Studim psikologjik: Bulizmi kibernetik, fenomen në rritje në shkollat tona....

                           

               Nga Flori Bruqi,PHD (AAAS)

Bullizmi është një dhunë psikologjike ose fizike, e cila ndodh masivisht në të gjitha shtetet e botës, duke filluar me fëmijët që në bankat e para të shkollës. "Dhuna në mjediset e shkollës (në të gjitha format e saj) është një shkelje e të drejtave të fëmijëve dhe adoleshentëve për arsim, shëndet dhe mirëqenie".

                              Bullizmi nga këndvështrimi islam – 

 Asnjë shtet nuk mund të arrijë një edukim cilësorë gjithëpërfshirës dhe të barabartë, nëse nxënësit përjetojnë dhunë apo bullizëm në shkollë" - shkruhet në raportin “Pas shifrave: "Fund dhunës në shkolla dhe bullizmit” që ka publikuar UNESCO në janar 2019. Një studim i ndermarrë në Shqiperi me disa mijëra anketues nxënës , mësues dhe prindër në 141 shkolla publike, tregon se 1 në 5 nxënës nga klasa e 4 deri ne klasën e 12 janë prekur nga bullizmi në shkollë .Gati gjysma vuajnë nga bullizmi psikilogjik, 35% nga ai verbal dhe pjesa tjetër nga ai fizik . Bullizmi është shumë i pranishëm ne klasat 5 dhe 11 brënda ambjentit të klases në mungesë të mësuesit ne 40% të rasteve , oborrin e shkollës në 40% të rasteve dhe në 20% të rasteve Në prani të mësuesit.Vajzat pohojnë se janë më të buluara , djemtë janë ata që quhen agresorë. Fenomeni i përhapur më shumë në shkollat urbane dhe më shumë në shkollat private. Gjysma e mësuesve të marrë në studim pohuan se nuk ekziston një politikë specifike kundër bullizmit në shkolla dhe pjesa dërrmuese e tyre mbi 70 për qind e tyre nuk kanë marrë ndonjë trajnim se si të sillen me këtë dukuri. Bullizmi dallohet tek fëmijët kur: Fëmija ka shenja të ndryshme në trup dhe nuk di ti shpjegojë. Fëmija kërkon para PA ndonjë arsye të bindshme. Fëmija nuk deshiron të shkojë ne shkollë apo nuk ka deshirë të luajë me miqtë e tij. Fëmija dëshiron që të ndryshoje mënyren e të shkuarit në shkollë dhe kur ai do të ndërrojë partnerin e rrugës. Fëmija vjen vonë nga shkolla. 

Fëmija ka dëme materiale si çanta. Një studim i realizuar nga psikologë dhe socialogë në disa prej shkollave të Kosovës  ka nxjerr në pah përmasat shqetësuese të përhapjes së fenomenit të bullizmit.  19.8 përqind e nxënësve raportojnë se kanë përjetuar bullizëm dhe se forma më e përhapur është bullizmi kibernetik.

 Studimi evedenton edhe nevojën e strategjive të qarta për të luftuar këtë fenomen në shkolla.

 Studimi “Matja e përhapjes së fenomenit të bullizmit në shkolla”, realizuar nga një grup psikologësh dhe sociologësh të zyrës psikosociale në drejtorinë rajonale arsimore të Kosovës , evidenton përmasat shqetësuese që ka marrë bullizmi në shkolla. 

 Studimi është mbështetur në intervistimin e 1026 nxënësve dhe 573 mësuesve në 53 shkolla të bashkive të Kosovës. Pjesëmarrësit në këtë studim, thonë se shtrirja e fenomenit është e gjërë, ndërsa ndërgjegjësimi mbi pasojat e tij vazhdon të jetë i ulët. “Fenomeni i bullizmit është shumë i përhapur në shkollat tona. Janë rreth 19.8% e nxënësve që shprehen se, në episode të caktuara, kanë qenë viktima të bullizmit. Ndërkohë, nga ana tjetër ka të bëjë shumë me ndërgjegjësimin sepse autorët që ushtrojnë bullizëm janë vetëm 5% që e pranojnë. Dhe kjo mospërputhje e shifrave tregon nivelin e ulët të ndërgjegjësimit për veprime, sjellje që nxënësit kanë me njëri-tjetrin”. Sipas psikologeve , të dhënat mbi përmasat e shtrirjes së bullizmit në shkolla mund të jenë edhe më të larta pasi vërehet se, një pjesë e nxënësve hezitojnë për të denoncuar bullizimin në mjediset shkollore. 

