo ishte krejtësisht e mundur që romani të botohej ashtu siç ia kishin dhënë instruksionet agjenturore udbashiane, me vite e dekada heshti të vërtetën, se autori i vërtetë ishte dikush tjetër, shtirej kinse ky e ka shkruar romanin e famshëm si vepër që në vite e dekada bëri lavdinë e tij.

Por, në të vërtetë, KUSH E KA SHKRUAR ROMANIN “TRADHTIA “?

Atëherë, për hirë të së vëretëtës të shkojmë rradhasi:

Romani “Tradhtia” është një vëpër që brezi im e ka lexuar me aq ëndje qysh në rininë e hershme, të viteve ‘60, sidomos pas viteve ‘90, ishte botuar e ribotuar disa here. Nga arkivat e fshehta të UDB-së / të cilat tani gjenden të vendosura në Bazën qendrore të UDB-së jugosllave në Batajnicë të Beograd/ del qartazi se K. Resulbegoviqi nuk ishte autor i vertet që të kishte shkruar romanin ,,Tradhetia,, që për gati gjysmë shekulli ishte hequr si autori i tij, por nga dikush tjetër të cilit i ishte vjedhur përdhunisht në banesën e Prof. M. Dumanit gjate bastisjes…

Pas grabitjes, “autorësia” ishte gatuar në kuzhinat e errëta të UDB-së dhe autori i vërtetë i romanit “Tradhtia” ishte zhdukur barbarisht, që kurrë të mos merrej vesh se çfarë kishte ndodhur e si ishin stisur “gjërat” nga “ustallarët” e shërbimeve të fshehta në Shkup dhe relacionin Beograd. Dhe, ai që u gjet e u pagëzua si autor, ai që ka gati gjysmë shekulli që po nënshkruan autografe në faqen e parë të romanit “Tradhtia” dhe është në një luftë të pashpallur, por të vazhdueshme me shkrimtarët dhe botuesit më të mirë të letërsisë shqipe, me Ismail Kadarenë dhe me cilindo që i pat dale përpara, nuk mund të ishte një njeri i rastit, as i zakonshëm. Ai ishte Kapllan Resuli, alias Kapllan Resulbegoviq- Buriqi, një mësues dhe shkrimtar i dobët, që kishte botuar sprovat e tij të para në shtypin e kohës, por që nuk kishte ambicie të vetme të tij vetëm mësuesinë dhe letërsinë. Ai kishte parapëlqyer të ishte edhe bashkëpunëtor e spiun i shërbimeve më te zeza të Jugosllavisë, duke pranuar pa mëdyshje të bënte gjithçka që i kërkohej, sepse të tillë ishin demonët që përlesheshin ne shpirtin e tij të trazuar. Ai ishte thjesht një bir plangprishës i kombit shqiptar dhe, të gjitha që kishte thënë e shkruar për veten nëpër vite, vuajtjet, përndjekjet, persekutimet, burgjet e njëpasnjëshme, nuk ishin veçse një fasadë e shëmtuar. Spiun andej, spiun edhe këndej, çudi e madhe me atë njeri sherrxhi e zhurmëshumë zullumqar e ndjellakeq siç është I vetëquajturi “akademik”! Çudi me këta njerëz dhe me atë kohë të mistershme, e cila nuk të merrte vetëm jetën fizikisht, por të vriste edhe talentin, edhe identitetin, veprën e artin tënd, vetë përjetësinë…

Nëpër stenda e panaire, por edhe pothuajse në të gjitha libraritë e trojeve shqiptare ku shitet libri shqip, romani “Tradhtia”, (që në thelb të tij është historia e Ulqinit e piratëve të detit dhe luftërave të mëdha me turqit), nuk kishte shitje. Njerëzit i largoheshin atij libri, si murtajës, jo për shkak të titullit të tij, as të përmbajtjes, por për shkak të emrit të autorit, që kishte mbi shpinë mallkimin e brezave dhe të trojeve shqiptare. Nëpër netët e tij letargjikë, atë e ndjek pas një hije, e mundon e i shfaqet si lugat nëpër ëndrra një emër, emri i atij që humbi nëpër humnerat e burgjeve të tmerrshme të UDB-së, i atij që shkroi romanin “Tradhtia” dhe nuk e pa të dilte asnjëherë në dritë. Kockat e lodhura e të munduara të atij njeriu, rrotulloheshin e trandeshin në varrin e ftohtë dhe kërkonin shpagim. I vetmi njeri që nuk e kupton këtë fatthënë kobzezë, këtë hata që e ka shkaktuar dhe gatuar me duart e tij, është Kap1lan Resuli. Madhështor në marrëzinë, të shkuarën dhe poshtërsinë e tij atij nuk i shkon kurrë në mend se ka një përqasje të çuditshme mes titullit që zgjodhi dikur për romanin e vjedhur dhe jetës së tij të errët dhe të ndërlikuar. Por zoti është i madh. Rrugët e tij, të cilave ne u themi rrugët e fatit, janë vërtet të panjohura e të mistershme por shpesh prej tyre na vijnë mesazhe si nga përtejkohërat.

Në vitet e rinisë, kisha dëgjuar të flitej për Kapllan Resulin, një ,,shkrimtar,, të ri, që ,,premtonte shumë.. , por u befasova kur u njoha me dosjen e tij voluminoze në vitin 1971, të cilën e lexova me cilësinë e oficerit analist-operativ të SDB-së në Shkup. Siç e thashë, kisha dëgjuar të flitej shumë edhe për romanin “Tradhtia” dhe, i nxitur nga kureshtja, me pretekstin se më duhej dosja e Kapllan Resulit “për një punë zyrtarë”, e tërhoqa dhe e lexova me shumë vëmendje. Ishte një dosje e formuar që nga mesi i viteve ‘50, me formularë të veçantë dhe e ruajtur me miratimin e krerëve të lartë të UDB-së nga Beogradi. Gjithçka që lexova në atë dosje famëkeqe, të sekretuar e koduar, më tmerroi. Kishte në të emra njerëzish, referate dhe raporte, elaborate dhe plane që mbanin siglën “Strogo pov” (Tepër rezervat). Ato që më befasuan më së shumti, ishin faktet që tregonin se romanin “Tradhtia”, që bëri bujë aq të madhe nuk e kishte shkruar kurrë ndonjëherë Kapllan Resuli”. Anatomia dhe historia e këtij romani me të vërtetë mahnitës, është shumë e gjatë dhe fillimet e tij i ka në disa faza, më kryesoret ndër të cilat ishin grabitja e materialeve të një studiuesi e veprimtari të njohur të çështjes së Kosovës, përpunimi dhe plotësimi i dorëshkrimit të romanit sipas direktivave të UDBsë, redaktimi e korrektimi i tij dhe më pas, botimi dhe propagandimi i tij, me një autorësi të re. Pastaj vijnë me radhë përkthimi i tij në gjuhën serbe dhe….. botimi edhe në Shqipëri, pas daljes nga burgu, arratisjes nga Kosova dhe vajtjes atje të “autorit” të sajuar, arrestimit të tij heqjen e romanit tërësisht nga qarkullimi, ribotimin e tij disa herë radhazi pas viteve ‘90, kur autori kishte fituar statusin e emigrantit politik në Zvicër nga gjithçka që thashë më lart, del se romani “Tradhtia” është një libër që ia vlen të lexohet dhe të zërë vend nderi në çdo librari e bibliotekë shqiptare. Vështirë se ka ndonjë shqiptar të moshës sime që të mos e ketë marrë në duar atë libër dhe të mos e ketë shfletuar me ndjenjën e një nderimi të thellë, si të ishte fjala për diçka të shenjtë.
… Ngjarjet historike të cilat përfshihen në romanin ..Tradhtia,, kanë ndodhur realisht dhe në rrethana e kushte shumë të ndëtlikuara shoqërore e politike të kohë ku autori I panjohur me njբ prirje dhe shkathtësi të veçantë i lidh, dhurrë dhe ndërlidh me stilin e bukur të të shkrojturit dhe mbarështrimit të çështjes si nga aspekti romanesk e artistik, e ku autor I mundshëm ka gjasa të jetë profesori I gjuhës dhe letërsisë shqipe nga Presheva, Haki Limani!
Ose nga ana tjetër ta kishte shkruar mësuesi H.Koka, në strajcën e të cilit, pas likuidimit më brigjet e Drinit në zonat e Hasit të Prizrenit, UDBJA konfiskoj dorëshkrimin e tij…! Koka ishte mësues dhe për grua kishte Rabën, motrën e Hasan Rremnikut, dhe ka gjasa se I ka njohur mirë situatat dhe gjëndjen rreth tragjedive dhe historisë tragjike të popullit shqiptar të këtyre aneve të Gjilanit e gjer ne Anamoravë e grykë të Kaçanikut / ku skalit portrete interesante për romanin e shkrojtur…/ E këto I di vetëm UDBJA e cila ende i ruan arkivat secrete në bazën e saj Batajnicë të Beogradit…
Arben Presheva, personazhi kryesor i veprës dhe heroi i rezistencës kosovare mishëron cilësi dhe veti morale dhe artistike që përputheshin me figurën e njohur të Fadil Hoxhës. Edhe Qemal Agolli shihte gjëra të përbashkëta me pesonazhin e Skënder Preshevës etj. Të cilët autori / por jo Kapllan Resuli/ I ka njohur personalisht, ka biseduar me to, ka shkruar skica dhe portrete te tyre real e që më vonë I ka sintetizuar edhe në romanin në fjalë.
Aktiviteti patriotik i Abdullah Preshevës e nxiti autorin /ende të pa njohur saktësisht/ për të krijuar një figurë legjendare, një hero të padiskutueshëm, nga më të spikaturit në letërsinë tone. Heroi dhe personazhi kryesor është i riu tipik kosovar i ushqyer sa nga ndjenja patriotike, aq edhe nga parimet ideo-politike dhe morale të kohës.
Me vizionin e botës së re ai lufton heroikisht kundër nazifashistëve pë çlirimin e vendit, përkrah serbëve, por i tradhëtuar prej tyre, bëhet simbol i tragjizmit të poullit shqiptar në kohët moderne. Ky tragjizëm, kjo tradhëti e pashoqe është boshti qëndror i romanit, që përbën edhe pathosin e tij, që konkretizohet tragjikisht edhe në titullin kapital të veprës.
…Konflikti në romanin TRADHTIJA është tepër i ashpër. Ai zhvillohet në dy faza. Në fazën e okupimit fashist italian të Kosovës dhe faza e dytë vijon me okupimin nazist gjerman. Është koha e fillimit të krijimit të zonave të lira dhe të çliruara nga forcat partizane, që përbëheshin nga elementë të të gjitha kombeve e minoritarëve të Kosovës.

Është periudha e fillimit të luftës frontale të popullit kosovar për liri, kur nacionalizmi ekstrem i të gjithë forcave politike nxjerr krye, me gjithë përpjekjet e ethshme që bënte për tu fshehur nën “puplat e pëllumbit”, duke trumbetuare marrëdhëniet vëllazërore mes popujve të Kosovës e të gjithë Balkanit. Kësisoj vepra ka jo vetëm nivel të lartë artistik, por edhe bazë reale dhe historike. Ngjarjet në roman janë vendosur jo pa qëllim në trevat etnike shqiptare të Kosovës dhe Maqedonisë.

