Intervistë me shkrimtarin dhe studiuesin e shquar nga Shqipëria, Prof. Vlash Prendi

Synimi im i përhershëm ka qenë për aq sa kam pasur mundësi të hedh dritë mbi figura të shquara të historisë dhe të letërsisë shqiptare dhe mbarëkombëtare Vlash Prendi, është një shkrimtar, studiues, publicist dhe kulturolog shumëplanësh. Gazetaria, pasioni për gjuhësinë dhe artin e të të shkruarit, dhe sidomos kritikat letrare, eseistikja etj., përbëjnë substancën e librave të tij. Nuk janë pak libra, ato skalitin profilin e tij krijues. Qindra redaktime, qindra manifestime, tribuna e sesione, ku është dëgjuar fjala e tij, duke lënë përshtypje shumëdimensionale. Të shkruash shumë dekada pa u ndaluar dhe gjithherë duke vënë në dritë vepra me vlerë, është një gjë admiruese. Studiuesi Prendi këto ditë ka botuar librin studimor me titull, “Gjurmë në histori”, i cili ishte njëherësh edhe shkas i realizimit të kësaj interviste. Pyetje: Profesor Prendi, vlerësojmë se ju jeni një emër i spikatur i letërsisë dhe botës sonë studimore si në Shqipëri, po ashtu edhe në Kosovë. Për të qenë edhe më afër këtij lexuesi sidomos në Kosovë vlerësojmë se do të ishte me interes që të na jepni një profil tuajin jetësor dhe të veprimtarisë letrare e studimore. Pra kush është prof. Vlash Prendi ? Pёrgjigje: Jam nga fshati Skuraj, kryeqendra e bajrakut te hershem tё Kurbinit, ku kam mbaruar edhe arsimin fillor dhe atё 8 – vjeҫar. Meqenёse isha me rezultate shumё tё mira, m’u dha e drejta tё vazhdoj studimet nё shkollёn e mesme pedagogjike “Luigj Gurakuqi” nё qytetin e Elbasanit, pasi mbarova tё mesmen, fillova punё si mёsues i gjuhёs dhe letersisё shqipe nё fshatin e lindjes. Nё vijim vazhdova universitetin “Luigj Gurakuqi” nё qytetin e Shkodrёs, nё degёn e gjuhёs dhe letersisё shqipe. Njёherit jam marrё edhe me gazetari, studime dhe krijimtari nё fushёn e folklorit.kam nisur tё shkruaj qe nё bangat e shkollёs sё mesme. Aso kohe kisha bashkёpunim me gazetat e kohёs si “Shkumbini”, Zёri i Rinisё”, “Kastrioti”, etj. Nё kёtё periudhё u mora edhe me poezi, madje pata pergatitur edhe njё vёllim poetik me titull “Buzёqeshja rinore”, per tё cilin disa miq tё mi poetё tё njohur si Rudolf Marku, Agim Isaku dhe Hamdi Meҫa, mё patёn sugjeruar ta dërgoj pёr botim, por nuk e dёrgova pasi akoma nuk isha i bindur nё pjekurinё time poetike, kёshtu që ky libër edhe sot fle diku nё dosjet e mija. Mё vonё u mora me disa artikuj studimorё, qe nё fillim i perkisnin tё drejtёs zakonore dhe jetёs tradicionale, tё cilat i botoja nё gazetёn Kurbini”, tё cilёn e drejtoja bashkё me mikun tim Ҫezar Rica, poet i njohur. Ishte pikёrisht ky mik, që më motivoi dhe mё pёrkrahu, qe tё botoja librin e parё me studime “Kurbini – tradita, kultura”, nga SHB “Rilindja” e Tiranёs, nё vitin 1996. Nё vitet nё vijim ndёrmora bashkёpunim me disa organe shtypi si gazetat “Drita”, “Albania”, “Bulevard”, revistёn “Spekter” Dhe “Kuq e zi”, tek tё cilat botova shumё shkrime pёr disa nga figurat mё tё spikatura tё trevёs sё Kurbinit. Duhet theksuar se kjo trevё ёshtё njё trevё e njohur historike. Nё Kurbin mendohet se kanё jetuar fisi Albani nga e ka prejardhjen edhe Papa Clementi i XI, thuhet se ka jetuar plaku legjendar Kokё Malҫi, bashkёkohёs i Gjergj Kastriotit, ёshtё i njohur aktiviteti patriotik i patriotit Gjin Pjetri qe ngriti Flamurin e Pavarёsisё nё Milot, kёtu ka lindur gjenerali Prengё Pervizi, nё kёtё trevё kanё shёrbyer Imz. Prengё Kameri, dom Nikollё Kaҫorri, atё Shtjefёn Gjeҫovi etj, materialet historike ishin tё bollshme, kёshtu lindi libri i dytё “Kurbini – tradita, kultura” vol. II, nё vitin 2003. Mё vonё erdhёn natyrshёm edhe botime tё tjera, kryesisht nё fushёn e studimeve. Sot numёrohen 14 vepra tё tilla tё butuara nё zhanre dh tematika tё ndryshme. Pyetje: Këto ditë keni botuar librin studimorë, “Gjurmë në histori”, çfarë ngërthen në përmbajtje dhe tematikё brenda konceptit përmbajtjesor ky libër mjaft voluminoz ? Pёrgjigje: Po, ёshtё libri i fundit, pёr botimin e tё cilit falënderoj shtёpinё botuese “Hieronimus” me president z. Dodё Ndrecaj, pa ndihmёn e tё cilit ky libёr, ndoshta nuk do ta kishte parё dritёn e botimit, por edhe redaktorin e librit, studiuesin Llesh Ndoj dhe grupin realizues pёr punёn kualitative qё kanё bёrё. Vitet e fundit, u mora me studimin e veprёs sё disa autorёve relativisht pak tё njohur nё vendin tonё. Ky fakt motivoi qё tё pёrpiqesha t’i bёja tё njohur pёr lexuesin shqiptar. Edhe sot po t’i pyesёsh shumё studentё qofshin edhe tё letersisё, kam bindjen se nuk e njohin poetin e Zarёs Shime Deshpali, studiuesin Aleksandёr Stipҫeviҫ, shkrimtarin Kapllan Resuli, dramaturgun Josip Rela, shkrimtarin Hasan Hasani, poetin Din Mehmeti, shkrimtarin Mikel Gojani, e mjaft studiues e poetё që janё afirmuar vitet e fundit. Ky fakt mё shtyu qё tё studioj rreth jetёs dhe veprёs sё tyre dhe