Tenisi

Flori Bruqi

Sport që luhet në fusha me një sipërfaqe paksa të fortë. Lojtarët (ekipet) garuese e zhvillojnë lojen duke goditur një topë të vogël me raketa. Qëllimi i lojtarëve është shënimi i poenave të cilat fitohen pasi që të godite fusha e kundështarit i cili nuk është në gjendje të i përgjegjet (godet) gjuajtjes.

Marat Safin gjate lojes


Veprimet levizore per fillestare lidhur me mjedisimin (adaptimin)me reket e tope te tenisit si: Kapja dhe mbajtja e reketit , levizjet themelore te dores me reket Udheheqja e topit , apo debimi i topit me reket ne vend lart 1-3 minuta me pellembe te dores (forkhend).

Pingpong

Flori Bruqi

Lloj sporti që luhet mbi një fushë të ndarë në dy pjesë nga dy lojtarë apo dy ekipe të përbëra nga dy lojtarë. Loja luhet duke goditur sa më shpejt e më rreptë topin e pingpongut, në atë mënyrë që kundërshtari të mos ketë mundësi të i përgjegjet goditjes pasi që topi të ketë prekur fushën e tij.

Ping pongu kerkon shpejtesi dhe refleksa. Tabela e ping pongut eshte e gjate 2.74 cm, e gjere 152.5cm.Luhet deri ne kater seta, nje set i ka 11 pike. Topi peshon 2.7g,ka diameter 40 mm.

Hedbolli nga lashtesia deri me sot

Flori Bruqi

Hendbolli ështe sport ekipor i cili luhet në mes dy skuadrave të përbëra nga 7 lojtarë (6 lojtarë dhe portieri), duke lëvizur topin nga njëri lojtarë te tjetri duke tentuar që të shënojnë ne golin e ekipit kundërshtar. Hendbolli është sport I ngjajshëm me futbollin, por këtu ne vend të këmbëve përdoren duart për të lëvizur topin. Për herë të parë hendbolli zyrtarisht u luajt në vitin 1920.

Gjatë ndeshjes Bosnja dhe Hercegovina - Greqia.

Origjina e hendbollit daton që në Greqinë antike ku perdorej termi urania. Po ashtu rrënjët e hendbollit mund të gjenden edhe në Romën e lashtë, ku përdorej termi harpaston. Lojra të ngjajshme me hendbollin janë luajtur edhe ne Francë. Gjatë shekullit të XIX, ekzistonin sporte shumë të ngjajshme me hendbollin veçanërisht në Danimarkë ( sporti quhej haandbold), në Bohemi dhe Slovaki (hazena), në Ukrainë (gandbol), në Gjermani (torball) si dhe versionet e këtij sporti në Irlandë dhe Uruguaj.

Hendbollin siç e njohim sot, është formuar në fund të shekullit te XIX, në Evropën Veriore, kryesisht në Danimarkë, Gjermani, Norvegji dhe Suedi. Regullat e para të hendbollit modern I shkroi danezi Holger Nielsen në vitin 1898 dhe i publikoi ato ne vitin 1906.

Regullat e plotësuese të hendbollit u publikuan në 29 Tetor 1917, nga gjermanët Max Heiser, Karl Schelenz dhe Erich Konigh. Kurse dy vite më vonë (1919), regullat u avancuan nga Karl Schelenz.
Ndeshja e parë oficiale e hendbollit u zhvillua në vitin 1925 në mes Gjermanisë dhe Belgjikës në konkurencën e meshkujve dhe në konkurencën e femrave në vitin 1930, në mes Gjermanisë dhe Austrisë.
Federata Ndërkombëtare e Hendbollit Amator u themelua në vitin 1928, kurse Federata Ndërkombëtare e Hendbollit u themelua më vonë, në vitin 1946.

Garat e para në hendboll u mbajtën në vitin 1936, në Olimpiadën Verore në Berlin, me kërkesë speciale te Adolf Hitlerit. Hendbolli më pas u largua nga lista e sporteve, duke e kthyer atë përsëri në këtë listë në vitin1972, në Olimpiadën verore në Mynhen te Gjermanisë. Kurse në konkurencën e femrave hendbolli u luajt në Olimpiadën Verore më 1976. Deri në Shkurt 2007, Federata Ndërkombëtare e Hendbollit kishte 159 anëtarë që përfaqësonin reth 1,130,000 klube dhe 31 milionë lojtarë.

Fusha e lojës

Fusha e lojës së hendbollit, është e gjate 40 metra dhe e gjërë 20 metra, me vijë ndarëse ne mes te fushës. Golat janë të rethuar me gjysëmreth me distance prej 6 metrave nga goli. Poashtu, edhe një vijë gjysëmrethore me largësi prej 9 metrave nga goli.

Gjatë zhvillimit të lojës lojtarët e një ekipi qëndrojnë jashtë 6-metërshit, duke mbrojtur portën, kurse ekipi tjetër lëviz topin jashtë 9-metërshit, duke tentuar që të organizojë sulm.

Pas shënimin të golit, loja rifillon nga qendra. Pasi që një lojtar ka në duar topin, referi jep sinjal që loja të fillojë. Përpara fillimit të lojës, lojtarët patjetër duhet te gjenden në gjysmën e tyre të fushës.
Vetëm portieri mbrojtës ka të drejtë të qëndrojë Brenda 6-metërshit. Nëse një lojtar, hyn në zonën e 6-metërshit, atëherë ekipi I tij automatikisht humb topin. Nëse gjatë tentimit për të gjuajtur, lojtari pengohet nga mbrojtësit, me kontakt fizik, ateherë akordohet penalti, që gjuhet nga një distancë prej 7 metrash.
Topi I hendbollit është më I vogël se topi I futbollit dhe lehtë mund të mbahet me një dorë. Lojtari mund të përdorë të dy duart për të mbajtur topin, por nuk mund ta mbajë atë më të dy duart më tepër se 3 sekonda, kurse gjatë organizimit të sulmit, lojtari nuk ka te drejte të bëjë më tepër se 3 hapa, duke mbajtur topin me të dy duart.

Loja e Hendbollit

Loja e hendbollit luhet në dy pjesë nga 30 minuta. Gjatë secilës prej tyre, te dy ekipet kanë të drejtë të kërkojnë nga një tajm-aut. Është e lejuar që ndeshjet në ligë të përfundojnë më rezultat të barabartë, mirëpo kjo nuk është e lejuar gjatë garave eliminuese. Gjate garave eliminuese nëse një ndeshje përfundon me rezultat të barabartë atëherë ndeshja vazhdon edhe dy pjesë me nga 5 minuta. Nëse edhe pas vazhdimit rezultati mbetet I barabartë ateherë shtohen edhe dy pjesë me nga 5 minuta. Nëse edhe me këtë vazhdim, rezultati mbetet I barabarte, ateherë vendosin penaltite (7-metershat), që gjuhen individualisht per secilin ekip nga 5 gjuajtje, të cilat vazhdojnë deri sa një ekip të fitojë.

Formacionet mbrojtëse janë:

formacioni mbrojtës I ashtuquajtur 6-0, gjatë të cilit të gjithë lojtarët vendosen reth 6-metërshit;
formacioni mbrojtës 5-1, kur 5 lojtarë janë reth 6-metershit dhe 1 lojtar gjendet reth 9-metërshit dhe
formacioni mbrojtës 4-2, kur 4 lojtarë gjenden reth 6-metërshit dhe 2 reth 9-metërshit.
Formacioni sulmues I zakonshëm është me dy anësorë (lojtarë të krahut), një qendër e djathtë, një e majtë dhe dy lojtar qendre.

Dënimet (Penalizimet)

Penalizimet (anglisht – penalties), u jepen lojtareve të cilët shkaktojnë ndërhyrje të palejuar, ndaj lojtarëve kundershtarë, zakonisht gjate kontakteve fizike. Në më tepër raste dënohen me nga 2 minuta pezullim lojtarët mbrojtës, me karton te verdhë (verejtje) dhe me karton të kuq (përjashtim) në rast të sjelljes josportive. Pas humbjes së topit në sulm, lojtari duhet menjëherë të lëshojë topin në tokë, sepse nëse nuk e ben këtë, ai penalizohet me 2 minuta jashtë lojës, më ç’rast ekipi I tij mbetet me një lojtarë më pak në periudhë kohore prej 2 minutash.

Futboll Amerikan

Flori Bruqi


Futbollit amerikan, i njohur në Shtetet e Bashkuara thjesht si futbollit dhe shpesh si fushë futbolli apo trajtuar jashtë futbollit në Amerikën e Veriut, është një sport ekip konkurrues i njohur për kombinuar strategji me luajnë fizike. Objektivi i lojës është te pike duke avancuar topin në zonën e ekipit kundërshtar në fund. Topin mund të afrohen me mbajtjen e saj (një luajnë rrjedhshëm) ose duke hedhur atë në një shok grupi (një luajnë kalon). Pikat mund të vlerësohen në mënyra të ndryshme, duke përfshirë mbante topin mbi linjë kundërshtari qëllimi, kapjen e një të kalojë hedhur mbi atë vijë qëllim, kicking topin me postimet qëllim në zonën e kundërshtarit për fund, apo trajtimin e një zgarë kundërshtare topin brenda tij Zona fund. Fituesi është ekipi me më shumë pikë, kur përfundon koha.

Futbollit amerikan është i lidhur ngushtë me futbollit kanadez, por me dallime të rëndësishme.
Në Shtetet e Bashkuara, forma të mëdha janë të futbollit të shkollës së mesme, futbolli kolegj dhe futbolli profesional, të cilat janë në thelb të ngjashme, por tipar rregullat pak të ndryshme.

Nuk kanë qenë të shumta leagues kryesore profesionale të futbollit në SHBA, edhe pse i vetmi në ekzistencë është aktualisht Ligës Kombëtare të Futbollit (NFL).

Sport është luajtur edhe jashtë Shteteve të Bashkuara. National leagues profesional dhe kolegji ekzistojnë në Mbretërinë e Bashkuar, Gjermania, Italia, Zvicër, Finlanda, Suedia, Japonia, Meksika, Izrael, Spanje, Austri, dhe disa vende Pacific Island.