Ngjarja zhvillohet në zonat Kaçanik-Gjilan-Preshevë-Kumanovë që përfshijnë brigjet e lumit Morava dhe Anamoravë, /ku përmenden edhe emra vendesh e toponimesh të këtyre anëve, të cilat nuk ka pas mun dësi që t I këtë në dijëni Kapllani I cili hiqet si autor/…! E që tërë kjo dramë shtjellohet bukur në romanin ,,Tradhtia,, !
Pra,personazhi kryesor I romanit që bëri bujë dhe lavdi të madhe është Abdullah Krashnica Presheva / në roman si Arben Presheva/, jeta dhe veprimtaria e tij është kjo:
Abdullah Krashnica Presheva u lind më 15 mars 1917 në Preshevën liridashëse, patriotike dhe revolucionare, në një familje tregtare.[3], dhe gjerësisht mori pjesë në të gjitha lëvizjet gjithëkombëtare shqiptare. Në moshën dyvjeçare Abdullah Krashnicës i vdiq i ati dhe ai mbeti nën kujdesin e nënës Shefije Krashnicës-Aba Shefkë, si e quanin në Preshevë. Qysh në vegjëli u desh të kujdeset për familjen dhe shtëpinë. Shkollën katërklasëshe fillore në gjuhën serbe e kreu në Preshevë, sepse atëherë ende nuk ishin hapur shkollat në gjuhën shqipe. Abdullah Krashnica si shegërt u punësua në dyqanin e Haxhi Qazim Maliqit në Preshevë, familje e ardhur nga Miratoci. Më vonë hapi një dyqan me Fahredin Rrahmanin. Dyqani i Fahredinit dhe ai i Hetem Meqës-Gjakova dhe djalit të tij Ibrahim Gjakovës në Preshevë u bënë vend i takimeve të bashkëmendimtarëve të Abdullahut dhe veprimtarise se tij patriotike në Preshevë e më gjërë. Në këtë kohë Abdullah Krashnica shumë lexoi dhe bleu një rdio aparat për t’u informuar mbi ngjarjet dhe ndodhitë në Preshevë me rrethinë dhe më gjërë. Abdullahu ishte shumë i zgjuar, i mprehtë dhe i informuar shumë mirë. Ndikim të madh tek Abdullahu pati edhe kushëriri i tij Shaip Mustafa-Krashnica, i cili në atë kohë, para LDB kreu Medresen në Shkup dhe më vonë ishte student i rregulltë i Fakultetit të Drejtësisë në Universitetin e Beogradit.Shaip Mustafa, në Kryengritjen e Shkupit vuri Flamurin Kombëtar në Urën e Gurit në Shkup, më 1941 dhe ishte një prej themeluesve të LKpÇB. Abdulla Krashnica merrej edhe me sport, luante fudboll në klubin “Karadak” të Preshevës dhe ishte anëtar i Shoqërisë kulturore “Hamnijet” të Preshevës,e cila u themelua më 1937.
Pas kapitullimit të Italisë në shtator të vitit 1944, Abdullah Krashnica ik nga burgu dhe kthehet në Preshevë. Më 1944 zgjedhet sekretar i Komitetit të rrethit të PKJ në Preshevë dhe gjithë veprimtaria e tij ishte përqëndruar në mbrojtjen e popullatës shqiptare, e bullgarë, por edhe nga komunistët e ish-Jugosllavisë, andaj edhe e helmuan dhe vdiq më 1945 në moshën 28 vjeçare në Spitalin e Shkupit, në kohën kur më së shumti i duhej shqiptarëve të Preshevës dhe më gjërë. Hapja e arkivave do ta dëshmojë edhe veprimtarinë patriotike të Abdullah Krashnicës, i cili luftoi dhe veproi për çlirim dhe bashkim kombëtar, konform nga Marrëveshja e Mukjes dhe Konferenca e Bujanit .
…Celula e parë komuniste në Preshevë u formua në vjeshtë të vitit 1938. Për themelimin e kësaj celule ndihmë të madhe dha organizata partiake e Kumanovës. Sekretar i celulës u zgjodh Shaip Mustafa, ndërsa anëtarë Abdullah Krashnica, Selim Selimi dhe Xheladin Kurbalia[5]. Celula partiake e Preshevës pati kontakte të vazhdueshme me organizatën partiake të Kumanovës, kontaktet i mbanin Abdullah Krashnica, Selim Selimi dhe Shaip Mustafa. Gjatë vitit 1942 dhe pothuajse gjatë gjithë periudhës së LDB ka pasur lidhje të ngushta me organizatën partiake të Kumanovës dhe të Gjilanit. Kontaktet e organizatës partiake të preshevës me rininë përparimtare të Gjilanit datojnë që nga viti 1938, vazhdojnë gjatë dhe pas LDB. Të themi se Gjilani deri më 1942 nuk pati organizatë partiake. Në këshillimin e Komitetit Krahinor të PKJ për Kosovë që u mbajt në Berbole, në korrik të vitit 1942, organizatën partiake të preshevës e përfaqësoi Xheladin Kurbalia. Organizata partiake e Preshevës ishte e lidhur me KK të PKJ të Kosovës prej nëntorit të vitit 1943 deri në qershor të vitit 1944, kur edhe Abdulla Krashnica ishte sekretar i Komitetit të rrethit të Gjilanit. Kontaktet e para me organizatën partiake të Bujanocit vehen në vitin 1942, nëpërmjet të selim Selimit. Me qëllim të intensifikimit të Luftës antifashiste, u shqyrtua mundësia e formimit të “Aradhës së Dupillës” e cila do të kishte për detyrë mbrojtjen e rajonit të Luginës së Preshevës, Luginës së Vardarit dhe të Anamoravës së Gjilanit. “Gjatë periudhës së pushtimit bullgar, në zonën e Preshevës vepruan dy grupe politike shqiptare. Njëri grupim veproi në kuadër të PKJ në krye me Shaip Mustafën, Abdullah Krashnicën, Selim Selimin, Xheladin Kurbalin etj, e qëllimi tyre ishte që të bvënin të pamundshmen për krijimin e Shqipërisë Etnike. Në këtë grupim bënin pjesë: Ali Syla, Limon e Ali Staneci, Ajet Rainca etj.

Ibrahim Kelmendi I cili gjatë vendosjes se Kapllanit në Zvicërm ja se çfarë shkruan:
,, …Duke gjurmuar për ish-Kapllan Resulin shqiptar, tani të konvertuar në serb si Kapllan Buroviq, gjeta edhe shpifje ordinere, sikur unë qenkam pasuruar duke ia botuar romanin TRADHTIA në 100.000 ekzemplarë në vitin 1991, por që i paskësh dhënë “autorit” Kapllan vetëm 500 DM.
E vërteta e ati “incidenti” është se në janar të vitit 1991 u interesova për fatin e ish-Kapllan Resulit, atë e sistemova në Hotel Arbana në Tiranë (meqë nuk kishte banesë) dhe bëra një kontratë me te për të botuar romanin TRADHTIA. Detajet nuk më kujtohen tani, por ndoshta honorari duhet të ketë qenë 10.000 USD. Duhet të ia kem dhënë paradhenie 2.000 USD dhe pjesën tjetër pasi të shitej romani. Brendësia e romanit u shtyp në 10 mijë kopje, me letër që e kisha importuar nga Gjermania. Po përgatitej kopërtina. Kapllanin e luta të shkruante biografinë. Kur ma dorëzoi e kishte bërë mbiemrin Resulbegoviq dhe kishte paraqit gradën e anëtarit të Akademisë në Skopje. Niveli dhe mënyra e formulimit me irrituan. Por nuk prishte punë shumë, meqë do ta dorëzoja për redaktim. I them se do ta përmirësoi edhe mbiemrin dhe do ta shkruaj në shqip Shkup. Ai më kërcënoi se do të me denonconte në prokurori po ia ndryshova biografinë që e kishte shkruar. Ia grisa biografinë, e shava dhe e dëbova. Në Shtypshkronjë bëra njoftimin se romanin e botuar ta hedhin në mbeturina… Sepse, në ndërkohë u informova se ish-Kapllan Rsuli paskësh qenë spiun jugo-sllav dhe se dorëshkrimin e romanit TRADHTIA ia paskësh dhënë UDB-ja, kur e ka përgatit për ta angazhuar si spiun në Shqipëri !,,

Studiuesi Fehmi Ajvazi ka bërë hulumtime për të gjet autorin e vërtet të romanit. Ai ka piketuar dy autorë të mundshëm:
“Mësuesi H.K. (nga fshati Kokaj, i Gjilanit) dhe Haki Limani (profesor i Letërsisë dhe Gjuhës Shqipe nga fshati Tërrnavë e Preshevës). I pari, është likuiduar së bashku me gruan e tij dhe me patriotin Hasan Alia duke e kaluar lumin Drin (në zonën e Hasi/ Prizren) në tentim për të dalë ilegalisht në Shqipëri. I dyti, Haki Limani është aksidentuar për vdekje (mbase me qëllim) në afërsi të “Radio Prishtinës”, në Prishtinë (ka qenë në shoqëri me poetin Azem Shkreli, dhe me një person tjetër).”
Një gjë është sigurt, Kapllani vet nuk ishte autori. Secili që është marrë me atë tematikë, ka shtruar pyetjen: përse Kapllani nuk shkroi dot pastaj ndonjë vepër tjetër letrare, të përafërt me romanin TRADHTIA, gjatë viteve 1963-1970, sa kohë që ishte mësues historie në Lushnjë, ose nga viti 1991 deri tani?
Dhe, e vërteta duhet zbardhur po se po, duhet dal në shesh edhe për interesin publik!


****



Kapllan (Kallushi, Resuli, Resulbegoviq, Buroviq) Dreqi e mashtroi botën kur e bindi se dreqi nuk ekziston!

“Dreqi e mashtroi botën kur e bindi se dreqi nuk ekziston!”. Ky citat filmik më së miri e portreton Kapllan Resulin dhe është porosi edhe Eftovit, por mbi të gjitha, publikut maqedonas, pjesë e të cilit i ka marrë si të mirëqena tezat e një Kapllani, që as vetë nuk e di në është shqiptar, malazez apo serb, ose është njëri prej tyre varësisht se ku flet ose shkruan, dhe që rreh gjoks për kompetencë shkencore me tituj të rrejshëm akademikë! Një të tilli nuk mund t’i besosh madje edhe sikur ta fliste të vërtetën




Nga Daut DAUTI

Dhe Kapllan Resuli përsëri kthehet ndër ne. Para pak kohësh postova në Facebook një vlerësim të shkurtër kushtuar emisionit të Vasko Evtovit, “Në qendër”(“Vo centar”) në TV Alfa, me intervistën e shkrimtarit kontrovers, Kapllan Resuli. Ndër komentet e shumta të miqve të Facebokut, kishte dhe të tillë që më sugjeronin me dashamirësi “përse merresh me të(ta)?!”, duke vënë, njësoj si edhe unë, epitetin e sharlatanizmit për të dy këto “figura”, njëri mediatik, e tjetri (me pretendime) “shkencëtar”. Duke pasur parasysh se emisioni emetohet në një televizion me shtrirje të mjaftueshme, e duke më prekur pak edhe në “nervin” e një gazetari të pasivizuar, por që gazetarinë nuk e harron asnjëherë, të paktën si vokacion, veprova në të kundërtën e këshillave. Jo për shkak të Evtovit, por për shkak të publikut të gjerë, i cili “ka të drejtë të dijë të vërtetën”(moto e emisionit të Evtovit) për një mjeran intelektual, i cili në opinionin e gjerë ballkanik shitet me epitetet më të larta shkencore në një funksion shumë konkret, atë të mohimit të historisë, kulturës, gjuhës, traditës…shqiptare. E shkrova në gjuhën që e kupton shumica e qytetarëve.

Kapllan Resuli dhe Vasko Evtov, në një emision, kishin gjetur njëri tjetrin si vorba kapakun! Nuk dua të merrem shumë me këtë të dytin, sepse nuk dëshiroj t’i jap shumë rëndësi një propaganduesi për të cilin një koleg i tij maqedonas ka shkruar se financohet nga një kompani serbe, por unë nuk mund t’i hyj ndër hak, sepse nuk kam dëshmi për këtë. Por, nuk do t’më çudiste, sepse mercenarizmi gazetaresk nuk është i panjohur dhe “dallëndyshja” që ka shtegtuar më shumë se çdo kush tjetër nga një televizion në tjetër është pikërisht ai, gjithnjë i ballafaquar me sfidën e sigurimit të mjeteve dhe nuk do të ishte çudi që të financohet nga ndonjë qendër biznesi për të plasuar qëndrime që në kontinuitet i bien një teli, atij të relativizmit të elementit shqiptar në Maqedoni(sipas tij nuk ka më shumë se 17 për qind), mohimit të të vërtetave historike dhe paraqitjen e shqiptarëve në një dritë të errët, që pat kulminuar me një emision ku aktin e flijimit të Adem Jasharit, familjarëve dhe farefisëve e kishte quajtur terrorizëm, për çka qe detyruar të ballafaqohet me dëbimin nga televizioni ku emetonte një kohë!

Emisioni i tij kësaj radhe zbuloi nivelin e paturpshëm të manipulimit, duke i vënë të gjitha në një qëllim, të dekompozimit të të vërtetave historike. Para publikut të gjerë, që të jetë më bindës dhe më i besueshëm, bashkëbiseduesi i tij, Kapllan Buroviq, atë që ne e njohim si Kapllan Resuli, autor i romanit të parë në gjuhën shqipe në letërsinë e krijuar në ish-Jugosllavi, duhej ta prezantonte në dritë sa më të mirë. Më saktë, që atë që do ta villte Kapllan Resuli nga goja e tij të dukej se e flet një njeri me kompetencë, prezantimi i tij u bë me referencat më të forta: “shkrimtari i shekullit” i letërsisë shqiptare, “albanologu më i madh në botë”, “Akademik Kapllan Buroviq”, kuptohet, krahas vuajtjeve të tij dhe disidencës, krahas kërcënimeve që i përjetoka ai për shkak të “të vërtetave” që i thoshka…

Që kushdoqoftë të mund t’i besoje një figure kontroverse si Kapllan Resuli, duhet të nisë nga fillimi i emisionit të Evtovit, ku ai sqaron se si është bërë akademik. Sipas këtyre dy “vorba-kapakut”, Kapllan Bureviqin e paska shpallur akademik “njëra nga akademitë shqiptare” të shkencave dhe arteve? Do të pyesni, o e Shqipërisë, o e Kosovës, sepse ato janë dy akademitë shqiptare. Por, jo, Kapllan Bureviqi dhe Evtovi na zbuluan se paska një akademi shqiptare të tretë, atë që askush nuk e di që ekziston, në Stamboll. Bile, na qenka edhe “nënkryetar” i kësaj “akademie” dhe “shef” i një sektori për studime albanologjike. Unë, deri tash, nuk kam dëgjuar të ketë një akademi shqiptare në Turqi. Ndoshta mund të ketë ndonjë organizatë që mund të ketë ndonjë vulë dhe pesë anëtarë, organizatë patriotike e ku di unë(më parë në Dërven thoshin “Kulupi i Stambollit”), por akademi, jo. Me këtë fakt, se na qenka akademik, prezantohet Kapllan Resuli, që gjithë atë që e shkruan dhe e thotë nëpër media për nevojat propaganduese të qarqeve antishqiptare, ta mbulojë me “kompetencën” e një “shkencëtari”! Meqë në fillim të viteve 90-të pata rastin ta kem dhe mysafir në shtëpi(pasi më mbeti “në derë” në Flakë), në bisedat me të pata vërejtur të thoshte “dr.shkence” dhe kur e pyeta se prej kur e ka marrë titullin, duke pasur parasysh vitet e kaluara në burgjet e Shqipërisë, përgjigja e tij ishte “po, kështu më thirrnin të gjithë në burg” si për një njeri të lexuar, shkrimtar…Domethënë, natyrës së tij narcisoide, por dhe mbase për shkak të qëllimeve që doemos do t’i ketë pasur, i nevojitej për legjitimim para opinionit të gjerë për t’i dhënë rëndësi vetes më shumë seç meriton me një titull “doktori”.

