2017-07-09

Mirënjohje për profesorin e gjuhës shqipe në Universitetin e Shën Peterburgut


Bastard - dhe krenar për atë




Nga Aurel Dasareti, USA, ekspert i shkencave ushtarake-psikologjike (dasaretiaurel@yahoo.com.au)



Dy muaj më parë një ushtarak perëndimor vrau me snajper një luftëtar (terrorist) të ISIS nga një distancë prej 3 kilometra dhe 54 metra. Kjo është një rekord i ri në distancë. Dhe, në botën tjetër 72 virgjëresha janë duke e pritur martirin e guximshëm.Më herët ferri ishte për mosbesimtarët, heretikët dhe besimtarët e gabuar. Tani ferri është për ata që duan t`i dërgojnë të tjerët atje.


***



***
Në të menduarit, ashtu si në krijimin e një poezie, s`kanë rëndësi objektet pak a shumë rastësore të mendimit, por interpretimi, shkalla e kthjelltësisë dhe ngrohtësisë me të cilat dikush përjeton dhe thellohet në problemet e kohës që jeton.

Çfarë nuk është në rregull me ne?

Koha kalon dhe mençuria mbetet. Ajo ndërron format dhe rritet por gjithnjë bazohet në të njëjtin themel: në futjen e shqiptarit tek natyra, në ritmin kozmik. Edhe pse në kohë të trazuara ekziston prirja për t`u çliruar prej tij, ajo liri e rreme të çon në skllavëri; është rasti i shqiptarit “modern”, i cili megjithëse tejet i lirë, është skllav i parasë dhe i makinave.
Nuk jam aspak i mendimit se një autor i sinqertë dhe atdhedashës mund të zgjedhë tematikën sipas dëshirës së tij. Por janë motivet që na zgjedhin ne dhe jo ne motivet. Kështu, edhe në rastin tim, “zgjedhja” nuk është akt i dëshirës personale, por pasojë e një përcaktueshmërie të rreptë, për të mirën e Kombit dhe Atdheut tim të mjeruar dhe copëtuar. Të jesh origjinal duke shfrytëzuar të qenit i kuptueshëm dhe tejet i qartë nga ana formale, nuk është art, por domosdoshmëri e kohës. Nëse dikush nuk toleron kritika, vërejtje dhe qortime në pyetjet më përçarëse politike apo fetare, atëherë nuk duhet të paraqitet aspak në debatin publik – dhe shumë më pak në politik.

***
Islami i importuar në trojet shqiptare këto 20 vitet e fundit - feja e paqes, ose një ideologji e rrezikshme, kërcënimi më i madh për të ardhmen tonë?

Bashkësitë islame të shqiptarëve të këtij komuniteti fetar, në mjedisin ku jetojnë e punojnë, duhet të distancohen nga praktika e Islamit së Lindjes së Mesme, Afrikës dhe Azisë apo migracionit (diasporës) së atyre vendeve në Evropë.

Në trojet pellazge/ilire do të mbrohen njerëzit, jo Perënditë.

Kur një komb e tjetërson identitetin e tij, i humbë të drejtat e tyre. Ata e humbin besimin në vetvete dhe shkojnë drejtë një shkatërrimi të sigurt.

Kulturat që bëhen të paaftë për të shpjeguar vdekjen, të paaftë për të mbështetur jetën.

***
Gënjeshtra dhe gjaku e krijojnë historinë e fituesve. Gënjeshtrën e krijojnë sundimtarët, gjaku bie mbi heronjtë e së vërtetës dhe të luftëtarëve të vërtetë të lirisë.

Në histori ka një lloj mallkimi; ajo i shqetëson njerëzit, duke i çuar ata në tundim, besojnë se ata janë duke shkuar në të njëjtin drejtim, dhe ajo papritmas tërhiqet, ngjarjet ndryshojnë, tregohet se ishte e mundur diçka tjetër. Njerëzit që ajo i braktisë dhe që mendonin se ishin vetëm bashkëpunëtorët e saj, papritmas shihet se janë nxitësit e krimit me të cilin ajo (mallkimi) i kishte frymëzuar. Dhe ata nuk mund të kërkojnë falje, as të lehtësojnë një pjesë të përgjegjësisë.

E vërteta kurrë nuk ka probleme si i ka një gënjeshtër. E vërteta kurrë nuk do të provohet, ajo është provuar. Në të vërtetën duhet vetëm të kujtojmë. Për këtë arsye, gënjeshtra reziston me dhëmb dhe thonj për ta mundur të vërtetën. Pavarësisht nga shumëllojshmëria e metodave, sasinë e makijazhit dhe intrigave, gënjeshtra gjithmonë e zbulon vetveten. Arsyeja e zbulon gënjeshtrën, çmenduria e ndjek gënjeshtrën. Ka gjithnjë e më shumë përpjekje që në petkun fetar të mbështillet gënjeshtra. Manipulimi i vetëdijshëm dhe i qëllimshëm i ndërmjetësve në mes Krijuesit të lartësuar dhe besimtarëve, krijon hapësirë për veprimin e gënjeshtrës.

E vërteta do të dalë nga prangat e gënjeshtrave. Ka kaluar koha e bastardëve.
Në këtë artikull unë flas për shqiptarët e fesë myslimane, por mesazhi dhe mësimet mund të aplikohen edhe në fetë tjera.

“Nga të gjithë turqit, serbët janë më të këqij”- më thoshte gjyshi im.

***
“Për mua nuk ka aspak rëndësi se kush do ta udhëheq vendin tim, por ka rëndësi që vendi im të qeveriset duke respektuar Kushtetutën dhe Ligjin”- më tha një i njohur. Njeri i ndershëm edhe pse serb.

***
Ndërrim pikëpamjesh politike dhe fetare në shkolla duhet ndaluar.
Shpëlarje e truve, nxënësit nuk duhet t`u nënshtrohen punës së organizuar të pseudo-mësuesve për ndërrimin e pikëpamjeve. Në masë alarmante, në shumë shkolla shqipe ndodhë me të madhe shpëlarje e truve që thjesht nuk kanë të bëjnë aspak me arsimin dhe fenë.
Një mësues duhet të jetë neutral duke treguar të vërtetën dhe vetëm të vërtetën për të gjitha fetë, për të gjitha partitë politike, në mënyrë që nxënësit e shkollave fillore, të mesme apo studentët e fakulteteve mund të gjejnë vet se çfarë është “më e mira” dhe më e keqja.
Veprimtaria e mësuesve dhe klerikëve fetarë për të zbatuar në profesion dhe jetë njohuritë e fituara, domosdoshmërish t`i përmbahet kulturës, gjuhës, traditave, dokeve dhe zakoneve të mirëfillta të Kombit Shqiptar duke mos anashkaluar aspak Ligjin dhe Kushtetutën e Vendit.

***
Morali zbehet.

Hulumtimi konfirmon se edhe në trojet arbërore morali rrëshqet poshtë, materializmi ngrihet. Në mungesën e moralit nuk luan më rol të madh se si njeriu i siguron përfitimet. Edhe shumë të “devotshëm” nga hoxhallarët dhe priftërinjtë ortodoks shqipfolës, në realitet janë misionar të interesave të huaja dhe paguhen nga ata, biznesmen antikombëtar, Kolona e Pestë, kriminel në vendin tonë. Të tillët duhet dënuar me burgim të përjetshëm për keqpërdorim të detyrës në shtëpinë e Zotit. Tradhti ndaj Vendit, Krim kundër Pavarësisë dhe Sigurisë.

Shqipërisë natyrale i nevojitet një ide e shëndosh me prijës të shëndosh për të nxitur dhe përforcuar ndjenjat patriotike, atdhedashurinë, për ta frymëzuar Kombin në krijimin e një forme organizimi shoqëror që garanton obligimet dhe të drejtat e barabarta të çdo qytetari.

