Agjencioni floripress.blogspot.com

2022/09/25

12 konstatime dhe parashikime, mbi atë që e pret botën në të ardhmen

 



Si ta kuptojmë situatën aktuale në botë? Koha që kalova në Forumin e Davosit javën e kaluar, i kristalizoi përgjigjet e mia në formën e 12 parashikimeve. 

Në fillim ishte pandemia e Covid-19, pastaj lufta në Ukrainë, dhe tani uria, pasi janë ndërprerë eksportet e ushqimit, plehrave dhe energjisë. Këto na kujtojnë brishtësinë tonë ndaj goditjeve të paparashikueshme, dhe mjerisht jo të paimagjinueshme.

Parashikimi nr.2: “Është politika, budalla!” Xhejms Karvil, strategu i fushatës së Bill Klinton propozoi sloganin e famshëm elektoral “Është ekonomia, budalla!” Por primati i ekonomisë nuk mund të supozohet më. Epoka jonë është ajo e luftërave kulturore, politikave të identitetit, nacionalizmit dhe rivalitetit gjeopolitik. Ajo është gjithashtu për pasojë një epokë e ndarjeve, brenda për brenda dhe midis vendeve.

Parashikimi nr.3: Teknologjia do e vazhdojë “marshimin” e vet transformues. Covid-19 solli me vete dy surpriza të mirëpritura: aftësinë për të zhvilluar online një pjesë të mirë të jetës sonë normale; dhe kapacitetin për të zhvilluar dhe prodhuar vaksina efektive me një shpejtësi të mahnitshme, edhe pse duke dështuar në ofrimin e tyre në mënyrë të barabartë. 

Parashikimi nr.4: Ndarjet politike midis demokracive me të ardhura të larta nga njëra anë, dhe Rusisë dhe Kinës nga ana tjetër, janë tani shumë të thella. Përpara pushtimit rus të Ukrainës, mbijetesa e një koncepti gjithëpërfshirës të “Një bote” dukej të paktën e imagjinueshme. Por luftërat janë transformuese. 

Oferta e Kinës për një partneritet “të pakufishëm” me Rusisë, mund të ketë qenë vendimtare në vendimin e Putinit për të rrezikuar nisjen e pushtimit. Lufta e tij është një sulm ndaj interesave dhe vlerave thelbësore perëndimore. Ajo e ka bashkuar për momentin SHBA-në dhe Evropën. Dhe kjo duhet të jetë vendimtare për qëndrimin e Evropës ndaj Kinës: një fuqi që mbështet një sulm të tillë, nuk mund të jetë kurrsesi një partner i besueshëm. Marshimi drejt totalitarizmit i të dyja këtyre autokracive, duhet të thellojë ndarjen globale.

Parashikimi nr.5: Me gjithë ngritjen e Kinës, Perëndimi, me demokracitë me të ardhura më të larta, është shumë i fuqishëm. Sipas FMN-së, këto vende përbëjnë ende sot 42 për qind të prodhimit global me barazinë e fuqisë blerëse dhe 57 për qind me çmimet e tregut të këtij viti, kundrejt 19 për qind që zë Kina. 

Po ashtu ato emetojnë monedhat rezervë të rëndësishme. Kina ka më shumë se 3 trilionë dollarë rezerva valutore, ndërsa SHBA-ja gati asnjë. Në vend të kësaj, ajo mund t’i printojë ato. Aftësia e SHBA-së dhe aleatëve të saj për të ngrirë një pjesë të madhe të rezervave valutore të Rusisë, tregon se çfarë do të thotë kjo fuqi. Megjithatë, fuqia perëndimore nuk është vetëm ekonomike por edhe ushtarake. Si do të kishte dalë ushtria ruse nëse do të ndeshej me atë të NATO-s?

Parashikimi nr.6: Megjithatë Perëndimi është shumë i ndarë brenda vetes. Shumë politikanë të tij ishin mbështetës entuziastë të Putinit. Një prej tyre ishte Marin Lë Pen. Në Evropë, Viktor Orban është i mbijetuari më i zëshëm i këtij grupimi. Në SHBA, autoritarizmi ksenofobik, mbetet një grup idesh udhëheqëse në të djathtë. 

