Rexhep Shahu: Kush paguhet për të sharë Udhën e Shqiptarëve

http://floart-press.blogspot.com/2008/12/rexhep-shahu-kush-paguhet-pr-t-shar.html?zx=a5e1b2b0d45ade58

Dikush paguhet, sponsorizohet, dikush paguan, sponsorizon për të sharë e mallkuar udhën e shqiptarëve, rrugën e Kosovës, rrugën e jetës time, rrugën e jetës tonë, urën që lidh kombin e ndarë, rrugën Durrës - Kukës - Morinë. Dikush paguan majmshëm, rëndshëm që ajo rrugë të mallkohet, të pengohet, të mos ndërtohet, të shëmtohet. Ose së paku, në fund të fundit fare ajo rrugë të mbulohet e baltohet me korrupsion shtetëror të qeverisë së djathtë. Kori i korbave është i ngritur dhe krrokrret ditë e natë kundër rrugës. Drejtues të së majtës, zëdhënësa të saj, media të zellshme që s’dallojnë dot kush është kryesore e kush jo, me zëra anonimë (për fat asnjë gazetar serioz shqiptar me emër nuk e ka sharë rrugën), krrokrrasin kobshëm kundër rrugës së shqiptarëve. Pa mundur të na bindin se dëmi është më i madh se dobia e kësaj rruge.
Kush paguan? Kush paguhet? A thua kalecët e lehësit që lehin orë e çast kundër rrugës janë vertetë ato që i marrin paratë e sponsorizimeve, apo ato thjeshtë marrin kacidhet se janë mësuar të marrin kacidhe, para kusuri, dhe janë të tjerë njerëz - korba që rrinë në hije e flasin rrallë kundër rrugës, ato që kanë marrë shumat e panumëruara të parave që të shahet e mosndërtohet rruga e shqiptarëve.
Ajo po ndërtohet. Pra nuk bënë punë paratë tek qeverisja aktuale e shqiptareve për mosfillimin e ndërtimit të saj. Dikush duhet ta pengojë, shajë e mallkojë ndërtimin e saj, autorin e saj, ndërtuesin e saj. Anise autori është Sali Berisha dhe ndërtuesi është Amerika. Përfituesi është Kombi shqiptar dhe Europa dhe janë në përputhje të plotë mes tyre dhe në kundërshti të plotë me kundërshtarët e armiqtë e ndërtimit të saj. Kush e la Shqiperinë pa rrugë? Kush nuk e deshi Shqipërinë më rrugë të brendshme. Kush nuk e deshi rrugën e jetës tonë, rrugën e Kosovës, udhën apo arterien kryesore të shqiptarëve. Kush i hëngri paratë që janë sponsorizuar lumë për vite e vite me radhë për mosndërtimin e rrugëve në Shqipëri, për mos ndërtimin e rrugës së Kosovës, kush? Pse nuk e duan udhën e shqiptarëve, rrugën e Kosovës të majtët shqiptarë?
Po ta donin do ta përshëndesnin e do ta vizitonin njëherë atë rrugë. Nuk kanë hallin e vjedhjeve të supozuara në atë rrugë. Por kanë hallin që ajo rrugë të mos bëhet. Se mund të jenë paguar që të mos bëhet ajo rrugë. Opozita socialisto-komuniste e vendit është kundër ndërtimit të rrugës së bashkimit me Kosovën, kundër udhës së shqiptarëve, kundër rrugës së jetës tonë, kundër urës që lidh kombin. Jo se rruga po kushton shtrenjtë, sipas tyre, sepse në fakt nuk po kushton shtrenjtë po të krahasohet me simotrat e saj në rajon e më tej, pasi aty nuk po ndërtohet një rrugë e zakonshme por autostrada e parë e vendit, aty po zhduken male, kodra, lugina, aty po transformohet relievi, aty po ndryshon gjithçka, aty po ndodh e pabesueshmja, aty po shembet mali, po rishembet sepse ka rreshqitë sërish e sërish. Opozita është kundër sepse nuk e don Kosovën. Nuk e don dhe pikë. Nuk don që shqiptarët e Kosovës të jenë prezent në Shqipëri. Që uikendin ta bëjnë në Shqipëri. Që të vijnë qindra mijëra prej tyre çdo fund jave në Shqipëri. Pasi ato janë ende të sëmurë të vijnë në Shqipëri. Të harxhojnë euro në Shqipëri. Të vijnë në det edhe në dimër e jo veç në verë.
Opozita shqiptare nuk do që të bëhet kjo rrugë edhe sepse në jetë të jetëve kjo rrugë do të ketë autor Sali Berishën. Do të mbajë emrin e Sali Berishës. Po të sillej ndryshe opozita socialkomuniste do të ndodhte që së paku njëherë drejtuesi i saj i radhës të shkonte ta vizitonte rrugën. Ti falenderonte ato mijëra punëtorë që punojnë 24 orë aty. Të falenderonte amerikanët dhe turqit që po e ndërtojnë atë rrugë. Dhe të vazhdonte të kërkonte llogari pastaj tek qeveria e të padiste qeverinë në organet e drejtësisië. Të artikulonte qartë se ne e duam rrugën, i duam amerikanët e turqit që po e ndertojnë koridorin e shqiptarëve, por jemi kundër abuzimeve të mundëshme, abuzime të cilat duhet t’i çertifikojë vetëm drejtësia por jo në konferencat e shtypit të morrave e mjaullitësve të opozitës apo në foltoren e parlamentit shqiptar. Të shkonin deputetët socialistë tek rruga, të mrekulloheshin, të njerzoheshin, të mos demonstronin urrejtje ndaj shqiptarëve të Kosovës, mosdashuri dhe përbuzje ndaj tyre, frikë pafund ndaj tyre, frikë prej antikomunizmit natyral të shqiptarëve të Kosovës, frikë ndaj mospranimit prej shqiptarëve të Kosovës të së majtës sllavo-ruse të Shqipërisë.
Por ato nuk e duan koridorin që bashkon shqiptarët. Sepse tremben. Dridhen. I tmerron Kosova, patriotizmi real e historik i saj. Dashuria e saj e pandreqshme ndaj Shqipërisë, që, gabimisht sot e gjithë ditën, e qujnë shteti amë, duke e e vetpërbuzur Kosovën, duke harruar se atë e kanë ëmë e atë, se aty janë që para diellit e para dreqit, që vend amë e kanë Kosovën po aq sa edhe Shqipërinë. Por e kanë nga dashuria pa kushte ndaj Shqipëqrisë duke mos menduar se bëjne gabim të rëndë dhe kënaqin tezën historike serbe. Të majtët shqiptarë, të mësuar historikisht të qeverisin një vend të izoluar, që të mos ketë mundësi të jetë i hapur, të behet i dijshëm, të mos kenë mundësi njerzit të shohin e të shihen prej të tjerëve, i kapin dridhmat po të hapet vendi, po të bëhet i lirë vendi, po të qarkullohet vendi. Të majtët kanë qenë historikisht kundër ndërtimit të rrugëve në vend. Sepse kështu kanë mundësuar mbajtjen e vendit si burg dhe mbajtjen e njerzve në burg të madh. Është e thjeshtë të vertetosh çfarë po them. Po të donte diktatori Enver Hoxha sot Shqipëria do të ishte si shumë vende të tjera të rajonit që kanë rrugë model, që nuk kanë lënë rajone të vendeve të tyre pa rrugë moderne. Edhe Titoja që nuk ishte shqiptar ia bëri rrugët Kosovës edhe pse ajo ishte shqiptare. Por diktatori Hoxha nuk donte të kishte rrugë Shqipëria sepse pastaj njerzit do të qarkullonin dhe do të ishin më të lirë. Ai donte t’i mbante në burg. Siç i mbajti për gjysmë shekulli. Por po të donte ai i kishte të gjitha mundësitë të shfrytëzonte skllaverisht shqiptarët siç ka bërë për gjëra të tjera dhe sot do të ishin të bëra të gjitha rrugët e vendit.
Të majtët shqiptarë edhe në vitet e sistemit demokratik nuk i bënë rrugët e vendit. Sepse nuk donin qarkullimin e shqiptarëve. Nuk donin që shqiptarët të njihnin Shqipërinë e aq më pak donin të njihnin vende e shtete të tjera. Ndaj sot nxënësit shqiptarë dinë të flasin për shkretëtirat afrikane e për plot imtësira të botës së largët dhe nuk dinë të flasin për Shqipërinë. Nuk din një nxënës gjirokastrit të flasë për Shkodrën siç shkodrani s’di për Gjirokastrën. Pa le më të dijë prishtinasi për korçarët a vlonjatët e anasjalltas. Kjo nuk ka ndodhur pa qëllim dhe nuk ndodh pa qëllim. Prandaj të majtët janë kundër rrugëve. Kundër rrugëve brenda Shqipërisë dhe jo më të jenë pro rrugës që bashkon kombin, që çliron Kosovën që e bën Shqiperinë urë për Europën. Po të shkonin përfaqësuesit socialistë të Shqipërisë të vizitonin rrugën do t’ia hiqnin vetës akuzën që u bëjne gjithë shqiptarët se të majtët janë kundër Kosovës shqiptare. Por ato nuk denjuan ta vizitonin rrugën. Dënjuan të shanin pafundësisht, ta urrenin pafundësiht, ta mallkonin pafundësisht, duke fshehur shkakun e vertetë të urrejtjes së tyre, duke e maskuar këtë shkak dhe duke u paraqitur para shqiptarëve sikur po ju dhemb se po abuzohet në atë rrugë.
Ajo rrugë për shqiptarët, për kombin, nuk ka çmim. Nuk ka çmim. Nuk kërkohet gjilpëra në kashtë kur bëhet fjalë për mrekullitë e njerzimit. Por një çmim i madh është sponsorizuar për ta sharë rrugën, për ta kundërshtuar rrugën, për të mos u bërë kjo rrugë. Problemi është se kush ka paguar më shumë për të sponsorizuar luftën politike e mediatike që i bëhet ndërtimit të rrugës së jetës së shqiptarëve, rrugës së Kosovës. Kush ka dhënë para më shumë si sponsor. Këtë nuk e di saktësisht por e ndjej, e prek përditë, e dëgjoj përditë. Sepse shoh njerëz me moral të dyshimtë, që nuk dinë të kenë minimum atdhedashurie që shigjetojnë helm kundër rrugës së jetës tonë. Sa para kanë futur në xhepat e tyre, para nga ata që ju prishen interesat strategjike, ekonomike, politike nga ndërtimi i kësaj rruge. Sepse sharësit profesionistë të rrugës së jetës tonë si vajtoret profesioniste janë paguar majmshëm për të sharë. Janë paguar majmshëm për ta ndaluar e penguar ndërtimin e kësaj rruge. Janë gati të kamikazohen veç të ndalet ndërtimi i rrugës. Dhe po u ndal ndërtimi i saj do të thotë që u rrënua Sali Berisha, u rrënua Bekteli amerikan, u rrënua Amerika. Dhe fituan ato që janë paguar prej 15 vitesh të pengojnë ndërtimin e rrugëve në Shqipqri. Ka 15 vjet që individë shpirtshitur në struktura të ndryshme të shtetit janë paguar nga antishqiptarë që të pengojnë ndërtimin e rrugeve të Shqipërisë. Sali Berisha duket se e di se kush ka marrë para për të penguar ndërtimin e gjithë rrugëve dhe sidomos ndërtimin e rrugës së Kosovës. Ai si duket e din se kush i ka dhënë ato para, nga kanë dalë ato para. Dhe ndaj e ka shpallur bast ndertimin errugës së jetës tonë. Bast që duket se do ta fitojë sa i përket të paktën segmentit që po ndërtojnë amerikanët e turqit, pasi për segmentet e tjera, mund të minojnë punën dhe afatet sponsorizimet që janë dhënë për ta penguar e sharë ndërtimin e kësaj rruge. Kjo duket se edhe puna në segmentet e tjera nuk të jep optimizëm se do të përfundojë në afat.
Të majtët shqiptarë u vetëdekonspiruan se kanë marrë para për ta sharë rrugën, për ta penguar rrugën derisa ato nuk e vizituan kurrë atë që të ndaheshin qartë me deshirën për ta ndërtuar rrugën dhe pastaj me kërkimin e qiqrrave në hell. Të majtët shqiptarë kanë zgjedhur më mirë të marrin një grumbull me para dhe të shajnë, mallkojnë e ndalojnë ndërtimin e rugës së sa të duan atdheun dhe të ardhmen e jashtëzakonshme që i jep këtij atdheu ndërtimi i asaj rruge, të ardhmen e jashtëzakonshme që do të kenë portet e ujrat shqiptare, gjithë teritori shqiptar. Ato si internacionalistë të pandreqshëm duan më shumë vendet e tjera që ua pakëson potencialet ndërtimi i kësaj rruge se sa duan Shqipërinë që i shtohen potencialet dhe mundësitë. Të duash Shqipërinë më shumë se këdo vend tjetër, nuk do të thotë se po urren vend tjetër, por të duash Shqipërinë tënde më pak se ndonjë vend tjetër, mendoj se kësaj i thonë të urresh vendin tënd. Duke pëmbledhur shkurt pra gjithë historinë them me bindje se opozitarët shqiptarë vetëm kanë marrë shumë para ndaj e shajnë rrugën dhe duan ta ndërpresin ndërtimin e saj që të mbetet gërmadha më e madhe e botës që do ta shëmtojë Shqipërinë në jetë të jetëve. Ose janë antishqiptarë të pandreqshëm, antishqiptarë rrace që duan vetëm të keqen e shqiptarëve, izolimin e shqiptarëve se ndryshe nuk mendojnë dot se mund të qeverisin e të drejtojnë në këtë vend të vogël që e kanë kafshuar, e coptuar ndër shekuj e mijëvjecarë.
Se çfarë sjell ndërtimi i rrugëve, cfarë zhvillimi e ndryshimi sjell ndërtimi i tyre kemi shembuj sa për ta vlerësuar. Shihni se cfarë ka ndodhur në aksin Tiranë - Durrës ose Fushë Kruje - Tiranë, ose shihni se cfarë po ndodh në aksin Lushnje - Fier. Shihni anash rrugës se cfarë po ndodh, cfarë ndryshimi ditor po ndodh. Mos mendoni se gjithmonë shqiptarët do të budallallepsen të ndertojnë vetëm karburante në çdo 100 metra rrugë. (Tmerr të mendosh se vendi ka mbi 2000 karburante kur i duhen maksimalisht 300 të tillë). Jo, do të ndodhë ndryshe me kalimin e pak viteve. Shkoni e pyesni se si është rivlerësuar toka kudo ku kalojnë rrugët. Ka vende që hektarin mund ta bleje me dyqind dollarë. Por sot metrin katror aty ku kalojnë rrugët nuk e blen dot me dy apo treqind dollarë. Po rivlerësohet toka kudo ku kalojnë rrugët. Kush nuk e deshiron këtë fakt pozitiv përveç të majtëve shqiptarë, apo më saktë përveç drejtuesve të të majtës shqiptare që nuk duan të humbasin sponsorizimet që u bëjnë antishqiptarët për të penguar ndërtimin e rrugëve në këtë vend. Për pak para bëhen mercenarë të së ligës, të antishqiptarizmnit.
Por koha do të rrjedhë dhe rruga e shqiptarëve, rruga e jetës tonë duket se do të përfundojë nëse do të qeverisë Sali Berisha. Si do t’ia bëjnë kalorësit e së keqës, shpifësit dhe sharësit e rrugës, si do të shkojnë në Kosovë, nga do të shkojnë nga Kosovë. A do të munden të hyjnë nëpër atë rrugë të udhëtojnë. Sepse është mallkim i rëndë të shash rrugën. Mallkim i rëndë si mallkimi kur shan vijën e ujit. Mallkim i rëndë që i bëhet tokës shqiptare. Kam frikë se kur të udhëtojnë të pacipët nëpër atë rrugë, ka mundësi të hapet rruga, të hapet toka e ti përpijë brenda. Se kjo tokë nuk i duron gjatë. Shkuan para ca ditësh në Kosovë drejtuesit socialistë. Dhe drejtuesit e Kosovës, në situatë paqartësie e të paqetë, i pritën drejtuesit socialistë shqiptarë. Nuk u thanë në Kosovë se pse shani rrugën tonë, rrugën e jetës tonë. Se nuk është më ai i madhi, i papërsëritshmi Ibrahim Rugova që tallej me socialistët shqiptarë – antishqiptarë dhe në vend që tu përgjigjej për pyetjet që i bënin ai u fliste për manin pranë selisë, për frutat e manit, për rakinë e manit dhe i poshtëronte deri në palcë për antishqiptarizmën që demonstronin ndaj Kosovës. Nuk u thanë se ju që luftoni të na mbyllet dera duke mos përkrahur rrugën e Kosovës, vini e na vizitoni por nuk e meritoni pritjen tonë por meritoni të mos lejoheni të shkelni në Kosovë derisa doni vdekjen e saj. Shkuan në Prishtinë dhe duke dashur të thonë se e duan Kosovën i bënë thirrje të mos pranonte ndërkombëtarët, i bënë thirrje kundër thirrjes që i binin kosovës mbrojtësit amerikanë që ia dhuruan asaj lirinë, pavarësinë dhe paqen që kanë në Kosovë. U bënë dhe u deklaruan më priftërinj se Papa. Kishin marrë edhe Majkon me vete. Majkon që t’u kujtonte atje se historia e Kosovës ka edhe emrin Majko. Pikë e zezë. Dhe kishin shkuar me 28 nëntor në ditën e pavarësisë së Shqipërisë, në ditën kur flamujt shqiptarë valviten në Kosovë dhe vetëm atje si askund në hapsirat shqiptare. Sepse ato ia dinë vlerën pavarësisë sepse u ka munguar gjatë edhe në ditët moderne në gjalljen tonë. Majkon me vete që tu kujtonte se ne jemi ata që nisëm rrugën Durrës - Prishtinë. Po, tre here deshën ta nisnin rrugën por nuk e nisën dot, sepse nuk ua prishinin dot qejfin fqinjëve e përtej fqinjëve që nuk e duan atë rrugë dhe nuk kishin tope për ta nisë e bërë atë rrugë. Po. Majko në këngë e bëri atë rrugë. Zhurmë u bë. Në Rrëshen tre herë u inagurua fillimi i punimeve me forcat tona gjeniere që kishin kamionë pa goma e traktorë pa goma e pa zingjirë e ushtarë me lopata të këputura. Por një gjë është tejet e sigurtë, për ata që e dinë se si funksionon shqiptari i Kosovës, si mendon dhe vepron ai. Edhe pse qeveritarët e ndryshëm të tyre, tejet të kompleksuar e të errur partiakisht, atje në sofrën e tyre mund të mos ia përplasnin në fytyrë urrejtjen drejtuesve socialistë të Shqipërisë, qytetari i Kosovës të saluton e respekton me një pordhë nëse del kundër rrugës së jetës së tyre, jetës së shqiptarëve, nëse del kundër të ardhmës së tij. Ata dinë të heshtin e të të përbuzin me heshtje sepse janë durimtarët më të mëdhenj të njerzimit, dinë të presin që zoti të hakmerret për ta, dinë të besatohen me kalorësit e mëdhenj të lirisë që natyrisht dhanë pëlqimin për ta bërë udhën e shqiptarëve dhe dërguan edhe Bektelin nga përtej oqeanit për ta bërë udhën e shqiptarëve.

