Kërcënohet me jetë drejtori i Përgjimeve në SHISH

Kërcënohet me jetë Drejtori i Përgjimeve të Shërbimit Informativ Shtetëror, Dritan Tota dhe familja e tij.

Denoncimi është bërë në prokurori nga vetë drejtori i SHISH dhe është regjistruar si procedim penal me motiv “Kanosje për shkak të detyrës”. Drejtori i Përgjimeve në SHISH ka marrë një mesazh nga një numër kosovar ku ai dhe familja kërcënohen me jetë. Ndërkaq, burime pranë familjes thonë se të afërmit e Dritanit kërkojnë mbrojtje nga shteti. Dritan Tota është emëruar drejtor i Përgjimeve në vitin 2013, por me eksperiencë të gjatë në Shërbimin Informativ Shtetëror. E gjithë çështja është mbajtur tepër sekrete edhe për shkak të pozicionit të punës që ka mbajtur Dritan Tota.



Burime konfidenciale thonë që një nga pistat më kryesore ku po hetohet është ngjarja e arrestimit të myslimanëve në Shkodër para ndeshjes me Izraelin, pasi ka qenë Shërbimi Informativ Shtetëror ai që ka informuar prokurorinë mbi situatën. Këtë e lidhin edhe me numrin kosovar nga i cili ka mbërritur kërcënimi. Në materialet referuese të SHISH, mësohet se të arrestuarit dyshohet se në bashkëpunim me persona të tjerë në Shqipëri, Maqedoni dhe Kosovë, kryenin veprime konkrete, duke propaganduar në mbështetje të grupit terrorist ISIS, mblidhnin fonde si dhe rekrutonin besimtarë myslimanë për t’i dërguar në luftën e Sirisë e Irakut. Burimet thonë se gjatë fazës hetimore, me urdhër të prokurorit Eugen Beçi të dyshuarit janë përgjuar, fotografuar e filmuar gjatë takimeve të ndryshme që bënin në vende të caktuara, ku të pranishëm kanë qenë edhe shtetas nga Kosova dhe Maqedonia.

Gjatë kësaj kohe, ata siguronin mjete financiare për të ndihmuar familjet e personave të vrarë në luftën e Sirisë si dhe punonin për të gjetur rrugë të kalueshme për të dërguar besimtarë myslimanë në Siri në krah të ISIS-it. Sipas akuzës, ata tentonin t’i kalonin besimtarët myslimanë drejt Greqisë ose Malit të Zi, që më pas të përfundonin në Turqi, nga ku do kalonin për në Siri pranë grupeve terroriste. Katër të arrestuarit shkodranë mohuan akuzat, duke pretenduar se arrestimi i tyre është bërë vetëm për shkak të bindjeve fetare dhe mbajtjes së mjekrës. Ndërkohë, Protopapa dhe Faslija kanë pranuar njohjen mes tyre, por kanë mohuar njohjen me dy të arrestuarit e tjerë Fishti dhe Hasani, të cilët kanë mbajtur të njëjtin qëndrim mohues. Policia shtoi masat e sigurisë ndaj prokurorit të çështjes Eugen Beçi, i cili mësohet se ka marrë kërcënime direkte në sallën e gjyqit.

DASH: Në nëntor u arrestuan 4 vetë që do sulmonin në ndeshjen Shqipëri-Izrael
Departamenti Amerikan i Shtetit vlerësoi dje, rolin e Shqipërisë në luftën kundër terrorizmit. Në raportin e tij për vitin 2016, DASH përmend edhe donacionet që ka bërë Shqipëria në armë e municione. “Shqipëria ka qenë një mbështetëse e fuqishme në përpjekjet kundër terrorizimit në 2016 dhe vazhdoi pjesëmarrjen e saj në Koalicionin Global kundër ISIS, duke bërë donacione të rëndësishme me armë dhe municione. Më 4 dhe 5 nëntor, një operacion i koordinuar rajonal kundër terrorizmit çoi në arrestimin e katër individëve në Shqipëri. Operacioni parandaloi një sulm të mundshëm në ndeshjen Shqipëri-Izrael që do zhvillohej në Shkodër më 12 korrik”, thuhet në pjesën e raportit për Shqipërinë. Më tej raporti vijon: “4 individët u akuzuan për mbështetje financiare dhe logjistike të ISIS, duke rekrutuar persona në emër të ISIS dhe duke promovuar gjuhën e urrejtjes”. “Forcat ligjzbatuese në Shqipëri kanë rritur përpjekjet kundër kërcënimeve të mundshme terroriste. Njësia antiterrorizëm e Policisë së Shtetit shqiptar ka punuar me Departamentin amerikan të drejtësisë për të identifikuar kërkesat për pajisje dhe trajnim. Si rezultat, Njësia antiterrorizëm ka zhvilluar planet dhe programet e veta për përmirësimin e pajisjeve, trajnimit dhe zhvillimit dhe po rinovon një strukturë të re për njësinë”, theksohet në raportin e DASH.

SHISH e Prokuroria përgjuan besimtarët shkodranë
Bisedat e Lavdërim Muhaxherit u transkriptuan nga antiterrori izraelit

Njësia e antiterrorit pranë ushtrisë izraelite ishte e para që dha alarmin për sulm të mundshëm terrorist në stadiumin “Loro Boriçi” të Shkodrës. Kjo njësi ka transkriptuar një bisedë të përgjuar të Lavdërim Muhaxherit, kryeterroristit shqiptar në Siri, i cili kërkonte nga bashkëvendësit e tij në Kosovë të organizoheshin për sulm ndaj Kombëtares së futbollit të Izraelit. Biseda vuri në lëvizje shërbimin e Inteligjencës, të cilët bashkë me Prokurorinë asistuan në mbledhjen dhe grumbullimin e informacionit për grupin e besimtarëve myslimanë shkodranë. Gjatë këtyre përgjimeve, burimet thonë se janë fiksuar biseda të ndryshme që shtetasit nga Kosova bënin me shtetasit shqiptarë, pas porosive dhe urdhrave që jepte Lavdërim Muhaxheri nga Siria.

Në njërin nga transkriptimet e këtyre bisedave, sipas akuzës, flitej për hakmarrje ndaj të pafeve në Shqipëri, mes të tjerash edhe për një sulm me eksploziv dhe armë ndaj Kombëtares së Izraelit në Shkodër. Për këtë fakt, janë kontrolluar dhe vëzhguar prej muajsh individë të ndryshëm në Shqipëri, mes të tjerash edhe 4 të arrestuarit Xhezair Fishti, Ergys Faslija, Bekim Protopapa dhe Medat Hasani, të cilët rezultojnë më aktivë në bashkëpunimin me shtetas shqiptar nga Kosova, që mbanin lidhje direkte me Lavdërim Muhaxherin. Dyshohet se Fishti ishte personi që mbante kontakte me shtetasit nga Kosova, 9 prej të cilëve tashmë janë arrestuar. Thuhet se dy prej të arrestuarve në Kosovë kanë pranuar të bashkëpunojnë, duke treguar edhe veprimet konkrete që janë ndërmarrë për një organizim të mundshëm gjatë ndeshjes në Shkodër. Këto të dhëna, bënë që autoritetet shqiptare në bashkëpunim me shërbimet izraelite t’i kërkonin FIFA-s lejimin e zhvendosjes së ndeshjes, e cila më pas u zhvillua në “Elbasan Arena”

Projekti i Ushtrisë Çlirimtare të Kosovës është projekti më madhor i kombit, projekti që solli lirinë dhe pavarësinë e Kosovës.

 Nga Flori Bruqi 

Secili mund të rrëfejmë atë se çka ka ndodhur në Kosovës, si ka ndodhur dhe kush e ka bërë. Shumica e rrëfimeve  ttë njerëzve  janë jo të panjohura për opinionin, dhe në të njëjtën kohë janë rrëqethëse për atë që ka bërë Serbia këtu, deri në përmasa të gjenocidit.