Jehona e sulmit të Donald Trump mbi tiparin më themelor të demokracisë – transferimin e pushtetit përmes një votimi të ndershëm – ndihet ende në SHBA. Shumica e këtyre njerëzve e shohin si një model autokracinë nacionaliste të Putinit. Nëse ata rikthehen në pushtet, uniteti perëndimor do të shkatërrohet.

Parashikimi nr.7: Në një periudhë afatgjatë, Azia ka të ngjarë të bëhet rajoni ekonomik dominues i botës. Vendet në zhvillim të Azisë Lindore, Juglindore dhe Jugore përbëjnë gjysmën e popullsisë së botës, kundrejt 16 për qind për të gjitha vendet me të ardhura të larta së bashku. Sipas FMN-së, PPB-ja mesatare reale e këtyre ekonomive aziatike është rritur ndjeshëm, por jo vetëm për shkak të Kinës. 

Parashikimi nr.8: Demokracitë me të ardhura të larta duhet të përmirësojnë lojën e tyre politike, nëse duan që t’i bindin vendet në zhvillim që të bashkohen me to kundër Kinës dhe Rusisë. Pak vende i pëlqejnë këto autokraci. Por Perëndimi e ka humbur ndjeshëm mbështetjen, për shkak të luftërave të tij të dështuara dhe ndihmës së pamjaftueshme, veçanërisht gjatë pandemisë së Covid-19. Shumica e vendeve në zhvillim do të përpiqen të kenë marrëdhënie të mira me të dyja palët.

Parashikimi nr.9: Bashkëpunimi global mbetet thelbësor. Sado të thella që të bëhen përçarjet, jetojmë që gjithë në këtë planet. Ndaj duhet të shmangim luftërat kataklizmike, kolapsin ekonomik dhe mbi të gjitha shkatërrimin e mjedisit. Asnjë nga këto nuk ka të ngjarë të ndodhë, pa një nivel minimal bashkëpunimi. Por a është kjo e mundur? Jo.

Parashikimi nr.10: Zërat mbi “vdekjen” e globalizimit janë të tepruara. Amerikanët janë të prirur të mendojnë se perspektiva e tyre është norma globale. Shpesh nuk ndodh kështu. Shumica e vendeve e dinë se tregtia e gjerë nuk është një luks, por një domosdoshmëri. Pa të, ata do të varfëroheshin shumë. 

Perspektiva më e mundshme është që tregtia të bëhet më pak amerikane, më pak perëndimore dhe më pak e dominuar nga prodhuesit. Tregtia e shërbimeve ka të ngjarë të lulëzojë shumë, e nxitur nga ndërveprimi ndërkufitar në internet dhe inteligjenca artificiale (AI).

Parashikimi nr.11: Duke pasur parasysh sfidat e mëdha politike dhe organizative, shanset që njerëzimi të parandalojë ndryshimet e dëmshme klimatike janë të pakta. Emetimet e gazrave serë ranë në vitin 2020 për shkak të Covid-19. Por kurba mbetet ende e palakuar.

Kontinentet e humbura mund të fshihen në brendësi të Tokës




Në kreshtat e mesit të oqeanit, magma flluskuese del përmes të çarave në fundin e detit për të formuar koren ere. Më poshtë, shkëmbi i mantelit pjesërisht i shkrirë, përhapet në drejtime të kundërta, duke e shtrirë koren e re derisa të formojë një sistem të gjerë luginash të rrethuara nga kreshta kodrash dhe malesh.

Shkëmbinjtë e sapo-analizuar nga Kreshtën Indiane Jugperëndimore , e vendosur midis Afrikës dhe Antarktidës, nuk janë vetëm mbetje të një kontinenti. Ato janë aq të vjetra sa të mbështesin hipotezën se shumica e kontinenteve të Tokës u formuan herët, dhe më pas “humbën” ose u fshehën thellë nën koren e oqeanit.

