Prof. Dr. Roland Zisi: “Në këtë rajon, ku popujt jetojnë ‘supi i njërit nën sqetull të tjetrit’, bashkëjetojnë tre alfabete: i latinishtes, i greqishtes dhe alfabeti cirilik”.

Prof.Dr. Bardhosh Gaçe: “Studiuesi kroat Milan Shuflaj, qysh në fillim të shek. XX, tërhoqi vëmendjen e opinionit shkencor evropian me botimin e punimeve dhe veprave: “Akte dhe diploma”,  “Qytetet dhe kalatë e Shqipërisë, kryesisht gjatë mesjetës”, “Historia e Shqipërisë së Veriut”, si dhe “Serbët dhe Shqiptarët”, duke nxjerr në dritë doket e zakonet kulturore të shqiptarëve që kanë dhënë ndikimet e tyre në jetën e popujve të tjerë të Ballkanit”. 

Vjollca TYTYNI - BIRAKU

Emrat më të spikatur të fushës së shkencës dhe kulturës gjuhësore nga Shqipëria, Kosova, Serbia, Greqia, Rusia, Maqedonia, Turqia, Italia, Austria, etj, kanë marrë pjesë për dy ditë me radhë në Konferencën Ndërkombëtare Ballkanike me temë “Harta e drejtimeve të Ballkanit: peizazhe letrare, kulturore dhe gjuhësore”, (“Mapping Balkan routes: letarary, cultural and linguistic landscapes”), mbajtur në qytetin e Vlorës. Kjo temë kishte një rëndësi të veçantë, për faktin e prurjeve shkencore rreth studimit të gjuhëve të Ballkanit, kontakteve, konfliktit midis gjuhëve, (siç është shqipja, serbishtja, serbokroatishtja…), ndikimeve, marrëdhënieve, huazimeve sllave, zhvillimeve leksiko-semantike, frazeologjizmave etj, e poashtu edhe të studimit rreth tipareve në fushën e semantikës të secilës gjuhë, duke u thelluar edhe më tej në theksimin e modelit të gramatikës universale dhe asaj gjenerative.

Rektori i Fakultetit të Shkencave Humane të Universitetit të Vlorës, Roland Zisi, në hapje të konferencës, potencoi rëndësinë dhe vlerat që ka organizimi i kësaj konference, e cila veç tjerash, synon të hedhë dritë mbi gjuhën, kulturën, marrëdhëniet, bashkëjetesën dhe fqinjësinë historike të popujve ndërballkanas.

Në fjalimin e tij, akademik Shaban Sinani, paraqiti studime të hollësishme të marrëdhënieve gjuhësore të shqipes dhe serbishtes. Në studimin me temë: “Disa vrojtime antropogjuhsore për ndërveprimin e shqipes me gjuhët në kontakt: rasti i serbishtes”, ai theksoi traditën e gjatë të studimeve në këtë fushë, ndonëse, ndjehet mangësi në aspektin sasior roli dhënës dhe marrës i dy gjuhëve në kontakt”. “Në anën tjetër, apo në të kundërt të kësaj, -theksoi akademik Sh. Sinani, -vrojtimet antropogjuhësore, kanë mundësuar të vërehet prania e frymës së njërës gjuhë tek tjetra, siç janë urimet, mallkimet, vajtimet e deri te “kopjimi i gabimit” të gjuhës tjetër”. Këto kërkime prej kapërcimit nga etnogjuhësia në antropogjuhësi nga ana metodologjike, akademik Shaban Sinani i konsideroi ‘emancipuese’.

Një pasqyrim të gjendjes së mësimdhënies së gjuhës shqipe jo vetëm në Serbi por edhe në disa vende të Ballkanit, përmes temës shkencore “Mësimdhënia e gjuhës shqipe si gjuhë e pakicës kombëtare” e solli prof. Danica Avramoviç, nga Universiteti i Beogradit, e cila potencoi gjendjen aktuale të mësimdhënies si dhe elementet pozitive dhe negative në përfshirjen e mësimdhënies në rrjedha bashkëkohore.  Ajo tha se: “Për këtë punim kemi bërë një anketë modeste në Katedrën e Albanologjisë në Fakultetin Filologjik të Beogradit, ku studentët janë pyetur për cilësinë e mësimdhënëies në këtë katedër. Sipas të dhënave të marra nga anketimi, mbizotëron paknaqësi, por edhe ide për përmirësimin e mësimdhënies”.

Në studimin e tij “Disa konkordanca ndërballkanike në trashëgiminë shpirtërore”, prof.dr. Roland Zisi ka vënë në fokus trajtimin e ndjeshëm dhe aktual që paraqet përfytyrimin  e shtrembër se “në Ballkan nuk mund të ketë përbashkësi kulturore”. Këtij kundërfakti, prof.dr. R. Zisi i vë argumentin se: “Në këtë rajon, ku popujt jetojnë ‘supi i njërjit nën sqetull të tjetrit’, bashkëjetojnë edhe sot tre alfabete: i latinishtes, i greqishtes dhe alfabeti cirilik”. Këtë argument ai e përforcon edhe me tej me faktin se: “Konkordancat ndërballkanike në trashëgiminë shpirtërore prekin jo vetëm atë që quhet “lidhje gjuhësore ballkanike”, por edhe korpuset kryesore të traditës gojore, eposin heroik dhe atë historik, ritet,…, historinë politike dhe atë shoqërore, letërsinë dhe artet”.

