KARAKTERISTIKAT E DREJTIMEVE LETRARE, LIDHJET ME LETËRSINË E PARALUFTËS NË SLLOVENI

 

Letërsia bashkëkohore sllovene

LETËRSIA BASHKËKOHORE SLLOVENE

Nga  Arif Kutleshi

 

Letërsia bashkëkohore sllovene është një krijim hibrid. Për te është me rëndësi koekzistenca e drejtimeve pararendëse dhe i rrjedhave e i drejtimeve të reja letrare, të cilat zëvëndësohen, shpejt.

KARAKTERISTIKAT E DREJTIMEVE LETRARE, LIDHJET ME LETËRSINË E PARALUFTËS

Në letërsinë bashkëkohore sllovene kështu vazhdojnë drejtimet e romantikës së re të ripërtëritur dhe simbolizmit dhe drejtimet e realizmit dhe naturalizmit-drejtime prandaj, të cilat kanë lindur qysh në gjysmën e dytë të shekullit 19-të, njëkohësisht po zhvillohen drejtime të reja-modernizmi, avantgarda dhe postmodernizmi. Nën ndikimin e drejtimeve të reja vazhdon letërsia ekzistenciale, letërsia e absurdit, romani i ri dhe poezia konkrete.

Letërsia sllovene pas luftës së dytë botërore shikuar në rëndësinë e letërsisë, që zhvillohet në kohë të caktuar, e ndajmë në katër periudha kohore.

Periudha 1945-1950

E thekson ndikimi i fortë i estetikës socrealiste. Fillon literatura e shenjave ideologjike, e cila bëhet mjet i propagandes ideologjike. Fillon letërsia e aktivizmit ndërtimor dhe e poezisë së kazmës dhe lopatës sipas modelit të realizmit socialist sovjetik. Në të njejtën kohë vazhdon edhe drejtimi i realizmit social.

Periudha 1950-1960

Temat aktivistike zhduken, dhe zëvëndësohen me problemet intime të njeriut të vogël urban, shqetësimet e tij të përditshme dhe zhgënjimet personale. Historia letrare këtë drejtim e emëron intimizëm, më vonë shfaqet ekzistencializmi dhe nga fundi i viteve pesëdhjetë gjithashtu edhe modernizmi.

Periudha 1960-1980

Kjo është kohë e modernizmit, ultramodernizmit, ludizmit dhe avantgardes. Këto drejtime përjetojnë kulmin e tyre midis viteve 1960 dhe 1970. Të dyja vazhdojnë në drejtime të ndryshme të realizmit. Nga fundi i viteve shtatëdhjetë shfaqen fillimet e para të postmodernizmit.

Periudha 1980-1990

Kjo është kohë e postmodernizmit, i cili e menjanon modernizmin e tepruar dhe kthehet tek tradita letrare, edhe pse në një mënyrë të re të freskët dhe të detyrueshme. Në botë, ku modernistët dhe avantgardistët zbrazen dhe shkatërruan deri në fund, postmodernistët kërkojnë kuptim të ri, bukuri dhe virtute morale.

 

DREJTIMET NË LETËRSINË SLLOVENE PAS LUFTËS SË DYTË BOTËRORE

INTIMIZMI NË POEZINË E PASLUFTËS

PËRFAQËSUESIT

 

Poetët e grupit të parë të brezit të parë të pasluftës janë: Tone Pavček, Janez Menart, Ciril Zlobec, Kajetan Kovič, Ivan Minatti, dhe Lojze Krakar.

KARAKTERISTIKAT

Shënjimi intimizëm vjen nga nga latinishtja, intimus, dhe ka kuptimin e marrëdhënies së brendshme, të afërt, të besueshëm, të përzemërt, të sinqertë, miqësor (nganjëherë gjithashtu edhe erotik) ndaj dikujt; që i përket rrethit më të ngushtë e më të afërt. (Verbinec, Franc: fjalor i fjalëve të huaja, CZ (Botuesi Cankar), Lubjanë 1976)

Ivan Minatti, është një ndër të parët i cili nga poezia e luftës kaloi tek poezia personale, intime.

Iu bashkua edhe Lojze Krakar, kulmi i intimizmit në poezinë sllovene të pasluftës shënohet me botimin e përmbledhjes VJERSHAT E TË KATËRVE, më 1953. Kjo është përmbledhja e parë e të katër poetëve, që iu prezentuan bashkërisht opinionit publik , Janez Menart, Tone Pavček, Ciril Zlobec, dhe Kajetan Kovič.

Shkruajnë poezi të rrëfimit personal, të cilat sipas ndërtimit të jashtëm janë edhe më tutje tradicionale (Menart, Zlobec ) apo veç shkojnë kah format moderne, dhe vargjet bashkëkohore. Intimizëm në rrafshin stilistik do të thotë ringjallje e një romantike të re, çfarë shihet para së gjithash në metaforikë.

Të shumta e të shpeshta janë poezitë e ndjenjave intime, refleksive, elegjiake, satirike, poezi të rrëfimit lirik. Subjekti lirik është të shpshten në veten e parë dhe është identik me autorin. Temat janë rrëfime intime; konflikti mes idealit dhe botës reale ; shpresat për jetë dhe pesimizmi e zhgënjimi, si pasojë e këtij konflikti; kërkimi i kuptimit të jetës; dashuria; barra etike e njeriut bashkëkohor.

Subjekti poetik prandaj është i lëvizshëm. Tematika objektive e viteve të luftës zëvëndësohet me temat subjektive të mendimtarit intim njerëzor,emocionet dhe preokupimet e bashkëkohorës, para së gjithash e botës urbane.

 

ABSURDI (EKZISTENCIALIZMI) NË POEZINË BASHKËKOHORE

 

Absurdi (lat. Absurdus, zëkeq, pakuptim), pakuptim, i kundërt me arsyen, logjikisht i pamundshëm.

Nocioni absurd në filozofinë ekzistencialiste tregon pozitën e njeriut modern; Albert Camus në Mitin e Sizifit insistimin e njeriut në absurd e kupton si një qëndrim i ri dinjitoz të njeriut bashkëkohor.

Ekzistencializmi është tregues për rrjedhat letrare filozofike, të cilat fillojnë kah mesi i shekullit 19-të me Kierkegaard-in. Prej tij pas luftës së parë botërore u zhvillua filozofia e ekzistencës, së pari në Gjermani (Jaspers, Heidegger) dhe pastaj edhe në Francë (Sartri). Njeriun e kuptojnë si ´ekzistencë´ të renditur në një botë pa kuptim, pa ´esencë.´

Është e njohur thënia e tyre: ekzistenca vjen para ´esencës´, ose jeta është para mendimit. Sartri pohon: njeriu është ai çfarë bën nga vetja. Fati varet vetëm prej tij, plotësisht është përgjegjës për jetën e vet. Kjo lënie plotësisht në dorë të tij e njeriut, zgjon porse tek njeriu bashkëkohor dhimbje, frikë, angushti, pavendosmëri, braktisje, madje edhe zhgënjim jetësor.

