Resul Shabani u lind në Strugë më 14.10.1944. Filloren dhe të mesmen i kreu në vendlindje. Gjuhë dhe letërsi shqiptare studioi në Universitetin e Shkupit dhe të Prishtinës. Fillimisht punoi arsimtar i gjuhës dhe letërsisë shqiptare. Prej vitit l971, u punësua në redaksinë e gazetës "Flaka e vëllazërimit" në Shkup, ku punoi reporter i lirë dhe redaktor i rubrikës së kulturës. Ka qenë edhe redaktor përgjegjës i revistave "Jehona" dhe "Gëzimi" dhe redaktor përgjegjës i Redaksisë së botimit të librit artistik.
Jeton dhe vepron në Shkup.
Ka botuar veprat:
1974-Liqeni, tregime (Flaka e vëllazërimit)
1975-Peshk, poezi ((Flaka e vëllazërimit)
1978-Hamleti me plis të zi, poezi (Flaka e vëllazërimit)
1978-Shën, tregime (Rilindja)
1982-Anija e vjetër, dy drama (Rilindja)
1983-Ora e liqenit, poezi (Rilindja)
1983-Dashuria e kapitenit, roman (Flaka e vëllazërimit)
1986-Ujëpërshkruesi i fushës, poezi (Flaka e vëllazërimit)
1987-Fani vjen vetëm, tri drama (Flaka e vëllazërimit)
1989-Liqeni, ribotim - lekturë shkolle (Detska Radost)
1989-Oh, Amerika, poezi (Flaka e vëllazërimit)
1990-Dashuria e kapitenit, ribotim-lekturë shkolle (Flaka e vëllazërimit)
1992-Oh, Amerika, maqedonisht (Makedonska kniga)
1994-Qerpik i lagur, tregime (Flaka e vëllazërimit)
1996-Mëkat i trilluar, poezi e zgjedhur (Onufri)
1997-Uji i zemrës, poezi (shqip-rumanisht) (Orient-Oksident- Rumani)
1997-Ora e liqenit, maqedonisht (Matica)
1998-Erë ftoji, poezi e zgjedhur, (në disa gjuhë) (Goce Delçev)
1999-Shtatë drama (Shoqata e Shkrimtarëve Shqiptarë)
2001-Nuse vale, tregime (Klubi letrar ’94)
2003-Përsëri për shelgun vajtues, poezi të zgjedhura (Botim i autorit)
2004-Dashuria e Kapitenit, roman (Onufri)
2004-Përsëri për shelgun vajtues, (Onufri)
2005-POEZI, shqip-maqedonisht (Shoqata e Shkrimtarëve të Maqedonisë)
2005-Hamleti me plis të zi, (Serembe)
2007-Ura prej uji, tregime të zgjedhura (Serembe)
2008-Hamleti me plis të zi, poezi (Mikena)
2009-Ura prej uji, tregime të zgjedhura (Serembe)
2010-Vitrina e skenës, drama (Serembe)
2011-Hamleti me plis të zi, poezi, anglisht (BUN “Shën Kliment Ohridski)
2011- Ura prej uji, tregime të zgjedhura, maqedonisht (Slovo)
2012- Ëndërr e falur, poezi e zgjedhur, maqedonisht (Dijalog)
Pesë drama të autorit janë inskenuar në teatrot profesioniste.
Është prezantuar në disa antologji poezie dhe tregimi: - Aliu Aliu “Tregimi shqip”;
Alexandre Zotos “Anthologie de la poesie albanaise”;
Ali Aliu “Gjysmëshekulli i artë”
Antologji e poezisë shqipe; “Poeti Europei”(italisht);
Ali Aliu Antologjia e poezisë bashkëkohore shqiptare (maqedonisht);
Danilo Kocevski Fundi i shekullit (maqedonisht);
Sergej Glavnjuk Nga shekulli në shekull (rusisht);
Paul Polidor Fundi i shekullit (rumanisht);
Poetët e Maqedonisë;
Prozatorët e Maqedonisë,
Zoran Ançevski Poetët e P.E.N.-it të Maqedonisë etj;
Luan Topçiu Antologjia e poezisë shqipe (rumanisht);
Bashkim Kuçuku Antologji e poezisë shqipe bashkëkohore,
Poezi dhe tregime të autorit janë përkthyer në gjuhë: - anglisht, italisht, rumanisht, frëngjisht, rusisht, spanjisht, serbisht, maqedonisht, turqisht, çekisht, etj.