Rexhep Shahu: Kush paguhet për të sharë Udhën e Shqiptarëve

Kush paguhet për të sharë Udhën e Shqiptarëve

Nga Rexhep Shahu

Dikush paguhet, sponsorizohet, dikush paguan, sponsorizon për të sharë e mallkuar udhën e shqiptarëve, rrugën e Kosovës, rrugën e jetës time, rrugën e jetës tonë, urën që lidh kombin e ndarë, rrugën Durrës - Kukës - Morinë. Dikush paguan majmshëm, rëndshëm që ajo rrugë të mallkohet, të pengohet, të mos ndërtohet, të shëmtohet. Ose së paku, në fund të fundit fare ajo rrugë të mbulohet e baltohet me korrupsion shtetëror të qeverisë së djathtë. Kori i korbave është i ngritur dhe krrokrret ditë e natë kundër rrugës. Drejtues të së majtës, zëdhënësa të saj, media të zellshme që s’dallojnë dot kush është kryesore e kush jo, me zëra anonimë (për fat asnjë gazetar serioz shqiptar me emër nuk e ka sharë rrugën), krrokrrasin kobshëm kundër rrugës së shqiptarëve. Pa mundur të na bindin se dëmi është më i madh se dobia e kësaj rruge.
Kush paguan? Kush paguhet? A thua kalecët e lehësit që lehin orë e çast kundër rrugës janë vertetë ato që i marrin paratë e sponsorizimeve, apo ato thjeshtë marrin kacidhet se janë mësuar të marrin kacidhe, para kusuri, dhe janë të tjerë njerëz - korba që rrinë në hije e flasin rrallë kundër rrugës, ato që kanë marrë shumat e panumëruara të parave që të shahet e mosndërtohet rruga e shqiptarëve.
Ajo po ndërtohet. Pra nuk bënë punë paratë tek qeverisja aktuale e shqiptareve për mosfillimin e ndërtimit të saj. Dikush duhet ta pengojë, shajë e mallkojë ndërtimin e saj, autorin e saj, ndërtuesin e saj. Anise autori është Sali Berisha dhe ndërtuesi është Amerika. Përfituesi është Kombi shqiptar dhe Europa dhe janë në përputhje të plotë mes tyre dhe në kundërshti të plotë me kundërshtarët e armiqtë e ndërtimit të saj. Kush e la Shqiperinë pa rrugë? Kush nuk e deshi Shqipërinë më rrugë të brendshme. Kush nuk e deshi rrugën e jetës tonë, rrugën e Kosovës, udhën apo arterien kryesore të shqiptarëve. Kush i hëngri paratë që janë sponsorizuar lumë për vite e vite me radhë për mosndërtimin e rrugëve në Shqipëri, për mos ndërtimin e rrugës së Kosovës, kush? Pse nuk e duan udhën e shqiptarëve, rrugën e Kosovës të majtët shqiptarë?
Po ta donin do ta përshëndesnin e do ta vizitonin njëherë atë rrugë. Nuk kanë hallin e vjedhjeve të supozuara në atë rrugë. Por kanë hallin që ajo rrugë të mos bëhet. Se mund të jenë paguar që të mos bëhet ajo rrugë. Opozita socialisto-komuniste e vendit është kundër ndërtimit të rrugës së bashkimit me Kosovën, kundër udhës së shqiptarëve, kundër rrugës së jetës tonë, kundër urës që lidh kombin. Jo se rruga po kushton shtrenjtë, sipas tyre, sepse në fakt nuk po kushton shtrenjtë po të krahasohet me simotrat e saj në rajon e më tej, pasi aty nuk po ndërtohet një rrugë e zakonshme por autostrada e parë e vendit, aty po zhduken male, kodra, lugina, aty po transformohet relievi, aty po ndryshon gjithçka, aty po ndodh e pabesueshmja, aty po shembet mali, po rishembet sepse ka rreshqitë sërish e sërish. Opozita është kundër sepse nuk e don Kosovën. Nuk e don dhe pikë. Nuk don që shqiptarët e Kosovës të jenë prezent në Shqipëri. Që uikendin ta bëjnë në Shqipëri. Që të vijnë qindra mijëra prej tyre çdo fund jave në Shqipëri. Pasi ato janë ende të sëmurë të vijnë në Shqipëri. Të harxhojnë euro në Shqipëri. Të vijnë në det edhe në dimër e jo veç në verë.
Opozita shqiptare nuk do që të bëhet kjo rrugë edhe sepse në jetë të jetëve kjo rrugë do të ketë autor Sali Berishën. Do të mbajë emrin e Sali Berishës. Po të sillej ndryshe opozita socialkomuniste do të ndodhte që së paku njëherë drejtuesi i saj i radhës të shkonte ta vizitonte rrugën. Ti falenderonte ato mijëra punëtorë që punojnë 24 orë aty. Të falenderonte amerikanët dhe turqit që po e ndërtojnë atë rrugë. Dhe të vazhdonte të kërkonte llogari pastaj tek qeveria e të padiste qeverinë në organet e drejtësisië. Të artikulonte qartë se ne e duam rrugën, i duam amerikanët e turqit që po e ndertojnë koridorin e shqiptarëve, por jemi kundër abuzimeve të mundëshme, abuzime të cilat duhet t’i çertifikojë vetëm drejtësia por jo në konferencat e shtypit të morrave e mjaullitësve të opozitës apo në foltoren e parlamentit shqiptar. Të shkonin deputetët socialistë tek rruga, të mrekulloheshin, të njerzoheshin, të mos demonstronin urrejtje ndaj shqiptarëve të Kosovës, mosdashuri dhe përbuzje ndaj tyre, frikë pafund ndaj tyre, frikë prej antikomunizmit natyral të shqiptarëve të Kosovës, frikë ndaj mospranimit prej shqiptarëve të Kosovës të së majtës sllavo-ruse të Shqipërisë.
Por ato nuk e duan koridorin që bashkon shqiptarët. Sepse tremben. Dridhen. I tmerron Kosova, patriotizmi real e historik i saj. Dashuria e saj e pandreqshme ndaj Shqipërisë, që, gabimisht sot e gjithë ditën, e qujnë shteti amë, duke e e vetpërbuzur Kosovën, duke harruar se atë e kanë ëmë e atë, se aty janë që para diellit e para dreqit, që vend amë e kanë Kosovën po aq sa edhe Shqipërinë. Por e kanë nga dashuria pa kushte ndaj Shqipëqrisë duke mos menduar se bëjne gabim të rëndë dhe kënaqin tezën historike serbe. Të majtët shqiptarë, të mësuar historikisht të qeverisin një vend të izoluar, që të mos ketë mundësi të jetë i hapur, të behet i dijshëm, të mos kenë mundësi njerzit të shohin e të shihen prej të tjerëve, i kapin dridhmat po të hapet vendi, po të bëhet i lirë vendi, po të qarkullohet vendi. Të majtët kanë qenë historikisht kundër ndërtimit të rrugëve në vend. Sepse kështu kanë mundësuar mbajtjen e vendit si burg dhe mbajtjen e njerzve në burg të madh. Është e thjeshtë të vertetosh çfarë po them. Po të donte diktatori Enver Hoxha sot Shqipëria do të ishte si shumë vende të tjera të rajonit që kanë rrugë model, që nuk kanë lënë rajone të vendeve të tyre pa rrugë moderne. Edhe Titoja që nuk ishte shqiptar ia bëri rrugët Kosovës edhe pse ajo ishte shqiptare. Por diktatori Hoxha nuk donte të kishte rrugë Shqipëria sepse pastaj njerzit do të qarkullonin dhe do të ishin më të lirë. Ai donte t’i mbante në burg. Siç i mbajti për gjysmë shekulli. Por po të donte ai i kishte të gjitha mundësitë të shfrytëzonte skllaverisht shqiptarët siç ka bërë për gjëra të tjera dhe sot do të ishin të bëra të gjitha rrugët e vendit.
Të majtët shqiptarë edhe në vitet e sistemit demokratik nuk i bënë rrugët e vendit. Sepse nuk donin qarkullimin e shqiptarëve. Nuk donin që shqiptarët të njihnin Shqipërinë e aq më pak donin të njihnin vende e shtete të tjera. Ndaj sot nxënësit shqiptarë dinë të flasin për shkretëtirat afrikane e për plot imtësira të botës së largët dhe nuk dinë të flasin për Shqipërinë. Nuk din një nxënës gjirokastrit të flasë për Shkodrën siç shkodrani s’di për Gjirokastrën. Pa le më të dijë prishtinasi për korçarët a vlonjatët e anasjalltas. Kjo nuk ka ndodhur pa qëllim dhe nuk ndodh pa qëllim. Prandaj të majtët janë kundër rrugëve. Kundër rrugëve brenda Shqipërisë dhe jo më të jenë pro rrugës që bashkon kombin, që çliron Kosovën që e bën Shqiperinë urë për Europën. Po të shkonin përfaqësuesit socialistë të Shqipërisë të vizitonin rrugën do t’ia hiqnin vetës akuzën që u bëjne gjithë shqiptarët se të majtët janë kundër Kosovës shqiptare. Por ato nuk denjuan ta vizitonin rrugën. Dënjuan të shanin pafundësisht, ta urrenin pafundësiht, ta mallkonin pafundësisht, duke fshehur shkakun e vertetë të urrejtjes së tyre, duke e maskuar këtë shkak dhe duke u paraqitur para shqiptarëve sikur po ju dhemb se po abuzohet në atë rrugë.