Një studim të thellë rreth marrëdhënieve shqiptaro-serbe paraqiti prof.dr. Bardhosh Gaçe. Në studimin e tij me temë “Milan Shuflaj dhe vepra e tij ‘Serbët dhe Shqiptarët’”, prof. dr. B. Gaçe, u bazua në studimin e veprës shkencore të dijetarit dhe studiuesit kroat Milan Shuflaj, i cili nxorri në dritë jo vetëm marrëdhëniet e përbashkëta të popujve të Ballkanit, por edhe historinë dhe kuturën mesjetare. “Studiuesi kroat Milan Shuflaj, -tha në kumtesën e tij prof.dr. Bardhosh Gaçe, -i ka bërë një shërbim të veçantë kulturës shqiptare. Qysh në fillim të shek. XX, ai tërhoqi vëmendjen e opinionit shkencor evropian me botimin e veprës “Akte dhe diploma”, dhe më pas një varg artikujsh  dhe studimesh mbi botën kulturore, ilirike dhe arbërore. Në këtë hulli janë edhe veprat dhe punimet e tij “Qytetet dhe kalatë e Shqipërisë, kryesisht gjatë mesjetës”, “Historia e Shqipërisë së Veriut”, si dhe “Serbët dhe Shqiptarët”, në të cilat M. Shuflaj nxjerr në dritë mjaft doke e zakone, të cilat kanë një shtresë kulturore të veçantë të shqiptarëve që kanë dhënë ndikimet e tyre në jetën e popujve të tjerë të Ballkanit”. Në përfundimin të referëncës së tij shkencore prof.dr. B. Gaçe theksoi se “Në tërësi, vepra shkencore e dijetarit Milan Shuflaj nxjerr në dritë etnitetin etnokultutror dhe rrënjët e lashta autoktone të shqiptarëve në rrjedhat e shekujve duke përcaktuar mjaft elemente që kanë ndikuar në jetën e popujve të Ballkanit”.

Prof. dr. Nexhip Merkuri dhe Elira Xhakollari dhanë ndihmesën e tyre përmes temës shkencore: “Tiparet e interpretueshme të sintagmës emërore (SN) tek fjalët e urta të Ballkanit”. Ndërlidhur me këtë, prof.dr. N. Merkuri tha se: “Ndërtimi i mesazheve nga breza të ndryshëm në ndarjen gjeografike në gjuhët e Ballkanit këndvështrohet për tiparet interpretuese të sintagmës emërore (SN). Krahasimi realizohet në gjuhët: rumanisht, bullgarisht, maqedonisht, serbokroatisht, si ndërtime shumë shekullore, duke zgjedhur një kampion për të gjitha gjuhët, saktësisht, mbi 40 fjalë të urta të madhësive: fjali e thjeshtë, periudhë”. Ndërlidhur me këtë studim, prof.dr. N. Merkuri potencoi se: “Tiparet semantike të secilës gjuhë të marrë në karahasim janë universale, ndërsa leksemat e ndryshme si ndërtuese të sintagmës emërore ndryshojnë nga njëra gjuhë tek tjetra, duke shfaqur kështu risitë, prirjet gjuhësore të kultivuara në bazë të rrethanave të ndryshme historike. Ndërsa, afërsia gjeografike ka sjellë edhe afri, huazim dhe risi të dallueshme për kokën e sintagmës emërore dhe përcaktuesit e saj apo komplimentit”.

Një studim të thuktë rreth huazimeve sllave në gjuhën shqipe paraqiti prof.dr. Evis Hudhera e cila i dha një shpjegim shqyrtimit tërësor të sllavizmave në shqipen standarde, të pasqyruara në fjalorët shpjegues të shqipes, kryesisht në fjalorin e 1980-ës dhe 2006-ës. Vëzhgimin krahasues mbi zhvillimet leksikore e fjalëfomuese të sllavizmave dhe përdorimin e tyre edhe në ditët e sotme si pjesë e gjuhës standarde, prof.dr. E.Hudhera i përcaktoi në dy grupe: huazime sllave nga serbokroatishtja dhe huazimet sllave nga bullgarishtja, si: baltë, gardh, gatuaj, etj; zhvillmet leksiko-semantike të fjalëve: bisedë, zakon. etj; zhvillimet fjalëformuese: kockë-kockor etj.

Në këtë konferencë shkencore, kontribut me punimet e tyre shkencore dhanë edhe studiuesit e njohur Francesco Altimari nga Universitetit i Kalabrisë në Itali, Matteo Mandala nga Universiteti i Palermos në Itali, studiues nga Universiteti i Beogradit: Mirjana Marinkoviq, Julijana Vuço, Jovanka Lazarevska - Stancevska, etj., Serpil Murtezaoglu, Panajotis Asimopulos, prof. dr. Ermir Xhindi, prof.dr. Vilma Bello, prof.dr. Migena Balla, prof.dr. Mariglena Meminaj, prof.dr. Etjona Hoxhaj, prof.dr. Artan Xhaferaj, prof. dr. Edlira Çerkezi e studiues të tjerë.