Për krijimtarinë origjinale dhe për përkthimet ka marrë disa çmime:
"Çmimi për Opus letrar" (Shoqata e Shkrimtarëve Shqiptarë në Maqedoni);
"Pena e Artë" - për përkthimin në gjuhën maqedonishte, të poezisë së Fatos Arapit (Shoqata e Përkthyesve Letrarë në Maqedoni);
"13 Nëntori" - për përkthimin në shqip të Antologjisë së Poezisë Maqedonase (Kuvendi i Shkupit);
"Kiril Pejçinoviq" - për përkthimin në maqedonisht të poezisë së Visar Zhitit (ShPLM);
"Çmim special *Serembe*" - për opus lirik (Klubi i Artistëve Laçjanë);
"Çmim *Asdreni*" - për libër më të mirë me lirika midis dy festivaleve(Netët Korçare të Poezisë);
"Çmim *Skeptri Letrar*" - për opus letrar (Shoqata e Shkrimtarëve të Maqedonisë);
"Mirënjohje *Vilson Bloshmi dhe Genc Leka*" (Shoqata e ish të burgosurve dhe të përndjekurve politikë”; Korçë)
"Çmim *Grigor Përliçev* (ShPLM);
"Çmim shtetëror për kontributin në njohjen reciproke të kulturave Nëna Tereze",
"Çmim *Mjeshtër i përkthimit*" (SHSHM dhe SHPLM);
"Çmim *Kurora poetike*" në Festivalin “Netët Korçare të Poezisë”;
"Çmim *Abdylazis Islami*" - për përkthimin shqip të librit poetik “Hijet e Atdheut” të poetit Rade Siljan;
"Mirënjohje për kontributin në veprimtarinë e festivalit *Këngë Jeho*"(Strugë);
"Mirënjohje për kontributin në dramaturgjinë dhe teatrin shqiptar" (Teatri Amerikan-shqiptar);
"Çmim shtetëror *23 Tetori*" - për kontribut të theksuar në lëmin e letërsisë dhe kulturës,etj.
Ka marrë pjesë në mjaft manifestime letrare ndërkombëtare, duke qenë edhe anëtar i shumë jurive. Në ditët e sotshme e gjejmë në gatishmëri si kontribues i pa shtershëm në shkrim, redaktor, si dhe përkthyes i veprave në shumë gjuhë, kryesisht ballkanike ku veçojmë në përditshmëri përkthym nga shqipja në maqedonishte dhe anasjelltas.
FLORA E MERMERI
Moreja e largët dhe deti prej kristali,
etja mitike si pirg drite,
e ti jetoje pa dritë, pa ditë, pa net, pa anije,
maje mali
Kjo florë e dalldisur, ky det i dashuruar
në brigjet e veta, përherë i vetmuar,
me ç’erë të mbarë e barti anijen
në të katër anët?
Ngre sytë dhe shikoj: një det heshtje,
florë dhe mermer.
Oj erë e dashur nga deti që po vjen,
merrmë edhe mua!
More!
PA AKTORË E SPEKTATORË
Kështu ngjau një nate parajsore,
tek i ngrysur po i bëja shoqëri vetmisë sime,
m’u bë se dëgjoja ciatjen e spirancave
dhe u trondita trembshëm.
E ndjeva - po frynte nagapak,
e lëviznin trerët e shtëpisë.
Oj, shtëpi e vjetër me antenë,
me muzikën e prajshme, me shtrat e dritare,
me degën e ullirit dhe lulen e zezë,
me përkëdhelinë e të dashurës mitare
shtëpi, e vjetra shtëpi,
bregliqenore.
Kështu ngjau?
Hapat më shpunë kejit
me shtylla uji e fosfori.
Ishte natë e ishte terr,
isha vetëm e ishte verë;
se kush më tha,
a ma zuri veshi,
se te sheshi
po shfaqej një premierë.
Shpejtova hapin, ndala frymën,
dhe të pash,
vërtet atje në shesh
ishe Ti,
e veshur si mbretëreshë.
PENTAGRAMI ME NJË KËNGË
Shkronjat këtu janë shkraba dhe shenja,
e fjalët heshtje e palexueshme.
Tani flet vetëm pentagrami,
se një dorë dhe një shpirt në ty jetoi,
jetoi,
jeton ende poeti.
Atë që e thotë heshtja jote, fjala ime,
dhe fjala e poetit që vjen të jetojë,
e thotë,
më kot urtësia s’e dëshmoi se thesarët e fshehur
dikush i gjeti atëbotë.
AMSHIMI I HIRIT
KËNDON KUMRIA
A është vonë që njerëzit
i kanë fikur dritat e syve?
Marr të pi - vetëm s’më pihet,
marr të vritem s’më del
dru e gur zhur o valë
vetëm ngjyrë dhe vetëm pikturë.