 “ Është një shifër që tregon për përhapjen e fenomenit të bullizmit, përshtatet dhe është afër gjetjeve të studimeve në Koosvë, por edhe jashtë Kosovës. Ndoshta mund të kemi edhe shifra të tjera më të larta, por duhet të marrim në konsideratë edhe mungesën e raportimit të nxënësve apo edhe çështjet e përceptimit. A perceptohet gjithnjë bullizmi si bullizëm, a perceptohen të gjitha format e bullizmit?” 17 përqind e rasteve të bullizmit në shkolla, sipas studimit, i përkasin bullizmit fizik, 18,55 përqind bullizmit verbal dhe 21.25 përqind bullizmit social. Ndërsa përhapjen më të madhe, sipas psikologëve  e ka bullizmi kibernetik, i cili po gjen përhapje gjithnjë e më të gjërë përmes rrjeteve sociale.

 “ Kemi 43.5% që shprehen se janë viktima të bullizmit kibernetik, që është një formë e re e bullizmit dhe që sistemi është thuajse shumë shumë i brishtë në përgjigjen ndaj këtij fenomeni”.

 Nga 573 arsimtar  te intervistuar, pjesa më e madhe, rreth 75 përqind, shprehin interes për zgjidhjen e problemeve të bullizmit brenda shkollës. 

    7 shenja që fëmija juaj po vuan nga bullizmi :https://revistawho.com/7-shenja-qe-femija-juaj-po-vuan-nga-bullizmi/

Sipas perceptimeve të tyre, bullizmi shpeshherë ndodh gjatë pushimeve mes orëve të mësimit, në punët në grupe, orët e edukimit fizik, por edhe aktiviteteve jashtë mësimore në oborrin e shkollës, duke krijuar një situatë të vështirë për menaxhimin e procesit të mësimit. 

Pasojat e bullizmit dhe parandalimi i tij :https://radiokfor.com/1/pasojat-e-bullizmit-dhe-parandalimi-i-tij/

 Studimi, thotë se psikologët  mbi përhapjen e fenomenit të bullizimit në shkolla vëjnë theksin mbi nevojën e politikave të qarta për eleminimin e tij si dhe nevojën e shtimit të kompetencave të ekipeve antibullizëm në shkolla.

Fëmija im bullizohet, si ta ndihmoj? Ja disa këshilla - https://zeri.ai/qyteterim/femija-im-bullizohet-si-ta-ndihmoj-ja-disa-keshilla-i205689

 “ Patjetër që bullizmi ka pasoja, lë shenja në zhvillimin e fëmijëve dhe ne në këto pasoja po vendosim edhe theksin.

 Strategjitë fokusohen tek informimi, ndërgjegjësimi i fëmijëve që të njohin pasojat e bullizmit, qoftë në këndvështrimin e të bullizuarit, pra viktimës, qoftë edhe në këndvështrimin e bullizuesit”. 

 Disa  vite më parë, Ministria e Arsimit ka miratuar një program të veçantë kundër bullizimit në shkolla, por efektivitetet e tij kanë qenë të pakta, pa arritur të zvogëlojnë përmasat e fenomenit.

