Qyteti i Lutjeve është libri më i ri poetik i poetit Rexhep Shahu që doli në qarkullim në mars 2014. Ky është libri i katërt poetik i këtij poeti e gazetari dhe i nënti në radhë nga librat e tij. Libri poetik Qyteti i Lutjeve, në 176 faqet e tij ka 138 poezi, e mes tyre, dy poema, me titujt, Një mijë vjet që pres, dhe, Më ka marrë malli. Shtëpia botuese është “Adonis a.h”, shtypshkronja, Urtësia Bektashiane. Redaktor është poeti e gazetari Izet Duraku, recenzentë poetët Aqif Hysa dhe Elinda Marku. Figura në ballinë është një fragment nga memoriali i skulptorit rumun Amy Keus, kushtuar Masakrës së Nanjingut në Kinë.
Pas vëllimeve poetike Mali i Hënës, 1998, Bregu i Brengës 2000, Lis i Vetëm në Fushë, 2011, vjen vëllimi Qyteti i Lutjeve në të cilin poeti ka derdhë revoltë dhe na shfaq një poezi mjaft të angazhuar qytetare duke mundur të ngrejë në art mjaft dukuri e shqetësime të kohës që jetoj më, shqetësime që në fund të fundit janë të gjithkohëshme, janë brenga të përhershme të njeriut.
“… Dhimbje e butë njeriu, e ardhur me aristokracinë e fjalës poetike, pa bërtitje, plot elegancë. Si në të gjitha dhimbjet e pabuja të zemrës. Më dhe kënaqësi, Rexhep Shahu. E dua këtë lloj poezie, që vjen kështu si një çlirim i vetvetes”, shprehet poeti i njohur shqiptar Petrit Ruka për librin Qyteti i Lutjeve, shënim i cili gjendet në ballinën e pasme të librit.
Po në këtë ballinë është edhe shënimi i kritikut dhe poetit Vaid Hyzoti, i cili shkruan : “Rexhep Shahu ka fjalë të rëndë. Ai flet me zë të ulët edhe kur duhet ta ngresh zërin në kupë të qiellit. Fjala e tij poetike është mbrujtur me bindjen e të vërtetës, që sheh dhe përjeton thellë. Kush ka sy, do e ndjejë. Kush s’ka sy, nuk i gjen, se në Qytetin e Lutjeve sytë nuk shiten as nën dorë…”, pohon Vaid Hyzoti në shënimin e tij për librin Qyteti i Lutjeve.
Rexhep Shahu tashmë ka poezinë e tij, ka vargun e tij qartësisht të dallueshëm e të identifikueshëm shprehen poetë e studiues të ndryshëm njohës të poezisë, ka poezi me nerv,poezi intelektuale por të admirueshme nga çdo lexues poezie.
Poezia e Rexhep Shahut është e përsosur në papërsosmërinë e vet, shprehet redaktori Izet Duraku, është plot figuracion befasues, plot ide dhe revoltë e ngritur në art kundër mjerimit shpirtëror dhe kundër bjerrjes së vlerave njerzore, jashtë skemave e metrikave strikte por që krijon shtratin e vet.
Rexhep Shahu ka të botuar gjithsej 9 libra. Veç librave poetike Mali i Hënës, Bregu i Brengës, Lis i Vetëm në Fushë dhe Qyteti i Lutjeve, ai ka edhe 5 libra publicistikë, si, Misioni për Paqen, Bllaca monografi, Marsi i Minave, kushtuar Kosovës, krizës dhe luftës për Kosovën, Apologji për Udhën e Kombit me polemika me ata që kundërshtonin e pengonin ndërtimin e udhës së bashkimit kombëtar, dhe librin më të fundit të botuar po në mars 2014, Bukën Tonë të Përditshmë, me analiza, veshtrime e polemika rreth zhvillimeve në bujqësinë shqiptare në dekadën e fundit.
Kur lexon librin poetik Qyteti i Lutjeve lexuesi e sheh në fund të fundit se si lutet një qytet e çdo qytet për veten e tij, e sheh se si lutet qyteti të jetojë, shpëtojë, mbijetojë, se si lutet qyteti të jetë qytet, ku banori i këtij qyteti të mos kërkojë të blejë sy nën dorë për të parë, të mos mund të artikulojë dëshprim të thellë e të thotë, “tashmë jam i lirë të vdes…”.
Biografia letrare e Rexhep Shahut :
Rexhep Shahu u lind në vitin 1960 në Bardhoc të Lumës, mes Kukësit e Prizrenit. Fëmijërinë e kaloi në breg të Drinit të Bardhë me Pikëllimën në shpinë e Pashtrikun në sy, aty, në mesin e dheut, ku pajtohen e bëhen një dy Drinat, i Bardhi dhe i Ziu dhe rendin bashkë me ëndrrat e tyre drejt detit.
Në Durrës kreu shkollën e mesme teknike-mekanike. Atje u mëkua me det dhe lau ëndrrat në të.
Universitetin për letërsi e kreu në Shkodër.
