Dukuri në procesin e të lexuarit e të shkruarit

Nga Bashkim Saliasi

Bashkim Saliasi

Të mësuarit është një proces i gjatë e i ndërlikuar. Ai fillon në formë kuptimi, shumë herët, atëherë kur fëmija “regjistron” në, vetëdijen e vet fjalët e para të gjuhës së nënës së bashku me përmbajtjen kuptimore të tyre. Në një farë kuptimi, mësimi i gjuhës është ndër mësimet e para që nis të përvetësojë njeriu. Me uljen e fëmijës në bangën e shkollës, tashmë ky mësim futet në një sistem procesesh, metodash, problemesh e dukurish. Për të realizuar të mësuarit në tërësi, duhet të përvetësohet çelësi i të mësuarit, gjuha. Mësimi i gjuhës amtare është bazë që përcakton zhvillimin intelektual, emocional e shoqëror të një nxënësi, në veçanti, por edhe të njeriut në përgjithësi. Për nxënësin ky mësim luan rolin e bashkërenduesit në tërë përmbajtjen që ka shkolla e, për njeriun passhkollor bashkërendon tërë përmbajtjen e “shkollës” së madhe të jetës. Duke parë shkollën si qendrën më të rëndësishme të mësimit të gjuhës shqipe nga nxënësit, përmes lëndës së gjuhës shqipe, por edhe nga lëndët e tjera, të paktën në anën vizuale, mendoj se mësuesit e gjuhës shqipe, më mirë se kushdo tjetër, duhet të jenë mjeshtrat e vërtetë të zotërimit të arteve të të mësuarit të gjuhës, nxënësve të tyre. Në të vërtet zotërimi i këtyre arteve kërkon, në veçanti, që të kuptohet mirë nga çdo mësues çdo të thotë ta mësosh nxënësin që të të dëgjojë, ta mësosh nxënësin që të flas bukur, qartë e rrjedhshëm. Mirë po, unë në këto pak radhë dua të ndalem tek artet e të lexuarit dhe të shkruarit nga nxënësit. Leximi si proces mësohet nga klasa e parë deri në klasën e pestën. Mësimi i gjuhës shqipe nga klasa e pestë deri në klasën e nëntë nuk ka më synimin për ta mësuar nxënësin që të lexojë, por synon që ky proces të realizohet me art, duke shprehur veten me tërë botën emocionale ndaj asaj që lexon, duke përcjellë ndjesi, emocione e qëndrime tek ata që e përcjellin atë lexim e, duke ngulmuar që të vëmë në spikamë porosit, mesazhet, vlerat artistike përmes theksimeve logjiko-emocionale, në dukje se (jo nuk njihen) disa probleme e dukuri për të lexuarit nga nxënësit e klasave të VI-ta dhe të IX-ta të arsimit 9-vjeçar. Së pari: Është problem, se ka ende një masë të konsiderueshme nxënësish që nuk dinë të lexojnë. Kjo dukuri nuk shfaqet vetëm në klasat e gjashta, por vihet re dhe në klasat e larta. Për fat të keq na rezultojnë jo pak nxënës që mbarojnë arsimin e detyruar 9 vjeçar pa arritur të përvetësojnë në masën “mirë” të lexuarit, si proces i të nxënësit të dijeve. Të lexuarit si proces s’ka të bëjë vetëm me të nxënit, por duhet parë edhe si proces që e formon nxënësin si në anën kulturore ashtu dhe në atë estetike, duke e ndihmuar atë të shprehet bukur, në mënyrë elokuente edhe mbas mbarimit të shkollës. Së dyti: Kultura e të lexuarit nuk fitohet pa një lexim të vazhdueshëm edhe të librave jashtë shkollorë. Vrejmë se këto vite në shumë shkolla nuk ekzistojnë bibliotekat e shkollave. ( ! ) Tashmë, kur në vendin tonë ka ndodhur e vazhdon ende lëvizja demografike e popullsisë nga zonat fshatare drejt atyre qytetare, këto lëvizje kanë sjellë me vehte edhe probleme të mëdha për shumë shkolla, si në ngarkesën tej mase me nxënës të klasave, zhvillimin me turne të mësimit, reduktimin e minutazhit të orës klasike të mësimit, e tje. Ndodhur në një realitet të atillë as nxënësi e, as mësuesi nuk arrijnë të marrin e, as të japin në masën “mirë” artin e të lexuarit. Së treti: Vihet re te shumë mësues të gjuhës shqipe dukuria e të ushtruarit të nxënësve në të lexuar në orën e mësimit, pa një proces leximi nga nxënësit sipas këtyre synimeve, te ne si mësues të gjuhës shqipe, por edhe te ata mësues të disiplinave të tjera, nuk mund të pretendojmë se e kemi realizuar procesin e të mësuarit nga nxënësit. Tashmë dihet se para se tu mësojmë nxënësve dije nga shkenca të ndryshme shoqërore apo natyrore, atyre u duhet mësuar se si duhet të zotërojnë mirë dhe shumë mirë të lexuarit.

Vetëm duke lexuar sipas këtyre parametrave të lartpërmendur, ne mund të pretendojmë se po e përgatitim atë, nxënësin, drejtë artit të të studiuarit, me tërë bukuritë dhe të fshehtat e tij. Rrjedhimisht, një nxënës që din të lexojë, dinë dhe të hap portën e artit të të studiuarit e të marrë prej aty ato që i nevojiten për të ngulitur dije e për të fituar shprehi të reja. Mësuesi i gjuhës shqipe , pavarsishtë, por dhe çdo mësues tjetër, duhet të reflektojë modelin më të mirë për nxënësit, si në të folur, në të lexuar e, në të shkruar. Të lexuarit si art, jo vetëm e lehtëson, por dhe shkurton rrugën e përvetësimit apo edhe të transmetimit drejt e saktë të dijeve. Është, tashmë, e njohur mënyra e të lexuarit nga nxënësit tanë në këtë hark shkollimi. Mendoj të ndalem për të vënë paraqitje e bukur që nga shkronja deri te teksti i plotë, paraqet vlera shpirtërore të të nxënit, shprehje të karakterit në një farë mase. E bukura, si kategori estetike, ka vend edhe te shkrimi, veç duhet punë për ta arritur e përvetësuar atë. Është mësuesi ai faktor që orienton, mëson e frymëzon nxënësit e tij drejt këtij objektivi. Të shkruarit nuk është vetëm anë formale, por edhe përmbajtje. Të shkruash do të thotë edhe të formulosh mendime, të organizosh fjali, të shprehsh ide e të transmetosh kulturë e mesazhe. Roli i mësuesit të gjuhës shqipe edhe këtu, me sugjerimet e vazhdueshme, me “vërejtjet” pozitive, me refleksionet e veta për punën me shkrim të nxënësve, të lëna në formë këshillash, në fletoret e tyre, është i pazëvendësueshëm. Kështu mësuesi i “flet” nxënësit edhe në klasë, edhe në rrugë, kur nxënësi kthehet nga shkolla për në shtëpi, por edhe në shtëpi jo vetëm me nxënësin, por edhe me prindin që i shikon fletoren fëmijës së vet. Dukurit e problemet që vihen re sot tek shkrimi i nxënësve janë për fat të keq të shumta. Së pari: Ka një masë të konsiderueshme nxënësish që nuk i formulojnë drejtë fjalitë. Në këtë hark shkollimi lënda e gjuhës  shqipe , pjesa e leximit letrar, në shkollë kërkon më tepër të zhvillojë tek nxënësit të shprehurit, të ritreguarit, interpretime, zbërthime, vëzhgime dhe arritje në përfundimet e duhura. Të gjitha këto arrihen pasi nxënësi ka parë modelin e të lexuarit, prej mësuesit, dhe pasi ka punuar shumë në mënyrë të pavarur me të lexuarit. Së katërti: Ka një masë të konsiderueshme nxënësish që u mungon fantazia e aftësia për të formuar një mendim të qartë e të përfunduar. Kjo vjen si pasojë e dobësive që vihen re në procesin e të lexuarit nga nxënësit. I gjithë ky proces është një hallk në zinxhirin e proceseve të formimit  të nxënësit. Po çaloi, ose po u shkëput kjo hallkë, nuk funksionojnë as hallkat e tjera e, formimi ngelet i mangët. Të lexuarit dhe të shkruarit janë dy procese fortë të lidhura me njëri-tjetrin. Edhe arti i të shkruarit nga nxënësit nuk është më pak i rëndësishëm nga arti i “të folurit”, i “të dëgjuarit” e i “të lexuarit”. Të shkruajnë nxënësit nuk do të thotë të dinë t’i shkruajnë shkronjat e gjuhës shqipe. Shkrimi është edhe dije edhe kulturë. Është dije sepse e pais nxënësin me teknika të reja të të shkruarit. Është kulturë sepse i njeh nxënësit të organizojnë gjymtyrët brenda fjalisë. Së dyti: Nuk vlerësohet sa duhet nga nxënësi, por edhe nga mësuesit në përgjithësi, paraqitja estetike e një pune me shkrim, qoftë ajo edhe një detyrë shtëpie e përfunduar me shkrim, por i vihet theks më shumë rezultatit të zgjidhjes së kërkesës. Së treti mësuesi duhet të ngulmojnë të edukojnë te nxënësit idenë se shkrimi i bukur është respekt për vetveten së pari, për një punë që del nga duart e tij. Së katërti: Shkrimi nga ana e nxënësve në jo pak raste të shumë fjalëve në “normën” dialektore, si edhe përdorimi i disa shkronjave në vend të atyre që duhen përdorur në normë, standarde të gjuhës. Kur kujtojmë se ç’rrugë të gjatë e të vështirë kanë bërë atdhetarët tanë  të shumtë në kohëra të ndryshme, për ta jetësuar e lartësuar gjuhën tonë amtare, s’mund të qëndrojmë indiferentë kur shikojmë se në kohën tonë moderne gjuhës shqipe po i bëhen “sulme”, shartesa e shformësime nga njerëz që mbahen për intelektual shqiptar, nga media shqipe, nga shtëpi botuese, nga hartues tekstesh shkollorë e, në ndonjë rast edhe nga ndonjë “mësues” modern. Le të jetë edhe ky shkrim në ndërgjegjen e çdo shqiptari që të kuptojë se, ta flasësh, ta lexosh e ta shkruash bukur gjuhën amtare  nuk është  thjeshtë një dëshirë, por edhe një detyrë e shenjtë atdhedashurie.

