Punesim me nepotizem

 

 

Me xhepa të thellë, Kina synon të rrisë ndikimin në Lindjen e Mesme

Për më tepër, shumë aktorë po ashtu janë më të kujdesshëm, kur bëhet fjalë për krijimin e iniciativave të reja që mund të shihen si rivalë të nismës “Brezi dhe Rruga” apo të çfarëdo iniciative që mund të shihet si anti-Kinë. Daniel Markey, profesor në Universitetin Johns Hopkins, njëherësh ish-zyrtar në Departamentin amerikan të Shtetit, tha se çfarëdo alternative që mund të krijohet në të ardhmen, duhet të mundohet që partneriteti të bazohet mbi standarde dhe norma të përbashkëta. Rritja e kompanive vendore të teknologjisë në Kinë përmes nismës “Brezi dhe Rruga”, i ka mundësuar këtyre kompanive që të kenë një pozitë dominuese në mbarë botën dhe e ka lejuar Pekinin që të vendosë standardet për shumë prej teknologjive të gjeneratës së re. Markey tha se çdo nismë e re duhet të fokusohet në sektorët krucialë dhe jo vetëm të investojë në infrastrukturë. “Në vend të hartimit të një strategjie që do t’i kundërpërgjigjej drejtpërdrejtë nismës ‘Brezi dhe Rruga’, qasja e Uashingtonit duhet të përdorë pikat e forta të SHBA-së dhe aleatëve të saj dhe jo të tentojë që ta mposhtë Kinën në lojën e saj apo në shtëpinë e saj”, tha ai.

Kina rrit ndikimin në Ballkan përmes universiteteve në Serbi

“Nisma ‘Brezi dhe Rruga’ tashmë ka humbur shkëlqimin”, tha për Radion Evropa e Lirë, Theresa Fallon, drejtoreshë e Qendrës për Studime Rusi, Evropë dhe Azi. “Pozicionet ndaj Kinës tashmë janë forcuar dhe ky është shansi i Evropës që të fillojë të mendojë në mënyrë strategjike për rajonin dhe më gjerë”. Ende janë duke u diskutuar idetë se si do të mund të dukej alternativa e Perëndimit, por me gjasë kjo alternativë pritet të mundohet që të forcojë marrëveshjet e kaluara dhe të varet nga fondet publike dhe private. Bashkimi Evropian më 2018 lansoi një plan të lidhjes dhe nënshkroi një marrëveshje me Japoninë më 2019. Këtë marrëveshje, ish-kryeministri japonez, Shinzo Abe e kishte quajtur “një lidhje të qëndrueshme, të bazuar në rregullat e lidhjes që nga Indiano-Paqësori në Ballkanin Perëndimor dhe në Afrikë”. Shtetet e Bashkuara më 2018 kishin miratuar të ashtuquajturin Akt të Ndërtimit, që ka për qëllim rritjen e investimeve nga sektori privat në vendet në zhvillim dhe po ashtu lansuan “Rrjetin Pika e Kaltër” me Japoninë dhe Australinë më 2019, si një mënyrë për të pasur standarde në projektet infrastrukturore. Megjithatë, asnjëra nga këto nisma nuk ka dhënë rezultate konkrete, duke ngritur shqetësimin se Perëndimi nuk është në gjendje që të ofrojë një alternativë të vërtetë ndaj vizionit ekonomik, që mbështetet nga shteti, që e ka prezantuar presidenti kinez, Xi. Sipas Fallon, shtetet perëndimore nuk duhet të fokusohen që t’i ngjajnë iniciativës së Kinës, sa i përket volumit të financimit, por në vend të kësaj, duhet të shikojnë që të përdorin një shtytje të infrastrukturës, që projektet të ndërtohen me standarde më të larta dhe që të ketë më shumë transparencë gjatë negocimit të kontratave të projekteve. “Thjesht, prania në terren rrit ndikimin në Kinë, duke i bërë ata që të përmirësojnë ofertat e tyre dhe të jenë më transparentë, në mënyrë që të mund të konkurrojnë”, tha Fallon. Si mund të duket alternativa e Perëndimit? Teksa përpjekjet për të gjetur një alternativë për ta rivalizuar Kinën, nisma e Pekinit tashmë po përballet me shumë pengesa. Aktualisht, vendeve perëndimore iu mungon koordinimi në bashkëpunimin në fushën e infrastrukturës. Prandaj, kjo e bën të pamundur që të materializohet një iniciativë e unifikuar që do të mund ta rivalizonte nismën “Brezi dhe Rruga”. Analistët thonë se çdo iniciativë që mund të ndërmerret në të ardhmen nga Perëndimi, me gjasë do të jenë një përzierje e projekteve të ndara, por të koordinuara në mes të aktorëve të ndryshëm, siç janë Shtetet e Bashkuara, Bashkimi Evropian, Japonia dhe India. “Interesi politik rreth kësaj ideje është duke lëvizur, por krijimi i një alternative të përbashkët dhe si do të mund të dukej ajo, ende nuk është zhvilluar”, tha për Radion Evropa e Lirë, Andrew Small, anëtar i Fondit gjerman Marshall në Berlin. “Ka qenë mjaft e vështirë për sistemin e çdo shteti që ta bëjë këtë vetë, e jo më që të gjithë shtetet të bashkëpunojnë dhe të koordinohen së bashku”. Një tjetër pengesë potenciale është financimi. Përderisa institucionet publike nga shtetet e G7-ës mund të ofrojnë financim, një pjesë e madhe e fondeve do të duhej të vinte nga sektori privat, që tradicionalisht është më hezitues që të përfshihet në projekte të mëdha infrastrukturore.