Ka provuar gjithëfarëlloj punësh e profesionesh në fusha e male me bujq e blegtorë, kosëtarë e korrës gruri... Ka jetuar me mineralkërkuesit, minatorët, vagonistët, ka punuar si motorist e xhenerik, ka bërë sekretarin në prokurori, shpesh duke u dridhur për fatet e të tjerëve, ka qenë drejtues kulture, tregtar, ka themeluar një kompani ndërtimi, ka punuar gazetar në Radio Kukësi, në Radio Tirana, në Top Albania Radio e në organe të shumta shtypi të Tiranës e Prishtinës, zëdhënës në Qarkun e Kukësit, zëdhënës shtypi në Ministrinë ë Bujqësisë, Ushqimit dhe Mbrojtjes së Konsumatorit në Tiranë, më pas deri para disa muajve ishte drejtues i sektorit të Informacionit Bujqësor në këtë Ministri.
Ka drejtuar si kryeredaktor revistën kulturore “Dy Drina”, revistën për fëmijë “Kallz”, organe këto të Qendrës Kulturore “Dy Drina”, të përkohshmen “Gazeta e Kukësit” dhe shtatë vite edhe revistën kombëtare “Bujqësia Shqiptare”, organ i Ministrisë së Bujqësisë, Tiranë.
Rexhep Shahu ka botuar nëntë libra : “Mali i Hënës”, poezi, Tiranë, 1988; “Bregu i Brengës”, poezi , Prizren, 2000; “Misioni për Paqen”, kushtuar krizës së Kosovës dhe aktorëve të kohës; “Bllaca” monografi; “Marsi i Minave”, Tiranë, 2006; “Lis i Vetëm në Fushë, Tiranë 2011; “Apologji për Udhën e Kombit”, Tiranë 2012; “Bukën Tonë të Përditshme”, Tiranë 2014 dhe “Qyteti i Lutjeve”, Tiranë 2014.
***************
POEZI NGA POETI REXHEP SHAHU
SI KUAJ TË ZI NISUR PËR LUFTË
Si kuaj të zi nisur për luftë
Turfullojnë e rendin radhë e pa radhë
Kalorësit u kanë mbetë s'dihet se ku
Jelet u janë zbardhë.
Bregun synojnë dallgët e çmendura
Si në çdo luftë ku s’fitohet gjë
Përplasen në shkëmbinj e zalle
Shuhen e treten pa zë.
Me veten e kanë dhe e bëjnë stuhinë
Si njerzit që fundin harrojnë
Dhe rendin ta shalojnë lavdinë
E në fund në zalle shterrojnë.
TI JE PREJ UJI
Ti je prej uji se nuk të mbaj në duar
Më derdhesh në poret e lëkurës e sërish dua
Të derdhesh sërish e sërish.
Të pi si tokë e kallur nga etja,
ngopem një çast,
Mbush të çarat e thara të shpirtit
Dhe pas pak, prapë dua se prapë digjem,
E prapë pi e s’ngopem me ty.
Ti je prej ajri… Më përkëdhel edhe kur s’të shoh,
Kur kam ftohtë më ngroh,
Më mbush mushkëritë sa herë kam nevojë,
Më ledhaton flokët me dorë të padukshme,
Më ter djersët se mos ftohem,
Më flladit shpirtin kur më kallet zjarrmisë.
Duket se je prej drite, je drita vetë
Je dielli, hëna, ylli
Që hyn në sytë e mi e u jep dritë
Gjithë gjërave dhe botës që më rrethon
Gjithë gjërave dhe botës që kam në veten time,
Udhëve nga shkoj, të mos thej qafën në honet e hiçit
Tek ec mbi tokë, nëpër ëndërr a kur shtroj retë nën këmbë
Edhe hijes e natës time i jep dritë, ta shoh vetë e ta shohësh ti
Skutave ku ikën të natojë që të mos shihet,
Udhëve nga ecën që të mos e shkelin.
Duket je prej ëndrre, prej ëndrre je
Se vjen pa u ndjerë e më derdhësh kur dua,
Pa të parë edhe pse të thërras
Më hyn mes krahëve të hapur që të presin,
Mbështetesh në gjoksin tim që digjet, më puth lehtë
Më mbështjell për beli se e din që dua,
Më gudulis dhe hidhem përpjetë.
Po, po, prej ëndrre je, prej ëndrre
Se ta ndjej frymën që ma lëshon në fytyrë edhe pse je larg
Ta ndjej aromën e trupit mbi gjithë aromat e luleve,
Të ndjej ngjeshë për trupi kurdo,
Kudo ndjehem i mbështjellë me ty,
Si i zhytur në diell, det a Dri,
Më bëhet se ec dhe jetoj jetën brenda syrit tënd
Ndjej çdo çast trokun e hapit tënd në ritmin tim të nxituar
Në udhët e jetës që m’i ke paqtuar
Në tokën ku mbij e në qiellin ku hedh shtat
Ndjej lëngun e buzëve që s’di të teret në mua…
* * *
Ranë gjethet,
ulërimat e tyre ngjethëse
i pashë e dëgjova
ditë e natë në mua.
MË HUMBI VETJA
Më humbi vetja, dheu i zi e përpiu
det’ i pangimë, ëndrra të pangime
në hijen time vetja u mbyt.
S’lashë vend që e rreh dielli pa e lypë
as hije e skuta të errëta të botës e të vetes
pa hy s’lashë...