Ajo rrugë për shqiptarët, për kombin, nuk ka çmim. Nuk ka çmim. Nuk kërkohet gjilpëra në kashtë kur bëhet fjalë për mrekullitë e njerzimit. Por një çmim i madh është sponsorizuar për ta sharë rrugën, për ta kundërshtuar rrugën, për të mos u bërë kjo rrugë. Problemi është se kush ka paguar më shumë për të sponsorizuar luftën politike e mediatike që i bëhet ndërtimit të rrugës së jetës së shqiptarëve, rrugës së Kosovës. Kush ka dhënë para më shumë si sponsor. Këtë nuk e di saktësisht por e ndjej, e prek përditë, e dëgjoj përditë. Sepse shoh njerëz me moral të dyshimtë, që nuk dinë të kenë minimum atdhedashurie që shigjetojnë helm kundër rrugës së jetës tonë. Sa para kanë futur në xhepat e tyre, para nga ata që ju prishen interesat strategjike, ekonomike, politike nga ndërtimi i kësaj rruge. Sepse sharësit profesionistë të rrugës së jetës tonë si vajtoret profesioniste janë paguar majmshëm për të sharë. Janë paguar majmshëm për ta ndaluar e penguar ndërtimin e kësaj rruge. Janë gati të kamikazohen veç të ndalet ndërtimi i rrugës. Dhe po u ndal ndërtimi i saj do të thotë që u rrënua Sali Berisha, u rrënua Bekteli amerikan, u rrënua Amerika. Dhe fituan ato që janë paguar prej 15 vitesh të pengojnë ndërtimin e rrugëve në Shqipqri. Ka 15 vjet që individë shpirtshitur në struktura të ndryshme të shtetit janë paguar nga antishqiptarë që të pengojnë ndërtimin e rrugeve të Shqipërisë. Sali Berisha duket se e di se kush ka marrë para për të penguar ndërtimin e gjithë rrugëve dhe sidomos ndërtimin e rrugës së Kosovës. Ai si duket e din se kush i ka dhënë ato para, nga kanë dalë ato para. Dhe ndaj e ka shpallur bast ndertimin errugës së jetës tonë. Bast që duket se do ta fitojë sa i përket të paktën segmentit që po ndërtojnë amerikanët e turqit, pasi për segmentet e tjera, mund të minojnë punën dhe afatet sponsorizimet që janë dhënë për ta penguar e sharë ndërtimin e kësaj rruge. Kjo duket se edhe puna në segmentet e tjera nuk të jep optimizëm se do të përfundojë në afat.
Të majtët shqiptarë u vetëdekonspiruan se kanë marrë para për ta sharë rrugën, për ta penguar rrugën derisa ato nuk e vizituan kurrë atë që të ndaheshin qartë me deshirën për ta ndërtuar rrugën dhe pastaj me kërkimin e qiqrrave në hell. Të majtët shqiptarë kanë zgjedhur më mirë të marrin një grumbull me para dhe të shajnë, mallkojnë e ndalojnë ndërtimin e rugës së sa të duan atdheun dhe të ardhmen e jashtëzakonshme që i jep këtij atdheu ndërtimi i asaj rruge, të ardhmen e jashtëzakonshme që do të kenë portet e ujrat shqiptare, gjithë teritori shqiptar. Ato si internacionalistë të pandreqshëm duan më shumë vendet e tjera që ua pakëson potencialet ndërtimi i kësaj rruge se sa duan Shqipërinë që i shtohen potencialet dhe mundësitë. Të duash Shqipërinë më shumë se këdo vend tjetër, nuk do të thotë se po urren vend tjetër, por të duash Shqipërinë tënde më pak se ndonjë vend tjetër, mendoj se kësaj i thonë të urresh vendin tënd. Duke pëmbledhur shkurt pra gjithë historinë them me bindje se opozitarët shqiptarë vetëm kanë marrë shumë para ndaj e shajnë rrugën dhe duan ta ndërpresin ndërtimin e saj që të mbetet gërmadha më e madhe e botës që do ta shëmtojë Shqipërinë në jetë të jetëve. Ose janë antishqiptarë të pandreqshëm, antishqiptarë rrace që duan vetëm të keqen e shqiptarëve, izolimin e shqiptarëve se ndryshe nuk mendojnë dot se mund të qeverisin e të drejtojnë në këtë vend të vogël që e kanë kafshuar, e coptuar ndër shekuj e mijëvjecarë.
Se çfarë sjell ndërtimi i rrugëve, cfarë zhvillimi e ndryshimi sjell ndërtimi i tyre kemi shembuj sa për ta vlerësuar. Shihni se cfarë ka ndodhur në aksin Tiranë - Durrës ose Fushë Kruje - Tiranë, ose shihni se cfarë po ndodh në aksin Lushnje - Fier. Shihni anash rrugës se cfarë po ndodh, cfarë ndryshimi ditor po ndodh. Mos mendoni se gjithmonë shqiptarët do të budallallepsen të ndertojnë vetëm karburante në çdo 100 metra rrugë. (Tmerr të mendosh se vendi ka mbi 2000 karburante kur i duhen maksimalisht 300 të tillë). Jo, do të ndodhë ndryshe me kalimin e pak viteve. Shkoni e pyesni se si është rivlerësuar toka kudo ku kalojnë rrugët. Ka vende që hektarin mund ta bleje me dyqind dollarë. Por sot metrin katror aty ku kalojnë rrugët nuk e blen dot me dy apo treqind dollarë. Po rivlerësohet toka kudo ku kalojnë rrugët. Kush nuk e deshiron këtë fakt pozitiv përveç të majtëve shqiptarë, apo më saktë përveç drejtuesve të të majtës shqiptare që nuk duan të humbasin sponsorizimet që u bëjnë antishqiptarët për të penguar ndërtimin e rrugëve në këtë vend. Për pak para bëhen mercenarë të së ligës, të antishqiptarizmnit.
Por koha do të rrjedhë dhe rruga e shqiptarëve, rruga e jetës tonë duket se do të përfundojë nëse do të qeverisë Sali Berisha. Si do t’ia bëjnë kalorësit e së keqës, shpifësit dhe sharësit e rrugës, si do të shkojnë në Kosovë, nga do të shkojnë nga Kosovë. A do të munden të hyjnë nëpër atë rrugë të udhëtojnë. Sepse është mallkim i rëndë të shash rrugën. Mallkim i rëndë si mallkimi kur shan vijën e ujit. Mallkim i rëndë që i bëhet tokës shqiptare. Kam frikë se kur të udhëtojnë të pacipët nëpër atë rrugë, ka mundësi të hapet rruga, të hapet toka e ti përpijë brenda. Se kjo tokë nuk i duron gjatë. Shkuan para ca ditësh në Kosovë drejtuesit socialistë. Dhe drejtuesit e Kosovës, në situatë paqartësie e të paqetë, i pritën drejtuesit socialistë shqiptarë. Nuk u thanë në Kosovë se pse shani rrugën tonë, rrugën e jetës tonë. Se nuk është më ai i madhi, i papërsëritshmi Ibrahim Rugova që tallej me socialistët shqiptarë – antishqiptarë dhe në vend që tu përgjigjej për pyetjet që i bënin ai u fliste për manin pranë selisë, për frutat e manit, për rakinë e manit dhe i poshtëronte deri në palcë për antishqiptarizmën që demonstronin ndaj Kosovës. Nuk u thanë se ju që luftoni të na mbyllet dera duke mos përkrahur rrugën e Kosovës, vini e na vizitoni por nuk e meritoni pritjen tonë por meritoni të mos lejoheni të shkelni në Kosovë derisa doni vdekjen e saj. Shkuan në Prishtinë dhe duke dashur të thonë se e duan Kosovën i bënë thirrje të mos pranonte ndërkombëtarët, i bënë thirrje kundër thirrjes që i binin kosovës mbrojtësit amerikanë që ia dhuruan asaj lirinë, pavarësinë dhe paqen që kanë në Kosovë. U bënë dhe u deklaruan më priftërinj se Papa. Kishin marrë edhe Majkon me vete. Majkon që t’u kujtonte atje se historia e Kosovës ka edhe emrin Majko. Pikë e zezë. Dhe kishin shkuar me 28 nëntor në ditën e pavarësisë së Shqipërisë, në ditën kur flamujt shqiptarë valviten në Kosovë dhe vetëm atje si askund në hapsirat shqiptare. Sepse ato ia dinë vlerën pavarësisë sepse u ka munguar gjatë edhe në ditët moderne në gjalljen tonë. Majkon me vete që tu kujtonte se ne jemi ata që nisëm rrugën Durrës - Prishtinë. Po, tre here deshën ta nisnin rrugën por nuk e nisën dot, sepse nuk ua prishinin dot qejfin fqinjëve e përtej fqinjëve që nuk e duan atë rrugë dhe nuk kishin tope për ta nisë e bërë atë rrugë. Po. Majko në këngë e bëri atë rrugë. Zhurmë u bë. Në Rrëshen tre herë u inagurua fillimi i punimeve me forcat tona gjeniere që kishin kamionë pa goma e traktorë pa goma e pa zingjirë e ushtarë me lopata të këputura. Por një gjë është tejet e sigurtë, për ata që e dinë se si funksionon shqiptari i Kosovës, si mendon dhe vepron ai. Edhe pse qeveritarët e ndryshëm të tyre, tejet të kompleksuar e të errur partiakisht, atje në sofrën e tyre mund të mos ia përplasnin në fytyrë urrejtjen drejtuesve socialistë të Shqipërisë, qytetari i Kosovës të saluton e respekton me një pordhë nëse del kundër rrugës së jetës së tyre, jetës së shqiptarëve, nëse del kundër të ardhmës së tij. Ata dinë të heshtin e të të përbuzin me heshtje sepse janë durimtarët më të mëdhenj të njerzimit, dinë të presin që zoti të hakmerret për ta, dinë të besatohen me kalorësit e mëdhenj të lirisë që natyrisht dhanë pëlqimin për ta bërë udhën e shqiptarëve dhe dërguan edhe Bektelin nga përtej oqeanit për ta bërë udhën e shqiptarëve.

Tridhjetë vjet nëpër ferrin dhe burgjet komuniste në Kosovë e Shqipëri

Rexhep Shahu, u lind më 9 qershor 1960, në Bardhoc-Kukës.