Dhe, nëse titullin “doktor” ia ka dhënë vetes gjatë viteve të burgut, të cilat mbase mund të jenë një përvojë jetësore, por jo dhe titull i përnjëmend, nëse titullin “akademik” e ka “marrë” nga një akademi joekzistuese, që flet për një mashtrim, atëherë me të drejtë mund të shtrohet çështja e kompetencës së tij të flasë për temat për të cilat flet dhe shkruan në media “në mbi 100 librat” që ai vërtetë mund t’i ketë shkruar “së prapthi”. Sa e çmojnë në qarqet ku i shet idetë e tij si shkencë, dëshmojnë fakti se as pas gjithë këtyre tri dekadave që ka dalë nga burgu, e që e ka ndërruar edhe kombësinë, nuk e kanë pranuar në ndonjërën nga akademitë serbe ose malazeze? A nuk është ky një vlerësim për sharlatanizmin e tij?

Gjersa ka jetuar në ish-Jugosllavi ka punuar si mësues, domethënë nuk ka pasur titull shkencor. Në Shqipëri nuk ka pasur kohë për përparim akademik, sepse shumë shpejt e dënojnë dhe e fusin në burg. Për çfarë “lëmie” ia paskan ndarë të burgosurit “doktor”, për linguistikë, mjekësi, histori?

Në reagimin ndaj intervistës së Kapllan Resulit në vitin 2003, e pata pyetur Vitomir Dolinskin: A e din ti me cilin Kapllan ke biseduar? Me Kapllan Reulin, Kapllan Kallushin, Kapllan Resulbegoviqin apo me Kapllan Bureviqin?! Në sa nivele të vetëdijes identitare do të duhet të ketë kaluar për atë jetë të shkurtër? Dy identitet e para janë shqiptare, prandaj dhe ka qenë i dënuar për propagandë armiqësore, sepse viteve 50-të ka ngritur zërin për politikën shkombëtarizuese të regjimit ndaj shqiptarëve. Atë kohë në moshë dhe me percepcion të mjaftueshëm vetëdijësor intelektual dhe e ka shkruar romanin në gjuhën shqipe dhe me temë shqiptare.(Një ish i përndjekur, pas konvertimit në serb dhe malazez, do ta quajë Tradhtari i “Tradhtisë”). A ka përjetuar ndonjë thyerje të brendshme shpirtërore nga vuajtjet e burgut sa të qenit shqiptar i është dukur një tragjedi në vete, sa të kërkojë strehim në identitet tjetër, përgjigjen mund ta japë vetëm ndonjë psikoanalist i tipit të Jungut ose Frojdit, sepse ka shumëçka frojdiane në veprimet e tij. Në këtë kontekst, ndoshta pikërisht kthimi i tij në vendlindje, Ulqin, ka qenë kthesa vendimtare për ta urrejtur vetveten dhe Nail Draga, korrespodenti i atëhershëm i “Flakës” na e dërgoi gazetën “Pobjeda”, në të cilën kishte deklaruar se ai është me origjinë serbe dhe se pikërisht për këtë fakt kishte vuajtur burgun në Shqipëri dhe se mbiemri i tij tashmë ishte Resulbegoviq(në fakt, këtë mbiemër e ka pasur edhe kur është dënuar si nacionalist shqiptar në Maqedoni), porse në atë intervistën e Vest-it, na del me mbiemrin Bureviq, me rrënjë identitare malazeze! Iu pata drejtuar gazetarit të Vestit: “Hajt Vitomir, mirë e ke bërë punën, por si duket nuk ke ditur se kë po interviston. Ka një film amerikan, “Nën dyshim të përhershëm” (me Kevin Spejsin, Stefan Bolduinin…), i cili përfundon me citatin: “Dreqi e mashtroi botën kur e bindi se dreqi nuk ekziston!”. Sepse ky citat më duket se më së miri e portreton Kapllan Resulin. Kjo thënie do t’i shkonte si porosi edhe Evtovit, por mbi të gjitha, publikut maqedonas, pjesë e të cilit i ka marrë si të mirëqena tezat e një Kapllani që as vetë nuk e di në është shqiptar, malazez apo serb, ose është njëri prej tyre varësisht se ku flet ose shkruan, dhe që rreh gjoks për kompetencë shkencore me tituj të rrejshëm akademikë! Një të tilli nuk mund t’i besosh madje edhe sikur ta fliste të vërtetën. Për të tillë ka institucione të caktuara.

Prandaj, prezantimi i Kapllan (kësaj radhe) Bureviqit në emisionin e Evtovit, si “shkrimtar shqiptar i shekullit”(nuk e dimë kush e ka shpallur si të tillë me vetëm një vepër letrare!), si akademik nga akademia inekzistente e Stambollit, “albanologu më i madh në botë”(kush e ka shpallur si të tillë kur ai as që mund të jetë një albanolog kompetent), janë në funksion të dimensionimit të tezave të tij si të sakta dhe të mirëqena, të gjitha mohuese për historinë, kulturën dhe identitetin shqiptar. Këta dy, në një orë jo të plotë, arritën “ta rrëfejnë” gjithë historinë shqiptare duke përzier origjinën e tyre me lituanezë, rumunë, bullgarë e albanojë, me një lehtësi sa mund ta bëjnë vetëm njerëzit me fantazi të pakufishme të SF-literaturës!

P.S. Nga ajo intervista e famshme në gazetën Vest, pas disa vitesh, autori Vitomir Dolinski kishte bërë libër, duke shtuar edhe gjëra të reja, ndër to, Kapllan Bureviqi më kishte bërë nder duke më përmendur mua dhe reagimin tim kundër tij, duke më futur në grupin e atyre që i paskan bërë “hajkë” me instruksionet e Sigurimit, e ndërkohë në një vepër tjetër, më kishte avancuar në spiun të dyfishtë, çfarë as vetë nuk e kisha ditur. Ky pra është Kapllan Resuli, Resulbegoviqi, Kallushi e Bureviqi, ndaras dhe bashkë, i cili u shërben qarqeve antishqiptare për mohimin e gjithçkaje shqiptare.

Gazeta serbe Informer shkruan:Shqiptarët blejnë çdo gjë në jug të Serbisë




ŠIPTARSKI PAKLENI PLAN! PROJEKAT "OKUPACIJA DO NIŠA": Albanci kupuju sve na jugu Srbije!


ŠIPTARSKI PAKLENI PLAN! PROJEKAT "OKUPACIJA DO NIŠA": Albanci kupuju sve na jugu Srbije!informer.r



Na jugu centralne Srbije, primera radi, poslednjih 15 godina, kupuje se sve što je srpsko. Naročito u Bujanovcu i Medveđi. U tim opštinama ima neuporedivo više birača nego građana, zbog hiljade i hiljade fiktivno prijavljenih Albanaca spremnih za preuzimanje lokalne vlasti uz pomoć lažnih prijava i uz prikrivenu podršku stranog faktora
Na okruglom stolu koji je bio posvećen unutrašnjem dijalogu o Kosovu dekan Pravnog fakulteta „Megatrend" Živko Kulić s pravom je upozorio: "Ne smemo povlačiti brzoplete poteze. Ne smemo praviti greške koje će buduće generacije teško moći da isprave".

U Nišu 11.000 Albanca

Da Albanci tajno kupuju jug Srbije, kao i da se, prema lokalnim procenama, u poslednjih pet godina na područje Niša doselilo se oko 11.000 Albanca sa Kosova i Metohije, već je bila tema Sputnjika. Razlog tome je besparica Srba i cilj Albanaca da se prošire van administrativne linije Kosova, te je masovna kupovina srpskih kuća i zemljišta od Srba počela još 2010.
- Na Kosovu se ne brani samo Kosovo nego i jug centralne Srbije, Raška oblast, Vojvodina, a zašto ne reći i zapadna Makedonija, pa i Crna Gora. Velikoalbanski orao je visoko uzleteo, zapadni vetra mu sve jače duva u leđa. Na jugu centralne Srbije, primera radi, poslednjih 15 godina kupuje se sve što je srpsko. Naročito u Bujanovcu i Medveđi. U tim opštinama ima neuporedivo više birača nego građana, zbog hiljade i hiljade fiktivno prijavljenih Albanaca spremnih za preuzimanje lokalne vlasti uz pomoć lažnih prijava i uz prikrivenu podršku stranog faktora. Tvorci i sledbenici velikoalbanskog nauma, smatraju, naime, da je sa Kosmetom priča završena, zbog čega polako pripremaju teren za stvaranje novih 'Kosova' radi nasilne albanizacije novih prostora, pod već oprobanim izgovorom da se mora priznati nova realnost, što je najveća potvrda da ih stavovi, planovi i eventualno novi ustupci Beograda, ne zanimaju. Naprotiv, ustupci ih samo čeliče i junače da istraju u svojim planovima - rekao je Kulić.
Podsećanja radi, premijer tzv. države Kosovo Ramuš Haradinaj nije bez razloga u izbornoj kampanji poručio Srbiji da izbriše Kosovo iz svog Ustava, ili će u suprotnom uzeti trećinu teritorije Srbije i "pripojiti je Kosovu", počevši, kako je rekao, od Niša.


Mediji su puni napisa da je najbogatiji Albanac, milijarder Bedžet Pacoli, sada ministar spoljnih poslova u Prištini, spremio čak 250 miliona evra u kešu kojim će albanski ekstremisti na jugu Srbije u narednim mesecima kupovati zemljište, nekretnine i firme. To je samo prva faza u pokušaju realizacije zločinačkog projekta "velike Albanije", upozorili su, po pisanju srpskih medija, izveštaji srpskih bezbednosnih službi.
Da Albanci tajno kupuju jug Srbije, kao i da se, prema lokalnim procenama, u poslednjih pet godina na područje Niša doselilo se oko 11.000 Albanca sa Kosova i Metohije, već je bila tema Sputnjika. Razlog tome je besparica Srba i cilj Albanaca da se prošire van administrativne linije Kosova, te je masovna kupovina srpskih kuća i zemljišta od Srba počela još 2010.
Beta/Fotomomtaža
Posle gradova na red su došla i srpska sela iz tog kraja. Albance najviše zanima oblast oko Vranja duž granice sa Bujanovcem, ali i Toplički okrug (Prokuplje, Kuršumlija, Blace…), tačnije, sela blizu administrativne linije sa Kosovom, a za imanja u tim mestima Albanci daju nekoliko puta veću cenu od realne.


Novinari iz lokalnih medija iz tih gradova kažu da se sve odvija pod nevidljivim plaštom i tiho, a da se na ulicama i selima po jugu Srbije sve češće čuje albanski jezik, dok građani tih delova Srbije žive u strahu da će zbog sve većeg priliva Albanaca sa Kosova doživeti sudbinu Srba sa Kosova.
Premijer tzv. države Kosovo Ramuš Haradinaj nije bez razloga u izbornoj kampanji poručio Srbiji da izbriše Kosovo iz svog Ustava, ili će u suprotnom uzeti trećinu teritorije Srbije i "pripojiti je Kosovu"
Najveća pomama Albanaca za srpske stanove je svojevremeno bila u Nišu, gde je, prema nekim nezvaničnim podacima, u poslednje tri godine oko 1.500 Albanaca dobilo vlasništvo objekata u tom gradu. Gledano na širem području Niša, taj broj dostiže i 11.000.


Međutim, ne postoje zvanični podaci o tome koliko je tačno Albanaca sa Kosova i gde kupilo zemlju po južnoj Srbiji, pre svega jer se kupoprodajni ugovori odvijaju preko Srba sa Kosova.
Sve se odvija po slovu zakona. Tako, na primer, Albanac daje Srbinu pare da na svoje ime kupi određenu nekretninu, a u sudu se napravi ugovor po kom Albanac, navodno, upravo tu sumu pozajmljuje Srbinu, dok se kao garancija da će mu novac biti vraćen navodi upravo ta nekretnina.


Srbin "ne vrati pare na vreme" i na taj način Albanac postaje vlasnik stana, a da pritom ne ostavi trag o kupoprodaji. Srbi za to dobijaju dogovoreni procenat u novcu, a neretko su u celu priču uključene i agencije za nekretnine, ali i srpski i albanski advokati. Pošto se Albanci sa Kosova i dalje smatraju građanima države Srbije, mogu slobodno da kupuju nekretnine po Srbiji.
Informer
Novi Pazar se, takođe, nalazi na spisku poželjnih lokacija, ali se kupci tamo uglavnom interesuju za velika seoska imanja, udaljena od grada, zbog čega se po medijima često spekuliše da je reč o pripadnicima vehabijskog pokreta. Pridošlice u okolini Pazara vrlo su zainteresovane i za kupovinu imanja u Apatinu, u Vojvodini, gde je navodno već kupljen veći broj salaša i drugih nekretnina.

Flori Bruqi : Kodi gjenetik i Acidit Desoksiribonukleik-(ADN)

Ndërtimi i përgjithshëm e një prerjeje të ADN-së



ADN është akronim për Acidin Desoksiribonukleik. ADN-ja është substanca në të cilën mbartet e koduar, për shumicën e organizmave, informacioni i trashëgimisë, informacion i cili kalohet në qelizat bija pas cdo ndarje qelizore. Në këtë mënyrë, ADN-ja është përgjegjëse për strukturën dhe karakteristikat fizike dhe biokimike për gati të gjitha qeniet e gjalla.