I kreha retë me gishta edhe ëndrrat po e po
yll pa pyetur s’lashë në qiejt e pafund,
s’lashë dyshim timin pa e pyetur për veten time
thërras sot pa zë me piskamë në breg të detit
thërras kot veten, brenda vetes thërras,
cfarë humbtë mos u gjettë kurrë, mërmërin deti a
thërret dikush zëngjirur brenda meje,
e unë s’e shoh kush thërret,
deti u step më keq se unë i shtangtë
prej dhimbjes sime, turfulloi si kalë i zi plot plagë
me kalorësin të vrarë mbi shpinë
u ndal, më pa e më tha,
meqë e dashke kaq shumë veten,
lype lype se një ditë do ta gjesh
të ngrime bri ndonjë ferre…
* * *
Mbeta me drapër në dorë…
Bari i shpresës mbin
Edhe në majë të shkëmbit.
PA KRYE
Gjithkush në vetvete është varr i padukshëm
Që rreket të kalbë fajet e tij
Por faji në varr është si në serë
Veç rritet e rritet në shëmti.
Gjithkush në vetvete është i varur
Nga pak në çengelin e fajit të vet
Askush me vetveten s’është në paqe të plotë
Askund, në asnjë botë s’je n’harmoni t’vërtetë.
Askush s’qëndron dot kollaj para vetes
E sidomos para vetes në gjumë
Është njësoj si ta lash të vërtetën
Në të vjellat e botës që rrjedhin si lumë.
1998
* * *
Ti do të ikësh drejt pranverës,
Dimrin do ta lësh tek unë,
Por ngricat brenda syve tu do mbeten
Si copat e akullit në lumë…
JEMI TË GJITHË VETËM
Jemi të gjithë vetëm në këtë botë
Dhe kemi nevojë për dikë tjetër
Kush ndryshe bën e thotë
Gënjen të gjallë e të vdekur.
Shpesh vetmia na bëhet parajsë
Udhëkryqet kanë marramendje
Kërkojmë një palë sy, një sup, një krah
S’i gjejmë e drejtë vetmisë rendim me ëndje.
Jemi të gjithë vetëm në këtë botë
Drurë prej rrufeje shitur,
Pas syve që s’i gjejmë dot më,
Rendim mashtruar…
2000
RRËNJË E PADUKSHME
Ëndërr që jeton kur nata është tretë
Diell që përvëlon kur vera ka ikë
Rrënjë të padukshme që s'më shkulen kurrë
Dorë që m'i mbyll qëpallat kur të kam pranë
Dhe më zgjon sa herë që s'je
Era dhe ajri që më duhet të thith
Pamja që më duhet për sytë
Lulja dhe kopshti që s'janë më
Ku rri e kundroj ikjen e mosardhjen tënde
Gjurmët që le në tokë, në ajër, në lëkurën time
Ku rri e kundroj ditën pa ty
Ditën pa sy...
QIELLI DIMËROR
Qielli dimëror lotonte në Paris
Grija bëhej më gri
Mijëra njerëz në Shën Elize
S’më hynin në sy.
Ecja mes tyre i pavënë re
Njerzia në punë të vet
Në dhjetra fytyra më bëhet se je
Mashtrim i shkretë.
Këtu gjithçka është gri
Dhe ëndrra më bëhet e hirtë
Ti atje buzë detit të largët
Sheh rërën që lahet.
Buzë Senës java pa ty
Ish e gjatë, ish një jetë
Dhe ky qytet ëndërr
Pa ty ish i shkretë.
Këtu qielli loton shi
Ti lahesh me diell në ato anë
Nata parisiene më përpin
Në tingujt e bardhë.
* * *
Larg më je sot, kaq larg
Të shoh me sytë e mendjes,
Buzët e puthjes s’të mbërrijnë
Veç krahët e zemrës.
NA LINI
Na lini të jemi të pa emra sonte
Mos na kërkoni pasaportë,
Eva është kjo, unë jam Adami
Dashnorët e parë në botë.
Na lini të jemi veç dy njerëz sonte
Të digjemi e të bëhëmi hi,
Mos na spërkatni me pështymë tek flisni
Mos villni nga sytë padi.
Na lini të jemi pa identitet sonte
Mos na kërkoni pasaportë,
Eva është kjo ,unë jam Adami
Dashnorët e fundit në botë.
2000
TRISHTIMI YT
Kulm mbi Dri,
trishtimi i syve tu…
A nuk mjafton mungesa e cicërimave të zogjve
mungesa dhe heshtja e tyre
(ç’tu ketë ndodhur vallë?…)
A nuk mjaftojnë këto drurë pa gjethe e sytha, të fjetur, të trembur
a nuk mjafton plogështia e udhës, supet e kërrusura të njerzve
buzët e vyshkura nga mosputhja të grave e vajzave që më kalojnë pranë,
çapet e zvarrë të njerzve që bëjnë sikur ecin, sikur flasin e sikur qeshin
por që në fakt edhe sot ecin bythëmbrapsht.