tё sjell diҫka pёr lexuesin, sepse ёshtё e pafalshme qё tё jetosh nё njё truall, tё bёsh pjesё nё njё komb me shkrimtarё tё mёdhenj dhe tё mos i njohёsh ata dhe krijimtarinё e tyre. Nё vijim tё kёtij libri, janё pёrfshirё edhe disa autorё tё njohur shqiptarё, vepra e tё cilёve ka patur vlera tё veҫanta nё letersinё shqipe. Pyetje: Dhe ky libër shpresoj se do të jetë mirëpritur edhe në Kosovë, ku edhe është botuar, por edhe në Shqipëri ? Pёrgjigje: Nё fakt, pak lexohet sot, por sapo merret vesh se po botohet njё libёr i ri, interesimi është i madh. Disa duan ta lexojnё, ca tё tjerё shtyhen nga kurioziteti, tё tjerё dёshirojnё ta kenё nё bibliotekё. Ҫёshtё e vёrteta kam pasur mjaft mesazhe urimi dhe kёrkesa nga lexues, shokё dhe miq, tё cilёt janё tё interesuar ta lexojnё librin. Mё ka bёrё pёrshtypje reagimi i disa shkrimtarёve dhe poetёve shqiptarё tё Kosovёs, sidomos respekti dhe dashuria qe kanё treguar nё mesazhet e tyre dhe vlerёsimin maksimal pёr librin nё fjalё. Kujtoj kёtu me admirim mesazhet e Xhavit Thaqit, Dodё Ndrecajt, Lekё Mriajt, Vilson Culajt, Gjon Berishёs, Jahja Dranҫollit, Pal Canajt, Mikel Gojanit etj, tё cilёt tё motivojnё pёr tё punuar mё shumё nё kёtё fushё. Pyetje: Keni botuar edhe shumë libra tjerë, nga cilat zhanre janë të lëvruarar ato vepra që keni krijuar ? Përgjigje: Deri tani kam botuar 14 vepra letrare, monografike dhe studimore, nga tё cilat dy janё me kritika dhe recensione, tre me pёrmbledhje folklorike, njё tekst mёsimorё pёr klasat e pesta tё arsimit tё mesёm tё ulёt, dy vepra i kushtohen vendlindjes sime Kurbinit, ndёrsa gjashtё tё tjerat janё vepra monografike, kushtuar patriotёve, heronjve dhe dёshmorёve qё kanё dhёnё jetёn pёr atdheun. Kёtyre figurave u kushtohet edhe libri “Lavdia e vdekjes sё bukur”, shkruar me bashkautor dhe botuar nё vitin 2013, me inisiativёn e Qarkut tё Lezhёs. Dua tё veҫoj kёty librin monografik “Kullat e bardha”, qё i kushtohet njё patrioti tё flakёt mirditor, Frrok Melyshit, i cili u vu nё krye tё lёvizjes kundёr sistemit komunist, nё vitet e para tё vendosjes sё tij. Ështё rast unik, qё pasi vritet nga forcat e sigurimit tё shtetit, trupi i tij digjet me benzinё dhe njerzit e tij tё dashur, as nuk e njohin. Pёr heronj tё tillё, ёshtё nder tё shkruash. Pyetje: Jeni marrë me studimin e trevës së Kurbinit nga keni edhe origjinën, cili është kontributi juaj në hedhjen dritë për të kaluarën historike dhe rrjedhat tjera të kësaj krahine? Pёrgjigje: Treva e Kurbin, ёshtё njё trevё e begatё, me vlera tё pamohueshme historike dhe natyrore, ku studiuesit dhe krijuesit katё material dhe motive tё shumta pёr tu marrё me tё. Pёr ta njohur mё mirё, do tё bёj njё pёrshkrim tё shkurtёr, Kurbini del në dokumentacionin historik na del më 1457 Curbino, 1467 Kurbin, 1570 Curbin, 1583 Kurbin, 1634 Curbin, 1638 Corbin,1641 Curbin, 1644 Corbin, 1650 Corbino, 1672 Curbin, 1673 Corbin. Me 1689, ne nje harte te geografit italian, Giacimo Cantelli, gjendet emri Corvino, ne luginen lumit Urdhaza. Kjo harte e kushtuar Gjon Fraçesk Albanit, 11 vjet para se te bahej Pape Klementi XI me origjine nga Laçi, nip i Mikele Laçit e bijve të tij, Filip ,e Gjergj, luftetare te Skenderbeut, qe u larguan nga shqiperia me 1464 dhe u vendosen ne qytetin Urbino te Italise. Ky pape organizon kuvendin e Arbrit nё Merçine tё Lezhёs. Emri Kurbin del po ashtu edhe më 1702 dhe 1703. Në të kaluaren krahina e Kurbinit nuk ka qenë njësi administrative më vete e dallueshme. Ndre Mjeda, e lidh origjinen e emrit nga fisi ilir te lasht Karavante, para pushtimit romak, me kryeqytet Karavante, qe mendohet te kete qene te vendi qe quhet Djerra e Selites. .Kurbini përmendet si krahinë ndër dokumente me sa dimë vonë në shekullin e XV, kur Papa Kalisti II në vitin 1457 i jepte leje abatit të Shën Prendes së Kurbinit të bashkonte manastirin e Shën Gjergjit me atë të Shën Mërisë së Ndërfanës, dëmtuar prej turqve , kur edhe përmendet Santa Venera di Curbino, që ishte qendra ipeshkvore. Për më shumë se dy shekuj duke filluar nga ai i XVII, ky emër përveçse si emër krahine përdoret edhe për Shën Prenden ku ishte vendosur Selia Ipeshkvore e Arbërit (1615-1640) mandej ajo Durrësit (1640-1858), përmes datimit të këtyre dokumenteve në Kurbin. Në periudhën e Mesjetës Kurbini ka qenё bajrak, nё pёrbёrjen e tё cilit bёnin pjesё 16 fshatra, fshati kryesor ishte Skuraj. Nё kёtё periudhё është përfshirë në Principatën e Arbrit, që njihet si formacioni i parë shtetëror feudal i shqiptarëve qysh nga fundi i shekullit Xll, me sundimtarët Progoni, në vitet 1190-1199 dhe të bijtë, Gjini që sundoi në vitet 1199-1208, Dhimitri 1208-1216, periudhë që njohu fuqizimin më të madh të kësaj Principate. Në shek. XII krahina ishte principate e Skurajve, qe ishte zgjeruar shume, deri ne Vlore, me Princ Aleksander Skura. Në këtë periudhë në grykëderdhjet e