 

PËRFAQËSUESIT

 

Pas luftës së dytë botërore kjo filozofi pati ndikim të madh në letërsi. Tek sllovenët ekzistencializmit iu ofruan poetët e grupit të dytë të brezit të pasluftës ; Gregor Strniša, Dane Zajc, Veno Taufer, mes tregimtarëve dhe dramaturgëve është edhe Peter Božič, Dominik Smole dhe Primož Kozak. Mes këtyre hyn edhe poeti më i rëndësishëm i tmerrit njerëzor, zhgënjimit dhe absurdit Dane Zajc.

Për nga vjetët janë moshatarë me poetët intimistë, edhe pse poezia e tyre për nga motivi tematika dhe mbarështrimi, ndryshon nga poezia intimiste.

 

KARAKTERISTIKAT

 

Poezia e absurdit është poezia jopersonale e zhgënjimit, vdekjes dhe pakuptimësisë jetësore. Subjekti lirik i vetes së parë, karakteristik për poetët intimistë, tash zëvëndësohet me subjektin pavetor lirik. Poetët e këtij grupi lëshohen në temat personale, të cilat flasin në mënyrë indirekte për vetë ata, për ndjenjat e tyre për kuptimin dhe përjetimin e botës.

Mendojnë për çështje të ngjarjeve themelore. Besojnë se, kërkimi i njeriut i është lënë pakuptimsisë së jetës, bota në të cilën jetojnë është e errët, pa shkëlqimin e bërthamës në thellësi ku prore zë pusi vdekja, tmerri, ashpërsia, indiferenca dhe krimi. Të kuptuarit e tyre të botës e paraqesin me imazhe mite dhe karaktere të botës reale dhe të trilluara, fiktive. Format e këtyre poezive janë të ndryshme; disa janë të shkruara në stil dhe vargje tradicionale, të tjerat priren kah modernizmi, e shliruar nga korrektësia sintaktike, shenjat e pikësimit, rima, ndarjet; vargu është tamam i lirë/ nuk respekton renditjen e rrokjeve të theksuara e të patheksuara/vargu i shëmbëllen prozës, substanca e vargjeve ruhet në lojën përmes ndarjeve grafike , dhe rrokjeve solemne poetike. Shpesh pjesë përbërse e vargjeve është paralelizmi i nyjeve, në te krijohet atmosferë e veçantë liturgjike dhe ritëm i brendshëm i poezisë. Disa poetë, mes tyre veçmas Veno Taufer, shpesh në mënyrë moderne parodizojnë format klasike poetike, para së gjithash, sonetin.

 

LIRIKA BASHKËKOHORE

 

Në lirikën bashkëkohore radhiten katër breza letrarë të para dhe pasluftës.

 

BREZI I POETËVE TË PARALUFTËS

 

Këtij brezi i takojnë Matej Bor, Cene Vipotnik, Edvard Kocbek dhe Jože Udovič. Të katërtit ishin pjesëmarrës të luftës nacional-çlrimtare, edhe pse qysh atëherë u takonin drejtimeve të ndryshme letrare, gjë që më së miri u duk kjo në zhvillimin e pasluftës.

Mes poetëve të paraluftës përjashtohen Edvard Kocbek dhe Jože Udovič, të cilët shkruajnë poezi bashkëkohore moderne. Këtyre u interesojnë temat metafizike; kuptimi i botës, amshimi, fundi, vdekja, dilema e njeriut midis të mirës dhe të keqes. Vargu është i lirë, herë herë i afrohet prozës poetike. Poezia del si renditje asociative. Gjuha poetike është vërtetë poetike, dhe estetiko-polisemantike.

 

BREZI I PARË I POTËVE TË PASLUFTËS

 

Morën formë dy grupe.

Grupit të parë i takojnë intimistët, që shkruajnë poezi të rrëfimit personal.

Poetët intimistë janë : Ivan Minatti, Lojze Krakar, Tone Pavček, Kajetan Kovič, Janez Menart, Ciril Zlobec.

Grupit të dytë i takojnë eksistencialistët që shkruajnë poezi jopersonale. Shumica i këndojnë temës së dëshpërimit, vetmisë së skajshme, tjetërsimit, sëmundjes fizike dhe psikike dhe vuajtjes së rëndë deri në vdekje. Për këtë shkak disa historianë të letërsisë këta i quajnë pjesëtarë të valës së zezë në poezinë sllovene. Përfaqësuesit e grupit të dytë janë : Dane Zajc, Veno Taufer, Gregor Strniša.

 

BREZI I DYTË I PASLUFTËS

 

Ky brez përfshinë një numër poetësh, të cilët dallojnë shumë mes vete. Disa shkojnë gjurmëve të poetikës të romantikës së re ripërtëritëse apo realizmit social, të tjerët janë modernistë, modernistë të skajshëm, ludistë, shkruajnë poezi fakultative, që është vetëm një lojë e lehtë e fjalëve dhe metafora të pazakonta, të tretit u takojnë avantgardistëve dhe shkruajnë poezi konkrete, që ka efektin e shkrimit figurativ dhe tingullor. Këta janë : Svetlana Makarovič, Tomaž Šalamun, Niko Grafenauer, Ervin Fritz, Andrej Brvar, Marko Kravos, Gustav Januš.

 

BREZI I TRETË I POETËVE TË PASLUFTËS

 

Poetët e këtij grupi shkruajnë poezi tradicionale dhe moderne. Nga këta duhet kërkuar bërthamën e poetëve postmodernë, të cilët në një mënyrë të re bëjnë lidhjen e traditës me modernizmin dhe kërkojnë kuptime dhe bukuri të reja.

Përfaqësuesit janë, Milan Jesih, Milan Dekleva, Ifigjenia Zagoričnik, Milan Klec, Boris A. Novak, Ivo Svetina, Denis Poniž.

 

BREZI I KATËRT I POETËVE TË PASLUFTËS

 

Këtij grupi i takojnë poetët që janë të lindur rreth viteve 1960. Shkruajnë poezi moderne dhe postmoderne, dhe këta janë përfaqësuesit : Alojz Ihan, Maja Vidmar, Uroš Zupan, Aleš Debeljak, dhe Maja Haderlap.

 

Shkrimi u huazua nga www.gradivo.e-univerza.net/.../sodobna_slovenska.ht..

