Izet Shehu lindi në Lushnjë më 15.12.1942.Mbaroi gjimnazin në Lushnjë më 1960, ndërsa studimet e larta në Universitetin e Tiranës, Fakulteti Histori-Filologji, dega gjuhë letërsi shqipe.
Më 1995 ka kryer Kolegjin e Mbrojtjes së Shqipërisë. Ka punuar si mësues i gjuhës dhe i letërsisë shqipe në Lushnjë dhe Elbasan.Krijimtarinë letrare e nisi qysh në bankat e shkollës. Botoi dendur gjatë viteve gjashtëdhjetë, por, për shkak të biografisë politike, pasi iu pezullua vëllimi poetik “Gjaku im”, do t’i hiqej përfundimisht e drejta e botimit deri në vitin 1990.
Është një prej inicuesve dhe themeluesve të Partisë Demokratike dhe në vitin 1991-1996 u zgjodh deputet i kësaj partie në Kuvendin e Shqipërisë. Është dekoruar si mësues me urdhrin “Naim Frashëri të klasit I” dhe me medaljen “Pishtar i demokracisë”.
Pas viteve ’90-të boton artikuj, polemika, ese, prozë e poezi në disa nga organet më të rëndësishme kombëtare.
Ka botuar këto libra:
“Çiltërsi lirike”, përmbledhje poetike
“Vjeshtë njerëzore”, përmbledhje poetike
“Ëndrra trëndafilash në borë”, përmbledhje poetike
“Brohorima e një dimri”, përmbledhje me tregime dhe novela
“Troku i fatit të verbër”, përmbledhje poetike
“Mjegulla e trishtimit”, përmbledhje me tregime
“Fatkeqja e bukur”, novelë
Perëndimi në zabelin plak”, përmbledhje me tregime
“Mbi qerpikë çlodhet agu”, përmbledhje me poezi
“Drithërime muzgu”, përmbledhje poetike
SOT
Sot, në moshën gjashtëdhjetetrevjeçare,
Shpall para jush të vërtetat e shpirtit tim:
Pasi kapërceva lumenj, detra, male
Kuptova mirë çdo të thotë triumf e dështim.
Sot, kur ndjehem i zhveshur si lisi në bjeshkë,
Ku krihet e hirtë një re e pikëlluar,
Ku grinden e ndërzehen erërat në vjeshtë,
Ku gjak kaltëror rrjedh mbi peisazhin e cunguar.
Sot, kur nga duart e mia të mpira breron shi,
Kur rrëke dhimbjesh shkasin gjetheve të rëna,
Kur qajnë, kur qeshin, kur puthen në thellësi
Dhe shuhen në guaskën e vetmisë balada dhe ëndrra,
Sot, në moshën gjashtëdhjetetrevjeçare,
Shpall para jush agjërimin tim të madh,
S’krraurriva si korb,
S’u bëra manar,
po shirave të verdhë pak kuptim u dhashë.
Sot, në moshën gjashtëdhjetetrevjeçare,
Kur jam edhe s’jam i gatshëm për qefin,
Ty, që më përgjove pas kuintave e gardheve,
Në ta fal unë, s’ta falin shirat e shpirtit tim.
Sot, në moshën gjashtëdhjetetrevjeçare
Me fasho drite e errësire mbështjellë,
Shpall para jush të vërtetën e madhe:
Asgjë… Asgjë s’më rrjedh në trup pa më përqethur thellë.
SHTEGU I ARTË
Më kot i kthej unë sytë mbi shtegun mbetur shkret,
Mos shoh një rreze drite, një trëndafil kërmëz.
Këtej e nisi rrugën, mbi shteg e vuri këmbën,
Këtu e la tek unë a pas e mori ëndrrën.
Sa zogj e prekën shtegun, sa drerë qanë aty,
Po mua më ka zënë, do mbaj shtegun në sy.
Mbi të fërshëllen era, tufani shfryn si ujk,
Po unë rri e pres, i heshtur mbledhur shuk.
Gjithë natën gjer sa zbardh, gjithë ditën gjersa ngryset,
Aty numëroj yjet, aty numëroj sythet.