NATO dhe UNMIK deklarohen për paralajmërimin e Vuçiqit

Një zyrtar i NATO-s tha për Radion Evropa e Lirë se për tërheqjen eventuale të trupave të KFOR-it nga Kosova, paraprakisht duhet një dakordim i aleatëve. "Të gjitha vendimet në NATO, përfshirë ato për KFOR-in, merren në pajtueshmëri me të gjitha 30 vendet anëtare”, ka thënë një zyrtar i NATO-s për Radion Evropa e Lirë. Në përgjigjen e NATO-s është thënë se aleanca veriatlantike ka kontribuuar në stabilitetin e Ballkanit Perëndimor për shumë vjet dhe vazhdon të jetë e përkushtuar për rajonin. “Misioni ynë i KFOR-it ka për bazë Rezolutën 1244 të Këshillit të Sigurimit të Kombeve të Bashkuara të vitit 1999, për të ofruar ambient të sigurt dhe liri të lëvizjes për të gjitha komunitetet që jetojnë në Kosovë”, është thënë mes tjerash në përgjigjen e zyrtarit të NATO-s. NATO dhe UNMIK deklarohen për paralajmërimin e Vuçiqit Një zyrtar i NATO-s tha për Radion Evropa e Lirë se për tërheqjen eventuale të trupave të KFOR-it nga Kosova, paraprakisht duhet një dakordim i aleatëve. "Të gjitha vendimet në NATO, përfshirë ato për KFOR-in, merren në pajtueshmëri me të gjitha 30 vendet anëtare”, ka thënë një zyrtar i NATO-s për Radion Evropa e Lirë. Në përgjigjen e NATO-s është thënë se aleanca veriatlantike ka kontribuuar në stabilitetin e Ballkanit Perëndimor për shumë vjet dhe vazhdon të jetë e përkushtuar për rajonin. “Misioni ynë i KFOR-it ka për bazë Rezolutën 1244 të Këshillit të Sigurimit të Kombeve të Bashkuara të vitit 1999, për të ofruar ambient të sigurt dhe liri të lëvizjes për të gjitha komunitetet që jetojnë në Kosovë”, është thënë mes tjerash në përgjigjen e zyrtarit të NATO-s. Ilustrim. LEXONI EDHE KËTË: UNMIK-u vazhdon rolin ndërmjetësues mes Kosovës dhe INTERPOL-it Ndërkaq, zëdhënësja e UNMIK-ut, Sanam Dolatshahi, tha për Radion Evropa e Lirë se për ndryshimet eventuale të prezencës në Kosovë së forcave ndërkombëtare të sigurisë, kërkohet vendim në Këshillin e Sigurimit të OKB-së. “Rezoluta 1244 e Këshillit të Sigurimit të OKB-së përcakton mandatin e prezencës civile ndërkombëtare dhe të asaj të sigurisë në Kosovë, prandaj çdo ndryshim në mision duhet të bëhet me vendim të Këshillit të Sigurimit”, tha Dolatshahi. Misioni i Përkohshëm i OKB-së, UNMIK-u u vendos në Kosovë në vitin 2000, pas sulmeve ajrore të NATO-s në caqet e ushtrisë serbe. Ky mision është vendosur në bazë të Rezolutës 1244, e cila është miratuar nga Këshilli i Sigurimit i Kombeve të Bashkuara në qershor të vitit 1999 dhe e cila është ende në fuqi. Pas shpalljes së pavarësisë së Kosovës në shkurt të vitit 2008, UNMIK-u ia ka dorëzuar shumicën e përgjegjësive misionit të Bashkimit Evropian për Sundimin e Ligjit në Kosovë (EULEX). Në shkurt të vitit 2019, kryeministri i atëhershëm i Kosovës, Ramush Haradinaj kishte deklaruar se institucionet e Kosovës nuk kanë komunikim me misionin e UNMIK-ut, duke shtuar se Kosova nuk sheh “asnjë interes që Kombet e Bashkuara t’i përfaqësojë një strukturë që quhet UNMIK”. Megjithatë, Ministria e Brendshme dhe ajo e Jashtme kishin thënë se kanë komunikim me UNMIK-un dhe bashkëpunojnë me këtë mision për fushën e sigurisë. UNMIK-u shërben si ndërmjetësues mes institucioneve të Kosovës dhe INTERPOL-it. Ndërkaq, misioni paqeruajtës i NATO-s, KFOR, po ashtu është vendosur në Kosovë më 12 qershor, 1999, pas tërheqjes së forcave serbe nga Kosova. Fillimisht, ishin rreth 50,000 mijë ushtarë nga 36 vende të botës, prej të cilëve 30,000 ishin nga vendet që janë pjesë e aleancës së NATO-s. Aktualisht, në Kosovë janë rreth 3,500 trupa të KFOR-it.