 

INTERVISTË E HUAZUAR

LETËRSIA ËSHTË SHPREHJE E TRAZIMIT INDIVIDUAL TË NJERIUT

 

Përktheu nga origjinali/sllovenisht: Arif  Kutleshi)

 

Mitja Čandar (1974), u takon atyre, të cilët më të madhe kanë ndikuar në gjallërimin e skenës letrare sllovene. Ishte redaktor i ´Tribunes´, pastaj i faqeve letrare të ´Dialogi´-t të Mariborit, nga v. 1996 gjendet në krye të revistës më të suksesshme letrare në Slloveni - ´Beletrina´. Gjithashtu është një kritik dhe eseist i shkëlqyer, dramaturg, kolumnist, skenarist i dokumentarëve dhe organizues i jetës letrare. Në kuadër të shtëpisë botuese studentore të Mariborit ´LITERA´ para pak kohësh doli libri i tij i parë letrar ´Shënimet e natës´, në të cilin në shtatë eseje përpunon lirisht disa tema interesante letrare dhe jetësore.

ñ   Libri mban titullin ´Shënimet e natës´. Në hyrje shkruani se për ta krijuar këtë libër keni kaluar shumë netë pagjumë. Bëni pjesë në grupin e jo të rrallëve tek, të cilët trazimi kreativ u përvjedhet orëve të vona?

ñ   Jo vetëm që është element imi, por natën punoj më me andje. Ka që zgjohen në pesë të mëngjesit dhe kështu menjëherë koncentrohen dhe ia nisin punës, unë nëse nuk pi ndonje kafe në mëngjes nuk mund të funksionoj fare.

ñ   A ndryshojnë mendimet e natës nga ato të ditës?

ñ   Mendoj, jo. Mitologjia personale e shkrimtarit natyrisht është e lidhur me faktin si jeton dhe kur shkruan, por në të shkruar, koha e krijimit, nuk ndikon. Ditën bota është e hapur, me andje i hap vetes udhë se duhet të dal dikund, se duhet të telefonoj…Natën është qetësi, bota qetësohet dhe rrëmuja e jetës s´mund të më ndajë nga shkrimi.

ñ   Si tërësi libri është shprehje e individualizmit, që zërin e vetë më intim e gjenë në letërsi. A pajtoheni?

ñ   Pajtohem. Letërsinë e shoh si shprehje të trazimit individual të njeriut, gjë që nuk është ky një qëndrim i ri. Teoritë sociologjike, filozofike e të tjera provojnë të peshkojnë jetën e bashkësisë, kërkojnë modele të jetës kolektive të njeriut dhe me këtë rast patjetër paguajnë tagrin e kufizimit të tyre, sepse nga studimi i tyre rrjedh gjithçka që është intime dhe individuale; ëndërrimet, shpresat, malli, dëshirat. Në kundërshtim me sociologjinë dhe me filozofinë letërsia ka mundësinë dhe fuqinë, t´i rrafshojë tamam këto rrudha njerëzore individuale dhe t´i shndërrojë në atë formë që mund t´i projektojnë edhe njerëzit e tjerë, lexuesit

ñ   Çka mund të na thoshit për qëndrimin tuaj të shkrimtarit? A u krijuan esetë simbas një plani të thukët apo spontanisht? Mendoj, disa gjëra janë ndërthurur në shkrim pa qenë fare të planifikuara? Disa tema të cilat i rrahni në esetë, momentalisht janë gjithësesi në trend (multikulturalizmi, globalizmi, trupi), të tjerat prore aktuale (pushteti, historia), të tretat tema të lira ndoshta edhe banale (xhelozia, fataliteti). Si i keni zgjedhur temat për të cilat shkruani?

ñ   Kur hyn në botën letrare, disa tema të imponohen mbi pjatë si relevante, janë pjesë e debatit aktual shoqëror mbi letërsinë dhe në shumicën të duket, se duhet të diskutosh mbi to. Mua më kanë shqetësuar tema paksa , për dikend ndoshta bizare dhe të paqena; gjatë nuk kam qenë i bindur se ndonjëherë do t´ia dal me përgjegjësi t´i përimtësojë. Njëra prej këtyre detyrave është për shembull mendimi mbi shkrimtarët Franz Kafka dhe Henry Miller si dy parime jetësore: Miller m´është dukur si parim i të dehurit letrar, i hapur në jetë, Kafka si parim i narkomanit letrar, i cili është tërësisht i distancuar nga jeta, gjë që sigurisht që shprehet qartë në letërsitë e tyre. Tema tjeter “e paqenë” është marrdhënia mes intelektualit racionalist dhe femrës iracionale fataliste. Para se gjithash më ka lindur pyetja, në cilën gjuhë mund t´i përpunoja këto tema. Eseistika u tregua si zgjidhje ideale, sepse është e individualizuar dhe lloj i lirë, mundëson më mirë një gjuhë personale, mund ta vjelësh, përdor nocione dhe shprehje të tilla teorike, të cilat të qëndrojnë afër, të tjerave u hap udhë. Një liri e tillë në monografinë shkencore nuk është e mundur, në eseistikë “inkonsekuenca” lejohet dhe dëshirohet.Shkrimi ka rrjedhur plotësisht spontanisht, intuitivisht. Disa gjëra të caktuara i kisha në mendje edhe para fillimit të shkrimit, konturat themelore tematike i kam parandjerë, shumëçka ka hyrë në ese plotësisht mbas përfundimit, janë gërshetuar p.sh. filmi dhe librat, të shikuar e të lexuara gjatë kohës sa shkruaja. Shkrimi ishte udhëtim, hulumtim. Natyrisht më vonë jam marrë shumë gjithashtu edhe me strukturen e eseve të veçantë, sepse jam përndryshe një shahist. Krijimi i këtyre eseve ishte një kombinim i iracionales dhe rendit.

ñ   Në eseun e parë të folurit letrar qëndron kundër utopisë historike?

ñ   Letërsia është gjithmonë në opozitë ndaj çfarëdo utopie, individuale apo kolektive. Njerëzit modern pothuajse nuk do të mund të jetonin pa vizionet e përbashkëta të së ardhmes pozitive të shoqërisë, ky vizion duhet të përmbajë rend dhe strukturë të qartë. Mbi këtë bazohen të gjitha utopitë perëndimore, le të jetë ky komunizmi, nacizmi, a demokracia. Letërsia flet për një tjetër histori, në ballë vë individualistin, të cilit shumë herë i dalin detyra të paparashikueshme dhe çdo hap i tij në ardhmëri humb në mjegull. Letërsia flet për dridhjet personale të cilat nuk mundesh kurrë t´i ngjitësh në vizione të ardhmërisë kolektive

ñ   Fabula e dashurisë mes James Joyce-it dhe Nores së tij është një burim i pasur i frymëzimit për shkrimtarët sllovenë, për natën e tyre në stacionin hekurudhor të Lubjanës kanë shkruar përmbledhja të tëra. Një tjetër anë e kësaj fabule ju ka frymëzuar juve, dhe përndryshe fakti fare shpirtëror, e cila gjykuar sipas korrespondencës së tyre karektirizon marrdhëniet në fillim, deri te një trup i lakuriqësuar, mbi të cilen bie trup e tëthuer humori miqësor në llogari të pavetëdijes së saj të dikurshme?

