Djelmosha vëmendje! Nëqoftëse një femër bën këto 9 gjëra ju nuk duhet ta lini të ikë

Sipas eksperteve nëqoftëse një femër bën këto 9 gjëra meshkujt nuk duhet ta lenë të ikë sepse kjo do të jetë vajza e duhur për ta.
Atëhere çuna vëmendje! Këto janë 9 pikat:
-Nëqoftëse ajo të mbeshtet.
-Nëqoftëse ajo është person pozitiv.
-Nëqoftëse ajo është e sinqertë.
-Nëqoftëse ajo është kandidatja më e mirë për t’ja çuar mamit tënd në shtëpi.
-Ju keni kimi mes njëri-tjetrit.
-Ajo ka marrëdhënie shumë të mira me familjen dhe miqtë e saj por edhe me rrethin tënd familjar dhe shoqëror.
-Ajo të le hapvsiren që të nevojitet.
-Ajo pëlqen veten e vetë,
-Ajo fal lehtë dhe shpejtë

Qasje përkujtuese nga Prof. Dr. Agron F. Fico/ Mirënjohje albanologjike për shkencën gjermane

Kancelarja gjermane Angela Merkel tha se ishte e gëzuar që erdhi në Shqipëri, por edhe ne, shqiptarët, edhe pa dalë të gjithë në bulevard u gëzuam për vizitën e saj plot hijeshi. Ka disa arsye për këtë pritje të ngrohtë të znj. Merkel që nga ato politike, ekonomike e deri tek ato sportive-admirimi për futbollin gjerman. Ndoshta më kryesore janë arsyet kulturore-shkencore. Thënë shkurt shkenca albanologjike shqiptare i ka rrënjët te kontributet e njohura dhe themelore nga studiuesit gjermanë në disa shekuj. Në shkolla, libra, studime, shkrime, emisione, madje edhe gojarisht nga një brez te tjetri shqiptarët e kanë mësuar se gjermanët na kanë “mbrotjur” në shekujt me studimet e tyre përballë shpifjeve, gënjeshtrave, synimeve keqdashëse të fqinjëve tanë sllavë, grekë, malazesë, italianë etj, që përçmonin, shtrembëronin e mohonin historinë, gjuhën e kulturën shqiptare. Studimet e gjuhëtarëve, historianëve, arkeologëve, etnologëve gjermanë janë gurthemeli në lindjen e zhvillimin e albanologjisë kombëtare shqiptare. Madje edhe disa nga korifejt e kulturës shqiptare si Eqrem Çabej, Aleks Buda, Hasan Ceka deri te edhe disa albanologë të brezit të mesëm dhe të rinj janë formuar në shkollën gjermane të shkencave dhe dijes. Ndoshta do të ishte mirë që, me rastin e vizitës së kancelares Merkel të organizohej edhe ndonjë tubim shkencor, jo për kornizë politike dhe as për atë që sot nga “opinionistët e gjithëditur” quhet “shou mediatik”, por si paralele e forumit ekonomik. Albanologjia është tërësia e studimeve që janë bërë dhe bëhen për historinë, gjuhën, folklorin dhe kulturën e popullit shqiptar, të cilat kanë tërhequr vëmendjen e studiuesve të huaj. Ato janë bërë objekt kërkimesh dhe studimesh nga dijetarë të shquar të vendeve të ndryshme të botës. Studiuesit gjermanë të fushave të ndryshme si gjuhësi, histori, folklore etj, janë ndër më të shumtit dhe me kontribute serioze e cilësore për shkencen shqiptare, ate që quhet Albanologji. Mund të thuhet se Albanologjia, si drejtim i veçantë studimesh për Shqipërinë dhe shqiptarët, lindi në fund të shekullit XVII dhe në fillim të shekullit XVIII, por u konsolidua në gjysmën e dytë të shekullit XIX. Pa synuar për një paraqitje tërësore dhe as për hartim lista emrash të studiuesve gjermanë në Albanologjinë tonë, po sjellim disa nga majat e këtyre vlerave shkencore.
Studiuesit gjermanë në Albanologjinë Shqiptare
Në shekullin e XVIII fillon të rritet interesi i të huajve për gjuhën shqipe dhe shqiptarët. Ndër dijetarët më të shquar që u morën me çështjet e Albanologjisë po përmend:
1. G. V. Lejbnic (1646-1716), filozof gjerman me famë botërore, Kyetar i Akademisë së Shkencave Gjermane; përveç kontributeve në fushën e filozofisë, matematikës, fizikës, gjeologjisë, biologjisë, mekanikës, ai shfaqi interes edhe për gjuhësinë. Ai u interesua edhe për gjuhën shqipe: shtroi problemin e prejardhjes së gjuhës shqipe, të përkimeve, takimeve dhe marrëdhëniet e saj me gjuhët e tjera indoeuropiane. Ai shkruante «Doni ta dini origjinën e gjuhës shqipe? Zhvisheni nga elementët e huaj, studiojeni mirë çfarë ka marrë dhe nga i ka marrë’ dallojeni mirë elementin e vet shqipes… Dhe do të dalë qartë origjinaliteti i saj”. (Xh. Kosturi: Historia e Albanologjisë, 1999 f.96).
2. Hans Tunman (1746-1778), historian me famë botërore në veprën madhore “Kërkime për historinë e popujve të Europës Lindore (1774), vë gurin e parë në themelin e studimeve historike të popullit shqiptar. Ai shpall me autoritetin akademik se: «Në historinë e shqiptarëve, unë nuk kam gjetur asnjë gjurmë të ndonjë shtegtimi të tyre të mëvonshëm, gjuha e tyre ka dhënë dëshmi të tilla nga fatet e popullit shqiptar, që në këta nuk mund të mos shoh fqinjët e stërmoçëm të grekërve dhe të nënshtetasve të Romës së vjetër. Dhe te dy këta na tregojnë Ilirët e vjetër”. (Vep. Cit. f. 97). Ndërsa një filozof tjetër gjerman Johan G.Herder, do të pohonte autoktoninë e shqiptarëve, prejardhjen e tyre ilire dhe karakterin europian.
3. Karl Hajnrih Teodor Rajnhold botoi më 1885 “Net Pellazgjike”, vepër që ndahet në tri pjesë: E para përmban një Gramatikë të shqipes ose një skicë gramatikore; e dyta ka një Fjalor dhe e treta ka Tekste (Antologji). Gjithë materiali është mbledhur te Arbëreshët e Greqisë në Atikë, në ishujt Poros, Hydras. Në faqen e parë “Pellazgjishtja”, autori shkruan greqisht këto fjalë: « Përsa u takon Pellazgëve (dmth Arbëreshëve të Greqisë), ata janë më të vjetër se sa ata që sundojnë sot në Greqi”.) Cit. 129). Në shekullin e XIX, me zhvillimin e shkencës dhe të teknikës, personalitetet shkencore botërore e rritën interesin për studimin e gjuhës shqipe dhe prejardhjes së popullit shqiptar, si një popull i veçantë i Gadishullit Ballkanik.
4. I tillë ishte Franc Bopi (1791-1867) gjuhëtar i shquar gjerman, një nga themeluesit e metodës historiko-krahasuese. Ai dinte gjithë gjuhët e vjetra dhe të reja indoeuropiane; autor i Gramatikës Krahasuese të të gjitha gjuhëve indoeuropiane në pesë vëllime. Me referatin për Numërorët dhe Përemrat e shqipes, por sidomos me studimin “Mbi shqipen dhe lidhjet e saj farefisnore», Bopi hodhi themelet e Morfologjisë Krahasuese të gjuhës shqipe, duke vërtetuar përfundimisht vendin e shqipes në familjen e gjuhëve indoeuropiane, si një vend më vete. Këtë mendim, këtë tezë e shpjegon më tej kur shkruan: “Kjo gjuhë me të vërtetë që i përket në mënyrë të sigurtë familjes indoeuropiane, se në themelet e saj kryesore nuk ka ndonjë lidhje më të ngushtë ose, aq më pak, ndonjë lidhje prejardhjeje me asnjërën nga motrat sankrite indoeuropiane të kontinentit tonë dhe as lidhje birësie me to”.
5. Në fushën e historisë shquhet historian i madh gjerman Jakob Falmerajer (1790-1866), i cili në veprën “Elementi shqiptar në Greqi” (1857-1861), shqiptarët i vlerëson shumë, ku flet për vitalitetin e lartë të popullit shqiptar etj. Në veprën e lartëpërmendur ai argumenton autoktoninë e shqiptarëve dhe nënvizon se: «Përpjekjet për të hedhur poshtë autoktoninë e shqiptarëve ilirë, të gegëve e të toskëve, dhe ta afrojnë ardhjen e tyre në shekullin e III, duhen hedhur poshtë se janë historikisht të pambështetura, të gabuara, joshkencore dhe jokritike”. (Cit. f.147).
