Pse Albin Kurti nuk mund të bëhet kryeministër?

           

                      Shkruan: Milaim Sylejmani 

 Pse Albin Kurti nuk mundi të krijojë një qeveri?!

 Arroganca, përçarja dhe kostoja e injorimit të aleatëve ndërkombëtarë! 

 Dikur u pa si njeriu i shpresës, sot përfundoi si simbol i përçarjes. Albin Kurti, që u ngritë në politikë, krahas demostratave të dhunshme, me thyerje e djegie, pastaj me premtime për drejtësi, dinjitet dhe ndryshim, sot po përballet me pasojat e një qasjeje të mbushur me arrogancë, mbyllje e izolim politik. Ajo që dikur dukej si vendosmëri, sot është kthyer në kokëfortësi.

 Ajo që dukej si parim, sot duket si refuzim për të dëgjuar këndvështrimin e tjetrit.

 Kundërshtarët apo rivalët politikë nuk janë armiq, por janë pjesë e sistemit: Në çdo demokraci funksionale, oponentët politikë janë pjesë e mekanizmit që ruan ekuilibrin e pushtetit. 

Por në diskursin e Albin Kurtit, kundërshtarët nuk trajtoheshin si partnerë dhe hisedarë të shtetit e të pushtetit, por si armiq që duhen mposhtur. 

Kjo logjikë ka prodhuar armiqësi të brendshme, përçarje të panevojshme dhe një ftohtësi që e bën të pamundur çdo koalicion. Për Kurtin, bashkëpunimi duket si dobësi, ndërsa përplasja si forcë dhe pikërisht këtu qëndron dështimi i tij politik.

 Nga shpresa e qytetarëve te zhgënjimi i përditshëm:

 Kurti premtoi shumë se do ta ndalë dhe lufton korrupsionin, premtoi zhvillim ekonomik, transparencë dhe bashkëpunim me ndërkombëtarët. Por në vend të rezultateve, ai dhe qeveria e tij u bënë partnerë në korrupsion, derisa qytetarëve u dhanë justifikime sipas nivelit të tyre të të kuptuarit, enkas nga polit byroja e udhëhequr nga grekja Dejona Mihajli.

 Kjo përplasje midis fjalëve dhe veprave ka bërë që besimi të shkojë drejt rënies. 

Një qeveri që ushqehet nga retorika, por nuk prodhon stabilitet, nuk mund të mbijetojë gjatë, sepse njerëzit, në fund, kërkojnë qeverisje, kërkojnë llogaridhënie e jo fjalime.

 Sanksionet dhe prishja me SHBA-të:

 Ndërhyrjet e pamatura në veri të vendit, mbase në një akordancë të heshtur me qarqe të dyshimta, bënë që serbët e integruar, të cilët haptas pranonin realitetin e ri në Kosovë, braktisën institucionet, dhe mungesa e koordinimit me aleatët sollën sanksione konkrete nga perëndimorë. Kosova (FSK) u përjashtua nga ushtrimi ushtarak ndërkombëtar “Defender Europe 2023”, ku Forca e Sigurisë së Kosovës nuk u ftua në ceremoninë përfundimtare, por u përjashtua për shkak të kryeneqësisë së Albinit, që ishte sinjali i parë dhe i qartë i ftohjes me SHBA-në dhe NATO-n. 

Për një vend që ekziston, pas luftës së UÇK-së, falë mbështetjes së aleatëve perëndimorë, ky përjashtim ishte goditje serioze, jo vetëm për qeverinë, por për reputacionin e shtetit. 

 Zotimet për miratimin e ligjeve anti-familje dhe anti-njerëzore: 

 Në Berlin, Kurti u shfaqë i gatshëm të mbështesë projektligje që prekin esencën, që prekin bërthamën e familjes tradicionale, duke u zotuar se do të votojë dispozita që, minojnë vlerat themelore shoqërore, e që opinioni pati rast t’i kuptojë në detaje përmes “Koalicionit për Familje” që mori pjesë në zgjedhjet e 9 shkurtit 2025, e që nuk mori vota të mjaftueshme, mbase edhe për shkak hileve të brendshme, të cilat votuesi i sinqertë lehtë i kuptoi. Megjithatë fushata e atyre zgjedhjeve, përmes presionit publik, dhe fitorja dhe qëndrimi pro familjes i Presidentit Donald Tramp, bëri që partitë e ashtuquajtura djathtiste atëherë, si dhe Albini sot, të propozojnë Ministri për Familje. 

 Albini në vend që të dëgjonte shqetësimin e qytetarëve, ai zgjodhi t’i përqeshë ata që ishin dhe janë kundër tij, duke i ndarë njerëzit në “të ndriçuar” dhe “të prapambetur”, në “hajvanat” dhe “dashamirë të shtetit”. Një lider që ndan shoqërinë në kampe të tilla e humbë forcën për ta bashkuar vendin, dhe për të pasë forcën e mjaftueshme për ballafaqimet e pashmangshme me Serbinë. 

 Arroganca nuk ndërton qeveri: Kjo është arsyeja pse Albin Kurti kurrë më nuk mund të bëjë qeveri. Jo pse s’ka vota, por pse s’ka besim. Jo pse mungojnë numrat, por pse mungon gatishmëria për bashkëpunim. Kur arroganca merr vendin e dialogut dhe kokëfortësia merr vendin e urtësisë, çdo pushtet kthehet në barrë.

 Ai që dje kërkonte drejtësi, sot kërkon nënshtrim. Ai duhet të kuptojë se politika nuk është fushëbetejë personale, por është shërbim ndaj atdheut e qytetarëve, që kërkon pragmatizëm, mirëkuptim, tolerancë e bashkëpunim. 

 Fundi i një miti politik: 

 Pasi Kurti nuk ndryshoi qasjen, rrëzimi i tij politik nuk do të vijë nga kundërshtarët politikë opozitarë, por nga pasojat e vetë stilit të tij, nga votat e qytetarëve që dinë të vlerësojnë, por dinë shumë mirë të ndëshkojnë! Pushteti që përjashton të tjerët, përfundon duke përjashtuar vetveten. 

Në politikë, fjalët mund të ngjallin shpresë, e në rastin tonë shpresa është humbur, besimi mbase i ndërtuar për shkak të keq qeverisjeve, është humbur. Dhe pa besim, asnjë qeveri nuk mund të bëhet!

Supremja anulon vendimin për shkarkimin e Kelmendit si kryeprokurorishtetit të Kosovës , duke thënë se shkarkimi i tij ishte i kundërligjshëm.

                               

                             Akademik  Flori Bruqi, PHD

 Besim S. Kelmendi u lind më 21.03.1962 në fshatin Ruhot Komuna e Pejës.

Përgatitja shkollore: Shkollën fillore në Trestenik të Pejës, Gjimnazin në Pejë, Fakultetin Juridik ne Universitetin e Prishtinës, Provimin e Jurisprudencës ne Prishtinë, Provimin për gjyqtar te kundërvajtjes ne Prishtinë, Magjistraturën - drejtimi i jurisprudencës në Universitetin Ndërkombëtar të Strugës, Masterin - drejtimi penal ne Kolegjin Biznesi ne Prishtinë, Doktoraturën ne Universitetin Evropian të Tiranës.