Shkollën e mesme e kreu në Durrës në vitin 1980, pas tre vjete pune filloi studimet e larta për letërsi, në universitetin "Luigj Gurakuqi", Shkodër, të cilin e mbaroi më 1991. Pas punëve të ndryshme, ashtu siq dëshironte prej kohësh, ka tre vjet që punon gazetar në Radio - Kukësi.

Rexhep Shahu: Qazim Bllaca - njëri nga shtatë drejtuesit kryesorë të lidhjes së Dytë Shqiptare të Prizrenit

I

Qazim Bllaca, njëri nga të gjashtëmbëdhjetë fëmijët e Ramë Bllacës, patriotit që kishte penguar planet serbe për shpërnguljen e shqiptarëve në Turqi dhe këtë e kishte paguar me jetë, ndoqi gjurmët e të jatit dhe gjatë Luftës së Dytë Botërore përdori gjithë potencialin e vet intelektual për t'iu kundërvënë planeve shfarosëse çetnike dhe këtë edhe ky e pagoi me tridhjetë vjet burg në Kosovë e Shqipëri

Qazim Bllaca, njeri që i thirri në ndihmë trupat gjermane për të shpëtuar shqiptarët prej masakrave të ushtarëve dhe çetnikëve serbë në Bllacë, Suharekë e më gjerë në Kosovë

Të hënën, në moshën 90-vjeçare(18 korrik 2005), vdiq në Prizren Qazim Bllaca, njëri nga intelektualët e parë të Kosovës, një nga themeluesit e Lidhjes së Dytë të Prizrenit, gjatë viteve 1942-1944 deputet për Kosovën në Kuvendin Kombëtar të Shqipërisë me seli në Tiranë dhe nënministër në Qeverinë e Rexhep Mitrovicës. Është njeriu që kaloi mbi 30 vjet në burgjet komu­niste të Kosovës e të Shqipërisë, për të përfunduar në një heshtje të paza­konshme për personalitete të tilla gjatë dekadave të fundit të jetës në Prizren, pas kthimit nga Shqipëria në vitet e shtatëdhjeta, një kthim që kishte shqetësuar Beogradin, por që asokohe nuk e pati forcën ta trazonte përsëri. Ishin Mahmut Bakalli dhe Asllan Fazlia, dy funksionarë poli­tikë - të Partisë dhe të pushtetit, që e ndihmuan. Po japim në vazhdime shkrimin që autori e kishte hartuar deri sa protagonisti ishte gjallë.

Iu bashkua gjermanëve për t'i luftuar çetnikët serbë

Vështirë të ketë njeri aktiv në botën shqiptare, aktiv për të ditur rreth historisë sonë kombëtare rreth qëndresës kombëtare, sidomos gjatë Luftës së Dytë Botërore dhe dekadave të sundimit komunist, që të mos ketë dëgjuar për Qazim Bllacën.

Qyteti i lashtë i Prizrenit dhe Suhareka e kanë pritur dhe shpallur hero që ditën e parë të hyrjes së tru­pave gjermane në Prizren gjatë Luf­tës së Dytë Botërore. Sepse, Qazim Bllaca ishte ai njeri që i thirri në ndihmë trupat gjermane për të shpë­tuar shqiptarët prej masakrave të ushtarëve dhe çetnikëve serbë në Bllacë, Suharekë e më gjerë. Qazim Bllaca i doli atëherë në rrugë auto­kolonës gjermane, që vinte nga Qafa e Duhlës për në Prizren, dhe u dha ushtarëve gjermanë një letër të shkruar prej dorës së tij në gjerman­isht, në të cilën u tregonte se serbët po bënin kërdinë mbi popullsinë civile shqiptare, po i vrisnin e masa­kronin vetëm pse ishin shqiptarë etnikë në trojet e tyre, dhe u kërkonte ndihmë gjermanëve. Dhe ashtu u bë. Ushtarët gjermanë i vunë përpara çetnikët serbë dhe shpëtoi Bllaca e fshatrat përreth. Shpëtoi Suhareka, Prizreni e krejt Kosova. Po atë ditë Qazim Bllaca u priu gjermanëve, duke udhëtuar në krye të autoko­lonës gjermane, në automjetin e parë të saj drejt Prizrenit. Ai ishte njeriu që prezantoi shqiptarët para armatës zulmëmadhe gjermane. Udhëtoi me oficerët gjermanë, pa me sytë e tij se si kapitullonin serbët para gjermanë­ve, ata serbë që zi e gjëmë u k ishin shka­ktuar shqiptarëve brez pas brezi.

Patriotizmin e trashëgoi nga i ati, Ramë Bllaca

Natyrisht, aq sa i ka premtuar ajo kohë udhëtimi, Qazim Bllaca u ka folur oficerëve gjermanë për shqiptarët, për vuajtjet e tyre nën thun­drën serbe, për hiret e virtytet e bukura të shqiptarëve, për zakonet e lavdërueshme të tyre. Por sado pak t'u ketë folur Qazimi gjermanëve mirë për shqiptarët e keq për serbët, edhe vetë prezenca e tij i ka mikluar e bindur oficerët gjermanë për fis­nikërinë e shqiptarëve. Sepse realisht gjermanët kishin hasur në një fisnik shqiptar, i cili po u kërkonte ndihmë atyre të shpëtonte prej bar­barëve serbë bashkëkombësit e tij shqiptarët. Dhe kështu autokolona gjermane e grirë nga autovetura, ku rrinin dy oficerë gjermanë dhe Qazim Bllaca, hyri në Prizren, ku u pritën realisht si shpëtimtarë të shqiptarëve. Shqiptarët s'kanë pasur dhe s’kanë droje për këtë. Prizrenasit janë ndjerë mase të qetë e të lumtur bash pse kanë parë në krye të autokolonës germane Qazim Bllacën, të cilin e njihnin se ishte rritur e shkolluar në këtë qytet të lashtë, historik e krenar shqiptar. Që e njihnin si birin e patriotit të madh shqiptar Ramë Bllaca, i cili kishte kundërshtuar zbrazjen e Kosovës prej racës shqiptare, zbrazje e cila do të realizohej në bazë të marrëvesh­jeve të turpshme serbo- turke, birin e këtij deputeti shqiptar të parlamentit jugosllav, të cilin çetnikët serbë e vranë në pabesi, se nuk e mundnin dot.

Prizrenasit janë ndjerë ngrohtë që Qazim Bllaca, biri i patriotit Ramë Bllaca, është me oficerët gjermanë. Dhe që nga ajo ditë, Qazim Bllaca është hero në Prizren. Ani se veprim­taria e tij e mëvonshme është e bujshme në dobi të kombit e të çësht­jes shqiptare në tërësi, ani se kalvari i vuajtjeve të tij nëpër burgjet komu­niste, si ndëshkim pse ishte dhe është shqiptar, ia lartëson edhe më meritat e tij. Ani pse dashuria për Shqipërinë, për kombin, ani pse sakrificat dhe shërbimi ndaj tij në funksione nga më të nderuarat, u bënë shkak të torturohet tridhjetë vjet nëpër ferrin e burgjeve komu­niste në Kosovë e Shqipëri.

Pas misioneve patriotike - në burg

Kryetari i parë shqiptar i Bashkisë së Prizrenit Qazim Bllaca ishte njëri ndër nismëtarët dhe njëri nga shtatë drejtuesit krye­sorë të Lidhjes së Dytë Shqiptare të Prizrenit të 16 shtatorit të vitit 1943. Është nënprefekti i parë i Suharekës kur u bë administrata shqiptare në kohën e luftës së Dytë Botërore në prill 1941. Është kryetari i parë shqiptar i Bashkisë së Prizrenit që në qershor 1941. Gjatë viteve 1942 -1944 zgjidhet deputet për Kosovën në Kuvendin Kombëtar të Shqipërisë me seli në Tiranë, kohë kjo kur trojet etnike shqiptare, në pjesën dërmuese të tyre ishin bashkuar dhe qeveriseshin nga administratë shqiptare. Në vitin 1943 emërohet nën ministër i ekonomisë kombëtare në qeverinë e Rexhep Mitrovicës

Të përpiqesh që të rrokësh jetën e një personaliteti si Qazim Bllaca, është e vështirë, pasi përmasat e tij nuk zvogëlohen dot. Ndryshe do të ishte të shkruhej një libër për këtë njeri. Atëherë mund të shënoje diçka për të. Ndërsa ne në rastin tonë, vetëm mund të cekim telegrafisht jetën dhe bëmat e tij. Vetëm mund të themi shumë shkurt, se është i vetmi njëri i mbetur gjallë, si njëri ndër nismëtarët dhe njëri nga shtatë drejtuesit krye­sorë të Lidhjes së Dytë Shqiptare të Prizrenit të 16 shtatorit të vitit 1943. Është nënprefekti i parë i Suharekës kur u bë admin­istrata shqiptare në kohën e Luftës së Dytë Botërore në Prill 1941. Është kryetari i parë shqiptar i bashkisë së Prizrenit që në qershor 1941. Gjatë viteve 1942 -1944 zgjidhet deputet për Kosovën në Kuvendin Kombëtar të Shqipërisë me seli në Tiranë, kohë kjo kur trojet etnike shqiptare, në pjesën dërmuese të tyre ishin bashkuar dhe qev­eriseshin nga administratë shqiptare. Në vitin 1943 emërohet nën ministër i ekonomisë kombëtare në qeverinë e Rexhep Mitrovicës, qeveri kjo e gjithë hapësirës shqiptare, qeveri kjo që kundërshtonte rreptë italianët që i kishin hequr Shqipërisë përfaqësitë e saj diplomatike jashtë, që i kishte cenuar flamurin kombëtar shqiptar etj.. Në këtë detyrë Qazim Bllaca qën­droi deri në nëntor 1944 kur e morën pushtetin komunistët në Tiranë dhe në Jugosllavi. Një muaj më vonë Qazimi arrestohet te dajat e tij në fshatin Budakovë të Suharekës, prej OZNA-s serbe dhe e burgosin në Prizren. Më pas e dërgojnë në burg në Prishtinë. Në qershor 1945 e ekstradojnë në burgun e Tiranës. Por në vend që komunistët shqiptarë ta lëshonin prej burgut, në Tiranë fillon kalvari i llahtarshëm i torturave e i vetmisë. Dy vjet hetuesi. Më pas gjykata ushtarake e dënon me njëzet vjet burg të rëndë. Pastaj nga burgu i vogël qeli në Burrel e Tiranë, e hed­hin në një burg më të madh - intern­im në fshatin Shtyllas në Levan të Fierit për 13 vjet. Dhe gjithë kjo udhë e mundimshme ferri, vetëm e vetëm pse qe shqiptar, pse e deshi Shqipërinë, Kosovën, kombin të cilit i përkiste, pse bëri për ta, pse sakri­fikoi për ta, pse urrente serbët të cilët veç të zeza i kishin sjellë kombit shqiptar.

Të heshtësh për Qazim Bllacën, për këtë shqiptar vigan, fisnik gjith­sej, siç ka heshtur historiografia jo­në, gazetarët dhe shkrimtarët shqiptarë, është njëlloj sikur të kalosh në këmbë bri një mali të lartë e të thuash se nuk e kam parë malin. Gjithsesi është një mëkat i ynë. Se nuk i kemi trokitur në derë këtij njeriu që të mëson si të jesh shqiptar i denjë, që të mëson se si të nderojnë të tjerët, që të mëson se si e pse të jesh krenar që je shqiptar. Sa na është dashur e s'e kemi thirr kur kemi ecë nëpër terr. E shpesh mendoj se nuk kemi dashur të na e tregojë udhën. E kemi dashur terrin, qorrsokakun. Se nuk kemi qenë fisnikë që ta thirrnim Qazimin e shokët e tij. Kemi pasur ngaherë drojën se na zë nën vete. Se nuk kemi guxuar as t'i rrimë përballë për shkak të madhështisë së tij, për shkak të potencës së tij.

Qazimi, i treti nga 16 fëmijët e Ramë Bllacës

Qazim Bllaca, i treti djalë ndër 16 fëmijët e Ramë Bllacës, u lind në fshatin Bllacë të Suharekës, me 9 maj 1915. Fëmijëri e pazakontë për këtë djalë i cili pati privilegjin që i ati i tij shumë i njohur ta përkëdhelte dhe ta mbante me vete në odat e burrave të cilat në atë kohë e thuajse gjithmonë për shqiptarët kanë qenë univer­sitete të filozofisë e urtisë popullore. Por fat ishte për këtë djalë se në odat ku rrinte Ramë Bllaca flitej pa nda për hallet e popullit dhe për çështjet e mëdha të kombit. Se Rama ishte poli­tikan dhe për shkak të përgjegjësive që kishte marrë mbi vete, ai sun­donte me dije e urti odat e burrave. Përfitimi ishte i dyanshëm. Rama lazdrohej me Qazimin e ndërsa ky ngjizej me patriotizëm pasi në odën e Ramës vinin mysafirë të ndryshëm e nga të gjitha anët.