***
Liberalizmi evropian është mendim/veprim i papjekur dhe vetëflijim.

BE përpiqet për të zëvendësuar popullsinë e Evropës nëpërmjet emigracionit masiv nga bota e tretë.
Myslimanët e importuar e përmbysin, okupojnë dhe shkatërrojnë Evropën.
Nuk është më politikisht korrekte për të mbrojtur Vendin dhe Kufijtë, dhe kushdo që e bën atë mund të etiketohet si racist nga qeveritarët dhe gazetarët budallenj feministë të BE-së.
***
Përmbytjet shkatërruese nuk janë rezultat i derdhjes së lumenjve të mëdha, por efekti përbashkët i rrëshqitjeve të tokës nga kodrat përreth.
Dhe, ne do ta ndalojmë përmbytjen e vendit dhe kombit nga bastardët.
Fjalët janë vajzat e tokës, por veprimet dhe ngjarjet janë bijtë e qiellit.


******

Shkruan : Prof.Dr.Vedat Shehu

I dshur mik, i nderuar Profesor Eshrefi,

Jam krenar, qe me konsideroni koleg dhe bashkë-atdhetar per te mbrojtur të verteten historike dhe bashke-kohore te Kombit Shqiptar.

Mendoj qe kjo eshte detyrë e cilido qe ka lindur Shqiptar dhe e ndjen veten Shqiptar. Ne lidhje me problemin qe shtron Zoti Aurel, une perkrah mendimin tuaj qe zgjidhja e propozuar prej tij nuk mund te funksionoje, perderisa Krye-Ortodoksi eshte nje njeri, qe jo vetem s'e ndjen veten Shqiptar, por
eshte nje "Tartuf"-Klerik i dale nga skutat e Mesjetes Kryqetare te Erret qe edhe vetë Papa, së fundi, e demaskoi si Faj te sundimit politik te Krishterimit.

Eshtë Janullatosi, ky bizantinas mesjetar ka per minsion te bizantinizojë Shqiperinë Jugore qe e quan Vorio-Epir.

Asnje demaskim Qeverive tona që kanë detyrë të dëgjojnë këtë anti Klerikë ortodoks që shpërfill heronjtë e Kishës Kombetare Shqiptare qe nga Papa Kristo Negovani e Fanoli e deri tek Nikolla Marku.

Neve, intelektualëve, konseguentë të mbrojtjes te së vërtës kombtare, nuk mund të na krijohet mundesia per te futur Shqiprine ne udhen e zhvillimit të pandërprerë ekonomik, qe është, baza dhe strumbullari i çdo zhvillimi. Ketu, duhet të ndalet të menduarit tone, sepse ata që kane në dorë "Levën e Arkimedit për Zhvillimin Ekonomik", nuk janë përgatitur menderisht për t'i hyre kesaj udhe te progresit kombter dhe progresit te shteteve shqiptare. Ata jane trulosur dhe duhet kohe te kthjellohen.

Prandaj, neprmjet jush, i nderuar Profesor Eshrefi, i drejtohem Zotit Aurel dhe të gjithëve qe mndojne si ai, qe të vazhdojnë të mbrojne të vërtetën e Shqiptarizmit ne kuadrin Europian dhe Aleances Euro-Atlantike, faktorit te Formimit te Shtetit te Kosovës, pavarsisht që mentaliteti mesjetar evropian nuk ka rënë në gjum letargjik epokel dhe guduliset nga veprimet mesjetare Greko_Serbe.

Në këtë kuadër, ritmi i emigracionit, sigurisht qe ngadalson, por nuk e ndalon ritmin e progresit të Kombit. Edhe sikur ritmi i emigracionit te arrijee ritmin e shteses se kombit, nuk mund te ndaloje progresin Europian dhe Euroatlantik te Kombit dhe te dy shteteve, si dhe te kombit te mbetur jashte ketyre dy shteteve, sepse progresi demokratik, domosdoshmerisht do te perfshije edhe drurin e shtrember Greqi dhe Serbine Bizantino-file.
Le te jemi optimist se proceset demkratike do ta demokratizojne tamam Ballkanin, se bashku me tendenciozet antishqiptarë greko-serbë..

Me konsiderate

Prof.Dr.Vedat Shehu

******
Shkruan Prof.Dr. Eshref Ymeri

I nderuarAurel,


E lexova me shumë vëmendje analizën tuaj mjaft interesante, të cilën e vlerësoj si një zile alarmi. Ju
keni shumë të drejtë, ore shqiptaro-amerikam i nderuar,dhe e kuptoj shumë mirë thirrjen tuaj për prishjen ekishave greke dhe xhamive turkoarabe në krejt territorin e Shqipërisë. Po kush t'i prish? Individët e veçantë?
Kjo është e pamundur se pastaj fillon vëllavrasja. Ato duhet t'i prish shteti. Po ku ta gjejmë shtetin? Se në krye të shtetit duhet të kemi një klasë politike me dinjitet të lartë kombëtar. Një klasë të tillë
politike nuk e kemi, prandaj edhe nuk kemi shtet me dinjitet kombëtar. Shikoni ortodoksët shqiptarë [me përjashtim të atyre që janë grumbulluar rreth kishës "Shën Maria" të Atë Nikolla Markut në Elbasan]. Të gjithë i bëjnë temena Janullatosit, guvernatorit faktik të shovinizmit grek në Tiranë. Misioni i tij ka për qëllim greqizimin e Shqipërisë së Jugut, pra shkombëtarizimin e saj, pikësynim ky që po realizohet ço ditë, çdo muaj dhe çdo vit pak e nga pak, çka është konkretizuar me ndërtimin e kishave greke në krejt jugun e vendit dhe me ngritjen e katedrales gjigante në qendër të Tiranës, tërësisht me simbolikë greke. Politikat varfëruese që ndjek klasa politike në pushtet është
mjeti më efikas për shuarjen e vetëdijes kombëtare dhe shkombëtarizimin e popullit shqiptar. Personalisht mendoj se duhet të ketë një marrëveshje të heshtur mes Perëndimit evropian dhe mercenarëve të politikës shqiptare për zbrazjen ca nga ca të trojeve etnike shqiptare nga popullsia rrënjëse nëpërmjet emigrimit të saj të pandalshëm. Besoj se e keni lexuar në internet letrën e ambasadorit francez në Tiranë Bernard Fitoussi, të botuar në gazetën "Le Monde". Sipas asaj letre, numri i emigrantëve shqiptarë është më i madh sesa numri i emigrantëve sirianë apo afganë: çdo
muaj, 973 emigrantë shqiptarë kërkojnë azil në Francë.
Ky është një lajm tmerrësisht tronditës. Prandaj tingëllojnë mjaft aktuale fjalët e Faik Konicës:
"Shqipërinë e shpëtoi rastësia, por e vranë politikanët".


Romani "... s'i them askujt?!!!" i Raimonda MOISIUT.

Një roman që të intrigon me temën që trajton

Romani "... s'i them askujt?!!!" i Raimonda MOISIUT.