Forma primitive e regbi, pastaj mbulohen të gjitha nga emrin "e futbollit", po luhet në SHBA qysh më vitet 1840, në Harvard, Yale dhe Princeton, që rrjedhin pjesërisht prej amerikanëve, të cilët ishin shkolluar në shkollat angleze.[8] Historinë e futbollit amerikan mund të gjurmohen në versionet e para të futbollit regbi dhe futbolli shoqatë (e quajtur të futbollit në Shtetet e Bashkuara). Të dy lojëra kanë origjinën e tyre në varietete të futbollit luajti në Mbretërinë e Bashkuar në mes të shekullit të 19, në të cilin një top i nisur me një qëllim dhe/ose ndeshi në një linjë.

Walter Camp

Futbollit amerikan rezultoi nga disa divergjenca të mëdha nga futbolli regbi, më veçanërisht ndryshimet rregull krijuar nga Walter Camp, konsiderohet si "Ati i American Football". Ndër këto ndryshime të rëndësishme ishin futjen e vijës së kacafytje dhe poshtë-dhe-rregullat distancë. Në fund të shekujve 19 dhe fillim 20, zhvillimet luajnë lojë nga trajnerët kolegj si Eddie Cochems, Amos Alonzo Stagg, Knute Rockne, dhe Glenn "Pop" Warner ndihmuar të përfitojnë të paraqitur rishtazi të kalojë përpara.

Popullariteti i futbollit studentor u rrit si ajo u bë dominonte versionin e sportit për gjysmën e parë të shekullit XX. Lojëra Bowl, një kolegj traditë futbolli, tërhoqi një audiencë kombëtar për ekipet studentor. Përforcuar nga rivalitetet e ashpra, futbolli kolegj mban ende apelin e përhapur në SHBA

Origjina e futbollit profesional mund të ndiqet në 1892, me kontratë $ 500 William "trashaman" Heffelfinger për të luajtur në një lojë për të Shoqatës Sportiv Allegheny kundër Athletic Club Pittsburgh. Parë profesionale "ligë" ishte Lidhjes Ohajo, i formuar në vitin 1903, dhe loja e parë profesionale Futboll kampionatit ishte midis perspektivat bualli dhe Bulldogs kantonit në 1919. Në 1920, profesionale Amerikane e Futbollit u formua. Loja e parë u luajt në Dejton, Ohajo më 3 tetor 1920 me pritës trekëndëshat mposhtur Panhandles Kolombit 14-0. Ligë ndryshoi emrin e saj për të Ligës Kombëtare të Futbollit (NFL) dy vjet më vonë, dhe përfundimisht u bë ligë të mëdha të futbollit amerikan. Fillimisht një sport të qyteteve Midwestern industriale në Shtetet e Bashkuara, futbolli profesional në fund u bë një fenomen kombëtar. Popullariteti në rritje i futbollit është zakonisht për të gjurmuar 1958 Game NFL kampionatin, një garë që ka qenë quajtur "Greatest Game Ever luajtur". Një kampionat rivale te NFL, Futboll Amerikan Lidhja (AFL), filloi të luajë në 1960, është vënë në presion të lartë të ligë çoi në një shkrirje mes dy leagues dhe krijimin e Super Bowl, e cila është bërë më i shikuar rast televiziv në Shtetet e Bashkuara në një bazë vjetore.

Rregullat


Terreni dhe lojtarët

Numrat në këtë fushë tregojnë se numri i oborreve në zonën më të afërt fund.
Futbollit amerikan është luajtur në një fushë 360 nga 160 metra (109,7 nga 48,8 m).[13] Linjat më të gjatë kufitare janë mënjanë, ndërsa vijat kufitare të shkurtër linja fund. Mënjanë dhe linjat e fund janë jashtë caqeve. Pranë çdo fund të fushë është një linjë qëllim, ata janë 100 yards (91,4 m) larg. Një fushë rezultatin e quajtur një zonë fund shtrihet 10 oborre (9,1 m) përtej çdo linjë qëllim që çdo vijë fundi. Zona përfshin vijën fund qëllimi, por nuk rreshtin e fundit.[13] Ndërsa fushën e lojës është efektivisht banesë, është e zakonshme për një fushë që do të ndërtohet me një kurorë të vogël-me mes të fushës më e lartë se palët-për të lejojë të ujit edhe ta humbim nga fushë.

Linjat ndër Yard fushë çdo 5 oborreve (4,6 m), dhe janë numëruar çdo 10 jard nga çdo linjë qëllim për të 50-linjë oborr, ose midfield (të ngjashme me një fushë tipik rugby league). Dy rreshtat e linjave të shkurtër, të njohur si linja inbounds ose shenja të hash, e drejtuar në 1-oborr (91,4 cm) intervale pingul me mënjanë afër mesit të fushës. Të gjitha të fillojë luan me topin ose mes shenjave hash. Për shkak të marrëveshjes së linjave, fushë është përmendur herë pas here si një fushë futbolli.

Në pjesën e pasme të çdo zonë fund janë dy portat (i quajtur edhe uprights) lidhur me një 10 këmbët tërthore (3,05 m) nga toka. Për nivelet e aftësi të lartë, këto funksione janë 222 inç (5,64 m) larg. Aftësi për nivele të ulëta, këto janë zgjeruar për të 280 inç (7,11 m).

Secili ekip ka 11 lojtarë në fushë në një kohë. Megjithatë, skuadra mund të zëvendësim për ndonjë ose të gjithë lojtarët e tyre, në qoftë se e lejon koha, gjatë pushim mes luan. Si rezultat, lojtarët kanë role shumë të specializuara, dhe, nganjëherë (edhepse rrallë) pothuajse të gjithë (të paktën) 46 lojtarë aktivë në një ekip NFL do të luajë në ndonjë lojë të dhënë. Kështu, ekipet janë ndarë në tri njësi të veçanta: në sulm, mbrojtja dhe ekipet speciale.

Në mënyrë të ngjashme në futboll shoqatë, loja fillon me një monedhë hedhje të përcaktuar se cila ekip do të fillojë të fillojë të lojës dhe të cilat qëllimi çdo ekip do të mbrojë.

 Opsionet janë paraqitur përsëri për të filluar gjysmën e dytë ; zgjedhjet për të parë gjysma e tyre nuk do të përcaktojë automatikisht fillimin e pjesës së dytë. Arbitri drejton monedhë hedhje me kapitenët (ose ndonjëherë trajnerë) të ekipeve kundërshtare. Ekipi që fiton monedhë hedhje ka tri opsione :

1. Ata mund të zgjedhin nëse do të zmbrapset ose për të marrë fillimit e hapjes.
2. Ata mund të zgjedhin që qëllimi për të mbrojtur.
3. Ata mund të zgjedhin për të shtyrë zgjedhjen e parë për ekipin e tjera dhe janë zgjedhja e parë për të filluar në gjysmën e dytë.

Sido që të jetë ekipi i parë i zgjedh, ekipi i dytë ka mundësinë për zgjedhje të tjera (për shembull, në rast se ekipi i parë i zgjedh për të marrë në fillim të lojës, skuadra e dytë mund të vendosë që synimi për të mbrojtur).

Në fillim të gjysmës së dytë, opsionet për gjuajtje, të marrë, ose zgjidhni një qëllim për të mbrojtur janë paraqitur me kapitenët përsëri. Ekipi i cili nuk ka zgjedhur të parë për fillimin e gjysmës së parë (ose që i shtyrë privilegj e saj për të zgjedhur të parë) që tani merr zgjedhja e parë e opsioneve.


Duration Game

Një lojë futbolli standarde përbëhet nga katër të katërtat e 15 minuta (12 minuta të katërtat në futboll të lartë shkollore dhe shpesh të shkurtër në nivele më të ulëta),[17] me një gjysmë-12 minuta kohë pushim pas tremujorit të dytë. [18] orën ndalesa pasi luan caktuar, prandaj, një lojë mund të zgjasë më shumë në mënyrë të konsiderueshme (zakonisht më shumë se tri orë në kohë reale), dhe nëse një lojë është transmetuar në televizion, timeouts TV janë marrë në intervale të caktuara të lojës për të transmetuar reklama jashtë veprimit lojë. Nëse një lojë NFL është i lidhur pas katër qarqe ekipet luajnë një periudhë shtesë që zgjasin deri në 15 minuta. Në një lojë jashtë orarit NFL, ekipi i parë që fiton pikët, edhe pse ekipi tjetër nuk ka marrë një pronë, ky është referuar si vdekje e papritur. Në një lojë sezonin e rregullt NFL, në qoftë se as ekip rezultatet në kohën shtesë, lojë është një kravatë. Në një lojë lojë shtesë NFL, periudha shtesë jashtë orarit janë të luajtur, sipas nevojës, për të përcaktuar një fitues. Kolegji rregullat jashtë orarit janë më të komplikuara dhe janë përshkruar në kohën shtesë (sport).

Një linjë e kacafytje në 48-line oborr. Vepra është në të majtë. Një qendërmbrojtës në kërkim për mundësinë për të hedhur një abone. Një drejtimin përsëri të trajtohen kur ai përpiqet për të drejtuar me topin. Një qendërmbrojtës përgatitet për të hedhur një abone. Përpara të kalojnë në vazhdim, gjatë praktikës. Një rreng përpjekje një pikë ekstra.

Avancimin topin

Avancimin topin në futboll amerikan i ngjan gjashtë-të trajtuar rregull dhe luaj-the-topin në ligë regbi. Ekipi që merr posedimin e topit (vepra) ka katër përpjekjeve, i quajtur ngritje, në të cilën të parë topin të paktën 10 oborre (9,1 m) drejt (kundërshtari i tyre i mbrojtjes së zonës) të përfundojë. Kur vepra të ketë sukses në fitimin e të paktën 10 oborre, ai merr për herë të parë poshtë, do të thotë ekip ka një sërë katër ngritje të fitojë një tjetër 10 oborre ose për të shënuar. Nëse vepra nuk arrin të fitojë për herë të parë poshtë (10 oborre) pas 4 ngritje, ekipi tjetër merr posedimin e topit në pikën ku poshtë përfundoi i katërti, duke filluar me dorëheqjen e tyre të parë për të çuar përpara topin në drejtim të kundërt.