lumenjve u ngritën skela të vogla detare që shërbenin për transportimin e mallrave në rrugë detare brenda vendit dhe me vende të tjera. Në grykëderdhjen e lumit Mat funksionoi Skela e Shufadasë. Më vonë principata e Skurajve u zvogëlua në krahinën e Kurbinit e kaloi nën pricipatën e Topijajve, pastaj të Kastriotëve. Me krijimin e principatave feudale në fundin e shekulit XlV, Kurbini dhe fshatrat përreth u përfshinë në Principatën e Topiajve dhe më vonë në atë të Kastriotëve. Skuraj u bë një bazë e fortë ushtarake e Skënderbeut, ku me Milotin dhe fshatrat janë historikisht i qëndruan përkrah dhe mbështetëse të luftrave të Skënderbeut edhe të luftrave të mëvonshme për liri dhe pavarësi. Është për t’u përmendur mbledhja e Kuvendit Krahinor të Kurbinit në fshatin Delbnisht ku “Kanunet e Flamurit të Kurbinit me 5, 6 e 7 gusht 1906 u bënë shtesë në “Kanunin e Lekë Dukagjinit”. Kuvend i organizuar e kryesuar nga Gjin Pjeter Pervizi i Skurajt, i njohur si përfaqësues i vegjëlise e Plak i parë i 45 pleqve të semtit. Kryengritja e Kurbinit e viteve 1903 – 1906 është padyshim fakti më i gjallë historik i rezistencës me armë në dorë të patriotëve kurbinas që e detyruan Qeverinë Osmane të falte taksat mbi gjënë e gjallë, të lejonte Kurbinin të gëzonte të drejtën e të vepronte sipas venomeve të veta, të shpallte amnisti për të gjitha fajet e kryera nga banorët e zonës, të paguante dëmshpërblimet për dëmet që kishte shkaktuar ushtria turke gjatë ekspeditave ndëshkimore në Kurbin. Lëvizjet e vazhdueshme të rezistencës, të organizuara nga patriotët vendas nn udheheqjen e Gjin Pjetёr Pervizit, ne lidhje te vazhdueshme me Imzot Nikolle Kaҫorrin, nёnkryetar i Qeverise sё Vlorёs, Prend Bardhit, arqipeshkvi i Durrёsit nga Delbnishti i Kurbinit dhe Atё Shtjefёn Gjeҫovi OFM, asokohe famullitar i kishёs sё Laҫit, bënë që më 28 nëntor 1912 edhe në Milot, ashtu si në Vlorë, në të njëjtën ditë dhe orë, të ngrihej flamuri i pavarësisë nga patrioti Gjin Pjetr Pervizi dhe luftёtarё përfaqësues të tjerë nga Miloti dhe gjithe krahina. Në vitet 1916 – 1917 do të nisë funksionimin pazari i Milotit si treg rajonal për shitjen e produkteve bujqësore, blegtorale dhe artizanale, mjaft i njohur nё trojet shqiptare dhe mё gjёrё. Krahina e Kurbinit shtrihet në veriperëndim të Shqipërisë së Mesme në zonën midis lumenjve Mat në veri dhe Drojë në jug. Nga veriu kufizohet me rrethet e Lezhës dhe të Mirditës, në lindje me rrethin e Matit, në jug me rrethet Krujë dhe Durrës dhe në perëndim me detin Adriatik. Rrethi i Kurbinit ka një sipërfaqe prej 271 km 2 dhe një popullsi prej 74 000 banorësh. Ka 1 njësi vendore prej të cilave 1 është bashki; Laçi dhe 3 janë njësi administrative, Mamurrasi, Miloti dhe Fushëkuqja. Qytete janë: Laçi, Mamurrasi dhe Miloti. Pjesa lindore e kësaj krahine është pothuajse krejt male në të cilën dallohen dy vargmale të cilat ecin pothuajse paralel me njëri tjetrin, njëri prej të cilëve ai lindor është vargmali i Skënderbeut rreh 22 km gjatësi, ndërsa tjetri vargmali perëndimor është vargmali Krujë - Dajt. I dhash kёto fakte, pasi ky rajon ёshtё mjaft i pelqyeshёm dhe pёrbёn njё asset tyristik qe prêt tё shfrytёzohet, sidomos lugina e bukur e lumit Mat. Ishin kёto disa tё dhёna qe mё kanё shtyrё mua, qe tё merrem me studimin e historisё, tё dhёnave gjeografike, traditave, zakoneve dhe disa fihurave patriotike tё kёsaj treve, pёrmbledhur nё dy vёllime dhe titulluar “Kurbini – tradita, kultura”. Pyetje: Jeni kryeredaktor i revistë “Miqësia” organ i Shoqatës së miqësisë Shqipëri – Itali. Cili është roli i kësaj shoqate? Pёrgjigje: Aty nga vitet 1993, nё qytetin e Vlorёs u forma Shoqata e Miqёsisё dhe bashkёpunimit Shqipёri – Itali.Pas ca vitesh, kjo shoqatё erdhi me seli nё Laҫ tё Kurbinit dhe kryetar i saj u zgjodh z. Nikollё Lleshi, njё njeri energjik dhe mjaft punёtor. Mu propozua qe tё drejtoja revistёn “Miqёsia”, organ i kёsaj shoqate. Pranova menjёherё, sepse doja tё pasqyroja nё faqet e saj, jo vetёm vlerat tradicionale tё baskёpunimit tё dy vendeve mike, por tё njihja lexuesin shqiptar dhe italian me vlerat kulturore dhe shpirtёrore, asetet turistike, fushat e bashkёpunimit dhe prioritetet e ndihmёs sё ndёrsjelltё mes dy vendeve. Revista del nё shumё kopje, botohet nё gjuhёn shqipe dhe nё italisht dhe shpёrndahet edhe nё Itali. Deri tani janё botuar 10 numra tё saj.Ashtu si revista, edhe Shoqata e Miqёsisё Shqipёri – Ilali, ka si synim forcimin e marrёdhёnieve dhe bashkёpunimin mes dy vendeve nё fusha tё ndryshme. Nё kёtё kuadёr janё zhvilluar shumё aktivitete tё pёrbashkёta dhe janё shkёmbyer vizita tё ndёrsjellta. Pyetje: Jeni laureat i disa çmimeve letrare. A keni mundësi të në veçoni njërin nga çmimet e pranuar ? Përgjigje: Ҫmimet dhe vlerёsimet nuk janё synim nё vetvete tё autorit, megjithse vlerёsimi ёshtё motivim pёr tё dhёnё mё tё mirёn nё