Çfarë qëndron pas përleshjeve në Jerusalem?

Disa javë të përleshjeve të dhunshme në Jerusalemin Lindor kanë nxitur luftimet më të ashpra në vitet e fundit në mes të Izraelit dhe militantëve palestinezë në Rripin e Gazës. Në qendër të dhunës, që ka lënë të vdekur dhjetëra persona, janë tensionet në mes të izraelitëve dhe palestinezëve për Jerusalemin, në të cilin gjenden zonat e shenjta për hebrenjtë, myslimanët dhe të krishterët. Ndërkohë që të dyja palët janë të vendosura për të vazhduar luftimet, më poshtë janë të renditur disa faktorë që kanë nxitur përshkallëzimin e situatës.Protestat në Ramazan, dëbimet në Jerusalem Prej nisjes së Muajit të shenjtë të Ramazanit, në mesin e muajit prill, palestinezët janë përballur gati çdo natë me policinë izraelite në Jerusalemin Lindor, e cila ka vendosur kufizime për organizime në mbrëmje në zonën e vjetër të qytetit.Palestinezët kanë thënë se kufizimet kanë pasur synim bllokimin e organizimeve të tyre. Policia ka thënë se ka pasur qëllim të ruajë rendin. Tensionet kanë qenë të larta edhe për shkak të një rasti ligjor, që mund të rezultojë me dëbim të shumë familjeve palestineze nga shtëpitë e tyre, ashtu që hebrenjtë – me përkrahje të gjykatës izraelite – të mund të banojnë aty. Dhuna është përhapur shpejt në zonën e vjetër të qytetit, ku gjendet xhamia Al-Aksa, vendi i tretë më i shenjtë në Islam, njëherësh hapësira më e ndjeshme në konfliktin izraelito-palestinez. Palestinezët kanë thënë se kufizimet kanë pasur synim bllokimin e organizimeve të tyre. Policia ka thënë se ka pasur qëllim të ruajë rendin. Tensionet kanë qenë të larta edhe për shkak të një rasti ligjor, që mund të rezultojë me dëbim të shumë familjeve palestineze nga shtëpitë e tyre, ashtu që hebrenjtë – me përkrahje të gjykatës izraelite – të mund të banojnë aty. Dhuna është përhapur shpejt në zonën e vjetër të qytetit, ku gjendet xhamia Al-Aksa, vendi i tretë më i shenjtë në Islam, njëherësh hapësira më e ndjeshme në konfliktin izraelito-palestinez.Qindra palestinezë janë plagosur në luftimet me policinë në dhe rreth pjesës së vjetër të qytetit, në kohën e fundit.“Linja e kuqe” Udhëheqësit islamistë të Gazas, Hamasi dhe grupe tjera militante në këtë enklavë, kanë paralajmëruar vazhdimisht Izraelin se luftimet në Jerusalem përbëjnë kalim të “linjës së kuqe” dhe janë zotuar për hedhje të raketave nëse policia izraelite nuk ndal bastisjet në zonën afër Al-Aksas. Teksa Izraeli ka shënuar pushtimin e Jerusalemit Lindor në luftën e vitit 1967 me një marsh të hënën e kësaj jave, Hamasi dhe grupi militant Xhihadi Islamik kanë nisur raketa drejt Jerusalemit dhe lagjeve në afërsi. Izraeli “ka nisur zjarr në Jerusalem dhe Al-Aksa dhe zjarri është zgjeruar në Gaza, andaj