ñ   Kjo ngjarje e dashurisë simbas të gjitha hulumtimeve shkencore të Joyce-it më duket se është e padenjë, dhe më ka irituar së tepërmi. Kjo është në të vërtetë një ngjarje kurioze, për këtë mësojmë nga korrespondenca e tyre. Ishin njerëz të cilët duanin që sëbashku ta përshtegtonin jetën; ai ishte i arratisur nga atdheu dhe nga mentaliteti i kontekstit të tij i cili e kufizonte atë, ajo bashkështegtare e tij e vetme në këtë udhë. Dramatika e korrespondencës së tyre ka një rrjedhë interesante: në fillim ai e përshkruan atë me shprehje shpirtërore, kur thotë se në fillim të lidhjes së tyre ajo kishte edhe miq të tjerë, dhe e cilëson atë si të përdalur e me shprehje fyese. Në marrdhëniet e tyre papritmas hyn gjuha seksuale, trupore. Edhepse për mua kjo ngjarje është interesante para së gjithash , sepse flet gjithashtu edhe për letërsinë xhojsiane, mbi atë se si ka devijuar nga fillimet spirituale (fundja ai kishte një edukatë jezuite) në ato tokësore, kaotike, erotike. Uliksi është erupcioni i këtyre ndjeshmërive jo vetëm ndaj raportit me gruan, porse ndaj raportit me botën. Edhepse Joyce nuk ishte burrë erotik dhe senzual, por më shume brenda këtij shkaku senzual ruante koncentrimin spiritual, të cilin e thotë përmes angazhimit të tij të madh për formën.

ñ   Me trupin e njeriut mjaft intensivisht po merret i ashtuquajturi arti bashkëkohor, mungesë me gjasë është, që trupi është temë mjaft relative dhe mjaft e shpeshtë letrare. Mbi këtë tërheq vëmendjen eseu, në të cilin flisni mbi romanin e Michela Houellebecqa, Breta Bastona Elisa, dhe dramaturges Sarah Kane?

ñ   Në përformansat, shpesh trupin duam ta skandalizojmë. Edhe letërsia shpesh provon të paraqitet si skandal, si shok, vetë shoku simbas mendimit tim nuk është i mjaftueshëm për artin. Disa autorë, të cilët shkruajnë mbi trupin, ishin tepër të skandalizuar; të gjithë pyesnin, nëse shkrimi i tyre ishte në nivel, nëse ishte moralisht i përceptueshëm, dhe nëse diçka do të vlente për shoqërinë tonë, anën artistike të veprave të tyre e kam marrë në shqyrtim, mbi atë që kam dashur ta tërheq vemendjen. Para së gjithash më ka interesuar, çfarë na zbulojnë për trupin. Teza ime është, që na japin vizionin e tyre të padyshimtë - trupin si strehimore e fundit e autenticitetit të mundshëm, gjë që nuk është plotësisht joproblematike.

ñ   Eseizmi i tipit të tillë në kohë të fundit në Slloveni nuk është gjithaq i shpeshtë?

ñ   Nga autorët e rinj eseistikë bashkëkohorë shkruajnë po e zëmë Tomo Virk, Matevž Kos ndoshta edhe ndonjë tjetër, mes të vjetërve të tillë kishte shumë -më parë më kujtohet Marjan Rožanc, i cili ka shkruar me një lehtësi të jashtëzakonshme, njëkohësisht mjaft qartë dhe rrëmbyeshëm.Te eseu duhet të arrihet njëkohësisht liria dhe obligimi, gjë që është vështirë. Shumica e shkrimtarëve sllovenë më me dëshirë fshihen mbas kritikës letrare, mbas teorive të rënda apo mbas pamfletizmit. Në botë eseistika letrare gjithkund është një lloj i zakonshëm - le t´i përmend disa shkrimtarë të shkëlqyeshëm: Czeslav Milosz, Octavio Paz, Zbigniew Herbert.

ñ   Ndoshta problemi qëndron në atë se tek ne nuk ka gjithaq shkrimtarë të mëdhenj?

ñ   Më parë do të thosha se problemi qendron tjetërkund. Tek ne është rrënjosur bindja, që gjërat më përpara duhet të thuhen bindshëm teorikisht, tek pastaj mund të bisedohet mbi (kë)to, në mënyrë të lirshme. Tashti kur janë vënë këta gur të paluajtshëm teorikë me Dušan Pirjevc, Anton Ocvirk, Janko Kos dhe të tjerët, ndoshta ndihet nevoja për shkrimet të një dore më të lirë.

ñ   Dëgjojmë, që veç po përgatisni esetë mbi letërsinë sllovene?

ñ   Në librin tim të parë u kam ikur referencave sllovene, në të ardhmen me andje imtësisht, lirshëm eseistikisht do ta përpunoj kontekstin slloven, traumat sllovene, vizionet etj. Këto tema më interesojnë në qendrimet individuale tek shkrimtarët tanë të mëdhenj, siç janë Jančar, Kovačič, Zupan, šeligo. Do të rrëfej me kënaqësi, çfarë pozicionesh janë të mundshme gjithashtu në kontekstin slloven.

ñ   Si u përvodhen trenat në shkrimet tuaja? Audhëtoni me qejf me ta?

ñ   Mjeti më i adhuruar imi i udhëtimit janë trenat. Në ta gjej metaforen e madhe, janë metafora të shpresës, mallit, udhëtimet në largësi. Herë mbas herë më kaplonin poashtu ndjenja të errëta lidhur me ta, siç shkruan në romanin ´Romani i një të pafati´ nobelisti Imre Kertesz, i ngarkonin njerëzit dhe i dërgonin në kampet e përqendrimit. Njësoj si utopia naciste ashtu edhe ajo komuniste nga treni e bënë mjetin, nga i cili nuk mund me të zbresësh dhe i cili të shpie në vdekje. Marrë nga DELO. Bisedoi: Valentina Plahuta.

Pas Luftës së II -të botërore letërsia shqiptare në Republikën e Shqipëri së eci në një rrugë mjaft të vështirë e komplekse.