 Përvoja e punës: 

Nga viti 2015 dhe aktualisht është Prokuror ne Zyrën e Kryeprokurorit të Shtetit, gjatë viteve 2010-2015 Prokuror Special në Prokurorinë Speciale të Republikës së Kosovës, prej vitit 2004-2010 ishte Prokuror në Zyrën e Kryeprokurorit të Shtetit, nga viti 2000 – 2004 Gjyqtar ne Gjykatën e Qarkut ne Prishtinë, nga viti 1999-2000 ishte bashkëpunëtor profesional ne Gjykatën Supreme te Kosovës, nga viti 1988-1999 ishte bashkëpunëtor profesional ne Gjykatën e Qarkut ne Prishtine, në vitin 1988 për tre muaj përkthyes në ish Gjykatën e Qarkut në Prishtinë, gjithashtu në vitin 1988 për dy muaj ishte sekretar në Gjimnazin “Sami Frashëri” në Prishtinë, dhe në vitin 1986-1987 ishte Praktikant në Gjykatën e Qarkut në Prishtinë, Angazhimet tjera: Dy vite kryetar dhe dy vite zëvendës/kryetar i Këshillit te Agjencionit Kosovar Kundër Korrupsionit, ndërsa nga viti 2009 e deri ne Tetor 2018 anëtarë i Komisionit për Ndërmjetësim, aktualisht Kryetar i Kwshillit Kombwtar pwr parandalimin dhe sanksionimin e dukurive negative nw sport dhe anëtar i Autoritetit Kombëtar Kundër Trafikimit të Qenieve Njerëzore në Kosovë Angazhimet si ligjërues, trajnues dhe ekspert ligjor: Aktualisht: Ligjërues në Kolegjin “BIZNESI” në Prishtinë dhe Trajnues në Akademinë e Drejtësisë të Kosovës, ndërsa deri tani: Ligjërues për çështje praktike - Klinika Ligjore për studentët e Universitetit Publik të Prishtinës - Fakultetit Juridik ne Prishtinë, Ligjërues në Institutin e Universitetit Amerikan në Kosovë për sistemin e drejtësisë. Ligjërues ne Kolegjin Gjilani – Njësia ne Prishtinë Trajnues në shumë trajnime të organizuara nga Qeveria e Kosovës, Ambasada Amerikane, UNDP, ABACEELI, OSBE etj. Deri më tani ka publikuar: 1. “Roli i gjyqtarëve porotë ne Kosove”, Broshure e veçantë, viti 2001, Prishtinë 2. “Masat e sigurisë së të pandehurit në procedurën penale”, Qendra Juridike e Kosovës, 2004, Prishtine 3. “ Dëshmitarët sipas Kodit te Procedurës Penale te Kosovës”, Revista shkencore “BIZNESI” , viti 1, nr.1, 2008, Prishtine 4. “Marrja e drejtëpërdretë në pyetje e dëshmitarit si pjesë e zhvillimit të shkathtësive gjyqësore”, Revista shkencore “BIZNESI” , nr.7, 2010 Prishtinë 5. “Marrja e terthortë në pyetje e dëshmitarit si pjesë e zhvillimit të shkathtësive gjyqësore”, Revista shkencore “BIZNESI” , nr.9-10, 2012 Prishtinë 6. “Traficking of human beings in the times of globalization, Special overview for Kosovo”, Universiteti i Zenicës në Bosnje e Hercegovinë, 2013. 7. Udhëzimet e përgjithshme mbi masat procedurale të mbrojtjes së dëshmitarëve – praktika më e mirë evropiane në kontestin e Kosovës, si bashkautor, publikuar nga NI-CO, financuar nga Bashkimi Europian, nëntor 2014 7. Preventing Human Trafficking in the Western Balkans - a Particular Review in Albania, Kosovo and Serbia, publikuar ne Mediterranean Journal of Social Siences, MCSR Publishing, Vol.6 No.2, March 2015, Rome - Italy 8. Independence of judicial and prosecution system in Kosovo, publikuar ne European Scientific Journal, February 2015 edition vol.11, No.4 , 2015 9. Identification, the initial reference and interviewing victims in trafficking, publikuar ne European Journal of Research in Social Sciences (EJRSS), Vol. 3 No. 2, 2015 10. “Bazat e Sistemit të Drejtësisë”, botuar nga Kolegji “Biznesi” ne Prishtinë, 2011, ribotimi 2015. 11. - Kujdesi ndaj viktimave të trafikimit me qenie njerëzore, publikuar në revistën shkencore “ECK” të Kolegjit Europian të Kosovës nr.1, 2015 12. Illegal migration and smuggling of migrants in Kosovo, publikuar në revistën shkencore “ECK” të Kolegjit Europian të Kosovës nr.2-3, 2016 13. Crime analysis: Organized crime, human trafficking and migrant smuggling, publikuar në revistën shkencore “ECK” të Kolegjit Europian të Kosovës nr.6, 2017 14. “Format e shkresave ne procedurë penale” si bashkautor, publikuar nga Akademia e Drejtësisë (ish Instituti Gjyqësor i Kosovës) dhe GIZ, Prishtinë, 2017 15. Trafikimi i qenieve njerëzore” publikuar nga Kolegji Europian i Kosovës, Prishtinë 2017 Në Akademinë e Drejtësisë (ish Instituti Gjyqësor i Kosovës) ka publikuar modulet: 1. “Trafikimi me njerëz”, 2008, 2. “Dëshmitarët ne procedurën penale” , 2009, 3. “Zhvillimi i shkathtësive të përfaqësimit ne gjykatë” – si bashkautor , 2011 dhe 4. “Krimet e rënda”, 2015 Pjesëmarrja ne konferenca shkencore: 1. Konferencë ndërkombëtare shkencore me titull: “Arsimi i lartë, masivizimi dhe sfidat e tij drejt integrimit evropian” - tema e kumtesës "Instituti Gjyqësor i Kosovës", Tiranë, 2012 2. Konferencë ndërkombëtare shkencore me titull: “Efektet e rrezikut global ne vendet ne transit” - Titulli i kumtesës: "Trafikimi me qenie njerëzore ne kohen e globalizmit - me vështrim te posaçëm ne Kosove" , Pejë, 29-30 Maj 2013 3. Konferencë ndërkombëtare shkencore me titull: “100 vjet të Drejtësisë dhe Doktrinës” - Titulli i kumtesës: "Te drejtat e te dëmtuarve ne procedurën penale - aspekte krahasimore Kosove-Shqipëri", Tiranë, 09 Maj 2013 4. Konferencë ndërkombëtare shkencore me titull: “Ditët e studimeve shqiptare ” - Titulli i Kumtesës: "Mbrojtja e viktimave te trafikuara", Tiranë, 01-04 Maj 2014 5. The 4th International Conference On Social Sciences , titulli i kumtesës: “Preventing Human Trafficking in the Ëestern Balkans - a Particular Revieë in Albania, Kosovo and Serbia”, 27 Shkurt 2015, Bukuresht, Rumani. 6. The 4-th International Multidisciplinary Conference on Integrating Science in New Global Challenges, titulli i kumtesës: “The Rights of Injured Partiers in Criminal Procedure, Comparative Aspects Albania – Kosovo”, 27-29 March 2015, Dobrovnik, Kroaci 7. The 3rd Global Virtual Conference, titulli i kumtesës: Illegal migration and smuggling of migrants in Kosovo, Zilina, Slovaki, Prill, 6. - 10. 2015. 