Mbi shteg e pres pranverën, si hyn edhe si del,
Mbi shteg shoh jargavanin, si zhvishet e si çel,
Më ëndërrtar i flaktë a gjendet vallë në botë,
Që prêt te shteg’ i artë e prej atij nuk lot?
Më kot i kthej unë sytë mbi shtegun mbetur shkret,
Gjithmonë si shkabë mali dhe asnjëherë si shterg.
BREGU I BRENGËS
M’u thërmua breg i brengës,
Po durimi nuk m’u sos.
Në kafaz
Tërbim i zemrës
Pikëllimin ma rropos.
Në rrëpirën shkëmb e gurë
Qielli im loton i kaltër.
Pse kjo xhungël-
Katrahurë
Mbeti tempulli i varfër?
Edhe pse plot ajër e diell,
Heq gërmuqur sa më s’ka.
M’u thërmua breg i brengës,
Krahërori keq m’u ça...
* * *
“Vetëm në varrezë gjen prehje udhëtari”,
Vetëm në varrezë... Po ku tjetër?
E ka thënë me mendje ari,
Ndjesë pastë, i urti i vjetër!
DITA IME E KAFSHUAR
Janë ca bisha që më ndoqën, që më ndjekin edhe sot,
Që më grryen, më kafshuan, më mbuluan gjak e lot.
Dhe s’mu hoqën, dhe s’më hiqen përsëri e përsëri,
Bishëzeza zeooparku, këlyshë bishash sterrë të zinj.
Thonë qemë, thonë jemi, edhe sot, edhe nesër,
Shkelin barin, shkelin zallin, shkelin brishtësin’ e jetës.
Janë ca bisha, ca pjellë bishash, që kërcasin dhëmbët prapë,
Zot më ruaj, më mbaj mendjen nga këta kuqalë dinakë.
* * *
Dit’ e mugët ishte dje, po, për dreq ashtu dhe sot,
Diell i akullt dhëmbërënë përsëri s’më ngrohka dot.
Prapë një tigër zeooparku skërmit dhëmbët e më ndjek
Nëpër fusha, nëpër male, nëpër borë, nëpër zheg.
Dita ime e kafshuar nëpër mjegull hiqet zvarrë.
S’dihet, jo, se ku po vete, s’dihet, jo, se ku do të dalë.
* * *
Shkelja rrugëzën si gjarpër, përmes pllajës plot kaçube,
Tej mbi breg shkundej një frashër, një mështeknë dridhej tutje.
M’u drodh zemra, m’u ftoh kurmi, kur pashë pyllin e rralluar,
Mbi një trung të mugët lisi qante qyqja e malluar.
Shkelja rrugëzën si gjarpër, se për ku as vetë s’e dija,
Tej mbi breg shkundej një frashër i marrosur nga mërzia.
UDHETIM NË LUGINËN E VERDHË
Udhëtojmë
Në luginën e vdekjes,
Të dy të heshtur udhëtojmë.
Unë pres orën e prehjes,
Ajo prêt të më kafshojë.
Udhëtojmë
Në luginën e verdhë,
Nën dënesën e verdhë të shiut.
Ajo më pret gojën shpellë,
S’gjej tjetër rrugë i ziu.
Dhe
Në çastin fatal në luginë
Me të s’kam për t’u takuar:
Unë mbështjellë me qefin,
Ajo me kosë ndër duar.
NË VARREZË
M’u rralluan të afërmit,
M’u rralluan…
Si drurët e pyllit një nga një.
Në ç’livadh të Elizeut kanë qëndruar,
Që s’i shoh e s’i dëgjoj më?
Në ç’tempull qiellor të kaltëruar,
Falen e s’i sheh njeri?
M’u rralluan...
M’u rralluan të dashurit e mi.
Lule e kilkaza në varrezë,
Bari i pafajshëm, i bleruar!
Hesht mos qaj... mos qaj me dënesë,
S’kemi kohë, jemi të vonuar.
Vënë radhë varret, pran’ e pranë,
Edhe këtu të ngucur, të shtrënguar
Ah, këtu të vdekurit e mi janë,
Apo lart në kopshtet e lulëzuar?
M’u rralluan të afërmit
M’u rralluan...