është përgjegjës për pasojat”, ka thënë lideri i Hamasit Ismail HaniyeIzraeli tha të mërkurën se ka vrarë 16 pjesëtarë të Hamasit në Gaza. Luftimet midis forcave izraelite dhe grupit militant u përshkallëzuan qysh më 10 maj. Që nga ajo ditë, së paku 56 palestinezë janë vrarë në Gaza - në mesin e tyre 14 fëmijë, thanë autoritetet shëndetësore. Së paku gjashtë njerëz janë vrarë në Izrael, thanë zyrtarët shëndetësorë atje. Kryeministri i Izraelit, Benjamin Netanyahu, tha se komandanti i brigadës për qytetin e Gazës është në mesin e pjesëtarëve të vrarë të Hamasit. “Ky është vetëm fillimi. Ne do t'i godasim ata ashtu siç nuk mund as të ëndërrojnë”, tha ai. Menjëherë pas njoftimit, Hamasi sulmoi me raketa qytetin izraelit të Ashodit, ndërsa mediat izraelite thanë se ushtria po përgatitet për sulme të reja në zonën e Tel Avivit. Hamasi, i cili kontrollon Gazën, konfirmoi vdekjen e komandantit dhe të “udhëheqësve të tjerë”. “Përballja me armikun është e hapur”, tha lideri i Hamasit, Ismail Haniyeh. Çfarë qëndron pas përleshjeve në Jerusalem? Dhuna vjen pas disa javë tensionesh, të shkaktuara nga konfrontimet midis policisë izraelite dhe protestuesve palestinezë në kompleksin e Xhamisë Al-Aqsa në Jerusalemin Lindor, që është një vend i shenjtë si për myslimanët, ashtu edhe për hebrenjtë. Protesta të dhunshme ka pasur edhe në Bregun Perëndimor, si dhe në qytete të tjera izraelite me popullsi të madhe arabe. “[Situata] po përshkallëzohet drejt një lufte në shkallë të plotë”, tha të mërkurën i dërguari i Kombeve të Bashkuara për paqe në Lindjen e Mesme, Tor Wennesland. Zëdhënësi i Departamentit amerikan të Shtetit, Ned Price, tha se Izraeli ka të drejtë të mbrohet, por shtoi se populli palestinez gjithashtu ka të drejtë në siguri.

Shefi i OBSH-së: Të rinjtë nuk janë të pathyeshëm

Ai ka shtuar: “Çfarë kemi parë në Kinë, dhe për çfarë jam i bindur, ashtu sikur edhe shumë kolegë të mi është se sapo të anulohen masat për mbajtje të distancës dhe qëndrim në shtëpi – kur të kthehet sërish rutina e punës dhe njerëzit t’iu kthehen planeve të tyre, dhe të jenë në aeroplanë, trena, metro, autobusë dhe hapësira të popullura, koronavirusi do të kthehet edhe në Kinë”.

Jeta në "izolim"

“Sfida kryesore në këtë pikë është se intervenimet jofarmaceutike (ose ilaçet nëse janë të qasshme) duhet të ruhen – për aq kohë sa virusi është duke qarkulluar në popullsi apo derisa të zbulohet vaksinë”, është thënë në raport. Michael Osterholm, që ka paralajmëruar më 2017 në librin e tij, Armiku më Vrasës: Lufta Jonë Kundër Mikrobeve Vrasëse, se koronaviruset si SARS dhe MERS kanë qenë “paralajmëruese të gjërave që mund të vijnë”, javën e kaluar e ka cilësuar situatën me Covid-19 si “tentim për të ndalur erën”.