8. Konferencë shkencore “Menaxhimi i emergjencave pararojë e zhvillimit ekonomik të Kosovës dhe sigurisë së të ardhmes së saj – Punimi i prezantuar me temë ”Terrorizmi dhe krimi i organizuar si rrezik për sigurinë e Kosovës”, 29 korrik 2017, Prishtine Kosova* Prishtinë Ndërmjetësimi dhe drejtësia, dy botë plotësuese Ndërmjetësimi, si një sinonim i lëvizjes ADR, ka sjellë erëra të reja në botën e zgjidhjes së mosmarrëveshjeve. Ndërmjetësimi ka aftësinë për të gjeneruar ndryshime në sistemet gjyqësore dhe në profesionin e avokatit. Ai ka potencialin për të çliruar sistemet gjyqësore dhe profesionin e avokatit nga kufizimet që i ngarkojnë ato, si dhe ato që i ngarkojnë më tej palët në mosmarrëveshje, publikun e gjerë dhe shoqërinë në tërësi. Fuqizimi dhe vetëvendosja e palëve në mosmarrëveshjet që janë të rëndësishme vetëm për ta, pjesëmarrja e tyre aktive në zgjidhjen e tyre dhe marrja e kontrollit shumë më të madh mbi mosmarrëveshjet në proces gjyqësor dhe kontrolli i plotë mbi to në ndërmjetësime, ka një potencial evolucionar, megjithatë, jo në drejtim të zëvendësimit të sistemit tradicional të zgjidhjes së mosmarrëveshjeve por përsa i përket përmirësimit dhe përparimit të tij. Këto janë dy sisteme të ndryshme, drejtësia publike (formale) dhe private (informale), të cilat secili për vete dhe të dy së bashku, luajnë role shoqërore jashtëzakonisht të rëndësishme dhe plotësuese. Asnjë shoqëri moderne nuk mund të bëjë pa këto sisteme, të cilat po bëhen pjesë integrale dhe të barabarta të një sistemi të vetëm për zgjidhjen e mosmarrëveshjeve. Një sistem i tillë i ri i zgjidhjes së mosmarrëveshjeve me ndihmën e profesionistëve të rinj ligjorë do të lejojë që ligji të bëhet shumë më afër se kurrë nevojave reale të qytetarëve dhe shoqërisë në tërësi, dhe drejtësia në kuptimin e plotë është shumë më e arritshme për të gjithë. Gjykata Supreme ka anuluar sot vendimin e Këshillit Prokurorial të Kosovës për shkarkimin e Besim Kelmendit nga detyra e ushtruesit të detyrës së kryeprokuror të shtetit, duke thënë se shkarkimi i tij ishte i kundërligjshëm. Në një njoftim për media, gjykata tha se ia ka kthyer lëndën Këshillit për rishqyrtim dhe rivendosje. Putin: Thirrjet e Perëndimit për përgatitje për luftë me Rusinë janë gënjeshtra “Gjykata Supreme e ka aprovuar si të bazuar ankesën e paraqitur nga Besim Kelmendi, U.D. Kryeprokurori i Shtetit dhe ka anuluar vendimin KPK nr. 1056/2025, të datës 20 nëntor 2025, si të kundërligjshëm”, thuhet në njoftim. Kelmendi u shkarkua muajin e kaluar pas raportimeve se ai gjoja kishte bashkëpunuar më 1999 me një gjyqtare serbe për rastin e Masakrës së Reçakut, të cilën ajo e konsideronte ngjarje të trilluar. Ai i ka mohuar këto pretendime. Shkarkimi i tij shkaktoi polemika për ligjshmërinë e vendimit, pasi ai u votua nga vetëm pesë anëtarë të Këshillit Prokurorial. Pjesa tjetër e anëtarëve vlerësuan se s’kishte kuorum, dhe e quajtën vendimin “puç institucional”. Kelmendi u ankua në Supreme pasi Gjykata Themelore nuk ia pranoi ankesën kundër shkarkimit. Supremja gjeti të mërkurën se vendimi i Këshillit Prokurorial ishte “i kundërligjshëm, arbitrar dhe i pabazë”. “Është kontradiktor në vetvete nga fakti se ku mbështetet një vendim i tillë (baza ligjore), dhe kjo krijon pasiguri se si ka mundësi një organ i tillë të merr vendime pa bazë ligjore specifike dhe referuar në dispozita që nuk i japin autorizime të veprojë në formën dhe mënyrën se si ka vepruar”, tha Supremja. Sipas saj, vendimi i Këshillit Prokurorial u mor “në procedurë të pa mbështetur në ligj dhe atë që nga fakti i rendit të ditës, caktimit të njëjtit, ndryshimit të rendit të ditës, votimit, procedimit, përfundimit, rihapjes apo takimit të ri deri te vendimi i atakuar për shkarkim”. Vendimi për shkarkimin e Kelmendit ishte kontestuar nga organizatat joqeveritare që vëzhgojnë sistemin e drejtësisë, që kishin argumentuar se ai ishte një vendim i marrë në mungesë kuorumi në mbledhjen e KPK-së dhe se ishte një vendim “i paligjshëm, arbitrar dhe abuziv”. Për vendimin kishte reaguar edhe faktori ndërkombëtar. Ambasada amerikane në Prishtinë bëri thirrje që të respektoheshin ligjet dhe të ndiqeshin procedurat e duhura ligjore, ndërkaq Zyra e Bashkimit Evropian vlerësoi se shkarkimi i Kelmendit pengon reformat e nevojshme në Këshillin Prokurorial dhe shpërfill parimet e ligjit dhe minon përparimin e shtetit drejt bllokut evropian. Zgjedhjet në Kosovë, LVV e nis nga Mitrovica fushatën. Thaçi: Optimist për 28 dhjetorin, do të dalim mjaft mirë Reçaku Këshilli Prokurorial mori vendim për shkarkimin e Kelmendit një ditë pasi ai u paraqit në Prokurorinë Speciale të Kosovës si dëshmitar lidhur me punën e tij në gjykatë në kohën kur ka ndodhur masakra e Reçakut. Kelmendi në një konferencë për media të mbajtur më 19 nëntor i mohoi raportimet se kishte bashkëpunuar me gjyqtaren serbe, Danica Marinkoviq, më 1999, e cila e kishte përsipër rastin e masakrës së Reçakut. Atëbotë, Marinkoviq punonte si gjyqtare në Gjykatën e Qarkut në Prishtinë, dhe e kishte cilësuar masakrën si “ngjarje të trilluar”. Në atë masakër u vranë 45 civilë shqiptarë. Kelmendi e pranoi se ishte paraqitur në Prokurori si dëshmitar. Sipas tij, në atë periudhë ishte i punësuar në Gjykatën e Qarkut në Prishtinë si bashkëpunëtor profesional, duke theksuar se kryente punën e procesmbajtësit, andaj i mohoi akuzat se ishte asistent i Marinkoviqit. Deklarimet e tij erdhën pas pretendimeve të medias lokale në Kosovë, Paparaci, se Kelmendi kishte qenë i përfshirë në trajtimin e rastit të Reçakut më 1999. Sipas tij, Marinkoviq ishte gjyqtarja që “zhduku provat për masakrën e Reçakut”. Pretendimet e atëhershme të gjyqtares serbe, Marinkoviq për masakrën e Reçakut, janë në linjë të njëjtë edhe me narrativin e tanishëm që kanë autoritetet serbe për këtë ngjarje.