ADN-ja (anglisht - DNA) është një polimer i gjatë, në formën e një spirali (dredhe) të dyfishtë. Molekulat e saj ndërtojnë një matricë, në bazë të së cilës kryhet sinteza e ARN-së (transkriptimi), e cila, nga ana e saj, shërben si matricë për sintezën e proteinave (përkthimi), sintezë që bëhet sipas kodit gjenetik.
Në tërësinë e qelizave eukariotike si të atyre të bimëve, kafshëve, kërpudhave dhe protistëve, shumica e ADN-ve është e vendosur në bërthamë. Në dallim me qelizat e thjeshta të quajtura prokariote, duke përfshirë eubakterian dhe arkaean, ADN nuk është e ndarë nga citoplazma me një cipë bërthamore. Organelet qelizore të njohura si kloroplaste dhe mitokondri gjithashtu përmbajnë ADN.

ADN-ja përmendet shpesh si një molekulë ë, si përgjegjëse për përhapjen e shumicës së veçorive të trashëguara. Tek njerëzit këto veçori mund të shtrihen nga ngjyra e flokëve deri tek sëmundjet prekëse. Gjatë ndarjes qelizore, ADN dyfishohet dhe mund të tejçohet të pjellë gjatë riprodhimit. Studimet që merren me prejardhjen mund të bëhen duke u bazuar në faktin se ADN mitokondrinore rrjedh vetëm nga nëna, dhe kromozomi Y mashkullor rrjedh nga babai.

ADN-ja e çdo njeriu, pra gjenet e tyre, trashëgohen nga të dy prindërit. ADN mitokondrinore e nënës së bashku me njëzetetre kromozoma nga secili prind bashkohen të formojnë gjenin e zigotës, veza e pllenuar. Si përfundim, me përjashtim të qelizave të kuqe të gjakut, shumica e qelizave njerëzore përmbajnë 23 palë kromozomesh, së bashku me ADN mitokondrinore të trashëguar nga nëna.

Image result for sta je adnImage result for sta je adnImage result for sta je adn
Bazat e azotuara (Adenina (A), Citozina (C), Timina (T), Guanina (G)") mund te imagjinohen si kater shkronja te alfabetit. Duke përdorur grupe me nga tre shkronja mund te formohen 64 kombinime të ndryshme të cilat formojnë 20 aminoacidet ekzistuese.

Me që ekzistojnë 64 tripleta dhe 20 aminoacide në kodin gjenetik disa aminoacide mund të kodifikohen nga disa tripleta të ndryshme por jo anasjelltas, një tripletë i përket vetëm një aminoacidi.


ADN-ja është një reaksion polimerizimi që ka si reaktante katër tipet e dezoksiribonukleosideve trifosfate. Megjithëse në fijet e saj ndodhet vetëm një fosfat, nukleotidet fillestare duhet të jenë trifosfate në mënyrë që të përdorin hidrolizën e dy lidhjeve fosfodiesterike (ku njëra është e nevojshme për shtimin e një monomeri dhe njëra e katalizuar nga pirofosfataza inorganike mbi pirofosfatin dalës) për ta bërë reaksionin ekzotermik.
Image result for sta je adn
Reaksioni katalizohet nga ADN polimeraza, enzime në gjendje të krijojë një tjetër fije ADN-je në kahun 5'-3' e zbuluar nga Arthur Kornberg më 1958 nëpërmjet një eksperimenti. Reaksioni i ADN polimerazes drejtohet nga fija udhëzuese e ADN-së sepse krijon një fije të re ADN-je që është komplementare me atë që shërben si udhëzuese. ADN polimeraza nuk është në gjendje ta filloj sintezën e një fijeje pa asnjë pikë fillimi.

Për të filluar dyfishimin struktura helikore e ADN-ës duhet të denatyrohet nga disa proteina. Këto janë helikazat, proteinat që ndajnë dy fijet duke përdorur energjinë e ATP-së, dhe proteinat denatyruese, ose proteinat destabilizuese të helikes, jo enzimatike që mund të denatyrojne ADN-ën duke u lidhur me disa pjesë të fijes e duke i stabilizuar ato. Ky aktivitet prodhon një forcë e cila përhapet në fijet e paçiftuara të cilat mund të dyfishohen.

Meqë polimerazat veprojnë vetëm në drejtimin 5'-3', njëra fije mund të dyfishohet në mënyrë të vazhdueshme, tjetra rezulton me disa pjesë të reja ADN-je dhe secila prej tyre çon në fillimin e ARN-së. Këto pjesë më vonë hiqen dhe hapësirat bashkohen nga një lloj tjetër polimeraze.

Rezultati i dyfishimit janë dy helika të dyfishta identike te përbëra nga një fije e vjetër dhe një e re.

Përbëja dhe struktura e ADN-ës


Acidi deoksiribonukleik përbëhet prej dy vargjesh komplementare të lidhura ndërmjet vete me lidhje hidrogjenore. Vargjet e kanë formën e spirales. Në strukturën e ADN-së marrin pjesë bazat purine: adenina dhe guanina; bazat pirimidine: citozina dhe timina; acidi fosforik dhe deoksiriboza. Deoksiriboza dhe acidi fosforik gjenden në çdo nukleotid. Prandaj, një nukleotid dallohet prej tjetrit nukleotid në bazë të asaj se cila bazë purine ose primidine gjenden në të.

Meqenëse në strukturën e ADN-së marrin pjesë 4 lloj bazash ( A, G, C dhe T), atëherë molekua e ADN-së është e ndërtuar është e ndërtuar prej 4 lloj nukleotidesh. Specifiteti i ndërtimit prej llojit në lloj varet nga numri i nukleotideve purine ose pirimidine, lloji dhe renditja e tyre në varg polinuklotidik. Bazat azotike purine dhe pitrimidine janë të renditura në varg në bazë të ligjit të përputhshmërisë. Kjo do të thotë se përballë adeninës të njërit varg çdo herë gjendet timina e vargut tjetër, e përballë guaninës gjendet citozina. Bazat purine të njërit varg janë të lidhura me bazat pirimidine të vargut tjetër me lidhje hidrogjenore. Adenina (A) lidhet me timinën (T) me dy lidhje hidrogjenore, kurse guanina (G) me citozinën me tri lidhje hidrogjenore. Sasia e ADN-ës është konstante dhe specifike për çdo qenie të gjallë.

Roli biologjik

Kur është çështja e rolit biologjik, atëherë dihet se ADN-ja është bartëse dhe përcjellëse e vetive trashëguese. Ajo përmes ARN-ës -që do të thotë se ajo në mënyrë indirekte- e kontrollon sintezën e proteinave, e cila kryhet në ribosome, e përmes proteinave e kontrollon natyrën dhe shpejtësinë e proceseve të ndryshme biokimike në qelizë.


Pra, ADN-ja është rregullator i proceseve jetësore. Sasia e ADN-ës në qelizë është konstante dhe specifike për çdo qenie të gjallë. Duhet cekur se para ndarjes së çdo qelize bëhet dyfishimi i ADN-ës. Prandaj ADN-ja merr pjesë në procesin e ndarjes së çdo qelize. Ky dyfishim i ADN-ës bëhet përmes procesit që quhet replikim. Molekulat e ADN-ës janë të vetmet molekula organike që kanë aftësi të riprodhojnë vetveten.Riprodhimi i ADN arrihet fale enzimers ADN polimeraza.Kjo enzime shperdredh 2 fijet e ADN.

Krijohen 2 fije te reja komplementare pra nje varg i sapokrijuar lidhet me njerin nga vargjet e vjetra dhe keshtu krijohen 2 vargje te reja.


“Shqiptarët, racë e zgjedhur superiore, kanë kafkën më të bukur në botë”


E tepron Sazan Guri: “Shqiptarët, racë e zgjedhur superiore, kanë kafkën më të bukur në botë”
Jemi mësuar ta shohim në ekrane e rrugë ku proteston përgjithësisht për mjedisin dhe mbrojtjen e këtij të fundit kryesisht nga papërgjegjshmëria e vendimeve politike.

Por ambientalisti Sazan Guri, përpos profesionit, ka bërë një deklaratë disi të çuditshme lidhur me shqiptarët.

Guri shkruan se raca shqiptare është e zgjedhur dhe ka kafkën më të bukur në botë.

Gjithashtu Guri shton se shqiptarët janë racë superiore në Ballkan.

POSTIMET E PLOTA:



12 arsye pse raca shqiptare është racë e zgjedhur dhe ka kafkën më të bukur në botë.
Për ata që nuk dinë dhe nuk besojnë te kjo racë, lexoni pakëz nga pakëz 12 çështje që të bëjnë krenar për racën shqiptare. Po flas për enën që nxë trurin në kohëra gjeologjike dhe jo për sekondat rrokopujë e rrëmujë në kohërat elektronike.
Lexoni më poshtë të dashur lexues dhe mos u merrni me mua, por me të tjerët, unë thjesht i kam mbledhur dhe interpretuar në syrin e inxhinierit.
Lexim të këndshëm!
Me respekt, madje të madh për ata që s’lodhen së lexuari dhe mendjen së ndriçuari,
Sazan Guri.

11-Gjithsesi, sa për ta ditur dhe për t’u ngulitur fort se:

Shqiptarët janë raca më superiore në Ballkan. Në të ardhmen ata do të luajnë në këtë vend rolin që luajnë skocezët në Angli.

Kjo foto ilustron origjinën e gjenit E-V13. Ky gjen është gjurmuar mbrapa mbi 10,000 vite para Krishtit. Siç tregohet edhe nga studimet gjenetike të ilustruara në foto, origjina e këtij gjeni në Europë vjen nga Shqipëria, ndaj ka marrë emrin gjeni shqiptar. Shikoni të dashur lexues se si në të gjitha analizat e grupeve apo formulave të gjakut duket që fillon nga bërthama e Arbënisë – zona Albanopolis që ndryshe i thonë qytet me plot njerëz.



10 MËSIME PËR TË MËSUAR

• Mbledhjen e kësaj lënde, lëndës së racës, ne nuk duhet ta kërkojmë prej të huajve, por prej vetë shqiptarëve.
• Për të zbuluar origjinën tonë dhe për të njohur vetveten duhet t’i kushtojmë kujdesin e duhur studimit të racës, që do të kishte për rëndësi të barabartë, në mos më të madhe me studimin e gjuhës e të historisë (Jakov Milaj1911-1997).
• Kontributin që kjo racë i ka sjellë botës, në përpjesëtim me numrin e me kushtet në të cilat ka jetuar, nuk e vë prapa racave të tjera fqinje. Tregon, përkundrazi, se paja shpirtërore e saj është e madhe dhe e shumanshme.
• Gjithsesi, çudia qëndron ndër ne shqiptarët. Duke qenë të pajisur me këtë pajë nga e kaluara, sa shpirtërore e aq antropologjike, pra enë që nxë e që mban, madje të shumanshme, si mundemi të luftojmë, sikurse thotë studiuesi antropolog shqiptar Jakov Mile, aq shumë me vetveten saqë veçse shëmtojmë vetveten.
• Është për t’u vënë re politika demografike që ka ndjekur Turqia e Mustafa Kemalit: për të shtuar popullsinë e Anadollit, ajo mblodhi jo vetëm turq prej race që jetonin ne Greqi, Jugosllavi e gjetkë, por edhe shumë shqiptarë myslimanë. Një ndërlikim i qëllimshëm në mes të koncepteve racë e fe.
• Mendohet se Ataturku, i cili ishte edhe vetë prej origjine shqiptare me racën tonë kërkonte gjakun e ri që do të ngjallte shpirtin oriental të Anadollakut, duke i dhënë një fizionomi më tepër europiane.

9-Si përfundim:

Shqiptarët e sotëm paraqesin veçorinë e treguesit cefalik (85-90) më të lartë në Europë (Hiperbrakicefalik/kokë rrumbullake).

Rilei në sistemin e tij e trajtonte formën e kokës si treguesin më të vlefshëm në shqyrtimin e racave.

Migrimi i kolonëve u bë gjatë mijëvjeçarit të katërt para erës sonë, duke ardhur nga Europa kontinentale.

Gjenden “biondë-trupmëdhenj” të shumtë në numër, njëherazi te shqiptarët dhe boshnjakët, karakteristika etnike që nuk gjenden te turqit, të cilët janë trupvegjël dhe zeshkanë.

Në të vërtetë shqiptarët në planin etnik janë të “tipit dinarik” dhe një numër më të vogël janë të “tipit alpin” ose alpino-dinarik.

Raca shqiptare është kombinimi i ADN-së më antike që ekziston në botë: Këto janë disa nga haplogrupet e shqiptarëve: kromozomi-Y (Y-DNA)E1b1b1a; E1b1b1a2; E3b; E3b1a (E-M78); E-V13; I; I1; I1b2 (M-26); I2; I2a; I2a1; I2b; J2; J2a; J2b (J-M12); J2e (M-102); J1; 1a; R1b; G; G2a…ADN-ja Mitokondriale (mtDNA):H; (H1+H3); V; J; T; U; (U4); (U5); K; I; Ë.

Shqiptarët kanë origjinë ilire. Ilirët janë të një interesi të veçantë. Pavarësisht nga origjina e tyre, ilirët dhe trakët janë një ndër popullsitë më të vjetra që u vendosën në Europën Jugore.

Shumëllojshmëria antropologjike e Europës së jugut dhe gadishullit Ilirik është një rezultat i përzierjes dhe emigrimit masiv.

Prania dhe ardhja e grekëve apo romanëve përcaktohet mirë në materiale arkeologjike.