                               Shkruan Flori Bruqi,PHD

 Karakteristikë kryesore e kësaj periudhe është shkëputja jo e natyrshme e letërsisë nga tradita e saj dhe ndikimi i fuqishëm, po ashtu jo i natyrshëm, që ushtroi mbi të përvoja krijuese e metodës së realizmit socialist. 

Veçoria tjetër, mbase më e rëndësishme dhe me pasoja më të rënda, është se letërsia shqiptare do të zhvillohej e ndarë nga një kufi politik brutal dhe kufizimet e një regjimi diktatorial. 

Kështu do të kemi: letërsi të zhvilluar brenda kufirit të shtetit shqiptar; të shqiptarëve në përbërje të ish Jugosllavisë, kryesisht në Kosovë dhe në Maqedoni, si dhe të shqiptarëve të diasporës.

 Këto karakteristika ndikuan fuqishëm në rrjedhën e letërsisë shqiptare në përgjithësi, si dhe në fizionominë, strukturën artistike apo frymëzimin tematik të saj. 

Gjatë katër dhjetëvjetëshave të parë të shekullit XX e sidomos gjatë viteve 1920 e 1930 letërsia shqiptare pari një zhvillim të hovshëm dhe të gjithanshëm. 

U rrit si numri i krijuesve, ashtu dhe numri i veprave letrare të botuara, të cilat u ngritën në një shkallë më cilësore artistike, duke krijuar premisat për një komunikim më të afërt me përvojat e përgjithshme letrare në Evropë. 

Përmes shkrimtarëve të talentuar, të shkolluar nëpër qendra të ndryshme të Evropës, në letërsinë shqiptare filloi të depërtojë fryma e drejtimeve dhe e ndjeshmërive të reja krijuese letrare të kohës.

Siç dihet, gjatë këtij harku kohor shkrimtarë të mëdhenj të letërsisë shqiptare, si:Atë Gjergj  Fishta, Faik Konica, Fan S .Noli,

Lazgush  Poradeci, Ernest Koliqi, Millosh Gjergj Nikolla- Migjeni, Mitrush Kuteli, shënuan disa nga kulmet më të larta të letërsisë shqiptare, në llojet dhe zhanret e gjinive të ndryshme.

 Në këtë kontekst letrar llojet e gjinisë lirike do të jenë ato që përparojnë, por një hov të dukshëm do të marrin edhe llojet epike, drama, kritika dhe teoritë letrare.

Krejt ky fluks i pasur krijuesish të talentuar të moshave të ndryshme, të nxitur dhe të mbështetur nga shtypi periodik letrar i drejtimeve dhe i shkollave të ndryshme, do të vazhdojë, thuajse po me këtë ritëm dhe gjatë pjesës së parë të viteve 1940.

 Për çudi, jehona e hovit të tillë krijues nuk u ndërpre menjëherë pas përmbysjes së pushtimit nazist dhe vendosjes së pushtetit komunist. 

Pati një tolerancë gjatë ditëve të para të pushtetit të ri ndaj frymës së lirë, liberale në krijimtarinë artistike, e cila do të vazhdojë ta ketë këtë fat edhe për dy-tre vjet. 

Por siç dihet, tanimë nuk ishte më ai rreth individualitetesh të jashtëzakonshëm krijuesish të viteve 1930. 

Fan S.Noli e Ernest  Koliqi do të vazhdojnë të krijojnë nëpër Evropë e Amerikë, por të shkëputur totalisht nga letërsia në Shqipëri dhe pa kurrfarë ndikimi mbi të.

 Lasgush Poradici  kishte pushuar së krijuari. Millosh GJergj Nikoll-Migjeni dhe Gjergj Fishta nuk ishin më. 

Nga ky rreth kolosësh të letërsisë shqiptare, vetëm MItrush Kuteli do vazhdojë të jetë vazhdimi i natyrshëm i letërsisë së Pasluftës duke botuar sa herë i hiqej çensura

. Do të vazhdojnë fare ndryshe krijimtarinë e nisur që më parë: Petro Marko, Vedat Kokona, Shefqet Musaraj, Fatmir Gjata, Sterjo Spasse, Nonda Bulka, Dhimitër Shuteriqi etj. 

Nga poetët që krijuan në vitet e para të çlirimit dhe që krijimtaria e tyre pati jehonën e entuziazmit kolektiv të këtyre viteve, janë: Aleks Çaçi, Luan Qafëzezi, Llazar Siliqi etj.

 Kështu, pas luftës dhe gjatë viteve 1950 do të duket qartë orientimi i ri në fushën e letërsisë shqiptare, si në rrafshin tematik, dhe në atë të përvojave dhe të metodave e prosedeve krijuese. 

Tematikisht letërsia u përqëndrua kryesisht, në jehonën e lirisë së fituar nga Lufta Nacionalçlirimtare, kurse ngjyrimi i aktualitetit dhe i botës reale u reduktua kryesisht në bardhë e zi. 

Si përvojë shkrimi, veprat letrare të kësaj periudhe shpesh do të qëndrojnë ndërmjet gjuhës së rrëfimit letrar dhe atij propagandistik. Kryesisht këtë vulë proceduese kanë romanet e para gjatë viteve 1950. 

Po kaq skematik ishte dhe mendimi kritik zyrtar i asaj kohe, që do ta përkrahte këtë letërsi. 

Nga fundi i viteve 1950, e sidomos me fillimin e viteve 1960, pra pas një dekade e gjysmë që nga çlirimi, do të bëhen hapat e parë për ta nxjerrë nga ky shabllon letërsinë shqiptare.

 Në këtë kontekst duhet përmendur, pikërish viti 1958, kur Petro Marko do të botojë romanin e tij të parë "Hasta la Vista", që sjell një tjetër tematikë në romanin shqiptar, një tjetër frymë dhe ndjeshmëri në paraqitjen e personazheve (tanët dhe të huajt). 

Dy vjet më vonë ai do të botoië dhe romanin "Qyteti i fundit" me prirje për të shmangur skematizmin. 

Pas tij Ismail Kadare boton romanin "Gjenerali i ushtrisë së vdekur" (1962), që, shtegun e paralajmëruar nga romanet e Petro Markos, do ta ngrejë në një nivel ndërkombëtar.

 Pas romaneve të dy autorëve të përmendur, gjatë viteve1960, Jakov Xoxa do të botojë romanin "Lumi i vdekur" që, nga një aspekt tjetër procedura, do të konsolidojë prirjen e romaneve shqiptarë, për të kërkuar rrugë të reja në paraqitjen e botës shqiptare. 