Shumë çifte të reja shqiptare e shtyjnë krijimin e familjes për shkak të pasigurisë ekonomike që mbretëron në Shqipëri....

Në vitin 2025 popullsia zyrtare Shqipërisë ishte 2,363,314 banorë me një tkurrje prej rreth 27,628 personash brenda një viti, ndërsa në terma relativë rënia ishte –1.2%, norma më e lartë në rajon. Sipas të dhënave të Eurostat në tabelën e mëposhtme rënia e popullsisë së Bosnjë-Hercegovinës është –0.3%, ajo e Maqedonisë së Veriut –0.2%, e Serbisë -0.6% dhe Mali i Zi me -0.1%. Në 4 vendet e tjera kandidate të Ballkanit Perëndimor popullsia ra mesatarisht me 0.3 %, ndërsa në Shqipëri gati 4 herë më shumë, me 1.1%. Diferenca tregon se fenomenet demografike, veçanërisht emigracioni i vazhdueshëm dhe ulja e lindshmërisë, po ndikojnë vendin tonë më shumë se vendet e tjera të Ballkanit Perëndimor me statusin kandidat për tu anëtarësuar në BE. Në vitet e fundit rënia e popullsisë është përshpejtuar për shkak të tkurrjes së të rinjve që po ulin me shpejtësi lindjet nga viti në vit. Tkurrja e fortë në grup-moshën deri 30 vjeç po vjen kryesisht si pasojë e emigracionit të lartë që vazhdon të jetë ndër më të lartët në Europë. Shqiptarët, veçanërisht të rinjtë dhe profesionistët, largohen për paga më të larta, kushte më të mira pune dhe mundësi më të qëndrueshme karriere në vendet e BE-së. Kjo tendencë është rritur pas liberalizimit të tregut europian të punës dhe skemave të rekrutimit të vendeve si Gjermania, që kanë kërkesa të mëdha për fuqi punëtore. Të dhënat e brendshme tregojnë se popullsia nga 15-29 vjeç që përfaqëson grupin e të rinj aktiv në emigrim u tkurr me 45 për qind ndërmjet 2011 dhe 2025. Gjithashtu Shqipëria ka nivelin më të ulët të lindjeve në historinë e saj të tranzicionit me një normë fertiliteti rreth 1.2 fëmijë për grua në moshë lindje, shumë poshtë nivelit e zëvendësimit dhe nga më të ulëtat në Europë. Shumë çifte të reja shtyjnë krijimin e familjes për shkak të pasigurisë ekonomike, kostove të larta të rritjes së fëmijëve dhe emigrimit të partnerëve. Në dekadën në vijim numri i vdekjeve pritet të jetë më i lartë se ai i lindjeve dhe do krijojë deficit natyror që vetëm do të thellohet nëse nuk merren masa frenuese.

Shumica e diktatorëve përfundojnë pas hekurave ose në arkivol

 

Ali Hertica

• 
  

Një lider nuk është domosdoshmërisht një mjeshtër i të gjitha zanateve që është ose mund të jetë efektiv në të gjitha situatat. Një krizë kërkon qartë një lidership të ndryshëm nga një situatë e qëndrueshme, por një ndryshim lidershipi në një organizatë është gjithashtu një kohë kur një lidership i ndryshëm është shpesh i dëshirueshëm,cilat ndryshime janë të nevojshme ose të dëshirueshme, dhe çfarë kërkon kjo nga ju si lider i ri…

Edhe pse një lider nuk është një mjeshtër i të gjitha zanateve, ai mund të bëjë diçka për t'u përballur me situata të shumta. Janka identifikon tre karakteristika që janë të rëndësishme për të gjithë liderët në çdo kontekst. Së pari, ndërgjegjësimi për situatën, i cili është i nevojshëm për të vlerësuar siç duhet kontekstin. Kjo përfshin botën e jashtme, si dhe, për shembull, forcat (politike) brenda organizatave dhe karakteristikat ose nevojat e punonjësve individualë. Së dyti, fleksibiliteti i stilit, aftësia për të shfaqur në mënyrë efektive sjellje të ndryshme sipas kërkesës së situatës. Faktori i tretë, aftësia për të reflektuar, është thelbësor: a është një lider në gjendje të shqyrtojë në mënyrë kritike veten.Përveç këtyre lloj cilësish, të cilat mund të zhvillohen të paktën pjesërisht, karakteristika të tjera relevante janë më të lidhura ngushtë me personalitetin e udhëheqësit. Mendoni për inteligjencën - hulumtimet tregojnë se ajo është parashikuesi më i rëndësishëm i suksesit në çdo rol - dhe tipare personale të tilla si këmbëngulja ose stabiliteti emocional. Ekstraversioni është gjithashtu një cilësi e rëndësishme për shumë udhëheqës, megjithëse kjo shpesh thotë më shumë për procesin e përzgjedhjes.

"Çfarë" dhe "si" e lidershipit janë thelbësore për këtë. "Çfarë" lidhet kryesisht me faktin se njerëzit kanë nevojë për stabilitet në kohë të trazuara. Si udhëheqës, ju mund ta ofroni këtë përmes një historie ose vizioni. Shpresa dhe frika janë motivime themelore njerëzore; një vizion mund t'i shfrytëzojë këto në mënyra të ndryshme. Njerëzit do të motivohen vetëm nëse e paraqisni atë histori në një mënyrë lidhëse. Kjo mund të arrihet, për shembull, përmes lidershipit të identitetit (shkurt, krijimi i një identiteti të përbashkët grupi duke mishëruar vlerat e grupit dhe duke paraqitur një narrativë të fuqishme).

Kjo ndjenjë e "ne" mund të krijohet në mënyra të ndryshme. Nga njëra anë, ka udhëheqës autoritarë që e vendosin veten në qendër dhe ofrojnë stabilitet duke përshkruar zgjidhje të thjeshta për probleme shumë komplekse dhe kërcënuese. Ky lloj udhëheqësi krijon këtë ndjenjë të "ne" kryesisht duke identifikuar ose shpërfillur edhe një grup anësor: të tjerët që nuk marrin pjesë (mendoni për Amerikën e Parë). Pasiguria e njerëzve lehtësohet përkohësisht sepse një udhëheqës kaq i fortë dhe autoritar duket se është në gjendje të përballojë situatën e pasigurt. Dhe ndjenja e frikës zhduket për shkak të vendosmërisë që udhëheqësi nxjerr. Por hulumtimet tregojnë se udhëheqësit autoritarë rrallë, nëse kurrë, i mbajnë premtimet e tyre, pjesërisht sepse zgjidhjet e thjeshta janë joefektive kur merren me probleme komplekse.Udhëheqës të tjerë zgjedhin një stil unifikues, zhvillojnë një vizion të përbashkët për një të ardhme të dëshirueshme dhe e komunikojnë atë. Këtu, shpresa është emocioni mbizotërues dhe ndërtimi i përbashkët për të përballuar sfidat komplekse është çelësi. Këta lloj udhëheqësish duket se po luftojnë më shumë për momentin në pjesë të ndryshme të botës: zhvillimet aktuale gjeopolitike po rrisin presionin dhe, në veçanti, organet më të vështira demokratike si BE-ja dhe Parlamenti Evropian nuk janë gjithmonë në gjendje të reagojnë shpejt dhe mund të paralizohen.Një mjedis gjithnjë e më i paqëndrueshëm dhe i pasigurt i bën zgjidhjet e shpejta dhe të thjeshta më joshëse, gjë që ratraktivitetin e udhëheqësve autokratë. Udhëheqës të tillë shpesh kanë një interes të brendshëm për të nxitur turbulencën (ndonjëherë edhe duke filluar luftëra dhe duke refuzuar t'i ndalojnë ato) për të mbrojtur udhëheqjen e tyre. Kjo kërcënon një cikël vicioz udhëheqësish autoritarë që mund të grumbullojnë gjithnjë e më shumë pushtet. Rastësisht, autori dhe studiuesi amerikan Brian Klaas flet në këtë kontekst për "kurthin e diktatorit", sepse autokratët në fund të fundit mbledhin këshilltarët e gabuar, nuk e kuptojnë më popullsinë e tyre dhe shohin kërcënimet që vijnë vetëm kur është tepër vonë .