Ndonëse vetë Ramë Bllaca ishte deputet në parlamentin e Jugosllavisë, ai ishte njeri i pashkollë. Kështu, sipas tij, njeriu i pa shkol­lë është si njeriu pa sy. Ndoshta mu për këtë shkak, ai kishte vendosur që djalin e tij Qazimin ta shkollonte. Por atëhere Bllaca nuk kishte shkollë. Kështu që shkollimi mund të bëhej vetëm në qytete si Prizreni.

Pasi kishte mësuar në fëmijërinë e njomë në odën e burrave në prehër të Ramë Bllacës, pasi kishte dëgjuar e mësuar eposin legjendar të kresh­nikëve të bjeshkëve tona Mujo e Halili, po vinte dita që Qazimi të nda­hej nga familja e vendlindja e tij Bllaca për të nisur shkollimin sis­tematik.

Në moshën gjashtëvjeçare_, pikër­isht në vitin 1921, një ditë të bukur, Qazim Bllaca hyp në prehër të babait të tij në atkinë e bardhë pasi për­shëndetet me nënën dhe të tjerët e familjes dhe i shoqëruar edhe nga tre - katër burra të tjerë niset drejt Prizrenit. Drejt atij qyteti që i ishte dukur se është në fund të botës dhe jo veç tridhjetë km larg vendlindjes së tij. Babai i tij kishte biseduar me do miq të vet që ishin prej Zhuri, por që ishin banorë të hershëm të Prizrenit, që djali i tij të rrinte në shtëpinë e tyre. Dhe kështu Qazim Bllaca që në moshën 6-vjeçare u bë edhe me një familje të dytë, që ishte familja e vëllezërve Hasan e Hysen Zhurit.

Sapo mbërrin në Prizren dhe ven­doset në këtë familje të re njomëzaku 6 vjeçar ndeshet  me vështirësi të shumta. Në familjen ku banonte flitej herë shqip e herë turqisht. Në shkol­lë mësohej në gjuhën serbe pasi nuk mund të mendohej për shkolla në gjuhën shqipe. Serbishtja ishte gjuha zyrtare e pushtuesit. Turqishtja për­dorej si gjuhë që të bën të dukesh me kulturë, të bën të dukesh qytetar. Ndërsa shqipen në atë kohë, si edhe sot në grupe të caktuara në Prizren e konsideronin si gjuhë të katun­darëve. Kështu pra që në moshën 6 vjeçare Qazim Bllaca detyrohet të përdorë tri gjuhë.

Ende pa e mësuar gjuhën amtare shqipe, duhej të mësonte serbishten që ishte gjuhë e mësimeve në shkollë. Duhej të mësonte turqishten që ishte gjuhë e përdorshme në familjen ku jetonte dhe gjuhë e rrugës dhe e shokëve me të cilët rrinte. Natyrisht që kjo nuk ishte e lehtë për një 6 - vjeçar. Aq më tepër ndjehej në pozitë të vështirë kur shkonte me pushimet e verës në Bllacë ku e përqeshnin shokët se nuk e fliste gjuhën shqipe si ata. Por pushimeve të verës ecte mirë me shqipen. E kur shkonte në shkollë prapë në Prizren e përqeshnin shokët e shkollës se e fliste më rëndë turqishten.

Sa mbaron shkollën fillore, regjistrohet në gjimnaz në Prizren. Kjo natyrisht me vështirësi pasi ser­bët nuk donin që nxënësit shqiptarë të shkolloheshin nëpër shkolla më të larta. Por edhe kur mundeshin të regjistroheshin shqiptarët në shkol­la të mesme, serbët gjenin mënyra për t'i larguar nga shkolla. Ose i rrë­zonin në provime, ose gjenin plot shkaqe për t'i larguar nga shkolla. Nga 20-30 nxënës shqiptarë që mund të fillonin gjimnazin, vetën dy-tre prej tyre mund ta vazhdonin e ta mbaronin. Veç këtyre vështirësive, për Qazim Bllacën kishte edhe probleme të tjera si shkaqe për ta thyer apo larguar nga shkolla. Edhe pse nxënës i shkëlqyer, ai rrezikohej sepse ishte i biri i shumë të njohurit Ramë Bllaca, që ishte halë në sy të serbëve për patriotizmin dhe shqiptarizmin e tij, për kundërshtitë e mëdha që kishte ai ndaj regjimit shovinist serb e veçanërisht kundër politikës serbe që kërkonte me çdo kusht ta shpopullonte Kosovën prej shqiptarëve duke i dëbuar ata edhe nëpërmjet mar­rëveshjeve të turpshme serbo - turke, të turpshme e antishqiptare për të dyja palët si serbët ashtu edhe turqit.

II

Shqiptarët në Kosovë vriteshin në Shqipëri - burgoseshin

Kryetari i Bashkisë së Prizrenit, deputeti i Kuvendit Kombëtar Shqiptar, nënministri i Ekonomisë Kombëtare, njëri ndër kryesorët në Lidhjen e Dytë Shqiptare të Prizrenit, Qazim Bllaca, arrestohet pse i ka kontribuar kombit të tij dhe fillon kalvarin e rëndë të burgjeve komuniste dhe të internimeve për " mëkatet " që kishte bërë në dobi të çështjes kombëtare shqiptare, për të kaluar nëpër burgjet e Kosovës e të Shqipërisë vitet e moshës më të mirë

Prizreni, qyteti të cilin e pa pasi kishte mbushur gjashtë vjet, por ku do të nis ngjitja e Qazim Bllacës në hierarkinë e pushtetit dhe ku do ta përfundo­jë jetën pas shumë vjetësh të kaluar nëpër burgje - në Kosovë e Shqipëri

Duke qenë i paqetë në Prizren vetë Qazimi, por edhe Rama për të birin, ai vendos që ta dërgojë për studime diku larg ku të mos njihej se i biri i kujt ishte e të mos i kanosej kjo gjë si rrezik të birit. Për këtë ai zgjedh shkollën e mesme në Kragujevac të Serbisë ku kishte edhe një internat - konvikt. Kjo u bë e mundur prej Ramë Bllacës pasi si deputet që ishte në parlamentin jugosllav ai e njihte ministrin e Arsimit të asaj kohe dhe e rregulloi shkollimin e të birit në këtë qytet ku studionin kryesisht nxënës të Serbisë Jugore e të Maqedonisë. Në këtë kon­vikt, nga 300 nxënës vetëm 4 ishin shqiptarë bashkë më Qazim Bllacën. Njëri ishte Hajri Zeno, çam nga fshati Konispol i Sarandës, i ikur si emigrant i ndjekur nga Ahmet Zogu. Ky shok i Qazim Bllacës ishte më i rritur dhe stu­dionte në klasën e tetë. I dyti shqiptar në këtë shkollë të mesme në Kragujevac ishte Imer Rashidi prej rrethinave të Strugës që studionte në klasën e shtatë. I treti shok ishte Sokol Dobroshi prej Gjakove, edhe ky në klasën e shtatë. Ndërsa vetë Qazimi ishte në klasën e pestë.

Gjatë viteve të studimit në Kraguje­vac, Qazimin shkonte dhe e takonte i ati i tij Rama. Ia pati njohur edhe të tre shokët shqiptarë. Kishte një dobësi më të madhe për çamin Hajri Zeno sidomos për të folurën e tij në gjuhën shqipe.

Në qershor 1936 mbaron shkollën në Kragujevac dhe në vjeshtë të këtij viti fillon studimet e larta në fakultetin juridik në Beograd, duke plotësuar kështu edhe dëshirën e babait të tij Ramës. Fakultetin e vazhdon deri me 6 prill 1941 kur bombardohet Beogradi prej gjermanëve, kur edhe tre muaj do të diplomohej në drejtësi. Kështu lufta ia ndërpret studimet. Me trenin e fundit që largohej nga Beogradi me 6 prill 1941 Qazimi vjen në Kosovë, në Mitrovicë. Pas tri ditë udhëtimi në këmbë nëpër Drenicë, kthehet në vendlindje në Bllacë, i shoqëruar gjatë gjithë udhë­timit me studentin gjakovar Tahir Ibrani. Vjen në shtëpi i përmalluar pas dhjetë vjetësh shkollimi e mungese në vendlindje.

Serbët po hakmerreshin mbi shqiptarët për humbjet që i pësonin nga gjermanët

Babën Ramë nuk e gjen se ia kishin vrarë serbët. Ishte duke vazhduar Lufta e Dytë Botërore, luftë kjo që dashje pa dashje ishte në të mirë të shqiptarëve të Rogovës pasi do t’i çliro­nte për do kohë prej zgjedhës serbe dhe do të bashkonte pjesën më të madhe të trojeve shqiptare nën një administratë shqiptare me gjuhën shqipe, luftë kjo që do të bënte realitet për do vjet ëndr­rën e gjithmonshme shqiptare për të qenë një shtet e një komb.

Përpjekja e pasukses për arratisje në itali Pas nëntë vjet burg të rëndë në Burrel e sjellin në burgun e Tiranës ku dhe plotëson gjithsej 17 vjet e gjysmë burg. Dy vjet e gjysme burg i falën nga amnistitë. Me 14 prill 1962 Qazim Bllaca lirohet nga burgu i Tiranës. Por pa ia hequr hekurat nga dora, pa e lënë të lirë asnjë ditë, ashtu të lidhur e dërgojnë në internim në fshatin Shtyllas në Levan të rrethit Fier. Nga qelia e vogël e burgut e hedhin në një qeli pak më të madhe ku duhej të provonte kushtet e rënda edhe të stërmundimit fizik. Pamundësia për të mbijetuar e detyrojnë të marrë rrezikun në sy për të provuar arratis­jen nëpërmjet detit për në Itali. Bashkë me dy shokë të tij të internimit Qazim Vula nga Gjakova dhe Hazir Halimi nga një fshat i Vushtrisë vendosin të arratisën për në Itali me një barkë gjysmëmotorike. Këtë barkë e ndërtoi Qazim Vula që ishte mekanik dhe marangoz i zoti. Por mjerisht barka nuk u bëri ballë dallgëve të detit. Dallgët e kthenin mbrapsht dhe e mbushnin me ujë. Pas natës që e provuan udhëtimin dhe nuk eci, qëndruan edhe gjithë ditën të fshehur në bregdet për të pritur natën tjetër për ta provuar prapë udhëtimin për Itali. Por rojet bregdetare i shohin dhe i arrestojnë të tre.

Por pas vetëm tri ditë pushimi në familjen e tij në Bllacë, për Qazimin do të niste udha e gjatë në shërbim të atd­heut e të kombit shqiptar. Për të mësuar më shumë se ç'po ndodhte në Kosovë kur dihej se Gjermania kishte sulmuar Jugosllavinë Qazim Bllaca bashkë me kushëririn e tij Zeqë Mehmetin dalin në Duhël ku ishte qendra e komunës dhe pastaj në Qafë-Duhël në udhën kryesore që lidhte Prizrenin me qendrat e tjera të Kosovës. Ndërkohë xhandarët dhe çet­nikët serbë ishin tërbuar për shkak të humbjes së ushtrisë serbe para armatës gjermane, dhe egërsinë e tyre, dufin e tyre po e nxirrnin duke vrarë e masakruar shqiptarë. Bash për këtë Qazim Bllaca kishte shkruar një letër në gjermanisht dhe donte t'ua jepte ushtarëve gjermanë kur të kalonin në rrugë, letër në të cilën ai u tregonte gjer­manëve se popullsia shqiptare është në rrezik zhdukje prej serbëve dhe ai u kërkonte ndihmë për të shpëtuar shqiptarët. Pas një pritje bukur të gjatë në udhë në Duhël, vjen një triçikël gjer­mane. Për ta ruajtur Qazimin se mos po i ndodhte gjë prej gjermanëve, Zeqë 3lehmeti ngre dorën me gjithë letër lart dhe tricikla gjermane ndalet. E marrin letrën ushtarët gjermanë, e lexojnë dhe vazhdojnë me shpejtësi në drejtim të Ferizajt apo Shtimes. Duke pritur se mos po vjen ndonjë autokolonë gjer­mane, ra nata. Ashtu në këmbë të dy nisen drejt Ferizajt me parandjenjën se do të vijë ndonjë autokolonë gjermane. Pasi e kalojnë Grykën e Carralevës, ja ku vjen një autokolonë e gjatë gjer­mane. i shmangën pak nga rruga. Kur afrohet xhipi i parë, Qazimi me atë pak gjermanishte që dinte u flet ushtarëve thonë të hipte në xhip dhe e marrin me vete. Gjatë rrugës Qazimi i tregonte një oficeri gjerman për situatën e vështirë nëpër të cilën po kalonin shqiptarët prej sulmeve e zhdukjeve fizike që ki­shin ndërmarrë serbët ndaj tyre. Kur autokolona gjermane mbërrin në Du­hël te komuna, disa tanke gjermane dhe mjete të tjera filluan të godasin kundër serbëve që dukeshin duke ikur nëpër shpatijet aty pranë. Pastaj autokolona gjermane rimerr udhë në drejtim të Suharekës e Qazim Bllaca vazhdon të qëndrojë në veturën që i printe autokolonës gjermane dhe t'u shpjegojë oficerëve gjermanë çfarë ata donin, por sidomos për reprezaljet serbe ndaj shqiptarëve që jetonin në trojet e tyre etnike.