(Ka kohë që njerzit ecin me shpinë para e kokë pas,
duke parë me mall të shkuarën e tyre që i poshtëroi,
gjithmonë duke pyetur nga vijmë e kurrë jo, ku shkojmë…)
A nuk mjafton grija e errtë e qiellit të sotëm
që bëj be se nuk ka parë e mbajtë kurrë diell në gji
kurrë hënë në sy, yje përmbi…
Sot, ah të paktën sot, nuk e doja trishtimin në sytë e tu
se zërat që dëgjoj ngado më ngjajnë me mjaullima macesh të pafuqi
sytë e gjithkujt që takoj më duken galeri boshe…
Kurvat që më kalojnë pranë, (disa që i njoh dhe ua di hamshorët)
më thonë se janë perëndesha të gjithpushtetshme,
mbretëresha të virtytit dhe nderit…
Më beso, të gjithë u tremben kurvave sot
edhe ato që kanë shkuar me to
edhe ato që s’kanë shkuar por kanë ëndërruar.
Kurvat të groposin dhe të marrin copën e bukës së fëmijëve
ta plasin publikisht se i ke palluar…
Sot, jo, të lutem, mos loto trishtim
edhe pse më sheh mes burrave kurva
me ligësinë e tyre pa kufi,
po ti mos loto, se unë do të hesht si shkëmb përballë detit
se ndryshe burrat kurva të bëjnë horë
e të marrin erzin…
Sot, në këtë ditë shterpë, në udhën e shkretë plot njerëz
trishtimin e syve tu nuk e mbaj mbi supe,
pasi më shemb përdhe fytyra e ditës
si e vajzës së pafaj kafshuar e nxirë prej maniakut seksual…
Shësht… dëgjo si derdhet e frikshme qeshja e kurvave
derdhet kërcënuese nga kulla në kullë
nga zyra në zyrë, nga selia në seli
merr pastaj bulevardin bri tribunave të lehjes…
NËSE MË DO
Nëse më do, mos më fto të vdes
Më ler të ngjitem në parvaz të dritares
Të shoh hënën…
1998
TRE ZOGJ…
Rrufeja ra
Lisin shkrumb e dogj
Edhe po të mbijë ndonjë filiz prej rrënjëve
S’bëhet lis për zogj.
Tre zogj mbeten pa fole
Të vetmuar cicërojnë në shkurrë…
A do t’i gjejë e ëma kur të kthehet
A do të mundet t’i ushqejë ?…
Tre zogj të vetmuar, pa fole
Qajnë në një shkurrë,
Rrufeja ra
E lisi shkrumb u dogj…
2000
* * *
Jemi bërë si gurë
të brejtur,
ngulur rastësisht mbi tokë,
pa mundur t’i gjendemi njëri – tjetrit…
NË UDHË T’PA EMËR ME M’PRITË
Në udhë t’pa emër me m’pritë
në ditë të vdekura veshur me qefin,
në netë të shkreta veshur me vetmi,
në ardhsha me diellin ndonjë ditë,
me ndonjë yll të këputur ndonjë natë,
me pikat e trishta të ndonjë shiu të ngratë,
me hedhurinat që shtjell erë e forte…
ME M’I KPUTË KRAHËT
Me m’i kputë krahët, duart me m’i kputë
e di se kanë me më dalë prapë
se nuk mundem mos me i përkëdhelë
e shtërngue e me i mbushë duart plot me gjinjtë e tu
nuk mundem mos me të kapë e shtërngue gjithkund
në trupin tënd, me ta dëgjue zërin tek bërtet
auuaaa… më vrave, më sakatove, më nxive…
nuk mundem mos me të kapë për beli a për barku
tek më rrëshqet si ngjalë nën krahë e lumë nën urë
nuk mundem të mos ndjej dridhjen e dehjen e trupit tënd
e djersën e lehtë të lodhjes së ëmbël që të bulëzon mbi lëkurë…
Me mi nxjerrë sytë e ballit, me mi qorrue krejt
e di se prapë kanë me më ardhë sytë
se nuk mundem mos me të pa ty
e sytë e tu përmes të cilëve shoh botën…
nuk mundem pa e pa qetësinë hyjnore të syve të tu të qielltë,
s’mundem pa i pi ato dy pika loti që bulëzojnë në ato sy
teksa unë i thith e i pi që të mos rrjedhin faqeve tua,
tek perëndojnë e tulatën e derdhin një dritë qiellore në mua
teksa më thua fjalën tënde të zakonshme, ah i lig, i lig…
Me ma këput kryet në qafë si të pulës
e di se më ngjitet prapë, më del një krye tjetër
se s’mundem me ndenjt pa e vu kryet në gjoksin tënd
mes gjinjve të tu, s’mundem kurrë mos me e futë kokën
mes gjinjve të tu e me heshtë, me heshtë, me heshtë
s’mundem mos me e mbulue kryet me flokët e tu
e me u bë nervoz në çast tek më derdh flokët në fytyrë…
Me më mbytë krejt, me më blue gur për guri a me më djegë
e di se prej hiri kam me u ngritë kështu si jam
njeri që ha përditë fatin e vetën time me dhëmbë
që humbas pa mëshirë si në kumar orët, ditët, kohën time
që i ha e nuk i sos dot as në ëndërr thonjtë e mi
që të puth e të puth e nuk ngopem kurrë me buzët e tua që më çmendin
që qaj, qesh, flas e hesht, ulërij e vdes në të njejtën kohë
që e vras ditën me plumb në ballë dhe ashtu të vdekur e mbaj në krahë
udhës së yjeve me vaj e kujë ditë e natë
e gris, e çjerr përnatë natën e përdalë
ia shpërthej barkun e zi me thonjtë e mi të pistë
në prushin e yjeve ia pjek zorrë e mushkëri
Kam me u ngritë prej hirit të yjeve të djegur e kam me u ba
kështu, si më ke dashtë gjithmonë
ti, që për fatin tim të bardhë, nuk ke kërkue në mua dikënd tjetër...