6. Gustav Mayer (1850-1900), studiuesi gjerman nga Austria u mor gjerësisht me gjuhën shqipe, sidomos me historinë e saj. Hartoi të parin Fjalor Etimologjik të saj, si dhe është autor i veprës «Studime Shqiptare» (1883-1896) në gjashtë vëllime. Mayeri ka një meritë të veçantë për historinë e kulturës popullore, sepse me të nisin fillesat e botimit të këngës kreshnike shqiptare.
7. Gustav Mayer më 1897, botoi në Vjenë fragmentin e këngës së Ciklit të Mujit e të Halilit “Tha, drit ka dal e dielli nuk ka ra.”Ky fragment u botua bashkë me materiale të tjera të letërsisë gojore në veprën e tij “ALBANESISCHE STUDIE”, vëllimi VI. Prof. Zymer Ujkani Neziri vë në dukje se redaktori i materialeve të G.Majerit, Agron Fico të botuara në vëllimin “Mbledhës të hershëm të folklorit shqiptar” (1635-1912), për fragmentin e këngës kreshnike “Tha, drit ka dal e dielli nuk ka ra“ jep këtë shënim në fusnotë : “Martesa e Hysenit është variant i martesës së Halilit”. Vargjet e fragmentit të këngës së kreshnikëve të botuara nga G. Majeri tashmë konsiderohen me vlerë dokumentare historike për folkloristikën shqiptare e sidomos për epikografinë. Ja disa vargje: “Tha, drit ka dal e dielli nuk ka ra,/Tha, drit me malet nuk ka ba,/Tha, janë mbledhun agait e kuvenin,/Tha, po kuvenin e kuvenoin,/Tha, ç’at Hyseni po e prezhmoin,/Tha, ç’ke Hysen që nuk martone?
8. I pamasë është kontributi i profesorit të gjuhësisë indoeuropiane të krahasuar Paul Kretçmer (1866-1956), i cili në veprën dinjitoze “Hyrje në historinë e gjuhës greke” pohon se para ngulimeve të elementit helen në Greqi të vjetër, ka pasur një shtresë të lashtë jogreke, se para nguljes së popujve indoeuropianë, nëpër vendet e Mesdheut, kishte nje shtresë më të lashtë. (F.164).
9. Të njohura janë edhe kontributet e historianit gjerman Georg Shtadtmyler (1901-1985), që në veprën “Studim për historinë e hershme shqiptare“ (1941) bëri një periodizim të historisë së hershme të popullit shqiptar; ndërsa Gustav Vajgandi (1860-1930), gjuhëtar, balkanolog gjerman u mor edhe me gjuhën shqipe dhe origjinën e saj.
10. Vend të veçantë zënë kërkimet e albanologut gjerman Maksimilian Lamberc për epikën legjendare shqiptare, i cili më 1954-1955 botoi studimin “Die Volkseipk der Allbaner” (“Epika popullore e shqiptarëve”), që Çabej e konsideroi kulm të veprës shkencore të Lambercit. Pas Luftës II Botërore vazhdoi dhe u zgjerua bashkëpunimi i institucioneve shqiptare me ato gjermane. Më 1958 erdhi një grup prej 4 studentësh gjermanë për të mësuar gjuhën shqipe, të cilët brenda një afati të shkurtër, me vullnetin e njohur gjerman u përgatitën për të ndjekur klasat universitare për gjuhën shqipe, madje edhe albanologu i njohur V. Fidler erdhi për 6 muaj dhe bashkë u morëm me trajtat e shkurtëra të gjuhës shqipe. Me interes është të përmendet se në vitin 1960-1961 u zhvillua nje ekspeditë kërkimore shkencore folklorike për regjistrimin e folklorit çam midis Akademisë së Shkencave të Gjermanisë dhe Institutit të Folklorit. Rezultat i kësaj pune me kritere serioze shkencore solli grumbullimin e një lëndë të pasur folklorike, që më vonë Akademia e Shkencave gjermane i botoi në dy vëllime me titull “Këngët Çame”. Një rol të veçantë në nxitjen e studimeve shqiptare në Gjermani ka luajtur edhe katedra e gjuhës shqipe të Mynihut. Shqipëria dhe Kosova janë bërë sot qendrat kryesore të studimeve albanologjike, por ato kryhen edhe sot, ashtu si më parë, edhe nëpër qendra shkencore e katedra të gjuhësisë në universiteteve në vende të ndryshme të rruzullit tokësor. Shkenca gjermane vazhdon përsëri të jetë e para, të jetë në krye të studimeve albanologjike me seriozitetin, kriteret e saj të larta dhe identitetin e shquar e të njohur gjerman.