 

Me rreziqet e nevojshme: zakonisht përfshin një situatë ku dikush promovohet në një rol të rrezikshëm dhe sfidues me një shans më të lartë dështimi. Për shembull, një krizë e detyron një organizatë të provojë diçka të re, të braktisë status quo-në dhe t'i sinjalizojë botës së jashtme se gjërat më në fund po ndryshojnë. Fakti që shumë udhëheqës i bashkohen pushtetit, siç u përmend më sipër, është një pengesë për të dhënë dorëheqjen. Por edhe në përzgjedhjen dhe monitorimin, organizimi strukturor dhe përfshirja e pushtetit kundërveprues për udhëheqësit brenda një organizate është e rëndësishme. Kjo arrihet përmes qeverisjes, organeve mbikëqyrëse ndaj të cilëve udhëheqësit janë përgjegjës, por edhe përmes përgjegjësive të përbashkëta në ekipet e menaxhimit të lartë. Kjo vlen brenda organizatave, por edhe në politikë dhe shoqëri, në fund të fundit e sanksionuar në shtetin tonë kushtetues përmes trias politica (legjislatura, dega ekzekutive dhe gjyqësori).

Në përmbledhje, mund të themi se konteksti është një faktor i madh përcaktues në lidershipin efektiv, që nxit edhe formëson sjelljen e udhëheqësve, dhe se kohërat e trazuara ofrojnë mundësi, por edhe paraqesin sfida të rëndësishme. Këto kohë kërkojnë udhëheqës që janë në gjendje t'u ofrojnë njerëzve një narrativë bindëse. Së fundmi, mund të nxirret një përfundim i prerë: nuk ka zgjidhje të thjeshta, prandaj mos i besoni udhëheqësit që i premton ato…

SHTATORI FATKEQ I SKIFTER KËLLIÇIT: KUJTESË, DENONCIM DHE SHPRESË – BOTIMET VELIERO APS (ITALI)

Pershendetje, Besnik, 

Keto dite SHB Veliero ne Itali botoi romanin tim 'Settembre disastroso', kushtuar 9/11. 

Te lutem, si i mund te me ndihmoje qe t'i dergoja sinopsin e ketij romani ne anglisht nje shtepie botuese franceze, ku ke botuar librat e tu. 

 Duke te kerkuar ndjese, 

 Skifter Kellici,

 Boston On Wednesday, December 17, 2025 at 03:10:51 AM EST, PTC FLOMED wrote: 

 Nga Francesca Gallello Gabriel Italo Nel Gomez – editore VELIERO aps 

 Përktheu: Angela Kosta 

Shkrimtari Skiftër Këllici 

 Me emocion të madh njoftoj botimin, në edicionin e shtypur dhe digjital në Amazon e Kindle, të romanit "Shtatori Fatkeq të Skifter Këlliçit", autor dhe figurë publike me origjinë shqiptare, që ka shënuar historinë kulturore dhe gazetareske të vendit të tij dhe sot jeton në Shtetet e Bashkuara. 

" Shtatori Fatkeq" është një vepër që ndërthur trillimin dhe kujtesën, e frymëzuar nga tragjedia e 11 shtatorit. 

Përmes personazheve imagjinarë dhe rindërtimeve narrative, Këlliçi na udhëheq mes hijeve të Kullave Binjake, brenda çasteve pezull të një dite që ndryshoi botën. 

Zëri i gazetarit Sokol Kama bëhet simbol i detyrës morale për të treguar, duke u dhënë dinjitet viktimave dhe duke e shndërruar heshtjen në dëshmi.

 Autori vendosi ta shkruajë këtë roman gati dhjetë vjet pas sulmit, i shtyrë nga përvoja e tij personale si roje sigurie në aeroportin Logan të Bostonit, nga ku u nisën avionët e rrëmbyer. 

Askush nuk kishte guxuar ende ta rrëfente në formë letrare këtë ngjarje: Këlliçi e bën me thjeshtësi dhe forcë, duke zgjedhur letërsinë si hapësirë kujtese. 

 Kur mora dorëshkrimin, e pranoj se nuk isha krejtësisht e bindur. 

Titulli më bënte të mendoja për një nga librat e shumtë mbi 11 shtatorin. 

Por mikja e dashur, gazetarja, përkthyesja, promovuesja ndërkombëtare, poetja dhe drejtoresha e revistës letrare"Miriade", Angela Kosta, duke njohur vlerën e autorit dhe të veprës së tij, më inkurajoi ta lexoja dhe të mos e refuzoja, edhe pse isha e mbushur me angazhime. 

Kështu, duke lexuar faqet e para, u pasionova menjëherë: historia më pushtoi dhe më preku. 

E lexova librin me një frymë, me dëshirën për ta sjellë tek lexuesit italianë. 

 Si drejtoreshë e Veliero APS, një shtëpi botuese e vogël e lindur për të ruajtur bukurinë dhe të vërtetën dhe për t’u dhënë hapësirë autorëve me vlerë, jam kujdesur, (së bashku me bashkëpunëtorët e mi të vlefshëm), për çdo detaj: që nga përkthimi nga anglishtja në italisht, faqosja, e deri tek kopertina, e brishtë por e fortë njëkohësisht. 

Botimi i këtij libri do të thotë t’u ofrojmë lexuesve një gjest drite, një ftesë për të kujtuar jo për të rihapur dhimbjen, por për t’i dhënë formë heshtjes. 

 Romani nuk kufizohet vetëm në rrëfimin e 11 shtatorit: është një mozaik jetësh, emocionesh dhe kulturash që bashkohen në një moment tragjedie globale. 

Historia e Steve dhe Jacqueline, e ndërprerë në prag të martesës, bëhet simbol i të gjitha jetëve të ndërprera.

 Amerika multikulturore shfaqet si një tokë mikpritjeje, ku njerëz me origjina të ndryshme takohen dhe i rezistojnë fanatizmit.

 Shkrimi i Këlliçit është i thjeshtë dhe i drejtpërdrejtë, por kurrë banal. 

Çdo fjalë është përzgjedhur me kujdes, çdo skenë është ndërtuar për të lënë gjurmë. 

Nuk kufizohet vetëm në rrëfim: denoncon. Tregon mangësitë e sistemit, lëshimet, por e bën me ekuilibër dhe respekt, duke u përpjekur më shumë të kuptojë sesa të akuzojë. 

Skifter Këlliçi (Tiranë, 1938) është shkrimtar, publicist dhe komentator i njohur sportiv i Radiotelevizionit Shqiptar, ku ka punuar nga viti 1959 deri në vitin 1999. 

I diplomuar në letërsi në Universitetin e Tiranës, që nga viti 1999 banon në Boston.

 Është autor i shumë romaneve me tematikë historike dhe veprave për fëmijë, ndër të cilat "Në gjurmë" (1972), nga i cili u realizua filmi i shpërblyer në Festivalin e Giffonit.

 Ka shkruar tekste dedikuar futbollit dhe skenarë për kinemanë, duke konfirmuar kështu shumëllojshmërinë dhe angazhimin e tij kulturor. 

 "Shtatori Fatkeq "është një vepër që prek, ngre pyetje, frymëzon.

 Është një homazh për viktimat e 11 shtatorit, por edhe një himn për qëndrueshmërinë, diversitetin dhe shpresën.

 Në një kohë kur kujtesa rrezikon të zhduket, ky roman na kujton se kujtesa është një akt drejtësie. 

Veliero APS është e nderuar t’u ofrojë lexuesve këtë zë, me bindjen se letërsia mund të ndriçojë ende atë çka historia ka errësuar.

 Le t’i bëjmë disa pyetje autorit: 

 1 – Çfarë ju shtyu të shkruante një roman të frymëzuar nga një tragjedi universale si 11 shtatori? 

-Më shtyu vetë tragjedia e asaj dite të tmerrshme, një pjesë të së cilës e përjetova personalisht duke punuar si punonjës sigurie në një pikë kontrolli të Aeroportit Ndërkombëtar të Bostonit. 

Në atë vend pashë të kalonin pesë të rinj me pamje arabe: ishin aq të çiltër, aq të buzëqeshur, dhe askush në atë moment nuk do ta kishte menduar se mund të ishin terroristë, gati për të rrëmbyer një avion dhe për të goditur njërën nga Kullat Binjake të Nju Jorkut.