Historianët, “katër shekujt e errësirës” që nga 1200 e deri 800 para Krishtit, kanë gjetur nyjën e duhur për të lidhur këtë boshllëk në mënyrë që ta ngjisin historinë greke katër shekuj më sipër.

Popujt që kanë pasur të bëjnë me ilirët gjatë shekujve kanë qenë kolonizatorë, pushtues ushtarakë ose imigrantë endacakë. Këta nuk kanë pasur kontakt të barabartë me të gjithë turmën ilirike të përhapur në një trevë kaq të madhe. Por, ndërsa, ndrydhja e tyre ka qenë më e fortë, për disa fise e vise, ka qenë shumë më e dobët ose nuk është ndier aspak ndër fise e vise të tjera.

Disa nga këta popuj, nuk kanë lënë gjurmë, veçse në qytetërim: kurse disa të tjerë kanë lënë shumë gjak ndër fiset e pushtuara.

Vetëm ai grup i ilirëve që më vonë u quajt me emrin shqiptar, qëndroi më i pastërti dhe megjithëse e ndjeu mjaft ndikimin e qytetërimit të huaj, mbeti gati krejt i paprekur për nga raca. Kështu na e shpjegon Jakov Milaj racën shqiptare.

Raca shqiptare nuk ka nxjerrë vetëm burra të pushkës, por edhe njerëz të mendjes e të shpirtit, filozofë, ligjvënës, burra shteti, shkencëtarë, letrarë, dijetarë, poetë e artistë të mëdhenj.

Numrit të njerëzve të dëgjuar që njihen si shqiptarë duhet t’i shtohet një numër tjetër shumë më i madh të panjohurish, që janë mbajtur si pjellë e ndonjë populli tjetër dhe që ne nuk ua dimë emrat.

8-Duke iu referuar përsëri studiuesit antropolog Semino-s, kupton se Gjurma e J2e1 (M102) në hartën europiane tregon një lloj lidhjeje ndërmjet Ilirisë dhe Italisë Veriore-Qendrore. Një shpjegim i mundshëm është që J2e1 mund të jetë shpërndarë në Europë nga Ballkani. Disa nga frekuencat më të larta që Semino vërejti për J2e1 ishte Shqipëria (14.3% e popullsisë totale), Italia Veriore-Qendrore (9.6%), Greqia (6.5%) Kroacia etj. Semino e përllogariti datën e mutacionit M102, si rreth 8000 vjet më parë. Mbi të gjitha, shqiptarët dhe kosovarët janë të njëjtët njerëz. Te studimi “Enciklopedia dhe atlasi i gjeografisë ndërkombëtare” mëson se frekuencat maksimale të J2e janë ndërmjet shqiptarëve, disa për E3b1. Këto dy haplogrupe besohet se kanë jetuar atje para se të vinin romakët. (J2e% + E3b1a% = 16 + 45 = 61%). Që të dy këto haplogrupe kanë frekuenca maksimale ndër shqiptarë, dhe kjo është një shenjë e dallimit nga sllavët. Në vitin 2000 p.l.k, ka pasur ndikime të ndryshme në trevën e Ballkanit sot dhe askush nuk mund të thotë se ka qenë vetëm një haplogrup. Nga studiuesi tjetër David Levinson te studimi i tij ‘GRUPET ETNIKE…….” mëson se: “Shqipëria përfaqëson një shoqëri etnikisht homogjene. Shqiptarët për shekuj kanë qenë grupi etnik mbizotërues dhe sot përbëjnë më se 95% të popullsisë… Shqiptarët janë parë si një grup i përveçëm etnik. Shqiptarët mund të rrjedhin prej ilirëve që janë vendosur në këtë truall së paku diku katërmijë vjet më parë.

A nuk të ngjason ky krahasim edhe me kohët e mesjetës apo të sundimit otoman, kur ky popull nuk u përzje, veçse me gjak e ADN shqiptare. Ju kujtojmë këtu, jo vetëm mirditorët dhe himariotët, që njihen botërisht, por edhe atë pjesë shqiptare e bashkësisë katolike, por edhe atë pjesë shqiptare me jetesë në kodra e bashkësisë bektashiane, por edhe atë pjesë ‘kaure’ e quajtur nga regjimi sundues, më saktë ortodokse e shpërndarë nëpër qytete, por gjithë trevën e popullsisë me banim nëpër fshatra.
Studimet antropologjike vërtetojnë qartazi se në trajtim racor të popullit sllav të jugës ka shumë gjak ilir. Madje mund të thuhet se e gjithë pjesa perëndimore e gadishullit ilirik që përmbledh kroatët, dalmatinët, boshnjakët, malazezët, shqiptarët dhe gjysmën e grekëve është e populluar prej fisesh që kanë të gjitha tiparet e racës ilirike. Prandaj përbëjnë së bashku një unitet etnik të shquar mirë. Dhe e kundërta që në gjakun e shqiptarit të vlojë gjak turku, serbi, greku, sllavi bullgari, etj., nuk gjendet. Letrat e botuara prej Pittard-it në studimin “Les Peuples des Balkans” flasin qartas për këtë të vërtetë. Si p.sh., legjionet e Romës nuk patën kontakte të shumta me popullsinë vendase. Vetëm në Dacie u themelua një koloni romane e shumtë në numër, por edhe kjo duhet të jetë larguar që andej më 271 pas Krishtit, në kohën e Aureljanit, atëherë kur kërcënimi i gotëve e kishte bërë të vështirë qëndrimin e saj. Po kështu shpjegohen edhe ato të bizantit apo të otomanëve apo të sllavëve, që siç na thotë Edit Durhami se: pushtuesit kanë kaluar në Shqipëri si uji në shpinë të rosës.
Ndaj edhe raca brahicefale, ADN-ja pellazge vazhdoi vertikalisht njësoj drejt ditëve të sotme, si në agimet e racës njerëzore 25,000 vjet më parë. Këtë e vërteton edhe antropologjia amerikane sot, që kur morën një kafkë dardane (kosovare, sot) një kafkë arvanitase sot dhe një kafkë fosile e 25,000 vjetëve më parë, vunë re se nuk kishte ndryshim, pra vazhdonte po ajo gjenetikë. Ndaj, Nikolae Jorga, ky mik i zgjedhur i kombit shqiptar, shprehej me bindje se: “Rumunët e shqiptarët janë kushërinj të një gjaku”, se e dinte fare mirë se sa vuajtje kishin këta dy popuj. Ky erudit dhe politikan aktiv në periudhën midis dy luftërave e pat këqyrur Ballkanin si rajonin ku u lind, u përkund dhe u poq “fëmijëria”, i cili me kalimin e kohës do të bëhej “Kontinenti Plak”, ndërsa ballkanasit i cilësonte banorë autentikë të gadishullit tonë. Por, ndërmjet popullit rumun e shqiptar dhe shteteve të krijuara nga pasardhësit e grekëve dhe të sllavëve, ekzistojnë dallime të mëdha, ndaj thoshte se: “Këta dy popuj janë popuj të lindur nën një “zodiak të pafat”.

7-Megjithatë, 14 lloje lidhjesh ndërmjet shqiptarëve dhe popullsive europiane tregojnë një nivel të lartë të ngjashmërisë. (Kjo është për të gjithë shqiptarët, jo vetëm për kosovarët). Ky është një funksion korrelacioni dhe jo shuma e haplogrupeve. Dhe nga ky funksion, ne arrijmë në përfundimin se: Shqiptarët dhe kosovarët kanë një nga AND-të më të forta në Ballkan nga një korrelacion prej 14 vlerash. Nuk është e njëjta gjë me grekët (grekët kanë një identitet SE, por jo një grek). Një studim tjetër quhet “STUDIMI I TIPAREVE ANTROPOLOGJIKE TË ILIRËVE”. Qëllimi i këtij studimi është evidentimi i tipareve fizike të banorëve të lashtë të Shqipërisë, ilirëve, nëpërmjet një studimi antropologjik të 93 skeleteve të periudhave të ndryshme. Bazuar në të dhënat tipologjike të disponueshme, autori arrin në përfundimin se: “Ilirët e territorit shqiptar përbënin një popullsi adriatiko-mesdhetare me minoritete nordike dhe alpine. Rezultatet e këtij studimi hedhin dritë mbi fenomene të caktuara historike, të cilat lidhen me origjinën dhe formimin e ilirëve”. Ky studim ka treguar që shqiptarët e sotëm janë pasardhës të drejtpërdrejtë të racës thrako-ilire”.

Një studim tjetër, si ai i studiuesit Cruciani arriti në konkluzionin se: “Shpërndarja e grupit Alpha E3b1 në Europë tregon për një zgjerim neolitik ose post-neolitik nga Ballkani (treva e Egjeut pellazgjik) në Europë, e cila u përhap deri në perëndim të gadishullit iberik dhe në juglindje të Turqisë. Analiza e diversitetit (STR) jep një vlerësim të rreth 8 mijë vjetëve më parë për këtë zgjerim. Është interesante të theksohet sesi një studim tjetër i fundit (Semino) arriti në përfundimin se një nën-grup J, J2e1 (J-M102), gjithashtu u zgjerua në Europë nga Iliria gjatë periudhës neolitike. Me shumë gjasa, për shkak të drejtimit gjenetik, shqiptarët e Kosovës ushqejnë një kulm të frekuencave J2e, ndërsa maksimumi i variancës bie nga skaji juglindor i rajonit të studiuar. Ndërkohë që sipas Dr. M. E. Pittard mëson se: “Shqiptari i përket një grupi etnik të karakterizuar nga “hyperbrahy – cefalia” dhe nga shtati i hedhur, si një racë shumë e bukur malësorësh, me flokë dhe sy të zinj, me hundë pak të hedhur si të shkabës… raca shqiptare është ilire… Shqiptarët si racë dhe si ushtarë janë më të mirët në Europë”.

6-ANTROPOLOGJIA PELLAZGO-ILIRE-THRAKE-ARVANITE-SHQIPTARE

Shqyrtimit statistikor
Pas shqyrtimit statistikor mbi analizat e 95,200 kampione gjaku të shqiptarëve, mikrobiologu Benusi i përpunoi ato sipas kërkesave të shkencës bashkëkohore dhe arriti në rezultatet e mëposhtme, të cilat vërtetojnë shkencërisht shpërndarjen e grupeve të gjakut shqiptar, krejt të ndryshëm nga mbarë popujt e Ballkanit, përfshi këtu edhe Greqinë.

GRUPI 0 GRUPI A GRUPI B GRUPI AB

% % % %

Shqipëri 40.95 37.61 15.95 5.49

Greqi 35.5-36 35-36 14-15.5 13-14.5

Sipas studimeve, gjenetistët kanë arritur në përfundimin se shqiptarët kanë një identitet gjenetik. Vetëm në trojet e sotme, ku banojnë shqiptarët, pra, vetëm në Ballkan (duke mos hyrë të shpjegojmë tkurrjen e mëparshme të tyre përreth gjithë Mesdheut), identifikohen gjenetikisht me +12,000 vjet, e më tej. Një statistikë tjetër vjen nga Universiteti Kroat, më 1981, i cili ndërmori studimin “HLA Class I, Polimorfizmi në popullsinë shqiptare” me 20,543 raste në të 26 kryeqendrat e rretheve të vendit dhe iu nënshtruan një analize të një shenje dalluese hematologjike, si ajo e faktorit RhO (D), që i fal kombit shqiptar veçantinë e një primati europian: 91.53% (Greqia – 84.6%). Ndërkohë që 22% është racë tipikisht e pastër shqiptare, si Suli, Dukagjini, Himara, Mirdita, bregu i Drinit.

Ky studim ka treguar qartë se shqiptarët janë autoktonë apo levendas në Ballkan e në Europë. Qëllimi i këtij studimi ishte të përftonte informacion në lidhje me shpërndarjen e antigjenëve HLA të Klasës-I në popullatën shqiptare të Kosovës dhe të krahasonte rezultatet me popullata të tjera nga Europa e jugut. 93 shqiptarë të shëndetshëm dhe pa lidhje farefisnore nga Prishtina u studiuan si pjesë e Komponentit Antropologjik i Workshopit të Njëmbëdhjetë Ndërkombëtar të Histokompatibilitetit (Anthropology Component of XI-th International Histocompatibility Workshop). Kjo popullatë duhet të mendohet si përfaqësuese për pjesën më të madhe të Kosovës, meqenëse Prishtina u bë një qendër e rëndësishme e emigrimit pas Luftës së Dytë Botërore. Ajo u bë qendra industriale, politike dhe kulturore në Kosovë. Ata raportuan një frekuencë prej 10.4% për antigjenin HLA-A32 në dy fshatra italiane të populluar ekskluzivisht nga shqiptarë. Shqiptarë të jugut që u arratisën nga pushtimi turk në Europë themeluan këto fshatra në shekullin e pesëmbëdhjetë dhe kjo popullatë nuk u përzje gjenetikisht me italianët. Me pak fjalë, ato teori që thuhen për lashtësinë dhe gjuhën tonë, atë “thotë” edhe gjenetika. Për këtë flet dhe paraqet edhe profesori e antropologu i njohur sllav Virçov: “Shqiptarët janë më luftarakët në botë dhe raca më superiore në Ballkan”.