Konferencën Ndërkombëtare Ballkanike “Harta e drejtimeve (urave) të Ballkanit: peizazhe letrare, kulturore dhe gjuhësore”, (“Mapping Balkan routes: letarary, cultural and linguistic landscapes”) e cila u mbajt për dy ditë në qytetin e Vlorës, është organizuar nga Fakulteti i Shkencave Humane të Universitetit të Vlorës dhe Fakulteti Filologjik i Universitetit të Beogradit.   

Gjykata Supreme e Kroacisë ka lejuar ekstradimin e shtetasit të Shqipërisë, Ismail Morinës

Ballistit, në Serbi. Ai kërkohej nga Serbia për shkak të lancimit të një droni, që sipas drejtësisë serbe ka shkaktuar trazira në ndeshjen futbollistike ndërmjet Serbisë e Shqipërisë më 2014. Por vendimin përfundimtar do ta marrë ministri i Drejtësisë, raporton agjencia kroate e lajmeve, Hina, transmeton Koha.net.

Morina, sipas fletarrestit, u kap në qershor të sivjetshëm në territorin e Dubrovnikut. Serbia atë e ngarkon se para tri vjetësh duke dirigjuar një dron që, sipas autoriteteve serbe, kishte mesazhe nacionaliste që pasqyrohej përmes hartës së Shqipërisë së Madhe, për ç’arsye qe ndërprerë ndeshja futbollistike midis përfaqësueseve të Serbisë e të Shqipërisë në Beograd, për pasojë ndodhën trazira midis tifozëve.

Gjykata e Qarkut e Dubrovnikut lejoi ekstradimin e tij në Serbi që në korrik të sivjetshëm, kur u konstatua se janë përmbushur kushtet gjyqësore, por pas ankesës së Morinës në Gjykatën Supreme e anuloi këtë vendim dhe rastin e ktheu për rigjykim.

Edhe në procedurën e ripërsëritur Gjykata e Dubrovnikut lejoi ekstradimin. Por, Morina sërish u ankua, ndërsa Gjykata Supreme vendosi aë ankesa e tij ishte e pabazë, përkatësisht se janë përmbushur të gjitha kushtet ligjore për ekstradim.

Por, vendimin përfundimtar e merr ministri i Drejtësisë, thekson Hina.

“Pjesa më e madhe e ankesës së personit për ekstradim në thelb ka të bëjë me vërtetimin e gabuar dhe jo të plotë të gjendjes faktike meqë nga përmbajtja e ankesës del se ai konsideron se gjykata e shkallës së parë gabimisht ka vërtetuar se janë përmbushur kushtet ligjore për ekstradim dhe se nuk ka vërtetuara se ka pengesa për ekstradim. Mirëpo, gjykata e shkallës së parë të gjitha faktet vendimtare i ka vërtetuar drejt dhe plotësisht”, thuhet në vendimin e fundit të Gjykatës Suprenem të publikuar sot në faqen e internetit.

Gjykata ka gjetur po ashtu se nga pohimi që ka parashtruar Morina në ankesën e tij “se nuk mund të supozohet me arsye se personi për ekstradim në Republikën e Serbisë, vetëm pse është shqiptar dhe për shkak të bindjeve të veta politike do të jetë i diskriminuar gjatë gjykimit, përkatësisht se për këtë shkak do të ketë pozitë të vështirësuar”.

Vendimin e tij Gjykata Supreme duhet t’ia përcjell gjykatës së shkallës së parë në Dubrovnik, e cila pastaj duhet ta informojë për çdo gjë- ministrin e Drejtësisë, aë ai të ndërmarrë vendimin përfundimtar. Sipas një informate jozyrtarem Morina në ndërkohë ka kërkuar azil në Kroaci, aë do të mund të ndikonte në vendimin përfundimtar për ekstradim.

Linja e interkonjeksionit Kosovë-Shqipëri në agjendën e Procesit të Berlinit

Sekretariati i Komunitetit të Energjisë pritet që të ndërmarrë masa të reja në sektorin energjetik të Shqipërisë, ku do të përfshihen edhe lidhjen me tregjet fqinje, përfshirë edhe linjën e interkonjeksionit 400 kilovolt Shqipëri-Kosovë.

Këto masa nga ky sekretariat, por edhe nga Qeveria e Shqipërisë, do të merren në kuadër të Procesit të Berlinit.

Qeveria “Rama 2” në bashkëpunim me Sekretariatin e Komunitetit të Energjisë do të ndërmarrë një sërë iniciativash për të mundësuar shkëmbimin e energjisë dhe për të hapur më tej tregun e brendshëm.