Bullizmi, si ta dalloni dhe si ta ndihmoni fëmijën t'i bëjë ballë – https://urtesi.al/bullizmi-si-ta-dalloni-dhe-si-ta-ndihmoni-femijen-ti-beje-balle/

Është gazetari Ardian Gaxherri, ai cili flet për një dukuri shumë shqetësuese siç është bulizimi. Përmes storie së tij do të kuptojmë më shumë rreth bulizimit sidomos tek gjenerata e reja dhe pasojat prej saj.

 https://www.facebook.com/watch/?v=2246310982292707

Why Elon Musk succeeded. Congratulations to Elon Musk #everyonehighlightsfollowerseveryonehighlightsfollowerseveryone #followersシ゚ #reelsviralシ #trendingreelsvideo #tiktokviral #elonmusk #updatetv 

Lidhur më këtë fenomen lexoni dhe shikoni disa video këtu :

 · https://www.facebook.comv=224631/watch/?0982292707

Literatura:

https://sq.wikipedia.org/wiki/Mujsharja_n%C3%AB_shkoll%C3%AB

https://sq.wikipedia.org/wiki/Dhuna

https://sq.wikipedia.org/wiki/Dhuna_n%C3%AB_shkoll%C3%AB

• Harger, Brent (2016). "You Say Bully, I Say Bullied: School Culture and Definitions of Bullying in Two Elementary Schools." Education and Youth Today. Ed. Yasemin Besen-Cassino and Loretta E. Bass (Sociological Studies of Children and Youth, Volume 20) Emerald Group Publishing Limited, 2016. 91 – 121.
• National Academies of Sciences, Engineering and Medicine (2016). Rivara, Frederick; Suzanne, Le Menestrel (red.). Preventing Bullying Through Science, Policy, and Practice. National Academies Press. doi:10.17226/23482. ISBN 978-0-309-44067-7. PMID 27748087. {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
• Stuart W. Twemlow, Frank Sacco (2008). Why School Antibullying Programs Don't Work. Jason Aronson Inc, ISBN 978-0-7657-0475-7
• Loui, Kenny (2017-01-01). Stand By Me: The Effects of a Police Anti-Bullying Presentation on South Korean High School Students' Attitudes About Bullying and Willingness to Intervene. Nova Southeastern University Fischler College of Education. {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!) - PhD dissertation - Info page