ti, që më ke dhënë nga vetja jote plot sharm gjithë gruan e botës
dhe pafundësitë e saj…
prej hiri pra kam me u ngritë
e kam me ardhë, i gjallë…
* * *
Ka ditë që sytë e tu s’më kërkojnë
Dhe zëri im s’bën më për fjalë…
1998
TASH SA KOHË
Tash sa kohë shoh veten e varme në lis
Mu në mes të fushës
Me litar në qafë, natë e ditë.
Dimër verë njerzit pështyjnë,
Bëjnë shurrën në trung dhe rrënjë.
Lëvores, miza pafund, rrallë ndonjë korb a zog i pafaj
Merr vdekjen e vet në sqep.
S’ka mbetur gjë tjetër në mua,
As vdekje s’ka mjaft për gjithë zogjtë…
NË ËNDRRAT E MIA
Në ëndrrat e mia
Kam vdekë e
Jam varrosë qindra here,
Në tokën e mbretërisë së ëndrrave
Jam lindë,
Përmendore mjegulle jam bërë,
Nëpër varret e ëndrrave kam hyrë e dalë
Me ty në krahë,
Pa ty në krahë,
Me veten për dore
Drejt asgjësë.
LIS I VETËM NË FUSHË
Lis i vetëm në fushë
Gjysmë i plakur e gjysmë i kalbur
Që ende dëgjon gjithçka
Nga bëmat e botës,
Që sheh edhe ato që s’duhen parë.
Trumcak i ngrirë në borë
Me krahun e thyer nga llastiqet e fëmijëve.
Sytë e Hënës që shohin gjithsinë,
Dera e çelur ku hyjnë zërat,
Dritare pa xhama nga hyjnë zogjtë,
Dhimbja që ndjen toka nga pesha e hapave,
Etja e lumit nga shterrja e ujit,
Tharja e buzëve nga mungesa e puthjes,
Thirrja e gjinjve për tu shtërnguar,
Malli i dorës për të rrëshqitë mbi flokë,
Shëmtimi i oxhakut pa zjarr,
Fole dallendysheje e braktisur...
E tjetër çfarë mund të jem
Në këtë ditë pa sy
Në këtë natë të verbër
Kur ti s’je...
PIKTURË E VARUR NË MUR
(cikel poetik nga libri i Rexhep Shahut, Qyteti i Lutjeve)
Bulevardi i mbretit
Në qytetin tim jam sa hala e një pishe
Në bulevardin e madh që ndërtoi mbreti
Në kundërshtim me ata që s’e donin të madh
Bulevardin e të nesërmës së tyre të vogël.
Në qytetin tim, jam sa jehona e emrit tim të parë
Që me dhunë e për interes të parët ma ndërruan
Që unë të mbetëm me kokën pas nga emri im i parë
Dhe të mos shoh ku vë këmbën në udhën e të nesërmës.
Në qytetin tim piskama e minareve dhe meloditë e
këmbanave
Nuk më thonë asgjë, s’janë meloditë e shpirtit tim,
Nuk janë thirrjet e zemrës së tokës time, të malit tim
Të cilëve nëna ime u falet dhe u bën kurban.
Në qytetin tim gjurmët nuk shkruhen thellë në tokë
Që të mos i fshijë mbivendosja e gjurmëve të reja.
Në qytetin tim fshihet përditë dërrasa e zezë
Dhe shkrimi tretet ajrit në thërmija të pambledhshme.
Në qytetin tim gomari vihet para kalit dhe tërheq karrocën
Liliputët bëjnë hatanë urrejnë Guliverin
Sakatët rendin me vrap të jenë kudo të parët
Dhe urrejnë të shëndoshët pse nuk janë sakatë.
Në qytetin tim qiellin e bëjnë dysheme, e shtrojnë në rrugë,
Shkelin nëpër të. Toka dysheme përdoret si tavan a qiell.
Nga të shkoj
Ty po të pyes, nga të shkoj
Në këtë kryqëzim të frikshëm, më thuaj, nga të shkoj.
Dita kullon gjak para syve të mi
Në udhë matrapazët *
Tërheqin për flokësh nënat e tyre,
I zhveshin lakuriq, i ngrehin zvarrë në sheshe.
Nata e zezë vret pas shpinës time nga ana tjetër.
Në të djathtë duhet të shkel mbi veten time që jep shpirt,
Në të majtën time pushkatohen ëndrra dhe gra.
Ty askund nuk të shoh!
Më thuaj nga të shkoj në këtë kryqëzim të frikshëm,
Ose merre atë kryq udhësh e ma vë në gjoks,
Ta shohin ata që do të vijnë nesër
Dhe të dinë nga të shkojnë.
*Fjala “matrapaz”, sipas Eqerem Çabejt, vjen nga fjala perse mader bazë, që do të thotë, ai që shet nënën.