tё ardhmen. Sot, ҫmimet dhe vlerёsimet shpesh ndahen jo sipas meritёs, po sipas njohjes, sipas miqёsis, gjё qe e dёmton procesin krijues. Mё ka rёnё rasti tё jemё shpesh herё anёtar dhe kryetar jurie dhe e kam vёnё re kёtё. Ky fenomen dёmton autorin dhe veprёn. Jam vlerёsuar nё shumё raste, por do veҫoja dy ҫmimet e sipёrpёrmendura, atё “Serembe”, pёr veprёn monografike “Kronikё e njё jete nё amshim” dhe “Gjergj Fishta”, pёr veprёn “Shtegёtime folklorike. Pёr vepra tё tjera jam nderuar me ҫertifikata mirёnjohje. Pyetje: Çfarë prioritetesh i keni vëne vetes nё vijim, cilat janë disa nga projektet tuaja në të ardhmen nё fushёn e krijimtarisё dhe tё studimeve? Pёrgjigje: Ne autorёt, sado themi se nuk do shkruajm mё, prap nuk mund tё rrimё pa reaguar ndaj tematikave qe na dalin pёrpara gjatё punёs dhe leximit. Po pёrpiqem tё siguroj materiale rreth jetёs dhe veprёs sё atё Shtjefёn Gjeҫovit, njё personalitet i spikatur nё kulturёn shqiptare, i cili shërbeu nё Kurbin nё vitet 1899 – 1905. Mendoj se mund tё shkruaj diҫka pёr jetёn dhe veprimtarinё e tij nё kёtё trevё. Mendoj t’i rikthehem përsëri kёrkimeve folklorike duke pasuruar kёngёt e tamatikave tё ndryshme me mbledhje tё reja, si dhe duke shtuar ndonjё kapitull tё ri. Nga ana tjetёr do tё vazhdoj hulumtimin me autorё tё tjerё shqiprarё brenda dhe jashtё kufirit, me qёllim që autorёt tanё dhe letersia jonё tё njihet dhe lexohet nё tё gjitha trevat mbarёkombёtare. Nё fund, tё falënderoj nga zemra prof. Mikeli qe mё krijove mundёsinё qe tё shprehem pёr kёto ҫёshtje duke krijuar njё profil tё thjeshtё pёr personin dhe krijimtarinё time ndёr vite.

Armëpushimi i brishtë mes Izraelit dhe Hamasit pas 11 ditë luftimesh

Palestinezët u mblodhën në Jeruzalemin Lindor të premten për të festuar armëpushimin mes Izraelit dhe Hamasit, që kthyeu një qetësi të paqëndrueshme në Gaza dhe Izrael pas 11 ditë luftimesh, që sipas zyrtarëve lokalë të shëndetësisë shkaktuan 230 vdekje në Gaza, përfshirë 65 fëmijë, dhe 12 viktima në Izrael, thanë autoritetet atje.Mes fishekzjarrëve që ndiznin qiellin, njerëzit valvisnin flamuj palestinezë dhe të Hamasit dhe u binin borive të makinave. Armëpushimi hyri në fuqi në 2 të mëngjesit, sipas kohës lokale, pasi Izraeli dhe Hamasi pranuan ndërmjetësimin egjiptian për t'i dhënë fund dhunës. Atmosfera ishte po aq festive kur palestinezët u mblodhën gjithashtu në kompleksin Al-Aqsa. Disa bërtisnin "Allahu Akbar", Zoti është i madhërishëm, në arabisht. Shumë prej palestinezëve e panë armëpushimin si të kushtueshëm, por gjithashtu e konsideruan atë një fitore të qartë për grupin militant islamik Hamas mbi një shtet të fuqishëm siç është Izraeli. Pati një reagim të përzier, megjithatë, nga banorët në qytetin jugor izraelit Sderot të premten në mëngjes. Disa kritikuan qeverinë për një veprim kaq të nxituar, siç e quajtën ata, ndërsa të tjerë e vlerësuan si një veprim të domosdoshëm dhe pozitiv në interes të paqes. Në Shtetet e Bashkuara, Presidenti Joe Biden tha të enjten vonë se kishte folur me kryeministrin izraelit Benjamin Netanyahu gjashtë herë gjatë 11 ditëve të fundit si pjesë e përpjekjeve diplomatike të administratës së tij në prapaskenë për të arritur një ndalim të luftimeve. “Besoj se palestinezët dhe izraelitët në të njëjtën mënyrë meritojnë të jetojnë të sigurt dhe të gëzojnë liri, prosperitet dhe demokraci të njëjtë. Administrata ime do të vazhdojë diplomacinë tonë të qetë dhe të paepur drejt këtij synimi. Besoj se kemi një mundësi të mirëfilltë për të bërë përparim dhe jam i përkushtuar të punoj për të”, tha presidenti Bideni vlerësoi veçanërisht rolin e Egjiptit në arritjen e armëpushimit. Ai gjithashtu tha se Shtetet e Bashkuara janë të përkushtuara të punojnë me Kombet e Bashkuara dhe subjekte të tjera për të siguruar ndihmë të shpejtë humanitare për njerëzit e Gazës, si dhe përpjekjet për rindërtim. Presidenti i Asamblesë së Përgjithshme të Kombeve të Bashkuara Volkan Bozkir e përshëndeti armëpushimin në Gaza duke thënë se ishte "i vonuar", por "i sigurtë". “Kjo tregon se kur Asambleja e Përgjithshme merr drejtimin dhe vendet anëtare flasin së bashku, kemi rezultate. Së dyti, Izraeli si një fuqi pushtuese duhet t'i përmbahet të drejtave ndërkombëtare të njeriut dhe ligjit humanitar". Sekretari i Përgjithshëm i OKB-së Antonio Guterres e mirëpriti armëpushimin dhe u kërkoi të dy palëve ta respektojnë atë. Administrata Biden kishte bllokuar përpjekjet e Këshillit të Sigurimit të OKB-së për të dënuar luftimet dhe për të bërë thirrje për një armëpushim, duke tërhequr kritika nga disa vende. Të 15 vendet anëtare të këshillit duhet të bien dakord për rezoluta të tilla. Ndërkohë, Sekretari amerikan i Shtetit Antony Blinken postoi në Twitter se ai "do të udhëtojë në rajon në ditët e ardhshme" dhe do të takohet me "udhëheqësit izraelitë, palestinezë dhe rajonalë".