Fillimi i rezistencës së armatosur, që në fillim të viteve ’90 ka qenë projekti më serioz, më i vështirë, më i rrezikshëm dhe natyrisht më i sakrifikueshmi. Sot e keni e lehtë të flisni. Ajo sakrificë që ka ndodhur në Kosovë duhet të na bëjë më të ndërgjegjshëm në vendimmarrjet tona.

Projekti i Ushtrisë Çlirimtare të Kosovës është projekti më madhor i kombit, projekti që solli lirinë dhe pavarësinë e Kosovës.

Nuk ka forcë që mund ta njollosë luftën e Ushtrisë Çlirimtare të Kosovës. Por në të njëjtën kohë nuk ka forcë që do të prish orientimin e miqësisë me bashkësinë ndërkombëtare.

Nuk është më e mundur të bësh luftë. E fundit ishte ajo e Krimesë

Dekadat e fundit kanë qenë epoka më paqësore në historinë e njerëzimit. Për herë të parë në histori, më pak njerëz vdesin sot nga dhuna njerëzore, sesa nga aksidentet e trafikut, obeziteti apo edhe vetëvrasjet. Ndërsa në shoqëritë e hershme bujqësore dhuna njerëzore shkaktonte deri në 15% të të gjitha vdekjeve, dhe në shekullin e njëzetë ajo shkaktoi 5%, sot ajo është përgjegjëse për vetëm rreth 1% të vdekjeve. Megjithatë klima ndërkombëtare po përkeqësohet me shpejtësi; luftënxitja është kthyer në modë, dhe shpenzimet ushtarake janë duke u shtuar. Si njerëzit e zakonshëm, ashtu edhe ekspertët tremben se, ashtu sikurse në vitin 1914 vrasja e një duke austriak ndezi Luftën e Parë Botërore, në vitin 2017, një incident në shkretëtirën siriane ose një lëvizje e pamatur në Gadishullin Korean, mund të ndezë një konflikt global.

Megjithatë, ekzistojnë disa dallime kyçe ndërmjet viteve 2017 dhe 1914. Në atë kohë, lufta ishte shumë joshëse për elitat në mbarë botën, sepse ata kishin shembuj konkretë, se sa shumë sukseset e luftës kontribuojnë në suksesin ekonomik dhe fuqinë politike. Tani, luftërat e suksesshme duket të jenë një specie e rrezikuar.

Që nga kohët e Asirisë dhe Romës, perandoritë e mëdha ndërtoheshin zakonisht nga luftërat dhe elitat në vitin 1914 kishin shumë shembuj, për përfitimet e mëdha që mund të sjellë një luftë e suksesshme. Në vitet 1846-48, Shtetet e Bashkuara pushtuan Meksikën dhe përkundrejt çmimit të 13,000 ushtarëve amerikanë të vdekur, mori Kaliforninë, Nevadën, Utahun, Arizonën, Nju Meksikon dhe pjesë të Kolorados, Kansasin, Uajomingun dhe Oklahomën. Ishte ujdia e mijëvjeçarit. Në po të njëjtën mënyrë, Japonia perandorake shijoi fitoret e veta mbi Kinën dhe Rusinë. Gjermania glorifikoi triumfin e saj mbi Francën. Pothuajse çdo fuqi e madhe kishte një varg të shkëlqyer luftërash të vogla koloniale nën emrin e vet. Kur Franca, Britania apo Italia mendonin të vendosnin trupat në terren në Vietnam, Nigeri apo Libi, frika e tyre kryesore ishte se dikush tjetër mund të shkonte atje më parë.

Në vitin 2017, elitat globale as nuk e dinë se si ngjan një luftë e suksesshme. Mund të kenë lexuar për to në librat e historisë, dhe mund të kenë parë rikrijime magjepsëse në kinema, por kanë arsye të fortë të dyshojnë se kjo lloj lufte është zhdukur. Ndonëse disa diktatorë të botës së tretë dhe aktorë joshtetërorë vazhdojnë të lulëzojnë përmes luftërave, duket se fuqitë e mëdha nuk po dijnë më se si ta bëjnë këtë.

Fitorja më e madhe në historinë e atyre që janë gjallë – ajo e SHBA kundër Bashkimit Sovjetik – u arrit pa një konfrontim të madh ushtarak. SHBA mori një shije të fitores ushtarake si në kohët e vjetra, gjatë Luftës së Parë të Gjirit – që vetëm sa e tundoi të harxhojë triliona dollarë në fiasko poshtëruese ushtarake, në Irak e Afganistan. Kina, fuqia në ngjitje e fillimshekullit 21, ka shmangur të gjithë konfliktet ushtarake që nga aventura në Vietnam në vitin 1979, dhe ngjitja e saj ka ardhur për faktorë që janë vetëm ekonomikë. Në këtë drejtim, ka ndjekur shembullin jo të perandorive japoneze dhe gjermane të epokës para vitit 1914, por mrekullitë ekonomike jo të dhunshme të Japonisë dhe Gjermanisë, në epokën pas vitit 1945.

Edhe në Lindjen e Mesme, fuqitë rajonale nuk dinë si të bëjnë luftëra të suksesshme. Irani nuk fitoi asgjë nga gjakderdhja e gjatë e Luftës Iran-Irak dhe më pas i shmangu të gjitha konfrontimet e drejtpërdrejta ushtarake. Ai u bë hegjemoni rajonale, pasi dy armiqtë kryesorë – SHBA dhe Iraku – u përfshinë në një luftë që shkatërroi, edhe Irakun, edhe oreksin amerikan për ngatërresa në Lindjen e Mesme.

E njëjta gjë mund të thuhet për Izraelin, i cili e zhvilloi luftën e fundit të suksesshme, pesëdhjetë vjet më parë. Që nga viti 1967, Izraeli ka përparuar PAVARESISHT shumë luftërave që ka bërë, dhe jo PREJ atyre. Territoret e pushtuara janë një barrë e rëndë ekonomike dhe një përgjegjësi e madhe politike. Ashtu si Irani, kohët e fundit Izraeli ka përmirësuar pozicionin e vet gjeopolitik jo duke kryer luftëra të suksesshme, por duke shmangur zhytjen në luftërat që shkatërruan Irakun, Sirinë dhe Libinë.

E vetmja luftë e suksesshme e zhvilluar nga një fuqi e madhe ka qenë pushtimi rus i Krimesë. Megjithatë, ajo u bë e mundur nga një seri e jashtëzakonshme rrethanash: Ushtria ukrainase nuk shfaqi rezistencë; fuqitë e tjera nuk ndërhynë; dhe popullata e Krimesë ose i mbështeti pushtuesit, ose e pranoi pushtimin si një fakt të kryer. Këto rrethana do të jenë të vështira për t’u rikrijuar. Nëse parakushti për një luftë të suksesshme është mungesa e armiqve të gatshëm për të bërë rezistencë, ajo i kufizon të gjitha mundësitë në dispozicion.

Në të vërtetë, kur Rusia u përpoq të riprodhonte suksesin e saj në Krime, në pjesë të tjera të Ukrainës, ajo ndeshi në kundërvënie më të ashpër dhe lufta në Ukrainën lindore u shndërrua në një bllokazh aspak produktiv. Pushtimi i fabrikave të shkatërruara të kohës sovjetike në Luhansk dhe Donetsk, vështirë se paguan për luftën, dhe sigurisht nuk i kompenson kostot e sanksioneve ndërkombëtare.

Pavarësisht nga pushtimi i Krimesë, duket se në shekullin XXI strategjia më e suksesshme është të ruash paqen tënde, dhe t’i lësh të tjerët që të bëjnë luftën për ty. Pse është bërë kaq e vështirë për fuqitë e mëdha, që të bëjnë luftëra të suksesshme?