INTERVISTË ME POLITIKANIN SHQIPTAR

Nga: Xhevat Rexhaj

( Intervistë në ëndërr), Parajsa dhe Ferri

“Gjykatësi: Po o politikan, ke të drejtë dhe shi për këtë une po vendosi që ti të jesh në parajsë, me të gjitha privilegjet që të ofrohen aty,  ngase ti fare nuk ishe dhe nuk je fajtorë për ato të bëra, dhe nëse dikush duhet të shkoi në ferr atëhere do të shkojnë të gjithë ata që ta dhanë voten dhe të mbajtën në pushtet…..”

Shekujtë kalojnë me shpejtësi marramendëse edhe pse ne njerëzimi nuk e hetojmë këtë fenomen, ngase jemi të përqendruar në vite dhe dekada, andaj për këtë arsye edhe ne si gjithë njerëzit e kësaj planete kënaqemi me suksese dhe deshprohemi me të këqija si pjesë e pandashme e jetës.

Ne shqiptarët si populli ma i vjeter i rruzullit tokësor, si populli më i civilizuar, si populli më punëtorë, më luftarak, më besnik dhe më i drejtë në këtë planet sot kemi pse të mburremi me politikën dhe politikanët tanë të cilët po sakrifikojnë çdo gjë nga vetja e tyre , vetëm e vetëm që të ofrojnë mirëqenje dhe ardhmëri të ndritëshme për qytetarët, pra shtetasit e tyre.

Mu për këtë arsye do të bëjmë një intervistë të hapur dhe shumë të qartë me politikanin shqiptar, atëdhetarë i hershëm, patriot i fortë dhe njeri me shkollimë superior.

-I nderuar Politikan, në fillim për lexuesit e shumtë , a mund të na thoni shkurt se kur u lindët dhe ku?

Politikani:  Së pari unë ju falenderoi në mënyrën shqiptare që më ofroni mundësinë të jem i intervistuar nga ana e juaj, dhe të tregoi sado pak për sakrificat, angazhimet, atdhedashurinë dhe përkushtimin tim për kombin. Une kam lindur në ditën kur kishte darsëm daja im, në muajin e korrjesë së misrit ,dhe në vitin kur kishte rënë më së shumti borë.

-Po i nderuar politikan në fëmijëri si ishte qështja me shkollimin tuaj, ngase në biografinë tuaj shifet qartë se keni qenë nxënës shumë i mirë dhe sot jeni edhe Doktor i shkencave ?

Politikani: Eha sa për shkollën më duhet të them se vërtet gjatë gjithë moshës së re isha shumë i përkushtuar për te. Shkollën fillore e kam mbaruar në katundin afër nesh, shkollën e mesme e pata regjistruar në komunën tonë, por qysh në vitin e dytë mu desh ta nderprisja, ngase fillova të mbushem me patriotizëm nga disa shokë të mi me të cilët aty këtu bënim probleme kundër pushtuesit, duke vjedhur dhe duke rrahur ndonjë tjetër që nuk mendonin si ne.

-Po shifet se ju disa vite ishit jashtë bankave shkollore, po si ndodhi që ju të bëheni patriot dhe atdhetarë aq i madh në vitet në vijim?

Politikani: Të them të drejten nuk ishte e lehtë, kur e vërejta se në tokën e lindjesë nuk kishte më perspektiv une vendosa të emigroja në perëndim, dhe atje pata rastin të bashkohem me disa bashkëmendimtarë të mi dhe nga atje bënim shumë çka për kombin, dhe mendoi se ajo kohë  më dha shumë frymëzime se si duhet atdheu dhe si duhet ndihmuar atdheun kur është në rrezikë.

-Tani ti kthehemi pakëz kohës dhe momentit se si ndodhi që ju të ktheheni në atdhe dhe të merreni me politikë?

Politikani: Po duke parë rrethanat dhe rrezikun e kombit une vendosa me shoqërinë time që të tubonim mjete materiale, pra para dhe ta ndihmonim atëdheun me të gjitha mundësit, dikur une isha edhe një nderë shefat e këtij veprimi dhe pas përfundimit të luftës, për hir të opinionit më duhet të potencoi se une isha disa here deri në Shqipëri për të shpërndarë paratë dhe gjëra të tjera që janë sekret i shtetit ende, une u futa brenda territorit të shtetit dhe fillova me grupin tim të merremi me politikë, ngase shihej nevoja e madhe për mua dhe për bashkëmendimtarët e mi që ti ndihmojmë shtetit.

-I nderuar Politikan, ju sot jetoni në kryeqytet dhe keni shtëpi të mirë, automjet, post të lartë në pushtet dhe shumë privilegje të tjera, a mund të shpjegoni se si i arritët të gjitha këto brenda disa vitesh, kur dihet se edhe në shtetet  më të zhvilluara nuk do të kishte mundësi të tilla ?

Politikani: Një pyetje të tillë e kam shpesh edhe në ndeja të ndryshme, në takime të ndryshme dhe besa edhe nga shumë gazeta kritikohem se si erdhi gjerë te kjo pasuri, po ju lutem une kisha në fshatin tim shumë pasuri të patundëshme nga babai, disa livadhe, malin dhe një shtepi me  një hambarë. Të gjitha këto i shitem me vëllazninë time dhe u ngulem në Prishtinë, njëherit une kam rrogë të mirë në pushtet, ligjëroi në fakultet, gruaja ka specializuar dhe gjithashtu ligjëron në fakultet, dhe njiherit e ka një barnatore private. Nga të gjitha këto po kuptohet se une nuk e kam thye ligjin, dhe këtë po e tregojnë votimet në të cilat une gjithnji fitoi vota me shumicë.

-Po të ndalemi pakëz tani te qështja se ju sot jeni me titull Dr. , dhe pos me politikë siç thatë edhe ju, jeni edhe ligjërues në fakultet, po si ndodhi që ju para luftës nuk e kishit krye as shkollën e mesme…?

Politikani: E edhe ju gazetarët si jeni, po une isha i sinqertë në fillim rreth shkollimit, dhe tani ju tregoi se pas luftës edhe pse shumë i angazhuar në politikë une isha shumë i shkathët dhe shumë i interesuar që të vazhdoja shkollimin, shkollën e mesme e kreva për pak muaj ngase kapacitetet e mia intelektuale u kuptuan shumë mirë nga mësimdhënësit, ndërsa menjihere regjistrova dy fakultete, njërin në Shqipëri dhe tjetrin në Kosovë, dhe më besoni për 1 vit i përfundova që të dy fakultetet, kështu që pastaj vazhdova me magjistraturën dhe në fund me doktoraturën të cilën e përfundova në  superlativ.

-I nderuri Politikan, sot siç e cekët edhe më lartë, shumë po shkruhet dhe po flitet se pushtetarët, deputetët, pra politikanët në përgjithësi merren me hajni, korrupcion, kriminalitet, kontrabandë dhe me shumë shkelje të tjera të ligjit, a mund të na thoni se a qëndrojnë këto akuza, apo janë vetëm thashë e theme ?

Politikani : Po, po, po flitet, po shkruhet, po dëgjohet dhe shkurt po ngritet shumë pluhur rreth këtyre qështjeve, por une ju siguroi se asnjë nuk qëndron. E them këtë duke u nisur nga fakti se akuza të tilla ka me vite, por qytetarët e vendit tim janë shumë të zgjuar dhe shumë të vetëdijshëm se  as une e as pushtetarët e tjerë nuk jemi të përfshirë në këto shkelje ligji, ngase ne e respektojmë ligjin dhe mu për këtë populli po na voton në të gjitha zgjedhjet si ato lokale ashtu edhe ato parlamentare. Nga kjo shifet kjartë se këto janë vetëm spekulime, andaj as gjykatat dhe prokuroritë nuk po gjëjnë prova të duhura, e krejtë kjo tregon se une dhe ne politikanët e tjerë patriotë të përkushtuar të kombit jemi të pastërt.

-Zotëri Politikan, atëher a mund të na thoni se pse gjithë këto akuza dhe këto përfojle për korrupcion nga gazetat dhe kundërshtarët politikë ?

Politikani : E kjo pyetje është shumë me vend, une mendoi se të gjithë ata që akuzojnë politikanin  e bëjnë këtë nga inati që vet nuk munden të vjedhin, ngase këtu funkcionon shteti ligjor, të tillët na e kanë zili se ne politikanët ishim patriota, dhe edhe në ditët e sotme jemi duke sakrifikuar edhe Familjet tona për shtetin dhe mirëqenjen e shtetasve tanë. Ne nuk ua pijmë gjakun qytetarëve tanë me taksa dhe me denime, shpesh i mbyllim sytë dhe i lejojmë edhe ata që të gjinden për veten e tyre, dhe shi për këtë qytetarët na duan neve.

Zotëri Politikan, çfarë mendoni për të rinjët, a duhet edhe ata të kyqen në jetën politike  ngase shumë nga ta kanë përgatitje të duhura dhe janë në trend me kohën e teknologjisë dhe dijnë shumë për demokracinë dhe ecjen e mirë përpara ?