Përveç në fillim të gjysmave dhe pas rezultatet, topi është vënë përherë në lojë nga një punë e lehtë. Lojtarë ofensivë vargoj përballet me lojtarë në vijën mbrojtëse e kacafytje (pozitë që ndodhen në fushën ku luajnë fillon). Një lojtar ofenduese, qendra, pastaj kalon (ose "snaps") topin prapa mes këmbët e tij për një shok grupi pas tij, zakonisht qendërmbrojtës.

Lojtaret mund pastaj përpara topin në dy mënyra :

1. Duke xhiruar me topin, i njohur gjithashtu si nxiton.
2. Duke hedhur topin në një shok grupi, i njohur si një kalojnë përpara ose si kalon futbolli. The kalojnë përpara është një faktor kyç dalluese të futbollit amerikan dhe kanadez nga sportet ndeshje të tjera. Vepra mund të hedh topin përpara vetëm një herë gjatë një poshtë dhe vetëm nga prapa vijës së kacafytje. Topin mund të hidhet, ngriti, i dorëzoi-off, ose tossed anash ose prapa në çdo kohë.

Një përfundon poshtë, dhe topi bëhet i vdekur, pasi asnjë nga pikat e mëposhtme :
The lojtar me topin është i detyruar në tokë (a trajtuar) ose ka progres të tij përpara ndalur nga anëtarët e ekipit të tjera (siç është konstatuar nga një zyrtar).

A fluturon përpara të kalojë përtej dimensioneve të fushës (e jashtë caqeve) ose prek tokë para se ajo është e zënë. Kjo është e njohur si një kalojnë paplotë. Topi kthehet në vijë më të fundit të kacafytje për poshtë e ardhshme.
Topin apo lojtar me topin shkon jashtë caqeve.
Një skuadra shënon.
Zyrtarët goditje një fishkëllimë të njoftojë lojtarët se poshtë është e gjatë.
Para çdo poshtë, çdo ekip zgjedh një lojë, ose lëvizjet e koordinuara dhe veprimet, që lojtarët duhet të ndjekin në një poshtë. Ndonjëherë, ngritje vetë janë të referuara si "luan".

Ndryshimi i posedimit

Vepra mban posedimin e topit përveç nëse një nga gjërat e mëposhtme bëhet:
The team nuk arrin të marrë një të parë poshtë-dmth, në katër ngritje ata dështojnë për të lëvizur topin e fundit një linjë 10 oborre përpara se ku ata patën të parë të tyre të fundit poshtë (është e mundur të jetë Downed prapa vijës aktuale e kacafytje, duke humbur "yardage). Ekipi mbrojtëse merr topin në vendin ku e 4-down luajnë përfundon. Një ndryshim i posedimit në këtë mënyrë quhet zakonisht një qarkullim në ngritje, por nuk është kredituar si një qarkullim mbrojtëse "në statistikat zyrtare. Në vend të kësaj, ajo shkon kundër përqindje 4 poshtë veprës së efikasitetit.

Rezultatet vepër një gol apo fushë qëllimi. Ekipi që shënoi më pas nis topin në ekip të tjera në një lojë të veçantë që quhet fillimit.

Pikat vepër topin në mbrojtje. Një lundër gjahtarësh është një goditje në të cilin një lojtar pika topin dhe nis para se hits tokë. Pikat janë pothuajse gjithmonë bëhen të katërt poshtë (edhe pse shih gjuajtje të shpejtë), kur skuadra sulmuese nuk dëshiron të rrezikojë duke hequr dorë topin për ekipin e tjera në vend të saj aktual në këtë fushë (përmes një përpjekje të dështuar për të bërë për herë të parë poshtë) dhe e ndjen se është shumë larg nga qëllimi ekipi tjetër postime të orvatet një qëllim fushë.
Një lojtar mbrojtës kap një të kalojë përpara. Kjo është quajtur një zënie, dhe lojtar që bën përgjimin mund të kandidojë me topin deri sa ai po trajtohet, e detyruar nga kufijtë, apo rezultatet.
Një lojtar ofenduese pika topin (një humbje e pasit) dhe një lojtar mbrojtëse zgjedh atë. Ashtu si me ndjekjet, një lojtar mund të shërohet një humbje e pasit drejtuar me topin deri trajtoi, e detyruar nga kufijtë, apo rezultatet. Prapambetur kalon që nuk janë kapur nuk shkaktojnë poshtë për t'i dhënë fund si kalon përpara nuk i paplotë; topin në vend është ende jetojnë sikur të kishte qenë fumbled. Humbur fumbles dhe ndjekjet e janë të njohura së bashku si qarkullim.

Ekipi fyese mungon një përpjekje qëllim fushë. Ekipi mbrojtëse merr topin në vendin ku ka filluar të luajë mëparshëm (ose, në NFL, në vend të goditje). Nëse gjuajtje të pasuksesshme u përpoq nga brenda 20 oborre (18,3 m) të zonës së fundi, ekipi tjetër merr topin në vijë të 20 oborrin e vet (që është, 20 oborre prej zonës së fundi). Nëse një qëllim fushë është e humbura ose bllokuar dhe topi mbetet në fushën e luajnë, një lojtar mbrojtës mund të marr topin dhe përpjekje për të çuar përpara atë.
Ndërsa në zonën e vet në fund të tij, një zgarë ofendues topin është trajtuar, e detyruar nga kufijtë, humb topin jashtë caqeve, ose fouls kryen vepra të caktuara. Kjo dukuri mjaft rrallë quhet siguri.
Një zgarë ofenduese topin fumbles topin përpara në fund të zonës kundërshtare, dhe më pas topi shkon jashtë caqeve. Kjo dukuri shumë e rrallë çon në një touchback, me topin do mbi të ekipit kundërshtar në oborr 20 vija e tyre (Vini re se gjatë touchbacks jo ekipe ofensive të veçantë luan, të tilla si punts dhe kickoffs, janë mjaft të zakonshme).

Rezultatin

Një pikë nga skuadra shenon luan në vijim :

Një gol (DT) është me vlerë 6 pika.
Kjo është një lojtar shënoi kur drejton topin në ose kap një të kalojë në zonën e kundërshtarit të tij për në fund.[18] Një gol është analoge me një përpjekje në regbi. Ndryshe nga regbi, një lojtar nuk duhet të prekë topin në tokë për të shënuar, një gol i shënuar çdo herë që një lojtar ka posedimin e topit, ndërsa topi është në linjë apo jashtë kundërshtarët "qëllimi (ose aeroplan mbi të).

Pas një gol, ekipi shënuar përpjekjet provoni (e cila është analoge edhe për konvertim në regbi). Topi është i vendosur në oborrin e 3-ekipit të tjerë (2,7 m) Shkarko (e 2-oborr (1,8 m) në linjë NFL). Ekipi mund të përpiqet të nisë atë mbi shtyllën dhe nëpërmjet postimet qëllim në mënyrën e një qëllim fushë për 1 pikë (një pikë shtesë apo pikë-pas gol (pat) [19]), apo të kandidojë ose të kalojë atë në fund zonë në mënyrën e një gol për 2 pikë (një dy-pika e konvertimit). Në futboll kolegj, nëse mbrojtja kap ose rimëkëmbet një humbje e pasit gjatë një ose dy pika përpjekje për konvertimin dhe kthen atë në zonën e kundërta fund, ekipi mbrojtës i është dhënë dy pika.

Një qëllim të fushës (FG) është me vlerë 3 pikë, dhe ajo është e shënuar nga kicking topin mbi shtyllën dhe nëpërmjet postimet e qëllimit (uprights). [18] qëllimet në terren mund të placekicked (filloi kur topi është mbajtur vertikalisht kundër terren nga një shok grupi) ose rënie-filloi (jashtëzakonisht të pazakonshme në lojë moderne, me vetëm dy suksese në vitet gjashtëdhjetë-plus në NFL). Një qëllim fushë është përpjekur zakonisht më poshtë në vend të katërt një lundër gjahtarësh kur topi është afër vijës kundërshtari për qëllim, ose kur ka pak ose aspak kohë e majta në të ndryshe rezultat.

Një siguri, me vlerë 2 pikë, është shënuar nga ana e ekipit kundërshtar kur skuadra në zotërim në fund të një poshtë është përgjegjës për topin prapa linjës vdekurit duke u bërë vetë qëllimi. Për shembull, një siguri është shënuar nga mbrojtja, nëse një lojtar fyese është trajtuar, shkon nga kufijtë, ose fumbles topin jashtë caqeve në zonën e tij të fundit. [18] Safeties janë relativisht të rralla. Vini re se, megjithëse edhe më të rralla, ekipi fillimisht në vepër gjatë një poshtë mund të sigurisë rezultat nëse një lojtar i posedimit origjinal mbrojtjen e fiton topin para vijës tij qëllimi dhe pastaj mbart topin ose fumbles atë në vet Zona fund ku ai bëhet i vdekur. Megjithatë, nëse bëhet i vdekur topin pas vijës qëllimi i ekipit në posedim dhe kundërshtari i saj është përgjegjës për topin po aty (për shembull, në qoftë se mbrojtja kap një përpara të kalojë në zonën e saj në fund dhe topi bëhet i vdekur përpara topin i avancuar jashtë zonës së fundi) se është një touchback: asnjë pikë janë të shënuara dhe ekipin e fundit në posedimin e mban me një zotërim të parë poshtë saj në përputhje vet 20 oborr. Në futboll amator, në rast tepër i rrallë që një siguri është shënuar në një përpjekje, është e vlefshme vetëm 1 pikë.


Kickoffs dhe pa shkelma

Çdo gjysmë fillon me një fillimit. Ekipet gjithashtu të fillojë pas shënuar touchdowns dhe qëllimet fushë. Topi është nisur duke përdorur një formë të t-duke nisur nga 30 vetë në copa e ekipit (27 m) në linjë NFL dhe futbollit kolegj (si i sezonit 2007). Returner ekip tjetër goditje përpiqet për të kapur topin dhe më parë se sa më shumë të jetë e mundur. Ku ai është ndalur është pika ku vepra do të fillojë me makinë e tij, ose seri e luan fyese. Nëse returner goditje e kap topin në zonën e tij të fundit, ai mund të kandidojë ose me topin, apo për të zgjedhur për një touchback duke gjunjëzuar në zonën e fund, në të cilin rast ekipi pranues pastaj fillon ofensivën e vet me makinë, nga linjë vet 20 oborr . Një touchback ndodh edhe kur nisin shkon jashtë caqeve në zonën fund. Një fillimit që shkon jashtë caqeve kudo përveç zonës së fundi para se të prekur nga ekipi i marrë është i urryer, dhe topi do të vendosen aty ku shkoi jashtë caqeve ose 30 oborre (27 m) prej fillimit në vend, varësisht nga e cila është më e dobishme për ekipin e kundërt.