Kështu kanë rënë dakord në një takim të zhvilluar në Tiranë mes kryeministrit, Edi Rama, ministrit të Energjisë dhe Industrisë, Damian Gjiknuri, si dhe drejtorit e nëndrejtorit të Sekretariatit të Komunitetit të Energjisë me seli në Vjenë, e ku në fokus të diskutimeve ishte vazhdimi i reformës në sektorin e energjisë në Shqipëri.

Pas këtij takimi, Sekretariati ka njoftuar për një takim të frytshëm, pas krijimit të Qeverisë së re të Shqipërisë, ndërsa thekson se masat e reja që pritet të ndërmerren në sektorin energjetik do të përfshijnë edhe lidhjen me tregjet fqinje në kuadër të Procesit të Berlinit.

Turp për OKB-në : : Para se të jepte shpirt burri tregon horrorin e përjetuar

Si fotoja e Alanit 3-vjeçar pa jetë në breg të detit, një tjetër shkrepje e rrallë arrin të bëhet një hit trishtimi nga lufta në Siri. Është kjo fotoja e një burri pak para se të japë shpirt. Në shikim të parë, imazhi duket si një skulpturë greke e ndonjë figure antike ose e ndonjë portreti mjeshtëror pikture në vaj. Por në të vërtetë është fotoja e një burri të quajtur Obeid al-Kaaka Jay, vdekur në Raka të Sirisë. Ai ndërroi jetë pikërisht menjëherë pas shkrepjes së kësaj fotoje, e cila përcjell simbolikisht dhe realisht tmerret që po përjeton populli sirian.

BE bashkëfajtore në abuzimet me emigrantët, kampet janë kthyer në industri të vuajtjeve…

Një ndër organizatat kryesore humanitare ka akuzuar Bashkimin Evropian për bashkëfajësi në torturimin, vrasjen dhe përdhunimin e emigrantëve të mbajtur në kampet në Libi, të cilat kontrollohen nga milicitë e armatosura dhe trafikantët. Kritikët thonë se Bashkimi Evropian po i mbështet këto grupime për të ulur fluksin e emigrantëve përmes Mesdheut.

Mijëra emigrantë të dëshpëruar për të mbërritur në Evropë, po mbahen në kampe në mbarë Libinë. Kushtet janë disi më të mira në kampet e menaxhuara nga organizata e OKB-së për emigracionin, IOM.

Por, organizata “Mjekët pa Kufij” thotë se milicitë e armatosura në Libi po i mbajnë emigrantët në kushtet të tmerrshme, ku u nënshtrohen torturave, përdhunimeve, urisë dhe vrasjeve.

“Këto kampe do t’i emërtoja si një industri e vuajtjeve njerëzore”, thotë Dr. Joanne Liu, e organizatës “Mjekët pa Kufi”, raporton VOA.

Emigrantët që kapen në det të hapur nga roja bregdetare libiane me mbështetjen e Bashkimit Evropian, dërgohen mbrapsht dhe mbahen të ndaluar në një sistem që “Mjekët pa Kufij” e përshkruajnë si një biznes pengmarrjeje, torturash dhe grabitjesh. Organizata akuzon Evropën si bashkëfajtore.

“A ndjehen mirë që njerëzit të kapen dhe të kthehen mbrapsht aty ku do të përdhunohen, torturohen dhe skllavërohen? A ndjehen mirë që po ndihmojnë kriminelët dhe trafikantët?”, pyet dr. Liu.

Komisioni Evropian e mohon keqtrajtimin e emigrantëve në Libi dhe Italia udhëheq operacionet e atjeshme. Kryeministri italian premtoi të enjten se do të kërkojë përmirësimin e kushteve në kampe.

“Megjithatë, nuk mund të sabotojmë përkushtimin tonë për të luftuar trafikantët dhe sjelljen e emigrantëve drejt vendeve tona”, deklaroi Kryeministri Gentilioni.

Bashkimi Evropian nuk po mundet të balancojë presionin publik për t’i dhënë fund krizës së emigrantëve.

“Këtu qëndron problemi dhe paradoksi, pasi autoritetet evropiane duhet të bëjnë diçka për të ulur emigracionin. Dhe mënyra e vetme është duke arritur marrëveshje me palët e ndryshme të përfshira në trafikimin e njerëzve. Çmimi që duhet paguar është shkelja e të drejtave të njeriut dhe pranimi i një niveli dhune dhe abuzimesh”, thotë analisti Riçardo Fabiani, i “Grupit Eurasia”.

Mënyra e re e mafias shqiptare për të trafikuar emigrantë në Angli

Trafikantë që fitojnë deri në 2.500 paund për person po trafikojnë me sukses ata që kërkojnë në mënyrë të dëshpëruar një jetë të re – përfshirë refugajatë nga Ballkani, Iraku, Afganistani e Siria

Mafia shqiptare ka hapur një rrugë të re për të trafikuar emigrantë në Britaninë e Madhe nëpërmjet një porti spanjoll, sipas një investigimi të Sunday People të gazetës Daily Mirror.