Ngritja dhe rënia në hierarkinë e pushtetit shqiptar

Kështu duke shoqëruar autoko­lonën gjermane që në Prizren e kudo në Kosovë pritej mirë pasi gjermanët po dëbonin serbët prej Kosove dhe shfaqnin simpati për shqiptarët, Qazim Bllaca hyn në Prizren. Që nga ajo ditë në memorien e njerëzve që e njihnin dhe po e shihnin mes gjermanëve, Qazim Bllaca nis e lartësohet, nis e lavdërohet prej popullit shqiptar. Dhe prania e tij mes gjermanëve i kon­siderohet bëmë e madhe në dobi të shqiptarëve, siç edhe ishte në të vërtetë. Nga Prizreni ai e shoqëron autokolonën gjermane deri në fshatin Vlashnje të Vrrinit ku autokolona pas një pushimi disaorësh pasi ia kishte arritur qëllimit - mundjen e ushtrisë serbe - kthehet përsëri në drejtim të Shtimes e për më tej. Me gëzim të ligjshëm brenda vetës për sa kishte bërë, por edhe me një trishtim të brendshëm pasi kishte mësuar prej ofi­cerëve gjermanë kur pushonin në Vlashnje se Shkupi nuk do t'i jepej Shqipërisë por Bullgarisë, Qazim Bllaca e shoqëron autokolonën gjer­mane në kthim deri në Shtime dhe aty ­kërkon të zbresë. Aty natën vonë nda­het prej gjermanëve për t'u kthyer mbrapsht për në Bllacë ku dhe qëndroi vetëm disa ditë.

Pasi qëndron dhe pushon vetëm pak ditë në familje, i vjen lajmi se duhet të paraqitet në qendër të Prefekturës në Prizren që kishte nisur të vepronte si administratë e re shqiptare. Sapo shkon në Prizren ia komunikojnë emërimin si nënprefekt i Suharekës. Kështu u emërua nënprefekti i parë i Suharekës si administratë e re shqiptare që po kon­solidohej me shpejtësi, në gjuhën shqipe dhe nga shqiptarë. Por këtë detyrë Qazim Bllaca e ushtron vetëm tre muaj. Pasi Komisariati i Lartë Civil për Kosovë, Strugë e Dibër, i cili ishte organi më i lartë qeveritar i asaj kohe, e emëron Qazim Bllacën kryetar të Bashkisë së Prizrenit. Këtë funksion të lartë në këtë qytet të lashtë në të cilin kishte hyrë vetëm 6 vjeç ai e ushtron për një vit me ndershmëri, devocion e dashuri. Kështu Qazim Bllaca u bë kryetari i parë shqiptar i Bashkisë së Prizrenit nën pushtetin e përgjithshëm shqiptar e kur shumica e trojeve shqiptare ishin të bashkuara e të drej­tuara nga administratë shqiptare. Ai kështu pati mundësinë fi shërbejë këtij qyteti që e kishte rritur, këtij qyteti ku jetonte familja e mikut të babait të tij Hamdi Saraçit (Bytyçi), nëna e tij Meleqe Hanëmi që ishte kujdesur aq shumë për Qazimin.

Pas një viti në këtë detyrë, kur administrata shqiptare po konsolido­hej, Qazim Bllaca zgjidhet deputet për në Kuvendin Kombëtar në Tiranë bashkë me deputetët e tjerë të trojeve të lira të Kosovës.

Fillon jeta e ngjeshur e aktive poli­tike e kombëtare për çështjet që shqiptarët i kishin në rend të ditës si konso­lidimin e pushtetit dhe shtrirjen e tij kudo në hapësirat shqiptare. Në shta­tor të vitit 1943 Qazim Bllacën e gjejmë njeri shumë aktiv në komisionin nis­mëtar për themelimin e Lidhjes së Dytë Shqiptare të Prizrenit. Në kuvendin e parë të kësaj Lidhje të Dytë Shqiptare të Prizrenit që fillon punimet me 16 shtator 1943 dhe ku marrin pjesë përfaqësues nga gjithë qendrat Shqiptare, Qazim Bllaca zgjid­het anëtar i Komitetit Ekzekutiv të Lidhjes që përbëhej nga shtatë anëtarë. Në vitin 2002 është i vetmi njeri i gjallë nga kryesorët e Lidhjes së Dytë Shqiptare të Prizrenit.

Po në vitin 1943, një muaj më vonë e pikërisht në tetor 1943, Qazim Bllaca zgjidhet delegat i rrethit të Suharekës për në Kuvendin Kushtetues të Shqipërisë që u mbajt në Tiranë në tetor 1943. Ky kuvend kombëtar nxori edhe qeverinë e tij. Kryeministër u caktua Rexhep Mitrovica. Duke ia njohur aftësitë dhe meritat si dhe përcaktimin për çështjen kombëtare. Qazim Blla­cën e emërojnë nënministër të ekonomisë kombëtare. Detyrën e nënministrit në qeverinë e Rexhep Mitrovicës e ka ushtruar deri në nëntor 1944 kohë kur erdhën komunistët dhe morën pushtetin në Tiranë.

Arrestimi në fshatin Budakovë

Tani fillon absurdi. Tani fillon koha e zhgërryerjes së heronjve. Fillon epoka gjysmëshekullore e mosmirën­johjes, e fshirjes së kujtesës historike kombëtare, epoka e varrosjes së vlerave kombëtare. Mashtrimi i madh ishte bërë. Më i madhi mashtrim në historinë e kombit shqiptar. Kosova iu la Titos, iu la Jugosllavisë se ashtu deshi Titoja. Dhe Tirana u bë vartësja më besnike e Titos. Shqiptarët mbetën pa atdhe. Në Kosovë vriteshin - në Shqipëri burgoseshin. Ose në Shqipëri vriteshin - në Kosovë burgoseshin. Për të vërtetuar se qeveria e Tiranës ishte nën urdhrat e Beogradit u deshën vetëm pak ditë. Dhe shembulli i madh u dha. Qazim Bllaca me atribute të shumta për çështjen kombëtarë nuk ka vend më në Shqipëri. Vjen në Kosovë. Por me 24 dhjetor, veç një muaj pas marrjes së pushtetit komunist në Tiranë, arrestohet në fshatin Budakovë te dajat e tij, prej forcave partizane të OZNA-s, forca partizane këto që komandoheshin prej Ali Shukrisë. E dërgojnë në Suharekë bashkë me pesë të arrestuar të tjerë dhe prej andej i dërgojnë në OZNA-n e Prizrenit. Sa e mbrapshtë kishte ard­hur koha. Kryetari i Bashkisë së Priz­renit, deputeti i Kuvendit Kombëtar Shqiptar, nënministri i Ekonomisë Kombëtare, njëri ndër kryesorët në Lidhjen e Dytë Shqiptare të Prizrenit, arrestohet pse i ka kontribuar kombit të tij dhe fillon kalvarin e rëndë të burgjeve komuniste dhe të intern­imeve për "mëkatet" që kishte bërë në dobi të çështjes kombëtare Shqiptare.

Pas një jave, dhe pikërisht me 31 dhjetor 1944, natën e vitit të ri e trans­ferojnë nga Prizreni në burgun e Prishtinës ku e mbajnë deri në qershor 1945. Pastaj e kthejnë për në burgun e Prizrenit. Por, veç për dhjetë ditë. Pastaj e nisin për në burgun e Tiranës. Kosova nuk po e mbante më birin vet, heroin e vet... Se nuk ia duronte dot shqiptarizmin. Dhe po ia shiste Tiranës komuniste. Që atje të lante "mëkatet" që kishte bëre Qazim Bllaca.

Nga qelia e vogël në qeli të madhe

Vetëm dhjetë ditë qëndroi në burgun e Prizrenit dhe jugosllavët e dorëzojnë tek organet e sigurimit të shtetit të cunguar shqiptar Për të dhënë llogari atje pse kishte kërkuar e luftuar për tërësinë e Shqipërisë etnike, pse kishte organizuar e drejtuar punën për kon­solidimin e administratës mbarëshqiptare, pse kishte luftuar që Kosova të mos ndahej e Shqipëria të mos mbetej sakate, pse e kishte konsideru­ar të padrejtë e të paqenë kufirin Kosovë - Shqipëri. Por kjo që ishte në kundërshtim me marrëveshjen që kishin komunistët shqiptarë me jugosllavët, të cilët u kishin lënë të qev­erisnin vetëm Shqipërinë e sotme administrative dhe edhe këtë gjith­monë nën urdhrat e jugosllavëve.

Nga fundi i qershorit 1945 jugo­sllavët ua dorëzojnë Qazim Bllacën organeve të sigurimit të Shqipërisë. Dy ditë qëndron në burg në Kukës, tri ditë në burg në Shkodër dhe përfundon në birucat e sigurimit të shtetit në Tiranë. Pas do ditësh e dërgojnë në burgun e Tiranës, Dy^- vjet hetuesi dhr në fund, në janar 1947 e nxjerrin në gjyq ushtarak në gjykatën e garnizonit të Tiranës dhe ku e dënojnë me 20 vjet burg të rëndë. Në fund të vitit 1947 e dërgojnë për të vuajtur dënimin në burgun e Burrelit. Pas nëntë vjet burg të rëndë në Burrel, e sjellin në burgun e Tiranës ku dhe plotëson gjithsej 17 vjet e gjysmë burg. Dy vjet e gjysmë burg i falën nga amnistitë.

Me 14 prill 1962 Qazim Bllaca lirohet nga burgu i Tiranës. Por pa ia hequr hekurat nga dora, pa e lënë të lirë asnjë ditë, ashtu të lidhur e dërgojnë në internim në fshatin Shtyllas në Levan të rrethit Fier. Nga qelia e vogël e burgut e hedhin në një qeli pak më të madhe ku duhej të provonte kushtet e rënda edhe të stërmundimit fizik. Pamundësia për të mbijetuar e detyrojnë të marrë rrezikun në sy për të ­provuar arratisjen nëpërmjet detit në Itali. Bashkë me dy shokë të internimit Qazim Vula nga Gjakova dhe Hazir Halimi nga një fshat i Vushtrisë vendosin të arratisën për në Itali me një barkë gjysmëmotorike. Këtë barkë e ndërtoi Qazim Vula që ishte mekanik dhe marangoz i zoti. Por mjerisht barka nuk u bëri ballë dall­gëve të detit. Dallgët e kthenin mbrap­sht dhe e mbushnin me ujë. Pas natës që e provuan udhëtimin dhe nuk eci, qëndruan edhe gjithë ditën të fshehur në bregdet për të pritur natën tjetër për ta provuar prapë udhëtimin për Itali. Por rojet bregdetare i shohin dhe i arrestojnë të tre.

III

Rikthimi në Kosovë pas tridhjetë vjetësh të kaluara në burgjet e Shqipërisë

Pas kthimit në Kosovë, më 1975, Qazimi, duke mos pasur se për çfarë të mire t'u tregonte njerëzve për Shqipërinë, vendos të mos u tregojë njerëzve as për të keqën, komunizmin, që e kishte mbërthyer për fyti Shqipërinë...Mbase edhe nuk do ta besonin njerëzit se Shqipëria vuante prej një regjimi komunist çnjerëzor e gjakatar, se nuk donin dhe nuk mundnin ta besonin

Kur u rikthye në Bllacë vetëm dy-tre vetë po njihte në shtëpi Vetëm pasi priti edhe disa vjet të tjera në internim në Shtyllas të Fierit, i vjen një telegram nga i vëllau Ademi ku e lajmëronte se Ministria e Jashtme Jugosllave kishte pranuar riatdhesimin e Qazim Bllacës. Të njëjtin njoftim ia bëjnë edhe organet zyrtare në Shqipëri pas dy-tri ditësh. Përsëri nga Kukësi hyn në Kosovë. I lodhur. I dërmuar. I përmalluar. Veç viteve të rënda të burgut e internimit mbante ngarkuar mbi supet e tij barrë pa masë të rëndë mosmirën­johje, harrimi, lënie pas dore. Por ngushëllohej me mallin dhe dashurinë e pashuar për Kosovën që e ndjente dhe e besonte se ishte veç shqiptare dhe veç e shqiptarëve dhe jo e kërmave jugosllave dhe e shërbëtorëve të tyre... Në kufi e patën pritur vëllezërit Brahimi dhe Smajli si dhe djali i dytë i Brahimit Fatmiri. Takon të motrën e vogël Bahtishahi, sheh në udhë dy vajzat e Hamdi Saraqit Medihaja dhe Ikballi të cilat kishin dalë për ta pritë pasi ende e konsideronin si pjesëtar të familjes së tyre. Kur mbërrin në Bllacë sheh se vetëm dy-tre vetë po njihte në shtëpi, ndërsa të tjerët kishin lindur gjatë 30 viteve të mungesës së tij...