Pas Jakov Xoxës do të paraqitet Dritëro Agolli me një seri romanesh, Dhimitër Xhuvani, Ali Abdihoxha, Skënder Drini, Sabri Godo, Vath Koreshi etj., ndërsa majën e poezisë lirike do ta zenë Fatos Arapi, Ismail Kadareja dhe Dritëro Agolli, të cilët do të çelin një rrugë të mbarë dhe për një brez poetësh të rinj të talentuar si: Dhori Qiriazi, Bardhyl Londo, Xhevahir Spahiu, Frederik Rreshpja, Natasha Lako etj.

Si reflektohet mosnjohja e tjetrit në letërsinë shqipe, serbe, kroate?

A është mosnjohja e gjuhëve një prej shkaqeve për të menduar se tjetri është armiku ynë? Si reflektohet mosnjohja e tjetrit në letërsinë shqipe, serbe, kroate? Dhe kush po përkthen më së shumti vepra serbe në shqip?

"A keni ndonjë vepër të ndonjë autori nga Shqipëria apo Kosova?”, ishte pyetja që i kemi shtruar shumë botuesve dhe librarive në Beograd, Novi Sad, Sarajevë dhe Banjallukë. Përgjigjet më të shpeshta ishin: "Jo", ose "të shikoj pak... Jo”. 

Vladimir Manigoda nga shtëpia botuese serbe "Kontrast" thotë: "Nuk ka mjaft përkthime, si pasojë nuk ka ndonjë industri serioze botuese që do të zgjonte interesimin për autorët e gjuhëve të tjera të rajonit. Matija Boshnjak nga shtëpia botuese Connectum (Sarajevë) mendon se në kuptimin letrar apo distributiv nuk ekziston ndonjë pengesë serioze për të gjetur vepra të autorëve shqiptarë në libraritë e Bosnjë-Hercegovinës. "Por kërkohet një punë shumëvjeçare për të afirmuar ndonjë autor në ndonjë kulturë të caktuar, që ai të ketë një reputacion, në mënyrë që librat e tij të lexohen shumë dhe shiten mirë”, thotë Boshnjak për Deutsche Wellen.

Ndërsa Jeton Neziraj mendon se rrjeti distributiv është shkatërruar dhe se të gjitha ngjarjet e rëndësishme tani ndodhin në Prishtinë. "Do të thosha se libraritë në Kosovë janë të hapura për autorë nga rajoni, por shtrohet pyetja: A ka ndonjë interesim për këto vepra dhe si do të shiteshin ato? Shitja në të shumtën e rasteve është shumë e dobët. Pikërisht për këtë shkak librat që kemi përkthyer ua kemi falur bibliotekave të qyeteve”, thotë Neziraj .

Tregu apo ideologjia?

Qerim Ondozi, përkthyes nga Kosova, shpesh bashkëpunon me Connectum nga Sarajeva por edhe botues të tjerë. Aktualisht është duke përkthyer "Dnevnik selidbe” (Ditari i shpërnguljes), të autorit Xhevad Karahasan. Ondozi ia ka ofruar këtë titull së pari botuesit Koha Ditore, por ai e ka refuzuar me shpjegimin, se nuk është mjaft atraktiv në kuptimin komercial. "Kur bëhet fjalë për përkthimet nga gjuhët boshnjake, serbe dhe kroate në shqip dhe anasjelltas, një punë të madhe është duke bërë organizata joqeveritare "Qendra Multimedia". Botuesit e tjerë nuk janë seriozisht të interesuar, përveç disa botuesve në Shqipëri. Me fjalë të tjera, botuesit shqiptarë bëjnë shumë përkthime dhe pastaj i eksportojnë këto libra në Kosovë, ndaj botuesit në Kosovë nuk kanë tepër shanse të zhvillohen në këtë drejtim”, thotë Ondozi .

Ben Andoni, përkthyes nga gjuha shqipe në serbisht, mendon se veprat në gjuhën shqipe përkthehen shumë rrallë në Serbi, ndërsa veprat në gjuhët e ish-Jugosllavisë përkthehen shpesh në Shqipëri. Andoni i ka përkthyer vullnetarisht veprat e disa autorëve dhe më pas ka kërkuar shtëpi botuese.

"Ekzistojnë tri lloje të bashkëpunimit dhe financimit. Njëri lidhet me fondacionin „Traduki", pra me financimet nga Gjermania, por në bashkëpunim me ministrinë e Kulturës në Serbi, Shqipëri dhe vendet e tjera. "Traduki” ka merita të mëdha për zhvillimin e bashkëpunimit në vendet e Ballkanit. Burimi i dytë i financimit është Ministria e Kulturës dhe Informimit në Republikën e Serbisë dhe Ministria e Kulturës në Shqipëri, e cila financon pak më rrallë. Ndërsa forma e tretë e financimit bëhet përmes projektit "Evropa kreative", që është një program i Bashkimit Evropian”, shpjegon Andoni.

Jeton Neziraj, shkrimtar, skenarist dhe drejtor i Qendrës Multimedia thotë se organizata e tij joqeveritare nuk është mbështetur kurrë financiarisht nga ndonjë burim publik financiar në Kosovë. Për publikimin e ndonjë vepre të autorëve shqiptarë apo për përkthime nga gjuha serbe, boshnjake, kroate apo malazeze në shqip, pohon Neziraj.

Rivendosja e lidhjeve

"Me përkthimin në shqip të veprave të autorëve nga Serbia është kompromentuar reputacioni ynë në një farë mënyre tek të punësuarit në Ministrinë e Kulturës, libraritë dhe botuesit. Përkthimi i letërsisë nga gjuha serbe në shqip paraqet një lloj akti vetëvrasës për përkthyesin. Por edhe kjo po ndryshon ngadalë, në veçanti kur dihet se shumë botues nga Shqipëria interesohen shumë për përkthimin e veprave nga gjuhët e ish-Jugosllavisë në shqip. Pengesat e vjetra po largohen, por shumë ngadalë”. 

Para nëntë vitesh "Qendra Multimedia” në Prishtinë dhe "Beton” në Beograd kanë botuar antologjinë e letërsisë shqipe dhe serbe, në dy vëllime: "Nga Beogradi me dashuri" dhe "Nga Prishtina me dashuri”. "Qendra Multimedia” dhe "Krokodil” nga Beogradi kanë organizuar edhe festivalin e parë shqiptaro-serb me titull "DO YOU READ ME”, në Mitrovicën e Jugut. Ato kanë pasur edhe një projekt të përbashkët dyvjeçar me titull "Neighbors”, i cili për qëllim kishte rrjetizimin e skenës letrare në Kosovë dhe Serbi dhe shkëmbimin mes këtyre dy vendeve, përmes festivaleve të shtëpive botuese "Krokodil” dhe "Polip” si dhe projektit "Reading Balkans”. Vladimir Arsenijeviq, drejtor kreativ, pohon se "Krokodil” është duke kërkuar donatorë që do të mbështesnin këto projekte. Në kuadër të projektit "Reading Balkans”, këtë vit në Prishtinë do të organizohet prezantimi i autorëve Jasna Zhmak nga Kroacia, Zlatko Pakoviq nga Serbia dhe Jean Lorin Sterian nga Rumania, thotë Arsenijević.