Parada e kufomave
Në paradën e sivjetme shkëlqeu parakalimi i kufomave
Lakuriqe, sup më sup, miq, armiq, kurva, vrasës e të vrarë
Pranga mbërthyer, kyçe prangash në duar
Brinjë e kafkëthyer, me dhëmbë e pa dhëmbë floriri.
Faraoni i vdekur me Zonjën në këmbë i prin solemnitetit
Mizëri eshtrash, përplasje putrash në bulevard.
Byroja politike gjithë shend pret urdhërin
E Faraonit që t’i vrasë prapë. Zonja e Zezë
Ruan harmoninë e të rivrarëve që duhet të jenë bashkë.
Kur Kuadrati më i rëndë i skeleteve i afrohet tribunës
Dridhet Faraoni, Arma e pafjetur e Dhunës së Shtetit
Flakëron kundër të gjithëve dhe vetvetes.
Vetja ime e çmendur më thotë
Vetja ime e çmendur më thotë
Mos më ndiq kot, lermë të shijoj lirinë e munguar,
Më ke ndrydhur një jetë. Lermë se
Do të bëj të gjitha gjërat që ke dashur t’i bësh ti e s’i ke bërë
Do t’i këpus prangat e moralit falls që të ka mbajtë lidhur,
Do të mësoj të qeshësh pa frikë, të fërshëllesh sa do,
Ta derdhësh të qeshurën tënde hokatare në bulevard,
Ta thuash gjithmonë të vërtetën, le të dalë ujë nga ajo,
Të mos mbetesh si gjarpëri nën gur,
Të mos gënjesh as para vdekjes, të vdesësh i bukur,
Të mos mbetesh rob i askujt, as i shëmtive tua,
T’i thuash mosmirënjohjes, mos t’i pafsha sytë,
Ik prej botës time, kolerë e njerzimit. Me emrat që kanë
T’i thërrasësh gjithë të kallaisurit, hajdut e kopukë gërdhu,
Të skuqen para teje. As Presidenti s’vjen nga planeti Mars,
Që të rëndojë mbi shpatullat e tua, deputeti, ministri
Nuk janë me frymë hyjnore,
Kujtova preshin sa herë të mos u kujtohet!
Vetja ime e çmendur më thotë
Bota s’është e ikanakëve, por e qëndrestarëve që s’pajtohen
Me dhunën, që duan pa frikë, çelin lule edhe mes acarit,
Preja hundët krekosjes së sigurimsave që kullosin
Tufën e bashkëpunëtorëve të tyre të vobektë,
Për të ruajtë frikën dhe dy breza njerzorë pas vetes,
Frikën dhe gjithë pasuritë e vendit
Që i vodhën kur u shemb diktatura.
Lëri lakuriq snobët që turpërohen për nënën e tyre,
Që e çojnë të vdesë në azile,
Që duan më shumë qentë se jetimët,
Hidhe në erë kujtimin e Faraonit dhe të piramidës së tij
Mes qytetit, të kullojë e liga dhe të shuhet shpresa spiune
Për varrin në themele.
Detyroi mediat të mos përqyrren nga kurvëritë e Byrosë Politike,
Por të vajtojnë qëndresën e burgosur që lëpinte
Kockat që hidhnin xhelatët në kanalin e ujrave të zeza,
Që hante morrat e vet të mos vdiste!
Nxirri në shesh me dhunë Përdhunuesit,
Të nderojnë monumentin e At Zef Pëllumbit,
Të gjithë hajnat- minj zyrash suvatoi me mut,
Bëji përmendore muti mu në mes të sheshit,
Deri sa të binden të gjithë se nuk është i pazoti
Ai që punon ndershëm në zyrat e shtetit.
Trishtimi yt
Kulm mbi Dri trishtimi i syve tu.
A nuk mjafton mungesa e cicërimave të zogjve
Mungesa dhe heshtja e tyre
(ç’tu ketë ndodhur vallë?)
A nuk mjaftojnë këto drurë pa gjethe e sytha,
Të fjetur, të trembur
A nuk mjafton plogështia e udhës, supet e kërrusura,
Buzët e vyshkura nga mosputhja të grave e vajzave
Që më kalojnë pranë,
Çapet e zvarrë të njerzve që bëjnë sikur ecin,
Sikur flasin e sikur qeshin,
Por që në fakt edhe sot ecin bythëmbrapsht.
(Ka kohë që njerzit ecin me shpinë para e kokë pas,
Duke parë me mall të shkuarën e tyre që i poshtëroi,
Gjithmonë duke pyetur nga vijmë e kurrë jo, ku shkojmë).
A nuk mjafton grija e errtë e qiellit të sotëm
Që bëj be se nuk ka parë e mbajtë kurrë diell në gji
Kurrë hënë në sy, yje përmbi.
Sot, ah të paktën sot, nuk e doja trishtimin në sytë e tu
Se zërat që dëgjoj ngado më ngjajnë
Me mjaullima macesh të pafuqi
Sytë e gjithkujt që takoj më duken galeri boshe.
Kurvat që më kalojnë pranë,
(disa që i njoh dhe ua di hamshorët)
Më thonë se janë perëndesha të gjithpushtetshme,
Mbretëresha të virtytit dhe nderit.
Më beso, të gjithë u tremben kurvave sot
Edhe ato që kanë shkuar me to
Edhe ato që s’kanë shkuar por kanë ëndërruar.