Një arsye është ndryshimi në natyrën e ekonomisë. Në të kaluarën, nëse e mundje armikun tënd në fushën e betejës, mund të fitoja para me plaçkitjen e qyteteve të armikut, duke shitur civilë armikë në tregjet e skllevërve dhe duke përvetësuar fushat pjellore dhe minierat e arit. Megjithatë, në shekullin e njëzet e një, vetëm pak fitime mund të nxirreshin në këtë mënyrë. Sot, asetet kryesore ekonomike përbëhen nga njohuritë teknike dhe institucionale – dhe nuk mund të fitosh njohuri përmes luftës. Një organizatë si ISIS mund të lulëzojë duke grabitur qytete dhe puse të naftës në Lindjen e Mesme – në vitin 2014, ISIS fitoi më shumë se 500 milionë dollarë nga bankat irakiane dhe në vitin 2015 fitoi 500 milionë dollarë të tjera nga shitja e naftës. Por Kina dhe SHBA nuk kanë gjasa të fillojnë një luftë për një miliardë dollarë. Sa i përket shpenzimit të miliarda dollarëve në një luftë kundër Shteteve të Bashkuara, si mund t’i rifitonte Kina këto shpenzime dhe të kompensonte të gjitha, dëmet e luftës dhe humbjen e mundësive në tregti? A do mundte Ushtria Çlirimtare Popullore, të plaçkiste pasuritë e Silicon Valleyt? E vërtetë, korporatat si Apple, Facebook dhe Google kanë vlerë qindra-miliarda dollarë, por nuk mund t’i marrësh këto pasuri me forcë. Nuk ka miniera silikoni në Silicon Valley.

Një luftë e suksesshme mundet që, teorikisht, të sjellë fitime të mëdha duke i mundësuar fitimtarit të korrigjojë sistemin e tregtisë globale në favor të tij, siç bëri SHBA pas fitores ndaj Hitlerit. Sidoqoftë, teknologjia ushtarake e sotme do ta bënte jashtëzakonisht të vështirë për të përsëritur këtë sukses. Për definicion, fitimet shumë të mëdha që do të bënin t’ia vlente një luftë globale për fitimtarët, do ta bënin gjithashtu të vlefshme për humbësin, që të përdorte armët e shkatërrimit në masë. Bomba atomike e ka shndërruar “fitoren” në një Luftë Botërore, në vetëvrasje kolektive. Nuk është rastësi që, nga koha e Hiroshimës, superfuqitë nuk kanë luftuar drejtpërdrejtë me njëra-tjetrën dhe janë angazhuar vetëm në konflikte me palë të treta, në të cilët askush nuk është tunduar të përdorë armë bërthamore, për të shmangur humbjen. Në të vërtetë, edhe sulmi ndaj një fuqie bërthamore të nivelit të dytë, si Irani apo Koreja e Veriut, është një propozim jashtëzakonisht jo tërheqës.

Lufta kibernetike i përkeqëson gjërat për imperialistët e mundshëm. Deri edhe në kohën e Bushit, SHBA mund të bënte kërdinë larg në në Falluxha, ndërsa irakianët nuk kishin mjete për t’u hakmarrë kundër San Franciskos. Por nëse Shtetet e Bashkuara tani sulmojnë një vend që zotëron madje edhe aftësi të moderuara të luftës kibernetike, viruset dhe bomba logjike mund të ndalojnë trafikun ajror në Dallas, të shkaktojnë përplasje trenash në Filadelfia dhe të nxjerrin jashtë loje rrjetin elektrik në Miçigan.

Në epokën e madhe të pushtuesve, lufta ishte një biznes me pak dëme dhe shumë fitime. Në betejën e Hastings në vitin 1066, Uilliam Pushtuesi fitoi të gjithë Anglinë në një ditë të vetme, me koston e disa mijëra të vdekurve. Armët bërthamore dhe lufta kibernetike, nga ana tjetër, janë teknologji me kosto të ulët që bëjnë shumë dëm. Ju mund të përdorni mjete të tilla për të shkatërruar shtete të tëra, por jo për të ndërtuar perandori fitimprurëse. Prandaj, në një botë të mbushur me kanosje, ndoshta garancia jonë më e mirë për paqen, është se fuqitë e mëdha nuk kanë ndonjë shembull të kohëve të fundit, të një lufte të suksesshme. Ndërsa Genghis Khani ose Jul Çezari do të pushtonin një vend të huaj me një të rënë të kapelës, oficerët e ditëve të sotme flasin me zë të lartë, por janë shumë të kujdesshëm në fakt, kur flitet për fillimin e luftërave. Natyrisht, nëse dikush gjen një formulë për të fituar luftra të suksesshme në kushtet e shekullit njëzetë, portat e ferrit mund të hapen me shpejtësi. Kjo është ajo, që e bën suksesin rus në Krime një shenjë veçanërisht të frikshme. Le të shpresojmë se do të mbetet një shembull i izoluar. Megjithëse, edhe në qoftë se është e pamundur të bësh luftëra të suksesshme në shekullin e 21, kjo nuk na jep një garanci absolute për paqen. Kurrë nuk duhet ta nënvlerësojmë marrëzinë njerëzore.

* Harari është autor i “Sapiens: A Brief History of Humankind” dhe “Homo Deus: A Brief History of Tomorrow”

Kosova “e vetmuar” në luftën rajonale kundër terrorizmit

Ministri i Punëve të Brendshme i Qeverisë së Kosovës, Skënder Hyseni, duke folur për Radion Evropa e Lirë, vlerëson që mosnjohja e Kosovës nga Serbia dhe Bosnjë Hercegovina, si dhe mungesa e marrëdhënieve diplomatike me këto dy vende të rajonit, është pengesë kryesore për shkëmbim informatash dhe angazhimin më substancial të vendit në luftë kundër terrorizmit dhe ekstremizmit të dhunshëm, në kontekstin rajonal.

“Me Serbinë dhe Bosnjën ka deficit pothuajse total të këmbimit të çfarëdo informacioni. Ndërkohë që me vendet tjera të rajonit ne kemi bashkëpunim të mirë, përgjithësisht. Diku më mirë e diku jo edhe aq kënaqshëm. Me Shqipërinë kemi bashkëpunim të ngushtë, ndërkohë që me vendet tjera, ende ka shumë punë për tu bërë”.

“Ka bashkëpunim me Malin e Zi, por me Maqedoninë ndonjëherë është pak sa më i ndërlikuar bashkëpunimi. Sido që të jetë, Kosova është shumë e hapur për bashkëpunim në këtë fushë. Natyrisht, për bashkëpunim në kanale strikte zyrtare dhe serioze”, ka theksuar ministri Hyseni.

Muajin e kaluar, Kosova ka nënshkruar një marrëveshje bashkëpunimi me FRONTEX-in, agjenci kjo e specializuar e Bashkimit Evropian për menaxhim të kufijve dhe luftimin e të gjitha krimeve tej kufitare, përfshirë edhe ekstremizmin.

Megjithatë, mospranimi i Kosovës, si shtet i pavarur, nga ana e Serbisë dhe Bosnjë e Hercegovinës, si dhe 5 vendeve anëtare të Bashkimit Evropian, e ka lënë vendin jashtë organizmave ndërkombëtarë të sigurisë, sikurse Interpoli.

Ministri Hyseni, ka theksuar se mungesa e shkëmbimit të informatave me organizmat e tillë dhe me iniciativat rajonale të sigurisë, e hendikepon Kosovën në luftë kundër terrorizmit dhe ekstremizmit të dhunshëm.

Autoritetet serbe, me hyrjen në procesin e dialogut në Bruksel, kanë marrë mbi vete obligimin për normalizimin e marrëdhënieve me Kosovën. Por, pavarësisht këtij fakti, kur bëhet fjalë për nisma të ndryshme rajonale, të cilat mund ta ndërlidhin edhe Kosovën, autoritetet serbe e kundërshtojnë ashpër një gjë të tillë.

Milovan Drecun, kryetar i Këshillit për Kosovën në Kuvendin e Serbisë, e ka quajtur vlerësimin e Departamentit Amerikan të Shtetit si një politizim të njëanshëm.

“Politikanët në Kosovë shumë shpesh janë të pranishëm në iniciativat dhe organizimet e ndryshme rajonale . Nuk e shoh arsyetimin e paaftësisë së tyre që të punojnë në mënyrë më aktive për pengimin e zgjerimit të islamit radikal dhe ekstremizmit. Mekanizmi ekziston, por nëse dikush dëshiron ta politizojë luftën kundër terrorizmit, ashtu sikurse po sugjerohet tash me faktin se ata nuk janë të njohur si shtet dhe që Serbia nuk do që t’i pranojë, atëherë ky më nuk është problem i yni”, ka theksuar Drecun.