BIRI QË BRAKTISI TË ATIN

Përktheu: Bajram Karabolli Dikur, në një vend, jetonte një njeri me të shoqen, me djalin e tij të vogël dhe me të atin që ishte shumë plak. I thotë gruaja të shoqit: – Jam shumë e lodhur dhe e mërzitur me babanë. Ai është shumë plak dhe nuk vlen më për asgjë. – Është babai im dhe e kam për detyrë ta ndihmoj, – iu kthye burri. – Mirë, atëherë, zgjidh e merr, ose babanë, ose mua, – i thotë ajo me vendosmëri. – Po, sipas teje, ç’duhet të bëjmë? – i thotë i shoqi. – Është shumë e thjeshtë. Çoje diku në mal dhe lëre atje, – nguli këmbë e shoqja. Pasi u mendua shumë, duke parë se e shoqja e kishte ndarë mendjen, ai vendosi ta shpinte babanë në mal dhe ta braktiste. Sikur do të shkonte për një piknik, përgatiti dy kuaj dhe ushqim për ta marrë me vete. Për ta bërë sa më bindëse këtë punë, mori e dhe djalin e vogël. Dhe i thotë të atit: – Baba, po bëj me tim bir një shëtitje lart në mal. A do të vish edhe ti? Të bën mirë, ka ajër të pastër. – Mirë, – i thotë babai, që s’i shkonte kurrë në mendje se cili qe qëllimi i vërtetë i të birit. Dhe u nisën të tre. Gjyshi me nipçen ishin vërtet të gëzuar për këtë udhëtim të papritur. Më në fund, mbërritën lart në mal, në një pyll të freskët e të vetmuar. Burri shtroi disa batanije përtokë, e shtriu të atin plak aty, la pranë tij ushqimet dhe ujin që kishin marrë me vete dhe i thotë: – Baba, rri këtu, sa të kthehemi ne. Po shkojmë të presim dru. Pa ditur gjë se po braktisej, plaku i mjerë, pa kurrfarë shqetësimi, pranoi të qëndronte vetëm. Veç kur kaluan orë të tëra dhe i biri me të nipin nuk po ktheheshin, mendoi mos u kishte ndodhur ndonjë gjë e keqe. U shqetësua aq shumë sa nisi të qante. Donte të bërtiste, po nuk kishte fuqi. E megjithatë, kush do ta dëgjonte? Ndërsa burri me të birin po ktheheshin në shtëpi. Djali i vogël, i shqetësuar, e pyet të atin: – Babi, pse e lamë gjyshin atje vetëm? Nuk do të kthehemi ta marrim?! Dhe i ati iu përgjigj: – Jo. Do ta lëmë atje. Është shumë plak dhe nuk vlen më. Djali i vogël, u mallëngjye prej këtij veprimi dhe filloi të qante: – Dua gjyshin! Dua të kthehemi e të marrim gjyshin! – Të thashë, bir, është shumë plak… edhe i sëmurë është… S’kemi ç’bëjmë… Duhet ta lëmë atje… Atëherë, i biri i thotë: – Po pse, babi, kështu do të bëj edhe unë? – Çfarë do të bësh?! – pyeti, gati i alarmuar, i ati. – Po ja, kur unë të rritem, të bëhem sa ti dhe ti të bëhesh sa gjyshi, të plakesh e të jesh i sëmurë si gjyshi, të të çoj në pyll dhe të të lë atje, vetëm?! Vetëm atëherë burri kuptoi se ç’mëkat po bënte. U ligështua shumë dhe i penduar e, duke mallkuar veten, u kthye për të marrë të atin. E gjeti plakun e shkretë ku e kishte lënë. I ra në gjunjë dhe, duke qarë, i kërkoi falje. Plaku që mori vesh gjithçka, duke i përkëdhelur flokët, i tha: – Mos qaj, bir. Unë nuk ia bëra këtë gjëmë babait tim, kështu që Allahu nuk do të lejonte që ti të më braktisje në këtë mënyrë.