Politikani .: Une mendoi se të rinjët tanë nuk duhet të kyqen në politikë, ngase ne gjenaratat e çlirimit të Kosovës si ata paqësor si ata luftarak ende nuk e kemi kryer punën gjerë në fund, pra kemi edhe shumë për të bërë. Ne politikanët që sot udhëheqim shtetin kemi krijuar përvojë, dhe na duhen edhe disa vite të qëndrojmë në poste për të mirën e popullit, ngase kemi dije dhe e ruajmë ende patriotizmin e fortë.

Faleminderit për intervisten i nderuar Politikan, nëse keni për të shtuar diç apo ?

Politikani : Unë po  e shfrytëzoi rastin që të përshendesë popullin tim, dhe ta falënderoi për përkrahjen e madhe që më japin kudo dhe kurdo. Une i siguroi qytetarët se sa here që më votojnë une do jem edhe më i përkushtuar që ta ruaj pasurinë e shtetit, dhe ta ruaj ligjin, ngase këtu fillon dhe qëndron demokracia e fortë e jona. Populli e ka kuptuar se ishte me vend që une erdha dhe u vendosa në Prishtinë për të qenë më afër vendit të punës, dhe për mos të bërë shpenzime të shumta, ngase  sikur të kisha qëndruar në fshat atëhere une do të duhej të udhëtoja me automjet e me shofer, kështu une këtu në kryeqendër jam me sy hapur ditën dhe natën në shërbim të shtetasve të mi. Faleminderit për intervisten….

Dikur vdiq Politikani;

Politikani kishte vdekur dhe kur kishte shkuar  shpirti i tij te gjykatësi i përjetësisë, për të marr gjykimin se a duhet të shkoi në parajsë apo në ferr, kishte ndodhur një befasi e këndëshme për shpirtin e politikanit.

Gjykatësi i shpirtërave e pyeti politikanin se pse kishte vjedhur aq shumë shtetin, atëdheun që e kishte dashur aq shumë, kishte kontrabanduar dhe ishte korruptuar gjerë në dhëmbë? Politikani i ishte përgjigjurë kështu: I nderuar gjykatës, une të gjitha që i kam bërë i kam bërë për qytetarët e mi, vërtet une kam vjedhur sa kam mundur, pra e kam shkelur ligjin me te dy këmbët, por qytetarët gjithnji më votonin, gjithnjë më zgjidhnin në poste, dhe une vërtet mendoja se po bëja mirë, e për këtë arsye po më zgjedhin gjithnji,nëse une jam fajtor për këtë athere e pranoj ferrin!

Gjykatësi: Po o politikan, ke të drejtë dhe shi për këtë une po vendosi që ti të jesh në parajsë, me të gjitha privilegjet që të ofrohen aty,  ngase ti fare nuk ishe dhe nuk je fajtorë për ato të bëra, dhe nëse dikush duhet të shkoi në ferr atëhere do të shkojnë të gjithë ata që ta dhanë voten dhe të mbajtën në pushtet…..

Kështu ishte jeta e Politikanit shqiptarë, gjatë gjithë jetës jetoi në luks, e kur vdiq përfundoi në parajsë, dhe me këtë aktvendim të gjykatësit të shpirtërave duhet të pajtohemi……ne që do ta fitojmë ferrin…..

Ishte një  intervistë në ëndërr, por  shumë interesant…………..

VEPRA “MEDLINE OLLBRAJT – MISIONARJA E KOSOVËS” E STUDIUESES FATBARDHA LAUKA PËRBËN NJË NDER KOMBËTAR

Shkruan: Ramiz LUSHAJ

Autorja Fatbardha Lauka falenderon te pranishmit ne promovimin e librit te saj

1.

            Jo rrallë njeriu mbetet peng i vetvetes. Kësisoj më vangi mue. Dy vjet më hepohej në mendje me i fjalnue disa merita për veprën dokumentare të studiueses e pedagoges Fatbardha Lauka me titull palcor “Medline Ollbrajt – misionarja e Kosovës” i dritëdalun nga Instituti Shqiptar i Studimeve Politike (ISHSP, Tiranë, 2010). Gjithësesi ky peng moral shprehimor ishte aq tundues e reflektues saqë më shtyni me hulmue e vargarend publikisht vlerësime. Natyrisht nuk kishte si me ndodh ndryshe nistue edhe nga ky kryefakt: kjo vepër në kultin e vet vleror e me kumtimin e mesazheve të saj është një Nder Kombëtar, që autorja Lauka ia miraban njejtësisht kombit shqiptar, kohës së sotme të integrimeve shqiptare e miqëve tanë si aleatit ma strategjik – Amerikës.

Kombi shqiptar ka nevojë jetnore për ndere të tilla kombëtare, ndaj le të vijnë ato nga gjeo-koha e ditëve e viseve shqiptare në dimensione të vogla ose të mëdha duke mbart përkushtim e përcjell kushtrim në mesazhe e hapa të ecjes tonë drejt të nesërmes, siç e kreu një të këtillë mision edhe Fatbardha Lauka me artnimin ajkor të kësaj vepre për Sekretaren Amerikane të Shtetit, Medline Ollbrajt, që asokohe (1999) edhe shtypi rus e cilësonte “Gruaja e çeliktë” (stalnaya) dhe njëtrajtësisht edhe për Amerikën e Uillsonit, Bushëve, Klintonëve e Obamës.

Ky libër botohet dhjetë vjet pas “Luftës së Kosovës” (1999) po në këtë fokusim mbetet aktual, pasi edhe pas njëqind vitesh spektron me mesazh përditësor thirrja epike e politike e burrshtetasit themeltar Ismail Qemal Bej Vlora për t’u ngrit shqiptarisht (siç vepërtoi Hasan Prishtina) për pavarësinë kombëtare shqiptare tuj-e mos u tehnue e zgafell si “Kurdë të Ballkanit”, sepse fatkeqësisht ende jena të ndamun si komb në gjashtë shtete ballkanike: Shqipëri, Kosovë, Maqedoni, Mal të Zi, Greqi e Serbi. Nëse në vitin 1912 Shqipëria Londineze ishte veç një e katërta e territorit të saj etnik, pikërisht në këtë kohë Mali i Zi u rrit me dy të tretat e tij me aneksimin e tokave shqiptare. Po kaq sa është sipërfaqja e Kosovës së sotme është edhe Çamëria e aneksuar nga Greqia, të cilës Akademia e Shkencave e Shqipërisë nuk ia përmend as emrin në “Fjalor Enciklopedik Shqiptar” (2008).

Tuj-e fletahap vertikalisht e horizontalisht këtë vepër dokumentare për kontributin amerikan kryesisht për Kosovën e lirë e të pavarur m’u beft një fakt: nuk është rastësi fati i njëjtë i udhëheqësve shqiptar, që patën miq  disa shtete në fillimet e vazhdimësinë politiko-shtetërore, po në finale u ankoruan te Amerika.

Pavarësisht se Amerika gjendet kudo si lidership po këta burrshtetas shqiptar askund nuk gjetën një aleat strategjik si Amerika.

Ismail Qemal Bej Vlora i Pavarësisë Kombëtare Shqiptare sadoqë nuk shkëputej tërësisht nga Perandoria Otomane e sadoqë kapej gati krejtësisht tek Austro-Hungaria e shpesh hidhej nga Italia, aty nga fundi i jetës së vet misionare u fortlidh me Amerikën e si delegat i shqiptarëve të Amerikës donte të shkonte në Konferencën e Paqes në Paris (1919).

Po kështu edhe Ahmet Zogu sadoqë u lidh me praqe e traktate kryesisht me Italinë, sadoqë jetoi në Angli, Egjypt e në Francë, nga fundjeta e tij udhëtoi nga Kajro në Amerikë (1951) e biles shkoi edhe më tej, bleu një vilë në Nju York, për qëndrimin e aktivitetin  e vet kombëtar, po nuk ia mbrrini këtij kursi misionar pasi ndrroi jetë para kohe (1961).

Noli, kur ishte kryeministër i Shqipërisë (1924) i hodhi sytë nga Rusia, po ma pas e kapërceu Atlantikun përjetsisht e nga Bostoni deklaronte se kombi shqiptar i mbetet borxhli Amerikës dhe atje i takoi e pati lidhje me presidentët amerikanë T. Ruzvelt, U. Uillson, F. Ruzvelt, H. Truman, D. Ajzenhauer e Xh. Kenedi.

Kryeministri Esat Pashë Toptani, kjo fatkeqësi e vendit të tij, sadoqë u nyjos e u njollos me disa nga fqinjtë tanë, aty nga fundikja atentatore nga kjo botë, u udhanis për  në Paris (1919) me u takue me Presidentin Amerikan, Uillson.

I fundmi diktator komunist, “sëmundja e butë”, Ramiz Alia, udhëheqës politiko-ushtarak përkrah sllavëve në Kosovë, i shkolluar në Moskë, “bilbili” i luftës kundër imperializmit amerikan, në fund të pushtetit të vet (1988-1992) nuk e tha publikisht astenji fjalë të keqe për Amerikën e, përkundrazi, edhe kur e shkunaliti një atak në zemër i çoi fjalë Sekretarit Amerikan të Shtetit, Xhejms Bejker.

I vetmi burrshtetas shqiptar vijues i pandalun në të njëjten linjë autostradore e piedestalore me Amerikën është lideri historik i shqiptarëve, Prof. Dr. Sali Berisha, njësoj në qëndrime e veprime, ashtu siç u deklarua më 12 dhjetor 1990 te “Zëri i Amerikës” (ditën e themelimit të Partisë Demokratike të Shqipërisë) u përcaktua vendosmërisht edhe më 10 qershor 2012 në fjalën përshëndetëse në 134 vjetorin e Lidhjes Shqiptare të Prizrenit, bash te vendtubimi historik i këtij kuvendi parathënës e bërës i Pavarësisë Kombëtare Shqiptare.

 2.