Në anën tjetër, në Bosnjë e Hercegovinë, ka vlerësime të ndryshme lidhur me bashkëpunimin rajonal kundër terrorizmit dhe pengesat që ka Kosova për tu ndërlidhur ne një bashkëpunim të tillë.

Shemsudin Mehmedoviq, anëtar i Komisionit për mbrojtje dhe siguri i Kuvendit të Bosnjë e Hercegovinës, thotë për Radion Evropa e Lirë që është i vetëdijshëm që për shkak të rregullimit të brendshëm, Bosnjë e Hercegovina e pason politikën e Serbisë lidhur me pranimin e Kosovës. Por, sipas tij, kjo nuk duhet të nënkuptojë që duhet mbetu në situatën që të mos pranohen në formë të ndërsjellë, dokumentet themelore.

“Pengimi i lëvizjes së njerëzve është pengim edhe i luftës kundër terrorizmit, e të mos flasim për probleme ekonomike. Ata që merren me veprime të paligjshme, ata gjithmonë kanë qenë një hap para ligjit dhe atyre që e zbatojnë ligjin”, tha Mehmedoviq.

Por, Dushanka Majkiq nga klubi parlamentar i Lidhjes së Socialdemokratëve të Pavarur në Kuvendin e Bosnjë e Hercegovinës, nuk e sheh këtë situatë si problematike.

“Se a e ndikon kjo në rrezikun ndaj sigurisë apo luftën kundër terrorizmit, agjencitë ndërkombëtare nuk e kanë thënë këtë në mënyrë eksplicite”, theksoi Majkiq.

Pengesa politike

Skender Perteshi, analist i Qendrës Kosovare për Studime të Sigurisë, duke folur për Radion Evropa e Lirë, thotë se pengesat më të mëdha ndaj Kosovës për tu bërë pjesë e iniciativave rajonale dhe ndërkombëtare në luftë kundër terrorizmit, vijnë nga Serbia dhe Bosnjë e Hercegovina, të cilat nuk e kane njohur pavarësinë e vendit.

Pengesat e tilla, ai i vlerëson si politike.

Goran Bogdanoviq, ish ministër për Kosovën në Qeverinë e Serbisë dhe anëtar i Këshillit për Kosovën në mandatin e kaluar parlamentar, i ka thënë Radios evropa e Lirë se koha ka treguar se qasja e Serbisë është e gabuar.

“Kam frikë se ende nuk ka një vullnet politik që problemet e tilla të trajtohen në mënyrë adekuate. Po ju përkujtoj që partitë politike po luftojnë me retorikë për Bashkimin Evropian dhe për bashkëpunim, ndërkaq në anën tjetër, bëjnë gjithçka që është e mundur që një gjë e tillë të mos ndodhë. Nuk mjafton të thuhet ‘ Ne do të luftojmë kundër terrorizmit dhe do t’i ndihmojmë vendet e rajonit’ e në anën tjetër të bllokojnë çfarëdo procesi që qon në atë drejtim”, ka thënë Bogdanoviq.

Izabela Kisiq nga Këshilli i Helsinkut për të drejta të njeriut, vlerëson që nuk ka njohuri për ndonjë bashkëpunim ndërmjet Kosovës dhe Serbisë në drejtim të luftës kundër terrorizmit, në të cilën është i nevojshëm shkëmbi i in formacioneve.

“Serbia është ajo që po e pengon Kosovën të bëhet pjesë e Kombeve të Bashkuara dhe OSBE-së, të cilat kanë rol, të rëndësishëm në luftën kundër terrorizmit. Me bllokimin e Kosovës, ne absolutisht nuk mund të kemi sukses në aktivitetet kundër terrorizmit, gjegjësisht në parandalimin e terrorizmit e para së gjithash parandalimin e shkuarjes së njerëzve në vend-luftime”, theksoi Kisiq.

Denis Haxhoviq, drejtor i Qendrës për studime të sigurisë thotë se Bosnjë e Hercegovina, për shkak të mosmarrëveshjeve politike përbrenda, nuk ka ndonjë bashkëpunim institucional me Kosovën. Kjo sipas tij e vështirëson luftën kundër terrorizmit, i cili është kërcënim global.

“Përfaqësuesit e grupeve të krimit të organizuar dhe ekstremistëve nuk kanë problem që të bashkëpunojnë dhe t’i mbajnë marrëdhëniet e tyre, si dhe të përgatisin aktivitetet e tyre kundër qytetarëve të rajonit. Kjo lidhje, Kosovë, Shqipëri dhe Bosnjë e Hercegovinë është një gjë mjaft e rëndësishme nga aspekti i bashkëpunimit dhe grumbullimit të të dhënave informative dhe të sigurisë në luftë kundër terrorizmit, por edhe formave tjera të krimit të organizuar”.

“Mungesa e përfaqësuesve të Kosovës në takimet zyrtare ku diskutohet për politikat dhe planet që ndërlidhen me luftën kundër terrorizmit, gjithsesi që e shkaktojnë mangësinë në bashkëpunimin rajonal. Kjo paraqet problem”, tha Hoxhoviq.

Që nga viti 2012 rreth 300 shqiptarë të Kosovës i janë bashkuar organizatave të shpallura ndërkombëtarisht si terroriste në Siri dhe Irak. Aktualisht vlerësohet se në konfliktet e huaja po marrin pjesë 70 shqiptarë nga Kosova, ndërkaq rreth 50 janë vrarë

Ballkani, midis mirazheve të ardhshëm dhe fantazmave të kaluara

Intervistë me Inoslav Beshker

Marrëveshja e Dejtonit e 1995 ia arriti në qëllimin e paracaktuar: të mbyllë plagët e përgjakshme e shkaktuara nga përleshjet vëllavrasëse në vitet e mëparshme dhe të paqëtojë territorin boshnjak, skenar spastrimesh etnikë dhe krimesh të tmerrshme të kryera ndaj popullsive që banon aty. Më shumë se 20 vjet nga përfundimi i luftërave në Jugosllavi, që i sanksionuan shkatërrimin e plotë, republikat ballkanike e shpallura të pavarura nuk kanë arritur asnjëherë që të integrohen plotësisht në realitetin europian, fajtorë edhe efektet e krizës ekonomike që ende sot po e pengojnë Kroacinë, Serbinë dhje Slloveninë që të avancojnë më ritëm të plotë në rrugën e mirëqenies sociale. Pikëpyetjet janë ende të shumta, po të kihen parasyqsh siguritë e pakta mbi të cilat mund të mbështeten këto vende të reja. Kroacia, Sllovenia dhe, para pak kohësh, Mali i Zi janë anëtarë të NATO-s, në kundërshtim nga Serbia e Aleksandër Vuçiçit, akoma e bindur në ndërmarrjen e rrugës së integrimit të plotë europian boll duke mos hequr dorë nga ruajtja e e pandryshuar e lidhjeve të qëndrueshme ekonomike, politike, strategjike e kulturore të mbajtura gjithmonë me Rusinë. Bosnje Hercegovina (komuniteti mysliman i së cilës rezulton që të jetë ende një fidanishte e rëndësishme e foreign fighters për Shtetin Islamik) vazhdon që të luajë rolin e buffer state të imponuar nga Dejtoni, duke mos dhënë as përshtypjen minimale se mund ta forcojë entitetin e vetë shtetëror në kuptimin autonom, ndërsa përplasjet e kohëve të fundit midis Beogradit dhe Prishtinës (lidhur me ndalimin e trenit Beograd – Mitrovicë), pse jo edhe situata politike ende e paqetësuar e Republikës së Maqedonisë, lënë që të duken perspektiva gjithnjë e më problematike: fantazmat e së kaluarës, bashkuar me mirazhet e së ardhmes, mund të degradojnë sërish situatën, me më shumë arsye në të cilën niveli i vigjilencës të ulej më tek si nga Europa, ashtu edhe nga bashkësia ndërkombëtare pikërisht në këtë periudhë historike, në të cilën ato që zenë vend të parë në kronika janë kryesisht vështirësitë strukturore të Bashkimit Europian, avancimi i Rusisë në një skakierë ndërkombëtare gjithnjë e më shumë multipolare dhe kriza siriane. Për këtë dhe shumë tjetër kemi biseduar me Inoslav Beshker, korrespondent i së përditshmes kroate “Jutarnji List”, si edhe pedagog pranë universiteteve të Bolonjës, Napolit, Zgrebit Splitit dhe Dubrovnikut.