 Ashtu si pesë të tjerë, që do të rrëmbenin një avion të dytë për të goditur Kullën tjetër. 

 Po atë ditë, duke parë në televizion Bin Ladenin që mburrej me krenari se tragjedia ishte vepër e Al Kaedës, mendova se ai mund të bëhej një nga personazhet e një romani të ardhshëm.

 Fillova të lexoja me kujdes artikujt e gazetave më të mëdha amerikane kushtuar 11 shtatorit, duke mbledhur të dhëna për terroristët. 

Më pas e ndërpreva punën përgatitore, i bindur se shkrimtarë amerikanë, shumë më të njohur dhe autoritarë, po bënin të njëjtën gjë dhe se veprat e tyre do të kishin një nivel shumë më të lartë se romani që kisha ndër mend të shkruaja. 

 Kaluan vitet dhe, përveç filmit "World Trade Center", të regjisorit të madh amerikan Oliver Stone (2006), kushtuar sakrificës së zjarrfikësve që shpëtuan shumë jetë mes rrënojave të Kullave, nuk u shkrua asnjë vepër letrare që të trajtonte drejtpërdrejt ngjarjet dramatike të 11 shtatorit. 

 Dy vite më vonë, duke lexuar librin Shqiptarët e Amerikës të publicistit të njohur kosovar Vehbi Bajrami, drejtor i gazetës shqiptaro-amerikane" Illyria "që botohet në Nju Jork, hasa një artikull të gjatë kushtuar tre shqiptarëve: Frrok Camaj, Mon Gjonbalaj dhe Simon Dedevukaj, të cilët humbën jetën në Kullat Binjake më 11 shtator 2001. 

Zbulova kështu lidhjen midis ngjarjeve në Aeroportin Logan të Bostonit, prej nga u nisën terroristët, dhe atyre në Kullat Binjake të shkatërruara nga avionët e rrëmbyer. Në pranverën e vitit 2008 fillova të shkruaja romanin, të cilin e titullova" Shtatori Fatkeq" (Disastrous September). 

Libri u botua për herë të parë në Tiranë në vitin 2010 nga shtëpia botuese "Albin" dhe do të ribotohet nga shtëpia botuese "Jonalda", gjithashtu në Tiranë

. Me ripunime dhe ndryshime? Sigurisht. 

Një ide interesante m’u sugjerua nga Zylyftar Plaku, botues i “Jonalda”, gjithashtu edhe ai shkrimtar: romani mund të fillonte pikërisht në pikën e kontrollit të Aeroportit "Logan", me dialogun enigmatik midis dy terroristëve për mënyrën se si do të realizonin planin e tyre satanik, pa e treguar se si. 

 Një mëngjes të 8 prillit 2008, ndërsa vazhdoja të shkruaja, dëgjova disa trokitje në derë. 

E hapa dhe pashë një burrë me shtat mesatar, fytyrë të zbehtë dhe sy gri. 

Pas një përshëndetjeje të lehtë më pyeti: “Vij nga FBI-ja, ju jeni Skifter Këlliçi?”.

 Pohova dhe e ftova të hynte, duke menduar se vinte për ndonjë grindje mes fqinjëve. 

Por nuk ishte polic i lagjes: ishte një agjent i FBI-së, i cili menjëherë më pyeti nëse kisha qenë në një rrokaqiell në kryqëzimin e" Washington Street "e "State Street "dhe nëse kisha pyetur se në katet e sipërme kishte punonjës sigurie, ashtu sikurse në katin përdhes. 

Iu përgjigja “po”, dhe e kuptova se kisha ngjallur dyshime.

 Ia shpjegova se isha shkrimtar dhe se po punoja për një roman kushtuar 11 shtatorit. 

Meqë Kullat Binjake nuk ekzistonin më, doja të dija nëse në atë rrokaqiell 57-katësh kishte një punonjës sigurie, siç kishte pasur ndoshta edhe në Kullat Binjake.

 M’u duk se u bind. Atëherë mora guximin dhe i thashë se, sikur FBI-ja të kishte pasur të njëjtën vëmendje para 11 shtatorit në pikat e kontrollit të Aeroportit "Logan "dhe sikur në rregullat e fluturimit të ishte shtuar një nen që ndalonte pasagjerët të merrnin me vete gërshërë, brisk, dezodoransë apo shishe, siç ndodhi menjëherë pas 11 shtatorit, tragjedia do të ishte shmangur. 

Sepse pikërisht këto sende terroristët i përdorën për të neutralizuar stjuardesat dhe pilotët dhe kështu morën nën kontroll avionët.

 Agjenti i FBI-së nuk foli. 

 2 – Çfarë mesazhi ose reflektimi dëshironi t’u përcillni lexuesve italianë me këtë botim të ri të kuruar nga Veliero APS?

 Së pari dëshiroj të falenderoj drejtoreshën e kësaj shtëpie botuese, shkrimtaren dhe publicisten Francesca Gallello, si dhe bashkëpunëtorët e saj, të cilët e vlerësuan romanin dhe e botuan kaq shpejt. 

Dëshiroj që lexuesit italianë të tërhiqen jo vetëm nga ngjarjet e kësaj tragjedie, e cila më 11 shtatorin e ardhshëm mbush 25 vjet, por edhe nga mënyra se si janë zhvilluar në roman, duke u bazuar në të dhëna historike për talebanët dhe filozofinë e tyre, e konkretizuar në personazhe si Bin Ladeni dhe bashkëpunëtorët e tij të ngushtë, si dhe në të dhëna personale për terroristët, të cilët në roman paraqiten me emrat e tyre të vërtetë.

 3 – Romani është botuar fillimisht në shqip, pastaj në anglisht, dhe tani në italisht. 

Si ndryshon, sipas jush, pritja e librit në gjuhë dhe kultura të ndryshme? 

 Në tekstin në gjuhën shqipe jam përpjekur të përshkruaj ngjarjet me një fjalor sa më të pasur, duke u bazuar në përvojën e shkrimtarëve tanë më të mirë të traditës dhe sidomos të përkthyesve, të cilët e kanë pasuruar gjuhën shqipe me përkthimet e tyre. 

Natyrisht kjo pasuri është e vështirë të përcillet në përkthimet në gjuhë të huaja, edhe për shkak të fjalëve të reja, por besoj se edhe në anglisht dhe italisht përkthimi tingëllon rrjedhshëm dhe natyrshëm.

 4 – Cila ka qenë sfida më e madhe në rrëfimin e një ngjarjeje kaq të dhimbshme dhe globale përmes formës narrative? 

 Shndërrimi i kësaj tragjedie nga një ngjarje thjesht dokumentare në një vepër letrare nuk ka qenë i lehtë për mua, aq më tepër sepse ngjarja ndodhi brenda disa orëve.

 Një vepër letrare, siç dihet, ka kërkesa të tjera dhe shumë më të vështira sesa kur shkruhet një tekst dokumentar. Uroj t’ia kem arritur qëllimit.

 5 – Duke jetuar larg Shqipërisë, e ndieni mungesën e rrënjëve tuaja? 

 Kështu mendoja kur, së bashku me gruan dhe djalin, në mars të vitit 1999 u vendosëm në Boston.

 Por këtu gjeta miq shqiptarë dhe gjithashtu amerikanë, italianë e rusë, në fushën e letërsisë dhe sportit, pasioni im i dytë, me të cilët takohem rregullisht, sidomos me shqiptarët në klubin e Shoqatës "Vatra."