Kur mirëflas se kjo vepër është një Nder Kombëtar ndokush mund të dreqmendoj se po i tonoj disi hapët këtij vlerësimi, po më duhet me thanë troç: mblidheni (ha)mendjen se gjithësesi kam të drejtë të shumëfishtë.

Së parit, nderet e mëdha i lind një dashuri e madhe hyjnore e jetësore, e ndër ne shqiptarët e Ballkanit ka një dashuri të tillë të pamatë për Amerikën.

Kjo ka të bëjnë shpirtërisht e realisht me ëndrrën e veprën e madhe të lirisë, pavarësisë e demokracisë në tokën shqiptare, se vet “Lufta e Kosovës” (1999) njihet si “luftë për vlerat” në kauzën e të cilës Ollbrajt u investua aq shumë saqë u thirnue edhe si “Lufta e Medlinës” (“Madeleine’s War”, Time, May 17, 1999).

Ndaj edhe me këtë botim vleror për Medline Ollbrajt e Amerikën nuk ka si të ngjasin ndryshe. Autorja nuk boton një libër, po na jep një vepër, përndryshe “një vepër monumentale”, siç e kapitalon gazeta kombëtare “Bota Sot” (10 qershor 2011).

Ma së dytit, veçojmë se autorja Fatbardha Lauka rrezaton si shqiptare e vërtetë po edhe si anglo-saksone e devotshme, çka kjo fisnikërohet në përzgjedhjen e përcjelljet dokumentare në këtë vepër me paraqitje e brendi të nivelit bashkohor. Në ballinën e fundme të kësaj vepre kjo studiuese shkronjohet si veprimtare e Qëndres Shqiptare të Studimeve Amerikane e Britanike në Tiranë (2001-2012), po përtej kësaj modestie mbetet një kontributore emblematike e saj.

Një vit ma parë (Prishtinë, 14.01.2011), në emër të kësaj Qëndre, (pjesë strukturore e ISHSP) ia dorëzoi çmimin “Faik Konica” familjes së Ibrahim Rugovës me motivacion për farkëtimin e ndjenjave të miqësisë ndërmjet kombit shqiptar dhe atij amerikan e britanik.

E shenjta jonë, Medline Ollbrajt, diellon si lidere e shquar amerikane dhe mike e madhe e shqiptarëve. Nga Uashingtoni më 15 prill 1999 do të  yllnonte “Jam krenare për atë që po bën Amerika për Kosovën” (fq. 61); do të shkruante se gjatë një vizite në Moskë në janar 1999 teksa shihte operën “Traviata” në teatrin e famshëm “Balshoi”, sytë dhe veshët i kisha në skenë, po mendja më rrinte te Kosova (fq. 24);  gjatë luftës kur pa qëndrimet ekstreme antinjerëzore të Millosheviçit ndaj popullit të Kosovës do të deklaronte “Nuk duroj dot më” (fq. 117);  do të zemërtonte një real-politikë “Qendra e universit tim – Kosova” (fq. 106). Njëkohësisht pesë vite ma vonë (SHBA,12 qershor 2004) kjo qytetare e denjë amerikane do t’i thoshte Presidentit Rugova teksa e nderonte me “Medaljen e Artë të Lirisë”se shpirtërisht “e ndjejn veten kosovare”.

Kështu nuk ka deklaruar gjithkund. Ajo ishte çeke, e pikërisht nga që kishte lind në Pragë kur u ba Sekretare e Shtetit Amerikan nuk i lejohej të ishte pjesë e programeve bërthamore e as të zgjidhej ma pas Presidente e Amerikës, po njëherash gjatë “Luftës së Kosovës” u ngrit prerazi edhe kundër vendlindjes së saj, Çekisë ( Greqisë e Sekretarit të Përgjithshëm të OKB, Kofi Anan) për ndërprerjen e bombardimeve të NATO-s  ndaj Serbisë, ndërsa më 2002 (pas daljes në pension) Republika Çeke, pas mandatit të Havelit e kërkoi të shkonte për Presidente, po nuk e pranoi këtë post.

Ollbrajt ishte pjesë e stafit të fushatave presidenciale në Amerikë që prej vitit 1976 me Xhimi Karter e deri te fushata e fundit presidenciale  e demokratëve përkrah Hillary Klinton e më pas për Obamen.

Kjo ishte e para femër në historinë e Amerikës që zgjidhej kryediplomate e saj (1997-2001) por duhet nënvizuar se lidhjet e saj me Kondeleza Rajs, Sekretaren Amerikane të Shtetit (2005-2009) ishin aq të forta saqë babain e Ollbrajt, diplomatin akademik Josef Korbel, e vlerësonte si një figurë qëndrore në të ardhmen e saj studimore, politike e diplomatike. Ndërsa me Sekretaren aktuale të Shtetit, kryediplomaten e shquar, miken e madhe të shqiptarëve, Hillary Clinton,  ka në vazhdimësi një lidhje shoqërore e  zyrtare, pasi është mike e familjes së shquar të Klintonëve, që para emërimit të saj ambasadore e Amerikës në OKB, dhe si diplomate e akademike edhe sot e kësaj dite i merret në konsideratë opinioni i saj për Kosovën, Shqipërinë etj.

Si rrallë kush,dr. e shkencave, Ollbrajt, arriti të mësonte se çfarë ishte regjimi komunist kur ishte në Çekosllovaki, në Beograd: kur  bante studimet shkencore për Pranverën e Pragës, lëvizjen e studentëve në Poloni, etj.; arriti të kuptonte qëndrimet ultranacionaliste të Jugosllavisë kur i ati ishte diplomat kariere në Beogard; arriti të provonte se ç’ishte Holokausti pasi tre të afërm të saj hebrenj iu ekzekutuan në Çeki nga nazistët gjermanë; arriti të zotëronte gjuhët çeke, angleze, ruse, polake, etj.

3.

Mirënjohja e studiueses Fatbardha Lauka, është e themeltë, e palctë, e bardhtë. Vjen në këtë vepër e përcillet nëpërmjet kësaj vepre. Është në gen e në kulturën e saj, shfaqet si virtyt njerëzor i saj, visaron si pasuri vlerash, gurron e lisnon në kohën, vendin e mënyrën e duhur.

Gjithçka e simboltë si  vet emri i saj: “fat” e “bardhësi”, pasi i përkushtohet  misionares Medline Ollbrajt, e cila edhe 13 vite pas “Luftës së Kosovës”, në fundmaj 2012, edhe kur Presidenti Amerikan, Barak Obama, e nderoi me Medaljen e Lirisë, më i larti nderim në SHBA, gjeti rastin e lumnueshëm të dritënojnë: “Në jetën time profesionale jam shumë krenare për atë që kemi bërë në Kosovë. Isha shumë e shqetësuar për atë që po ndodhte në Ballkan, ishte shumë e vështirë të shihje se si njerëzit vriteshin për atë çka ishin jo për atë që kishin bërë”.

Mirënjohja tjetër vjen nga Instituti Shqiptar i Studimeve Politike me seli në Tiranë e filial në Prishtinë (ku studiuesja Lauka është pjesë e tij, drejtore e botimeve), i cili ka në veprimtarinë e tij edhe çmimin “Madeleine Albright” për punimin më të mirë të studiuesve të rinj në fushën e politologjisë. Ky është një nderim për emrin e veprën e Ollbrajt, për atributet e kontributet e saj.

Mirënjohja nuk ka cak as nga vet shpirtmadhja Ollbrajt, që e shfaq në çdo rast për shqiptarët, të cilët me vend e rend ia lartësojnë kontributet, ia jetësojnë emrin. Në ditën që mori Medaljen e Lirisë (2012) u shpreh botnisht: “Jam shumë e kënaqur që shumë vajza të gjeneratës së re në shtetin e pavarur të Kosovës mbajnë emrin Medline”.

Ne, shqiptarët e Ballkanit e në krejt planetin tokësor, kemi traditë e obligim brezash për mirënjohje me fjalë e vepra në hulli fisnike e deri në lartësi klasike në të dy anët e medaljes: kur e japim vet e kur na e japin të tjerët.

Kjo na duhet patjetërsisht e besnikërisht, duke pasë parasysh faktin historik gjeopolitik se jemi komb e vend i vogël, ndaj me miq të mëdhenj si Amerika mund të bëhen punë të mëdha, si dëshmohet në një shekull pavarësi të Shqipërisë, mbi një dekadë pavarësi të Kosovës etj. Ne nuk kemi vlla me ADN biologjike e fetare të përbashkët si Sllavët ortodoks të Jugut, si Bota Arabe myslimane, etj.

 E për ma tepër e ma keqas, në Ballkan po rivijnë Millosheviç të ridimensionuar si Presidenti i Serbisë, antishqiptari Tomislav Nikoliq, që çartlloset me deklarata e hapa për “Serbinë e Madhe”, që çarkardiset se “Nuk do ta njohim kurrë Kosovën” e lëshon humorin e zi nacionalist “shqiptarët duhet të infektohen me AIDS”; po shfaqen kërcenueshëm ultranacionalistët e djathtë e të majtë në Greqi, të cilët ullakojnë “I shikoni ata, i quajnë shqiptarë, litarë do të bëjmë me zorrët e tyre”,etj.; po qarkullojnë rryma për diskriminimin racor e historik në FYROM  me thirrjet “dhoma gazi për shqiptarët”, “Shqiptar i mirë është vetëm shqiptari i vdekur” etj.

Mirënjohja është Nder Kombëtar, si në rastin e kësaj vepre dokumentare “Medline Ollbrajt – misionarja e Kosovës” të studiueses Lauka, si në rastin kur ISHSP jep çmim me emrin e saj, si në rastin kur një çoban në maje të Gjerovicës apo në breg të Drinit të Zi ia vnon fëmijës së vet emrin e bardhë “Medline”.

4.