Trafikantët që kërkojnë deri në 2.500 paund për person po trafikojnë me sukses me anije që nisen nga Bilbao, të dëshpëruarit që kërkojnë një jetë të re – përfshirë refugjatët nga Ballkani, Iraku, Afganistani dhe Siria.

Policia në qytetin verior të Spanjës po përballen me rritjen e emigrantëve gjatë tre muajve të fundit.

Në dy vjet ka pasur një rritje dhjetëfish të njerëzve të kapur duke u përpjekur për të hyrë në kamionë ose kontenierë në port.

Por sipas ligjit spanjoll ata po kryejnë vetëm një shkelje administrative – kështu që policia vetëm mund t’u marrë gjeneralitetet dhe i liron.

Qindra të tjerë të strehuar nëpër kampe, që janë në pritje për të shfrytëzuar mundësinë, nuk mund të kapen – pasi kanë viza turistike.

Investigimi i Mirror zbuloi se pas dorëzimit të një pagese të madhe tek bosët e mafias, emigrantëve u jepet një elefon dhe 700 paund për ndërmjetësit që do t’i çojnë në Britani.

Të ngacmuar nga premtimi i vendeve të punës në lavazhet e makinave apo në ndërtim në Londër, ata nuk janë në dijeni se do të përfundojnë në mëshirën e drejtuesve të bandave.

Duke arritur në Bilbao, investiguesit tanë gjetën më shumë se 100 njerëz në çadra dhe nën urat autostradave, në perimetrin e portit.

Ismaili, 29 vjeç, një saldator nga Peshkopia në veri-lindje të Shqipërisë, ndan një tendë me dy persona të tjerë, përfshirë edhe nipin e tij.

Ai thotë: “Doja të shkoja legalisht në Angli, por është e pamundur. Tani më duhet të shkoj ilegalisht.

“Unë e di se ka njerëz që mund t’i paguaj, por nuk kam para. Duhet të përpiqem të shkoj atje falas duke hyrë vetë fshehurazi”.

Në vitin 2015, policia bëri 119 ndalesa të emigrantëve që po përpiqeshin të depërtonin në portin e Bilbaos. Në vitin 2016, kjo shifër u rrit në 380. Këtë vit, ka arritur një rekord prej 1,200 vetësh.

Ata që u kapën përfshinin 60 irakianë, 45 afganë dhe 25 pakistanezë. Por pjesa më e madhe – 950 prej tyre – ishin nga Shqipëria.

Në një kamp të improvizuar, 300 metra në perëndim të portit të Bilbaos, gjetëm disa burra shqiptarë, kryesisht adoleshentë dhe 20 -vjeçarë.

Disa thanë se po iknin nga ish-vendi komunist, pasi vuanin persekutim mbi përkatësinë etnike, seksualitetin apo fenë e tyre.

Por me papunësinë e lartë të të rinjve, shumë të tjerë janë emigrantë ekonomikë. Mbretëria e Bashkuar, me 20,000 shqiptarë që jetojnë ligjërisht këtu, është destinacioni i tyre më popullor.

Dy kampe në kodrat rreth portit të Bilbaos u shkatërruan nga policia një javë më parë dhe siguria është rritur.

Gardhet janë shtuar, kamerat e sigurisë janë rritur dhe janë punësuar roje private që patrullojnë. Por kjo nuk i ka penguar trafikantët apo “klientët” e tyre të dëshpëruar.

Pasi hyjnë në port, ata rrezikojnë të dëmtohen rëndë, madje edhe vdekjen në përpjekjet e tyre për të filluar një jetë të re këtu. Shumë njerëz hidhen mbi kamionët në lëvizje kur i afrohen portës, ose përplasen në rimorkiot e parkuara, duke shpresuar që të fshehen midis ngarkesave të tyre.

Të tjerët ndihmohen të futen në kontejnerë të mbyllur të anijeve, duke rrezikuar mbytjen ndërsa presin që ato të hapen përsëri në destinacionin e tyre. Disa hidhen në tragete, teksa largohen nga porti.

Ismail thotë: “Unë kam qenë këtu një muaj. Kur mbërrita këtu, kishte më shumë. Disa kanë hequr dorë dhe kanë shkuar në Itali, disa kanë arritur të hyjnë në Angli.

“Unë i njoh njerëzit që e bëjnë këtë, ata janë në Londër duke punuar si ndërtues dhe duke bërë çdo punë shtesë që munden.”

Ai thotë në një anglishte të çalë se ai dhe nipi i tij kishin fluturuar nga Shqipëria në Paris, blenë një çadër dhe morën një autobus prej 12 orësh në Bilbao, duke paguar 70 euro secili.

Ismail shpreson të fitojë para të mjaftueshme në Britani për të mbështetur prindërit e tij të moshuar dhe familjen në Shqipëri.

Ai thotë: “Nuk ka punë në vendin tim. Është shumë e vështirë – politikanët nuk e dinë se çfarë po bëjnë. Do të doja të punoja si saldator në Londër, por do të bëj çdo punë që mund të gjej. Thjesht më duhet të shkoj atje.”