 Ndryshe nga me punts, një herë në fillimit shkon 10 oborre dhe ka goditur topin tokë, ajo mund të mbulohen nga ekipi kicking. [20] Një ekip, veçanërisht ai që është humbur, mund të përpiqen të përfitojnë nga kjo duke tentuar një gjuajtje onside. Punts dhe qarkullim në zonën e fund gjithashtu mund të përfundojë në një touchback.

Pas safeties, ekipi që i dha dorë pikat e lirë duhet të zmbrapset topin për ekipin e tjera, nga linjë vet 20 oborr.


Dënimet -dënimi (futboll amerikan)

Informacione të tjera: rregulla të futbollit amerikan
Fouls (një lloj të sundimit shkelje) janë dënuar me dënime kundër ekipit ofendim. Shumica e dënimeve të rezultojë në lëvizjen e futbollit drejt zonës së ekipit ofendim fund. Në qoftë se dënimi do të lëvizë topin më shumë se gjysmën e distancës ndaj zonën e kundërvajtësit në fund, gjysma e dënimit bëhet distanca me qëllim në vend të vlerës së saj normale.

Shumica e të rezultojë në dënime replaying poshtë. Disa dënime mbrojtëse i japin veprës një e parë automatike poshtë. Në anën tjetër, disa ofensivë të rezultojë në dënime të humbjen e poshtë (humbja e të drejtës për të përsërisë poshtë).

Nëse një dënim i jep ekipit ofensivë të mjaftueshme për të fituar yardage një poshtë e parë, ata marrin një të parë poshtë, si zakonisht.
Nëse një faull ndodh gjatë një poshtë, një zyrtar i hedh një flamur i verdhë dënim pranë vend i urryer. Kur përfundon poshtë, ekipi që nuk e zoton i urryer ka mundësinë e pranimit të dënimit, apo rënie dënimi dhe pranuar rezultatin e poshtë.

Dallimet

Dallimet në këto ekzistojnë rregulla themelore, veçanërisht kontakt dhe futbolli flamur, të cilat janë projektuar si jo-kontaktoni ose alternativa kufizuar kontakti me dhune relative të rregullt të futbollit amerikan. Në kontakt dhe futbolli flamur, trajtimi nuk është e lejuar. Lojtarë ofensivë janë "trajtuar" kur tags mbrojtës largon ata apo një flamur nga trupi i tyre, përkatësisht. Të dyja këto lloje janë luajtur kryesisht në settings informale si brendshëm apo lojra të rinjtë. Një tjetër ndryshim është "mbyllur", ku një lojtar është "trajtuar" kur një tjetër lojtar i përfundon rreth armëve të tij transportuesi topin. Profesionale, ndëruniversitar, dhe universitet të nivelit të futbollit të shkollës së mesme përdorin pa ndryshim rregullat standarde trajtimin.
Një tjetër ndryshim është me numrin e lojtarëve në fushë. Në zonat e populluara paktë, kjo nuk është e pazakonshme që të gjejnë ekipe të lartë të futbollit shkollor luan futboll prej nëntë-njeri, tetë-futboll njeri apo gjashtë-futboll njeri. Lojtaret shpesh luajnë në sulm, si dhe mbrojtje. Futboll Arena Liga është një kampionat që luan futboll tetë-njeri, por edhe luan në shtëpi dhe në një sipërfaqe shumë të vogël duke luajtur me ndryshime të shtetit për të inkurajuar një lojë më ofensive.

Një tjetër ndryshim luajtur shpesh nga fëmijët amerikan quhet Catch and Run. Në këtë lojë, fëmijët e ndarë në dy grupe dhe të vijë deri në anët e kundërta të fushën e lojës. Një anë e gjuan topin në anën tjetër. Nëse ekipit kundërshtar kap topin, lojtar që përpiqet për të kandiduar për hedhjen gol ekipet pa u pajisur me etiketë / trajtuar. Nëse nuk e kap topin, ose në qoftë se lojtari është i pajisur me etiketë / trajtoi, pra se ekipi ka për të hedhur topin të ekipit kundërshtar. Ky përsërit deri lojë (ose periudhë pushimi) konsiderohet Ove.

Futbolli eshte loj e pelqyer ne gjithe boten

Flori Bruqi

Futbolli është sporti më i popullarizuar në botë. Është lojë me top e cila luhet sipas rregullave të përcaktuara në një fushë përbrenda një stadiumi, nga dy skuadra të cilat kanë nga 11 lojtar.

Fusha e futbollit profesional mund të ketë dy lloj dimensionesh sa i përket madhësisë së përgjithshme të fushës. Fusha e vogël ka dimenzionet 45 metra e gjërë dhe 120 metra e gjatë, kurse fusha e madhe ka dimenzionet 90 metra e gjërë dhe 120 metra e gjatë. Përkundër ndryshimit të madhësis së përgjithshme të fushës dimenzionet e elementeve të fushës janë të njejta në të dy llojet e fushës.
Elementet e fushës së futbollit janë si ne fotografi.

Dimensionet e fushës së futbollit me ngjyrë të gjelbërt kurse me njzrë te kaltërt zona e portierit

Pika e mesit - është pika në të cilën priten diagonalet e fushës së futbollit. Nga kjo pikë fillon loja, si dhe vazhdon loja pas dhënjes së ndonjë goli nga ekipet.
Qarku i mesit - është qarku i cili përshkruhet nga pika e mesit me një rreze prej 9.15 metrash.
Vija e mesite ndan fushën në dy gjysma pjesë të cilat luajn rol në përmbushjen e disa rregullave të futbollit.
Vijat anësore -janë vijat të cilat e përmbyllin fushën e futbollit në të dy anët dhe në fundet e tyre takohen me vijat fundore.
Fusha e penalltisë është fusha e cila shtrihet para portës duke pasuar vijën fundore. Dimensionet e fushës së penalltisë janë 40.3 metra e gjërë dhe 16.5 metra e gjatë (duke ecur kah mesi). Në fushën e futbollit gjenden dy fusha të penalltisë në dy vijat fundore. Fusha e penalltisë në ballë të saj ka një gjysëmrreth me rreze prej 9.15 metra (sikur rrezja e rrethir të mesit) nga pika e penaltisë.
Pika e penalltisë ëshë një pikë e larguar 11 metra nga porta dhe nga kjo pikë ekzekutohet penalltia.
Porta paraqet pjesën e mesme të vijës fundore. Në vijën fundore të fushës së futbollit gjendet pika e mesit dhe nga ajo largohen shtyllat në dy anët e pikës nga 2.10 metra duke formuar një gjerësi prej 7.3 metrash hapësirë cila njihet si portë. Afër portës gjendet e rrethuar një fushë e cila është e rrethuar nga një vije e cila është e larguar nga 6,5 metra nga shtyllat përgjat vijës fundore dhe e zgatur për 11 metra në drejtim të pikës së penaltisë.

Futboll i femrave

Futbolli eshte loj e pelqyer ne gjithe boten. Mendohet se futbolli me i bukur luhet ne Evropë, dhe klubi me i mirë ne Evropë deri me tani qe ka fituar më shumë tituj (9 herë) Champions League deri tani, dhe 31 trofe te La liga është Reali i Madridit. Real Madrid ka pasur legjendat e tij, për tu theksuar jane: Ronaldo, Zidane, Raul, Beckham, Roberto Carlos etj.

Federata Shqiptare e Futbollit organizon këto liga:
1. Superligën, që përbëhet nga 12 skuadra më të mira të vendit
2. Kategoria e Parë me 14 skuadra
3. Kategoria e Dyte Grupi A dhe Grupi B me nga 12 skuadra secila
4. Kategoria e Tretë që nuk zhvillohet gjatë gjithë vitit, por është një kampionat disa ditor që zhvillohet në verë dhe nxjerr dy fitues që kalojnë në Kategorinë e Dytë.

Fédération Internationale de Football Association ( shk.: FIFA) është një shoqatë botërore e futbollit, e cila u themelua më 21 Maj 1904 në Paris. Qendrën sot e ka në Cyrih, Zvicër.Presidenti i saj është Sepp Blatter.Fifa është përgjegjse e organizimit të Kampionatit Botëror të Futbollit.

UEFA është shkurtesa e Union of European Football Associations dhe e shoqatës Futbolle Evropiane

Basketbolli-Globalizmi ne basketboll prej vitit 1932 deri sot

Flori Bruqi

Basketbolli është lloj sporti me top që luhet në mes të dy ekipeve me nga 12 lojtarë dhe 5 lojtarë aktivë prej secilit ekip në fushë. Qëllim i lojës është që lojtarët, basketbollistët të futin më shpesh topin në basketin e ekipit kundërshtar. Basketbolli është shpikur nga trajneri i universitetit të Kansas James Naismith. NBA është liga më e popullizuar të basketbollit në botë. Basketbolli është një sport ekip në të cilën dy ekipet e pesë lojtarëve të përpiqet të pike kundër njëri-tjetrit duke vendosur një top (me një diametër prej 45,7 cm) në një shtyllë 3,048 m të lartë sipas rregullave të organizuar. Basketbolli është një nga sportet më të popullarizuara dhe të shikuara gjerësisht në botë.

Basketbolli Ndërkombëtar

Basketbolli Ndërkombëtar u formua në 1932 nga tetë vende : Argjentina, Çekosllovakia, Greqia, Italia, Latvia, Portugalia, Rumania dhe Zvicra. Në këtë kohë kjo organizatë përbëhej vetëm prej lojtarëve amatorë nga ka marrë emrin, i cili rrjedh nga frëngjishtja, FIBA (Fédération Internationale de Basketball Amateur)

Rregulloret

Objekti i lojës është të shënosh më shumë pikë se sa kundërshtari, duke e hedhur topin sa më shpesh në koshin e kundërshtarit dhe ta ndalosh kundërshtarin ta hedhi topin në koshin tënd. Një përpjekje për të realizuar një pikë quhet gjuajtje. Një gjuajtje e suksesshme vlen dy pikë ose tre nëse realizohet nga jashtë harkut të trepikëshit që ka një distancë prej 6,25 m nga koshi, në lojërat internacionale dhe 7,24 m nga lojërat në NBA. Pika e realizuar pas gjuajtjes së një faulli vlen 1 pikë.