Studiuesja Fatbardha Lauka është bashkëshorte e denjë e diplomatit të karierës, ambasadorit të suksesshëm të Shqipërisë në Kosovë, Dr. Islam Lauka. Nistue nga ky “status diplomatik” i saj deshta të them se përbën rastin e parë në historinë e diplomacisë shqiptare që bashkëshortja e një ambasadori boton një vepër të këtillë, që parasëgjithash e mbi të gjitha dëshmon një nivel shkencor për nga ndërtimi strukturor, përmbajtësohet me literatura e ilustrime interesante, pasqyron vlera dokumentare të kohës. Keq a me thanë po s’kie çka i ban: zonjat e ambasadorëve duan të jenë ma së forti krahas në pritje ceremoniale diplomatike e nuk iu hyjnë punëve të tilla kombëtare të vyera, si kjo vepra e Fatbardha Laukës për të parën kryediplomate në historinë e SHBA, miken e madhe të shqiptarëve, Medline Ollbrajt.

Në Universitetin Victory në Prishtinë, personalitete të politikës, diplomacisë e kulturës të Kosovës, gjatë promovimit të kësaj vepre, dolën veç të tjerash me një emnues të përbashkët vlerësimi, me një “notë” të përbashkët: “Atë që nuk e kanë bërë studiuesit, historianët, kronistët e gazetarët shqiptarë të Kosovës për një nga personalitetet më të shquara të fundshekullit XX, Sekretaren e Shtetit, Medline Ollbrajt, e ka bërë pedagogia dhe studiuesja shqiptare, Fatbardha Lauka”(“Bota Sot”, 10.06.2011).

Indianët thonë se “çdo plak është një bibliotekë”, po në rastin konkret, Dr. Islam Lauka, me botimet e tij shkencore për Kosovën si “Evolucioni i problemit të Kosovës dhe gjendja e tij aktuale”, rusisht-shqip (Moskë,1994), “Kosova rast universal, apo sui Generis”  në gjuhët shqip, anglisht, arabisht, persisht (2007), “Shkëputja e Kosovës nga Rusia” në shqip, anglisht, serbisht (2007) e të tjera vepra studimore përben një “akademi më vete”. Njëherash është edhe President i Qëndres Shqiptare të Studimeve Amerikane e Britanike, President i Institutit Shqiptar të Studimeve Politike, Kryetar i Bordit Drejtues pranë Institutit Kombëtar të Diasporës në Ministrinë e Punëve të Jashtme, “Qytetar Nderi” i komunës së Bytyçit” (Tropojë, përndryshe: Malësia e Mirë), i vlerësuar me çmime të ndryshme etj.

Në këto sipërmarrje akademike e ka pasë një bashkëpunëtore të afërt, në njëren tre sish: redaktore, korektore apo konsulente të parë, bashkëshorten e tij, Fatbardha Lauka, të cilët portretizojnë mirësisht një çift ideal, një familje shembull.

As te vepra e Fatbardha Laukës nuk mund të lamë pa vnue në pah se parathania në shqip e anglisht e Dr. Islam Laukës është një punim shkencor më vete, ashtu sikurse tjetra parathanie e maparshme e tij te vepra “Tony Blair: Për Shqiptarët” (Tiranë, 2005).

Nëse i shkon dikujt për vizitë në shtëpi e ka libra duhet me e pi kafen e me prit drekën e poqese nuk i gjendet ndonjë libër nën kulm e në rafte ha bukë shpejt e dil me pi kafen diku përjashta. Në familjen Lauka nget e para: kujton se je në ndonjë bibliotekë (ndër)kombëtare, pasi aty ke çdo botim edhe për Kosovën  në shqip e në gjuhë të huaja si në anglisht, frengjisht e rusisht. Në atë shtëpi të gjithë rriten me libra e rriten nga librat, biles edhe djali i tyre, Albani, që pas përfundimit të Universitetit Amerikan të Nju Yorkut në Tiranë tani po ndjek studimet pasuniversitare në Angli e pritet të dalin së shpejti me një libër, e kësaj udhe ecin edhe dy vajzat e tyre: Drenica e Faina.

Në këtë vepër autorja Fatbardha Lauka na vjen e shumëfishtë në hulumtimet e prurjet e saj dokumentare: si shqiptare e anglo-saksone me profilin e vet; si nanë e humaniste dinjitare; si studiuese e pedagoge me contribute; si diplomate aktive e veprimtare e shoqërisë civile; si botuese, redaktore e korektore e disa librave për marrëdhaniet shqiptaro-amerikane, për Kosovën, për Tropojën, etj.

Kjo vepër e studiueses Fatbardha Lauka është njëherash  edhe vetpërjetim i tragjedisë shqiptare të Kosovës, pasi e ka pasë në jetë e mote shtëpinë në Malësinë e Gjakovës (Malësinë e Mirë) ku ka provue djegie, vrasje, terror nga serbët, malazezët, otomanët etj.; ka pasë te dera e shtëpisë “klonin e kufinit” që i ndante për së gjalli ndër veti shqiptarët. Njëherash edhe gjatë kohës që ishte në misionet diplomatike në Moskë e në Prishtinë përkrah të shoqit i ka ra me pa nga afër se sa i egër është boshti Moskë-Beograd ndaj shqiptarëve të Kosovës, të Maqedonisë (FYROM), të Malit të Zi, të Luginës së Preshevës e të Sanxhakut. Prandaj duket se vepra e studiueses F.Lauka fillnohet e konturohet nga ajo çka apelon Ollbrajt “Një Europë pa mure, plotësisht në paqe dhe tërësisht e lirë” (fq. 78), nga ajo çka është e sotmja dhe e nesërmja e integrimit të shqiptarëve në Ballkan dhe e progresit të Europës në rrjedhat e kohës e të botës.

Doli nga shtypi libri i njëmbëdhjetë i autorit Brahim (Ibish) AVDYLI , ”QIELLI I PAPREKUR”

Brahim (Ibish) Avdyli ka lindur më 1960 në fshatin Morinë të Malësisë së Gjakovës. Që në moshë të re u dha pas dy prirjeve: pas artit të fjalës dhe pas lëvizjes konspirative për lirinë dhe bashkimin e popullit shqiptar.

I përket brezit të fundviteve të shtatëdhjeta dhe fillimit të të tetëdhjetave të letërsisë shqipe.

Pas përfundimit të gjimnazit „Hajdar Dushi“ në Gjakovë i filloi studimet në fakultetin teknik, dega e arkitekturës. Nga shtrëngesat ekonomike dhe politike të organeve të pushtetit titist jugosllav u detyrua të emigrojë në Zvicër. Më vonë, si student me korrespondencë në fakultetin filologjik vijoi studimet në Degën e Letërsisë dhe të Gjuhës Shqipe.

Prej vitit 1979 punoi vetmohueshëm për afirmimin e çështjes kombëtare shqiptare dhe mbështeti veprimtarinë atdhetare të emigracionit politik.

Ka botuar shumë shkrime, artikuj, analiza dhe akte të tjera politiko-organizative. Gjatë viteve 1990-1995 ka udhëhequr revistën „Qëndresa“ në Zvicër.

Brahim Avdyli qe ndër të parët që u vu në krahun e luftës çlirimtare dhe argumetoi fuqishëm domosdoshmërinë e organizimit të saj.

Shtëpia e tij në vendlindje, në Morinë të Gjakovës, u shndërrua në bazë të rëndësishme të UÇK-së, ndërsa i vëllai, Sadri Avdyli, ishte Komandant i Përgjithshëm i Shtabit Lokal të Morinës. Njësiti i Morinës dha një kontribut të lakmuar në luftën çlirimtare.

Pas rënies së Morinës, autorit iu dogj biblioteka personale dhe shumë dorëshkrime. Ndër të tjera vlen të përmendet drama „Gremina“, romanet „Buka“, „Mjegulla“ dhe tregimet e shumta.

Pos botimeve në periodikun shqiptar ka publikuar këto përmbledhje:

Në hijen e Alpeve, poezi, Rilindja, Prishtinë, 1983
Buka e kuqe, poemë, Atdheu, Cyrih, 1990
Kur zgjohet Dodona, poezi, Rilindja, Prishtinë, 1992
Pasqyrë e përgjakur, poezi, Marin Barleti, Tiranë, 1994
Klithje nga fundi i ferrit, poezi, Onufri, Tiranë, 1997
Gjuha e dheut tim, poezi, Albin, Tiranë, 1999
Klithje nga fundi i ferrit, botim i dytë, Jeta e Re, Prishtinë, 2000
Baraspesha e humbur, poezi, Qëndresa, Gjakovë, 2003
Vragat e një kohe, prozë, Faik Konica, Prishtinë, 2005
Lëvozhga e vdekjes, Faik Konica, Prishtinë, 2007.
Setele Vesniciei/Yjet e Përjetësisë, BKSHR, Bukuresht, 2008

Është i prezentuar edhe në këto libra:

Rrjedhë e lë gjurmë, poezi e studentëve të Kosovës, Bota e Re, Prishtinë, 1983
Nebil Duraku: Shkrimtarët e Kosovës, 1945-1985, Rilindja, Prishtinë, 1985
Poezia dal Kossovo, Besa Editrice, Nardò (Lecce), Itali, 1999
Hasan Hasani: Leksikoni i Shkrimtarëve Shqiptarë 1501-2001, Faik Konica, Prishtinë, 2003.
Libri i tij i parë poetik „Në hijen e Alpeve“ ka hyrë në zgjedhje të ngushtë për shpërblimin „Hivzi Sylejmani“ që filloi të jepej në vitin 1983 për librin më të mirë të autorëve të rinj. Është fitues i vendit të dytë në konkursin letrar me rastin e 28 Nëntorit 1997, të organit të LPK „Zëri i Kosovës“ dhe i Penës së Artë në takimet pranverore të krijuesve shqiptarë të Diasporës, më 2001.
Brahim Avdyli është njëkohësisht anëtar i Lidhjes së Shkrimtarëve të Kosovës dhe i Shoqatës së Shkrimtarëve të Zvicrës/Flori Bruqi/