Një tjetër shqiptar rreth të 20-ave, i cili nuk pranoi të jepte emrin e tij, tha se kishte punuar një vit në Gjermani dhe tani ishte drejtuar për në Angli. Ai është kapur tri herë në kamionë. Ai tha: “Duhen kohë. Policia mund të na kapë shumicën e kohës, por jo çdo herë. Shpresojmë se herën tjetër ata nuk do të më gjejnë.

“Kam miq në jug të Londrës dhe kur të arrij atje do të jetoj me ta. Ata thonë se ka shumë punë, shumë para për t’u bërë. “

Brittany Ferries ka tre linja pasagjerësh në javë nga Bilbao në Portsmouth dhe dy anije mallrash për në Poole.

Deri më tani, ka mbajtur 1,765 emigrantë në bord. Prej tyre, 66 u kapën nga Forca Kufitare e Mbretërisë së Bashkuar pasi arritën këtu (Angli).

Drejtori i asociuar i firmës Roberto Castilla tha: “Vendorët janë të shqetësuar se çfarë mund të ndodhë më pas. Trafikantët punojnë në grupe për të hutuar rojet.

“Siguria bën një punë të mirë, por porti është 11 km në madhësi, kështu që është e vështirë. Emigrantët qëndrojnë në majë të kodrave, kështu që ata kanë një pamje të plotë të të gjithë portit”.

Ai tha se problemi është përkeqësuar në mënyrë dramatike që nga viti 2012. “Në atë kohë ne ishim në shënjestër deri në 300 në vit. Tani mund të jetë 300 në muaj. “

Agjencia Kombëtare e Krimit ka shprehur shqetësimin për bandat e dhunshme shqiptare që kontrollojnë trafikun e qenieve njerëzore dhe kokainës.

Esteban Izquierdo i policisë spanjolle tha se numrat janë rritur që kur kampet e emigrantëve në Calais (Francë) u mbyllën.

Ai tha: “Deri tani numri më i madh është nga Shqipëria, meshkuj dhe të rinj. Ne bëjmë gjithçka që mundemi “.

Akademikët i shkruajnë Edi Ramës: Mos e mbyllni Akademinë

Letra e plotë. Akademikët i shkruajnë Edi Ramës: Mos e mbyllni Akademinë
Disa Anëtarë Nderi të Akademisë së Shkencave të Shqipërisë i kanë dërguar një letër Kryeministrit Edi Rama, ku shprehin shqetësimin për akademinë.
Letra e plotë:

Shkëlqesia Juaj Zoti Kryeministër

Ne, nënshkruesit e kësaj letre publike, në cilësinë e anëtarëve të nderit të Akademisë së Shkencave të Shqipërisë, Ju drejtohemi me këtë apel të sinqertë, me qëllim që Ju të mos vijoni drejt shpërbërjes së institucionit në të cilin e kemi për krenari të jemi pjesë. Për më tepër Ju ftojmë të bëheni promotor i hapjes së një faze të re të dialogut me botën akademike, duke vazhduar në qëllimin përfundimtar të propozimit të një reforme të mundshme dhe rigoroze të sektorit delikat të arsimit të lartë dhe kërkimit shkencor.

Edhe ne, nënshkruesit, ndajmë bindjen se pjesa më e madhe e kohës që ishte në dispozicion për të ndërmarrë një proces radikal reformues të Akademisë ka kaluar jo në mënyrë efikase, dhe se sot, ndoshta, është më se e nevojshme dhe e përshtatshme transformimii saj në një qendër kërkimore moderne dhe konkurruese ekselente.

Për shkak të ndjenjës së përgjegjësisë individuale dhe kolektive, ne mendojmë se lëvizja drejt eliminimit të institucionit do të çojë në një pikë pa kthim, që mund të dëmtojë të ardhmen e kërkimit shkencor në Shqipëri. Kjo është ajo që ne themi, pa ushqyer supozimin se disponojmë zgjidhje përfundimtare dhe efektive, dhe pa pretenduar të zëvendësojmë pritshmëritë legjitime të programit të ri qeveritar që do të bëni. Por, ndonjëherë kurajoja për të qendruar dhe për të diskutuar mund të rezultojë më përmbushëse e ndoshta edhe më e dobishme, duke evituar të biem në gabime të pariparueshme si ato kur në të njëjtën kohë bashkë me ujërat e pista hedhim edhe foshnjen. Akademia e Shkencave, si institucionet e tjera publike shqiptare, ka përjetuar tranzicionin e gjatë dhe të pafund nga diktatura në demokraci, që ka tronditur shoqërinë shqiptare. Ju vetë e keni bërë të vetëdijshme atë, kur keni theksuar nevojën për të ngritur strukturat publike shqiptare, në radhë të parë universitetet, në një regjim normaliteti.