Troja e vërtetë është në Shkodër

Shkruan: Fahri XHARRA Eshtë shumë e çuditshme se si serbët kanë fakte dhe kanë guxim të shkruajnë ato gjëra historike, që ne as që kemi guxuar ti përmendim deri më sot. Ne, jo vetëm që nuk kemi guxim por e dhe nuk dimë , edhe nuk na intereson që të zbardhim atë që për ne është thelbësore. Njohja e së kaluarës e forcon të tanishmen dhe e përgatitë si duhet tardhmen, por ne nuk ndajmë këtë mendim dhe atëherë vjen pyetja se si do të jetojmë shqip apo e ardhmja e jonë a do të jetë shqip dhe në cilet kurfinj të historisë. Ja pra, shkencëtari serb e gjenë me fakte dhe në mënyrë shumë bindëse e spjegon që Troja e vërtetë është në Shkoder dhe se Troja e Shlimanit është falsifikim. Ka shumë zëra që Shlimani ka gabuar shumë rëndë kur e thsoshte që Troja është ai vendi që ai e zbuloi në bregdetin e Turqisë së sotme (Heinrich Schliemann Discovers the Ancient City of Troy (1871 – 1873). Fjalën e kam për autorin serb Milutin Jaćimović-in, që me punën e tij ‘Troja në Shkodër’, vepër e cila u lexua në kongresin e historianëve në Shën Petersburg, u shpall anëtar me korespondencë i Akademisë Ruse të Shkencave ne Shën Petersburg. Pra, veper e madhe historike dhe vlerësim i madh nga ana e Akademisë. Në kllapa ( Shumë e vështirë është të zbulohen të vërtetat e pa ditura , por edhe shumë më vështirë është që ato të pranohen.E di një gjë që është njerzore , më lehtë i besohet nje gënjeshtreje të dëgjuar mijëra herë se sa një risije me një të vërtetë faktike ) Në kllapa ( Shumë e vështirë është të zbulohen të vërtetat e pa ditura , por edhe shumë më vështirë është që ato të pranohen.E di një gjë që është njerzore , më lehtë i besohet nje gënjeshtreje të dëgjuar mijëra herë se sa një risije me një të vërtetë faktike ) Në kllapa ( Shumë e vështirë është të zbulohen të vërtetat e pa ditura , por edhe shumë më vështirë është që ato të pranohen.E di një gjë që është njerzore , më lehtë i besohet nje gënjeshtreje të dëgjuar mijëra herë se sa një risije me një të vërtetë faktike ) Në librin e tij “ Troja… “ e botuar serbisht dhe rusisht, autori Milutin Jovanoviq tregon me fakte që Lufta e trojes eshte kënduar edhe në “Iliaden “ dhe “Odisenë “ e Homerit dhe se ishte luftë shtetesh të vogla në Mesdhe dhe thellë në Balkan. Me bindje të madhe e hudhë poshtë teorinë e Shlimanit kur thotë se Troja dhe deti mund të shiheshin nga maja e maleve thrakase të Sharit. Nga malet e Sharrit, nga Korabi mund të shihen edhe Bjeshkët e namura Për “Trojen” e Shlimanit ai thotë që aty nuk është as nje lumë i cili derdhet në det. Ai e spjegon se afër lumit të madh , qe e cekë edhe Homeri rrjedh edhe një lum më i vogël , pra Drini dhe Buna. Pra Drini dhe Buna lidhen në një rrjedhë, të cilat përmenden edhe në Iliadën e Homerit. Edhe një spjegim pë lumenjt rreth Trojes; “ Dihet që njalat e detit, kur i hedhin vezët , atë e bejnë edhe në Mesdhe , dhe në Bunë . Edhe lumi Zeta permendet në “ Iliadë “ që sipas tij dikur quhej Esepi dhe liguna ku rrjedhë Zeta sot, quhej Zelija. Nëse në “Iliadë” përmendet njolla e zezë e lumit, autori e spjegon që këto janë algat ,për shkak të rrjedhës së ngadalshme të lumit. “ Nëse Pajonët jetonin rreth Vardarit, pra është e vërtetë aë në veriperendim iu është Shkodra, një lloj ashtu si e këndom Homeri “ Burri i botës, Jovanoviqi na bindë që edhe Dardania, nuk përkon me gjetjen e Shlimanit, sepse Dardania ka dalje në Adriatik. Pra, ja ky ishte spjegimi i gjetjes së Jovanoviqit. Por e vërteta e tij ka ngjyrë serbe edhe titulli i livbrit është :’” Prava Troja je Srpska prestonica Skadar, Šlimanova Troja u Turskoj je falsifikat” . E kuptuat, Troja e vërtetë ishte kryeqyteti i Serbisë, Shkodra “. Edhe pak nga origjinali në serbisht :” Jaćimović je opovrgao oba krivotvorenja Bečko-berlinske istorijske škole. U svojoj nevelikoj knjizi: „Troja, srpska prestonica Skadar“, objavljena na srpskom i ruskom jeziku, uverljivo dokazuje da je Trojanski rat, opevan u Homerovoj „Ilijadi“ i „Odiseji“, bio obračun srpskih državica niklih na morskim obalama Sredozemlja i u dubini Balkana. On upućuje čitaoca, da nije moguće pronaći planinu u Hisarliku (gde je Šlimanova Troja), koja bi se mogla videti – zajedno s Trojom i morskom obalom, kako je to sve posmatrao, s Tračkog vrha (na Šar planini), Bog Posejdon “ Ne shqiptarët rrimë duarkryq, e presim ndonjë donaciaon të huaj që ta shkruajmë historinë serbe në tokat tona. Turp !

Skënder Karaçica – Gjeneralet nuk pensionohen…!

Si shihet atdheu nga larg Gjeneralet nuk pensionohen…! Aty e tej,e shoh shpeshherë në facebook gjeneralin Naim Maloku,që del e thotë ndonjë fjalë.Para luftës,eprorin ushtarak e pata takuar në një takim shumë vëllazëror në Lubjanë dhe biseda lidhur me gjendjen e pushtuar nga regjimi fashist i Serbisë. Kur djelmenia shqiptare(UÇK)doli maleve me zjarret e pushkëve për Lirinë e Kosovës,gjeneral Naim Maloku,zuri pritën ushtrisë dhe policisë së Serbisë për të ndarë rrugët dhe për t`i thënë Millosheviqt se Kosova është e shqiptarëve…! Me gjeneralin Naim Maloku,sot i ndërruam pak fjalë shumë vëllazërore.Unë i thash në dritën e doktrinave ushtareke se,gjeneralet e ushtrisë nuk pensionohen…!I thashë gjeneralit që sa saherë ka kohën e programuar të shkojë e të shohë nga afër djelmeninë e Ushtarisë së Kosovës,uniformën ushtarake që ka nevojë për përvojën e tij dhe të doktrinës moderne ushtarake të tij! Sipas doktrinave ushtarake,gjeneralet nuk pensionohen…! Çikago,prill 2021

KU GABON KRYEMINISTRI YNË apo si mund ta ndihmojme ate?!