Zgjuar eci, mbi vete mjegull;
a është vërtetë vonë,
apo ende s’jam zgjuar i tëri?
Në cilat vite po hynë vitet e mia,
në cilat rrudha, në cilat valë?
A është vërtet kohë e ftohtë,
apo fryn një fllad pranvere?
Ç’po ngjet me shqisat e mia?
Marr të marr rrugë e shtrati
vjen pas meje si anija që fundoset.
Me katërqind duart e mia
mezi i shtërngoj gishtërinjtë e mi.
Këmbët vetë përpara më shpiejnë.
Do të arrij sidoqoftë.
AMSHIMI I HIRIT
Këndej anës sime dëgjova,
ishte zëri yt i dashur;
zëri i tërë fyjeve të botës
që poeti u frynte me mushkëri.
Pa këtë fjalë të ëmbël që shkon pas bagëtisë
çdo gjë jotja do të ishte pluhur e hi.
Në rrugën e marrë verdhësia
s’do të arrinte as deri në tavolinë,
ku shfaqet ngjyra dhe loti.
Këndej, në krahun tim,
pikëllimi pa hala thellimi
i thërret anijet të marrin erën
me velat dhe retë e bardha n’kokë.
Të gjithë shkruanin
e thoshin: do të kthehemi
me fjalën e urtë.
Të gjithë shkruanin letra;
të gjithë zgjoheshin;
të gjithë flinin;
të gjithë pinin ujë;
të gjithë i përshëndesnin
të afërmit e tyre në rrugë.
PAGJUMËSIA
Pagjumësia e poetit
është barrë që s’e mban
frymëzimi.
Shtrati ka këmbë;
këmbët janë ngjitur polip
në letargjinë e agonisë.
Po zallisem, oj nënë!
Faqja ka mbetur
pa puthjen tënde,
letra - pa fjalë.
Qe, shiko, a u çova
dhe hapa dritaren?
Kush hyri - fryma
e më tha:
- Nisu! Nëna të pret
e rruga është e gjatë.
Shtrati ka këmbë
e dhoma ime është pjatë fluturuese.
Po të vete
kë të pyes?
-Fjala s’më del goje
qepallat s’shqiten dot
oj, Nënë!
Çfarë zallie!
Ndoshta jam plot shëndet
e gjumi më shëron.
TRIPTIK
PIKËPYETËSI I PARË
Mugullojnë kërpudhat
nën diellin e ri dhe hijen e vjetër
të Trungut ironik.
Koha zbret me përrenjtë
deri në Detin e Lumit të Thellë,
gijotina prej uji ku e pret.
Ishte i tejdukshëm
muri që i ndante largësitë e paprekura;
ishte i djegshëm
pirgu që ngrihet deri në diell
dhe mbi fjalët e poezisë,
si porosi e lashtë e faunës.
Nga copat e forta të mishit
dhe nga eshtrat e zogjve të mi,
përmendorja e yjeve dhe e diejve
u ngrit mbi një kodër lulekuqesh.
Mugullojnë kërpudhat
në rrënjën e hijshme të filizit,
dhe shirat e largët paralajmërohen me retë
që i prishin kurorat e blerta të pyllit të ri.
Asnjë kohë nuk i përsërit më bukur
motrat e veta të verdha
si kallami i sheqerit.
I mbijetoi në këngë që vala-valës
ia tha në besë liqenit.
Në shtratin e lindjes
kashta e vjetër tani është kalbur,
dhe druri i tijosur i shtratit
është djegur në një betejë dashurie.
Kanë mbetur vetëm dy toptha mesingu
si relikte të një akti të papërsëritshëm.
Zhur e gur,
kasolla në breg dhe moçali,
atje lart plisi i borës-flakë,
majë mali e lusin fushën
t’i bëjë shtrat Drilon lumit.
E lusin malin të hapet
e t’i bëjë rrugë trimit,
që me një kalë përrallash
vjen kallamishtes
e ndalet nën një mollë.
Bora e hollë e zallit saharik
këndej Urës së Qabesë,
kthen trimin e ndjellë nga një fjalë
Nëne me një bijë të pabesë.
Po them:
Asnjë kohë nuk përsëritet më e bukur!
PIKËPYETËSI I DYTË
Lëre ëndrrën e merre grua
më të bukurën mollë fshati,
le ta tjerë me bosht një fije
të gjatë peri, sa rruga e kurbetit;
le t’i thërrasë mëngjes - mëngjes
kumritë e detit
t’i këndojnë këngë vëllait -
atij të vogëlit.
Perin lidhe përdore,
si jetimi me jetimen,
që gjetën rrugë të shpërlarë
me nurin e hënës,
nëpër malin mijëvjeçarë.