Formula Juaj “të bëjmë shtet” ishte më e pranuara, sa më të dukshme ishin mosfunksionimet burokratike, padrejtësitë sociale, format korruptive, që, në kompleksitetin e tyre, rrënojnë shoqërinë shqiptare dhe fshikullojnë qytetarët në jetën e tyre të përditshme. Në vitet kur shqiptarëve u mohohej e drejta për t’u ndjerë “qytetarë europianë” shumë nga ne kanë qenë mbështetës aktivë të kërkesave të paraqitura në universitetet tona nga studentët e vendit Tuaj, të cilët, të dekurajuar nga kushtet e universiteteve shqiptare, synonin të studionin jashtë vendit. Ata ishin të rinj që linin shuma të konsiderueshme si “peng” për t’iu përmbajtur standardeve që i përulnin dhe i poshtëronin. Megjithatë, u arrit që shumë prej tyre të diplomohen, disa të vazhdojnë trajnimet e tyre shkencore jashtë shtetit dhe në disa raste edhe të rekrutohen në universitetet tona. Gjithë kjo ndodhi në sintoni dhe me mbështetjen e plotë të kolegëve tanë të shquar nga universitetet publike shqiptare dhe Akademia e Shkencave. Ka qenë një periudhë e gjatë tranzicioni që ende nuk ka mbaruar, por që, edhe falë ndërhyrjes Tuaj të vendosur reformuese prej disa vitesh, është karakterizuar nga një ndryshim i rëndësishëm i trendit.

Ne e gjejmë në universitetet, të cilat, ndërsa ende ankohen për hendekun me standardet evropiane (por ne i sigurojmë ata se kjo nuk është “primati” negativ ekskluziv i Shqipërisë). Megjithatë nuk mund të thuhet se janë në të njëjtin nivel me anarkinë e njëzet viteve të kaluara, ndërkohë që ka një burim optimizmi në rrugën e ndërmarrë nga universitetet shqiptare për të rindërtuar besimin tek familjet dhe studentët, duke iu bashkuar përpjekjeve të sinqerta të stafit akademik për realizimin e trajnimeve shkencore gjithnjë e më konkurruese.

Ne nuk e fshehim se xhepat e mëdhenj të rezistencës pasive pengojnë një përfundim të mirë të procesit reformues, por ky argument është fitimprurës vetëm për ata që nuk kanë kulturë qeveritare dhe i dorëzohen populizmit të zakonshëm: “sa më keq të shkojë, aq më mirë”. Sigurisht nuk është kjo tema më e përshtatshme për të trajtuar çështjen që në këto ditë ka shpërthyer në mënyrë mediale duke supozuar trajtat e një improvizimi dhe jo të një serie dramatike të vështirësisë institucionale që lëngonte prej kohësh dhe që akoma nuk ka gjetur zgjidhjet e duhura. Akademia e Shkencave ka vuajtur kërcënime politike, duke pësuar censurë të pashembullt, që, sipas nesh, përfshihet dhe ajo në faktorët që e kanë zvogëluar dhe sjellë në gjendjen komatike që ajo ndodhet sot.

Duke i prerë qendrat nevralgjike jetike, institutet historikë, të cilët përbënin motorin e vërtetë propulsiv të kërkimit shkencor gjatë periudhës komuniste, Akademia u katandis në një strukturë të thjeshtë honorifike me burime njerëzore të kufizuara e me pak stimuj, shpesh e akuzuar se ishte në “opozitë” dhe disa herë “bashkëudhëtare” e qeverive të ndryshme; duke iu nënshtruar akuzave dhe shpifjeve më të rënda , pa patur asnjë zë, të brendshëm ose të jashtëm, që të ngrihet për të kujtuar se kjo është e njëjta Akademi e Shkencave, që në periudhën më obskurantiste të historisë së Shqipërisë kishte përfaqësuar, në të mirë dhe të keq, një pikë referimi dinjitoze dhe të respektuar për albanologjinë ndërkombëtare, për të cilin asnjë studiues i huaj – ne të parët – nuk ia mohoi kurrë rolin e bashkëbiseduesit të privilegjuar. Ajo që ka ndodhur në më shumë se dy dekada ka qenë një sulm serioz ndaj lirisë së shkencës dhe së drejtës së shenjtë të kërkimit shkencor për t’u organizuar në përputhje me procedurat dhe standardet e miratuara në çdo pjesë të botës demokratike. Tentativat e sabotimit të funksionit primar, të diskreditimit të profilit profesional, të pikturimit si të një karikaturë e së shkuarës, të braktisjes në fatin e vet dhe madje deri në frikësimin e atyre që guxojnë të propozojnë përpjekje të ndrojtura për ta përshtatur atë me nivele më të pranueshme; për më tepër këtyre u janë shtuar forma të pashpjegueshme të imobilitetit, strategji konfuze që kurrë nuk u konsoliduan në projekte të vërteta dhe reale, teorema të tymosura të asimiluara nga leximi i nxituar i statuteve të të tjerëve që konsideroheshin si të përshtatshme për Shqipërinë, siç ishin ato të Anglisë, Francës ose Italisë, vende plotësisht ndryshe dhe që me të drejtë mburren me eksperienca të konsoliduara në këtë sektor. E gjitha kjo ndodhi pa hapur një diskutim të sinqertë edhe të zgjatur në kohë, për situatën aktuale dhe për shkaqet që e sollën atë, mbi hipotezën e një reforme të mundshme të përshtatshme për potencialin e një vendi në zhvillim si Shqipëria, dhe për të përmbushur njëkohësisht pritshmëritë për një specializim të lartë të gjeneratave të reja dhe për një vleftësim të avancuar të mallrave dhe burimeve ekonomike, mjedisore, kulturore dhe industriale të vendit. Me një fjalë, një projekt të vërtetë dhe të përshtatshëm i cili shikonte të ardhmen e Akademisë pa iu nënshtruar domosdoshmërisht polemikave të paqarta dhe debatit të kryer këto ditë nga filozofët e rinj me qëndrim gjakftohtë, nga të cilat Shqipëria duket se ka mrekullisht me shumicë pas rrëzimit të regjimit të vjetër.