Shkruar nga Sazan Guri Pa u zbadhur, as në kartat greke, pranon deri në orgazëm 12 md, si me qenë zëdhënës grek; Për 8 vjet lejoi e zhvilloi negiociata okulte, ku çdo lajm vinte nga greqia dhe jo nga e jona qeveria; Në negociata u ndërruan shpesh kuajt në ecje, madje në ngjitje, pra antarët e komisioneve të palës shqiptare; Në Komisionet e palës shqiptare, s’kishte përfaqësi të disiplinave kërkimore si gjeodezi, gjeologji, gjeografi, histori, arkeologji, madje as jurist me njohje të jurisprudencës ndërkombëtare; Të gjitha bisedat në këto negociata janë bërë mbi mbi bazën e 6 md për ato pika fillimi të matjeve, dhe pala shqiptare pranon tashmë hilenë dhe tradhtinë greke, që mbasi siguruan pikat e matjeve kërkuan zgjerim me 12 md; Nuk ka marrë parasysh vendimet e Gjykatës Kushtetuese që ka zeruar ‘gafat’ e qeverive të mëparshme, dhe ky Kryeministër thellon këto gafa, sepse nuk jemi në kushtet e 6md, por të 12 md; Nuk ka thirur, sikur një herë, përfaqësues të ditur të fushave të mësipërme, as pjesëtarë të përfaqësive fetare, as përfaqësues të shoqërive apo grupeve civile, sikundër homologu i tij grek që e ka bërë në vendin e vet. Lejon dhe pranon me plot gjasa që metodika e matjeve të jetë e ndryshme midis dy palëve, ku shteti grek përfiton hapësirë detare, qysh në përcaktimin e metodës bazë të matjes (ata me vija bazë nga kepi më i dalë në veri të Korfuzit te kepi më i dalë në jug të tij, ndërsa ne me metodën e gjireve të mbyllur, nga cepi i shkëmbit te porti në Sarandë te kampi i pionerit bie fjala); Lejon dhe pranon me plot gjasa që shkëmbi i pleshtit gur tokësor, si ai i Barketës të shërbejë si pikë matje për palën greke, ku si i pabanuar që është, nuk duhet të llogaritet fare. Lejon dhe pranon me plot gjasa që ishulli Othonoi (historikisht, Fanari shqiptar), me 300 ushtarakë të shërbejë si pikë matje dhe të krahasohet e të ndahet me bregdetin e qendrueshëm Karaburun –Sarandë, që ka pas shpine 3 milion banorë. Lejon dhe pranon me plot gjasa që ishulli Othonoi të ketë peshë dhe efekt të njëjtë, me kontinentin shqiptar, ndryshe nga marrëdhëniet Greko-Italiane që ka efekt të pjessshëm; Pse nuk është përdorur Ekitija (historia, morali e drejtësia) nga pala greke? Mirë ata, po Kryeministri ynë, si bie dakord me këtë shkelje? Pse nuk është kërkuar një nga normat bazë të marrëveshjes së Detit (UNCLOS-United Nation Convent Law of the Sea ), ku neni 15 të lejon qasjen historike, ku prej 10,000 vjetësh, Butrinti ka qenë dhe ështe yni, ku Çameria prej 9900 vjetësh ka qenë yni, ku ishujt Othonoi, Erikusa kanë veçcse 100 vjet që na u rrëmbyen, sepse toka Dhėu Himare-Sarandë, e ka pasë dominuar detin. Së fundi, pa diksutime, pa negociata reale, pa zënka, pa kontradita, Kryeministri ynë deklaron i pari në një takim para dy muash ‘eureka’, pra e gjeta zgjidhjen, i thotë palës greke se: çështjen do ta çojmë në Hagë. Lindin disa apo mori pyetjesh: Pse në Hagë që ka proces pa rekurs ose të pakthyeshëm? Pse jo në Hamburg që ha diskutime pas? A po con kontradiktë apo një ujdi? Ku i ke diskutimet me Parlamentin? Po me Presidentin? Pse ky nxitim? Apo kërkon të vulosësh turpin me duart dhe vendimet e të tjerëve. Ndaj, çuarja në Hagë, nuk është thjesht nxitim, as interes politik, as mashtrim i rradhës, as poshtërsi, por thjesht tradhëti kombëtare, shitje të 1360 km2 sipërfaqe deti, uji, ajër e tokë.

RREZIKU QË VJEN NGA EDI RAMA!