Dije, se në mal
mugullon kërpudha helmuese,
por lara e fluturës mbi të si pikturë
ta shfaq përpara parajsën.
Ti nuk je më i kthjellët se liqeni,
më i thellë se uji i tij horizontal.
Nga çatia e përhimtë e bregut
duket oxhaku yt dhe koka jote e lartë.
Unë e di se do të kthehesh,
se je kthyer edhe më parë festave,
kur lumi zinte akull e lulja vesë,
në ditën mes pranverës e dimrit.
Agimet e rrëmbyera si vala
pikojnë nga strehët e shtëpisë sate,
e poeti e merr me një fjalë
këngën e këndezit.
As në këngët e epeve të lashtë,
nuk gjen mëngjes më të bukur,
se möngjesi buzë liqenit,
kur heshtja mërmërit
dhe dielli ujëvarë derdhet
mbi çatinë e kasollës sime.
Po ndërtoj një barkë
me trungjet që ka sjellë
lumi i malit me shtylla bore;
ti futem Drilon Ziut
gjirit të thellë e të kthjellët.
Kah t’ia mbaj me barkën,
kur ujvarë e kam shpirtin
e rrëzohem mbi trupin tim?
E di se një ditë do të kthehesh
se unë s’do të shterrem me pritje,
se jam ujë kaq i thellë.
Merre kthjelltësinë time e më shiko,
a mund të ma prekësh fundin e fjalës,
medet!
PIKËPYETËSI I TRETË
Me kurthin e errët të natës,
me thuprat e njoma të mëkatit
e thura rrugën e largët
të kthimit
oj, Nënë!
Unë s’di të ta shkruaj një letër,
se më është ënjtur gjuha e shkrimit
nga lashtësia e germave
që i mbajta në hejbetë e mia,
andej nga me gishtërinjtë
kërkova një kore buke
të kohës së largët.
Kur do kthehem,
më e vogël se dora,
do më duket shtëpia,
shtëpia ime buzë liqenit,
kështjella prej uji,
që kaq shumë po ma zmadhojnë
kujtimet e përfytërimet.
Ajo del mëngjeseve
nga syprina e liqenit,
e futet në gjirin e ëndrrës
si fëmija jetim
që i qepet mëndeshës.
O, bobo, Nënë, sa shumë kam mall
për syrin tënd të shterur,
që kulloi aq vesë mëngjesit
bashkë me bilbilin në degë.
Nuk e di, nuk e di, nuk e di,
pyetem, pyes e më pyesin,
pikëpyetës më janë bërë
tri dimensionet e rrugës
dhe harku magjik
që ka përmbajtje uji.
Në rebusin me yje
ta nxjerr, si në tepsi,
hartën shpirtërore të liqenit
me një kasollë në zall.
Ngrohtësi e ahurit dimrit
e ruan nën borë lulen e tharë
pa erë e pa rrënjë
e me bukurinë
që në pranverë shndërrohet në flutur.
Rrugën e pata mësuar nga zhuritja e lumit
dhe nisa me Drilonin tatëpjetë;
mal më mal grykave, Nënë
deri te portat me shtylla yjesh
që nuk i prek dora ime
e mallit.
Si të kthehem
kur lumi me mua s’vjen përpjetë?
Uji kthjelltësinë e ka trazuar,
e portretin tim
s’e lexoj dot në syprinë,
si Narcisi në një legjendë.
A jam unë ky, kaq i ri?
pas qindra vjet rrrugëtimi
që e bën etja
me këmbët prej shavari,
duke kërkuar burimin, pellgun, pusin
ku del si prej sise,
si qumësht i bardhë,
Drini i Zi,
zi e zi,
moj Nënë!
Më gjetën në gjumë,
me kokën nën plis dheu.
Mbi duart e mia të mbuluara me gjethe,
në ujin që kishte lëshuar nata me vesë,
kishte mugulluar kërpudha
dhe lulja pa rrënjë.
Një lis, moj Nënë, një lis
hije të vjetër po më bën
në malin që ma ndau rrugën dysh,
rrugën që shpie në zhurin tim.
U lodha në gjumë e pritje
dhe të mbiva si kërpudhë,
në këto fjalë.
Kush e di sa shekuj -
rrënja ime?
TRËNDAFIL NË EKSPOZITË
KUTIA MAGJIKE E DRITËS
Ka kohë që po vdes për ty,
ditëve që janë pritje dhe këngë.
Tani di të shkruaj fjalë që m’i dërgon
me portretin tënd në zall,
kur vala bie mbi valë.