Kurvat të groposin dhe të marrin copën e bukës së fëmijëve
Ta plasin publikisht se i ke palluar.
Sot, jo, të lutem, mos loto trishtim
Edhe pse më sheh mes burrave kurva
Me ligësinë e tyre pa kufi,
Po ti mos loto, se unë do të hesht si shkëmb përballë detit
Se ndryshe burrat kurva të bëjnë horë
E të marrin erzin.
Sot, në këtë ditë shterpë, në udhën e shkretë plot njerëz
Trishtimin e syve tu nuk e mbaj mbi supe,
Pasi më shemb përdhe fytyra e ditës
Si e vajzës së pafaj kafshuar e nxirë prej maniakut seksual.
Shësht… dëgjo si derdhet e frikshme qeshja e kurvave
Derdhet kërcënuese nga kulla në kullë
Nga zyra në zyrë, nga selia në seli
Merr pastaj bulevardin bri tribunave të lehjes.
Çfarë të bëj me veten
Çfarë mund të bëj me veten, hijen time shtrirë në tokë,
Që duket e s’duket, por e shkelin të gjithë
Me këpucët ku është ngjitë muti.
Çfarë mund të bëj tani kur gjethet bien
Jo nga vjeshta a dimri,
Por nga dhimbja që ther në palcë të trungut
Dhe i flak era si shpirtra të vdekur.
Çfarë të bëj me buzët e mia që nuk qeshin,
Me sytë e mi që nuk shohin asgjë.
Hëna rri e fikur si në faj, dielli fshihet qiejve si tradhëtar.
Çfarë të bëj unë me shpresën e plagosur,
Që e mbaj në shpinë,
Ku ta lëshoj për pak t’ia pastroj fytyrën buzë burimit,
T’ia heq baltën fytyrës kur e kanë zhgërryer,
T’ia mëkoj plagët kur e kanë kafshuar,
Kur e kanë puthë kafshërisht dhe përdhunuar.
Çfarë të bëj unë me kujtimin tënd,
mungesën që më ther në palcë,
Tokën e shkretë ku krojet pa ujë tmerrojnë,
Ku s’mbin fije bari e s’ka shenjë jete,
Ku s’këndon qyqe, as gjinkallë.
Çfarë të bëj këtu vetëm me vdekjen në mes të fushës,
Të luftosh në luftë, e kotë thotë ajo
Njëlloj të jetosh si mes të gjallëve, mes të vdekurve.
Çfarë të bëj, më thuaj!
Teksa gjethet bien dhe i flak dhunshëm era e çmendur,
Dashuritë vriten nga frika e humbjes,
S’ka varrezë dashurie në këtë qytet.
Vrasja duartrokitet në tribuna, salla e sheshe
Kalërojnë kuajt e inatit dhe urrejtjes,
Tërheqin zvarrë kufomat e ëndrrave të mia të bukura,
Kufomën ende me shpirt të shpresave të përdhunuara
Nën ritmin e ulërimave që çmendin zhgënjimin tim
Tek shoh si vrasin njëri – tjetrin ata që fitojnë humbjet
Dhe kalërojnë kuajt e urrejtjes drejt humnerave të harrimit
Duke sharë me loçkë të shpirtit diellin.
Ti ishe det e unë gjithmonë i mbytur në ty
Në këtë qytet kaosi, që thith ajër urrejtje
Dhe gjithmonë më përzë
Me bandat e tij të hajnave, kurvave dhe maderbazëve
Mua endacakun e përjetshëm,
Që s’di nga të shkoj e ku të thej qafën.
A do t’i shesim varret
Kur të mos kemi ç’të shesim më nga stolitë tona,
Kur edhe trupat tanë në treg mos kenë më vlerë,
As trupat e vajzave tona yje, as grave tona diej,
As burrave tanë që përmirësojnë racat e tjera,
Do të shesim varret tona.
Kur prapë të mos kemi ç’të shesim më,
Shesim të gjitha përmendoret e ngritura
E të pangritura ende,
Permendoret e turpit dhe të lavdisë,
Përmendoret e tradhëtarëve dhe të heronjve
Që ende s’e dimë cili është hero e cili tradhëtar,
Shesim përmendoret e diktatorëve,
Dhe të atyre që ju vjen turp të jenë patriot,
Të atyre që bëhen altoporlantë të armiqve tanë
Përmendoret e frikës sonë madhështore në shëmti
Të ankthit tonë, të hijeve tona,
Përmendoret e spiunëve, ngjizës të frikës,
Të atyre që as me vdekjen e tyre nuk i shërbejnë atdheut,
Përmendoret e ikjeve, tkurrjeve, mundjeve tona,
Të kurvave që shpallen mis ndershmëria,
Të burrave kurva, mosmirënjohësve, sërvilëve, besëprerëve,
Përmendoret e atyre që shplojnë varret
Përmendoret e njeriut të ri duke ngrënë bar.
Do t’i shesim të gjitha këngët, gojëdhënat, legjendat sublime,
Trutë tona do t’i shesim taze për meze qensh,
Kafkat tona për kupa supe.
Sa shijon supa në kupa kafke!