(ese)

Nga Përparim Hysi

Ka raste që hallin që ke për vete, kërkon ta ndash me të tjerët. Dhe bën mirë. Sikur heq një pjesë të tij, prej vetes. Vallë, mos ndodhi kështu dhe me mua? Me mua e Monda Moisiun apo unë trapit larg? E vërteta nuk qe hall, por qe mall. Mall mes miqësh. Raimonda Moisiu ka ardhur në Shqipëri nga Amerika dhe,sado që gjatë kësaj kohe,ka patur ca ngjarje familjare shumë të dhimbshme, si vdekja e të vëllait apo dhe të nënës, ajo, prapë se prapë, edhe në këto momente kaq të dhimbshme, ia doli që të botojë romanin "... s'i them askujt?!!!". Jo vetëm e botoi, por me të parin rast,sa erdhi në Tiranë, më la takim tek "Taivani" ku së bashku me ILINDEN SPASSE dhe ZENEPE LUKËN, "shkëmbyem tepsitë". Kur them "tepsitë", është fjala për librat. Më i fituari dola unë: qeshë me duar në xhepa (kam 5-vjet që nuk botoj dot) dhe, si "djali i njerkës", "hëngra trivezë". Pra, mora tri libra dhuratë: dy nga Zenepja dhe një nga Monda.
* * *
Sado vapa është Sahariane, libri i Mondës "... s'i them askujt" më mori "peng" dhe ma prishi atë stereotipin e regjimit të përditshëm. Unë e kam regjim të përhershëm që shtrihem në mesditë dhe duhet të bëj, me domosdo, një a dy orë gjumë. Por, tek tentoja të flija, romani sikur ma shkundi gjumin dhe i tha def-o sun. Nëse ndodhi kështu me mua, kjo erdhi se në roman hasa në një personazh femër si JOLA që ma largoi gjumin. Po të shihni referencën time, kur kam futur në thonjëza titullin e romanit, ndryshe nga origjinali, kam shtuar një pikëpyetje dhe tri pikëçuditse!. Se me të vërtetë,kështu duhet të ndodhë. "S'i them askujt dhe e mer vesh:i zi dhe i bardhë. Po të më pyeste mua autorja, do t'i thosha:- Romani duhej titulluar"JOLA". Në përfytyrimin tim, romani është si "një shtëpi e madhe". Që të qëndrojë "ndërtesa-shtëpi", duhet një tra i madh dhe i shëndoshë që quhet nga ndërtuesit:arkitrau. Ky mban ndërtesën në këmbë. Edhe romanin me një titull kaq"sensibilues" "s'i them askujt", e mban në këmbë,JOLA. Ajo është arkitrau që zë e rritet përmjet penës së kultivuar të autores, duke eklipsuar gjithë personazhet e tjerë.
JOLA, në roman, është ai personazhi që e jeton jetën plotësisht, e cila, duke u rritur ditë prej ditësh, i ngjet asaj bimës që rritet e gjelëbron: ca prej ujit e ca prej dritës. Nëse marrim për një çast një thënie të romancierit brazilian,Paulo Coelho, Jola është nga ata që vdes vetëm njëherë. Me JOLËN, autorja, ka vrarë mendësitë mesjetare se, siç vë re Kadare dikur:" ne jemi pasagjerë të Mesjetës që udhëtojmë mbi trena modernë". Të japësh një JOLË si protagoniste në roman, mos kujtoni se është aq e lehtë. Monda Moisiu për guximin qyytetar,qoftë në poezi dhe qoftë në prozë,e ka kaluar prej kohe atë "Rubikonin" ku shkruhet "no passaran". Ajo është si të thuash një alterego e ZHORZH SANDIT dhe nuk i kalon qoftë dhe një"hije" nga "gjembat" e atyre që e heqin veten si puritanë. E di që disa pej lexuesëve do e shohin me dyshim këtë shkrimin tim dhe mund të shtojnë " se jam pak "nepotik" dhe po i mbaj anën autores." Nuk është aspak kështu. Le të arsyetojmë pak më racionalisht. JOLA pak subjketivisht ka dështuar në një martesë me dashuri dhe, megjithatë, e përjeton dashurinë edhe në çaste pak të veçanta. Duke qenë e martuar,bën dashuri me një tjetër; e divorcuar,zë një dashnor tjetër dhe, më këtë tjetrin, ngjiz një fëmijë. Në gjithë këto"digresione dashurishë", natyrshëm që"puritanët" zënë e shkulin faqet, por autorja jo vetëm e ruan heroinën e saj, por e ngre në apogje si nënë. Këtu qëndron merita. JOLA është qytetaria që ka "këputur vargonjët e vjetër" apo "brangashat" që thoshte Migjeni tek "Të çelen arkapijat".
Ne jemi një vend ku na shkon buza vesh më vesh, kur këngëtari popullor këndon:"Derëzeza ime bijë/ burrë nuk ka/dhe ding fëmijë!!! Deri këtu mirë.
* * *
Po të bëjmë vetëm pak një analogji, sa për të shkundur vapën. Vetëm ditën e KURBAN BAJRAMIT tek " Rrruga e Kavajës" numërova mbi tridhjetë femra të mbuluara me ferexhe (të ruajnë moralin, de!!!) dhe,veç fëmijëve,secila prej tyre me "ajfonë" nëpër duar. Mos shkoj më tutje: mbi qindra familje ende të ngujuara nga gjakmarrja. Ja, për këtë,JOLA është ajo kambana që tundet e tundet për të larguar dyllin nga veshët e "puritanëve".
Ka një thënie që merr vlerën e një aksiome:- Jepuni një rast grave dhe ato janë të zonjat të bëjnë gjithçka. Kështu ndodh dhe me JOLËN. Autorja aq ka hyrë në lëkurën e personazhit të saj,sa gjithë momentet e dashurisë së JOLËS t'i përshkrujë si përjetime të vërteta dhe kjo e bën më me kolor romanin.
Është një dashuri që, nga mënyra se si e përshkruan autorja, romani ka ngyjrim lirik dhe ka faqe të tëra si poezi.
JOLA përjeton tri dashuri: me Manolin (të dy janë adoleshentë: 19 apo 18 vjeç), me Teon dhe me aktorin Ermir S. Me të fundit,sado si një"dashuri shpejt e shpejt" ngjiz dhe fëmijë, por në të tri dashuritë ka ndjenjë dhe nuk mund të flitet për një "prosttuticion". Kështu si i ndodhi JOLËS, mund t'i ndodhë kujtdo; një femer apo mashkulli. Po mvaret kush i amplifikon dhe kush i thotë hapur, siç ndodhë me shumë dashuri. Se jo më kot nuk ka shkruar ZHAK Prevert: "... por jeta i ndanë ata që duhen, ngadalë, ëmbëlsisht dhe pa bërë zhurmë". Kështu ndodh dhe me JOLËN. JOLA është femra që zë e rritet si një grua me dinjitet dhe apogjeun e saj e arrin si nëna e Aleksandrit.
* * *
Tek dua të gjej një mbyllje për shkrimin tim, më vjen ndërmend një thënie për dashurinë.Autorin nuk e mbaj mend, por se çfarë thotë, sikur më pëlqen dhe mua:" Vetëm mendjelehtët dashurojnë njëherë". Të jetë e vërtetë? E,sa për dashuritë e JOLËS,mund të pranëvë këtu thënie e thënie,si: " Rendim e rendim pas gruas së tjetirt, si kali pas tagjisë", është citim nga BIBLA; "Gruaja,- thotë reformatori gjerman, MARTIN LUTERI,- është më e nevojshne se të pirit dhe të ngrënit".
Ja pse jam me JOLËN dhe ca më shumë me autoren. Monda Moisiut i uroj që pena t'i bëhet plug!