Qazim Bllaca s'kishte veçse gjashtë muaj që kishte dalë nga burgu dhe jetonte në Shtyllas. Fati e deshi që të mos dënohej pasi me rastin e pesëdhjetëvjetorit të shpalljes së pavarë­sisë së Shqipërisë shteti shpalli amnisti për të gjithë ata që ishin të dënuar me pesë vjet burgim e poshtë. Qazim Bllaca dhe shoku i tij Hazir Halimi i Vushtrisë përfituan edhe se ishin shtetas jugosllavë. Ndërsa Qazim Vula u dënua me mbi dhjetë vjet burg. Pas një shkëputje të vogël prej Shtyllasit, Qazimin sërish e kthejnë në këtë fshat, sërish në ato punë stërmunduese në baltat e Myzeqesë.

Lajmi që e kishte pritur aq shumë kohë

Një dritë të vogël shprese, por që u shua shumë shpejt Qazim Bllaca e pa në vitin 1963, kur shteti shqiptar kishte vendosur ta kthente në Jugosllavi. Mbërritën në kufi dhjetë shqiptarë të Kosovës për të hyrë në Jugosllavi, por jugosllavët pranojnë vetëm tetë persona dhe Qazim Bllacën dhe një pejan nuk i pranojnë pasi nuk i kishin emrat në listën përkatëse.

Vetëm pasi priti edhe disa vjet të tjera në internim në Shtyllas të Fierit, i vjen një telegram nga i vëllai Adem ku e lajmëronte se Ministria e Jashtme Jugosllave e kishte pranuar riatdhesimin e Qazim Bllacës. Të njëjtin njoftim ia bëjnë edhe organet zyrtare në Shqipëri pas dy-tri ditësh. Përsëri nga Kukësi hyn në Kosovë. I lodhur. I dërmuar. I përmalluar. Veç viteve të rënda të burgut e internimit mbante ngarkuar mbi supet e tij barrë pa masë të rëndë mosmirënjo­hje, harrimi, lënie pas dore. Por ngushëllohej me mallin dhe dashur­inë e pashuar për Kosovën që e ndjente dhe e besonte se ishte veç shqiptare dhe veç e shqiptarëve dhe jo e kërmave jugosllave dhe e shërbëtorëve të tyre...

Në kufi e patën pritur vëllezërit Brahimi dhe Smajli si dhe djali i dytë i Brahimit. Fatmiri. Takon të motrën e vogël Bahtishahi, sheh në udhë dy vajzat e Hamdi Saraqit Medihaja dhe Ikballi të cilat kishin dalë për ta pritë pasi ende e konsideronin si pjesëtar të familjes së tyre. Kur mbërrin në Bllacë sheh se vetëm dy - tre vetë po njihte në shtëpi ndërsa të tjerët kishin lindur gjatë 30 vjetëve të mungesës së tij... Vijnë shumë njerëz për t'u takuar e përshëndetur me Qazim Bllacën. Ndjehej ngushtë të fliste për realitetin që kishte përjetu­ar e që kishte lënë pas në Shqipëri. Edhe se e ndjente se e gjurmonte UDB-ja, por edhe se nuk donte të sillte zhgënjim të shqiptarëve të Kosovës për Shqipërinë. Se pastaj do të vriste shpresën e shqiptarëve... Kështu du­ke mos pasur se për çfarë të mire tu tregonte njerëzve për Shqipërinë, ve­ndos të mos u tregojë njerëzve as për të keqën, komunizmin, që e kishte mbërthyer për fyti Shqipërinë... Mba­se edhe nuk do ta besonin njerëzit se Shqipëria vuante prej një regjimi komunist çnjerëzor e gjakatar; se nuk donin dhe nuk mund ta besonin...

Pasi qëndron dy vjet në Bllacë, ven­doset përfundimisht në Prizren, në këtë qytet që e njihte dhe e donte shumë. Vetminë ka bashkudhëtare të përditshme. Mundohet ta vrasë me leximin e shtypit dhe të ndonjë libri që i bie në dorë. Dhe jeton me shqetësimin e kombit, vuan vuajtjet e kom­bit. Gati shokuese ishte për Qazim Bllacën periudha e dëbimit masiv të shqiptarëve prej trojeve të tyre etnike. Gati sa nuk e realizoi Serbiaëndrrën e saj të çmendur për të pas­truar Kosovën prej racës shqiptare.

Por kjo ëndërr e ligë zgjati pak. Ata traktorë ngarkuar me të dëbuar që kalonin para shtëpisë së Qazim Bllacës që e zbrazën Kosovën, ata traktorë e rimbushën prapë këtë tokë të shenjtë me racën e gjinden shqiptare. Dhe vetëm për tre muaj. Nëse për ta zbrazur Kosovën u deshën muaj, për ta rimbushur u deshën vetëm pak orë dhe pak ditë... Dhe Qazim Bllaca i mbërthyer nga pamundësia e pleqëria lutet e shpre­son se populli i Kosovës dhe veçanër­isht intelektualët e Kosovës do të dinë që lirinë e arritur ta kurorëzojnë me pavarësi për Kosovën dhe pastaj me bashkimin e të gjitha trojeve shqiptare në një shtet unik. Ai shpre­son se ky ideal nuk vdes, shpreson se shqiptarët do ta arrijnë këtë gjë për të cilën Qazim Bllaca shkriu rininë, shkriu jetën e vet. Shpreson se nuk do të mund të instalohet kurrë më komunizmi në Kosovë.

Përmasat e Qazim Bllacës janë për­masat e qëndresës shqiptare. Janë përmasat e Kosovës heroike. Përmasat që të mahnisin. Ato të pan­johurat nga të gjithë. Le të përshën­desim shokët e miqtë e idealit të Qazim Bllacës... Duke parë se çfarë shokësh dhe miqsh kishte Qazim Bllaca, del më në pah, më në dritë per­sonaliteti i tij, ravijëzohet i plotë portreti i tij...

Shokët që s'mund t'i harronte

Në burgjet e Shqipërisë Qazim Bllaca kishte përjetu­ar tmerre (Pamje nga burgu i Tiranës)

Duke qenë se jetoi veç pak vite fëmijërie në vendlindjen e tij Bllacë dhe gjashtë vjeçar u gjend në Prizren, këtu filloi të shënohet në shoqëri por edhe të shënojë shokët e miqtë. Si shok të parë e intim gjatë shkollës fil­lore për Qazimin do të bëhej Hysni Rudi me origjinë prej Gjakove por që me familje jetonte në Prizren. Por shpejt u ndanë pasi Hysniu me famil­je emigron në Shqipëri. Takohen bashkë pas shumë vitesh ndarje kur Hysni Rudi pasi kishte kryer akademinë ushtarake në Itali, vjen në Kosovë kur Kosova iu bashkua Shqipërisë në vitin 1941, si kapiten artilerie me ushtrinë shqiptare ku dhe dallohej për aftësi dhe trimëri në luftimet e atëhershme kundër for­cave serbo - malazeze dhe çetnike. Por Hysni Rudi, ky oficer i zoti shqiptar, në vitin 1945 ose 1946 pushkatohet në Shkup nga komunistët jugosllavë pse ishte nacionalist shqiptar. Shok tjetër i Qazim Bllacës në vitet e shkollimit në Prizren ishte edhe Sulejman Arapi po nga Prizreni si ndër më të afërtit mes shumë shokëve të tjerë të Qazimit. Ky shok i tij që ishte bërë okulist i zoti, ka qenë ndër të paret njerëz që ka shkuar dhe e ka takuar Qazim Bllacën kur është kthyer në Kosovë pas 30 vjet qëndrimi në burgje e internime në Shqipëri. Ndërsa për vitet e shkollimit në Kragujevac të tre shqiptarët që gjeti atje si studentë, i mbetën shokë të paharruar: Hajri Zeno çam nga Konispoli, Sokol Dobroshi prej Gjakove dhe Imer Rashidi prej Struge. Gjatë kryerjes së studimeve në Beograd, shokët më të afërt kanë qenë ata që bënin pjesë në organizatën studentore “Besa", organizatë kjo me ideale e program kom­bëtar shqiptar. Shokët më të afërt dhe aktivë kanë qenë Ibrahim Lutfiu nga Prizreni, Sokol Dobroshi prej Gjak­ove, Esat Berisha prej Gjilani, Shaip Kamberi prej Tetove, Shaip Mustafa e Avdulla Saqipi prej Presheve, Nexhip Deva prej Mitrovice, Tahir Ibrani e Xhevdet Pallaska prej Gjakove si dhe plot shokë të tjerë me të cilët në Beograd i lidhte shoqëria "Besa" por edhe largësia e dashuria për Kosovën për të cilën të gjithë ishin të përkush­tuar. Por në kujtesën e Qazim Bllacës nuk do të shlyhej përpjekja e përku­shtimi i Ibrahim Lutfiut, si themel­ues i organizatës "Besa", si prefekt i Mitrovicës dhe si i arratisur në mal e i ndjekur me tërbim prej jugoslla­vëve. Vdiq tragjikisht duke mos dashur të bjerë i gjallë në duart e jugosllavëve. Në vitet e organizimit të Lidhjes së Dytë të Prizrenit shok i shënuar për Qazim Bllacën është shoku i hershëm juristi gjilanas Esat Berisha. Të shënuar në kujtesën e Qazimit do të jenë Abdullah Musliu prej Ferizaj dhe Idriz Ajeti nga fshati Petreshticë. Këto të dy janë kujdesur shumë për Qazimin kur ky ndodhej i internuar prej italianëve në kampin famëkeq të Porto Romanës në Durrës.

Se ishte shoqëri e miqësi jo e vogël tregon edhe ardhja prej Shkupi e Abdullah Musliut për ta takuar Qazimin kur ky u kthye në 1975-ën prej Shqipërie në Kosovë.

Ersekasi dhe labi që ia shpëtuan jetën

Por një miqësi e shenjtë do të jetë miqësia e Qazim Bllacën me intelek­tualin e madh që bëri 40 vite burg prej komunistëve shqiptarë Osman Ka­zazi. U bënë shokë e miq që kur Qazimi ishte qeveritar në Tiranë e Osmani i ri intelektual. Miqësia u trash kur u ndodhën të dy në burgun e Tiranës. Më pas të dy në burgun e Burrelit dhe të dy të internuar në kampin e Shtyllasit në rrethin e Fierit. Shok i shtrenjtë ideali për Qazim Bllacën në burg ka qenë shqiptari i madh Selman Riza i cili kishte jetuar më shumë në Shqipëri se sa në Gjakovë. Selman Riza e ka mbajtur me bukë në burg Qazim Bllacën, pasi Selmanit i vinin ushqime prej familjes e Qazimit jo. Dhimbje e pashërueshme ka qenë për Qazimin kur shteti i Shqipërisë me Koçi Xoxën xhelat ia dorëzoi Jugosllavisë Selman Rizën që të dëno­hej prej jugosllavëve. Me ikjen e Selman Rizës, Qazim Bllaca mbetet në vetmi të shumëfishtë në burg. Por fati e deshi që një ditë takimi në burg vjen për ta parë një shok pune i quaj­tur Skënder Gega prej Gjirokastre me të cilin kishin punuar kur Qazimi ishte në Ministrinë e Ekonomisë Kombëtare, por që ishin njohur vite më parë në Prizren, kur Skender Gega punonte në Komisariatin e Lartë Civil për Kosovën. Strugën e Dibrën, e Qazimi ishte kryetar i Bashkisë së Prizrenit. Kur e pa Qazimin në burg dhe në atë gjendje, Skënder Gega që të nesërmen filloi t'i dërgonte ushqime në burg prej famil­jes së tij, duke iu bërë Qazimit vëlla e shkuar të vëllait. Më pas del në skenë në rrethana të vështira për Qazimin edhe një shok tjetër i tij e i Skënderit, Muhedin Dino nga Libohova. Një ditë Skënderi e një ditë Muhedini i dër­gonin bukë e ushqime në burg Qazim Bllacës për dy vjet me radhë. Është shu­më pak vetëm artik­ulimi i mirënjohjes për këta dy shokë e familjet e tyre që i anë gjendur pranë Qazim Bllacës në rre­thana kritike. Vjen pastaj një shok bur­gu tjetër i Qazimit, nga një kënd tjetër i Shqipërisë, nga Ulqin­i. Cafo Ulqini, i vjetër në moshë, anti­serb e antimalazez i tërbuar që e pret në besë shteti i Shqipërisë. Në ku­shtet e vështira të burgut, kur duhej të flije për betoni, Qazim Bllacës i është gjendur dhe e ka ndihmuar një pejan i ardhur herët me familje në Tiranë Skender Taraku, i cili i sillte në burg shtroje e mbulojë. Shok i lartë ideali për Qazim Bllacën mbeti edhe shoku tjetër i burgut kolonel Sulejman Vuç­iterna prej Vushtrie, por që kishte emigruar në Shqipëri. Kontakti me këtë njeri, që ia kanë nxjerrë shpirtin në baltat e kënetës së Maliqit në Korçë ku e kanë mbuluar të gjallë, ka qenë shkollë e vërtetë për Qazim Bllacën. Në burgun e Burrelit Qazim Bllaca ka pasur rast të jetë me shumë shokë e të njohur të tij, njerëz të shquar atë kohë për veprimtari patri­otike e nacionaliste. Në rrethana të vështira kur burgu u jepte vetëm 500 gram bukë misri, ato mbanin gjallë njëri-tjetrin. 36 të burgosur në një dhomë me sipërfaqe 40 metër katrore ku ishte e pamundur të flije. Në dho­mën numër 8 të burgut të Burrelit, ku ishte Qazim Bllaca, iu bënë shokë dhe e ndihmuan për të mbijetuar dy të burgosur .më të rinj se ai. Ndonëse vetë Qazimi atëherë ishte 32 vjeç. Është fjala për Avni Bejkovën prej Erseke dhe Xhafer Butka prej Kolo­nje. Qazimin ata e ndihmuan veç të tjerave edhe me dashurinë që kishin ata për Kosovën martire. Gjatë viteve të qëndrimit me ta, ata asnjëherë nuk hëngrën pa Qazim Bllacën. Njëri shok që s’harrohet, Xhafer Butka ka vdekur në Londër, ndërsa tjetri, Avni Bejkova ka ardhur prej Tirane ku jeton dhe e ka takuar edhe në Prizren Qazimin. Shokë që s’harrohen për Qazim Bllacën janë edhe Kudret Kokoshi, ish-prokuror në gjykatën e Prizrenit, Abdulla Kama arsimtar nga Labëria, Xhevdet Kapshtica ish-prokuror gjykate në Korçë, Arshi Pipa prej Shkodre poet, shkrimtar e gjuhë­tar dhe të rinjtë shkodranë Maliq Bushati e Ruzhdi Barbullushi, të cilët të tre e kanë mbajtur shpesh herë me bukë në burg. Shokë që s'mund të harrohen janë edhe Ragip Meta që ishte dhëndër i Bajram Currit dhe vëllai i tij Xhevat Meta që ka punuar do kohë në Kosovë. Por është edhe një mik i veçantë që e ka shpëtuar prej stërmundimeve fizike Qazim Blla­cën. Pas nëntë viteve burg, e dërgojnë në punë në ndërtimin e aerodromit ushtarak tek Ura Vajgurore në Berat. Kur prej stërmundimeve gati po binte Qazimi, i del në ndihmë një djalë i ri prej Shkodre. Është fjala për Sami Repishtin. Ai ishte dënuar si student se pse e donte Kosovën. Pas 47 viteve pa u parë, kur Sami Repishti ka ard­hur nga Amerika në Kosovë, janë takuar bashkë me Qazim Bllacën si dy miq të vjetër...