Me buzë nuk preke,
dhe natën e gdhive në dritare
duke qëndisur nurin që binte mbi liqen
dhe duke e vizatuar në zemër
fytyrën e atij, që rrugë shqotës merr.
Në zall janë ngritur tenda
dhe këmbët e mia sa s’u këputën
derisa hyra në atë dritë
që m’i fshehi duart,
që m’i kafshoi fjalët,
që më hodhi si peshkun e gjuajtur
përsëri në valën e ftohtë të vetmisë.
Kuti magjike plot dritë,
shtrati dhe vendi i lindjes,
kashtë e kallam
e ujë i kthjellët.
Sonte në këtë libër të dua,
që e shfletoj si porosinë,
duke ikur dhiareve të lashta
ku digjet pikëllimi
dhe gjelbëron kujtimi im.
Sonte po lahem
në brrakën tënde prej flokësh,
si myshqe e algje e bar shavari,
dhe po kalbem këmbësh,
si kallami
që ia presin nga lart fjalët -
bregun me gjelbërim mos e mbulojë.
Të desha një natë vjeshte,
më Një mijë e nëntëqind e dyzet e katër,
natën kur linda, apo linde në Kalisht.
ARKA E VOCKËL PREJ GUACE
Aty ruaj çikërrimat
brej bakri dhe argjendi,
dhe monedhat me të cilat
mund të blesh kujtime
në Sheshin e Strugës, te Ura
e Psherëtimave.
Zërat e acarit tim
ndrydhen në këtë guacë,
se prej cepit të saj
rrjedh uji pa ngjyrë,
i rëndë
dhe i ftohtë,
si psherëtima e shelgut vajtues
kur në acar e shfryn dufin
e vapave verore;
kur dielli nga uji i thellë
i ka spërkatur me rrezet e jetës.
Tani më kërkojnë nëpër botë,
si shelgjet shiun,
me shekuj pa prekur
gjatë verave lakuriqe.
Shkëmbi,
duhet të bëhet copë e thërrime,
që në bregun e tij,
ujin e shenjtë ta prekë, i rilindur.
Poezia ime,
u ngjanë shelgjeve vajtues,
të burimit.
E lartë është shtylla e mallit
që shpirtin mban vertikalisht,
si uji i thellë i Drinit tim
ku ruaj fjalët e mikut,
që tani nuk më përshëndet me letër
se i ka harruar shtigjet e ujit
në detin e dhembjes së njomë.
KALORËSI
Vinte i lodhur me kohën
dhe koha rrinte me ne e pushonte.
Por ai vazhdonte në hapësirën e shterur
ta ndjekë hijen e tij të zezë,
dhe kur kthehej koha e çlodhur,
e priste në pragun e kasollës sime,
të kalbur.
Ai shkeli me kujdes në barin e egër,
por ferrat e luleve më të bukura
ia përgjakën gishtërinjtë e tij të butë,
si mish i murrmë i mumjes.
Piu verë dhe theri kafshën e pyllit,
dhe gjaku rrodhi mbi shtrojën prej dheu,
duke lënë pas vetes erën e fierit
dhe pluhurin që nga larg e bien
të një dheu të huaj.
Tanushën e Dylqinën
në dritaren pa shtëpi që e pret,
në kështjellën ajrore
e puthi me mallin e tij gjysmëhëne
dhe u tkurr në mëshirën e vet,
si plisi i dheut lëvruar në vjeshtë,
e ngrirë në pranverë.
Rrymën rrezore të erës së largët,
e mbylli në shishe si gruaja e pabesë
djallin e zi,
dhe kur u shtri mbi shtratin e lartë,
si fron perëndish,
ballsam u bë prej kuarci,
dhe, sot e atë ditë,
pezullon në gjumin e pakohësisë.
Nga erdhi askush s’e di, i humbur.
A kërkoi vajzë, grua, nënë, ar apo gjak,
askush s’e di.
As emrin s’ia mësuan.
Thanë, këndej pari kaluan
dhe andej vajtën e shkuan,
koha mbeti këtu të çlodhet,
se hijen e zgjatën,
kur dita kah perëndimi merr,
dhe zgjohen ëndrrat me shtojzavalle
në thellësinë e liqenit.
Sa shekuj dritë bëri derisa u ngjit
në këtë Olimp,
prej nga bien si breshër
perënditë e rrejshme
dhe endacakët që ndjellin flakë,
që digjet e flakë nuk bën.
TRUPI - PLUHURI - YJET
Mos qofsh më i rëndë
se një pupël zgalemi
- i tha trupi shpirtit -
kur t’më lësh në këtë vend
pezull mbi çatinë e përhirtë,
e kur ta dëgjoj ankimin e Nënës
t’i vij i ri, lule molle
në pranverë.