Cili i shpëtoi atij rrallimi?
Ah, moj botë dinake e trazuar
Si s’pëlcet e shuhesh nga lëndimi?!
* * *
Brenda meje shtegton vjeshta,
Rrëzon fletët zverdhur, tharë,
Në varrezë si bari heshta,
Ah, më mirë të isha bar!
PASMESNATE
Sa trishtim!
Pasmesnate
Një qytet i tërë në hije.
Vetëm qentë nëpër parqe
Bëjnë orgji edhe lëpihen.
Syt’ e zgavërt nga pallatet
Shohin zbraztësinë e rrallë.
Gratë e majmura si pata
Ëndërrojnë ëndrra me pallë.
Mal’ i Shenjtë mezi shquhet,
Mbledhur me jorganë resh.
Tek dremit,
Mbase i kruhet
Njëri sy a njeri vesh.
Sa trishtim!
Pasmesnate
Një qytet i tërë në hije.
Syt’ e zgavërt nga pallatet
Shohin ëndrra hiçërie
BËHEM GATI
Bëhem gati, pa u tutur, fatin tim mbaj ndër duar,
Para se të shkoj atje, kafka ime e munduar.
S’dua ta humbas mëngjesin, trëndafil i vesuar,
Thellë luginës së dremitur pa një britmë të gëzuar.
S’dua ta lë qiparizin kokë ulur nëpër erë,
Para se të bëhem baltë, pluhur yjesh të jem bërë.
S’dua të më shkoqet dita, borzilok në diell tharë,
Para se të lë mbi tokë: yjet kaltëroshë si farë.
Bëhem gati i stolisur, drit’ e nur dashurie,
para se të më përcjellin: me qefin i bërë hije.
* * *
Mos u tremb, ti zemra ime, bëhu gati për atje:
Ku lulëzojnë jargavanët, ku përndritet dit’ e re.
Ah, kjo brengë, breng’ e shenjtë, paska fytyrën e saj;
Unë po iki, mik i dashur, prapa s’dua kënd të qaj.
S’dua të lotojë agimi, s’dua të rrëqethet bari,
Unë po iki, mik i dashur, hipur mbi një karrocë ari.
HËNA DHE RETË
Retë në qiell ven’ e vinë
Ç’ndodh mbi dhe
S’duan ta dinë
Vetëm hëna
(Një gjysmë hëne)
Sheh me syrin e një nëne.
Sheh bjondinën në dritare
Çakërdisur,
Humbur fare.
Sheh pas shelgjeve rruspinë
Tek zbulon
Edhe fsheh gjinë.
Retë në qiell ven’ e vinë
S’dinë ç’të bëjnë,
Ç’të bëjnë s’dinë.
Vetëm Hëna
(S’ka si hëna)
Sheh çdo gjë dhe i ruan brenda.
ZËRI I ZEMËRUAR
Dridhen drurët nga zëri i zëmruar,
Kafshimi i tij, mëkati i vetëm i poetit,
Vargu vrullon
Duke gurgulluar
Në çdo kupolë e skutë të planetit.
Fjala e tij i rrëzon muret,
Përtokë shtrin dhe elefantin,
Akujt shkrin,
Forcon urat
Lumenjtë vrullshëm shpërthejnë shtratin.
Duke e ngrënë pareshtur mllëfin,
Vetëdijen e tij duke kafshuar,
Heshtja, faji i poetit,
Lëkund botën e trazuar.
Dridhen yjet nga zëri i zëmruar,
S’jetohet më në guackë mbledhur.
Vrungull i vargut s’mbahet në duar,
Prushi i shpurritur i zjarrit
S’mbahet në gji ndezur.
Dridhet bota nga zëri i zëmruar,
S’kalohet jeta me mllëf të kafshuar.
Dëgjojeni zërin e shënjtëruar të poetit
Në çdo kupolë të praruar
Në çdo skutë të planetit!
DRAMA IME
Nuk kam pritur nga Ariu i Polit
Lule, paqe dhe mëshirë.
Më të skamurin më nxorri,
Zhveshur, zbathur,
Në errësirë.
Sot nuk pres
Nga Kauboi i Çmendur,
Nga Tenardieja jo dhe jo.