Biseksualizmi i profesionistit të shëndetit në tërësi, fenomen i degjenerimit të farmacistit në veçanti!

Arian JAUPLLARI

Në shoqërinë shqiptare gjatë 23 viteve të tranzicionit, kanë ndodhur fenomene shumë të çuditshme që po dëmtojnë rëndë kategori të caktuara profesionistësh. Këto fenomene nuk lidhen thjesht me interesat shkencore të profesionistëve, por me interesat e tyre ekonomike vetjake. Fenomeni i heteroseksualizmit profesional filloi pas viteve 90, si mënyrë e mbijetesës, në përshtatje me ndryshimet që po përjetonte shoqëria shqiptare në tranzicion. Ndërkohë, që disa profesione po humbisnin terren, disa të tjera po bëheshin më të preferuarat, duke e filluar me juristët, ekonomistët e deri së fundmi me farmacistët. Po cilat janë disa nga pasojat e këtij fenomeni?

Së pari, orientimi i çastit për gjithë shoqërinë drejt shkollës se lartë në një profesion të preferuar.

Së dyti, investimi i të ardhurave familjare për të pasur një diplomë, e cila mund të shpërblejë investimin e kryer.

Së treti, nxitjen e asaj pjese të shoqërisë, që mendonte të investohej në arsimin e mesëm profesional, drejt universiteteve me dyer të shqyera.

Së katërti, propogandimin se, brezi i ri që nuk fiton të drejtën e studimit në Universitetin Shtetëror mund ta marrë atë tek privati.

Së pesti, hapja pa kriter e universiteteve private ka tejkaluar të gjitha parashikimet e numrit të të diplomuarve.

Ky fenomen “polli”, në këtë tanzicion të zgjatur, një shtresë të re shoqërore, e cila është kategorizuar si shtresa në pritje për t’u punësuar. Kjo shtresë po shtohet me shifra marramendëse të frikshme ndërkohë që vendet e punës pakësohen. Ajo mbetet e pashpresë dhe shkon drejt degjenerimit të një shtrese parazitare . Ky parazitizëm është në radhë të parë për familjet e gjithë secilit në veçanti, por dhe shoqërisë shqiptare në tërësi. Më pasoja shumë më të rënda për të gjithë është shtrirja e këtij fenomeni edhe te profesionistët që kanë në dorë shëndetin e njerëzve, sepse vihet në rrezik jeta. Pas vitit 2005 të gjithë ata që investuan në ato fusha, që për fat të keq, më vonë i lanë ata pa punë, iu drejtuan profesioneve të shëndetit, madje u propogandua se shëndetësia është e vetmja fushë, ku mund të investohej. Kjo politikë liberale e tregut të lirë, e ka dëmtuar rëndë sistemin shëndetësor shqiptar. Vendin e parë e zuri profesioni i infermierit dhe tashmë në plan të parë ka dalë ai i farmacistit. Masivizimi i infermierëve me universitet arriti të krijojë edhe në këtë profesion shtresën në pritje. Presioni i kësaj shtrese ndaj të punësuarve më arsimin e mesëm profesional, bëri që këta të fundit të detyrohen për të blerë diploma universitare, shtuar këtu dhe presionin e punëdhënësve për largimin nga puna. Shtimi i radhëve i të të papunëve jo vetëm që nuk u ul por u shtua edhe më tepër për shkak të superprodhimit universitar. Shfryrja u gjend shumë lehtë. Mund të blejmë një diplomë farmacisti në tregun e lirë të universiteteve. I njëjti fenomen po ndodh edhe me mjekët, të cilët po ndihen të kërcënuar nga superprodhimi pasi tashmë është shtuar dhe diplomimi nga privatët, duke i kthyer sytë edha ata nga profesioni i farmacistit. Biseksualizimi brenda profesionistëve të shëndetit është përhapur shumë vitet e fundit. Ky fenomen përveç pasojave që përmendëm për të gjitha profesionet ka sjellë edhe disa pasoja shtesë:

Së pari, Zhvlerësimin e profesionit të farmacistit , deri në një profesion që mund ta ushtrojë kushdo.