Pluhur u bë, vesë - strall e purpur
as ujë, as re, as dru,
bilbili në gëmushë e thëllëza në degë,
prej pusit uji u derdh,
yjet u zgërdhinë të ftohtë
me bukurinë ndjellëse
dhe treguan rrugë të gabuara
kah errësira e pyllit
me një gjarpër bishtkëputur.
E uji, Nënë, uji?
Uji na këndoi me urtësinë e lashtë
dhe na e bëri fushën pyll trëndafilash.
Pemët i volën ata që dolën
me gjuhë të mpirë,
e nuk folën.
Tani askush nuk di të tregojë
për daljen time nga deti
si vajza ime Najada,
e pakufishme e kristaltë,
e paprekshme e qenë,
nëpër gushë më rrjedh
dhe më uluron
vala e llavës së përhirtë;
a po jap, a po marr shpirt - s’e di,
por do ta marr flakën e ujit
të gjolit tim të shuar,
le të shndërrohet në dritë pastaj.
Trupi im,
yll le të bëhet,
se e këndojnë në legjendë;
se vijnë e shohin e mahniten
me bukurinë e tij të qiellit,
atë ujë që ma ndal hapin
të dal nga dhoma e lindjes,
pas hapave të parë që bëj
nëpër brigjet e pikëllimit tim.
GJERGJ-ELEZ
Karvanët e kujtimeve kaluan
mbi qerpikun qull të natës,
syrin e thellë e shkelën
dhe ranë të fushojnë
në lugun ku fle lumi
dy ditë e një natë.
Bukuria u zgjua dhe ua ngjeu buzët
me vesën e lagshme,
i ndërroi pastaj pas ndërrimit të motit
me borën e rëndë.
Nga lodhja nuk u hetuan
se po diktoheshin padiktueshëm
në drurët e mbuluar me dhe,
xehetarët pas një mijë vjetësh
do t’i zbulojnë thëngjill të bardhë
eshtrat kërdhokulla -
as kafkë as këmbë.
Po të çahet toka tërmet,
tregoni Nënën sime
prej ku buron ky ujë ilaçi
midis bjeshkëve të blerta.
I lënë në altarin e mbuluar
me murin e rrëzuar nga tërmeti,
i shpërndanë eshtrat si relikte
dhe si ngjyra të paharxhauara të piktorit.
Sytë mallkojnë prej frike
kur panë bukurinë e llahtarshme,
që të lë pa gjuhë,
që të lë pa duar,
që të lë pa rrugë,
e të ngul në zall,
si hu ,
ku pastaj lidhen
litarët e barkave parahistorike.
Orkestrinat e sirenave të detarit
që i përmend plaku i verbët në lahutë
kanë ecur zbathur maje malesh me dëborë
dhe kanë ardhur këtu te uji i ëmbël
ku s’del shpuzori përbindësh
dhe forsfori i detit.
Jam larg prej këndit akrobatik
që bën sallto e bie gjithnjë në kokën e tij
prej guri,
thyhet vetëm zemra ime
sa herë që shkel - baltë e kallam.
NJË DITË PAZARI
(Fragment)
Një ditë pazari në Strugë,
ditë vere,
i pyeta fëmijët e mi: nga jeni?
I njoha pastaj kur recitonin
vargjet e poetit nga liqeni
të librit tim.
Bukuria magjeps dhe bëhet mëkat
kur e prek dora jote e dridhur, dashuria
lodhet duke frymuar me mushkëritë
e liqenit
dhe niset me këmbë të xhamta drejt
rrugëve pakthim.
Largësitë,
pamjet e ngrysura në letrat që marrin nënat,
vezullojnë me neonët e shkëlqyeshëm metropolesh,
vendlindja i pret me ngrohtësinë e ditës
kur bëhet pazar në Strugë
dhe kur kthehen nga letrat e bardha
të gjitha mendimet dhe ndjenjat
që recitohen në shesh,
në pazar,
e pemët e njoma piqen.
MASHTRIMI I VERËS
Më tha: eja në këtë kthesë thyeqafëshe
se ta shëroj brengën
me një gllënkë të kuqërremtë,
dhe dehja t’i nxjerr pastaj
yjet e vendlindjes në sofër.
Dobësinë e pata mëri, dehjen,
dhe i thashë verës të pi për qejf.
Ajo heshti e kuqe në gjakun tim
dhe pastaj kënga u derdh
vend yjesh.
Ua ktheva shpinën yjeve,
e fjeta në terr
me dritë të fikur.
Vinte një ëndërr me fanar në dorë
dhe dëshironte të më shpjerë
rrugëve të mëkatit.