Çuan-Zhu Liu, gjeolog detar në Akademinë Kineze të Shkencave në Pekin, vizitoi në vitin 2017 Institutin Oqeanografik 

“Woods Hole” në SHBA për të mbledhur mostrat e shkëmbinjve të gërmuar nga kreshta pak kohëmë parë. “Unë nuk do të kisha dyshuar se shkëmbinjtë u përkasin kontinenteve, pasi ato duken si materialet që zakonisht do t’i gjeje në fundin e detit”-thotë ai.

Analiza e Liu tregoi se shkëmbinjtë janë ndoshta deri në 2.7 miliardë vjet të vjetër. Pra do tëkenë ekzistuar me siguri kur u formuan kontinentet e para të Tokës. Megjithatë, është e vështirë të zbulosh se nga cili kontinent antik e kanë origjinën.Liu thotë se rrymat e konvekcionit në mantelin e Tokës, mund të transportojnë në distanca të mëdha blloqe të mëdha të kores së tokës, të quajtura kraton. Një kraton i veçantë tërhoqi vëmendjen e studiuesit. “Ka prova se është zhvendosur kratoni Kapval në Afrikën e Jugut” – thotë ai. 

Kratoni Kapval është korja e lashtë kontinentale më e afërt me Kreshtën Indiane Jugperëndimore. Për të arritur në kreshtë, Liu dhe kolegët e tij mendojnë se shtëllungat e shkëmbinjve të mantelit të nxehtë nën Afrikën e Jugut, egërryenin fundin e kratonit, duke hequr pjesë që më pas u transportuan nga rrymat e konvekcionit deri në kreshtën e oqeanit. 

“Nën kontinentin afrikan ka shumë shtëllunga të tilla, pasi atje ndodhej qendra e super–kontinentit Pangea që ngrohte mantelin”- thotë bashkë–autori i studimit Ros Miçël, gjeofizikannë të njëjtën akademi si Liu. Studiuesit kryen simulime kompjuterike, dhe zbuluan se deri në 20 për qind e kratonit Kapval, mund të ishte zhvendosur në këtë mënyrë, dhe të jetë ricikluar në tëçarën e oqeanit çdo 100 milionë vjet.

Ky zbulim, na ofron edhe një pasqyrë të evolucionit të kontinenteve të tjera të Tokës. Tradicionalisht, për shkak se në sipërfaqe ka pak shkëmbinj shumë të vjetër, kontinentet mendohet se janë zgjeruar gradualisht. Por tani ka një shpjegim tjetër:Ndoshta shumë nga kontinentet u formuan herët, dhe u ricikluan sërish në mantel.

“Nëse ndodh sot, atëherë do të ketë ndodhur vërtet edhe në atë kohë. Nëse këta shkëmbinj janëpjesë e kontinenteve të humbura, simulimet kompjuterike të studiuesve sugjerojnë se mund të ketë më shumë të tillë në kreshtat në mesin e oqeanit”- përfundon Miçëll. / Discover Magazine

Pjesa e brendshme e Tokës po ftohet më shpejt se sa mendohej, ja çfarë pritet të ndodhë



Toka u formua rreth 4.5 miliardë vjet më parë. Që atëherë, ajo është ftohur dalëngadalë nga brenda. Ndërsa temperaturat e sipërfaqes dhe të atmosferës luhaten gjatë epokave (ato të jashtmet aktualisht po ngrohen), brendia e shkrirë – zemra e planetit tonë – është duke u  ftohur gjatë gjithë kohës.

Për shkak se brendësia e Tokës është ende duke u ftohur, dhe do të vazhdojë të ftohet, kjo do të thotë se përfundimisht ajo do të ngurtësohet dhe do të pushojë aktiviteti gjeologjik, duke e shndërruar ndoshta Tokën në një djerrinë të shkretuar, të ngjashëm me Marsin apo Mërkurin.

Dhe një studim i ri ka zbuluar se kjo mund të ndodhë shumë më shpejt se sa mendohej më parë. Shenja treguese mund të jetë një mineral në kufirin midis bërthamës së jashtme hekur-nikel të Tokës dhe mantelit të poshtëm të lëngut të shkrirë mbi të.