Rregullat e lojës

Loja ndahet në katër pjesë prej 10 minutash (FIBA) ose prej 12 minutash (NBA). Pushimi i gjysmës së lojës është 15 minuta sipas rregullores së NBA, FIBA, NCAA. Koha shtesë zgjat 5 minuta. Skuadrat ndryshojnë fushën pas pjesës së dytë. Zëvendësimet janë të pafundta, por ato mund të bëhen vetëm kur loja ka ndalur. Gjithashtu secila skuadër ka nga një trajner, që jep udhëzimet për strategjinë në fushën e lojës dhe stafin personal të vet, që përfshin doktorët, menaxherët, statisticienët, trajnerët. Uniforma standarde përbëhet prej një palë tutash të shkurtra dhe një kanatiere, e cila përmban numrin e lojtarit. Trajneri ka në dispozicion një numër të lejuar time-out dhe ndalime të kohës, të cilat nuk zgjasin më shumë se një minutë (vetëm në rastet e ndeshjeve televizive, kur ka hapësira publicitare)

Pajisjet

Pajisjet e vetme të nevojshme për lojën e basketbollit janë topi i basketbollit dhe fusha (një sipërfaqe e sheshtë dhe drejtkëndore, që ka nga dy kosha në anët e saj).
Pikat shënoi nga gjuajtja e (qitje) topin nëpër shportën nga lart. Dunking dhe përplasur topin në rim, apo ndonjë stilet e tjera për të bërë akrobatik topin në kosh nga çdo distancë, ekip me më shumë pikë në fund të lojës fiton, por kohë shtesë (jashtë orarit të punës) mund të lëshohet kur rezultatet të dyja ekipet janë të njëjta. Topin mund të avancuar në gjykatë nga kërcim atë (dribbling) apo shokët e kalon atë në mes. Përçarës kontakt fizik (i ndyrë) është penalizuar dhe i lirë gjuan do të lëshohet nëse lojtari është fouled ndërsa qitje topin dhe ka kufizime mbi topin si mund të trajtohen (shkelje).
Nëpërmjet kohë, basketboll ka zhvilluar teknika të përfshijë shumë të përbashkët të shtënat, duke kaluar dhe dribbling, si edhe pozicionet e lojtarëve të', dhe fyese dhe strukturat mbrojtëse. Në mënyrë tipike, anëtarët e lartë e një skuadre do të luajë qendër apo një nga dy pozicione përpara, ndërsa lojtarët më të shkurtër ose ata që zotërojnë topin trajtimin më të mirë aftësitë dhe shpejtësisë, luajnë qëndrimet roje. Ndërsa basketbolli konkurrues është e rregulluar me kujdes, variacione të shumta të basketbollit janë zhvilluar për lojë rastësor. Në disa vende, basketbolli është një sport popullor spektator.
Ndërsa basketbolli konkurrues është kryesisht një sport shtëpie, ka luajtur në një gjykatë të basketbollit, dhe variacione më pak të rregulluara luajtur në jashtë janë bërë gjithnjë e më popullor mes të dy grupeve të qytetit të brendshme dhe rurale.

Historia

Historia e basketbollit ka filluar qysh herët kur disa njerëz e gjuanin letrën në sport dhe ata mundoheshin ta gjuanin në sport dhe ata njerëz e pan se kjo loje ishte mjaft atraktive dhe që atëherë u zbulua loja e basketbollit.
[redakto]Gjykata e parë të basketbollit : Springfield College
Në fillim të dhjetorit 1891, Dr James Naismith[2], një kanadez i lindur profesor fizike e arsimit dhe mësues në shkollën e krishterë Young Men's Asociacioni Ndërkombëtar i Trajnimit[3] (YMCA) (sot, Springfield College) në Springfield, Massachusetts, USA, kërkoj një lojë energjike shtëpie studentëve të tij për të mbajtur të pushtuar dhe në nivelet e duhura të palestër gjatë dimri të gjatë New England. Pas duke hedhur poshtë idetë e tjera ose shumë i përafërt ose i përshtatshëm dobët të rrethuar me mure-në gjimnazet, ai i shkroi rregullat themelore dhe gozhdohem një shportë bukuroshe mbi një 10-foot (3,05 m) pista ngritur. Në kontrast me rrjeta basketboll modern, këtë shportë bukuroshe mbajti fund të saj, dhe balla duhej të marrë dorë pas çdo shportë "apo pikë të shënuara, ky provuar joefikase, megjithatë, kështu që një vrimë ishte shpuar në fund të shporta, duke lejuar topa të poked me një kunj gjatë çdo kohë. Shporta pjeshkë u përdorën deri në 1906 kur ato u zëvendësuan më në fund nga hoops metali me backboards. Një ndryshim i mëtejshëm është bërë shpejt, kështu që kaloi topin vetëm përmes, duke hapur rrugën për lojë e njohim sot. Një top futbolli është përdorur për të xhiruar shporta. Kurdo që një person i mori topin në shportë, ekipi i tij do të fitonte një pikë. Cilido ekip kam fituar më shumë pikë lojës[4]. Shportat janë bërë pa kujdes në fillim të ballkon kat i ndërmjetëm i gjykatës duke luajtur, por këtë dëshmuar praktike kur spektatorët filloi në ballkon për të ndërhyrë me të shtëna. Backboard u prezantua për të parandaluar këtë ndërhyrje, ajo kishte efekt shtesë e lejimit të shtëna reagim[5]. Ditarë të shkruar me dorë Naismith, zbuluar nga mbesa e tij në fillim të vitit 2006, tregojnë se ai ishte nervozuar për lojë të re që kishte shpikur, e cila inkorporuar rregullat nga loja për fëmijë të quajtur "Duck në një Rock", pasi shume kishin dështuar para tij. Naismith quajtur lojë të re "Basket Ball".[6]
Loja e parë zyrtare u luajt në gjimnaz YMCA më 20 janar 1892 me nëntë lojtarë. Në lojë përfundoi 1-0, shtënë ishte bërë nga 25 metra (7,6 m), në një gjykatë vetëm gjysma e madhësisë së një ditë të pranishëm-Streetball ose Shoqatës Kombëtare të Basketbollit (NBA) gjykatës. Nga 1897-1898 u bë pesë ekipet e standardeve.

Basketboll Grave

Basketboll Grave filloi në 1892 në Kolegjin Smith kur Senda Berenson, një mësues të edukimit fizik, ndryshuar për herë të rregullave Naismith për gratë. Pak pasi ajo u punësua në Smith, ajo shkoi në Naismith për të mësuar më shumë për lojë[7]. Hipnotizuar me këtë sport i ri dhe vlerat që mund të mësojë, ajo organizuar studentor lojë për femra e parë të basketbollit më 21 mars, 1893 kur e saj freshmen Smith dhe sophomores luajtur kundër njëri-tjetrit[8]. Rregullat e saj janë botuar të parë në vitin 1899 dhe dy vjet më vonë Berenson u bë redaktor i Grave të parë Guide AG Spalding e Basketbollit[8], i cili më tej përhapur versionin e saj të basketbollit për femra.


Rritja e popullaritetit

Pasuesit e hershme Basketball ishin dërguar për të YMCAs gjithë Shtetet e Bashkuara, dhe atë sa më shpejt përhapet nëpërmjet SHBA dhe Kanada. Nga 1895, ai u ngrit edhe në disa shkolla të grave të lartë. Ndërsa YMCA fillimisht ishte përgjegjës për zhvillimin dhe përhapjen e lojës, brenda një dekadë të dekurajuar këtë sport të ri, si lojë të ashpër dhe turmat poterexhi filluan të marr nga misioni kryesore të YMCA-së. Megjithatë, klubet e tjera sportive amator, kolegje, dhe klube profesionale mbushur shpejt e pavlefshme. Në vitet para Luftës së Parë Botërore, të Amatore Sportiv Bashkimi dhe Sportiv ndëruniversitar Shoqata e Shteteve të Bashkuara të Amerikës (paraardhës i NCAA) vied për kontroll mbi rregullat e lojës. Lidhja e parë pro, të Basketball Kombëtar i Lidhjes, u formua në 1898 për të mbrojtur lojtarët nga shfrytëzimi dhe për të promovuar një lojë më pak të ashpër. Kjo ligë zgjati vetëm pesë vjet. Basketball Hall of Fame themeluar
Deri në 1950, basketboll ishte bërë një sport i madh kolegj, duke hapur rrugën për një rritje të interesit në basketboll profesional. Në 1959, një sallë basketbolli i famë u themelua në Springfield, Massachusetts, vendin e parë të lojës. Rosters e saj përfshijnë emrat e lojtarëve të mëdha, trajnerët, gjyqtarët dhe njerëzit që kanë kontribuar në mënyrë të konsiderueshme në zhvillimin e lojës. Salla e famë ka njerëz të cilët kanë përmbushur objektivat e mant në karrierën e tyre në basketboll.

Zhvillimi i pajisjeve dhe teknikës

Basketboll është luajtur fillimisht me një top futbolli. The topat e parë e bëri në mënyrë specifike për basketboll ishin ngjyrë kafe, dhe ajo ishte vetëm në fund të viteve 1950 që Toni Hinkle, në kërkim të një top që do të jenë më të dukshme për lojtarët dhe spektatorët ashtu, i futur topin portokalli që është tani në përdorim të përbashkët. Dribbling nuk ishte pjesë e lojës origjinal me përjashtim të kalojnë "fryrje" për shokët. Kalimi topin ishte mjet kryesor të lëvizjes topin. Dribbling u fut në fund, por i kufizuar nga forma asimetrike e balls hershme. Dribbling vetëm u bë një pjesë të madhe të lojës rreth viteve 1950, si prodhuese përmirësuar formën topin.