Sasha Qiriq, kritik letrar dhe publicist, ka analizuar veprat e autorëve nga Kosova dhe Shqipëria, që janë përkthyer në gjuhën serbe pas vitit 2000. Në përmbledhjen "Figura e armikut - rimendim i raporteve shqiptaro-serbe”, Qiriq vëren se në asnjë vepër të përkthyer në gjuhën serbe nuk ekziston ndonjë shembull i miqësisë ndëretnike apo lidhjeve të dashurisë. Qiriq megjithatë mendon, se shembujt e satirës kritike ndaj autoritarizmit politik dhe konservatorizmit patriarkal, si dhe shembujt e tolerancës fetare dhe kundërshtimit të revanshizmit, paraqesin themel të mirë për kuptimin më të mirë të tjetrit në raportet shqiptaro-serbe. "Kjo vlen edhe për mundësinë e transformimit të një personi nga kategoria e armikut (induktiv) dhe të panjohurit të rrezikshëm në kategorinë e fqinjit, me mundësinë e rivendosjes së bashkëjetesës dhe bashkëpunimit”, konstaton Qiriq.

Samitin në Tiranë e udhëhoqi Skizofreni e jo Kryetarja e Komisionit Evropian, Ursula von der Leyen

  

Kryetarja e Komisionit Evropian, Ursula von der Leyen gjatë konferencës së përbashkët për samitin BE-Ballkani perëndimor tha se dot u dha një mesazh i qartë, ai I të qenit së bashku.

Von der Leyen: Mbështetja jonë për rajonin vjen vërtet nga zemra. Duhet të punojmë së bashku. Ne nuk duam jetën, por të jetojmë jetën së bashku, faleminderit për këtë samit të mrekullueshëm. Një mesazh aq I qartë në këtë samit i të qenit së bashku, një samit partneriteti me biseda të thella, të qarta e të sinqerta, ne diskutuam shumë tema. Një temë madhore është se ne dëshirojmë të përballemi me sfidat që ka nisur Rusia në Ukrainë, për ne është e rëndësishme që së bashku me miqtë tanë nga BE, të reflektohet edhe në Ballkan çfarë ne bëjmë në BE. Fakti që familjet, bizneset do të kalojnë vështirësi, 1 mld euro për sektorin e energjisë, 500 mln mbështetje buxhetore që në formë të shënjestruar u shkojnë familjeve në nevojë dhe bizneseve. 500 mln euro mbështetje për infrastrukturën, që të bëhen investime për energjinë e së ardhmes, e rinvoueshme, më e mirë, më e gjelbër që prodhohet në vendin tonë, mundëson edhe vende pune të reja, ne dje miratuam 6 projekte të ndryshme që shkojnë nga fermat fotovoltaike, energjia m e erë, rehabilitimi I hidrocentraleve, theksi vihet edhe tek investime për spitale, shkolla me anë të një sistemi efikas të energjisë, kjo është një pjesë e saj, ky plan ekonomik po ecën në drejtimin e duhur, gjëja tjetër ka të bëjë me situatën në të cilën shihet marrëdhënia mes BE dhe Ballkanit Perëndimor, kemi parë progres, u bë konferenca e parë mes Shqipërisë dhe Maqedonisë së Veriut, një hap historik për çeljen e negociatave. Ne komisioni kemi rekomanduar dhënien e vendit kandidat edhe të Bosnjës dhe pritet marrja e një vendimi nga Këshilli. Ka edhe një çështje tjetër të rëndësishme. Dua t’ ju përgëzoj shumë për ecurinë që ka pasur përparime, një gjë e mirë për rajonin të cilat theksojnë lirinë për të punuar, të gjitha temat të rëndësishme për qytetarët të cilat theksojnë rëndësinë e këtij samiti. Migracioni ka qenë një sfidë që jeni përballur, me interes të plotë dhe të përbashkët, këtu bëhet fjalë menaxhimin e emigracionit, një plan veprimi për të rritur bashkëpunimin reciprok, është një sfidë e përbashkët dhe do e menaxhojmë së bashku në mënyrë që të mbahen regjimet pa viza. Kjo çështje ka të bëjë me rininë dhe e di se sa e rëndësishme është për ju. Ju keni qenë të parët që më keni thënë që janë shanset për të rinjtë. Universitetet e BE do të mund të bëhen pjesë e BE që do të thotë që studentët e Evropës do të mund të studiojnë në vende të tjera në formë virtuale. Nga ana ime është një gjë që shpresoj që në një nga samitet e tjera do të them ja e arritëm këtë gjë.

Turp për mediet ndërkombëtare....Mediat e huaja, jehonë sulmit ndaj Berishës: Edhe i gjakosur foli në tubim!

 

  

Goditja me grusht e kreut të opozitës shqiptare, Sali Berisha, është pasqyruar në disa media të huaja si një ngjarje tronditëse, ndërsa përmendet edhe mosha e liderit opozitar.

Kreu i partisë demokratike u sulmua gjatë një proteste antiqeveritare të mbajtur pranë një samiti të liderëve të Bashkimit Evropian dhe homologëve të tyre nga Ballkani Perëndimor në kryeqytetin shqiptar. Berisha, 78 vjeçar, një ish-president dhe ish-kryeministër i vendit, po drejtonte qindra protestues të cilët ishin duke ecur drejt zonës së samitit i shoqëruar nga ish-presidenti Ilir Meta kur një burrë doli nga turma dhe e goditi me grusht në fytyrë, thotë Star Tribune që ka shpërndarë një lajm të Associated Press.

Agresori është ndaluar nga truprojat, thuhet më tej, ndërsa nënvizohet se nuk dihet arsyeja e gjestit të tij. Reuters ndërkohë thekson se sulmuesi u rrah keq nga mbështetësit e Berishës e u arrestua nga policia. Agjencia e njohur e lajmeve e vë theksin po ashtu tek fakti që lideri opozitar, pavarësisht se ishte gjakosur dhe tronditjes që mund të ketë pësuar nga sulmi, e mbajti siç pritej, fjalën në tubim.