SHËN NAUMI
S’ka guxim të më dalë ta shoh
se do më magjeps me bukurinë
e trupit që ka, zemër mbi zemra,
dhe me tik-takun e amshimit
si ritmi i jetës sonë
dhe si rrjedha e Drinit
që ndanë më dysh liqenin.
Një gur, arkivol, fron, lavdi, bukuri;
e vë veshin dhe dëgjoj.
Të gjitha rrëfimet më të larta të kohës
rrjedhin në këtë legjendë.
Shën Naumi rri ngrysur me mjekër të gjatë
dhe më lut ta përfytyroj.
Ballsami që askush formulën s’ia di
e bën të më flasë me gojë,
kurse unë këto vargje t’i shtroj
mureve të bardhë të ëndrrave
dhe ditëve
që vijnë.
Perëndia aty rri këmbëkryq
dhe merr namin e vet
të ftohtë dhe të bardhë, si mëngjesi.
MARGARITARI
Gjuha e muzikës foli përçartë
në qiellin me gjethe vjeshte
që duket i çarë si toka në verën e thatë;
nga degët e këputura të mëkatit,
gjuha e muzikës vajton
gjithë natën.
Shenjtorët janë të pastër si uji i kroit
dhe shpirtin e kanë margaritar.
Ata largohen vazhdimisht të penduar
në listën e mëkateve të pashkruar
dhe unë pastaj mbetem vetëm,
në shuplakë e mbyll
një margaritar.
Sofra shtrohet me peshk e verë e
vjeshta përbaltet me kallamin.
Kësaj rruge ka kohë që asnjë i shenjtë
s’ka shkelur orët e vona të rrugëtimit
duke kërkuar librin e humbur
dhe vatrën ku si mikut
i ndizet zjarri i dashurisë, e
të mbeten me nesër prushi
e hiri i mbuluar,
qiell i përhirtë.
Yjet janë atje thellë dhe presin natën
t’i mbjellë,
se ata duken vetëm në terr.
FËMIJA I SËMURË
Pas mbarimit të lojës së kobshme
fëmija erdhi e ra në dyshek.
Prej goje i rridhte gjak i zi.
Mollëzat i kishte të verdha -
mollë të papjekura.
Ra.
Kur u ngrit më këmbë - flamur,
të gjitha stuhitë e kohëve
iu pasqyruan në fytyrë.
Fëmija ra në shtratin e lëngatës,
e ëma ia hapi dritaren natën
të hynte gurgullima e prrockës,
dhe si orë kënga e kumrisë
t’ia kumtonte çastet e agimit të ri.
Egërsira e padukshme po ia kafshonte
mushkëritë e njoma,
fryma tani i ngjante fashit polar,
acar po i merrte trupi
gojës po i dilte zjarr.
Besoni,
ai s’ka fuqi të këlthasë,
të thërrasë
ëmë e vëlla.
Vreri verë e verdhë,
bien boritë e barinjve ushtarë,
rruga ngrys vetullat dhe kërkon
një shtegtar të vonuar.
Cili lejlek po pret,
cili bilbil po këndon
në ograjë.
Fëmija ra në shtratin e lëngatës
një ditë pranvere
pasi loja e kobshme mori fund,
dhe hënë e re doli sipër lumit.
Nëna dënes e dënes,
shtrati është mbuluar me vesë,
lëngatë,
sa të dalë diell.
Motra tha: hapni perden në dritare
se lule - uji kërkon dritë,
lulja në saksi dhome
rritet vetëm me dritën e qartë.
Prit e prit që prej kësaj blerine
lule të lulzëojë - gonxhja
motra tha: Nënë,
hape derën le të hyjë
drita në degët e lules sime.
Fëmija i sëmurë në shtrat lëngate
s’ka fuqi ta pijë dritën me sy.
Mbi qepallat e mbyllura dhe psherëtimat
e përmbytura,
drita bëhet anije
e ai trupin nuk e ka të thellë si deti
se po merrte tjetër rrugë.
Vdekja kalëron mbi pegazin e harlisur
nëpër muret e dhomës si hije e padukshme,
vetëm fëmija e sheh këtë bukuri
me sytë e zgurdulluar.
Ec e mos e lësho perden
mbi dritare;
ec e mos e bëj dhomën terr pikë dite
pranverore,
kur kalorësi i moçëm me kosë në dorë
vjen të presë lule barishtore.
Thotë Nëna: mbase në terr
nuk e sheh bimën time të shpirtit?