5-Ishin këta studiues që Peonet i thirrën herë ilirë, herë thrakas, për të cilët s’kishte shumë rëndësi kjo ndarje, sepse thoshin ata se: “Thrakët dhe ilirët përfaqësojnë dy emra të një etnosi të vetëm, të ndarë dysh vetëm politikisht e gjeografikisht”. Në Koman, p.sh. vazhdojnë po këta e na mësojnë neve të pamësuarve se materiali i mbledhur tregon hapat se populli ilir ka pasur një vazhdim të qytetërimit halstatjan. Nekropoli, prandaj, provon evolucionin e qytetërimit iliro-romak krahinor dhe vazhdimin e elementit etnik. Megjithëse ky material kur kemi të bëjmë me kafka, në të shumtën e rasteve flaken. Ndaj edhe antropologët, shpesh i akuzojnë pandërprerë arkeologët pse këta, në gërmimet që bëjnë, nuk çajnë kokën për të ruajtur kafkat e mbetura të skeleteve të njerëzve që zbulojnë. Si përfundim mund të thuhet se shqiptarët janë ndoshta raca më e bukur e Turqisë… do të gjesh mes tyre tipa të denjë për t’u marrë si model për Afërditën e Apollonin…13 Është një racë që as feja e as edukimi nuk mund ta korruptojë.
Pamje e një vajze shkodrane e vitit 1943, me tipare tipikisht shqiptare, ku zor se gjen kaq harmonishëm treguesit e kafkës e fytyrës deri në linjat plot hire të trupit.

Shumë udhëtarë të tjerë janë të një mendje me d’Ami Bone-në14 dhe para tij, një dijetar gjerman që ka udhëtuar në Greqi, flet kështu për shqiptarët: “Në Athinë, ku i gëzohen një qielli kaq të kulluar, gratë e të gjitha kohërave janë pas për nga bukuria ndaj pothuaj gjithë të tjerave. Akoma edhe sot, ato janë më të shëmtuarat e gjithë Greqisë. Nuk mund të krahasojmë me to shqiptaret e bukura që banojnë në vilat e Athinës, pasi ato janë një racë krejtësisht e huaj. “Physiccally a splendid race of men, the Albanian can claim to be one the purest and oldest races in Europe”. As konsulli i Francës nuk heziton të thotë se: “…natyra e ka pajisur shqiptarin me një inteligjencë të rrallë”.
Së fundmi, shqiptarët dallohen përgjithësisht nga finesa, shprehjet, qartësia e mendimeve dhe forca e karakterit.

4- Hulumtimet vazhdojnë me studiuesin Tomsoni, kur përfundon në studimet e veta se: “Ata (pellazgët) banonin në krahun verior të vendit, nga anët e Maqedonisë, dhe në ishujt Samotrakë, Lemnos, Imbros…Ekzistojnë artifakte të shumta si pllaka e Lemnosit etj., të cilat vërtetojnë që pellazgët dhe ilirët të kenë pasur stërgjyshër të përbashkët. Është ky element tepër i veçantë që eruditi shqiptar Faik bej Konica e vendos si bazament për të ngritur zërin për padrejtësitë e radhës që po u bëheshin shqiptarëve dhe më 12 nëntor 1915, në Lozanë, i dërgon një letër të hapur zotit Hans Delbruck (këshilltar i afërt i qeverisë, profesor i historisë moderne në Universitetin e Berlinit), ku ndër të tjera i referohet edhe Virchov-it, për t’i treguar profesorit gjerman, Hans Delbruck, tiparet e kombit shqiptar. Ja seç thotë i madhi të mëdhenjve Faik bej Konica: “…Ja një vend, ja një popull që hyn në kategorinë e “kombësive të vogla” dhe që do të meritonte në mënyrë të veçantë mirësinë dhe vlerësimin tuaj. A nuk ka thënë Momseni juaj se kombi shqiptar është më i vjetri në Ballkan? Në këtë vit, ekzistonte një traktat bullgaro-grek për ndarjen e Shqipërisë, traktat i sugjeruar, i miratuar e vulosur dhe garantuar nga Gjermania. Dhe Konica po aty vazhdon: A nuk a ka quajtur shpesh Virchov-i juaj “kombin me të vërtetë më superior” të Europës Lindore? A nuk e kanë përsëritur në çdo kohë, dijetarët tuaj, që “Shqiptari dallohet nga fqinjët e tij për nga gjuha dhe shpirti?” “Si do të arrini ju të pajtoni deklaratën tuaj me planin brutal të copëtimit të Shqipërisë?”
Në muzeun e tij në vitin 1878, gjatë kohës që po mbahej Kongresi i madh në Berlin, të nesërmen e luftës ruso-turke, kur po flitej për racat e ndryshme të Ballkanit, doktori dijetar (profesori Virchow) u ngrit papritur: “Shikoni, – tha ai. – Ja raca me të vërtetë superiore e këtyre vendeve. Shikojini këta!” Përpara vuri tri kafka me një pozicion vendosjeje të barabartë. “Njëri nga kolegët e tu më ka dërguar të parën, pastaj shtiva në dorë dy të tjerat. Janë kafka shqiptarësh të vrarë nga turqit. Vështrojini me kujdes! A s’janë të bukura? A s’janë madhështore?”

Ai gjithnjë u kthehej kafkave të veta shqiptare dhe kur fliste, ulej për t’i prekur me gishta, ndërkohë që të tjerat i konsideronte të padenja. Madje, në kabinetin e tij, më 1878, gjatë zhvillimit të Kongresit të Berlinit, duke folur për racat e ndryshme të Ballkanit, kishte marrë tri kafka prej njeriu dhe para të pranishmëve, tha: “Janë kafka shqiptarësh të vrarë prej turqve… a nuk janë të bukura? A nuk janë madhështore? Ja pra, raca superiore mbi të gjitha të tjerët!”. Dhe siç thuhet në literaturën historike, ky antropolog me famë botërore e përkëdhelte me një ëmbëlsi entuziaste kafkën shqiptare që mbante në prehër. Ai pastaj tregonte modele kafkash malazeze, boshnjake, dalmate, serbe, bullgare, turke, hungareze, etj., të cilat i tregonte me majën e këmbës, kurse ato të shqiptarëve, me kujdesin të madh. Këtë episod na e sjell në vëmendje profesori Stillman (antropolog i njohur gjerman), i cili në kujtimet e tij për takimet me z. Virchow në lidhje me studimet e racës shqiptare përmend një bisedë që ka bërë me të në lidhje me pellazgët dhe nisur nga kjo i tregon atij kafkat e shqiptarëve. Nuk duhet shumë mprehtësi,- thotë një studiues shqiptar për të kuptuar se raca pellazgjike, për të cilën Stillman kishte biseduar dikur me profesorin ishin pikërisht shqiptarët. Në të kundërt, përse do përmendte këtë gjë kur synonte e tregonte kafkën e shqiptarit? Këtyre krahasimeve nuk iu shmang dot as poeti më i madh kombëtar rumun, Mihail Eminesku: “Raca e pastër shqiptare, e para nga perandoria e lashtë e Lindjes”.
As Pittard-i kur shprehej në një nga librat më me zë të tij, kushtuar shqiptarëve se: “Shqiptarët më duket të jenë stërnipat më autentike t’ilirëve të vjetër. As Max Mueller-i që shkruante se popujt që flitnin gjuhë të një rrënje, kishin edhe besime që i përngjanin mjaft njëri-tjetrit. Traditat e bukura e besëtytnitë janë mbeturina në kuptimin e mirë të fjalës të një qytetërimi që nuk na ndan nga popujt ariane. As Georg Stadtmueller, kur në studimet e veta djepin e fisit ilir e vendos afër Greqisë, afër Dalmacisë, në bjeshkët e Shqipërisë së veriut, e pikërisht në malet e në luginat e krahinës së Matit. As përkrahësi më i madh i origjinës ilirike si Francesco Tobezzo që përshkrimet mesapike të gjetura në Pulje e në Kalabri i përgjasonte me ato, megjithëse të rralla ilirike.

3-Studiuesit antropologë mbi kafkat e shqiptarëve

Nëse studion popujt e botës nga pikëpamja antropologjike, por sidomos të Europës, pa një, pa dy, do të kuptosh se: “Kafkat e shqiptarëve duket se të tregojnë racën më superiore të njerëzimit”. Prej elementeve të ndryshme që ka një popullsi e caktuar, le të marrim Europën fillimisht, ku asnjë prej tyre nuk tregon tipare kaq unike sesa shqiptarët. Ndaj dhe jo rastësisht, përfaqëson atë racë që shfaq kapacitetin më të madh kafkor në Europë, duke na treguar kështu racën më superiore të Europës. Aq sa baroni Nopçe në Nikaj-Mërturë, kur punonte për perandorinë austro-hungareze, i vështronte banorët e kësaj zone si i habitur dhe me ca prej tyre shushatej deri në 10 minuta, duke iu vështruar pikërisht kafkat. Po aq i habitur ka pas vështruar edhe një ndër antropologët më të mëdhenj europianë në vitet pas lufte, si për të vërtetuar ato çka pohonte studiuesi më i madh i shek. XIX, diku rreth viteve para e pas ngjarjes së Konferencës së Berlinit, antropologu serb Rudolf Virchow që në referatin e mbajtur në lidhje me racën shqiptare, ai kumtonte se: “…Pellazgët ishin në pjesën më të madhe brakicefalë, ndërsa grekët e vjetër ishin dolikocefalë, sikundër janë shqiptarët, jo rastësisht, sot”. Por edhe Epiri na përgjigjej në librin e vet, antropologu i madh shqiptar Jakov Mile banohej nga njerëz me kokë të shkurtër e të gjerë, çka është një nga shenjat specifike të “racës” shqiptare.
Nga studimet që antropologët me famë botërore kanë bërë mbi popujt e Europës dhe veçanërisht për tipin adriatik shqiptar kanë përfunduar se është e vështirë të gjendet një popullsi, tiparet kafkore të së cilës të jenë kaq të kulluara. Ndaj, Eugene Pittard-i ka pasur shumë të drejtë, kur ka thënë se: “Shqipëria, më fort se njëmendësi gjeografike, është kuptim (koncepsion) antropologjik”.
Pittard-i që ka matur në Dobruxhe, edhe toskë, edhe gegë, thotë se banorët e jugut të Shqipërisë e kanë treguesit qefalik mesatar 87.03, ndërsa ata të veriut e kanë më të ulët, 84.66. “Tregonjësi i toskëve”, sipas Pittard-it, 63.4% e shqiptarëve kanë përgjithësisht hundë të drejtë ose të përkulur, si sqepi i shqipes dhe 21.6% e kanë të ngushtë në rrëzë. Nga të gjitha racat e Ballkanit, diametrin e tërthortë të kokës, serbët, bullgarët, romët dhe egjiptianët e kanë më të vogël, ndërkohë që shqiptarët e kanë diametrin më të madh. Në fakt, ndryshimi ndërmjet kafkës së një shqiptari dhe të një greku është aq i madh, sa mjafton të shohësh një epiriot ndërmjet njëmijë grekësh, për ta dalluar menjëherë. Mbas bullgarëve, vijnë serbet që tregojnë në tabelë numrin më të math të njerëzve më kafka dolikoqefale. Janë gjithashtu, ata që kanë numrin më të vogël të individëve brakiqefale.
Madje, antropologët e njohur në bashkëpunim me kronikanët e vjetër nuk ngurrojnë të japin mendim, në bazë të tregonjësit qefalonik, ngjyrës së syve, tiparit të hundës mbi nëntë nga perandorët e Romës dhe të Bizantit, siç janë Klaudi, Apoloni, Probi, Valentiniani i Parë, Konstandini, Gali etj. Me përjashtim të Julianit që kishte flokë të zinj, të tetë të tjerët kishin flokë të artë. Por ja që nuk qenkan vetëm një grup i caktuar antropologë, ndoshta tifozë të racës shqiptare, por na qenkërkan edhe shumë të tjerë, si studiuesi antropolog grek Ari N.Pulianosi, që në botimin e tretë të veprës së vetë “Prejardhja e grekëve” pohon se: “Popullsia më e vjetër e Greqisë, siç thonë veprat më të lashta, ishin pellazgët, një popull që nuk fliste greqisht. Emri i tyre u ruajt në faltoren e moçme të Zeusit pellazg të Dodonës dhe në fushën e Thesalisë ose Pellazgjisë. Për këtë tipar specifik kanë pasë folur qysh në lashtësi edhe të tjerë historianë e dramaturg si Sofokliu që e quan Dodonën ndërtim pellazg…, prej nga rrjedhin pellazgët, që studiuesi tjetër atropolog Klon Stefani i mendon: këta pellazgë me trung trakë, ilirë e epirotë si brakicefalë prej zanafille indoeuropiane. Të gjitha elementet antropologjike që paraqiten nga i madhi antropolog shqiptar Jakov Mile vërtetojnë pikëpamjen se: pellazgët ishin brakicefalë.