Antecedents Historike

Basketball, netball, Dodgeball, volejboll dhe LaCrosse janë lojëra vetëm topin, të cilat janë identifikuar si të shpikur nga amerikanët të Veriut. Lojra të tjera topin, të tilla si bejzbollit dhe futbollit kanadez, kanë Bashkësinë e Kombeve, evropiane, aziatike apo lidhjet afrikane. Edhe pse nuk ka ende dëshmi të drejtpërdrejtë se ideja e basketbollit erdhi nga ballgame lashtë Mesoamerican, njohja e kësaj loje kanë qenë në dispozicion për të paktën 50 vjet para krijimit Naismith, në shkrimet e Xhon Lloyd Stephens dhe Alexander von Humboldt. Punon Stephens "sidomos, i cili përfshinte vizatime nga Frederick Catherwood, ishin në dispozicion në shumicën e institucioneve arsimore në shekullin e 19 dhe gjithashtu kishte qarkullimit të gjerë popullor.

Zhvillimi i hershem i basketbollit

Dr James Naismith ishte i dobishëm në ngritjen e basketboll kolegj. Ai trajnoi në Universitetin e Kansas për gjashtë vjet, para se të ia dhënë në dorë frenat për të trajnerit të njohur Forrest "Phog" Allen. Naismith dishepull i Amosit Alonzo Stagg solli basketboll për Universitetin e Çikagos, ndërsa Adolph Rupp, një student i Naismith së në Kansas, ka gëzuar sukses të madh si trajner në Universitetin e Kentucky.
Më 9 shkurt 1895, 5 parë ndëruniversitar-on-5 lojë është luajtur në Universitetin Hamline mes Hamline dhe Shkolla e Bujqësisë, e cila ishte e lidhur me Universitetin e Minesotës[9][10]. Shkolla e Bujqësisë fituar në 9-3 lojë.
Në 1901, kolegjet, përfshirë Universitetin e Çikagos, Columbia University, Dartmouth College, në Universitetin e Minesotës, të Akademisë Detare të SHBA, në Universitetin e Utah dhe Yale University nisi sponsorizimin lojërat e burrave. Në 1905, lëndimet e shpeshta në fushën e futbollit bëri Presidenti Theodore Roosevelt për të sugjeruar se Kolegjet e formojnë një organ qeverisës, duke rezultuar në krijimin e Shoqatës Sportiv ndëruniversitar të Shteteve të Bashkuara të Amerikës (IAAUS). Në vitin 1910, se trupi do të ndryshojë emrin e saj për të Shoqatës Kombëtare të Atletikës studentor (NCAA).

Zhvillimi i hershëm i grave basketboll

Në 1891, Universiteti i Kalifornisë dhe Shkolla Miss Shef luajti ndeshjen e parë të grave interinstitutional. Freshmen Berenson të luajtur në ndeshjen e klasës i paedukuar mjaft ndëruniversitar e parë për femra në basketboll në Smith College, 21 mars 1893[11]. Në të njëjtin vit, malin Holyoke dhe Sophie Njukomb College (coached nga Clara Gregori Baer) gratë filluan të luajnë basketboll. Nga 1895, loja ishte përhapur në Kolegjet e të gjithë vendin, duke përfshirë Wellesley, Vassar, dhe Bryn Mawr. Loja gratë e parë ndëruniversitar ishte më 4 prill, 1896. Gratë Stanford luajtur Berkeley, 9-9-të, duke i dhënë fund në një fitore 2-1 të Stanfordit.
Zhvillimin e grave basketboll ishte më i strukturuar sesa që për burrat në vitet e hershme. Në 1905, Komiteti Ekzekutiv në Basket Ball Rregullat e Komitetit Basketbollit (National Women's) u krijua nga Shoqata Amerikane Fizike Arsimit. [12] Këto rregulla bëri thirrje për gjashtë deri në nëntë lojtarë dhe për ekipin e 11 zyrtarëve. Sport Federatës Ndërkombëtare të Grave (1924) përfshinte një konkurim të grave basketbolli. Lartë 37 gratë e universitetit shkollë basketboll apo turnet e shtetit u mbajtën nga 1925. Dhe në vitin 1926, të mbështetur nga Bashkimi Amatori Sportiv kampionatit kombëtar për femra e parë të basketbollit, të plotë me rregullat e burrave.[12]
The Grads Edmonton, një ekip turne grave kanadeze bazuar në Edmonton, Alberta, e operuar midis 1915 dhe 1940. The Grads turne në të gjithë Amerikën e Veriut, dhe ishin jashtëzakonisht të suksesshme. Ata postuar një rekord të 522 dhe fiton vetëm 20 humbjeve gjatë kësaj hapësirë, pasi ata u takuan ndonjë ekipi që dëshironte për të sfiduar ato, financimi turne e tyre nga faturat portë[13]. Grads gjithashtu shndriste në ekspozitë disa udhëtime në Evropë, dhe fitoi katër Olimpiada rresht ekspozitë turne, në 1924, 1928, 1932, dhe 1936, megjithatë, basketboll grave nuk është një sport olimpik zyrtare deri në 1976. Lojtarët Grads 'ishin të papaguara, dhe kishte të mbeten të vetme. Stil Grads 'u përqëndrua në ekip luajnë, pa tepër duke theksuar aftësitë individuale të lojtarëve.
Të gjitha AAU i parë i grave në ekip Amerika ishte zgjedhur në vitin 1929[12]. leagues industriale e grave doli deri në mbarë Shtetet e Bashkuara, duke prodhuar atletët e famshme, duke përfshirë Babe Didrikson e Cyclones Artë, dhe amerikan gjitha Kuq kryeson grupin, i cili konkuroi kundër burrave ekipe, duke përdorur rregullat e meshkujve. Nga 1938, kampionatit kombëtar për femra u ndryshua nga një vizitë tre-lojë të gjykatës për dy-lojë gjykatë me gjashtë lojtarë nga ekipi[12].

Lojë interuniversity parë kanadez

I parë kanadez basketboll interuniversity lojë është luajtur në YMCA në Kingston, Ontario më 6 shkurt, 1904, kur vizitoi Universitetin McGill University Queen's. McGill fitoi 9-7 në kohën shtesë, rezultati ishte 7-7 në fund të luajnë rregullore, dhe një dhjetë minuta jashtë orarit periudhë vendosur rezultatin. Një pjesëmarrje e mirë e spektatorëve të shiquarat lojës[14]. Ad nga revista çlirues promovimin e një ekspozitë në Harlem, mars 1922. Vizatim nga Hugo Gellert. Ekipet e hershëm amerikan profesionale dhe barnstorming
Ekipet abounded gjatë viteve 1920. Kishte qindra burrave ekipet e basketbollit profesionist në qytete dhe qytete në të gjithë Shtetet e Bashkuara, dhe organizimin e lojës pak profesionale. Lojtaret kërceu nga ekipi në ekip dhe skuadrat e luajtur në sallat e nxirë armories dhe valle. Leagues erdhi dhe shkoi. Barnstorming skuadra të tilla si Celtics origjinal dhe dy ekipe të gjitha African American, New York Rilindja Pesë ("Rens") dhe (ende në ekzistencë që nga 2009) i Globetrotters Harlem luajtur deri në dyqind lojra një vit në turne e tyre kombëtar. Kampionatet kombëtare kolegj amerikan

Turneu kombëtar për meshkuj në kampionatin e parë, Shoqata Kombëtare e ndëruniversitar turneu Basketball, e cila akoma ekziston si Shoqata Kombëtare e ndëruniversitar Atletikës (NAIA) turne, u organizua në vitin 1937. Kampionati i parë kombëtar për ekipet NCAA, ftesa Turneun Kombëtar (NIT) në Nju Jork, ishte organizuar në vitin 1938, të turneut NCAA kombëtar do të fillojnë një vit më vonë.
Basketboll Kolegji u trondit nga lojërat e fatit skandalet 1948-1951, kur dhjetëra e lojtarëve nga ekipe të lartë ishin implikuar në manipulimin e ndeshjeve dhe rruajtje pikë. Pjesërisht nxitur nga një shoqatë me mashtrimit, të NIT humbur mbështetje të turneut NCAA.

Shkolla e lartë basketbolli ShBA

Para rrethit konsolidimin e shkollës e përhapur, më Shtetet e Bashkuara të shkollave të mesme kanë qenë shumë më e vogël se sa homologët e tyre ditët e sotme. Gjatë dekadave të parë të shekullit të 20, basketboll shpejt u bë interscholastic sport ideal për shkak të pajisjeve të saj modeste dhe personelit kërkesat. Në ditët e para njoftime të shumta televizive e profesionale dhe sportive kolegj, të popullaritetit të basketbollit të shkollës së mesme u unrivaled në shumë pjesë të Amerikës. Ndoshta më legjendar e ekipeve të shkollës së mesme u Wonder Five Franklin Indianës, e cila mori vendin nga stuhia gjatë viteve 1920, dominuese basketboll Indianës dhe fituar njohje nacionale.

Sot pothuajse çdo shkollë të mesme në Shtetet e Bashkuara fushat një ekip basketbolli në konkurrencë të universitetit. Popullariteti i Basketbollit të mbetet i lartë, si në zonat rurale ku ata kryejnë identifikimin e gjithë komunitetit, si edhe në disa shkolla të mëdha për ekipet e tyre të njohur të basketbollit, ku shumë lojtarë të shkoni në të marrin pjesë në nivele më të larta të konkurrencës pas diplomimit. Në sezonin 2003-04, 1.002.797 djemve dhe vajzave të përfaqësuar shkollat e tyre në konkurrencë basketboll interscholastic, sipas të Federatës Kombëtare të Shoqatave të Lartë të Shtetit shkollës. Shtetet e Illinois, Indiana dhe Kentaki janë veçanërisht të njohur edhe për përkushtimin e banorëve të tyre për të basketbollit të shkollës së mesme, zakonisht i quajtur Hoosier histeri në Indiana, në mënyrë kritike the Hoosiers vlerësua filmi tregon thellësi basketbollit të shkollës së mesme të kuptimit të këtyre komuniteteve rurale.