Doli nga shtypi libri i njëmbëdhjetë, gjegjësisht i trembëdhjetë i autorit Brahim (Ibish)AVDYLI , ”QIELLI I PAPREKUR”, e botuar nga Shtëpia Botuese “Brezi ‘81”, Prishtinë.  (ISBN 978-9951-424-42-4)

 

Poeti, shkrimtari e publicisti Brahim Ibish AVDYLI ka nxjerrur kësaj radhe librin e tij të veçantë me poezi, që shënon një periudhë të re të arritjeve të tij në fushën e krjimtarisë poetike. Ajo shënon një kthesë të interesimeve poetike të autorit dhe të përpjekjeve të tij.  Në përgjithësi, ai sjell edhe njëherë metaforat dhe simbolikën e vargut poetik, të përdorura si formë të fjalës së arritur poetike në përmbedhjet paraprake. Por,  ajo që vlenë të përmendet me këtë rast është padyshim përdorimi i ironisë, që rrallëherë shndërrohet në sarkazmë të lehtë, të cilat shënojnë preokupimet e reja të poetit bashkë me përdorimin e figurave të tjera. Duket sikur poeti e ulë qëllimisht pak nga pak nivelin e poezisë së përgjithshme të tij, aq sa e lejon atë niveli i lexuesve në përgjithësi, sidomos atyre që më shumë e përdorin për lexim internetin e më pak librat. Por, poeti, shkrimtari e publicisti Brahim AVDYLI arritë dukshëm të zgjerojë edhe mëtutje spektrin e temave dhe të prokupimeve të tij si poet seroz shqiptar.

Poeti merret në radhë të parë në këtë libër poetik me ringjalljen e përgjithshme të miteve nga mitologjia e jonë pellazgjike (ilire dhe shqipe), sikur do me qëllim t’ia kthejë edhe njëherë te veshi lexuesit të mundshëm këto mite pellazgjike dhe shqiptare, që nga Dodona e parë në Dodonën e dytë, së bashku me mitet e tjera për Zeusin, Herën, Dhemitrën, Korrën, Afërditën, Athinën (Thina apo e Thëna shqip), Moirat apo Fatitë, Letën, Apollonin dhe Artemiden, Arianën, Evropën etj. që kryqëzohen me lindjen e racës së bardhë në Evropë, për çka janë të parët e këtij kontinenti shqiptarët e sotëm, dmth. ilirët e pellazgët, që është i njëjti popull që jeton edhe sot në trojet e veta të ngushtuara nga luftërat mijëvjeçare. Ai i thërret orët e maleve (zanat në shqip), që të zbrezin ato në Dukagjin me një sofër pishe të maleve të larta shqiptare (Alpeve shqiptare),  për tu ulur aty Zotat dhe për të mbledhur të dhënat e përbashkëta për drejtësinë, lirinë, kauzën dhe çështjen tonë të përgjitshme, që ka lëvizur krejtësisht nga orbita e vet. Njeriu i ynë, bashkë me të gjithë njerëzit e tjerë të botës, është mjeruar tërësisht gjatë shekujve, është denatyruar, është korruptuar, aq sa të shkaktojë fatkeqësinë e nëntë të poetit, që kryqëzohet në këtë libër me dy linjat e mëdha. Drama e përgjithshe njerëzore kryqëzohet me dramën shqiptare dhe të poetit. Vetmia, trishtimi dhe melankolia e përcjellin kudo poetin…

Libri “Qielli  i paprekur” lexohet me kënaqësi dhe pandërprerje nga faqja e parë e deri në faqen e fundme.

TRE VËLLËZËR DHE NJË MOTËR JETIM KUNDËR SHKJAUT

Nga RESHAT BADALLAJ*

Reshat Badallaj

* Në shtëpi e lanë vetën babain Shefketin,sakat, me një mamzerre për ta mbrojtur pragun e shtepisë dhe për ta paguar vetin

*Sa burra të kësaj dere dolën në luftë,kundër gjaksorëve serbianë dhe mercenarëve rusë?

*Për të qenë atdhetar me temel duhesh të jesh mekur me tamlin nga krahrori i nënës shqiptare, të kesh nder dej gjak tamam shqiptare dhe konaku të ketë tradita të moçme atdhetare

Tefidja dhe Mirjeti, kur nena i la shumë heret jetim

Zullumi i panderprerë i hordhive cetniko-serbiane kundër shqiptareve nuk kishte të ndalur. Fara e zhupanëve dhe vojvodëve deshi të mbillet në tokën e Arbërit. Kjo farë e ndyrë erdhen në shekullin e XII-të, në Kosovë, për të kërkuar bukë e streh. Dardanet ishin kembëkryq ne trojet e veta. Hilja doli shpejt dhe filluan të behen zot shtepie në tokën e huaj. E perbuzën mikpritjen shqiptare. Keshtuqë të pabesët,filluan shqiptareve t´i bien sakicë pas shpine. Dhe, kurrë më nuk u ndal zinxhiri i vuajtjeve,burgosjeve,vrasjeve..., që nga Car LLazari e deri në  ditet e sotme. Shqiptaret, e provuan kalvarin e vuajtjeve ne kohen e krajl Nikolles, Drazha Mihajloviqit,kryeçetniku zëkeq,satrapit,Josip Broz-Tito, qe të pushkatonte naten dhe te vajtonte diten me zë kukavajkash. Fotografinë e këti qeni plak, shumë tradhtarë e kanë mbajtur të varur në muret e odave. Pastaj, me 7 mars 1937,antishqiptari, Vasa Çubriloviq, beri elaboratin per shpernguljen e shqiptareve ne Turqi… Shqiptaret, të zitë e ullirit i perjetuan edhe në kohen e kasapit, Aleksander Rankoviq,Minister i brendshem te asaj kohe (aksioni i armeve). Vargun e vrasjeve kunder shqiptareve e vazhdoi kasapi i Ballkanit, Sllobodan Milosheviq, që sot po i´a pshurrin varrin qentë me lezet…

Pas renjes se komunizmit sllav Jugosllavia dha shpirt. Mjerisht dikush derdhte lot krokodili,sepse kishin jetuar mirë,burra e gra te punesuar dhe pse mos t´ia benin yzmetin. Shih per ketë,filloi një “erë e re-pluralizmi”! Edhe ne Kosovë u formua një parti, që u regjistrua, ne Beograd, te Vllado Kambovski, LDK-ja, qe tamam i shkonte pershtati Serbisë. Qe te mos ia turbullonte ujin, duke udhehequr një politikë poshtruese dhe nenqmuese. Nderkaq,kjo parti u mblidhke tze premtave (Xhumajave), te një barakë,perballë milicisë serbiane dhe protestonin “ashper”. Para huneve te milicise gjaksore u mblidhshin ne barakë dhe kush me gisht nuk i preki. Beogradit, qetesia dhe argati i tyre i hynte ne punë…
Hanxharet serbë qe kishin prekur mish e asht e deri ne palcë shqiptaret, u bë i padurushem. Dhe, doli një burrë Drenice, qe kishte lindur tamam me 28 nentor,diten e FLAMURIT, qe quhej ADEM SHABAN JASHARI.

Dhe, ky Kapedan, qe i perngjante burrave te lashtesisë, leshoi kushtrimin: Kush është shqiptar qe ka gjak shqiptari nder dej, çdo shtepi, te pakten te jap nje luftetar. Pra, ti rrokin pushket e hekurta qe nga 18 deri ne 70 vjec,kunder gjaksoreve serbianë se nuk durohet më.. Ata qe nuk i kapin armet,te vihen ne binaret e luftes edhe ne menyra tjera, me mjete materiale, me perkrahje e assesi te mos futin percarje,tradhtaret kene per te denuar pa gjyq, si ne vendet tjera te botes-plumbin pas koke,pa vend per varr…

Gjaksoret serbianë,Kosoves iu turren si llavë ujqish, me makinerinë me moderne luftarake që zoteronte, me hanxhar,sakicë e hu gardhi te spilluar si laps shkolle per t´i ngulur foshnjat shqiptare dhe te bejnë kasaphanë të paparë, si ajo e Srebrenices ne Bosnjë. Ishin betuar bashkë me mercenaret rusë, qe vendin e shqipeve ta bejnë shkrumb e hi,qe te mos del bar e gjeth.