2-RACA NË KUPTIMIN ANTROPOLOGJIK
Treguesi qefalonik – Në dhjetor të vitit 1918, në një shkrim të gjatë për Racat e Evropës, raca shqiptare zinte një vend mjaft të rëndësishëm, ku përshkruhej plot me ngjyra interesante dhe në mënyrë mjaft shkencore. Me interes janë të gjitha fotografitë e paraqitura me këtë rast. Por ka prej tyre që ilustrojnë edhe shkrime për racën njerëzore. E tillë është fotografia “Një burrë dhe një grua nga Shkodra” në shkrimin “The Races of Europe”, i cili ka për qëllim të ilustrojë bukurinë njerëzore në Europë nëpërmjet kësaj race kaq të pashme, siç janë shqiptarët. Profesor Ripley besonte se ata (shqiptarët) i kanë rrënjët në vendin e tyre.
Më tej është Dr. Deniker që i quan ata si: një racë e veçantë adriatikase ose dinarike, duke thënë po aty se: “Është e pranueshme që t’i shohin ata si popullin më të vjetër të Eiropës Juglindore, pasardhës të pellazgëve. Në po këtë vit, gjenerali i ushtrisë amerikane George P. Scriven shkruan për revistën “National Geografic”: “Shqiptarët mendohet të jenë pasardhësit e të shpërngulurve më të hershëm arianë dhe me këmbënguljen e tyre të lavdërueshme, ia kanë dalë që të vijnë deri në ditët tona dhe se Shqipëria është vendi më romantik në Europë, ndoshta edhe në botë.
Ata ndoshta janë pasardhësit e ilirëve të lashtë, të cilët, në fakt, rrjedhin nga pellazgët, rrënjët e të cilëve i gjejmë në letërsinë greke. Gjithsesi dhe me të vërtetë, studimet antropologjike të racës shqiptare e tregojnë si një nga racat më të pastra e më të bukura të Europës, me fizionomi somatike e shpirtërore që na përmbledh në gjirin e racës ariane. Këtë kuptim të matur e shkencor sipas të madhit antropolog shqiptar Jakov Mile ia jep antropologu tjetër i madh Biasutti, që nuk përton e thotë se ata (shqiptarët) e kanë në shpirt hierarkinë racore.
Hierarkia racore për racën kaukaziane dhe/ose europiane fillon me atë ariane. Kësisoj, shprehja raca ariane duhet marrë në këtë kuptim: zbritja nga një grup trajtash racore që janë formuar dhe harmonizuar mbi tokën europiane të trungut të madh europoid dhe kanë fituar për këtë gjë një fizionomi somatike e shpirtërore që i dallon shumë mirë nga trungje të tjera, përfaqësuesit e të cilëve kanë qenë dhe janë edhe sot të huaj për europianët. Vetë raca në kuptimin antropologjik nuk ka ndonjë lidhje specifike me kombin. Një popull me origjinë të njëjtë, me një histori të vetme, me gjuhë të përbashkët dhe me doke e zakone të përngjashme, shkon për bukuri me një komb të vetëm, si me kombin italian, me kombin gjerman, me kombin grek, me kombin serb. Vetëm për kombin shqiptar kemi një farë përjashtimi, sepse përpos atyre më sipër në krijimin e ndërgjegjes së racës e të ndërgjegjes kombëtare të përbashkët në një popull, rëndësinë më të madhe e ka gjuha. Pikërisht, një gjuhë si ajo shqipe, e cila e ka luajtur këtë rol qysh në zanafillë, ka bashkuar dhe mbajtur gjallë si mjet i vetëm kombin shqiptar. Ndaj shumë studiues të huaj bazohen te kjo përshpirtje e popullit shqiptar, kur thonë si Franz Bopp-i se: Gjuha shqipe ka vërtetuar prerasi karakterin arian të gjuhës, pra të popullit tonë.
Po edhe një tjetër albanalog po aq i shenjtë për ne shqiptarët si Norbert Jolk është i po këtij mendimi se shqipja është një gjuhe thrako-ilire. Ndërsa, një albanalog tjetër Agust Schleicher me çdo kusht: e vë shqipen në një degë indo-europiane, bashkë me latinishten e greqishten dhe i përmbledh që të tria nën emrin‚ grupi pellazgjik. Ai thotë se shqipja është një gjuhë iliro-pellazgjike para-indo-europiane. Tashmë thotë i pavdekshmi Jakov Mile: “As glotologët nuk po flasin më për një gjuhë e një popull pellazgjik para-indo-europiane, por për një popull proto-ilir arian”.
Gjithsesi, jo vetëm nga gjuha, por edhe nga shumë tipare të tjera që lidhen direkt me klasën e parë të gjakut si njeri parak me grup zero negativ pothuajse i tëri dhe me treguesit e kafkës shqiptari, në pjesën e vërtetë kombëtare të vijave të tij, dallohet fare mirë prej popullsive që e rrethojnë. Nuk i përngjan, as grekut të ri e as sllavit. Është e pamundur të ngatërrosh arnautët me turqit, me grekët dhe me boshnjakët. Ndaj, edhe Ami Boue, i përkufizon ata (shqiptarët), sikur të kujtojnë: tipat më të bukur të malësorëve zvicerane me fytyrën vezake, me hundën e gjatë e të hequr, me trupin e tyre më shumë të hollë se sa të trashë e me trajtat e hedhura.
Për sa më sipër na vjen në ndihmë realisht antropologia iliriane, ku treguesi qefalik mesatar i gjashtë kafkave që mund të jenë gjetur në Shkodër arrin në 90.1, çka tregon për një brakiqefali të fortë . E fort, në kuptimin e lart, sepse treguesi qefalik (T.Q.) që del nga diametri tranversal x 100/diametrin gjatësor rezulton shumë i lartë. Meqë ra fjala, një kafkë klasifikohet dolikoqefale, kur ky raport është më i vogël se 75: mesoqefale kur ky raport ndryshon prej 75 në 80 dhe brakiqefale, kur kalon numrin 80. Dy dimensionet e sipërme nga lartësia e kafkës kanë rëndësi të madhe, sepse mesatarja e tyre e marrë me katër shifra modelon krenë (kokën) dhe i përgjigjet afërsisht kapacitetit të kafkës në centimetra kub. Cikli i trajtave primare të europoidevet apo të pre-europoideve përfshin racat ainuide-nordide (veriake), mediterranide (mesdhetare), adriatide ose dinarike ose ilirike, baltide, alpide.

1-Gjeni shqiptar – E-V13
Por është edhe një studim tjetër i pavarur nga ai kroat si “Analiza e rezolutës së lartë filogjenetike e Europës Juglindore”, i cili dokumenton episode të mëdha të Gjeneve Atërore që Rrjedhin Midis Popullatave Sllave kur: “Pothuajse, 93% e kromozomeve SEE E3b1 janë klasifikuar në grupin ALPHA”.

Kjo foto ilustron origjinën e gjenit E-V13. Ky gjen është gjurmuar mbrapa mbi 10’000 vite para Krishtit. Siç tregohet dhe nga studimet gjenetike të ilustruara në foto, origjina e këtij gjeni në Europë vjen nga SHQIPËRIA dhe ndaj ka marrë emrin GJENI SHQIPTAR! Përveçse fakteve historike që fqinjët tanë i përthyejnë sipas dëshirave, ekzistojnë faktet gjenetike që nuk gënjejnë. Ne jemi popullatë e hershme kryesisht HOMOGJENE dhe jo popullatë e para 1000 viteve.


Në Europë, varianca më e lartë E3b1a është ndërmjet apulianëve (zona e Barit), grekëve dhe maqedonasve dhe frekuenca më e lartë e grupit është ndërmjet e shqiptarëve, shqiptarëve në Kosovë dhe Maqedoni dhe grekëve. Nëse bëni një përqindje totale të shqiptarëve të Shqipërisë dhe shqiptarëve të Kosovës, të gjithë shqiptarët kanë frekuencën maksimale Erb1-a. Pas tyre janë arumunët (pjesa e latinizuar e Ballkanit) dhe më pas grekët dhe apulianët. Një studim tjetër i Cavalli-Sforza na dëften po këto rezultate, i cili shtyhet të tërheqë konkluzionin se: Shqiptarët tregojnë distancë gjenetike të konsiderueshme me të gjitha popullsitë.

GJENET E SHQIPTAREVE, 34 PËRQIND PERENDIMORE


Per te hedhur drite mbi origjinen e shqiptareve dhe te gjuhes shqipe, do t'i referohem librit te njohur "Gjenet, popujt dhe gjuhet", si dhe disa artikujve shkencore te botuar vitet e fundit. Ne librin e tij "Gjenet, popujt dhe gjuhet", botuar ne vitin 1996 ne italisht, dhe i ribotuar ne shume gjuhe te botes, gjenetisti i njohur Luigi Luca Cavalli-Sforza, trajton hipotezen se popujt e ndryshem gjenetikisht, kane edhe gjuhe te ndryshme, se ka nje lidhje te forte midis gjuhes se nje populli dhe identitetit te tij gjenetik. Edhe gjuhet evoluojne ashtu si edhe gjenet ne popullata. Edhe gjuhet kane klasifikimin e tyre, si dhe evolucionin e tyre. Evolucioni gjuhesor eshte shume i shpejte, krahasuar me evolucionin biologjik dhe ate te gjeneve. Sipas Sforzas, shume gjuhetare masin ngjashmerine midis gjuheve mbi bazen e perqindjes se fjaleve, te nje liste standarde, qe kane nje origjine te perbashket te mireidentifikuar. Duke krahasuar dy gjuhe, mund te ndertohet edhe nje grafik i raporteve midis perqindjeve te fjaleve qe kane ndryshuar kuptim, si dhe kohen qe ka kaluar nga ndarja e tyre. Kjo metode e njohur si glotokronologjia (ose statistica leksikale), perdor nje "ore gjuhesore" shume afer konceptit te quajtur "ora molekulare" ne biologji.

Qe ne fillimin e shekullit XVIII ishte vene re se gjuha indiane klasike, sanskrite, ngjante me gjuhet evropiane antike dhe moderne. Ne shekullin e XIX u be nje pune e madhe per te kuptuar me mire lidhjet e afersite midis gjuheve te ketij grupi, qe e quajme familja e gjuheve indoeuropiane. Familja me e njohur e gjuhes eshte ajo indoeuropiane: jane perpjekur te gjejne edhe nje vend-origjine te kesaj gjuhe, por rezultatet kane qene shume te ndryshme nga nje autor tek tjetri. Keshtu, jane propozuar disa vende, duke filluar nga Gjermania deri ne veri-lindje te Kaukazit, nga vendet Balltike deri ne Suez. Kjo eshte nje zone kaq e gjere, aq sa eshte edhe shtrirja e kesaj familjeje gjuhesore. Ndoshta teoria me popullore deri para pak vitesh ishte ajo e propozuar nga Gimbutas, e cila percakton kete vendodhje mbi Detin e Zi dhe i lidh popujt e pare qe flasin gjuhen indoeuropiane me qyteterimin Kurgan, te ndodhur ne stepat aziatike. Flitet per 3.000-3.500 vjet perpara Krishtit, nga zbulimet arkeologjike ne ate zone jane gjetur gjurme te zbutjes se kuajve dhe ndertimit te karrocave te luftes. Analiza e pare sasiore mbi ngjashmerite midis gjuheve indoeuropiane u be ne vitin 1992 nga statisticieni Kruskal dhe gjuhetaret Dyen e Black. Ata maten perqindjen e fjaleve me origjine te perbashket ne rreth 70 gjuhe indoeuropiane, duke perdorur listen glotokronologjike standarde prej 200 fjalesh. Duke perdorur dy metoda moderne te ndertimit te pemeve gjenealogjike, te perdorura ne gjenetike, u perftuan pemet e gjuheve. Grupet me te rendesishme te gjuheve indoeuropiane jane nenfamiljet gjermanike (qe perfshin edhe gjuhen angleze dhe skandinave), italike (me origjine nga latinishtja), baltosllave, celtike, indiane dhe iraniane. Cavalli Sforza, bazuar ne studimet e gjuhetareve, shkruan ne librin qe permendem, si me poshte: Disa gjuhe kane nje origjine te izoluar dhe te ndare nga keto nenfamilje; si per shembull gjuha shqipe dhe greke. Nje mundesi eshte qe gjuhet e izoluara si shqipja dhe (me me pak mundesi) edhe greqishtja, te jene me origjine nga vala e pare e emigrimit nga Turqia (Lindja e Aferme), dhe vjetersia e tyre ne krahasim me deget e tjera te gjuheve, eshte arsyeja pse ato qendrojne me vete. Eshte fjala per gjuhe, qe jane edhe gjeografikisht me afer Turqise.

Studiuesi Eqerem Cabej, thoshte se paraardhesit gjenetike te shqiptareve kane zbritur mijera vjet me pare nga veriu i Evropes. Sa e vertete eshte kjo?