Referime

[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

1. ^ https://magazineforyou.com/1/mujsharja-bullizmi-qe-perjetohet-edhe-ne-kulturat-nderetnike-eshte-nje-fenomen-qe-duhet-ta-zhdukim/
2. ^ https://fjale.al/mujshar
3. ^ https://issuu.com/magazine4u/docs/_alb_eng_135/24
4. ^ ^a b Nansel, Tonja R.; Overpeck, Mary; Pilla, Ramani S.; Ruan, W. June; Simons-Morton, Bruce; Scheidt, Peter (2001-04-25). "Bullying behaviors among U.S. youth: Prevalence and association with psychosocial adjustment". JAMA. American Medical Association. 285 (16): 2094–2100. doi:10.1001/jama.285.16.2094. ISSN 0098-7484. {{cite journal}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
5. ^ ^a b Nansel, Tonja R.; Craig, Wendy; Overpeck, Mary D.; Saluja, Gitanjali; Ruan, W. June (2004-08-01). "Cross-national consistency in the relationship between bullying behaviors and psychosocial adjustment". Archives of Pediatrics & Adolescent Medicine. American Medical Association. 158 (8): 730–736. doi:10.1001/archpedi.158.8.730. ISSN 1072-4710. {{cite journal}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
6. ^ Jeffrey, Linda R.; Miller, Demond; Linn, Margaret (2001). "Middle school bullying as a context for the development of passive observers to the victimization of others". Journal of Emotional Abuse. Informa UK Limited. 2 (2–3): 143–156. doi:10.1300/j135v02n02_09. ISSN 1092-6798. {{cite journal}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
7. ^ Wong, Ching-Tsai; Cheng, Ying-Yao; Chen, Li-Ming (2013). "Multiple perspectives on the targets and causes of school bullying". Educational Psychology in Practice. Informa UK Limited. 29 (3): 278–292. doi:10.1080/02667363.2013.837030. ISSN 0266-7363. {{cite journal}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
8. ^ Pervanidou, P.; Makris, G.; Bouzios, I.; Chrousos, G.; Roma, E.; Chouliaras, G. (2019-10-01). "Bullying victimization: Associated contextual factors in a Greek sample of children and adolescents". Psychiatriki. Hellenic Psychiatric Association. 30 (3): 216–225. doi:10.22365/jpsych.2019.303.216. ISSN 1105-2333. {{cite journal}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
9. ^ Baron, R. A. (1977). Human aggression. New York: Plenum. {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
10. ^ Koo, Hyojin (2007-01-30). "A Time Line of the Evolution of School Bullying in Differing Social Contexts" (PDF). Marrë më 27 prill 2020. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
11. ^ Stassen Berger, Kathleen (mars 2007). "Update on bullying at school: Science forgotten?". Developmental Review. 27 (1): 90–126. doi:10.1016/j.dr.2006.08.002. {{cite journal}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
12. ^ Burger, Christoph; Strohmeier, Dagmar; Spröber, Nina; Bauman, Sheri; Rigby, Ken (2015). "How teachers respond to school bullying: An examination of self-reported intervention strategy use, moderator effects, and concurrent use of multiple strategies". Teaching and Teacher Education. 51: 191–202. doi:10.1016/j.tate.2015.07.004. {{cite journal}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
13. ^ Olweus, D. (1999). The nature of school bullying: A cross-national perspective. In P. K. Smith, J. Junger-Taqs, D. Olweus, R. Catalano, & P. Slee (Eds.), The nature of school bullying: A cross-national perspective (pp. 7–27). New York: Plenum.
14. ^ ^a b Goldsmid, S.; Howie, P. (2014). "Bullying by definition: An examination of definitional components of bullying". Emotional and Behavioural Difficulties. 19 (2): 210–225. doi:10.1080/13632752.2013.844414. {{cite journal}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!) 
15. ^ Meyer, Doug (2016). "The Gentle Neoliberalism of Modern Anti-bullying Texts: Surveillance, Intervention, and Bystanders in Contemporary Bullying Discourse". Sexuality Research & Social Policy. 13 (4): 356. doi:10.1007/s13178-016-0238-9. {{cite journal}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
16. ^ Sylvester, Ruth (2011). "Teacher as Bully: Knowingly or Unintentionally Harming Students" (PDF). Morality in Education. 77 (2): 42–45. {{cite journal}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
17. ^ Beaty, LA; Alexeyev, EB (2008). "The problem of school bullies: What the research tells us" (PDF). Adolescence. 43 (169): 1–11. PMID 18447077. {{cite journal}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