Nëse prapë s’kemi ç’të shesim më
Do të shesim gjithë eshtrat e varreve tona
Eshtra pa fund, male me eshtra,
Miniera më e madhe në vend, ku bashkë me të huajt
Prehen vendasit, bashkë me heronjtë gjenden
Tradhëtarët, viktima e xhelatë duarpërgjakur,
Pranë pafajsisë së ndrojtur, zgërdhihen mëkatarët.
Vetëm halat i kanë mbetë atdheut tim
(E. Hemingueit)
Unë jam Entony Quin i pamposhtur,
Dashnor i çmendur i jetës,
Jam Heminguei i dëshpëruar, midis zotave, zot i njerëzve
Që shkruan me rrufe historinë e botës.
Atdheu im është peshku që ma shqyen peshkaqentë,
Të pangopur me mishin e bardhë të atdheut,
Të pangopur me gjakun e tij që skuq detin
Madërbazët në tokë, peshkaqenët në det
E pinë gjakun e tij për venë.
Vetëm halat i kanë mbetë atdheut!
Luftoj me dëshpërimin tim ta nxjerr
Të pacoptuar në breg të lirisë, po mishi shkoi
Dallgëve të luftës, pjesë-pjesë, madërbazët në breg
Me hala kruajnë dhëmbët e ndryshkur.
Pikturë e varur në mur
Shpesh më duket vetja qese e harruar mbeturinash
Të hedhura jashtë kazanit
Që nuk i merr as makina e plehrave
Dhe neverit njerzit që e shohin.
Shpesh ndjehem pikturë e pakuptimtë varur në mur galerie,
Përgojuar nga sy që bëjnë sikur dinë të më kuptojnë
A lexojnë nga gojë mashtruese
Që u shpjegojnë të dashurave përmbajtjen time,
Për t’u dukë të dijshëm e me kulturë gënjejnë të dashurat,
Gënjejnë e mashtrojnë fëmijët e tyre duke u shitë siç s’janë,
Ndërkohë që s’më kuptojnë dhe as sytë s’duan të mi hedhin,
Se në mua të varur në mur
Lexojnë si në pasqyrë shtirjen e tyre.
Shpesh më duket vetja qen i fyer
Që burra snobë më shëtisin me frikë
Udhëve të qytetit se mos ua kujton ndonjë i njohur i fshatit
Se ishin çobanë dhensh në fshat para pak vitesh,
Që të mos u thotë ndokush në bulevard ke të fala nga fshati,
Që të mos i thotë ndokush ç’e ke këtë zagar,
Kur ke në fshat alamet qen stani që e ke lënë zgjidhë,
Që të mos fërshëllejë ndokush në bulevard
Dhe trembet fshatari,
Se mos qeni i tij i stanit fluturon për tek i zoti për t’i dalë zot.
Qen i fyer ndihem, se s’më lënë të jem qen
Gratë e vajzat snobe të dëshpëruara
Që s’bëhen dot shpejt elitë e qytetit,
Që vuajnë më shumë mungesën e vëmendjes
Se sa të dashurisë,
Edhe pse kanë pafund pasuri të dyshimta, por jo dashuri,
Më mbajnë në krahë, më lidhin zinxhirë të shtrenjtë në qafë,
Më puthin e përkëdhelin në rrugë, në kafene,
Bëjnë ndonjëherë edhe seks me mua në divan,
Ndërkohë që gjithë kohës më përkëdhelin bolet
Dhe më kushtojnë mua më shumë dashuri se fëmijëve
A prindërve të tyre që jetojnë braktisjen dhe harrimin.
Atentat ndaj atdheut
Zoti President,
Poeti Qabban kish frikë nga qentë e Sulltanit
Që ia shqyenin rrobat,
Nga inkuizitorët që i silleshin rreth bythës
Dhe i shkroi Madhërisë për frikën e tij.
Unë, edhe pse s’jam arabi Qabban
Po guxoj të të shkruaj ty
Në pamundësi t’i shkruaj Zotit
Pasi e kam shfronësuar atë
Dhe e derdha tek çdo njeri.
Atributet për të bërë drejtësi ua dhashë njerzve
Gjykatës që cakton ti zoti President.
Na ndihmo të ketë fuqi gjykata, o Njeri,
Të zbatohet vendimi i gjykatës
Para se të ikin të gjithë
Dhe ta lënë atdheun si kullosë dhensh!
Vajtim për ish – burgosurit politik
Si korba sqepuam përditë,
Ua sosëm zemra e mushkëri.
Tash po ua thithim palcën e kockave
E shojet e këpucëve të burgut,
Gjë tjetër s’u ka mbetë.
Parada e fëmijëve të palindur
Armata e fëmijëve të vrarë, të paemër
Vjen nga kazanët e plehërave, nga gjirizet, kanalet e zeza.
Njerzit e ndershëm të qytetit të hijeve
Vetshpallen të virgjër.
Ditënatë tymojnë klinikat e vdekjes, shtohen
Parukeritë ku shëmtohet bukuria, pafajësia
Qep vaginën, lind krimi i moralshëm, helm trëndafili,
Përgjithmonë paguan jeta kamatën e shtirjes.
Qyteti fëmijëvrasës hesht. Dridhet. Nuk merr frymë
Nën plehra, mizëri pastruesish
Nuk e lajnë dot ndotjen e Shpirtit.
Mbretërisë së plastikës të palindurit kërkojnë më kot
Rob e zot me kohë kanë vdekur.