Kampionatet kombëtare

Tani për tani nuk ka turneu kombëtar për të përcaktuar një kampion kombëtar.
Përpjekja më serioze ishte Interscholastic NBA Turneun në Universitetin e Çikagos 1917-1930. Veprimtaria e organizuar nga Amos Alonzo Stagg dhe dërguar ftesat për ekipe kampion shtetëror. Gara e nisi si një çështje më së shumti Midwest por u rrit. Në 1929 kishte 29 kampionëve të shtetit. Të ballafaquar me kundërshtime nga Federata Kombëtare e Shoqatave të Lartë të Shtetit Shkolla dhe North Central Shoqata e Kolegjeve dhe Shkollat që lindi një kërcënim të shkollave të humbjes së akreditimit të tyre turneun e fundit ishte në vitin 1930. Organizatat tha se ata ishin të shqetësuar se turneu është duke u përdorur për të rekrutuar lojtarë profesional nga radhët prep.[15]
Turneu nuk ftojnë shkollat e pakicave apo private / shkollat provincial.
National Catholic Interscholastic Basketball Tournament u 1924-1941 në Loyola University[16]. National Catholic ftesës Basketball Tournament 1954-1978 luajë në një seri të provave në Universitetin Katolik, Georgetown dhe George Mason.[17]
The Interscholastic NBA Tournament Shkolla e Lartë për të Zi u mbajtën 1929-1942 në Hampton Institutit[18]. Ky i ftesës Kombëtare Interscholastic basketbollit u mbajt Turneu 1941-1967 duke filluar nga në Tuskegee Institute. Pas një pauzë gjatë Luftës së Dytë Botërore ai rifilloi në Tenesi në Kolegjin Shtetëror në Nashville. Bazë për kampion ulur pas 1954 kur Brown v. Board of Education filloi një integrim të shkollave. Të turnet e fundit u mbajt në Alabama në Kolegjin Shtetëror të 1964-1967. [19]

NBA Shoqata
Në vitin 1946, Shoqata e Basketbollit të Amerikës (baa) ishte formuar. Loja e parë është luajtur në Toronto, Ontario, Kanada midis Huskies Toronto dhe Nju Jork kilota burrash më 1 nëntor 1946. Tre sezonet më vonë, në 1949, u bashkua me baa i Lidhjes Kombëtare të Basketbollit për formimin e Shoqatës Kombëtare të Basketbollit (NBA). Një organizatë zengjim, Basketball Shoqatës Amerikane, u shfaq në vitin 1967 dhe shkurtimisht kërcënuar dominimin e NBA-së deri ABA-bashkim NBA në vitin 1976. Sot NBA është në krye të ligës profesionale të basketbollit në botë përsa i përket popullaritetit, pagat, talent, dhe niveli i konkurrencës.
Të NBA ka paraqitur shumë lojtarë të njohur, duke përfshirë edhe George Mikan, e para dominuese "njeriu i madh" ; top-trajtimit magjistar Bob Cousy dhe mbrojtëse gjeniale e Bill Russell Boston Celtics, Wilt Chamberlain, i cili fillimisht ka luajtur për Globetrotters barnstorming Harlem, të gjitha - rreth yjeve Oscar Robertson dhe Jerry West ; më të fundit burra të mëdha Kareem Abdul-Jabbar dhe Karl Malone ; playmaker John Stockton, turma-i kënaqshëm përpara Julius Erving ; Evropian yjet Dirk Nowitzki dhe Drazhen Petroviq dhe tre lojtarët që shumë kredi me ushering lojë profesional me nivelin e saj më të lartë të popullaritetit : Larry Bird, Earvin "Magic" Xhonson, dhe Michael Jordan.
Në vitin 2001, të NBA formuar një kategori zhvillimore, të NBDL. Si të vitit 2008, kampionat ka ekipe të gjashtëmbëdhjetë.

Asociationi kombetar i grave në basketboll

Të NBA-mbështeti Kombëtare e Grave Basketball Association (WNBA) filloi në vitin 1997. Edhe pse kishte figura të dredhur pjesëmarrje, disa lojtarë të çadër (Lisa Leslie, Diana Taurasi, Candace Parker dhe ndër të tjera) kanë ndihmuar popullaritetin e ligë dhe nivelin e konkurrencës. Leagues grave të tjera profesionale të basketbollit në Shtetet e Bashkuara, të tilla si Liga e Basketbollit Amerikan (1996-1998), kanë palosur pjesërisht për shkak të popullaritetit të WNBA.
The WNBA është shikuar nga shumë si një kategori të ngrohtë. Megjithatë, kampionat ka marrë kohët e fundit hapa përpara.
Në qershor 2007, WNBA nënshkruar një kontratë me zgjatje ESPN. Marrëveshja e re televizive shkon 2009-2016. Së bashku me këtë marrëveshje, erdhi gjithnjë e parë të drejtat e taksat që do të paguhet në ligën profesionale të grave sportive. Gjatë tetë viteve të kontratës, "miliona e miliona dollarë" do të jetë "shpërndau të skuadrave të ligës së".
WNBA merr më shumë shikues në transmetimet e televizionit kombëtar (413.000) se të dy Major League Soccer (253.000)[20] dhe NHL (310.732).[21]
Në 12 mars, neni 2009, Komisionari i NBA David Stern tha se në ekonominë e keqe, "NBA është shumë më pak fitimprurës se WNBA. Ne jemi duke humbur një shumë të holla në mesin e një numri të madh të ekipeve. Ne jemi të buxhetit WNBA për të thyer edhe këtë vit".[22]

Filipine Basketball Association

The Basketball Filipine Shoqata është në ligën e dytë më të vjetër profesionale në botë. Loja e parë u luajt më 9 prill 1975 në Araneta në Cubao Coliseum, Quezon City, Filipinet. Ajo u krijua si një rebelim e disa ekipeve nga tani-vdekur Manila Industriale dhe Tregtare Sportiv Shoqata e cila u kontrolluar fort nga Shoqata e Basketbollit e Filipineve (tani vdekur), e pastaj-FIBA njohur shoqata kombëtare. Nëntë ekipet MICAA marrë pjesë në sezonin e parë të ligë që u hap në 9 prill 1975.

Basketboll Ndërkombëtare

XX. Lojërat Olimpike Mynih 1972 Krešimir Ćosić të Jugosllavisë (këmisha blu) vs Petr Novicky të Çekosllovakisë
The Federata Ndërkombëtare e Basketbollit ishte formuar në vitin 1932 nga tetë vendet themeluese : Argjentinë, Çekosllovaki, Greqia, Italia, Letonia, Portugalia, Rumania dhe Zvicra. Në këtë kohë, e vetmja organizatë mbikëqyri lojtarë amatorë. Akronim i saj, që rrjedhin nga frëngjisht Fédération Internationale de Basketball Amateur, ishte kështu "FIBA."
Men's Basketball ishte përfshirë të parë në Lojërat Olimpike të Berlinit në 1936, edhe pse një turne demonstratë u mbajt në vitin 1904. Shtetet e Bashkuara mposhtën në Kanada e parë finale, luajtur jashtë. Ky konkurs ka qenë e dominuar zakonisht nga Shtetet e Bashkuara, ekipi i të cilit ka fituar të gjitha, por tre tituj, humbjen e parë në një lojë të diskutueshëm përfundimtar në Mynih në vitin 1972 kundër Bashkimit Sovjetik. Në 1950 e parë FIBA World Championship për meshkuj u zhvillua në Argjentinë. Tre vjet më vonë, i pari FIBA World Championship për Gratë u mbajt në Kili. Basketboll Grave u shtuar në Olimpiadën në vitin 1976, që u mbajtën në Montreal, Kanada me ekipe të tilla si Bashkimi Sovjetik, Brazil dhe Australi rivaling skuadrat amerikan.

Rekuizitë në Olimpiadën

FIBA rënë dallimi mes lojtarëve amatore dhe profesionale në vitin 1989, dhe në vitin 1992, lojtarët profesional ka luajtur për herë të parë në Lojërat Olimpike. Dominimi Shtetet e Bashkuara vazhduan me paraqitjen e ekipit të tyre Dream. Megjithatë, me zhvillimin e programeve tjetërkund, ekipet e tjera kombëtare filloi të mundë Shtetet e Bashkuara. Një ekip bërë tërësisht e lojtarëve të NBA mbaruar gjashtë në kampionatin botëror më 2002 në Indianapolis, pas Jugosllavi, Argjentina, Gjermania, Zelanda e Re dhe Spanjës. Në Olimpiadën Athinë 2004, Shtetet e Bashkuara pësoi humbjen e saj të parë olimpik duke përdorur lojtarët e profesional, duke rënë në Puerto Rico (në një 19-humbje pikë) dhe Lituania në lojëra grup, dhe u eliminuan në gjysmëfinale nga Argjentina. Kjo përfundimisht fitoi medaljen e bronzit mposhtur Lituaninë, duke përfunduar prapa Argjentinës dhe Italisë. Në vitin 2006, në Kampionatin Botëror të Japonisë, Shteteve të Bashkuara të avancuara në gjysmëfinale, por u mundën nga Greqia nga 101-95. Në ndeshjen për medaljen e bronzit ajo mundi ekipin e Argjentinës dhe përfunduar pas 3 Greqia dhe Spanja. Yjet ndërkombëtare në NBA
Mbarë botën, turnet e basketbollit mbahen për djem dhe vajza të të gjitha niveleve të moshës. Popullaritetin global të sportit është reflektuar në të nacionaliteteve të përfaqësuara në NBA. Lojtaret nga e gjithë bota mund të gjenden në ekipet e NBA :
Chicago Bulls, ylli përpara Luol Deng është një refugjat sudanez i cili u vendos në Britaninë e Madhe.
Steve Nash, i cili fitoi 2005 dhe 2006 NBA çmimin MVP, Afrika e Jugut është i lindur në kanadez.
Andrea Bargnani e Raptors Toronto, marr lartë në NBA Draft 2006, është nga Italia. Përveç kësaj, superstar amerikan Kobe Bryant kaloi shumë të fëmijërisë së tij në Itali, ndërsa babai i tij ishte duke luajtur atje.
All-Star Pau Gasol Lakers të Los Anxhelosit është nga Spanja.
2005 NBA Draft lartë të përgjithshëm të vini Andrew Bogut e Milwaukee Bucks është Australiane. Gjithashtu, 2008-09 rishtar Nathan Jawai është i pari indigjene australian ndonjëherë për të luajtur në kampionat.
Houston Rockets All-qendra Yao Ming yll është nga Kina.
Të gjitha yll dhe ish-kampion tre pikë Peja Stojakovic është serbe.
Të gjitha ylli Andrei Kirilenko është ruse.
Roje Phoenix suns Leandro Barbosa, Cleveland Cavaliers përpara Anderson Varejão dhe Denver nuggets Nene qendër janë braziliane.
Cleveland Cavaliers njeri i madh Žydrūnas Ilgauskas është lituanisht.
Ndoshta nuk ka ekip NBA është identifikuar si nga lojtarët ndërkombëtarë si San Antonio Spurs. Tre lojtarët më të spikatur i ekipit janë të gjitha ndërkombëtare-Tim Duncan i Ishujve të Virgjër të SHBA, Manu Ginóbili e Argjentinës dhe Tony Parker në Francë (Duncan konkuron për në Shtetet e Bashkuara ndërkombëtarisht, si Ishujve të Virgjër nuk fushë një ekip basketbolli për konkurrencë ndërkombëtare, derisa të edhe pas Duncan filloi të luajë ndërkombëtarisht, dhe të gjithë vendasit Ishujt e Virgjër të SHBA janë Shtetet e Bashkuara të qytetarëve nga lindja).
Fshatar Ginobili's Andres Nocioni luan për Sacramento Kings.
Edhe në vitet '90, shumë jo-amerikan lojtarët bërë emrat e tyre në NBA, të tilla si kroatët Dražen Petrović dhe Toni Kukoč, serb Vlade Divac, Lithuanians Arvydas Sabonis dhe Šarūnas Marčiulionis dhe gjermane Detlef Schrempf.