Së dyti, kthim prapa si në kohën kur profesionet ishin të pa ndara.

Së treti, korrupsion dhe abuzim me profesionin si i vetmi qëllim i këtij heteroseksualiteti profesional.

Sot numërohen një numër i konsiderueshëm mjekësh dhe infermierësh, të cilët pranë qendrave shëndetësore, ku janë të punësuar, kanë hapur ose administrojnë farmacitë e tyre duke mbyllur ciklin e korrupsionit. Ka dhe mjekë spitalesh që operojnë me të njëjtën mënyrë dhe i mbajnë farmacitë me klientelizmin e tyre, falë mungesës kronike të barnave spitalore, derisa të marrin edhe këta diplomën e farmacistit e të mbyllin ciklin. A mund të imagjinohet që mjeku vetë të vizitojë dhe vetë të ekzekutojë recetën e tij për t’i dhënë barnat të sëmurit ?! Qysh në shekullin e IX me ligj është ndarë profesioni i mjekut nga ai i farmacistit. Nuk ka asnjë shembull të tillë në botën e qytetëruar. Po ju them me bindje se, si pasojë e këtij fenomeni korruptiv, recetave fiktive të lëshuara dhe të ekzekutuara nga këta hemafroditë profesionalë, pa përjashtuar këtu dhe lidhjet e tjera korruptive mjek farmacist në tërësi, rreth 10% e buxhetit të ISKSH shkon në favor të këtij korrupsioni. Rruga e lirë e këtyre fenomeneve erdhi si pasojë e politikave të gabuara të tregut të lirë të farmacive, por jo vetëm, edhe shërbimit të liberalizuar farmaceutik duke zhvlerësuar profesionin e farmacistit pasi atë mund ta bëjnë edhe mjekët e infermieret, ndonëse në momentin e parë nuk e kanë zgjedhur, sepse ka qenë ideja e programit më të vështirë se sa degët e tjera të mjekësisë. Kërkesat e vazhdueshme të farmacistëve dhe Urdhrit të Farmacistëve se këtë profesion duhet ta ushtrojë vetëm farmacisti, ai ka të drejtë të hapë dhe të mbajë hapur një farmaci dhe askush tjetër, nuk kanë qenë thjesht për interesa ekonomike, por për interesa të profesionistëve dhe përdoruesve të barnave. Nuk ka të drejtë që një profesionist i shëndetit të mbajë dy leje ushtrimi profesioni edhe atë të mjekut ose infermierit edhe atë të farmacistit, kjo është e ndarë qysh në krye të herës dhe nuk mund ta bashkojnë dëshirat dhe hamendjet e ndryshme për qëllime përfitimi. Këto janë profesione të rregulluara me ligje të veçanta dhe kështu do të jenë, sepse dhe eksperiencat e vendeve ku duam të integrohemi kanë këtë lloj organizimi dhe ne ju jemi referuar atyre. Pasojat e këtyre fenomeneve që përmendëm më sipër, por dhe shumë të tjerave që janë thënë e stërthënë , bien mbi kurrizin e atij që ne të gjithë përbetohemi, PACIENTIN. Ai vetëm teorikisht është në qendër të sistemit shëndetësor, sepse në fakt nuk është as në anë të tij, por një satelit që vërtitet herë më afër dhe herë më larg tij. Me të po abuzohet shëndetësisht dhe ekonomikisht. Farmacisti është profesionisti i fundit që komunikon me pacientin përpara se ai të marrë barnat. Ne profesionistët e vërtetë duhet ta duam dhe ta mbrojmë pacientin, sepse nëpërmjet kësaj mbrojmë edhe profesionin. Makutëria e jo profesionistëve dhe pseudo profesionistëve është e rrezikshme. Të gjithë ata që padrejtësisht janë futur në profesionin e farmacistit ose që kërkojnë, apo kanë ndërmend ta bëjnë këtë, duhet të ndalojnë këtu. Ligji duhet të veprojë. Nëse nuk e bëjmë sot, që ka akoma kohë, nesër do të jetë shumë vonë. Dëgjojmë të thuhet se jo të gjitha gabimet e mjekësisë i mbulon dheu. Çdo kush që e kupton këtë, duhet t’i thërrasë ndërgjegjes. Është në të mirën tonë të përbashkët që ta ruajmë dhe ta zhvillojmë më tej bashkëjetesën profesionale. Ajo është dhe do të mbetet përgjithmonë shumë më e mirë se biseksualizmi profesional.