Tiranë, 8 korrik 2017

ALEGORIA, MITI DHE LUFTA PËR LIRI, NË NJË NOVELË…


Nga:Remzije ZEKOLLI 

Vushtrri-Kosovë

Novela e Miftar Kurtit “Dasma e Kreshbardhës” lexohet e përjetohet, si një ylber mahnitës, që rri bukur në qiellin etnik të letërsisë shqiptare. Autori, novelën e tij e fillon me prologun, pjesën hyrëse dhe e përfundon me epilogun, pjesën përmbyllëse të ngjarjeve. Struktura novelistike ngërthen dhe alegorinë e mprehtë. Ndërsa, në anën tjetër, kjo vepër ngërthen dhe shtresën figurative të trajtimit. Po ashtu, edhe legjendat rikrijohen tematikisht e artistikisht, me petk të ri e freski përjetimi.
Nuk është e rastësishme, që novela fillon me ëndrrën. A nuk kemi secili dëshira, ëndrra, shpresa?
Figurat mitike kanë një vend meritor në novelë. Autori, këto mite e figura, i gërsheton me ngjarjet, që po përjeton Kombi Shqiptar.
-A nuk deshi Ikari ta përqafojë diellin, dhe...?
-Ra, thua?
-Po!...
-Anteu, sa herë bie, ngjitet.
-Edhe Feniksi digjet e bëhet hi, por bëhet mal përsëri…(Faqe 81)
Figurat e heronjve mitikë, si Ikari, Anteu, Akili dhe Feniksi, janë gdhendur me kujdes dhe marrin kuptime të pasura, në kuadër të strukturës së novelës. Ikari jepet në situatën artistike të mbytjes në det: fluturimi i tij nga Kreta, ishull grek, ishte fatal, pasi dielli e shkrin dyllin, ku ishin ngjitur flatrat e tij dhe bie dhe mbytet në ujët e madh. Janë këta heronj antikë, si Anteu, i cili fuqinë e tij e merrte, kur këmbët e tij i kishte të pashqitura nga toka e i ngjitej dheut e, atëhrë, i kthehej fuqia; si Herakliti e mëson dobësinë e tij, arrin ta mbysë, duke e ngritur sa më lart, larg tokës; si Feniksi, shpendi që ka pasur fuqi të mrekullueshme, që, për do pesëqind vjet të tij, digjej në furrikun e vetë dhe nga hiri të ngrihej i ripërtërirë, për jetën e re... Akili njihet me tiparet e guximit, por edhe të hidhërimit të tij (Vojtech Zamarovsk, Heronjtë e miteve antike, Rilindja, Prishtinë, 1985, f, 45,25,163, 237).
Tema e novelës është lufta për liri. Vetë tematika e Lirisë shndërrohet në figurë letrare, me dy kuptime: liri e atdheut dhe liri, që simbolizon të dashurën e personazhit Lum. Tematika e kësaj novele është jeta e atdhetarëve në veprimtaritë legale e ilegale, jeta e mësuesit dhe e dy të dashuruarëve. Personazhet e novelës janë: Agu, Lumi, Liria, Kujtimi, Pranvera, Guri, Mësuesi. Kurse antagonistë të tyre janë: SeizmaziSemortjes, polici, gjyqtari etj.
Koha e zhvillimit të ngjarjeve, në novelën e Kurtit, janë edhe kushtet klimatike: bora, shiu, uji, dielli, mjegulla, stinët e vitit vera, dimri, pranvera e vjeshta, por edhe ngjarjet ose proceset e kohës; është kohë proteste, kohë lufte, kohë paslufte etj. Simbolet e novels: flamuri, guri, pylli, burgu, mali, pisha,lumi, ura, dielli, rrezet e tij, loti, kalaja, rruga, tupani, që shënjon figurativisht sjelljen e një kumti për lirinë dhe dashurinë. Ngjarja ndodh në të gjitha stinët e vitit. Mesazhin e kësaj novele e bën më të fuqishëm vetë fakti, se autori është pjesëmarrës i drejtpërdrejte i luftës për çlirim kombëtar.
Novela e Kurtit karakterizohet me personazhe simbolike, personazhe-ide. Ai, me sukses, ka gërshetuar realen dhe imagjinatën. Autori rrëfen për një ngjarje, duke përdorur me sukses edhe të shkuarën:
Në një nga sallat e motelit qëndronin varur, sipas radhës, fotografitë e Ademit, Astritit, Skerdilajdit, Selimit... dhe krushqve të tjerë. Ato po i kujtonin një kohë të kaluar.
I kujtonin... një natë të gjatë. Natë e cila kishte rënë mbi trupat e atyre, që i dilnin vazhdimisht para sysh.(Novela, fq. f.94).
Figura e nuses, në novelën e Kurtit, ka dykuptimësi: e para, Lirinë, pra çlirimin e kKombit nga robëria, liria që na mungonte dhe dëshirën e personazheve, që dashurinë fisnike ta kurorëzojnë me dasmën e tyre, për të filluar një jetë të re. Përmes personazheve të tij dhe shtjellimit të ngjarjeve, autori ka arritur, me mrekulli, të bëjë kryqëzim simbolik të këtyre dy simboleve dhe kurrësesi nuk ka lejuar, që ato të mbesin në udhëkryqin e kohës. Figurat, që autori i ndërlidh ndërmjet Atdheut dhe personazheve, siç janë dashnorët e novelës, janë: flamuri i prin dasmës, u priu betejave në çdo cep të Ilirisë, siç shprehet narratori i veprës, si bartës i rrëfimit.
Përsëritja e disa mendimeve, në kontekste të reja narrative dhe strukturore, e forcon më shumë mesazhin e novelës “Dasma e Kreshbardhës”. Nëpërmes tyre, Kurti ka vepruar sikurse JakovXoxa në “Lumin e Vdekur”, ku mendimet, në fillim të tregimit, i gjejmë edhe gjatë leximit të tij, si fije narrative e si pe i kuq, që i ndërlidh ato strukturalisht. Arrestimi i gazetarit, në novelë, ka një domethënie të veçantë. Semaiziu dhe soji i tij nuk donin që të shkruhet për të vërtetën. Vrasja e mësuesit, në vete, ngërthen nëntorin e vitit 1997, kur në Llaushë vritet mësuesi Halit Geci. Pra, kemi të bëjmë me një ngjarje reale dhe historike, me çastin, kur UÇK-ja del për herë të parë në skenë, me ç’rast shumë të rinj marrin rrugën e malit.
Edhe legjenda e murosjes së nënës, tek Ura e Rozafatit, zë vend në këtë novelë, për t’u gërshetuar me ndonjë flijim, për ta kaluar urën me gjemba, që na i vriste sytë, sa herë e shihnim atë. Tmerri i Bllacës, që përjetuan të zhvendosurit shqiptarë në Maqedoni, ku Liria është dashur të largohet, si shumë e shumë të tjerë, ka zënë vend të caktuar. Një vend meritor ka edhe Ditari i Seizmaziut, i cili shkruan për tmerret, që ka bërë në Kosovë, si dhe çnderimi i femrës shqiptare, gjatë luftës!
një ndërliqësitesktore, interkstore dhe i japin kësaj novele pamje moderne, me prirje postmoderne. Pra, autorit nuk i ka shpëtuar as ky detaj dhe ka gjetur mënyrën më të mirë, që ta shpërfaqë te lexuesi, me anë të Ditarit. Vënia nën administrimin e Kosovës dhe vendosja e telave me gjemba, që është një plagë, një “kalë Troje”, i llojit të vet. Pa ngurrim, mund të themi, se historia dhe koha do i mallkojë ata, që kanë lejuar të veprojnë kështu.
Përdorimin e fjalëve të urta popullore, të cilat kanë kuptim filozofik e që ndërlidhen me ngjarjen, autori na e sjell në novelë me mjeshtërinë dhe prirjen e tij krijuese:
-Murit nuk i bihej me kokë!.
-Pa krahë, nuk fluturohe!
-Veç...njeriu, më i fortë se guri! (Novela, fq.18).
Kjo ka simbolikën e semantikën novelistike-figurative se, pa luftë ,kurrë nuk do vinte Liria. Mendimi i tij, që më bëri ta rilexoj disa herë, është ky rresht: “Edhe vëllai i Agut, Këngëbani, qe hedhur në litar, për të vetmin mëkat: këndonte këngë të ndaluara... Varej nga to. Ato e varë!” (Novela, fq.22).
Këtu shpërthen një dramë, një realitet absurd e i trishtueshëm, ku njeriu dënohej për një fjalë goje, për një këngë, libër a poezi. Madje edhe vritej në forma ose mënyra të ndryshme. Simbolika është e qartë: pra, këngën kurrë nuk arritën të na e ndalojnë, pavarësisht pasojave!