Në Kroaci vazhdon të mbizotërojë afera “Agrokor”. Shtypi kroat thekson se dy kolosët bankarë rusë si Sberbank dhe VTB mund të jenë të interesuar të blejnë titujt e kësaj kompanie të madhe ushqimore…

Më shumë se çdo gjë tjetër, Sberbank duket se është i interesuar të “shtrydhë” Agrokor më shumë sesa t’i blejë titujt. Rasti Agrokor mund të sigurohet më shumë unik sesa i rrallë: bëhet fjalë për një kompani me përmasa të mëdha për standardet tona, që numëron gjithsesj rreth 60000 punonjës jo vetëm në Kroaci, por edhe në Serbi, Bosnje e Slloveni. Xhiroja e saj përfaqëson rreth 17% të PBB-së kroate. Kjo do të thotë se nëse Agrokor do të “sëmurej”, e gjithë ekonomia kroate do të vuante. Është në diskutim ideja e ruajtjes së një kompanie me një dekret të ngjashëm me ligjin “Prodi ter”, domethënë atë që mundësoi vite më parë shëptimin e kompanisë Parmalat me Enrico Bondi në cilësinë e komisarit qeveritar. Në këtë mënyrë, dëshirohet të shmanget falimentimi dhe bllokimi pasues i aktiviteteve të kompanisë, duke i dhënë 2 vjet kohë për rikualifikin e vetes dhe, ndërkohë, duke ruajtur vendet e punës e të gjithë “zinxhirin ushqimor”, si në kuptimin letrar, ashtu edhe në atë ekonomik.

Moska është akuzuar shpesh periudhën e fundit se dëshiron të ndërhyjë në mënyra të ndryshme në politikat dhe në ekonomitë e vendeve europiane. Prejardhja e blerësve të mundshëm të Agrokor (domethënë dy institute bankare fuqimisht të lidhur me Kremlinin) ka shkaktuar preokupime të veçanta pranë Zagrebit?

Do të thoja se ky problem nuk është paraqitur akoma. Nuk besoj se Sberbank ka synim që ta blejë Agrokor, edhe pse nuk bëhet fjalë për kreditorin e vetëm në valle. Ama besoj se qeveria ruse ka tentuar, në këtë kuptim, që t’i luajë letrat e saj, veçanërisht kur Anvar Azimov, ambasadori i Federatës Ruse në Kroaci, me një ton disi prej guvernatori ka deklaruar se shteti rus nuk do të ndërhyjë më në ndihmë të Agrokor nga momenti që presidenti i kompanisë kishte refuzuar ta vizitonte. Këto deklarata kanë shkaktuar si efekt uljen e mëtejshme e rating të kompanisë, për zhgënjimin e vetë Sberbank. Në cilësinë e gazetarit, e kam nënvizuar sesi kjo është një prej mënyrave me të cilat Rusia tenton të destabilizojë vendet e Bashkimit Europian, por ky mbetet vetëm një supozim i imi.

Çfarë mendoni për pozicionet tejet të “vagullta” të avancuara kohët e fundit nga Serbia? I referohem tentativës nga ana e Beogradit për të aderuar në Bashkimin Europian, megjithëse duke ruajtur të paprekura lidhjet e rëndësishme kulturore, ekonomike dhe ushtarake që mban gjithmonë me Rusinë, me arsye akoma më të madhe pas fitores dërrmuese elektorale të arritur nga Aleksandar Vuçiç në presidencialet e 2 prillit…

Të vagullta? Përkundrazi, besoj se ky është një qëndrim tejet koherent. Do të thoja se bëhet fjalë për një pozicion “ekuilibrist”. Jo rastësisht zgjedh ta përdor këtë term, nga momenti që Serbia është e krahasueshme me një ekuilibrist që tenton të ecë mbi një litar. Për të ruajtur ekuilibrin e sposton peshën nganjëherë djathtas, nganjëherë majtas. Praktikisht ky qëndrim mund të duket i “vagullt”, por nëqoftëse nuk operohet në këtë kuptim rrezikohet rëndshëm që të bihet nga litari. Është një qasje që të kujtoj atë të adoptuar në kohën e Jugosllavisë nga Marshalli Tito, i cili qe i aftë të krijojë një “rrugë të tretë” në kuptimin e vërtetë të fjalës me paangazhimin, alternativë ndaj dikotomisë Lindje – Perëndim, ndëtsa e njëjta gjë nuk mund të thuhet akoma për politikën aktuale serbe. Është interesante të vërehet sesi Vuçiç ka zgjedhur të heqë dorë nga posti i Kryeministrit për të mbuluar një rol përfaqësimi si ai i Presidentit të Republikës. Parasëgjithash, besoj se në rast se Nikoliçi nuk do të ishte konfirmuar President, Vuçiçi do të kishte pasur jo pak kokëçarje me një presidencë me ngjyrë të ndryshme nga ajo e tij. Në radhë të dytë, është e lehtë të shikohet sesi në këtë mënyrë ai mund të njihet edhe si President i Republikës, edhe si shef qeverie, sipas modelit që ka përdorur Milo Gjukanoviç në Malin e Zi dhe Vladimir Putin në Rusi. Në këtë mënyrë, Vuçiçi ka arritur që “me një goditje të vrasë dy zogj”: të kursejë kokëçarjet që do t’i vinin nga një President me një ngjyrë politike të ndryshme nga e tija dhe, njëkohësisht, të konfirmojë e forcojë forcën e vet politike personale, nga momenti që në zgjedhjet presidenciale nuk votohet për partinë, por për individin.

Krijimi i kohëve të fundit i datës së festimeve të përvjetorit të lindjes së Republikës Srpska nga ana e autoriteteve të Banja Lukës në Bosnje Hercegovinë ka ngjallur polemika të ashpra, duke kontribuar në daljen në sipërfaqe e konflikteve të vjetra asnjëherë të paqëtuara krejtësisht midis Beogradit e Zagrebit në territoret boshnjake, teatër krimesh të tmerrshme gjatë luftërave jugosllave të viteve Nëntëdhjetë. Çfarë rreziqesh ekzistojnë në rastin ku Europa ose, më në përgjithësi, bashkësia ndërkombëtare e ulin nivelin e vigjilencës lidhur me Ballkanin?