Shokët e Qazim Bllacës janë të shumtë. Por këta që përmendëm janë disa. Dhe ne i përmendëm për të dhënë një përmasë tjetër të Qazim Bllacës. Përmasën e intelektualit të pranuar nga të gjitha trojet shqiptare. Përmasën e shqiptarit patriot që ka qenë gjithherë kundër ndarjeve të hapësirës shqiptare, kundër deni­grimeve që përpoqi të bënte dhe deri­diku bëri diktatura komuniste në Shqipëri për krahina dhe rajone të ndryshme të hapësirës shqiptare. Qazim Bllaca ishte njëlloj shqiptar i dashur si për çamin nga Konispoli, si për ulqinakun, si për fierakun, tira­nasin, shkodranin, si për struganin, mitrovicasin, gjakovarin, pejanin etj. Ishte i dashur për të gjithë e me të gjithë ata që flisnin, mendonin e vepronin shqip si të parët e kësaj toke arbnore.

Ditari i urrejtjes së Paskal Milos

Nga Rexhep Shahu

Lexova në shtyp pak faqe nga ditari i Paskal Milos, si ish ministër i jashtëm i Shqipërisë, për Kosovën. Qesha me vete dhe thashë: varja teneqenë e bjeri legenit.
Por teksa ndiqja një bisedë të tij me Babaramon në “5 pyetje nga Babaramo”, u nervozova dhe mendova se nuk duhet të heshtin të gjithë njerëzit se kështu helmohen të gjithë nga mashtrimet e Milos. Unë nuk dua të merrem me gjithë ditarin e tij, se rrenat e servilizmi i tij të bëjnë me vjellë, por sa lexova e dëgjova, ndjeva se Milo po hakmerret ashpër me Ibrahim Rugovën, i cili fizikisht nuk është më që ta tallë sërish të mjerin Milo.
Një herë në një takim mes Rugovës dhe Milos ka ndodhur kështu: Milo i fliste për Kosovën, për çeshtjen kombëtare, bënte patriotin e madh para Rugovës, bënte politikanin e klasit të lartë para Rugovës, gjeopolitikanin, sufleramerikanin, etj etj. Ai, Rugova, durimmadhi, që kishte si fatkeqësi të tijën patjen e informacioneve të shumta, të kryqëzuara e të verifikuara nga shumë drejtime e sidomos nga miqtë amerikanë të shqiptarëve dhe kancelari të tjera mike të shqiptarëve, teksa dëgjonte llomotitjen e Milos, heshtte e nënqeshte lehtë. Kur i erdhi radha, se ai linte radhë për të folur dhe dinte të priste radhën, fillon dhe i flet Paskalit të Milos, (si Çehovi grave... per reçelin...), për manin, si një pemë shumë e çmuar, një pemë e dobishme, për frutat e manit, për vlerat e tyre, për rakinë e manit, për vetitë e saj edhe kuruese etj etj. Sa më shumë Paskali hapte sytë, aq më shumë Rugova i fliste për manin, frutat e bardha, të zeza e të kuqe të manit dhe rakinë e manit.
Kështu filloi dhe mbaroi biseda e krejt takimi. Milo iku nga sytë këmbët dhe nuk ia harroi kurrë këtë gjë Rugovës. Edhe herë të tjera kur rastësisht dhe kurrë jo domosdoshmërisht janë takuar, Rugova ia ka kujtuar manin e rakinë e manit. Milo priti vdekjen e Rugovës dhe të kalojë do kohë e të bindet taman se Rugova ka vdekë (jo Kosova e jo rugovizmi) dhe del e shet dëngla, përralla e rrena për Rugovën. Ngeli Milo t’ia bëjë portretin Rugovës. Portreti i Rugovës është portreti i Kosovës. Në atë emision të Babaramos (i cili nuk u tregua miqësor me Milon), Milo foli për Demaçin, Qosen, Thaçin, Zekën, për pseudonimsa, shiksa, sigurimsa, anonimë etj. Tha se nuk kanë rëndësi votat, kur Babaramo i tha se politikani matet me vota. Nuk është tregues a të votojnë apo jo qytetarët e tu, por Rugova është i keq e Thaçi e Qosja të mirë, ani se këta dy të fundit dolën qeth e rruar, qose në zgjedhje në Kosovë pas luftës dhe nuk u vertetua teza komuniste se pushtetin e fitojmë me grykën e pushkës. Pasi qe bërë ngaterrese e madhe nga Milo e të tijtë në Shqipëri e Kosovë e ngado dhe nuk u dallua se a u luftua për të çliruar Kosovën apo për t’ia marrë pushtetin Rugovës. Luftë e madhe për Kosovën në hotelet, zyrat e lokalet e Tiranës, me mjekërrruarit, me ata që u veshën si gratë e rruan mjekrat për të ikur nga Prishtina e për t’u fshehur në Tiranë në vilat qeveritare. Dhe që nuk kanë thënë ende qartë se luftën e bënë dhe fituan amerikanët dhe NATO-ja dhe Bill Klintoni na la detyrë në Ferizaj që ne të fitonim PAQEN se luftën e bënë dhe fituan ata vetë e jo shqiptarët, ani pse qejfi ia ka Milos e të tijve të jetë ndryshe, por s’është dot ndryshe, për fat të keq të tigrave të paqes.
Kjo ngatërrese solli që të fitonte Rugova sepse nuk kishte hapur kurrë xhepin e palltos për të vjelë honorare patriotizmi, nuk kishte ikur dhe nuk e kishte braktisur Kosovën kurrë dhe nuk kishte ngritur seli në zyrat e Paskal Milos në Tiranë, në hotelet e Tiranës, Kukësit a ku të them tjetër. Rugova nuk e përfillte Milon dhe ky është shkaku i vetëm i diratit të urrejtjes. Nuk e konsideronte, nuk ia mbushte mendjen. Milo donte dhe i bënte fresk dikujt tjetër që i puthte dorën Janullatosit kur ai fliste keq për shqiptarët, dikujt, që ndërsa populli qante nga dhimbja, para shumë kufomave, u thote njerëzve në miting se unë shoh gëzim e lumturi në sytë tuaj, etj etj. Milo deomos laget sa herë përmend Thaçin, por ama laget dhe nuk e fsheh dot përulësinë mjerane para Thaçit, të cilin Milos ia ka prezantuar dhe ia ka çuar në zyrë ish shefi i shërbimit sekret të Shqipërisë, Fatos Klosi (kështu i rrefeu Milo Babaramos…) dhe Milo me të tijtë është sjellë ndaj Kosovës, Thaçit e të gjithve si kapterr i Fatos Klosit.
Milo rreket të poshtrojë sa mundet e si mundet Rugovën dhe të lartësojë Thaçin. Rrëfen për takimin me Rugovën në Itali kur i ndjeri sapo ishte liruar nga Milosheviçi. Rrëfen siç don ai dhe për ta bërë të besueshme rrefenjën e tij përfshin edhe dy vartës të tij që mbanin shënime në mënyrë të pavarur. Në këtë takim a ka patur njeri tjetër aty pari apo Rugova ka shkuar i vetëm fillikat në takim me Milon... Rugova paska folur mirë për serbët. Milo ka pritur që Rugova të shajë, thërrasë e ulërasë, t’i vrasë serbët në tavolinë sy Milos, t’ua kalarojë nënat, t’i qahet Milos, dhe ai t’i jepte ndihmë, ta qetësonte, (ah sa vuajtje e ka burri që nuk e ka përfillë aspak ai Rugova...), Milo që për Rugovën ka qenë qysh prej fillimit i padenjë, i papërfillshëm, i padobishëm, i parëndësishëm, për çeshtjen shqiptare, për shkakun e vetëm se Rugova kishte shumë e shumë herë më tepër informacione të gjithëçfarëllojshme për Paskal Milon sa vetë Paskali nuk kishte e nuk dinte e nuk din ende për veten e tij.
Është mënyrë e mirë që për të rritur pjacën tënde, për t’u bërë dikushi dhe për t’i shpëtuar pluhurit të harrimit, të merresh e qoftë edhe të përgojosh figura të mëdha. Milo ka gjetur figurën e duhur për të shënuar emrin e tij. Bjeri Rugovës, pështyj Thaçit e kacavjerru e puthe e kafshojë prej gjoja dashurisë së madhe për të.
Por vetëm kaq do t’i thoja Milos: Po të ishte gjallë Rugova edhe 20 vjet, 20 herë do t’i fintonte zgjedhjet në Kosovë. Sepse e donte populli i tij. Ti Milo nuk je pjesë e popullit të tij. Mos i mashtro njerzit sidomos në Kosovë. Thaçi nuk mund të të dojë ty, sado hero ta bësh ti, sepse ai e kupton se ti e suvaton dhe bojatis si Rama pallatet e Tiranës për të mashtruar votuesit, nuk mund të të dojë ty më shumë se sa e don Ibrahim Rugovën. Sepse edhe Thaçi është rritë me Rugovën, është mëkuar me idetë e tij, është rritë me rugovizmin e tij, është një nga nxënësit e shkollës së tij. Edhe Thaçi s’del dot prej Rugovës. Ndaj mos i përçaj më shqiptarët në Kosovë. Sidomos tash që nuk është ai që të rrëfen ty në takime diplomatiko-politiko-ministrore, për manin, frutat e rakinë e manit.
Promovimi dhe reklama e tipit bolshevik që po i bëhet ditarit të Milos, ka për qëllim që të shuajë e sfumojë Rugovën, epokën e tij, filozofinë e tij, anise çfarë e si e tha ai ndodhi në Kosovë e me Kosovën realisht, si dhe të mitizojë dhe heroizojë kundërshtarët politikë të Rugovës. Në dukje është dëm për Rugovën, por në fakt është dënim që po u jep Milo kundërshtarëve të Rugovës, të cilët kujtojnë se kanë pushtetin në Kosovë. Rugovën s’e cënojnë dot paskalët e as milot e jo më shtetasit e tij sado të pushtetshëm të jenë bërë pas vdekjes së Rugovës. Sepse Rugova është udhërrëfyesi i çdo njeriu që i thotë vetes shqiptar e që jeton në tokën e tij amë, Kosovë, anipse edhe Milo, si serbët, i ndan në kosovarë e shqiptarë dhe u thotë kosovarëve se tokë amë kanë Shqipërinë, duke pohuar e vertetuar si historian tezën serbe se Kosova nuk është tokë shqiptare, siç ua thoshin serbët shqiptarëve të Kosovës kur i dëbonin, ikni shkoni në shtetin tuaj amë.