Peripecitë e popullit për çlirim, autori na i jep përmes dasmës, përmes përshkrimit të karvanit të krushqve e ku shënjohet, artistikisht, liria dhe rrugëtimi plot sfida, deri të arrijmë tek ajo. Bajraktari has në qendresë të policies, pikërisht te Ura me gjemba. Këmbëngulësia e tij, se dasmë pa flamur nuk ka, por as beteja nuk udhëhiqet pa flamur, i jep kuptim domethënës misionit të prijësit... Guri, te “Dasma e Kreshbardhës”, nuk simbolizon vetëm gurin e varrit, por edhe gurin e kufirit, i cili në ngjarjen që na e sjell autori ende nuk ishte thyer, prapë Liria i mbeti te kufiri!? Personazhet Agu e Lumi, shpërfaqin një brezni, që përjetuam dhunën; te novela jonë, babai dhe djali Lumi, i cili detyrohet të shkojë rrugës së malit. Lumi duhet të ndahet nga e dashura e tij, sepse bie në burg. Ndërsa, pas daljes nga burgu, rrugëton në Kreshbardhën e tij.
Një vend të veçantë në novelë zë motivi i dashurisë, të cilin Kurti na e sjell me mjeshtëri, përmes dialogut ndërmjet Lumit dhe Lirisë. Kur jemi këtu, vlen për t’u theksuar se lexuesi e ka të vështirë ta kuptojë personazhin e Lirisë, se nga është, cili është qyteti i saj. Kjo, sipas mendimit tim, e fuqizon dykuptimësinë e rolit të saj në novelën tërheqëse, që Kurti ia ofroi lexuesit të tij të dashur. Ashtu sikurse takimi i tij me Lirinë, pasi komandanti i jep leje ta takojë atë, sepse, pas daljes nga burgu, nuk e kishte parë. Autori, përmes dialogut jep çaste emocionale, përjetime, që novelën e bëjnë më dinamike, më tërheqëse për lexim, por edhe më të plotë:
-Eja afër... zjarri!.
-Nga zjarri... në zjarr... me zjarr i zjarrmuar, zjarrmisht, po vij.
-Nuk ke të ftohtë?!
-Hiç!
-Ti, po dridhesh...
-Ndaj kam nevojë për zjarrin tëndë, L...(Novela, fq.78)
Zjarri i dashurisë i ngrohu ata, por më shumë i ngrohu e vërteta, që ia tha Lumi, se atë natë, që e kishin arrestuar, e kishin akuzuar, se e kishte “dhunuar” të dashurën!? Natyrisht, e pyet se mos i ka ndodhë diçka asaj, atë natë, kur atë e morën në burg dhe ai ishte me te, në park:
-Ç’kërkonin nga ti?
-Të pranoja se të kam dhunuar.
- Siii?
-Vërtet, të kanë dhunuar ata?
-Zoti më shpëtoi!
-Si?
-Nuk beson?...
-Zotit i besoj, po...
-Mua jo?
-Liri, si të beso, kur... Në kohën, nëpër të cilën po kalojmë, mund të humbasësh besimin në çdo gjë, përveç në një Zot!...
-Provën e ke në dorë…
-Për ta dëshmuar besnikërinë, virgjërinë, dashurinë time, të kam ftuar. E kam ditur, se diçka...
Ai u ndie i çliruar nga fjalët e saj. (Novela, fq.78-79)
Besnikëria ndaj Atdheut, familjes edhe në dashuri, janë virtyt fisnik I shqiptarit, në këtë novelë. Një dashuri ideale, fisnike, të sinqertë e ëndërrojmë, secili prej nesh. Në dialogun mes Lumit dhe Lirisë hasim në një enigmë, nuk dihet cili e fillon këtë dialog. Kjo është një largpamësi e autorit të novelës. Le të shkoqisim disa fraza interesante të saj:
-I beson fatit?
-Veç kur ai më shqelmon…
-Dashurisë?
-Kur më përgëdhel…
- Ç’është dashuria?
-Krua. Sa më shumë pi prej tij, aq më shumë eçtohesh!...(Novela, fq.98)
Kjo situatë është befasuese për lexuesin, njëkohësisht, tërheqëse me ato shushurimat e një dashurie të pastër. Gjatë leximit të novels, vërejmë se autori rrëfen edhe për qëndrueshmërinë e personazhit në burg:
-Pastaj, sipas informative, që kemi ne, ju keni hedhur koktej molotovi në një autoblindë tonën, më 2 mars...në Prishtinë, në shenjë revolte!...
- Pse keni vepruar kështu? Për atë, që paska ndodhur në Drenicë, Dukagjin, Shalë?
-Jo vetëm atje. Gjithkund në Kosovë... (Novela, fq.43)
Këtu kemi të bëjmë me një ngjarje reale, konkrete, tashmë historike. Është fjala për demonstratën masive të popullit shqiptar, më 2 mars 1999, në Prishtinë, pas masakrës në Likoshan e Qirez. Në atë u vranë civilë të pambrojtur shqiptarë dhe qëndrimin dinjitoz, të Lumit, në burg.
Në novelën e Kurtit gjen edhe vargje e mendime të humanistes dhe nobelistes shqiptare, Gonxhe Bojaxhiu-Nënë Tereza, që mund të merren si mesazhe, se njeriu nuk duhet të dorëzohet, në sfidat, që na i sjell jeta.
Si mjeshtër i penës, Kurti, përmes Lumit dhe Egzonit, trajton një skenë figurativisht dramatike, se si yjet do të ndriçojnë rrugën, si duket, balada e rinjohjes së burrit me gruan etj. Novela e Kurtit shpesh di të jetë provokuese. Kësisoj, ngjarja, nga një kuptim dashurie, përfundon në ngjarje abstrakte. Rast konkret kemi në këtë pjesë të novelës:
“Fjalët ia morën valët. Ajo u fut në det. Së bashku me te edhe ai. Valët e detit mësynë me furi gjoksin e tij. Fryma i ngriu në gjoks. Hapi krahët ta përqafonte....kaltërsinë. Duart joshësi iu mbushën. Ajo kishte hipur maje Kalaje e po krehej me rrezet e diellit.(Novela, fq.95)
Kur lexohet krijimtaria e Kurtit, të zgjohen asociacione, me atë të Hygoit; edhe këtu e ndien atë aromë hygojane:
“Ishte viti i mbrapshtë. Vit a shekull, si të doni quajeni, veç i shirave dhe bubullimave. Aq shumë binte, sa flokët e kokës u shndërruan në ujëvarë...Lumi doli nga shtrati... Bora po shkrihej me të madhe…”(Novela, fq.73)
Në këtë novelë janë të pranishme edhe çastet e mobilizimit, shtimit të radhëve të UÇK-së, e cila ishte forca dhe shpresa e vetme, për realizimin e ëndrrës së popullit, për liri, por dhe e realizimit të dëshirës së Lumit dhe Lirisë, për bashkimin e tyre, me dasmën e Kreshbardhës:
“Shekulli ishte ende kërthi, sapo kishte mbushur dy vjeç... Kumtoi thirrja e ëndërruesit të madh, për ta shndërruar botën në bazë parimesh të reja, të drejta. Por rrugët reale të së ardhmes, asokohe, nuk ishin të qarta.(Nina Muravieva, Viktor Hygo, Tiranë, 2000, fq.3).
Largimi i heronjëve të novelës nga dashuria e tyre, sepse Liria e ftoi në udhën e malit, është një ngjarje tjetër interesante, që autori e sjell te lexuesi. Gërshetimi mjeshtëror i legjendave, realitetit dhe alegorisë, në novelën e Kurtit, përfundon mrekullueshëm. Mendimit të autorit, “Nëse më do si Lirinë, do më kesh pranë çdo herë(M.K)”, që e kam cituar qysh në fillim, do ia shtoja edhe si perëndinë ( R.Z).Kështu, besoj se do fuqizohet mendimi i krijuesit edhe më shumë dhe besueshmëria në dashuri.
Dasma, në novelën e Kurtit, me gjithë ato vështirësi e sfida, dy herë ndërpritet, për t’u realizuar herën e tretë. Tashmë, është thyer kufiri dhe pret ballëhapur bashkimin e tyre. Simbolika e dasmës është dy hapësinore: Lumi e Liria presin bashkimin e tyre, sepse e duan njëri-tjetrin, sikurse çlirimin ose lirinë. “Dasma e Kreshbardhës” nuk do ndalet, por do të jehojë përtej maleve e deteve!... (Autori Miftar Kurti, libri ”Dasma e Kreshbardhës”, nga SHSHM “Jakup Ceraja”, Mitrovicë, 2007)
Vushtrri (Kosovë), 9 korrik 2017