Ky nivel vigjilence tashmë është ulur. Sipas mendimit tim, do të kishte qenë më mirë të integrohej shumë më parë Bosnje Hercegovina në diskutimin politik ndërkombëtar që të mund të kushtëzoheshin politikat e saj, gjë që sot rezulton e vështirë. Duke folur për Bosnjen, problemi qëndron në faktin që nuk flasim vetëm për politikat e Serbisë e të Kroacisë. Përkundrazi, qysh nga 2000 Zagrebi është çinteresuar fuqimisht për kroatët e Bosnje Hercegovinës, edhe pse kjo nuk mund të pohohet përsa i përket HDZ-së, lëvizja me të njëjtin emër e kroatëve të Bosnjes nuk është për t’u konsideruar vetëm si një imitim i thjeshtë i origjinalit kroat, por si një parti në vetvete, deri e vendosshme pak më djathtas se HDZ-ja në pushtet në Zagreb. E njëjta gjë mund të thuhet për Republikën Srpska, ku autoktonët konsiderohen “më serbë” se serbët akoma sot banojnë në Serbi. Ideja e Republikës Srpska të Bosnjes ishte ajo e krijimit të një entiteti autonom që më pas duhej t’i bashkohej Beogradit në rastin ku Kosova do t’i aneksohej Shqipërisë. Më shumë se asaj të Kosovës, situata e Bosnje Hercegovinës ngjan me atë të Krimesë, për sa edhe Bosnja rezulton të jetë një territori “tri – etnik”. Megjithatë, problemet e 15 – 17 viteve të fundit të Bosnje Hercegovinës janë krijuar nga brenda, pavarësisht nga Serbia e nga Kroacia. Nga ana tjeët, Bosnja aktuale mund të krahasohet me një sistem enësh komunikuese: sapo ngrihet niveli i tensionit këtu, ngrihet automatikisht edhe midis ekstremistëve në Kroaci e në Serbi; e gjitha kjo çon në fërkime të pashmangshme. Në dhjetor të 1995 Bosnje Hercegovina është ndalur nga lufta, por nuk janë hedhur themelet për një formimin e një shteti në kuptimin e vërtetë të fjalës. Në Bosnje, shteti ekziston vetëm si “shtet i imponuar”, duke mbajtur parasysh se si stema, ashtu edhe flamuri i Bosnje Hercegovinës janë importuar nga Bashkimi Europian. Në Bosnje nuk ekziston një identitet territorial shtetëror, pothuajse asnjeri nuk ndjehet “boshnjak” ose, në çdo rast, numri i atyre që deklarohen “boshnjakë” është bile më i ulët se ai i atyre që deklarohej “jugosllav” në kohën e ish Jugosllavisë. Në Bosnje, njerëz që ndjehen kroatë mendojnë për atdheun e tyre, që nuk i ka shpërblyer akoma. Kurse myslimanët e Bosnjes nuk kanë atdhe, Turqia nuk është atdheu i tyre… Marrëveshja e Dejtonit ka pasur meritën që ta ndalojë atë kasaphanë dhe si dëshmitar i atyre ngjarjeve nuk kam sesi të mos them “Falë Zotit!”. Ama më duhet të pranoj se Bashkimi Europian nuk ka bërë asgjë për ta tejkaluar kufirin e vënë nga amerikanët në Dejton, domethënë atë të njohjes së 49% të territorit boshnjak, me një situatë që të kujton shumë atë të dy Koreve. Perspektiva, duket qartë, nuk është rozë. Çfarë duhet bërë? Mund të organizohet konferenca e radhës ndërkombëtare, si ajo e Gjenevës apo e Berlinit, por edhe kjo zgjidhje ka rezultuar false. Nëse do të kisha një përgjigje të qartë, do të kisha të drejtën e Çmimit Nobel për Paqen, me më shumë arsye se Barack Obama…

Në një farë mënyre, Turqia aktuale mund të shërbejë si “atdhe ideologjik” për myslimanët e Bosnjes?

Në rastin e Turqisë apo të Emirateve të Bashkuara, nuk besoj se mund të flitet për “atdhe ideologjik” në kuptimin e vërtetë të fjalës. Është për t’u mbajtur parasysh se koncepti i islamit në realitet është shumë më universal sesa vetë koncepti i kristianizmit. Ne katolikët besojmë në një “Kishë të shenjtë katolike” (ku katholikos në greqisht është njëlloj me universalis në latinisht), domethënë në Kishën e njerëzve, jo të kombeve. Akoma më universal është islami, i lidhur me konceptin e Umma-së, domethënë komunitetin total të besimtarëve, të lidhur me detyrime solidare pavarësisht nga gjuha dhe nga etnia e tyre. Duke u bërë mysliman, bëhesh pjesë e Umma-së dhe nëse vërtet beson në sa përshkruhet nga Kurani je i detyruar që të ndihmosh materialisht të gjithë anëtarët e komunitetit. Këtu nuk bëhet fjalë për “ideologji” në kuptimin perëndimor të termit. Problemi qendron në faktin se kush beson vërtet në këto urdhërime, shpesh është edhe ekstremist …

Kroacia është anëtare e NATO-s nga 2009, Slovenia nga 2004, ndërsa para pak kohësh është bërë aderimi i Malit të Zi. Sa mund t’i vijë për mbarë e gjitha kjo stabilitetit të rajonit, duke pasur parasysh faktin se për momentin Serbia duket se nuk synon aspak të aderojë në Aleancën Atlantike?

Serbia, jam i sigurtë, nuk do të hyjë kurrë në NATO. Nuk besoj se problemet e vërteta mund të rrjedhin prej kësaj; këtu, ajo e NATO-s është një çështje anësore. Në të vërtetë besoj se pikat nevralgjike të zonës ballkanike në ditët e sotme janë Bosnja, Kosova dhe, akoma më shumë se më parë, Republika e Maqedonisë. Greqia dhe Turqia janë të dyja anëtarë të NATO-d, pot kjo nuk ka kontribuar që t’i riparojnë krejtësisht marrëdhëniet e tyre diplomatike. Është për t’u mbajtur parasysh se, formalisht, Aleanca Atlantike është krijuar për të mbrojtur kufijtë e vendeve anëtare, por edhe për të kuruar interesat e këtyre vendeve që paguajnë në mënyrë që kjo strukturë të mbetet operative. Në këtë optikë nuk besoj se interesat strategjike të Kroacisë e të Malit të Zi mund t’i interesojnë realisht atyre që komandojnë. Nga një prizëm ngushtësisht ushtarak e strategjik, mendoj se Mali i Zi është i rëndësishëm për Grykat e Kotorrit dhe jo aq për një përdorim potencial strategjik nga ana e NATO-s, por thjesht për t’ia penguar përdorimin nga ana e forcave të tjera, ashtu siç ndodhi në periudhën midis dy luftërave botërore për Ishullin e Sazanit, i pushtuar për të shmangur që portet shqiptare të Vlorës dhe Durrësit të përdoreshin në funksion antiitalian. Besoj fuqimisht se, për stabilitetin e të gjithë zonës ballkanike, është themlore të operohet në mënyrë të përbashkët për të shmangur formimin e një shteti – mafie në Mal të Zi, në kundërshtim me sa fatkeqësisht duket se ka ndodhur në Kosovë. E di mirë se rreziku nuk qëndron në mentalitetin e malazezëve: kam dhënë mësim për vite në Campania, në Napoli, dhe e di shumë mirë sesa pjesa më e madhe e njerëzve nuk ka të bëjë aspak me Kamorrën, bile është viktimë e saj. Bërja e Malit të Zi një oaz paqeje mund të kontribuojë jashtëzakonisht shumë në stabilitetin e rajonit.

Me 12 korrik është parashikuar që të mbahet në Trieste samiti vjetor i Ballkanit Perëndimor në kuadër të “procesit të Berlinit”, në të cilën parashikohet prania e Kancelares Angela Merkel. Italia, duke qenë se luan në shtëpi, do të konfrontohet me disa vende të zonës ballkanike perëndimore, duke u propozuar si ndërmjetësja kryesore për një “tranzicion europian” të plotë të pjesëve të territoreve të ish Jugosllavisë, në konkurrencë të drejtpërdrejtë me Gjermaninë. Sipas mendimit tuaj, cilar janë perspektivat reale italiane në rajon?

Gjermania është bërë zëdhënëse e një parimi të thjeshtë: është më mirë t’i integrojë këto vende në brendësi të BE-së sesa t’i mbajë jashtë, edhe prej një parimi “higjiene politike” të thjeshte, më lejoni që ta përdor këtë term paksa të pështirë. Italia nuk i është kundërënë kurrë kësaj linje politike. Përkundrazi, në fillimvitet Nëntëdhjetë ishte shumë e interesuar për integrimin europian të Ballkanit edhe pse as nuk mund të konkurronte me Gjermaninë, as me Britaninë e Madhe në fushë politike perëndimore. Në thelb, kishte krejtësisht interes që të bëhej partneri i parë tregtar në të gjithë zonën ballkanike. Por, fatkeqësisht, besoj se Italia nuk ka arritur t’i luajë siç duhet shanset e saj. E pranoj se Roma ka investuar shumë për të paqëtuar dhe sjellë në rrugën e shtetit të së drejtës si Shqipërinë, ashtu edhe Malin e Zi, edhe vetëm për të mbrojtur një interes të vetin, domethënë atë për zhdukjen e rrugëve të trafiqeve të paligjshme midis dy anëve të Adriatiku. Por iniciativa adriatiko – joniane nuk ka prodhuar efektet e shpresuara: janë shpenzuar shumë resurse, por prodhohet pak, nuk has asnjë lloj efekti pozitiv as ndaj PBB-së, as ndaj stabilitetit të territorit. Besoj se Italia ka marrë një qëndrim tepër “konservator”, do të duhej të punonte më shumë për t’i mirëpritur këto vende nëse jo drejtpërsëdrejti në BE, të paktën në një paradhomë. Por, nga ana tjetër, Italisë nuk i kanë ecur gjërat mirë edhe për sa i përket Libisë. Dhe kjo, me sa duket, nuk duket se është një problem i Ballkanit…/Geopolitica/