Shllapurit trofta në shavar,
gagat pata,
e leh bardhoshi bishttrashi,
këndon klndezi
e macja mjaullon,
bilbil pranvere mbi degë kërkon
cicërron zgalemi,
pall gomari,
flora me faunën përsërisin ritmin e kobshëm,
derisa fryma mbi shtrat fëmije
dëshiron të ngrihet më këmbë ujore.
Egërsira brenda nëpër shkrumbin e buzëve,
fëmijës qumështin ia pi në gjuhë
koha ndalet dhe bën sehir.
A ka pëlhurë më të bardhë se fytyra e Nënës
kur gjaku ik më këmbë e tretet
nga dhembja?
Motra thotë: hape perden
le të hyjë në shtëpi drita,
se shtalbi i bimës lule kërkon.
Eja me Nënën
të marrim rrugë.
KËMISHA E GJARPRIT
Vapë, vapë.
rruga e mbytur në pluhur. Fshati,
dimri, Kalishti, bën baltë.
Shputa e këmbëve mbi zall, pisha
natën bën dritë -
si vala zhurmë.
Iriqi në pluhur rruge,
breshka ecën ngadalë nën rrotat e qerres
me dru të njomë ngarkuar.
Peizazhi i dritës e ditës vetmitare,
hukat lodhjen e barishtave nga vapa;
këmishë zhveshur
fëmija lahet
në ujin me kallam.
Askush prej nesh nuk e di
në cilin mal fshihet gjarpri
që ha mollë të pjekura,
e natën rri me yjet si sy dhe na shikon
si flemë e çlodhemi.
Fëmija në rërë me një shkop
rri dhe i pret peshqit të dalin
për të kullotur barin e njomë, fëmijë.
Në rrugën me pluhur,
kur kthehet agut,
këmishë e zhveshur gjarpri,
me larën trishtuese,
rrugën ia pret.
Ah, moj, rrugë!
Rruga që do marr për mëlçinë
bashkë, si në këngë,
me atë arabaxhinë.
Në shtëpinë tonë dhoma shumë e nuse,
e rrugë të largëta.
Letrat shkruhen me ngjyrë uji,
këmisha e varur në tra
prej pëlhurës mëndafsh,
në rreze vere përtha’.
Ah, moj, të keqen, Nënë!
Nënë, moj, më ler të iki
m’i hap dyer e frengji,
të marr mollë me gjarpër,
të mbulohem me degë shelgu,
të më lajë shi vere,
të më ngrijë borë majemali,
të dal mendje flokëshprishur,
që të ngas pas djalit!
Fëmija kthehet natën vonë
e rreze të argjendta hëne bien mbi pishë,
këmishë e zhveshur gjarpër në rrugë,
lëkurën rrëqethëse të nuses djersitur
ta përkujton.
Ajo merr fëmijën e huaj
dhe i jep mollë,
ta prekë me frikë,
e mos e kafshojë dot
me dhëmbët e qumështit.
NË VJESHTË
Mbi arkivolin e gjetheve
Osa dënes pa lot pa zë,
me këlthitjen e kaltër
e të heshtur.
Në fshatin që këmbët sharron
në baltë,
Osa ndërton kasollen
me eshtrat e zogjve,
me halë peshku
se dimër po vjen i acartë.
Me gjethe bën kapelë
e mbrohet nga shiu i mbrëmjes
kur del
e kthehet me rrjetën plot yje
të akullt
që i shkrihen ndër duar,
e duarthatë pëherë
kthehet në baltën e tij, fshatin,
me një kasolle shavari.
Mbi shpatulla i rriten,
mbi dyzet vjet,
dy drurë si duar dhe sëpata,
që i pret për të bërë kasollen,
se vjeshta rigon ngadalë
mbi xhamin e dritares.
Osa ka dalë në oborr,
me baltën i përbaltur,
këmbëzbathur.
Gosti bën me gjethe të verdha hardhie,
vjeshta ia ka vjelë vreshtën,
dhe shtrati i njomë i borës,
që agu e shkrin,
mbi vetull
i ka vënë moti,
vetullat e zeza futë,
mbi malin e lartë që rrëzohet
pas verës
me tërmet.
Nuse mori Osa kësaj vjeshte
dhe u mboll në këtë baltë.
Do t’i dalë pranverë stina,
pa dimrin që s’do ta gjejë
e do ta kërkojë rrugëve të largëta
me sharrë e libellë.
Dy drurë në krah i rriten,
dhe dy lisa të gjatë atje në Kalisht
e presin me gjethe të rëna,
se vjeshtë i thonë.
Osa ynë
vjen e vjel vreshtën
mbjell edhe një lis
e përsëri shkon.
NËSE KAM DITUR TË GUXOJ - Flori Bruqi ...
