Nga Ernesa Zekaj
Krahasuar me vitet paraprake që 70% e vdekjeve ndodhnin si shkak i kancerit, këtë vit parashikohet të ketë rënie në 49 %, pasi njerëzit po arrijnë të mbijetojnë.
Më shumë njerëz po i mbijetojnë kancerit se kurrë më parë në Shtetet e Bashkuara, sipas një raporti të ri, nga Shoqata Amerikane për Kërkimin e Kancerit shkruan CNN.
Në tre vjetët e fundit, numri i të mbijetuarve nga kanceri në SHBA të përcaktuar si njerëz të gjallë që kanë pasur një diagnozë të kancerit u rrit me më shumë se një milion. Ka 18 milionë të mbijetuar në SHBA që nga janari, me këtë numër që pritet të rritet në 26 milionë deri në vitin 2040, ka thënë shoqata. Raporti vëren se kishte vetëm 3 milionë të mbijetuar nga kanceri në SHBA në vitin 1971.
Për të gjitha kanceret të kombinuara, shkalla e mbijetesës së përgjithshme pesëvjeçare është rritur nga 49% në mesin e viteve 1970, në gati 70% nga 2011 në 2017, vitet më të fundit për të cilat ka të dhëna.
Rënia e pirjes së duhanit dhe përmirësimet në kapjen dhe trajtimin e hershëm të kancerit po nxisin ndryshimin, sipas Raportit të Progresit të kancerit AACR 2022, të publikuar të mërkurën.
Dr. Lisa Coussens, presidente e shoqatës, ka thënë në një deklaratë se një pjesë e kredisë shkon për një investim, në kërkime si për trajtime ashtu edhe për të kuptuar sëmundjen.
“Terapitë e synuara, imunoterapia dhe qasjet e tjera të reja terapeutike që aplikohen klinikisht, të gjitha rrjedhin nga zbulimet themelore në shkencën bazë,” ka theksuar ajo.
“Investimi në shkencën e kancerit, si dhe mbështetja për edukimin shkencor në të gjitha nivelet, është absolutisht thelbësore për të nxitur valën e ardhshme të zbulimeve dhe për të përshpejtuar përparimin.”
Rritja e financimit për kërkimin e kancerit është një gurthemeli i nismës së Presidentit Joe Biden për Cancer Moonshot.
Biden ka humbur një djalë nga kanceri i trurit. Ai tha këtë muaj se qëllimi i tij është të ulë normat e vdekjeve nga kanceri në Shtetet e Bashkuara me të paktën gjysmën në 25 vitet e ardhshme.
“Kanceri nuk bën dallime të kuqe dhe blu. Nuk ka rëndësi nëse je republikan apo demokrat. Mundja e kancerit është diçka që ne mund ta bëjmë së bashku”, tha Biden, i cili fillimisht drejtoi nismën kur ishte nënpresident nën Obamën.
Raporti i ri i kërkon Kongresit të financojë dhe të mbështesë plotësisht qëllimin e Bidenit për t’i dhënë fund kancerit.
“Hëna e rindezur e kancerit do të sigurojë një kuadër të rëndësishëm për të përmirësuar strategjitë e parandalimit të kancerit; rritja e ekzaminimeve të kancerit dhe zbulimit të hershëm; zvogëloni pabarazitë e kancerit; dhe do të nxisë kura të reja jetëshpëtuese për pacientët me kancer”, thotë raporti, duke shtuar se “veprimet do të transformojnë kujdesin ndaj kancerit, do të rrisin mbijetesën dhe do të sjellin kura jetëshpëtuese për miliona njerëz, jetët e të cilëve janë prekur nga kanceri”.
Edhe pse afro 3.5 milionë vdekje nga kanceri u shmangën midis 1991 dhe 2019, më shumë se 600,000 njerëz në SHBA pritet të vdesin nga kanceri këtë vit, sipas shoqatës.
“Vetëm në Shtetet e Bashkuara, numri i rasteve të reja me kancer të diagnostikuar çdo vit pritet të arrijë në afro 2.3 milionë deri në vitin 2040”, thuhet në raport.
Sipas raportit, rreth 40% e rasteve të kancerit në SHBA i atribuohen faktorëve të rrezikut të parandalueshëm, të tilla si pirja e duhanit, pirja e tepërt e alkoolit, ngrënia e një diete të varfër, mungesa e ushtrimeve fizike dhe të qenit i trashë.
Por, ka sfida të vazhdueshme si pabarazitë shëndetësore që prekin pakicat racore dhe etnike dhe barrierat për kujdesin shëndetësor si mbulimi i kufizuar i sigurimit shëndetësor dhe jetesa në zonat rurale.
Në një deklaratë, deputetja amerikane, Nikema Williams, ka treguar se pasi nëna e saj vdiq nga kanceri, mësoi se “kujdesi shëndetësor në Amerikë nuk është ende një e drejtë njerëzore”.
“Ne kemi dy sisteme të kujdesit shëndetësor në këtë vend: një për njerëzit që mund të përballojnë shërbime parandaluese dhe trajtim cilësor dhe një për të gjithë të tjerët,” ka thënë Williams, një demokrat nga Gjeorgjia.
Përmbysja e Roe kundër Wade gjithashtu pritet të ndikojë në kujdesin ndaj kancerit, duke kufizuar mundësitë e kujdesit shëndetësor për gratë shtatzëna me kancer, thuhet në raport.
“Me vendimin e fundit të Gjykatës së Lartë për të rrëzuar Roe kundër Wade, i cili i jep fund të drejtës kushtetuese për një abort, ka paqartësi rreth mënyrës sesi një trajtim i veçantë i kancerit mund të çojë në ndërprerjen e shtatzënisë. Një pasiguri e tillë mund të ndalojë disa mjekë që të përshkruajnë një ilaç ose të kryejnë shërbime të tjera shëndetësore në kohën e duhur për shkak të pasojave të mundshme ligjore si për mjekun ashtu edhe për nënën, “sipas raportit.
Pandemia e Covid-19 pati një efekt në kancerin në SHBA, me afro 10 milionë ekzaminime të kancerit të gjirit, kolorektalit dhe prostatës të humbura në vitin 2020.
Raporti ofron rekomandime për të ndërtuar mbi progresin dhe për të rifituar vrullin.
“Përparimi për t’i dhënë fund kancerit do të thotë më shumë ditëlindje, më shumë Krishtlindje, më shumë diplomime dhe momente të përditshme për familjet kudo”, shtoi Williams.