Mesa duket, kjo hipoteze e Eqerem Cabejt, eshte nxjerre si konkluzion i studimeve etimologjike te shqipes e te gjuheve te tjera indoeuropiane, por nuk besoj qe ai te kete pasur dijeni per studimet e kryera ne vitet 1988 e 1992 qe permenden ne librin e Cavalli Sforza. Ajo qe mund te thuhet sot eshte se, studimi i prejardhjes se popullit shqiptar nga pikepamja gjenetike eshte i lidhur ngushte me studimet e prejardhjes se popullatave europiane dhe zgjidhja do te jete ne kuadrin e studimeve paneuropiane qe perfshijne shume popullata njekohesisht. Te dhenat gjenetike nuk duhen pare te shkeputura nga te dhenat gjuhesore, historike dhe arkeologjike te nje vendi te caktuar dhe te nje zone gjeografike te caktuar. Per te dhene nje interpretim sa me shkencor te lidhjeve midis popujve europiane dhe ndryshimeve midis tyre, te dhenat gjenetike kane marre sot perparesi. Popullimi i Evropes nga homo sapiens, njeriu modern daton rreth 45.000 vjet me pare i ardhur nga Lindja e Aferme. Ne ate periudhe eshte vertetuar edhe prania ne Evrope e homo sapiens neandertalensis, i quajtur njeriu i Neandertalit, i cili mendohet se bashkejetoi per mijera vjet me njeriun modern, derisa rreth 18.000 vjet me pare zhduken gjurmet e njeriut te Neandertalit dhe gjenden vetem mbetje te njeriut modern. Nuk dihet mire nese ka pasur kryqezime midis tyre dhe nese njeriu i Neandertalit eshte zhdukur nga nje lufte qe i ka bere njeriu modern. Nje ngjarje e rendesishme per formimin e popullatave evropiane ka qene levizja e popullatave te bujqeve nga Lindja e Aferme, ku lindi bujqesia e blegtoria, drejt Evropes nepermjet bregdetit te Egjeut, detit Jon dhe Adriatikut per ne veri te Evropes. Kjo levizje qe filloi gati 10.000 vjet me pare, ka deshmite e para arkeologjike ne fshatrat rurale rreth 7.000 vjet me pare, ne bregdetin perendimor te Egjeut dhe ne Krete. Ballkani ne ate periudhe ka qene vatra e pare e vendosjes se ketyre popullatave ne Evrope dhe per mijera vjet kjo treve ku perfshihet edhe Shqiperia aktuale, ka qene pjesa me e zhvilluar e Evropes. Nga Ballkani u vazhdua me levizjen drejt veriut, nepermjet rrugeve bregdetare te Adriatikut te veriut, si dhe nepermjet luginave te lumenjve te medhej, Vardar, Danub dhe Rene. Keshtu, ato percuan kulturen e zhvillimit te bujqesise dhe perpunimit e perdorimit te hekurit tek popullatat veriore qe nuk e njihnin ate. Edhe njohja e ndryshimeve klimaterike ne periudha prehistorike dhe historike, eshte e rendesishme per te shpjeguar lidhjet midis popujve. Keshtu, ngjarje te medha si periudha e akullnajave, te ndodhura rreth 10.000 vjet me pare dhe qe zgjati mbi 1.000 vjet, sollen ndryshime te medha ne zhvendosjen e popullatave humane dhe te kafsheve drejt vendeve te Jugut te Evropes nga Veriu i ftohte dhe pas disa mijevjecareve te ripopullimit te Evropes Veriore nga popullatat Jugore. Prandaj levizja e popullatave humane ne periudhen e Akullnajave, nga Veriu i Evropes drejt Jugut, perfshine edhe Ballkanin, qendrimi i ketyre popullatave per mijera vjet ne bashkejetese me popullatat ekzistuese ne rajonin tone dhe me tej, kthimi i popullatave nga Ballkani drejt zonave Veriore pas perfundimit te periudhes se Akullnajave, ben te mundur qe te kete ngjashmeri gjenetike midis popullates shqiptare dhe atyre Veriore per disa markere gjenetike.Nje ndikim ka pasur edhe levizja e popullatave te bujqve qe vinin nga Lindja e Aferme, te cilat u vendosen fillimisht ne Ballkan e qendruan aty per mijera vjet, e me pas vazhduan levizjen e tyre drejt veriut te Evropes. Ishin pjese nga ato popullata qe ndodheshin ne rajonin tone, pra kishin paraardhesit e tyre ne Ballkanin Antik dhe duke u zhvendosur drejt veriut mund te konsiderohen si mbartes te tipareve gjenetike te vendit te origjines, prandaj kjo levizje eshte nje tjeter komponent qe mund te kete ndikuar ne ngjashmerine e disa markereve gjenetike te popullates shqiptare me markere te popullatave veriore. Nje komponent tjeter ne formimin e popullatave europiane eshte edhe zhvendosja e fiseve ariane drejt Evropes nga vendorigjina e tyre nga zona e Kaukazit rreth 5000 vjet me pare, si dhe ardhja e fiseve Kurgan po ne kete periudhe. Te gjitha keto ardhje popullatash nga lindja e veriu kane lene gjurmet e tyre ne popullatat moderne europiane, perfshire edhe popullaten shqiptare.

A ka studime te tjera mbi prejardhjen e popullatave europiane, ku perfshihet edhe Shqiperia?

Nje nga markeret gjenetike qe sherbejne per studimet e levizjeve historike te popullatave (Y-STR haplotipet e kromozomit Y), ka treguar se popullata shqiptare ben pjese ne grupin e vendeve te Evropes Qendrore-Lindore, ku perfshihet edhe Austria, Gjermania e Jugut, Italia e Veriut (fiset e Veneteve), Norvegjia dhe Estonia. Ne kete kuader mund te shpjegohen edhe mutacionet e semundjes gjenetike fibroza cistike ne vendin tone. Kjo semundje eshte e perhapur kryesisht ne popullatat europiane dhe ne popullaten shqiptare paraqet nje spekter mutacionesh te ngjashem me ate te Evropes Veriore. Mutacionet e FC ne Shqiperi nuk ngjajne me ato te gjetura ne popullatat mesdhetare, por me ato te Veriut te Evropes. Keto markere qe analizojme jane supozuar, se ishin pjese e popullatave shume te vjetra evropiane, rreth 45.000 vjet me pare dhe jane konsideruar si tregues te prejardhjes gjeografike te popujve. Frekuenca e larte e mutacionit delf 508 ne popullaten shqiptare, prej mbi 80%, mund te shpjegohet me vjetersine dhe autoktonine e popullates shqiptare ne mijeravjecare ne kete rajon gjeografik, ku ajo ndodhet sot e me gjere.

Mund te shprehemi ne lidhje me tezen e shqiptareve me gjak arian?

Fiset ariane mendohet se e kane origjinen ne veri te Detit te Zi dhe ne jug te Detit Kaspik. Kane qene fise te races se bardhe dhe kane levizur si drejt Evropes, ashtu edhe drejt Indise. Mendohet se kane qene nje fis luftetaresh te mire organizuar qe perdornin kuajt si mjet levizes dhe kane dominuar ne Indine perendimore e jugore per periudha te gjata dhe kane lene atje gjurmet e tyre gjenetike.

Nje drejtim tjeter i levizjes se ketyre fiseve ariane ka qene aksi i Evropes qendrore dhe Ballkanit. Kjo levizje popullatash ka qene nje nga komponentet qe ka kontribuuar ne formimin e popullatave evropiane, por nuk ka qene i vetmi dhe vendimtari. Prandaj nuk mund te thuhet se shqiptaret kane gjak arian, por mund te thuhet se ne strukturen gjenetike te shqiptareve ka markere gjenetike, qe e afrojne ate me popujt me te vjeter qe kane populluar Evropen. Kete tregon edhe studimi qe citova me siper me kromozomin Y-STR, ku Shqiperia grupohet me Austrine, Gjermanine e Jugut, Venetet, Italine e Veriut, Norvegjine dhe Estonine. Berja pjese ne kete grup tregon se popullata shqiptare ka afersi gjenetike me vendet e siperpermendura.

A mund te themi se sa per qind te gjeneve te shqiptareve jane nga Evropa perendimore? Pra, a mund te kategorizohen popullatat evropiane ne Lindore dhe Perendimore?

Jane bere dhe jane duke u thelluar studime te tilla ne fushen e gjenetikes se popullatave humane, qofte per te njohur levizjet e popujve antike dhe popujve parahistorike, bazuar ne linjen mashkullore (studimet e haplotipeve te kromozomit Y), si dhe ne linjen femerore (studimi i ADN-se mitokondriale), si dhe studimet e ndryshimeve te vogla (SNP), te shperndare ne te gjithe gjenomen humane. Polimorfizmi i gjeneve perdoret kryesisht per gjetjen e lidhjeve midis popullatave te hershme te paleolitikut, ndersa haplotipet e kromozomit Y, te bazuara ne polimorfizmin e STR (sekuenca perseritese ne gjenomen humane), perdoren per studimin e levizjeve ne periudha historike te popullatave. Popullatat shqiptare jane perfshire ne keto studime panevropiane, te realizuara nga laboratore te huaj te specializuar, jo vetem ne metodat molekulare te identifikimit, por edhe ne analizat statistikore te ndryshimeve gjenetike midis popullatave, si dhe te percaktimit te distancave gjenetike midis tyre. Ne studimin e botuar ne revisten shkencore "Human Genetics" (2005), mbi haplotipet e kromozomeve Y evropiane, te analizuar ne 12.700 individe nga 91 vende te ndryshme ne Evrope, rezultoi se nepermjet tyre mund te evidentohej nje lidhje midis popullatave evropiane ne periudhat historike. Analiza e grupimeve te popullatave sipas ngjashmerise dhe ndryshimeve te kromozomeve Y mashkullore, tregoi se popullatat evropiane ndahen qartesisht ne nje grupim Lindor dhe nje grupim Perendimor, si dhe ne nje zone tranzicioni ne Evropen Qendrore, ku ndryshimet me te medha vihen re ne drejtimin lindje-perendim.

Ne kete studim eshte gjetur se popullata shqiptare dhe ajo finlandeze jane me homogjene se te tjerat. Te gjitha popullatat perendimore, perfshire edhe nje pjese te Italise, Emiglia Romagna, Spanjes, Portugalise, Frances, Anglise, Irlandes, Holandes se Jugut, perbejne grupin e "Evropes Perendimore", ndersa vendet sllave, pervec Bullgarise dhe Estonise, Kroacise, Sllovenise, Rusise, Bjellorusise, Ukraines, Polonise, Lituanise, Letonise, perbejne nje grupim te quajtur "Evropa Lindore". Bullgaria sebashku me Rumanine Greqine dhe Hungarine, si dhe Siciline e Kalabrine e dy popullata nga Turqia Evropiane, formojne grupin e "Evrope Jugore" ose grupin "Ballkan-Danub". Ndersa dy popullata te Holandes se Jugut ishin perfshire ne grupin e "Evropes Perendimore", tre popullata te Holandes Veriore, se bashku me Danimarken, Gjermanine Perendimore, Vienen dhe Suedine, perbejne grupimin e vendeve te "Evropes Qendrore Perendimore". Ne te kundert, popullata te tjera nga Gjermania dhe Austria, si dhe Italia e Veriut (Venecia), lidhen me Norvegjine dhe me Shqiperine e Estonine, duke u grupuar ne vendet e "Evropes Qendrore". Finlanda qendron si popullate me vete, por e lidhur me grupin e "Evropes Perendimore". Vendi i Shqiperise ne grupin e vendeve nga "Evropa Qendrore Lindore" hedh drite mbi fluksin e gjeneve me origjine veriore ne nje popullate me vendndodhje gjeografike ne Ballkanin Jug-perendimor.

Nga analiza e haplotipeve eshte pare se ato te tipit "Perendimor" variojne ne popullatat evropiane nga 66% Belgjika dhe 61% Holanda e Veriut, tek 25% Rumania dhe 14% Estonia. Shqiperia paraqet 34%, Norvegjia 31%, Austria 29%, Suedia 35%, Bullgaria 28%, Greqia 44%, Italia Qendrore 56%, Sicilia 35%, Hungaria 30%, Turqia 34%. Pjesa tjeter e haplotipeve jane Lindore dhe "te vecante".

Prof. Eroll Velija

ADN e shqiptareve unike ne Ballkan

Shqiptarët janë popull shumë i vjetër dhe kanë gjuhë të veçantë. Përgjatë shekujve kanë ruajtur homogjenitetin. Dallojnë nga sllavët, derisa kanë ngjashmëri me grekët e para 3 mijë vjetëve. Por, për shkak të zhvendosjeve, migrimeve e martesave, të dhënat gjenetike tregojnë se popujt e Evropës, kush më shumë e kush më pak, të gjithë janë kushërinj të largët. Këto janë rezultatet e një studimi të Universitetit të Kalifornisë për prejardhjen gjenetike.

E gjithë Evropa është një tollovi e madhe gjenetike. Shumica e popujve në kontinentin e vjetër kanë paraardhës të njëjtë apo të ngjashëm, shkruan e përditshmja “Express”.

Këto ngjashmëri janë evidente së paku përgjatë 1 mijë e 500 vjetëve të fundit. Por, aq sa kanë të përbashkët, disa prej këtyre popujve duken gjithashtu të ndryshëm.

Në këtë grup duket se bëjnë pjesë shqiptarët. Prejardhja e tyre ilire dhe gjuha tërësisht e veçantë nga të tjerët i bën ata goxha specialë.

E të njëjtën kohë del se ata janë me paraardhës të njëjtë me popujt e tjerë të rajonit, por para dyndjeve sllave, rreth 3 mijë vjet më parë.

Peter Ralph dhe Graham Coop janë dy studiues nga Departamenti për Evolucion, Ekologji dhe Biologjinë e Popullsisë në Universitetin e Kalifornisë në SHBA. Ata në korrik të këtij viti kanë publikuar një studim të quajtur “Gjeografia e fundit e prejardhjes gjenetike nëpër Evropë”. Në të flitet për rajonet dhe popujt e tërë Evropës.

Instituti zviceran i gjenetikës, IGENEA , shokon maqedonasit. Zbulon prejardhjen e tyre

Instituti zviceran i gjenetikës, IGENEA ka nxjerrë të dhëna për prejardhjen dhe origjinën e popujve në rajonin e Ballkanit. Sipas rezultateve të këtij studimi rreth 30 për qind e popullatës në Maqedoni kanë prejardhje antike. Pastaj 20 për qind janë teuton, (fise gjermane me prejardhje ilire). Shkrimet e historianëve antikë dhe atyre të Mesjetës, vërtetojnë që pjesëtarët e teutonëve janë popuj iliro-thrakë, të cilët emigruan në kohë të ndryshme drejt Perëndimit, njofton agjencia e lajmeve INA. Në këtë hulumtim gjithashtu theksohet se pjesa më e madhe e popullatës janë me prejardhje Ilire, ndërsa vetëm 15 për qind me prejardhje sllovene apo sllave.

Mizoritë e luftës në Kosovë, 1998/1999. Veprimet makabre të soldateskës serbe në Kosovë:“Histori të tmerrit 1998-1999”.

Nga Flori Bruqi  Sanije Gashi, zonja e madhe e kulturës shqiptare.... “M'u kujtuan, saora, tragjeditë e Shekspirit, edhe ‘Ferri' i D...