Ky mineral kufitar midis mantelit dhe bërthamës quhet bridgmanit, dhe shpejtësia e përçimit të nxehtësinë do të ndikojë në atë se sa shpejt depërton nxehtësia përmes bërthamës dhe del në mantel. Përcaktimi i kësaj norme nuk është aq i thjeshtë sa testimi i përçueshmërisë së bridgmanitit në kushtet atmosferike të ambientit.

Përçueshmëria termike mund të ndryshojë në bazë të presionit dhe temperaturës, të cilat janë shumë të ndryshme në thellësi të planetit tonë. Për ta kapërcyer këtë vështirësi, një ekip shkencëtarësh të udhëhequr nga shkencëtari planetar Motohiko Murakami nga Universiteti “ETH Zurich” në Zvicër, rrezatuan mbi një kristal të vetëm bridgmanit me lazer pulsues, duke e rritur njëkohësisht temperaturën e tij nga 2.166 gradë Celcius dhe presionin në 80 gigapaskal që dimë se është afër gjendjes në mantelin e poshtëm deri në 2.356 gradë dhe një presion 127 gigapaskal.

“Ky sistem matës na lejon të tregojmë se përçueshmëria termike e bridgmanitit është rreth 1.5 herë më e lartë se sa supozohej”-thotë Murakami. Nga ana tjetër, kjo do të thotë se rrjedha e nxehtësisë nga bërthama në mantel, është më e lartë se sa mendonim.

Për rrjedhojë, edhe shkalla me të cilën po ftohet brendësia e Tokës, është më e shpejtë nga sa mendonim. Dhe ky proces mund të përshpejtohet. Kur ftohet, bridgmaniti shndërrohet në një mineral tjetër të quajtur post-perovskit, që është edhe më i përçueshëm termikisht, dhe për këtë arsye do të rriste shkallën e humbjes së nxehtësisë nga bërthama në mantel.

“Rezultatet tona mund të na japin një perspektivë të re mbi evolucionin e dinamikës së Tokës. Ato sugjerojnë se Toka, ashtu si planetët e tjerë shkëmborë si Mërkuri dhe Marsi, po ftohet dhe po bëhet joaktive shumë më shpejt se sa pritej”- thekson shkencëtari.

Sa për saktësinë e shpejtësisë, kjo nuk dihet. Ftohja e një planeti nuk është diçka që ne e kuptojmë shumë mirë. Marsi po ftohet pak më shpejt pasi norma është dukshëm më e vogël sesa e Tokës. Por ka edhe faktorë të tjerë që mund të luajnë një rol në shpejtësinë e ftohjes së  brendisë së planetit.

Për shembull, prishja e elementeve radioaktive mund të gjenerojë nxehtësi të mjaftueshme për të ruajtur aktivitetin vullkanik. Elementë të tillë janë një nga burimet kryesore të nxehtësisë në mantelin e Tokës, por kontributi i tyre nuk është kuptuar mirë.

Gjithsesi, ka të ngjarë që ky të mos jetë një proces i shpejtë krahasuar me jetën njerëzore. Në fakt, ka të ngjarë që Toka të bëhet e pabanueshme shumë më parë nga mekanizma të tjerë. Kështu ne mund të kemi pak kohë në dispozicion për të punuar më shumë mbi problemin, për ta kuptuar atë.

Meet Ötzi The Iceman, The Oldest Preserved Human Being Ever Found

 By Gina Dimuro | Checked By Leah Silverman

When two German hikers found Ötzi in the Alps in 1991, he was in such pristine condition that they thought he was a mountaineer who had died recently. Turns out, he was a 5,300-year-old murder victim.

Ötzi The Iceman

Getty ImagesTwo German hikers observe Ötzi in the glacier where they found him before he could be removed.

On Sept. 19, 1991, two hikers came across a frozen corpse in the Austro-Italian Alps. They had no way of knowing at the time just how historic their find was — as the corpse was later revealed to be the oldest preserved human being ever found, now known as Ötzi the Iceman.

Not only was Ötzi discovered to be over 5,300 years old, but he was also the victim of a murder. It is currently believed that the Neolithic man was killed on the mountain before being naturally mummified by the freezing temperatures. Indeed, the startling freshness of his body even today is nothing short of mind-blowing.