Zoti Kryeministër,

Nuk Ju fshehim se eliminimi përfundimtar i Akademisë së Shkencave nga tabloja institucionale e arsimit të lartë dhe kërkimit shkencor trondit ndërgjegjet tona për një arsye tjetër që mendojmë se është e nevojshme të ngrejmë: ajo krijon një mundësi shumë më të dëmshme nga sa mund të jetë në vetvete tentativa e shkrirjes, që është ajo e ndërtimit të strukturave alternative në varësi tërësore nga politika, nga stinët dhe humori i saj. Në botën e sotme shumë të globalizuar, është më e nevojshme të sigurohet autonomia e kërkimit shkencor, duke e bërë atë gjithnjë e më të lirë nga kushtëzimi i jashtëm i interesave të politikës, përfshirë dhe ato të industrisë. Në asnjë vend të botës nuk përndiqet shërbimi i shkencës, me përjashtim të vendeve nën diktaturë. Autonomia në mjediset e shkencës dhe promovimi shkencor është në fakt një nevojë thelbësore për të matur jo vetëm shkallën e demokratizimit të brendshëm të një vendi, por edhe për për të studiuar aftësinë e tyre për të identifikuar dhe zhvilluar, në një autonomi të përsosur dhe të vetëdijshme, bashkëpunime të frytshme dhe të qëndrueshme me institucionet ndërkombëtare akademike dhe universitare në bazë të interesave të përbashkëta kërkimore. Ndërhyrjet e jashtme mund të jenë shkak i ndryshimit të procedurave normale të protokollit dhe shpesh ndikojnë në bashkëndarjen e projekteve me interes reciprok të dyanshëm të partnerëve, për shkak të faktit se gjuhët e shkencës dhe politikës shpesh nuk takohen dhe nuk ndajnë të njëjtën gramatikë bazë. Duke ripërsëritur këtë parim universal, ne ripërtërijmë gatishmërinë tonë për të marrë pjesë në çdo diskutim me kolegët tanë akademikë shqiptarë për të filluar stinën e re të rilindjes së Akademisë së Shkencave. Ne jemi plotësisht të bindur se aty ekziston potenciali, burimet dhe vullneti për të ringjallur fatet e institucionit prestigjioz që për vite me radhë i ka dhënë shkëlqim dhe orientim albanologjisë. Akademia nuk u ndërtua as nga godina dhe as nga pagat, por nga burrat bujarë, intelektualët e apasionuar, studiues eruditë me vlera të respektuar nga kolegët e tyre në botë, si Aleks Buda, Eqrem Çabej, Mahir Domi, Shaban Demiraj, Ylli Popa, Kristo Frashëri, Jorgo Bulo, Stefanaq Pollo, Dhimitër Shuteriqi, Selaudin Betekshi, Petrit Gaçe, Petraq Pilika dhe eksponentët e tjerë të shumtë të brezit të parë të akademikëve, që ditën të disenjojnë një rol dhe një funksion për Akademinë “e tyre”, duke u ofruar brezave të ardhshëm me angazhimin e tyre një model të jetës dhe të shkencës, me respekt për kolegët dhe me pasion për kërkimin. Ndjekësve të tyre u takon detyrimi, pikërisht në këtë moment të vështirë dhe të papërsëritshëm që të imitojnë shembullin e tyre bujar.

Juve, Zoti Kryeministër, ju takon detyra të nisni “Rilindjen” e Akademisë, kolegëve tanë u takon ajo e realizimit, edhe me kontributin tonë të pa interes nëse do të na kërkohet.

Për sa më sipër, mbetemi në dispozicion kur dhe nëse Juve e shihni të nevojshme t’Ju takojmë personalisht për të ofruar bashkëpunimin tonë.

Ju falenderojmë për vëmendjen Tuaj.



ALIU Ali Anëtar nderi Kosovë

ALTIMARI Francesco Anëtar nderi Itali

DJUROVIĆ Momir Anëtar nderi Mal i Zi

ISMAJLI Rexhep Anëtar nderi Kosovë

J. D. DRENTH Pieter Anëtar nderi Hollandë

JOCHALAS Titos Anëtar nderi Greqi

MANDALÀ Matteo Anëtar nderi Itali

PIERONI Andrea Anëtar nderi Itali

QOSJA Rexhep Anëtar nderi Kosovë