18. ^ Hugh-Jones S, Smith PK (1999). "Self-reports of short- and long-term effects of bullying on children who stammer". The British Journal of Educational Psychology. 69 ( Pt 2) (2): 141–58. doi:10.1348/000709999157626. PMID 10405616. {{cite journal}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!); Parametri i panjohur |lay-date= është injoruar (Ndihmë!); Parametri i panjohur |lay-source= është injoruar (Ndihmë!); Parametri i panjohur |lay-url= është injoruar (Ndihmë!)
19. ^ "Creating a Safe and Respectful Environment in Our Nation's Classrooms Training Toolkit | Safe Supportive Learning". 2018-03-27. Arkivuar nga origjinali më 27 mars 2018. Marrë më 2020-08-27. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
20. ^ "Creating a Safe and Respectful Environment on Our Nation's School Buses Training Toolkit | Safe Supportive Learning". 2018-03-27. Arkivuar nga origjinali më 27 mars 2018. Marrë më 2020-08-27. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
21. ^ "Creating a Supportive Bus Climate: Preventing Bullying" (PDF). 2017-01-25. Arkivuar (PDF) nga origjinali më 25 janar 2017. Marrë më 2020-08-27. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
22. ^ "See Something, Do Something: Intervening in Bullying Behavior" (PDF). 2017-02-09. Arkivuar (PDF) nga origjinali më 9 shkurt 2017. Marrë më 2020-08-27. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
23. ^ TTOFI, Maria M.; Farrington, David P.; Lösel, Friedrich; Loeber, Rolf (prill 2011). "The predictive efficiency of school bullying versus later offending: A systematic/meta-analytic review of longitudinal studies". Criminal Behaviour and Mental Health (Systematic review and meta-analysis). 21 (2): 80–89. doi:10.1002/cbm.808. PMID 21370293. {{cite journal}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
24. ^ Riley, Naomi Schaefer (2017-02-07). "To fight cyberbullying, ban cellphones from school". New York Post (në anglishte amerikane). Marrë më 2020-08-27.
25. ^ "Body cameras in schools: Are School Resource Officers (SROs) and principals missing the big picture? - School SecuritySchool Security". 2017-02-15. Arkivuar nga origjinali më 15 shkurt 2017. Marrë më 2020-08-27. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
26. ^ "SROs work with schools to address bullying | Local News | somerset-kentucky.com". 2020-07-08. Arkivuar nga origjinali më 8 korrik 2020. Marrë më 2020-08-27. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
27. ^ "School Resource Officers and Violence Prevention: Best Practices (Part One)". FBI: Law Enforcement Bulletin (në anglisht). Marrë më 2020-08-27.
28. ^ "School Resource Officers and Violence Prevention: Best Practices (Part Two)". FBI: Law Enforcement Bulletin (në anglisht). Marrë më 2020-08-27.
29. ^ "Helping Your Child - What Parents Should Know About Bullying - PACER's National Bullying Prevention Center". pacer.org (në anglisht). Marrë më 2020-08-27.
30. ^ "Anonymous Reporting for Bullying and Cyberbullying Incidents". Cyberbullying Research Center (në anglishte amerikane). 2012-11-29. Marrë më 2020-08-27.
31. ^ Affairs (ASPA), Assistant Secretary for Public (2019-09-24). "Support the Kids Involved". StopBullying.gov (në anglisht). Marrë më 2021-01-25.
32. ^ "How to talk to your child's school about bullying". Unicef. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
33. ^ Burger, Christoph; Strohmeier, Dagmar; Spröber, Nina; Bauman, Sheri; Rigby, Ken (2015). "How teachers respond to school bullying: An examination of self-reported intervention strategy use, moderator effects, and concurrent use of multiple strategies". Teaching and Teacher Education. 51: 191–202. doi:10.1016/j.tate.2015.07.004. {{cite journal}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)Burger, Christoph; Strohmeier, Dagmar; Spröber, Nina; Bauman, Sheri; Rigby, Ken (2015). "How teachers respond to school bullying: An examination of self-reported intervention strategy use, moderator effects, and concurrent use of multiple strategies". Teaching and Teacher Education. 51: 191–202. doi:10.1016/j.tate.2015.07.004.
34. ^ "Bullying in Schools". Center for Injury Research and Prevention (në anglisht). 2014-01-29. Marrë më 2020-08-27.
35. ^ "Bullying in the Middle Years | Westchester Health". 2020-07-08. Arkivuar nga origjinali më 8 korrik 2020. Marrë më 2020-08-27. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
36. ^ ^a b Hirsch, Lee; Lowen, Cynthia; Santorelli, Dina (2012). Bully: An action plan for teachers and parents to combat the bullying crisis. New York: Weinstein Books. ISBN 978-1-60286-184-8. OCLC 792879631. {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
37. ^ "Facts About School Bullies and Bullying Behaviors". Bullying Statistics. 2015-07-08. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