The Accidental Discovery Of Ötzi The Iceman

When German tourists Helmut and Erika Simon came across the frozen corpse of Ötzi the Iceman on the Schnalstal/Val Senales Valley glacier in 1991, the couple initially thought they had just stumbled upon an unfortunate fellow mountaineer who had recently suffered a fatal accident.

Only Ötzi’s head and shoulders were visible over the ice that froze the rest of his body. He was lying mostly on his stomach.

Not realizing how old and delicate their find was, Austrian rescue workers who first responded to the call damaged the corpse as they attempted to dislodge it from the ice. A jackhammer damaged Ötzi’s hip and thigh, his backpack and the bow he was frozen alongside were also both broken.

But over the next three days, a small team of archaeologists extracting the long-frozen body realized their mistake. After bringing the corpse to the office of a medical examiner in Innsbruck, Austria, they determined that it was at least 4,000 years old.

It was later confirmed that “Ötzi the Iceman,” as he was dubbed by an Austrian journalist in reference to the site of his discovery in the Ötztal valley Alps, had died sometime in the Copper Age or Neolithic era between 3350 and 3100 B.C., making him the oldest preserved human being ever found.

But what made this find even more remarkable was that, unlike Egyptian and Incan mummies desiccated by desert climates, Ötzi was a “wet” mummy, found in a perfect preservation combination where the glacier he died in froze his body while the humidity in the ice preserved his organs and skin pretty much fully intact.

What His Neolithic Life Was Like

Otzi Facedown In Ice

A closeup of the 5,300-year-old murder victim when he was found.

Because Ötzi was so well-preserved, researchers were able to perform what was essentially a modern autopsy on him, leading to some fascinating insight on what life was like for this man who lived 35 centuries ago.

Not only was he determined to be in his 40s when he died, but Ötzi was also likely lean, weighing in at 110 pounds. He was measured at five feet and three inches tall.

It was also determined that he had intestinal parasites, stomach ulcers, arthritis, and Lyme disease. Furthermore, it was found that he shared a genetic affinity with the inhabitants of the islands of Sardinia and Corsica and might have been lactose intolerant.

The contents of his stomach also showed various types of pollen which suggested that he not only died in the spring or summer, but that he had traveled across different elevations in the mountains shortly before his death. 

Meanwhile, the highly-preserved state of his skin also showed that he had 61 tattoos, which had been made by rubbing charcoal into tiny cuts.

Before Ötzi, scientists could only guess at what life was like in the Copper Age. But from his clothes, researchers gleaned that people 3,500 years ago wore textile leggings and animal skins. Feathers on the Neolithic man’s arrows also suggested that his people understood general ballistics.

Even though Ötzi the Iceman’s frozen body served up such a treasure trove of information to scientists, the cause of his death wasn’t discovered until a decade after he was initially found. It was then that a scan utilizing new X-ray technology revealed something lodged in the ancient man’s left shoulder that had previously been overlooked: an arrowhead.

Investigating The Copper Age Murder

A murder is still a murder, no matter what century it occurred in, so the museum where Otzi now rests called in Detective Inspector Alexander Horn of the Munich Police to see what he could find out.

Inspector Horn was surprised to note that the body was “in better condition than recent homicide victims I’ve worked on who have been found out in the open,” despite the fact that this particular corpse predated the Pyramids.

Ice Mummy Ötzi

Public DomainÖtzi was in such a pristine state of preservation that researchers were essentially able to perform a modern autopsy on him.

In 2012, a report was published that speculated on the Iceman’s manner of death. The nature of the wound suggested he was shot from behind, but the fact that the victim’s belongings had not been stolen led Inspector Horn to conclude that this was a homicide of a personal nature, although it doesn’t seem likely any arrests will be made.

But the mysteries surrounding Ötzi the Iceman have extend beyond his murder. Because the body was removed from the spot it had been resting in for thousands of years, there have been rumors of a curse upon those who disturbed him.

In fact, Helmut Simon, one of the hikers who found Ötzi back in 1991, met his end during a freak blizzard and was himself found buried under ice and snow not far from where he made the discovery that changed history.

These days, Ötzi is being held in a freezer at the South Tyrol Museum of Archaeology in Bolzano, Italy. It’s estimated that about 10 to 15 scientists request to study his remains each year.