Opozita po protestonte ndaj korrupsionit të pretenduar të kryeministrit Edi Rama, të cilin e fajëson edhe për krizën e kostos së jetesës në vend dhe eksodin e të rinjve shqiptarë që largohen për një jetë më të mirë në vendet e Europës Perëndimore, vazhdon njëri prej shkrimeve. Shqipëria ka parë një rritje prej më shumë se 8% të çmimeve këtë vit, veçanërisht për ushqimet bazë dhe karburantet pas pushtimit rus të Ukrainës. Rama pretendon se kabineti i tij e ka mbajtur inflacionin të ulët krahasuar me inflacionin dyshifror kudo në Evropë dhe ka vënë në dukje se qeveria subvencionon energjinë elektrike për familjet dhe bizneset e vogla.

“Autori, agjent i policisë kriminale”, Rrumbullaku: Nuk është pjesë e strukturave të Policisë së Shtetit

 

   

Kryepolici i shtetit shqiptar Muhamet Rrumbullaku duhët të jap dorëheqje dhe në vend të tij të emrohet gjeneraal Bajram Ibraj

Drejtori i Policisë së Shtetit, Muhamet Rrumbullaku është shprehur se dhunuesi i ish-kryeministrit Sali Berisha nuk ka qenë dhe nuk është pjesë e strukturave të Policisë së Shtetit.

Ai ka përgënjeshtruar Berishën, i cili e cilësoi autorin “agjent të policisë kriminale”.

Ish-kryeministri u shpreh se Gert Shehu është vërtet kontingjent në rrethet e trafikantëve, por zyra e kryeministrit nxitoi “të shpërndante me urgjencë këtë dokument shëndetësor për të.

Sipas tij, kjo dëshmon se gjithçka ishte e përgatitur.

Rrumbullaku: Nuk është dhe nuk ka qenë pjesë e strukturave të shtetit nuk është shërbyer si i infiltruar, sqarojmë se dokumenti që vërteton gjendjen e shëndetit mendor është vënë në dispozicon nga familjarët për mediat, ndërkohë sigurojmë deputetin Berisha që policia e shtetit është angazhuar për zbardhjen sa më të plotë të rrethanave.

31-vjeçari Gert Shehu goditi me grusht Berishën këtë të martë, gjatë protestës së organizuar nga opozita. Pas këtij akti të rëndë, ai është dhunuar nga bodygradët e Berishës dhe simpatizantë të tjerë që ishin të pranishëm.

Menjëherë pas ngjarjes, në media qarkulloi një dokument ku përcaktohej  diagnoza klinike e tij, e cila ishte vënë në dispozicion nga familjarët, ku tregohej se ai vuan nga çrregullime psikotike dhe trajtohej prej vitesh.

Policia ka sqaruar se autori ka precedentë të mëparshëm kriminalë, për plagosje, prishje të qetësisë publike dhe në fushën e narkotikëve.

DEKLARATA E PLOTË

Për të gjithë punonjësit e Policisë së Shtetit dhe të agjencive të tjera ligjzbatuese, të angazhuar për sigurinë dhe mbarëvajtjen e Samitit BE – Ballkani Perëndimor, këto ishin orë të gjata pune në krye të detyrës, por edhe një akt krenarie, pasi një event i rëndësishëm, siç është ky samit, u përmbyll me sukses.

Falë masave të sigurisë së lartë, punimet e Samitit u zhvilluan me sukses të plotë. Gjej rastin të përcjell 2 mesazhe falënderimi, së pari për të gjithë punonjësit e Policisë, për angazhimin dhe përkushtimin e tyre, si dhe një falënderim të posaçëm për qytetarët, që treguan durim, pasi shumë akse rrugore që ishin brenda perimetrit të sigurisë, na u desh t’i mbanim të bllokuara për shumë orë.

Gjithashtu, Policia e Shtetit mori masa për të garantuar rendin dhe sigurinë gjatë tubimit që u zhvillua sot në mesditë, të lajmëruar nga opozita.

Në lidhje me incidentin e ndodhur ndaj deputetit Sali Berisha, sigurisht incident i paprecedent dhe plotësisht i dënueshëm, Policia e Shtetit sapo u njoh me ngjarjen e shëmtuar, reagoi menjëherë duke ndaluar agresorin.

Edhe aktualisht po vazhdojnë hetimet, nën drejtimin e Prokurorisë së Tiranës, për të përcaktuar dinamikën e zhvillimit të kësaj ngjarjeje dhe motivet e saj.

Në lidhje me deklaratat e deputetit Berisha në konferencën për shtyp, gjatë së cilës pohoi se 31-vjeçari, Gert Shehu është agjent i Policisë Kriminale, dhe se është përdorur për të kryer akt dhune ndaj tij, sqarojmë opinionin publik se:

Shtetasi Gert Shkëlqim Shehu, i vitlindjes 1991, nuk ka qenë ndonjëherë dhe nuk është agjent i Policisë Kriminale nga asnjë strukture e Policisë së Shtetit.

Gjithashtu ky shtetas nuk është përdorur asnjëherë nga shërbimet e Policisë së Shtetit si i infiltruar apo si burim informacioni.

Sqarojmë se dokumenti që vërteton gjendjen e shëndetit mendor të shtetasit Gert Shehu, është vënë në dispozicion të medias nga vetë familjarët e të riut.

Policia e Shtetit shpreh keqardhje dhe përgënjeshtron këto deklarata, të cilat nuk ndihmojnë në zbardhjen e plotë të së vërtetës.

Ndërkohë, sigurojmë deputetin Berisha, se Policia e Shtetit nën drejtimin e Prokurorisë, është e angazhuar maksimalisht, në zbardhjen sa më parë dhe në mënyrë të plotë ,të të gjitha rrethanave të ngjarjes.

Faleminderit.

Serbët zgjerojnë bojkotin! Ikin nga institucionet edhe të zgjedhurit në komunat jugore të Kosovës

 

  

Serbët e komunave jugore të Kosovës duket se do t’u bashkohen atyre të veriut në bojkotimin e institucioneve të vendit. 

Kryetari i Komunës së Shtërpcës, Dalibor Jevtiç ka deklaruar se ekziston mundësia e dorëheqjes nga institucionet, por që janë në pritje të direktivave nga Beogradi.

Në këtë pikë, Qeverisë së Kosovës i kërkohet dialog me serbët për të mos u kthyer mbrapa në procesin e integrimit të tyre.

Megjithatë, deri tash një dialog i Qeverisë Kurti me serbët mungon dhe dorëheqjet e tjera thellojnë edhe më shumë situatën.

Ndërkohë që çështja e kthimit të serbëve në institucione tashmë është temë diskutimi në dialog, që mund të përdoret edhe për themelimin e Asociacionit të Komunave me Shumicë Serbe.

Përpos katër komunave veriore, në Kosovë serbët janë shumicë edhe në Ranillug, Partesh, Kllokot, Shtëprcë, Graqanicë dhe Novobërdë. Dorëheqjet e mundshme do të bënin jofunksionale 10 komuna ku shumicë e banorëve janë serbët.