38. ^ "So what is bullying?". Stop Bullying Now!. Arkivuar nga origjinali më 20 shkurt 2009. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
39. ^ Bolton, José; Graeve, Stan (2005). No room for bullies: from the classroom to cyberspace. Nebraska: Boys Town Press. ISBN 978-1-889322-67-4. {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
40. ^ "So what is bullying?". Stop Bullying Now!. Arkivuar nga origjinali më 20 shkurt 2009. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)"So what is bullying?". Stop Bullying Now!. Archived from the original on 20 February 2009.
41. ^ Bolton, José; Graeve, Stan (2005). No room for bullies: from the classroom to cyberspace. Nebraska: Boys Town Press. ISBN 978-1-889322-67-4. {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)Bolton, José; Graeve, Stan (2005). No room for bullies: from the classroom to cyberspace. Nebraska: Boys Town Press. ISBN 978-1-889322-67-4.
42. ^ "The Effects of Belittling". Counselling Connect. Marrë më 29 tetor 2013. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
43. ^ Bolton, José; Graeve, Stan (2005). No room for bullies: from the classroom to cyberspace. Nebraska: Boys Town Press. ISBN 978-1-889322-67-4. {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)Bolton, José; Graeve, Stan (2005). No room for bullies: from the classroom to cyberspace. Nebraska: Boys Town Press. ISBN 978-1-889322-67-4.
44. ^ "The Effects of Belittling". Counselling Connect. Marrë më 29 tetor 2013. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)"The Effects of Belittling". Counselling Connect. Retrieved 29 October 2013.
45. ^ ^a b c d stopbullying.gov
46. ^ Kowalski, R. M.; Limber, S.; Agatston, P. W. (2012). Cyberbullying: bullying in the digital age (bot. 2nd). Malden, M.A: Wiley-Blackwell. {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
47. ^ "What is cyberbullying, exactly?". Stop cyberbullying. Marrë më 29 tetor 2013. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
48. ^ Hoffman, Jan (2010-06-27). "How Should Schools Handle Cyberbullying?". The New York Times. ISSN 0362-4331. Marrë më 2018-04-20. {{cite news}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
49. ^ Eidler, Scott (6 mars 2013). "Anti-bullying walk held in North Hempstead". Newsday. Arkivuar nga origjinali më 20 dhjetor 2016. Marrë më 21 shtator 2013. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
50. ^ Nixon, Charisse L (1 korrik 2014). "Current perspectives: the impact of cyberbullying on adolescent health". Adolescent Health, Medicine and Therapeutics. 5: 143–158. doi:10.2147/AHMT.S36456. PMC 4126576. PMID 25177157. {{cite journal}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
51. ^ Waasdorp, T.E.; Bradshaw, C.P. (2015). "The overlap between cyberbullying and traditional bullying". Journal of Adolescent Health. 56 (5): 483–488. doi:10.1016/j.jadohealth.2014.12.002. PMID 25631040. {{cite journal}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
52. ^ Burger, C.; Bachmann, L. (2021). "Perpetration and victimization in offline and cyber contexts: A variable- and person-oriented examination of associations and differences regarding domain-specific self-esteem and school adjustment". Int J Environ Res Public Health. 18 (19): 10429. doi:10.3390/ijerph181910429. PMC 8508291. PMID 34639731. {{cite journal}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
53. ^ "NSPCC working definition of Sexual Bullying" (PDF). NSPCC. Arkivuar nga origjinali (PDF) më 13 qershor 2010. Marrë më 22 prill 2010. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
54. ^ "Rising problem of sexual bullying in schools". BBC Panorama. 5 janar 2009. Marrë më 22 prill 2010. {{cite news}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
55. ^ "Permanent and Fixed Period Exclusions from Schools in England 2007/08". UK Government's Department for Children, Schools and Families. 30 korrik 2009. Marrë më 22 prill 2010. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
56. ^ "NSPCC policy summary" (PDF). NSPCC. Arkivuar nga origjinali (PDF) më 13 qershor 2010. Marrë më 22 prill 2010. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
57. ^ "Sexting". EyePAT. Marrë më 14 shtator 2015. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
58. ^ King, Michelle (14 nëntor 2012). "The Truth About Bullying in College". HerCampus.com. Marrë më 22 mars 2017. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
59. ^ Walz, Garry (2016). "Cyberbullying on Social Media Among College Students" (PDF). Vistas Online: 8. Arkivuar nga origjinali (PDF) më 5 gusht 2021. Marrë më 25 dhjetor 2021. {{cite journal}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)