Sternipat e Car Dushanit, kishin harruar se ne token Dardane, kishin mbetur mercinë per korba; kufoma te karagjorgjeviqeve,drazhist,vojvod,zhupan,Dergut e bimbash…

Kur plasi lufta, Komandanti Legjendar Adem Jashari me te vellain Hamzan dhe babain Shabanin,nga frenxhit e kulles i shtrinë per tokë si qen shumë bije te shkinave e mercenar rusë. Qent e Serbise dhe ata te Karpateve, ju turren nga toka me tanke e mitraloz e topa, nga ajri me elekopter e avion MIG duke bere rrafsh. Po nuk derzohej Kapedani. Ra per kete tokë me mbi 50 anetare te familjes. Ra me kengë në buzë duke kenduar kengen e taborreve te Çerçiz e Bajo Topullit…
Jemi deshmitare te kohes, qe ata te barakave ne Prishtinë,keta burra te lirise i quanin: Dore e zgjatur Sheshelit, Arkanit e te filanit e te fistekut…

Kushtrimit te Kapedanit Legjendar iu pergjigjen tre djemte dhe nje vajzë te  Shefketit. Shefketi, ishte i martuar me Mervije Berishen,nga Billusha. Ne popull thuhet: “Ne nje dere ku ka patur burra,aty kane me lindur burra”. Pra, kjo njihet si DERA E LATË NURËS-BADALLAJ. Vetem nga kjo derë morren pjese dhjete (nente djem dhe nje vajzë)…

Tefidja

Të hedhim vetë një vështrim kronologjik,të gjeonologjisë të kesaj dere: Latë Nura. kishte tre djem;Ahmeti (Meta), Nuredinin (Nura) dhe Mehmedin. Meta,la pas Latifin,Sallahun, Rufatin dhe Esatin. Nga ky brez mamzerret i kapen Urani i Sallahut,plagoset më 31.05.1999,në Pogë,numri i amzes 568/28,Brigada 128.Nazmiu i Esatit,Brigada 128 Koshare… Nga të Nuridinit (Nures),Eqeremi me djalin Adnanin,Nuridini (Nura), i Safetit dhe Bajrami (Lami) i Etemit. Lami,ka gjoks te gjerë,tamam si burrat e lashtesisë, që dy burra nuk mbeshtjellin.Aq i fuqishem sa qe një herë kali i tij bente huj,duke i ngre ca dru mali,Lami nervozohet tejmase qe ngre edhe kalin bashkë me dru qe ishin te lidhur per zinxhiret e kalit…Mehmedi,la Shefketin, që ne e therrisnim KET.

në Milano për shërim

Shefketi dhe Mirvija,linden kater femijë njeri pas tjetrit. Shefketi, nuk dinte kur është boll. Zeri i parë foshnjarak ishte djal, Ramiu,Tefidja, Jetmiri dhe Mirjeti. Nena i kishte lenë heret jetim (foto).Hoqen, po u rriten. Shefketi,a te kujdeset per femijet a te punonte,i kishte ra barrë e rendë. Doren ne zemer nuk ia donte fortë shpirti punën.Edhe atë punë që e bente që bënë-shante tokë e qiell.Kishin ja dy-tre krerë delesh dhe nje dhi,per qumesht. Pak me tej kishte nje bunar (pus),qe e mbante ujin bilur dhe akull.

Duke pare se nuk kanë te ndalur masakrat ne Kosove, Ramiu me i madhi, i mblodhi kokë më koke,dy vëllezërit dhe sugareshen Tefiden. Babai i tyre Shefketi,nga merzia, terë natën rrinte tamam si lugat zgjuar te shporeti,ne koridor,tymoste duhan deri kur ishte berë thirr si oxhaku. U veshen me uniformen e UÇK-ës,ne krah mamzerret dhe dolen malit kunder shkaut. U shkepen si zogjt e malit: Ramiu, ne Brigaden 128, te Komandant “PETRIT KODRA”-REMZI ADEMAJ, Tefidja, ne Brigaden 138,nderkaq, Jetmiri dhe Mirjeti, te dy ne Brigaden 151 “ZAHIR PAJAZITI”, te komandant Rrustem Mustafa-”REMI”. Shikoni si perseritet historia. Demë Ahmetit, ate botë në ndihmë Latë Nura dhe Nipat e TIJ JETMIRI E MIRJETI  PRAPË SHKUAN NË LLAP…

Babain, Shefketin e kishin lenë fikall veten, me nje mamzerre dhe si amenet: Mirjeti i kishte thene,tani je komandant “Plaki” dhe mbroje pragun dhe paguje bile veten…

Ishin betuar qe plumbi i shkaut te mos i merre pas shpine, ne ikje dhe kush te mbetet gjallë, ti vizitoj varret tona dhe te mos e harroje varrin e nënes ne koder te Billushës. Ne Llap, morren pseudenimin “Zhuri”. Pra, pushka e tyre e lirise u degjua qe nga Kosharja deri ne LLap. Shih per kete, ca zagare kurvash,qe ishin 100 vjet me Serbinë,kishin thenë se kane ikur per bukë,keta klysh kurve,pinin “shlivovicë” dhe pshurrnin si qen te plepat e fabrikes. Ishin kater dhe kater e mbyllen deren ne dry dhe dalen balleperballe me shkaun. Kishte në atë gropë Zhuri, nga katër,pesë,gjashtë… vëllezër dhe nuk iú pergjigjen kushtrim te Legjendarit:nje mashkull per shtepi…

Shefketi (Keti),rrinte me”vesh ne krah”, se çfarë haberi po vjenë. Dhe kur e kaplonte merzia,mbyllte nje sy,ashtuashtu e kishte mangut:shante deri ne kupë te qiellit se çka i viente neper gojë,shante bar e dushk,Sveti Saven e Car Dushan e deri te Xhamia e Bosnjes, Beograd,kalemgdan e Den Hagë…Shefketi u shua para nje muaji nga kjo botë. Trupi i tij i pajete,pushon ne “Llosnica”-varrezat e Zhurit.

Te tre vellezerit dhe motra ishin luftare te dallauar. Mirjeti e Tefidja,plagosen rendë (foto, me një spital të Italisë,me një grup ushtaresh).

Pas luftes, Tefidja vdes me 15 qershor 2000,ishte e lindur me 30 tetor 1977. Nderkaq, Mirjeti vdes një vit me vonë, me 08 nentor 2001. Ishte i lindur me 12 shkurt 1979. Per ngushllime erdhen kreret me nam te UÇK-es…

Ramiu dhe Jetmiri u inguadruan edhe ne luften e USHTRISË ÇLIRIMTARE KOMBETARE NE MAQEDONI. Te dy jane te martuar,kane femije dhe i kane pertrire emrat e luftetareve: TEFIDE DHE MIRJET…

P.S. Ky shkrim le ti sherbeje edha ca lexueseve anonim, që nuk kanë guxim të dalin në pazar si burrat,sepse: U ka vdekur nena shtrigë-Serbia,kanë qenë langojë te tyre shekullor dhe lehin ndaj shkrimeve me maskat; lopa,sharovi,murroja,pra te gjitha nofkat e marrin te sojit te zagareve. Pra, keni shumë kujdes me ”çfarë pragu po i lidhni kijet”

Jemi duke punuar,panderprerë, se gjatë luftës,secila familje sa majshi,vellezer.djem… kanë patur për luftë dhe kush morri pjesë… Ose a ndihmuan me mjete materiale,SEPSE NJË THËNJE NË RRETHIN TONË LUMË E VËRRI THUHET:”MË MIRË PREKJA AVRRADIN (GRUAN) SE KULETEN. Dhe neqoftese del, se jo me pushkë të hekurt dhe as me para nuk u ndihmua KY VEND,atëhere nuk keni të drejt morale të permendni fjalet;KOMB,KOSOVË,SHQIPERI, FLAMUR…

Por askush nuk iá ndal refrenin, qe paguani nga UDB-ja,per te nuhatur ferkemin e atdhetareve. Sepse të jesh atdhetar duhesh te jesh i mekur nga gjiri i krahrorit te nenes shqiptare dhe te kesh nder dej gjak shqiptari dhe dera e familjes te ketë TRADITA TE MOÇME ATDHETARE. Dhe te del ndonjë bir nene dhe le te demantoj këtë,qofshin edhe ata te sojit te langojeve ose te paguarit e UDB-ës…

Dhe krejt ne fund, këtë shkrim po e perfundoj me thenjen e MIGJENIT:”DHEMBJET JANË NJERZORE DHE VDEKJET JANË NJERZORE POR MË NJERZORE ËSHTË DURIMI DHE BETIMI PËR TË JETUAR JETËN,PER TË REALIZUAR ËNDRRËN”

TEFIDËS, MIRJETIT DHE TË GJITHË DESHMORËVE I QOFTË I LEHTË DHEU I SHQIPERISË SË BASHKUAR!

RESHAT BADALLAJ* Është djali i kesaj dere,çuni i Sallahut, i burgosur politik dhe i autorizuar nga Shtabi i Pergjithshem i Ushtrisë Çlirimtare te Kosoves dhe Ushtrisë Çlirimtare Kombëtare-Maqedoni,themelues dhe kryetar i Shoqates Atdhetare “GRYKA E LUMËS”.

PERSONALITETI AKADEMIK

Shkruan : Ymer Halimi nga Prishtina

Dr. Sc. Ymer Halimi

 NË KËTË RAST, NUK DI ÇKA PARAQET PERSONALITETI AKADEMIK (!?)

Para tre vitesh, kur ishte koha e zgjidhjes së rektorit të UP-ës, një profesor në kalim e sipër në rrugë, më  llafosi: “a i lexove emrat e atyre që kishin konkurruar për rektor dhe ata që ishin zgjedhë në bord të universitetit?”. I thash të vërtetën: Jo.

-Të lutem, lexoje dhe vazhdoi bisedën: ore aty ishte një ish nxënësi i imi që ka ngel, me dhjetë njisha e tash kërkon të bëhet rektor?! Dhe ofshajti: O Zot, a është e mundur kjo?! Po ai ore … i shpjegoj edhe ca gjëra tejet negative.  Me pak humor i thash: po çfarë do të thotë kjo? A nuk mund të bëhet sot rektor ai që ka ngelë në gjimnaz,  apo ai që ka krye fakultet me mesatare gjashtë!? Ky nuk është përjashtim në demokraci?! Pse të mos bëhet kur dikush i fali: magjistraturë e doktoratë? Kështu hapen dyert e krimit intelektual, dhe më nuk bënë përshtypje më të thënë të drejtën. Atë kohë, i lexova emrat e konkurrentëve dhe pash një konglomerat të gjitha profileve, si në rrafshin profesional, të thirrjeve universitare, po edhe nga të gjitha ngjyrimet politike të partive, po edhe emrin e atij që e kishte shqetësuar profesorin. Kishte të tillë që i eliminonte rregullorja për zgjedhje të rektorit në UP, por te ne ligji zbatohet në mënyrë selektive si në kohën e pashallarëve, e pse te mos konkurrojnë. Bile… Kishte ca emra që me punën e vet kishin rrezatuar veprim pozitive në rrafshin shoqërore dhe shkencore, gjatë gjithë kohës, por me pas u tërhoqën nga gara për rektor dhe mbetën në garë militant partie. Edhe kjo e shqetësoi opinionin akademik i cili shushuriste, ndoshta jo me pak arsye. Po zgjedhjet e këtij viti si do te janë!?