 Përveç kësaj vazhdoj të bashkëpunoj jo vetëm me mediat më të njohura shqiptare, me dosierë për ngjarje shumë të rëndësishme të historisë moderne shqiptare dhe të historisë së futbollit shqiptar, por kam botuar edhe disa romane në Shqipëri, ndër të cilët edhe romanin për të cilin po flasim, kushtuar 11 shtatorit. 

6 – Në ç’mënyrë identiteti juaj shqiptar vazhdon të ndikojë në shkrimin dhe vizionin tuaj për botën?

 Nuk do ta kisha menduar kurrë që, duke u shpërngulur në Amerikë, do të vazhdoja të botoja romane edhe me tematika shqiptaro-amerikane, si Shtatori Fatkeq.

 Një grua mes dy burrave (me temë socio-dramatike, shkruar së bashku me kolegen time amerikane Carrie Hooper dhe botuar gjithashtu në Amerikë), dhe më së fundi C-35 US i rrëzuar në tokën shqiptare, ku rrëfehen ngjarjet e ekuipazhit të një avioni ushtarak amerikan që, më 7 nëntor 1943, u detyrua të ulej në një rajon të Shqipërisë qendrore. 

Të ndihmuar nga banorët vendas, ata arritën t’u shpëtonin përndjekjeve të ushtrisë gjermane pushtuese dhe, pas dy muajsh, mbërritën në bregdet, prej nga, falë një anijeje ushtarake angleze, u kthyen në Bari, ku duhej të mbërrinin fillimisht.

 7 – Cili është raporti që mbani sot me komunitetin shqiptar dhe diasporën? 

Kam shkruar më sipër, lidhur me këtë çështje.

 8 – Ju keni qenë ndër radiokronistët e parë sportivë në Shqipëri dhe një zë historik i televizionit. 

Çfarë kujtimesh ruani nga ajo periudhë?

 Gazetaria sportive radio-televizive ka qenë dhe është pasioni im më i madh pas shkrimit letrar. 

Në vitin 1958, ende student njëzetvjeçar, krijova në Radio Tirana, Rubrikën Sportive. 

Një vit më vonë, tashmë gazetar, u bëra radiokronisti i tretë sportiv shqiptar. 

Në vitin 1966 fillova për herë të parë të komentoj ndeshje futbolli në Televizionin Eksperimental dhe në vitin 1970 themelova gjithashtu Rubrikën Sportive tashmë në Televizionin Shqiptar.

 9 – A ka ndonjë episod të veçantë nga karriera juaj gazetareske që e mbani ende në zemër? 

 Sportin ndërkombëtar dhe programe të tjera, ne shqiptarët i ndiqnim nga RAI me antena rudimentare, të cilat në vitin 1973 u ndaluan me urdhër të diktatorit komunist Enver Hoxha, në pushtet deri në vdekjen e tij në vitin 1985.

 Në vitin 1972 propozova që ndeshjet sportive, sidomos të futbollit italian dhe botëror, të transmetoheshin edhe nga Televizioni Shqiptar, me pamjet e marra nga RAI dhe me koment sportiv nga unë, përmes kufjeve, për të ndjekur komentet e kronistëve italianë, veçanërisht të Nando Martellinit.

 Sportistët shqiptarë, kur komentova ndeshjen Itali–Belgjikë në prill 1972, të zhvilluar në stadiumin San Siro të Milanos, menduan se po e komentoja drejtpërdrejt nga ai vend. Por kur, pas dy orësh, dëgjuan zërin tim që vinte nga stadiumi "Wembley" i Londrës, ku luante Anglia–Gjermania Perëndimore, kuptuan se po komentoja nga një studio e Televizionit Shqiptar. 

Ishte vërtet një ngjarje e rëndësishme, sepse nga ai moment ndeshjet nisën të shiheshin edhe në rajonet më të largëta të Shqipërisë, aty ku valët e kanalit televiziv RAI, nuk mbërrinin.

 Kur i tregova këto episode Nando Martellinit në një intervistë për Radio Tirana në shkurt 1994, e regjistruar në një studio të një radioje private në Romë, ai mbeti i befasuar dhe i kënaqur.

 10 – Sa ka ndikuar përvoja juaj si kronist sportiv në stilin tuaj narrativ dhe në aftësinë për të rrëfyer histori?

- Miqtë e mi, kur lexojnë ndonjë libër letrar të shkruar prej meje, më thonë shpesh se përshkrimi i ngjarjeve është i mbështjellë me një mënyrë që u kujton rrëfimet plot emocion të ndeshjeve të futbollit në radio ose në televizion.

 11 – Pas kaq shumë vite shkrimi, gazetarie dhe skenaristike, si do ta përkufizonit sot misionin tuaj si autor?

 Do të vazhdojë deri sa të mos jem më në këtë jetë, edhe pse janarin e ardhshëm do të mbush 88 vjeç. 

Në fushën e sportit kam botuar së fundi librin voluminoz "Topi nën pushtetin e tyre", me kujtime, rrëfime, skica dhe analiza në këtë fushë. 

Kam përfunduar vite më parë edhe disa romane, ndër të cilët 

"A Woman Between Two Men", i shkruar siç e përmenda më lart së bashku me kolegen time amerikane Carrie Hooper, i botuar në Shqipëri dhe në Amerikë.

 Në versionin amerikan ajo mendon ta propozojë tek Veliero APS, me shpresën që të botohet edhe në Itali, duke qenë se është pritur pozitivisht nga lexuesit amerikanë. 

12 – Çfarë roli i jepni letërsisë në ruajtjen e kujtesës kolektive të ngjarjeve tragjike si 11 shtatori? 

- Librat historikë kanë pa dyshim një vlerë të madhe njohëse, por librat letrarë, sidomos personazhet që mbartin këto ngjarje në një nivel të lartë, mbeten shumë më të ngulitur në mendjen e lexuesit.

 Pushtimin e Shqipërisë nga Italia fashiste më 7 prill 1939, lexuesi italian dhe shqiptar e ka njohur që fëmijë përmes teksteve shkollore dhe më pas edhe nga libra të tjerë me karakter historik. 

Por kur lexon romanin e shkrimtarit shqiptar me famë botërore Ismail Kadare, disa herë kandidat për Çmimin Nobel, Gjenerali i ushtrisë së vdekur, përmes personazheve të një gjenerali dhe një prifti italian që vijnë në Shqipëri për të kërkuar dhe mbledhur eshtrat e ushtarëve italianë të rënë gjatë Luftës së Dytë Botërore, kupton edhe vlerën e fortë simbolike të asaj lufte, e cila mbetet edhe më e ngulitur në kujtesë.

 Shpresoj që edhe romani im" Shtatori Fatkeq" të ketë një vlerë të ngjashme simbolike. 

13 – Duke parë karrierën tuaj të gjatë, çfarë konsideroni si kontributin më të madh në kulturën shqiptare dhe ndërkombëtare? 

-Në kulturën shqiptare besoj se kam kontribuar si kronist sportiv televiziv, siç kam përshkruar më sipër, dhe veçanërisht si shkrimtar që e ka sjellë sportin në letërsinë artistike, me rrëfime, romane, filma dokumentarë dhe artistikë, si dhe me libra publicistikë e shkencorë. 

Shpresoj që, përveç romanit "Shtatori Fatkeq", nëse do të botohen në gjuhë të tjera të huaja, të kenë një kontribut ndërkombëtar edhe romani me temë historiko-antike "Sekretet e pallatit të Oktavianit", kushtuar luftërave të Ilirëve, paraardhësit e popullit shqiptar kundër pushtuesve romakë; "Dashuri dhe intriga në Olimp", me temë mitologjike iliro-greko-romake, ende i pabotuar si dhe "C-35 US", i rrëzuar në tokën shqiptare, me temë shqiptaro-amerikane.