3 AttachmentsView allDownload all
0.Remzije Zekolli-Recension, per nje liber te Miftar Kurtit... .doc
1.Botimi-bust... .jpg
2.Ballina e librit...

EDI LUARASI- Dashuri e dramë nga ZENEPE LUKA (ese)

Një "çun" që kapërceu ylberin

EDI LUARASI- Dashuri e dramë nga ZENEPE LUKA
(ese)

Nga Përparim Hysi

Po e filloj këtë "ese", duke "vjedhur" pak me "andra" diçka nga FAN NOLI. Ai thotë:"... dhe i pushtoi me aq lehtësi/ sa zë burri veshn' e tij". Unë them: " E lexova librin e Zenepe Lukës kushtuar EDI LUARASIT- MEJSHTËR i MADH dhe Artiste e Merituar, me aq lehtësi / sa zë burri veshn'e tij.
* * *
Por, në fund të fundit, EDIN apo një nga motrat Mirdita, e kam "njohur" para se të lexoja librin e Zenepes,qysh atëherë kur bashkë me të motrën këndonin. Mandej kur u bë aktore e konferenciere në atë festival që u kthye në mynxyrrë që ia nxiu jetën asaj dhe regjisorit të madh , MIHAL LUARASIT, ARTIST i POPULLIT dhe NDERI i KOMBIT. Po, para se të jap përshtypjet e mia, për librin dhe për EDIN në veçanti, dua që të them dhe diçka nga vetja.
Po të shikoni titullin e "esesë" sime, është pak sinjifikativ. E kam titulluar kështu dhe jam nisur nga ajo ç'lexova tek libri i Zenepe Lukës. "Çuni" që ka kapërcyer ylberin, është vet EDI LUARASI! Merrni me mend, një çupë- çun që nuk e kishte as për pesë që të zihej me grushta me çunat e lagjes; një çupë-çun që nuk linte pemë pa hipur e zbritur, pa pritur e kuptuar, jo vetëm bëhet një aktore e madhe, por, mbi të gjitha, një bashkëshorte aq me dinjitet sa i ka të rralla shoqet.
Para se të ndalem për të shkruar disi më gjatë, dua ta falnderoj ZENEPE LUKËN, se në librin e saj, pothuajse "njoha" shumë të njohur që,edhe në nuk kam mundur t'i takoj, m'u duk se i kisha pranë. Duke e supozuar veten si t'i kem pranë, së pari nuk kam se si mos i drejtohem së motrës,Fildës, asaj të bukurës që kish marrë futbollisit i madh,SKËNDER JARECI. I shihja si çift aty tek rruga"Siri Kodra" dhe, djalë i ri, pasionant pas futbollit, sado qeshë tifoz i "Partizanit", Skënderin e kisha"inat" se nuk të falte pa bërë gola. Por, doja nuk doja unë, para këtij Çifti të bukur e të lumtur thyhej "inati" im e bëhej zero. Si i ngeshëm, në verë, dhe si mysafir në Tiranë, unë nuk lija shfaqje,film dhe deri në stërvitjet që bënin sportistët. Isha në një stërivitje të skuadrës së Tiranës dhe më duket si sot, traineri i madh,LYM ALLA. I thotë njërit prej mbrojtësve:
- Vërej tu, çuno! Ruhu prej Jarecit se dhe kur nuk asht me ba do i gja, ta rras golin aina!!! Ja, i tillë ishte ai, famozi SKËNDER JARECI dhe qofsha i gabuar (epo kanë kaluar gati 6 dekada), por ky sikur e kish "rrëmbyer" atë bukuroshen,FILDËN! Nëse kujtesa më ka lënë, jam nga ata që kërkoj ndjesë. Ama, për të ndjerin, do t'i flisja FILDËS ,që atëhere qe shumë e bukur.
* * *
EDI! Është "çun" dhe kaluar "çunit". Ka hak që MARGARITA XHEPA-NDERI i KOMBIT, e quan EDU! Më gjeni një gjuhëtar që t'i japë nyjen shuqese a ose ja. Është "çun" që ka kapërcyer ylberin. Kur shikon gjithë ato "çamarrokllëqe" të këtij "çuni", habitesh me "kcimin Pindarik" dhe aq të bukur të "tij" në skenë dhe ca më shumë: në jetë. Një "metamorfozë" në inversin e mirë Kafkian ka ndodhur me"çamarrokun" e dikurshëm. Ka ndodhur ajo që thotë populli:- Nga sherri, vjen hairi.
Dhe vërtet kështu ka ndodhur. Aktore filmi, aktore teatri apo konferenciere ajo jo vetëm e profilizoi portretin e saj, por gjithmonë e më tepër rritej jo vetëm si artiste, por dhe si njeri. Nuk është se i mungoi talenti ndonjëherë, as në kinema jo vetëm tek "Ngadhnjim mbi vdekjen" apo në një listë të gjatë shfaqjesh dhe, nëse ka "diçka që nuk shkon",vetëm pse ka hequr atë "nishanin" që ka patur në faqe. Qysh në festivalin XI-të, binte në sa ajo "veshja jashtë kohe" e EDIT që, me të vërtetë, e sundonte skenën. Unë nuk jam ndonjë kritikë arti, por si dashamir i saj, dua që hiç të m os ndahet nga skena. I përjeton rolet. Për vlerat e saj si aktore apo artiste, kan shkruar me superlativa shumë artistë, shkrimtarë, kritkë arti që, pothuaj, i vënë pikat mbi i. Natyrisht, unë nuk kam ndërmend që të përsërit gjithë ato që thuhen në libër, por enkas qëndrova dhe shkrova këto përshtypje, se jam i emocionuar nga ai qëndrim aq heroik i saj si familjare.
Diogjeni i lashtë, thonë, që vdiq me qiri në dorë se kërkonte të gjente njerinë. Sa keq! Po të kish qenë gjallë, dijetari i madh, do t'i thosha:- E gjeta: quhet EDI LUARASI!
Dhe ç'them, nuk i heq as edhe një fjalë. Të gjithë e kujtojnë atë"sistem" aq të "bukur" që për një fjalë goje shkoje për dhjamë qeni! Kur frika të rrinte përmbi kokë si shpata e Demokleut! Merreni pak me mend: të jesh në mes të"rehatit" dhe "konfortit" të kryeqytetit dhe, befas, bashkëshortin ta marrin në burg. Përpara alternativa: me burrin apo me partinë? Kjo"alternativë" nuk qe një vijë ujë dhe aq, por një deti i frikshëm që jo vetëm të zhyste, por dhe të mbyste. Dhe pikërisht aty spikat dhe merr përmasa heroike: NJERIU i MADH-EDI ! Kushdo që i njeh këto histori tragjike,s'ka se si mos kujtoj se sa e sa çifte u ndanë dhe u sakatuan dhe disa bënë dhe "ndarje fikitve",gjasme për të ruajtur familjen.
Por pikërisht atëherë EDI përfiton ato përmasa që të rrallë njerëz e kanë: si nga burrat dhe nga gratë. E dëbuan nga skena dhe shkoi punoi rrobaqepse dhe jo vetëm kaq: bëri kërkesë me shkrim që të"punonte atje ku qe bashkëshorti i saj". Bashkëshorti qe mbyllur në hapsanë për 8-vjet në Ballsh dhe Edi kërkoi që të punonte në Ballsh. Kërkoni dhe më gjeni të gjashmin e saj: si tek gratë,aq dhe tek burrat. Është rast unik dhe për "geenes".
Në përshtypjen time, ky qëndrim burrëror i saj është për medalje të veçantë trimërie. Heroizmi nuk ka brirë. Tek i mbyll këto përshtypje të mia, dua t' u them gjithë grave shqiptare: EDI LUARASI është pasqyra më e bukur ku mund të shihet secila nga gratë bashkëshorte.
* * *
S'kam se si e kaloj këtë shkrim timin, pa përmendur, MIHAL LUARASIN. Tek e shoh që ZENEPE LUKA nuk e ka ndarë MIHALIN nga EDI tek ky libër, pa u zgjatur për vlerat e tij në art, duke e parë si bashkëshort, nuk e di pse më vjen ndërmend një personazh imi nga MYZEQEJA që thoshte:- Dëgjo, Pepen tija, në do që çupa të kalojë mirë me burrin, jepja burrin më të madh, se, që, ta marrësh vesh, zotrote:- Burri i madh ia di vlerën gruas!
Kështu do ketë qenë, -them unë,- se ky "burrë 10-vjeç më i madh,- diti kë zgjodhi dhe koha tregoi që ia ka ditur"kimetin".
Mua nuk më mbetet që"Çiftit të bukur" t'i uroj jetë të gjatë dhe një flanderim të veçantë për ZENEPE LUKËN që me këtë libër i ka përjetësuar që të dy.