1.

Kjo, atë kohë, me kujtoj empirizmin Rektorit të Universitetit të Evropës Qendrore, në Budapest, Alfred Stefan, që pas një hulumtimi të bërë për shtetet në tranzicion, shkruante: “…nuk shihet ndo një ndryshim nëse është diktaturë apo demokraci”. Por, profesori Stefan nuk nxori në pah edhe atë se te tranzicioni, në shumë vende, shfaqen edhe elemente të anarkisë, që diktatura nuk e ka, dhe kjo aq më shumë, kur primitivet vishen më petkun e pushtetit, apo kapin ligjimitetin akademik.

Mjerisht në gjithë pasluftën, askush nuk u kujdes që emrit të Rektorit të Universitetit, t’i përcaktojnë personalitetin me integritet intelektual, moral e kredibel politik, ashtu siç e shtjellon vet emri, i cili rrezaton vizion, maturi, guxim intelektual, e gjithherë përdor vendime në favorin e interesit të përgjithshëm. Posti i Rektorit të Universitetit ndryshon shumë nga posti politik, (mjerisht është politizuar) se politikanit mund t’i mungoj akademizmi, morali i kërkuar nga Platoni, Aristoteli apo Kanti, por  Rektorit te Universitetit, apo dekanit nuk duhet të mungojnë kurrë! Dy kuptimsia e të vërtetës te rektori e dekani në Universitet është inegzistent përjetësisht, por të politikani ka vend.

 Mjerisht, këto kritere u anashkaluan qe sa vite edhe në njësi akademike ku zgjodhën ca udhëheqës, dekan dhe prodekanë,  që kanë (kishin) karriera akademike mjaft diskutabile, dhe aspak të respektueshëm e pa vizion, por kanë përsosmëri përkuljeje para pushtetarëve të partisë që u përkasin. Edhe sot, unë dhe kolegët e mijë, në njësinë akademike ku jemi, po edhe te të, tjerat nuk kemi asgjë para vetes si program të shtjelluar nga pretendentet për dekan, por nga thash e të thënët njeri për tjetrin, jemi mbështetur për muri. E pabesuar…tepër primitive!  Ne anën tjetër, shume intelektual janë barikaduar ne taborre zgjedhësish, si kundërshtar të urryer, armiqësor. Pretendetet, kërkojnë mbështetje formale e informale, brenda dhe jashtë njësive akademike, nga grupe interesi e individ pa fare kriteri. Por, duhet te jetë e çartë për te gjithë se: “gjërave u jepet rëndësi edhe për domethënien”. Kështu, stafi udhëheqës  i njësive akademike po bëhen tepër te varura nga këto grupe interesi, jashtë institucional, e kjo është (dhe doli) tepër e dëmshme për institucionin akademik, dhe u ngulfat mendimi zgjedhor, dhe aq me shumë, kur u kërkua qe besnikëria e votës te dëshmohet e fotografuar. Kur është përfol fare nuk e kam besuar, por sot kjo është krejt e saktë. Në këtë rast, më nuk di çka paraqet personaliteti akademik (!?) Dhe tash e besoj kur dikush e thoshte se një “sms” i vetëm, Rektorin aktual e bëri Rektori të UP-ës, apo krejt ngjashëm edhe paraardhësit e tij edhe ca anëtarët të Këshillit Drejtues të UP-ës, dhe ja tash ku ndodhemi: kur mendimet fisnike duken marrëzi, e padrejtësia takon vesh të shurdhër, ku mendimi i lirë sikur zhvillohet në hapësirë pa ajër, qe nuk ka dëgjues e as dëshmitar, ku arkitektura shpirtëror e një universiteti që priu në procese te shoqërisë kosovare, si promotor në të gjitha rrafshet, tashmë shihet si anije pa timonier që e përplasin erë të detit, dhe shqetësimi shihet ne fytyrat e të gjithë neve.

Pse e gjithë kjo luftë për këto poste: për të shpalos vizionin e karrierë, apo poste për të grabitë!? Kjo e do një analizë psiko-sociologjike.

Por,

2.

Te shpresojmë se në këtë verë shumë të nxehtë Kosovare, kësaj radhe edhe UP-ja së fundit mund të këtë “pak fat”, dhe dhasht Zoti, të zgjedhën për anëtare të Këshillit Drejtues në UP, rektori e dekanë,  personalitet me integritet moral e intelektual, që kanë vendosmërinë e “po” dhe “jo”-s, të mbrojtja e të vërtetës, e qe kanë vizionin të çartë për atë qe pat thënë rektori aktual me rastin e zgjedhjes se tij, se: “UP-ja është në pikën më të ulët prej themelimit te tij e deri më sot”, por gjendje që degradoi edhe më shumë ne mandatin e tij. Prandaj, udhëheqësit e ri, lë t’i kthejnë emrin kuptimplotë UP-ës,  kur kuadrat që nxori u bënë mjek të shkëlqyeshëm, profesor të respektuar, inxhinier, profesionist që udhëhoqën me plotë sukses shoqërinë Kosovare,  dhe së paku punën në UP ta sjellin në rrafshin e vlerësimeve reale, UP-ja të mos jetë parking i moshës rinore derisa ua shterin energjinë e frikshme, por hapësirë e perspektives ne jetën e tyre. Duhet ta ndalin rrëshqitjen morale në UP, të diferencojnë punën e suksesshme të profesorit, me punën e profesorit që abuzon, të mos paguhet mos puna e të ndalohet që më pesë termine ligjërata të mbyllin semestrin, se dikush qenka njeri me ndikim politik apo i grupit informal. Të ndërpritet praktika e ligjërimit të asistenteve, se profesorët janë vardis në vende tjera pune, t’i funksionalizojnë institutet shkencore se vërtet aty mund te bëhet shkencë, e që sot janë (kushtimisht) në vdekje klinike (e përdorë edhe në një rast tjetër), t’i pajisin laboratorët për ushtrime të studentëve, e jo kërkesat të vihen në shportë, t’i ndalojnë profesorët të mbajnë deri katër (ka edhe më shumë) lëndë të fushave të ndryshme, thua se janë me çmim nobeli. Të ndalojnë që një profesori apo asistenti të mbaj edhe 10 orë mësimi në një ditë të vetme, me kusht që ditëve tjera të vrapojnë pas honorarëve jashtë UP-ës. Te merren me reforma në mënyrën e mirëfilltë, e t’i perceptojnë ato drejtë e jo te mbesim përherë në fazë fillestare – reformë mbi reformë. `

Prandaj,  para se të marrin votën e anëtareve te Këshillit Mësimor-Shkencor, Senatit apo Këshilli Drejtues, dekanë dhe rektori, le të ekspozojnë vizionin e tyre si do i zgjedhin këto e ca probleme te tjera, të cilat ngritin mundësi që studentet tanë në UP, të marrin dijen që e meritojnë.

Të shpresojmë që këtu e këndej, Rektori e prorektorë, lë të na mbesin në kujtesë,  për atë që UP-së i hapin një perspektivë te re, e jo për byfe të mbyllura në Universitet, për ndeja ne kafene nate për pazare politike me njerëzit e politikës e parapolitikës, për intervista boshe, për blerje mirënjohjeje e tokash, për mbushje të kontove me euro nga burime te panjohura, për dhënie vetes titull profesor emeritus e zhvatje në tendere, për pranim te diplomave false, për vendime kundërligjore, për ekskursione në ndeshje futbolli. Te shpresojmë se do te kemi rektorin e dekanët me akademizëm e moral, qe nuk jetojnë ne vetëkënaqësinë primitive të të qenit rektor e dekan, por me ndjenjën e përgjegjësisë para dyzetmijë studentëve.

Të besojmë se UP-ja ka forcë ta kaloj këtë gjendje tepër te renduar!

Autori është Profesor  i asocuar në Fakultetin e Mjekësisë  dhe ish deputet në Kuvendin e Kosovës

Video "në gjendje të papeshë" - Ekskursion si asnjëherë më parë

http://www.letrat.eu/alfa-sg_video_fp.php?id=30  Është kthyer në Tokë kozmonauti holandez Andre Kuipers, pas 6 muajsh të qëndrimit në orbitë.  Përveç detyrave të veta dhe eksperimenteve që duhej t'i bënte në kuadër të ESA-misionit, ai ka bërë dhe një video-ekskursion ekskluziv duke shpjeguar pothuaj në detaje mjaft aspekte të ISS, jo vetëm të natyrës teknike. Jeni dhe ju sadopak kureshtar (si unë - vetë mbrëmë e pashë versionin e gjatë, të tërin ;)? Nëse po, shihni këtë video dhe si asnjëherë më parë keni rastin që të njiheni me ISS. Përveç tjerash do ta keni një përshtypje shumë më të përafërt se ç'do të thotë "jeta dhe puna" për 6 muaj në gjendje të papeshë... Natyrisht, meqë mungon përkthimi në video... shpesh disa gjëra e humbin "bukurinë" dhe s'janë më aq tërheqëse, ose dhe... aspak tërheqëse ;). Dy video - Impresion prej disa minutash, Andre Kuipers në Stacionin Kozmik Ndërkombëtar (ISS) - Kur të keni kohë, shih po ashtu në faqe versionin e gjatë (Embedded Version - NOS), 1 orë e më tepër... ekskursion nëpër ambientet e ISS http://www.letrat.eu/alfa-sg_video_fp.php?id=30 ose videot mund të shihen dhe në faqen e NOS... por ndoshta për shkak të gjuhës më i "vështirë" navigimi atje: http://nos.nl/video/390048-rondleiding-door-het-iss.html Perzemersisht, Senad  Guraziu