Presidenti i Kosovës, Hashim Thaçi: Institucionet nuk mund t'i drejtojnë ata që përdorin dhunë politike

Presidenti i Kosovës, Hashim Thaçi, tha në një intervistë për Zërin e Amerikës, se njerëzit të cilët kanë përdorur dhe që përdorin dhunë për realizimin e qëllimeve politike, nuk do të mund të jenë bartës të institucioneve të Kosovës. Në intervistën dhënë korrespodentit tonë në Prishtinë, Leonat Shehu, ai tha se pret të takohet me partitë politike në fillim të javës duke u bërë thirrje atyre që, siç tha, të gjejnë formulën që Kosovës i jep një qeveri të qëndrueshme, funksionale dhe efektive dhe që merr vendime që e çojnë vendin përpara dhe jo që e izolon vendin.

Zëri i Amerikës: Zoti President, tashmë po bëhen dy javë që nga certifikimi i rezultateve të zgjedhjeve të 11 qershorit dhe ende nuk e keni thirrur seancën konstituive. Kur do ta bëni një gjë të tillë?

Presidenti Thaçi: Për arsye të krijimit të një konsensusi sa më veprues të skenës politike në Kosovë, unë për të hënën kam thirrur të gjithë spektrin politik të partive politike të përfaqësuara në parlamentin e ardhshëm të Kosovës, që të zhvillojmë një konsultë formale dhe pastaj, unë si president i vendit duke marr parasysh vullnetin e tyre, të caktojë datën e konstituimit të parlamentit të Kosovës. Kjo risi nuk është ndonjë risi, ka qenë traditë edhe në të kaluarën, prandaj shpresoj që do të ndodh të hënën dhe menjëherë do të caktohet data e konstituimit të parlamentit të Kosovës.

Zëri i Amerikës: Disa nga partitë politike kanë paralajmëruar që nuk do të marrin pjesë në këtë takim?

Presidenti Thaçi: Besoj që është në interesin e të gjithëve që të jenë pjesë e takimit dhe konsultës, të japin opinionet e tyre, është përgjegjësi para elektoratit të tyre dhe qytetarëve të Kosovës. Gara elektorale tashmë ka përfunduar dhe duhet të punojmë të gjithë edhe si president por edhe parti politike, që në mënyra sa më efektive të arrijmë një gjuhë të përbashkët, në mënyrë që të jemi sa më të organizuar dhe përgatitur dhe ky proces të fillojë dhe të përmbyllet në përputhshmëri me afatin kushtetues ligjor.

Zëri i Amerikës: Zoti President, disa nga përfaqësuesit e partive politike dhe shoqërisë civile ju kanë akuzuar që me zvarritjen e seancës konstituive po i bëni favore koalicionit fitues, ku bën pjesë edhe ish partia juaj. Si ju përgjigjeni këtyre kritikave?

Presidenti Thaçi: Unë jam president i vendit dhe nuk i bëj favore asnjë partie apo koalicioni apo individi e as kundër favore asnjë partie, koalicioni apo individi. Unë nuk e kam përcaktuar afatin kushtetues dhe ligjor. Ai është i përcaktuar me kushtetutë dhe ligj, të gjithë deputetët kanë votuar më herët në parlamentin e Kosovës kështu që unë para se gjithash bazë për angazhim dhe veprim timin e kam afatin kushtetues dhe ligjor, nuk është ky vullneti im, është e drejta kushtetuese.

Zëri i Amerikës: Zoti Presidenti ju pritet që të caktoni edhe mandatarin për formimin e qeverisë së ardhshme. A ka ndonjë kriter që duhet përmbushur që ju ta jepni mandatin për të formuar qeverinë?

Presidenti Thaçi: Të hënën do të kemi takim me partitë politike të përfaqësuara në parlamentin e Kosovës të dalë nga zgjedhjet e 11 qershorit, do të shkojmë me konstituimin e parlamentit të Kosovës, pastaj do të mandatohet kandidati për formimin e qeverisë, që gjithashtu është afati i rregullt kushtetues dhe ligjor për çka edhe do të jemi shumë të saktë dhe shumë preciz. Pastaj do të shikojmë që në kuadër të tyre përgjegjësive, që thatë ju, dhe parimeve mbizotëruese, do të jetë parimi që të kemi qeveri të qëndrueshme, qeveri të drejtimit euro-atlantik, qeveri shumë etnike që promovon dhe mbron frymën kushtetuese dhe rendin kushtetues të Kosovës. Që të merret me përgjegjësi të lartë kombëtare, politikën demokratike dhe kushtetuese për përmbylljen e procesit të shënimit të kufirit me Malin e Zi si parakusht për liberalizimin e vizave. Gjithashtu, do të jetë një qeveri që duhet marr përgjegjësinë dhe zotimin për themelimin e shpejtë të asociacionit të komunave me shumicë serbe. Mendoj që ky duhet të jetë një përkushtim që duhet ta bashkoj spektrin politik në mënyrë që të lëvizim sa më shpejt drejt perspektivës evropiane. Gjithashtu, qeveria e ardhshme duhet të jetë e zotuar për vazhdimin e reformave demokratike qoftë në politikë, ekonomi apo drejtësi. Për të vazhduar pastaj edhe me reformat elektorale, sepse definitivisht në Kosovë duhet të ndodhin reformat elektorale, qoftë në zgjedhjen e presidentit në mënyrë të drejtpërdrejtë, qoftë për sistemin e zgjedhjeve të përgjithshme, sepse nuk mund të kemi gjithmonë zgjedhje dhe pastaj të kemi fitues, të krijohen rrethana të paqartësisë apo të ngërçeve politike. Mendoj se duhet të dominojë urtësia e spektrit politik të një dialogu korrekt dhe konstruktiv që e nxjerrë një reformë të mirë që e lehtëson pastaj krijimin e institucioneve e jo që e vështirëson. Tjetër parim që do të jetë për qeverinë e ardhshme të Kosovës apo bartësit e institucioneve, është vazhdimi i bisedimeve me Serbinë, që do të çonte drejt një marrëveshjeje të madhe politike që nënkupton normalizimin e plotë të marrëdhënieve Kosovë-Serbi dhe pajtimin e mundshëm gjithashtu edhe ndërtimin e fqinjësisë së mirë me të gjitha vendet e rajonit. Objektiv tjetër dhe parim mbizotërues do të jetë angazhimi i gjithanshëm për themelimin sa më të shpejtë të Forcave të Armatosura të Kosovës për t'u integruar në strukturat e NATO-s si parakusht për vazhdimin e partneritetit për paqe dhe pastaj edhe në NATO. Gjithashtu, parim do të jetë edhe mbështetja e fuqishme që do t'i jepet angazhimit për përmbylljen e procesit të termocentralit Kosova e Re, që është një investim shumë i fuqishëm për Kosovën dhe i nevojshëm. Gjithashtu edhe mbështetja për Gjykatën e Posaçme. Por, duhet ta potencoj se në kuadër të këtyre parimeve mbizotëruese, një prej parimeve kryesore do të jetë në kuadër të diskrecionit edhe timin, është se njerëzit që kanë përdorur dhe që përdorin dhunë për realizimin e qëllimeve politike nuk do të mund të jenë bartës të institucioneve të Republikës së Kosovës. Pastaj, parim tjetër duhet të jetë përkushtimi i fuqishëm për luftë kundër krimit të organizuar, korrupsionit, në betejën e ashpër që duhet ta zhvillojmë kundër çfarë do lloj ekstremizmi qoftë atij islamik apo terrorizmit i cili mund të paraqitet kur dihet që Kosova është cak prandaj ne duhet të jemi shumë të përkushtuar që në këtë drejtim të punojmë të gjithë bashkërisht.