Globalizimi i basketboll

Ekipet gjitha-turne në të dy më të fundit të Kampionatit FIBA Botërore, të mbajtur në vitin 2002 në Indianapolis dhe 2006 në Japoni, demonstrojnë globalizimit e lojës në mënyrë të barabartë në mënyrë dramatike. Vetëm një anëtar i ekipit ishte as amerikan, përkatësisht Carmelo Anthony në vitin 2006. 2002 Ekipi tipare Nowitzki, Ginobili, Yao, Peja Stojakovic të Jugosllavisë (tani të Serbisë), dhe Pero Cameron e Re Zelanda e Re. Ginobili gjithashtu bëri ekipi i 2006, anëtarët e tjerë ishin Anthony, Gasol, spanjisht shok grupi i tij Jorge Garbajosa dhe Theodoros Papaloukas e Greqisë. Lojtarët e vetëm në ekip ose nuk janë bashkuar për të NBA janë Cameron dhe Papaloukas. Fuqia e basketbollit ndërkombëtare është evidente në faktin se i fundit tre kampionatet botërore FIBA u fituan (me qëllim) nga Serbia (Jugosllavia në 1998) dhe Spanjës.

Rregullat

Lojtari nga ekipi tjetër që është në sulm nuk duhet ta mbaj topin më shumë se 3 sekonda me dy duar. Lojtari që bën 5 gabime personale atëherë ai duhet të dal jashtë dhe të ndërrohet me një bashkëlojtar tjetër. Gjithashtu koshat duhen të jepen me dyhapshin she trehapëshin.

Sporti ne Kinen antike ,Egjiptin e lashte,Greqine antike ,Perandorine Romake,

Flori Bruqi

Sporti është veprimtari njerëzore qëllimi i së cilës është argëtimi dhe zhvillimi apo krahasimi i aftësive psikike dhe fizike. Sporti në histori na jep të dhëna të rëndësishme mbi ndryshimet shoqërore të cilat me kalimin e shekujve kanë ndikuar mbi konceptimin e sportit në varësi të kulturave të ndryshme. Sporti si aktivitet që përfshin aftësitë fizikë e mendore të njeriut, me qellim për ti ushtruar dhe përmirësuar vazhdimisht, e për ti përdorur më pas në një mënyre më frytdhënëse na jep idenë se sporti është pothuajse aq antik sa edhe zhvillimi i inteligjencës së njeriut. Për njeriun primitiv aktiviteti fizik, ishte vetëm një mënyre shumë e dobishme për të zgjeruar njohjet e tij mbi natyrën.

Parahistoria

Gjatë shekullit të XIX nga shumë kërkime të kryera në Francë, Afrikë dhe Australi, është arritur në përfundim se në tempujt parahistorike, zhvilloheshin ceremoni dhe rituale të cilat përfshinin aktivitet fizik nga ana e pjesëmarrësve. Disa nga këto gjetje i përkasin një epoke gati 30 mije vjet më parë. Ka ilustrime që i përkasin epokës së gurit të cilat janë gjetur në shkretëtirën e Libisë, ku shfaqen qartë njerëz duke notuar apo duke përdorur harkun. Po këto grafitë tregojnë qartë interesin e njeriut të shpellave për aktivitete të cilat nuk ishin të lidhura në mënyre të drejte për drejte me qëllimin për tu ushqyer por ishin thjesht një zbavitje edhe pse nga këto burime nuk mund të nxjerrim ndonjë prove të pakundërshtueshme mbi aktivitetin sportiv në atë epoke.

Megjithatë askush nuk mund të na pengoje të mendojmë se gjatë asaj periudhe praktikoheshin aktivitete të cilat lidheshin ngushte me ritualet mistike. Këtu mund të përfshihen edhe qytetërimet euro-asiatike.

Kina antike

Zbulimet e kryera në ndërtesat antike na çojnë në përfundimin se qytetërimi kinez ka praktikuar aktivitete sportive duke u nisur që nga viti 4000 p.e.s. Zhvillimi i disiplinave antike në Kinë mendohet se ka qenë i lidhur ngushtë me veprimtari të tjera të jetës së njeriut si : agrikultura, artizanati, luftërat etj.
Nga dokumentet dhe provat e tjera të gjetura në tempuj rezulton se sporti më popullor ka qenë gjimnastika, zhvillimi i së cilës ka çuar në lindjen e arteve marciale. Stili më i njohur, pa dyshim që ska si të jetë tjetër përveç Kung-Fu-së në tempullin Shaolin, që përfaqëson më së miri traditën akrobatike të artisteve të cirkut kinez, një nga më të famshmit edhe në ditët e sotme.

Egjipti i lashtë

Shkrimet në monumentet e vjetra egjiptase tregojnë qartë se që në kohën e faraonëve praktikoheshin një sere aktivitetesh si : mundja, gjimnastika, boksi, noti, kanotazhi, peshkimi, atletika dhe lloje të ndryshme të sporteve më top. Faraoni, së bashku me burrat e shtetit të Egjiptit të Vjetër asistonin shpesh në gara sportive duke i mbështetur fuqimisht ato pasi i shikonin si një bazë e mirë për formimin e njeriut.
Hieroglifët e gjetura provojnë se egjiptasit kanë shpikur rregulla për sporte disa mijëra vjet para grekeve e jo vetëm kaq por për respektimin e tyre caktohej një arbitër neutral ndërsa skuadrat kundërshtare duhet të kishin secila një uniforme. Edhe vlerësimi i skuadrave me një çmim është një tjetër tradite egjiptase. Fituesi vlerësohej për superioritetin e treguar në fushën e lojës ndërsa humbësi për shpirtin e garës.

Greqia antike

Greqia dallohet për shumë llojshmërinë dhe veçantinë e sporteve. Më të praktikuarat ishin : garat e vrapit, kërcimi së gjati, mundja, boksi, hedhja e shtizës, hedhja e diskut dhe garat me karroca. Shumica e sporteve lidhën ngushtë me kulturën luftarake të qytetërimit antik Grek.
Lojërat Olimpike mendohet të jenë zhvilluar për herë të parë në një fshat të vogël të Peloponezit në vitin 776 p.e.s për të nderuar Zeusin. Olimpiada nuk ishte vetëm një aktivitet sportiv por edhe përfaqeshim i aftësive individuale të pjesëmarrësve, të kulturës por mbi të gjitha për të treguar respektin ndaj perëndive.
Në rast së gjatë periudhës së zhvillimit të lojërave lindnin armiqësi, kjo cilësohej si sakrilegj duke qenë se ato shërbenin për të nderuar Zeus-in. Që nga fillimi e deri në përfundim të Lojërave Olimpike shpallej një armëpushim që përfshinte çdo lloj lufte apo mosmarrëveshje midis popujve greke. Edhe nëse dikush dënohej me vdekje, ekzekutimi i tij bëhej në përfundim të aktivitetit olimpik. I ashtuquajturi "armëpushim olimpik" u lejonte grekeve të bashkoheshin në mënyre paqësore për të garuar midis tyre në ditët e zhvillimit të Lojërave Olimpike. Kampioneve olimpike u janë kushtuar shumë këngë shumica e të cilave janë shkruar nga Pindari.

Perandoria romake

Kultura Romake ashtu si ajo helenë e ka mbështetur gjithmonë sportin megjithëse jo me aktivitete të kalibrit të Lojërave Olimpike. Praktikimi i sportit më shumë se sa garë, ishte një aktivitet që ndihmonte në rritjen e mirëqenies fizike, një element i rëndësishëm ky, i kulturës romake.

Që në kohet e themelimit të Romës shpesh herë organizoheshin aktivitete ose festa fetare në qendër të së cilave qëndronin garat në sporte të ndryshme.

Termi "Ludi", që shpesh përkufizonte sportin, rrjedh nga gjuha e etruskeve një popull i cili ka sjellë në Romë shumicën e sporteve. "Ludi" organizohej nga klasa e priftërinjve ndërsa në gara merrnin pjesë vetëm të rinjtë që rridhnin nga familjet e fisnikeve.

Edhe në Romë sporti konsiderohej si i shenjte ashtu si në Greqi. Me kalimin e kohës ai u largua gjithnjë e më shumë karakterit fetar ndërsa njerëzit filluan pëlqenin aspektin e tij spektakolar...
Që në kohet më të lashta në Romë praktikoheshin pothuajse të gjitha sportet megjithatë më të preferuarat ishin mundja, boksi dhe një përzierje e tyre e quajtur “pankrac” që shpesh përfundonte me vdekjen e njërit prej konkurrenteve. Dëshira e popullit romak për sportet e "dhunshme" pasqyrohet më së miri me gladiatorët dhe anfiteatrët e krijuar enkas për duelet midis tyre një nga të cilët është dhe Koloseu.