Ja çfarë shkruante në vitin 1998 Frrok ÇUPI për Edi Ramën: RREZIKU QË VJEN NGA EDI RAMA! Në historinë tonë të afërt, psikoza e formatuar sipas modelit “Përtej jush jam unë”, ka ardhur të paktën tri herë. Hera e parë, por në mes të historisë së keqe, ka ndodhur në vitin 1929, që lidhet me Benito Musolinin. Ky, pasi kthehet nga Zvicra ku ishte shpallur “Vagabondi” prej policisë së vendit, ngjitet në malet e Austrisë dhe thërret në Kongresin e Partisë Socialiste: “Ju socialistët italianë nuk jeni më… Përtej jush jam unë, do të ringjall Italinë”. Në atë periudhë e Majta italiane kishte pësuar rënie të llahtarshme, duke u kthyer në pre për çfarëdo egërsire që shqyen kërmat në fund të greminës. M’u në mes të fatkeqësisë dhe të natës me “kërma” politike, u shfaq vagabondi Benito Musolini dhe mori në dorë të majtën italiane, duke e kthyer në rrezik për botën qytetare. Hera e dytë, kur u shfaq rrezikshëm psikoza “përtej jush jam unë”, shënon periudhën 1915-1918. Në Rusinë mbretërore atëherë rronte një energji e pashembullt njerëzore, që kërkonte ndryshim për atë pjesë të rruzullit që përjetonte “netët e bardha”, por në fakt nuk ishte “botë” shumë e bardhë. Në atë periudhë u shfaq një “mësues” i turmave të varfra, që quhej Çerniçevski. Filozofi Çerniçevski ishte edhe mësues i Leninit. Mësuesi i dha revolucionarit të pashembullt mësimet se si të ishte një masovist, si të ishte një njeri i turmave. Sapo Lenini u ngjit në majë të turmave dhe të lavdisë, lëshoi një urdhër makabër: “Të pushkatohet Çerni-çevski!”. Filozofi masovist dhe mësues i Leninit, u pushkatua. Menjëherë Lenini thërriti para turmave: “Tani para jush dhe pas Çerniçevskit jam unë”. Hera e tretë e thirrjes “përtej jush jam unë”, është shënuar në epokën e komunizmit shqiptar. Udhëheqësi gjysmëshekullor i Shqipërisë, Enver Hoxha, për disa dekada përpiloi teorinë e masave dhe më në fund erdhi në përfundimin se “jeni ju, pa jam unë”, që në thelb thoshte “jam përtej jush”. Ndërsa në Rusinë leniniste dhe në Italinë fashiste, psikoza “jam unë pas jush” ka perënduar; në Shqipëri është ringjallur rreziku i ardhjes së një enverizmi “anti-enverist”. Pinjolli më i rrezikshëm i regjimit totalitar tashmë quhet Edi Rama, kryetar i Partisë Socialiste. Ky po rrëshqet poshtë Çerniçevskit, anash Duçes dhe përmes dritëhijeve të Enver Hoxhës; por me një pamje ekstravagante. Enver Hoxha nuk mund të përfytyrohej as me pantallona të shkurtër në mes të qytetit, as nudo në faqet e gazetave; Vladimir Lenin nuk mund të përfytyrohej në tribunë duke thërritur “ia kam bërë nënën atij që kërkon lekët e tij në xhepat e mi”; as Musolini nuk mund të përfytyrohet duke thërritur “as të majtë, as të djathtë; këtu jam vetëm unë”. Iniciativën për të thërritur “jam unë, nuk ka as të majtë, as të djathtë”, e ka marrë vetëm kryetari i Partisë Socialiste, Edi Rama. Ky, duke mohuar formatimin politik pluralist “e majtë dhe e djathtë”, i ka hipur në kurriz shoqërisë shqiptare dhe historisë demokratike, duke e zhveshur nga pluralizmi politik dhe nga vlerat qytetare. Njësoj si të zhvishte rrobat në një plash nudo të Perëndimit dhe të dërgonte mesazhin e lakuriqësisë në vendin më të varfër të Evropës. Kryetari i Partisë Socialiste, tashmë as socialist as djathtist, as modern as primitiv, as i lexuar as injorant, as i varfër as bos, as mashkull as femër; ka ardhur në historinë tonë moderne që t’i bjerë me fshirëse përpjekjes sonë qytetare e politike për të krijuar pluralizmin politik. Edhe sikur asgjë tjetër të mos kishim krijuar gjatë këtyre dy dekadave, të paktën krijuam pluralizëm opolitik dhe u ndamë nga sistemi monist. Mirëpo kryetari i PS-së, i ardhur tmerrësisht vonë në jetën publike e politike, ka guxuar të thotë se “unë jam përtej jush, përtej së majtës dhe së djathtës”. Para dy ditësh, më në fund, arriti të thotë se “nuk jam politikan”. Cilat janë qëllimet e kryetarit të së majtës? Qëllimi i parë është që ta bëjë zero shoqërinë; pas kësaj, në hapësirën e zeros do të mund të shikohet vetëm portreti i tij. Të njëjtën gjë bëri Musolini kur e pa shoqërinë politike italiane duke lënguar; këtë gjë kishte bërë Lenini pasi rrëzoi Romanovët dhe Çerniçevët. Ata që nuk përshtaten me shijen dhe me qëllimin e Edi Ramës, nuk do të mund të jetojnë në këtë shoqëri. Ai ka shpallur hapur: “Kush nuk është i politikës së re, nuk ekziston”. Se cili është i politikës së re, edhe këtë e përcakton vetë kryetari i PS-së. Mund të dalë që më shumë se gjysma e popullsisë nuk i përkasin politikës së re dhe meritojnë … fabrikat e sapunit. Qëllimi i dytë është që të shlyejë nga kujtesa historinë e afërt. Historia e afërt është e ngarkuar me akuza të rënda ndaj kryetarit të PS, Edi Rama. Ka akuza se ka marrë pjesë në kartelin e drogës në rrugën e Kavajës ku janë vrarë disa djem; ka akuza se ka marrë pjesë edhe në një vrasje tjetër që sipas kryeministrit aktual është thënë “ashensori”; ka akuza për abuzime me fondet publike në kohën kur luante si ministër i Kulturës; ka akuza për shpërdorime të mëdha si kryetar i Bashkisë së Tiranës. Këto, të gjitha, duhen shlyer, sipas psikozës së kryetarit socialist. Viti i rëndë 1997 nuk po afrohet dhe nuk besohet se mund të vijë. Po të ishte ai vit, do të ishte një lumturi për kryetarin e së majtës, sepse në pusin e luftës civile mund të hidhte mëkatet e veta. Por, përderisa mungon viti 1997, ky do ta kthejë vitin 2008 apo 2009 në një pus ku të mbyten mëkatet e veta. Mëkatet mund të mbyten vetëm duke e kthyer në nul çdo vlerë që ka krijuar shoqëria dhe duke thërritur: “nuk jam politikani; përtej jush jam unë”. Qëllimi i tretë është mëkatimi i një turme të madhe popullore, që quhen anëtarë të Partisë Socialiste ose pjesëtarë të familjeve të tyre. Çfarë do të ndodhë nesër kur të zbulohet rreziku i madh i kryetarit të së Majtës? Do të thërriten një për një, para fatit njerëzor, të gjithë anëtarët e Partisë Socialiste që votuan kryetarin e rrezikshëm. Atëherë, ku do të mbetet ai? Ai nuk do të ekzistojë, ai do të jetë përtej jush, të varfër miq.