Trianë, 9 korrik 2017

Filmi shqiptar për akuzat e Gjykatës speciale- Dik Martit, po i çmend shikuesit

Nga Flori Bruqi 






Kenan Gurgurovci, producent i këtij filmi njëherësh edhe aktori kryesor i filmit tha se mesazhi i këtij filmi është çështja e misionit të senatorit zviceran, Dick Marty, në Kosovë.



“Jemi marrë më shumë me çështjen e Dick Martyt. Është normale që artistët bëjnë një punë shumë të madhe dhe nuk kanë frikë që të shprehin shqetësimin e tyre.

Image result for Kenan Gurgurovci
Kenan Gurgurovci


Ne dëshirojmë që të ketë sa më shumë vizitorë dhe të shikohet filmi dhe ta shohin realitetin në Kosovë”, tha Gurgurovci.



Kurse aktorja, e cila kishte rolin e nënës, Melisa Demiri, tregoi që rolin të cilën e ka pasur ka qenë ndiejna më e mirë.

Image result for dibran fylli

Dibran Fylli 

Në film një rol epizodik e luan edhe komandanti i UÇK-së, regjisori dhe shkrimtari i mirënjohur shqiptar Dibran Fylli .

Halil İbrahim Kalaycıoğlu



“Ky film është një mesazh shumë i mirë, dhe roli të cilin kam pasur është personazhi më i mirë.

Image result for Kenan Gurgurovci

Nazmi Göçmen 

Nëna është ndiejna më e mirë, por normal edhe një ndiejnë shumë prekëse, sepse e ndien më afër se gjithçka”, ka thënë Demiri.

Ky film është  xhiruar në Kosovë, Turqi dhe Amerikë, gjithashtu do të shfaqet nga 8 korriku i  2017 -tës  deri më 5 nëntor 2017 me fillim nga ora 20:00 në kinemanë ABC në Prishtinë.


Ja cilët aktorë të njohur turq do të vijnë nesër në Kosovë (FOTO)


Ngjarja e filmit ngërthen në vete rrëfimin për një vajzë të re të rënë papritmas në rrjetin mafioz tëkrijuar freskët pas luftës.
Pasi që tema e flimit ka të bëj me kosovarët, në këtë projekt do ketë larshmëri aktorësh turq dhe shqiptarë.

Nazmi Göçmen dhe Halil Ibrahim Kalaycıoğlu do të mbajnë edhe një konferencë për media në ‘Kino ABC’ në ora 12:00 ku do të jepen detaje të tjera rreth filmit.

Operacioni "Patkoi

https://sq.wikipedia.org


Operacioni "Patkoi" ka qene emri i dhene nga qeveria bullgare per nje plan te deklaruar pastrimi enik  Shqiptarëve të Kosovës që do të kryhej nga Policia serbe dhe Ushtria Jugosllave. Nxjerrja e ketij informacioni sherbeu per nisjen e Bombardimin e NATO-së ndaj Jugosllavisë në vitin 1999, gjatë Luftës së Kosovës.

Ushtria Jugosllave dhe Policia serbe në fillim të vitit 1999 "in an organized manner, with significant use of state resources" conducted a broad campaign of violence against Albanian civilians to expel them from Kosovo and thus maintain political control of Belgrade over the province.Serbian campaign of ethnic cleansing was cited in support of the NATO intervention. After the war, International War Crimes Tribunal sentenced some of the top Yugoslav political and military leaders for forcible population transferdeportation and persecution of Kosovo civilians.[citim i duhur] Some authors disputed the existence of such a plan or some of its aspects.
Në 2011, ish ministri i jashtëm i Bullgarisë Nadezhda Neynski revealed in a TV documentary that the Bulgarian government turned over to Germany an unverified report compiled by its military agency which "made clear" the existence of the plan.According to book by Heinz Loquai, a retired German brigadier general, published in April 2000, the Bulgarian analysis concluded that the goal of the Serbian military was to destroy the Kosovo Liberation Army, and not to expel the entire Albanian population.
Kosovar refugees in Republic of MacedoniaAlbania and Montenegro(April 1999).


Operacioni "Patkoi"

Plani "Patkoi" (Gjemanisht: Hufeisenplan) was the name given by the Bulgarian government to a Yugoslavian plan to expel the Albanian population of Kosovo. The operation's title suggest that Ushtria Jugosllave and police would squeeze the KLA and civilians in an attack launched from three sides, driving out the population as refugees fled through the open southwestern end of the horseshoe into Macedonia and Albania.

Ruins near Morina in the White Drinvalley, at the border between Albania and Kosovo. Morina was attacked on 23/24 May 1998 by the Ushtria Jugosllave

The plan was detailed by German Foreign Minister Joschka Fischer in a press conference on 7 April 1999. He stated that the German government had unearthed operational plans agreed by Yugoslav commanders in late February 1999 to carry out a massive ethnic cleansing operation in Kosovo. According to Fischer, this had been put into effect as early as March 1999 — a month before the start of NATO operations — when Yugoslav President Slobodan Miloševic had told him that "he would be finished with the ethnic Albanian separatists within a week". Fischer accused Miloševic of engaging in "ethnic warfare" directed against his own people, in which a whole ethnic group had become the "victim of systematic expulsion" to "reorient the political geography" of Kosovo.

Reports from other countries supported Fischer's allegations. The Times of London reported on 8 April that:

Further details were provided on 9 April by Rudolf Scharping, the German Defence Minister, at a press conference held in Bonn. He presented maps containing the names of towns and villages which showed arrows representing Ushtria Jugosllave and police militia units progressively encircling Kosovo in a horseshoe-shaped pincer movement. He was quoted as saying that: "Operation Horseshoe provided clear evidence that President Miloševic had long been preparing the expulsions from Kosovo and that he had simply used the time gained by the Rambouillet peace talks to organise army and police units for the campaign."
The Baltimore Sun suggested on 11 April that NATO had known about the Horseshoe plan for some time, but had underestimated its severity. The then British Foreign Secretary later supported the German reports, telling a parliamentary committee "that there was a plan developed in Belgrade known as Operation Horseshoe which was for the cleansing of Kosovo of its Kosovo population. That plan has been around for some time."[19] According to Radio Television of Serbia the report was drafted by Bulgarian intelligence services based on the analysis of early 1999 events.


Withdrawal of
 Organization for Security and Co-operation in Europe monitors, together with the start of NATO's bombing campaign, encouraged Milosevic to implement this "orchestrated elements to the campaign of expulsions, which could be described as a plan".[24] On 20 March 1999, the Serbian offensive, known as Operation Horseshoe, was already in motion.[25]Obviously, this operation was planned in advance.Ushtria Jugosllave military response to KLA attacks culminated in Operation Horseshoe directed not only against KLA fighters but also including systematic expulsions of Kosovar civilians.During the armed conflict in 1998 Ushtria Jugosllave and Policia serbe used excessive and random force, which resulted in property damage, displacement of population and death of civiliansSome consider that Belgrade had already unleashed Operation Horseshoe as early as the summer of 1998, when hundreds of thousands of Kosovar Albanians were driven from their homes.