 14 – Çfarë shprese ose mësimi dëshironi t’u lini lexuesve të rinj që i afrohen sot romanit tuaj? 

Dëshiroj që ta vlerësojnë si një vepër që artistikisht lë një gjurmë të pashlyeshme mbi një ngjarje kaq tragjike, aq më tepër që deri më sot është vepra e parë dhe e vetmja e vërtetë letrare në botë kushtuar kësaj ngjarjeje. 

 VELIERO APS ju falenderon për intervistën. 

 Faleminderit Juve Francesca Gallello!

Përgatiti për shtyp(ilustrimet) , redaktimi  dhe Editim në Agjencionin "Floripress" në Prishtinë, Prof.dr.Flori Bruqi, akademik PHD.

Prishtinë, 12/17/25.

Besim Hasani: Lojërat Mesdhetare janë kulmi i rrugëtimit historik të sportit kosovar

 Ish-presidenti i Komitetit Olimpik të Kosovës, Besim Hasani, ka reflektuar mbi rrugëtimin e jashtëzakonshëm të sportit kosovar. Sot, Kosova nuk mjaftohet më vetëm me pjesëmarrje; ajo po përgatitet për projektin më të madh infrastrukturor dhe sportiv në historinë e saj: Lojërat Mesdhetare "Prishtina 2030".

Për Hasanin, ky organizim është kulmi i një suksesi që nisi me pranimin ndërkombëtar dhe që tani po kthehet në një trashëgimi të përhershme për brezat e ardhshëm.

Duke folur për KosovaPress, Hasani vlerëson se sporti ka tejkaluar çdo fushë tjetër në ndërtimin e imazhit pozitiv të Kosovës, duke theksuar se përtej medaljeve, fitorja më e madhe është pjekuria e komunitetit sportiv dhe besimi që bota tashmë ka te ne.

“Sporti është në rrugë të mirë. Sporti është tregimi më i mirë në Republikën e Kosovws, le të analizohet nga njerëzit kompetent, por e them me përgjegjësi maksimale se ne jemi tregimi mw i mirë në Republikwn e Kosovws. Përveç medaljeve të fituara, që janë shumë të rëndësishme, është edhe përqafimi i vlerave të mirëfillta të sjelljes dhe qëndrimit të sportistëve dhe komunitetit sportiv në përgjithwsi. Tashmë kemi plot referë që referojnë në arenën ndërkombëtare, kemi delegatë të ndryshëm, por kemi edhe liderë të organizatave tona sportive që janë anëtarë të bordeve në nivel evropian... Kjo është një trashëgimi si rezultat i asaj njohjeje. Na është besuar që Prishtina të jetë qyteti mikpritës i Lojërave Mesdhetare. Nuk është vetëm akti i mbajtjes së lojërave, por është e rëndësishme që të përgatisim infrastrukturën, burimet njerëzore dhe ato fizike me standarde evropiane e ndërkombëtare dhe ato pastaj do tw jenw si trashëgimi që federatat të bëhen organizatore të kampionateve të ndryshme evropiane e botërore. Sporti i ka thyer barrierat dhe është tregimi më i mirë në Kosovë."

Edhe pse sporti i ka dhënë shumë Kosovës, Hasani thekson se nevojitet një angazhim edhe më i madh institucional, sidomos në aspektin e infrastrukturës, për të përballuar sfidat që vijnë nga organizimet e përmasave të tilla.

“Kur shikohet kontributi i sportit për shtetin, shteti është munduar t’ia kthejë dhe janë bërë disa hapa të rëndësishëm, siç janë shpërblimet e përhershme dhe ato për medaljet olimpike, pastaj ligji për sponsorizime. Mirëpo, shteti duhet të bëjë edhe më tepër për ndërtimin e infrastrukturës sportive dhe për përgatitjen e njerëzve që na përfaqësojnë në arenën ndërkombëtare”, theksoi Hasani.

Përzgjedhja e Prishtinës si nikoqire e edicionit të 21-të të Lojërave Mesdhetare në shtator të vitit 2023, shënoi një moment kthese për Ballkanin. Edhe pse Kosova është një vend pa dalje në det, ky organizim u bë i mundur falë një marrëveshjeje me Shqipërinë, ku garat e lundrimit do të zhvillohen në bregdetin shqiptar.

Ky projekt parashikon investime mbi 250 milionë euro, të cilat do të transformojnë stadiumet, palestrat dhe qendrat stërvitore në mbarë vendin. Për Kosovën, viti 2030 nuk është thjesht një vit garash, por është testimi final i aftësive organizative të një shteti që vetëm një dekadë më parë luftonte për të drejtën e thjeshtë të përfaqësimit me flamur dhe himn. Siç e thekson edhe Hasani, trashëgimia që do të lënë këto lojëra do ta pozicionojë Kosovën si një qendër rajonale të sportit në dekadat e ardhshme.

Bashkimi Evropian ka hequr disa prej masave ndaj Kosovës

Bashkimi Evropian ka hequr disa prej masave ndaj Kosovës, sipas një letre të drejtorit të përgjithshëm për zgjerim të BE-së, Gert Jan Koopman, për zëvendëskryeministrin në detyrë, Besnik Bislimi. Sipas letrës, mjetet janë liruar për katër projekte, dhe si pasojë e asaj që është vlerësuar si transferim i duhur i pushtetit lokal në veri, pas zgjedhjeve të tetorit. Në një shkrim në Facebook, Bislimi ka thënë se bëhet fjalë për projekte në vlerë prej 34.6 milionë eurosh. “Bazuar në këto dhe në përputhje me komunikimin e Komisionit për Zgjerimin 2025, kam kënaqësinë t’ju informoj se Komisioni do të heqë më tej disa nga masat e BE-së, konkretisht ato që lidhen me programin e fondeve të BE-së dhe kontraktimin e projekteve prioritare”, thuhet në letër. E korrespodenti i KOHËS në Bruksel, Augustin Palokaj, ka thënë se kjo është dëshmi që Komisioni nuk do t’i heqë tash masat në tërësi dhe se paralajmërimi për heqjen e 50 për qind të masave, do të bëhet në mënyrë graduale. “Megjithatë, mund të thuhet se nga sot ka nisur heqja e masave graduale”, ka thënë ai. Siç ka njoftuar Palokaj, disa burime në Bruksel kanë thënë se këto mjete janë liruar për arsye se mund të humbnin shpejt sepse po u skadonte afati për përdorim. Komisioni po ashtu ka kërkuar nga Kosova që t’i paraqesë projektet edhe për përdorimin e fondeve të IPA-s, pra të paraanëtarësimit për periudhën 2026-2027, si dhe se ato duhet të miratohen edhe nga Komisioni Evropian e të mbështeten nga vendet anëtare. Palokaj ka thënë se në Bruksel ka mungesë të transparencës për çështjen e masave. Ndërkaq Bislimi ka thënë se Qeveria vazhdimisht ka insistuar për heqjen e masave, ndërsa ka thënë se hapi pasues duhet të jetë heqja e plotë e masave. “Nuk ka më asnjë arsye që një pjesë e tyre të mbahen në fuqi, sidomos pas transferimit të pushteti në katër komunat në veri në mënyrë ligjore dhe të qetë”, ka shkruar ai. Ministrat e vendeve anëtare të Bashkimit Evropian kanë diskutuar të martën në Bruksel për procesin e zgjerimit dhe i kanë miratuar konkluzionet për këtë proces. Në draftin e konkluzioneve thuhet se Këshilli përsërit konkluzionet nga e kaluara dhe përshëndet heqjen e masave të mbetura ndaj Kosovës, një formulim që është më pozitiv sesa ato të mëparshmet, mirëpo formulim që nuk sqaron deri në fund se çfarë do të ndodhë dhe kur me masat ndaj Kosovës.