After learning about Ötzi the Iceman, see the stunningly-preserved mummy known as Xin Zhui, a.k.a. Lady Dai. Then, see the horrifying Guanajuato mummies, whose faces remain frozen in terror to this day.

102 vite e balsamosur, vajza e ndjerë 2 vjeqareRosalia Lombardo “hap e mbyll sytë”? Zbulohet misteri





Mumja e 2-vjeçares

Rosalia Lombardo ndërroi jetë më 2 dhjetor 1920, pak para se të festonte ditëlindjen e saj të dytë. Ajo vdiq për shkak të një rasti të pneumonisë, e cila sipas ekspertëve ishte shkaktuar nga pandemia e gripit spanjoll nga viti 1918 deri në 1920.

Trupi i Rosalias shtrihet brenda një kuti xhami të mbushur me azot për të parandaluar përkeqësimin e trupit nga faktorët mjedisorë.

Trupi i Rosalias u ruajt shumë mirë falë teknikës së mjeshtrit të mumjes Alfredo Salafia. Në fakt, në rrezet X të bëra së fundmi, u vu re se të gjitha organet ishin jashtëzakonisht të paprekura. Aq shumë, saqë truri i Lombardos u gjet vetëm se ishte zvogëluar në gjysmën e madhësisë së tij origjinale.




“Është një iluzion optik i prodhuar nga drita që filtron nëpër dritaret anësore, e cila gjatë ditës mund të ndryshojë”, kishte thënë në një deklaratë në vitin 2014 Dario Piombino-Mascali, një bioarkeolog dhe kurator shkencor i Katakombeve të Kapuçinës.





Rosalia Lombardo (13 December 1918 – 6 December 1920)[1] was a Palermitan child who died of pneumonia, resulting from the Spanish flu,[2] one week before her second birthday. Rosalia's father, Mario Lombardo, was grieving her death, asked Alfredo Salafia, an embalmer, to preserve her remains.[3] Sometimes called "Sleeping Beauty", hers was one of the last corpses to be admitted to the Capuchin catacombs of Palermo in Sicily.Thanks to Salafia's embalming techniques, the body was well-preserved. X-rays of the body show that all the organs are remarkably intact.[4] Rosalia Lombardo's body is kept in a small chapel at the end of the catacomb's tour and is encased in a glass covered coffin, placed on a wooden pedestal. A 2009 National Geographic photograph of Rosalia Lombardo shows the mummy is beginning to show signs of decomposition, most notably discoloration. Her body is starting to take on a yellow waxy skin texture.[5] To address these issues, the mummy was moved to a drier spot in the catacombs, and her original coffin was placed in a hermetically sealed glass enclosure with nitrogen gas to prevent decay.[6] The mummy remains one of the best preserved bodies in the catacombs.







That same year, Capuchin catacombs curator Dario Piombino-Mascali discovered a handwritten manuscript written by Salafia, wherein he lists the ingredients used to mummify Rosalia.[7] The embalming formula is described as "one part glycerin, one part formalin saturated with zinc sulfate and zinc chloride, and one part of an alcohol solution saturated with salicylic acid", and was entered into the body through a single-point injection, most likely into the femoral artery via a gravity injector.[1][8] Rossella Lorenzi of Discovery News reported that the formalin was used to kill bacteria, the glycerin used to prevent desiccation, and the salicylic acid used to eliminate any fungi within the flesh, with the purpose of the zinc salts being petrifaction.[8]







The mummy has achieved further notoriety for a phenomenon in which her eyes appear to open and close several times a day, revealing her intact blue irises.[9] In response to speculation about her moving eyelids, Piombino-Mascali stated that "It's an optical illusion produced by the light that filters through the side windows, which during the day is subject to change ... [her eyes] are not completely closed, and indeed they have never been"


Lexoni edhe : 

https://allthatsinteresting.com/otzi-the-iceman

Web faqja “Zemra shqiptare.net” është një blog antishqiptar

Web faqja “Zemra shqiptare.net” është një blog antishqiptar që editohet nga njëfarë ekstremisti dhe terroristi antishqiptar nga Shkodra, m...