Zëri i Amerikës: Zoti President me shumicën e parimeve që ju i theksuat, a po kërkoni qeveri gjithëpërfshirëse apo një koalicion më të gjerë?

Presidenti Thaçi: Ne e kemi këtë rezultat zgjedhor, tash është në vullnetin e partive politike se çfarë formule qeverisëse ndërtojnë. E mira e vendit do të ishte që të gjejnë formulën që vendit i jep një qeveri të qëndrueshme, funksionale dhe efektive, shumë etnike dhe që merr vendime që e çojnë vendin përpara dhe jo qeveri që ngec apo e izolon vendin. Prandaj në këtë drejtim, unë dua të shpresoj në vullnetin e mirë të spektrit politik dhe i ftoj të gjithë që të dalin mbi interesat e pushtetit ditor dhe të mendojnë për interesin e shtetit dhe për një platformë të gjerë që i bashkon interesat e shtetit. Ndërsa, natyrisht që janë edhe angazhimet të cilat përballen ndërmjet mazhorancës dhe opozitës, por disa nga përparësitë që i përmenda unë me të vërtetë duhet të ketë një konsensus të spektrit politik për të lëvizur përpara. Përndryshe, një parti e vetme nuk do të mund t’i lëvizë gjërat përpara, prandaj udhëheqësit e partive politike dhe partive parlamentare që janë të përfaqësuar në parlamentin e Kosovës, janë para një sfide të madhe që të mendojnë dhe vënë interesat e shtetit para se gjithash, pastaj interesat e individit, grupore apo të partive politike të jenë të dorës së dytë. Shpresoj që kjo do të ndodhë dhe duhet të ndodhë.

Zëri i Amerikës: Zoti President, në një nga parimet tuaja thuhet që ata që kanë kryer sulme ndaj institucioneve nuk mund ta marrin udhëheqjen e shtetit. A bëhet fjalë këtu për periudhën e gazit lotsjellës në parlamentin e Kosovës?

Presidenti Thaçi: Unë nuk jam paragjykues ndaj askujt si individ apo si formacion politik, por përdorimi i dhunës për qëllime politike bie ndesh me frymën kushtetuese, me rendin kushtetues, me ligjin dhe me të kaluarën dhe të ardhmen tonë euro-atlantike por edhe si demokraci në Kosovë.

Zëri i Amerikës: Zoti President, po kalojmë me një temë tjetër e që ka të bëjë me bisedimet për normalizimin e marrëdhënieve me Serbinë. Ju tashmë jeni përfshirë në këtë proces bashkë me presidentin e Serbisë. Si mendoni ta çoni përpara këtë proces?

Presidenti Thaçi: Unë mendoj që do të jetë një proces jo i lehtë, për çka do të punojmë edhe ne në Kosovë që të krijojmë një bazë sa më të gjerë të angazhimeve të spektrit politik, të shoqërisë civile, mediave dhe bartësve të institucioneve, të gjithë atyre njerëzve me ndikim në opinionin publik që do të mund të japin kontributin e tyre në mënyrë që të jemi të përgatitur dhe të kemi plotësisht një proces transparent, shumë të përgjegjshëm, duke respektuar gjithmonë sovranitetin tonë, rendin kushtetues dhe ligjor dhe që do të mund të arrihej një marrëveshje për normalizimin e plotë të marrëdhënieve Kosovë-Serbi dhe pajtim në mes të dy vendeve tona. E di që nuk do të jetë një proces shumë i duartrokitur për ne që do të marrim pjesë në këtë angazhim por jam i vetëdijshëm që do të jetë në interesin e vendit. Prandaj unë shoh njerëz të vullnetit të mirë në Kosovë që duan të kontribuojnë dhe dëshiroj të potencoj se pa fqinjësi të mirë, Kosova dhe Serbia nuk do të mund të lëvizin, edhe ne si Kosovë drejt NATO-s dhe Bashkimit Evropian por edhe Serbia drejt perspektivës evropiane. Mendoj se udhëheqësit e dy vendeve janë të vëmendshëm për këtë proces të ndjeshëm që do ta kalojmë, ndërsa është zotimi i plotë i zonjës Mogherini dhe BE-së që të udhëheq këtë proces por edhe kemi zotimin e fuqishëm të Shteteve të Bashkuara të Amerikës se do ta mbështesin arritjen e një marrëveshjeje të normalizimit të marrëdhënieve Kosovë-Serbi dhe pajtimit.

Zëri i Amerikës: A ka ndonjë afat për përfundimin e këtyre bisedimeve për normalizimin e marrëdhënieve me Serbinë?

Presidenti Thaçi: Ajo çfarë kemi diskutuar herën e fundit në Bruksel ka qenë ajo që duhet mendojmë për idetë e para fillestare dhe të parakohshme në mënyrë që të jemi të përgatitur për fillimin e këtij procesi në pjesën e vonshme të verës apo fillimin e hershëm të vjeshtës.

Zëri i Amerikës: Përfshirja juaj në këto bisedime është kritikuar nga disa parti politike në vend, të cilët thonë se një gjë e tillë nuk ju takon për shkak të mungesës së kompetencave për të marrë vendime. Si ju përgjigjeni këtyre kundërshtimeve?

Presidenti Thaçi: Këtyre zërave ju përgjigjem me atë që ta lexojnë kushtetutën dhe ligjet e Kosovës. Unë përfaqësoj politikën e jashtme të Kosovës si president dhe përfaqësoj, udhëheqë dhe bashkërendoj, ndërsa në anën tjetër, unë do të duhesha të kritikohesha nëse nuk do të marr pjesë dhe përgjegjësi. Unë kryej vetëm obligimet e mija kushtetuese dhe ligjore. Por, më vjen mirë që disa prej atyre kritikëve tashmë kanë shprehë zotimin që tashmë të jenë pjesë e këtij procesi.

Edhe Enver Hoxha nuk i dëgjonte më ndërkombëtarët

Nga Carlo Bollino

Prej shumë vitesh shqiptarët, të zhgënjyer nga klasa e tyre politike, i kanë mbajtur gjithnjë shpresat e fundit në zgjidhjen që do të vinte nga diplomatët e huaj. Sepse, përtej luftërave të brendshme, politikanët shqiptarë që nga 1992 e tutje kanë treguar se dëgjojnë me respekt dhe konsideratë opinionin e liderëve ndërkombëtarë.

Është sidomos ky respekt drejt opinionit ndërkombëtar që ka dalluar dhe dallon kulturën demokratike nga kultura e diktatorëve, sepse demokracia është pikërisht një proces kolektiv që kalon edhe përmes gjykimit të të tjerëve.

Por Sali Berisha dhe Lulzim Basha e prishën këtë traditë dhe sot, vetëm për të vazhduar të kultivojnë interesat e tyre personale, janë të gatshëm t’i mbyllin derën në fytyrë edhe liderëve ndërkombëtarë që po tentojnë të zgjidhin paaftësinë për dialog që ekziston mes shqiptarëve, me ndërmjetësimin e tyre.

Basha dhe Berisha po tentojnë të tërheqin vendin pas, drejt atij izolimi që shtyu Enver Hoxhën t’ua mbyllte dyert në fytyrë së pari angloamerikanëve, pastaj jugosllavëve, pastaj rusëve, dhe në fund kinezëve, duke pretenduar se asnjë lider i huaj nuk mund të njihte dhe të kishte për zemër problemet e shqiptarëve si ai.

Sot Basha përsërit të njëjtën gjë duke folur për komisarin europian Johannes Hahn të cilit fuqi si Gjermania, Franca, Anglia, Italia, Hollanda, Austria et. etj. i kanë deleguar një aftësi analize dhe gjykimi që sot Basha, Berisha dhe të tjerë “të mençur të çadrës” ia mohojnë.

Kjo që po bën Basha dhe Berisha është një hap prapa pa precedent. Një zhytje në boshllëk që rrezikon të jetë pa kthim.