“Since the beginning of NATO air attacks on the Federal Republic of Yugoslavia (FRY) on 24 March, Yugoslav security forces have intensified their efforts to forcibly expel ethnic Albanians en masse from their homes.

With the beginning of NATO bombing of Yugoslavia on 24 March 1999, Serbian forces accelerated Operation Horseshoe. In the Spring of 1999, the Ushtria Jugosllave, Policia serbe and Serb paramilitary, in an organized manner, with significant use of state resources, conducted a broad campaign of violence against Albanian civilians to expel them from Kosovo and thus maintain political control of Belgrade over the province.
According to the legally binding verdict of the International Criminal Tribunal for the former Yugoslavia, federal Army and Policia serbe after the NATO bombing of Yugoslavia 24 March 1999, systematically attacked villages with Albanian population, abused, robbed and killed civilians, ordering them to go to Albania or Montenegro, burning their houses and destroying by their property Within the campaign of violence, Albanians were mass expelled from their homes, murdered, sexually assaulted, and their religious buildings destroyed. Serbian forces committed numerous war crimes during the implementation of "joint criminal enterprise" whose aim was to "through the use of violence and terror, force a significant number of Kosovo Albanians to leave their homes, across the border, the state government to retain control over Kosovo."Ethnic cleansing of the Albanian population is performed by the following model: first the army surrounded a place, then followed the shelling, then the police entered the village, and often with them and the army, and then crimes occurs (murders, rapes, beatings, expulsions...).
Serbian government also implemented a criminal strategy known as identity cleansing, which consist of "confiscation of personal identification, passports, and other such documents to make it difficult or impossible for those driven out to return".Expelled Kosovar Albanians were systematically stripped of identity and property documents including passports, land titlesautomobile license platesidentity cards and other documents. Physicians for Human Rights reports that nearly 60 percent of respondents to its survey observed Serbian forces removing or destroying personal identification documents.This criminal practice suggesting the government was trying to block their return.
In addition to confiscating the relevant documents from their holders, efforts were also made to destroy any actual birth records (and other archives) which were maintained by governmental agencies, so as to make the "cleansing" complete.


“By early June 1999, more than 80 percent of the entire population of Kosovo and 90 percent of Kosovar Albanians were displaced from their homes.[12]
– Human Right Watch report

According to the United Nations High Commissioner for Refugees, by March 1999 (prior to NATO bombing), more than 200,000 Albanian civilians were internally displaced, almost 70,000 Albanians had fled the province to neighboring countries and Montenegro, and a further 100,000 Yugoslav nationals, mostly Kosovar Albanians, had sought asylum in Western Europe. Also, thousands of ethnic Albanian villages in Kosovo had been partially or completely destroyed by burning or shelling.
Within three weeks of the start of NATO strategic bombing during the Kosovo War, there were 525,787 refugees from Kosovo in neighboring countries. A month later, on 12 May, the total number of refugees had risen to 781,618.By June 1999, the Yugoslav military, policia serbe and paramilitaries expelled 862,979 Albanians from Kosovo, A claim disputed by many Serbian politicians. and several hundred thousand more were internally displaced, in addition to those displaced prior to March.Approximately 440,000 refugees crossed the border to Albania and 320,000 to Macedonia. Montenegro hosted around 70,000 refugees, while Bosnia and Herzegovinareceived more than 30,000. Amnesty International estimated that "nearly one million people have been forced to flee Kosovo".
Radio Television of Serbia never showed the columns of Albanians expelled by policia serbe and paramilitaries, except when a convoy of fleeing Albanians was killed by NATO bombs.Moreover, Milosevic's propaganda trying to convince international public that huge columns of refugees fleeing Kosovo because of NATO's bombing, not Ushtria Jugosllave military operations.

War crime trials

“The forces of the FRY and Serbia, have in a systematic manner, forcibly expelled and internally displaced hundreds of thousands of Kosovo Albanians from their homes across the entire province of Kosovo. To facilitate these expulsions and displacements, the forces of the FRY and Serbia have intentionally created an atmosphere of fear and oppression through the use of force, threats of force, and acts of violence.“
– War Crimes Indictment against Milosevic and others

The International Criminal Tribunal for the Former Yugoslavia charged Slobodan Milosevic and other Yugoslav officials with crimes against humanity including murder, forcible population transferdeportation and persecution of Kosovo civilians:
  • Slobodan Milošević, President of Yugoslavia and Supreme Commander of the Ushtria Jugosllave - died in 2006 during trial.
  • Dragoljub Ojdanić, Chief of General Staff - sentenced to 15 years in prison.
  • Nebojša Pavković, Commander of Third Army, which was responsible for Kosovo - sentenced to 22 years in prison.
  • Vladimir Lazarević, Commander of the Pristina Corps of Third Army - sentenced to 15 years in prison.
  • Vlajko Stojiljković, Interior Minister and Commander of the policia serbe - committed suicide in 2002, after the adoption of a law on cooperation with the Hague Tribunal.
  • Sreten Lukić, Chief of Staff of the policia serbe in Kosovo - sentenced to 22 years in prison.
  • Nikola Šainović, Deputy Prime Minister of Yugoslavia - sentenced to 22 years in prison.
  • Milan Milutinović, President of the Republic of Serbia - acquitted.
Presiding Judge Iain Bonomy was imposing sentence said that "deliberate actions of these forces during the campaign provoked the departure of at least 700,000 ethnic Albanians from Kosovo in the short period from late March to early June 1999."


Noam Chomsky stated that "The United Nations Commissioner for Refugees registered the first refugees outside Kosovo on 27 March ..., three days after the [NATO] bombings began". His opinion, however, is refuted by UNHCR's own sources which registered 200,000 refugees from Kosovo by 24 March 1999, before the NATO intervention - out of that number, 100,000 fled to European countries, 25,000 to Montenegro, 30,000 moved to other parts of Serbia, 18,000 left for Albania and 10,000 went to Bosnia. An additional 260,000 people were internally displaced inside Kosovo.
The existence of the Horseshoe plan was immediately denied by the Yugoslav officials. Slobodan Milošević labeled it as a "fabrication of the German Defence Ministry". Milosevic denied a policy of ethnic cleansing during the NATO bombing in Kosovo, stated that "when aggression stops, when bombing stops, then it will be very easy to continue (the) political process".
Ratomir Tanić, a witness at Milošević's subsequent war crimes trial, said that Horseshoe was a colloquial nickname for a "completely different" Ushtria Jugosllave plan, that should come into effect only if the ethnic Albanian population take the side of the foreign aggressor in case of aggression on Yugoslavia. Then the Army would "neutralising the Albanian strongholds". Tanić stated that the army leadership didn't use this plan during the Kosovo War, "because there was no external aggression or Albanian rebellion".
In April 2000, Heinz Loquai, a retired German brigadier general, published a book on the war that claimed that the German government's account had been based on a general analysis by a Bulgarian intelligence agency of Yugoslav behaviour in the war, which was turned into a specific "plan" by the German Defence Ministry.[13]According to Loquai, the Bulgarian analysis concluded that the goal of the Serbian military was to destroy the Kosovo Liberation Army, and not to expel the entire Albanian population. He also pointed to a factual flaw in the German government's presentation - it had named the plan "Potkova", which is the Croatian and Bulgarianword for horseshoe, whereas the Serbian word is potkovica.

Vdiç shkrimtari dhe avokati i njohur dardan Zeqir Berdynaj (1934-2025)

Zeqir A. Berdynaj, u lind më 6 qershor 1934, në Firzë, ish katundi i Ri i komunës së Pejës.  Shkollën fillore dhe të mesmen e kreu në vendli...