Ç’fat të keq më paske gdhendur,
Pse kështu, i Madhi Zot?!
Nuk kam pritur nga viganët,
Nga liliputët kurrësesi.
Vetëm Ti, po ma dhe dorën,
më jep shpresë
E gjallëri.
Vetëm Ti s’më lë si trungu,
Bërë cung,
Gjymtyrë prerë.
Fati im si fat murgu,
Zoti im, kështu përse?
Nuk kam pritur nga të mëdhenjtë,
Dramën time nuk e fsheh.
Tokën time,
Dheun e shenjtë,
Të gjymtuar më s’e lë.
ERDHA
Erdha nga kurbet i largët,
Ndala në prag të shtëpisë.
Hodha sytë:
Kë kisha mangët,
Cila pjesë e zemrës s’ish?
Ku është motra?
Po babai?
Bota qark m’u rrokullis
Degën e blertë tundi mani,
Qeni bishtin zë lëviz.
Erdha nga kurbet i largët,
Më coptoi, më griu malli.
Hodha sytë:
Kë kisha mangët?
Bula djerse buluan ballit.
KULLIM
Diçka kullon nga zëmërimi fëminor,
Diçka nga hidhërimi rinor pikon mbi lule.
Rrjedh, gjëmon, shfryn e gurgullon
Jetëshkreta ime me prita e shkulme.
Diçka e zbrazët,
Fund e krye e zbrazët,
Rrëqeth horizontet e ngrirë rreth e qark.
Ku ta vë gishtin: mbi lulet a plagët,
Kujt t’i bëj lutje të shpëtoj nga ky çark?
Diçka brenda meje rrjedh duke gurgulluar,
Kullon pikë-pikë
Afër e larg.
Kujt t’ia vë syrin: qiellit të bekuar,
A truallit tim të mbrujtur me gjak?
Diçka kullon e gurgullon përherë
Në dejet e shkruara të fatit tim:
Me dimra të acartë me shi e erë,
Gjithmonë në pritje
Gjithmonë në kërkim.
LETRA NGA HADI
Më vijnë letra nga Hadi
Çdo orë,
Çdo ditë,
Çdo natë:
“Çfarë pret tjetër nga gjarpëri,
Çfarë pret tjetër, mor plak?
Kur ishim atje lart
Në tokën e të vdekshmëve
Pikcikim patëm fat
Dhe fshehjen midis njerëzve.
Ndaj merri këto letra,
Shpërndaji anembanë
Që prej kohërave të vjetra
Na mban ky Had katran”
* * *
Më vijnë letra nga Hadi,
Unë Elizeun dua.
Ngaqë s’e shtypa gjarpërin,
Pickimin e tij vuaj.
* * *
Se Hadi, dihet Hadi
Dhe Elizeu dihet.
Kush pati fat prej gjarpëri,
Edhe në Had s’i rrihet.
PLEQËRI E GJORË
Në skaj të pyllit struket një dre,
Në majën e malit bën fole një re.
Lejleku mbi plep: Ah, të isha atje!
Unë mendjen shtrydh… numëroj me gishta:
Kaq humba, kaq fitova, kaq, për dreq, prisha.
Më ngecën në buzë ca vargje nga Fishta.
Tjetri prêt të paguajë energjinë në radhë,
Bën gjestin e memecit: qenka i marrë,
Ky plak i rrjedhur me kokën si dardhë.
Unë eci e eci ngadalë në trotuar,
Më bëhet sikur: dy arinj të bardhë.
“Kujdes, babush, bëj ca mënjanë”!
A, s’qenkam në rregull, bie në hatër,
Më bëjnë veshët sikur rreh një flatër,
Ah, pleqëri e gjorë: sa larg dhe afër!
LOTËT E KAPROLLES
Ke parë kaprollen duke qarë
Hë, thuam mik, a e ke parë?
I binin lotët qelibar
Mbi gjethurina e mbi bar
Me ngashërim kafsha e gjorë
Kërkonte ndihmë pror e pror.
Atje nën lis,
Atje në hije
Qante me dënesë se kishte dhimbje.
Ke parë kaprollen duke qarë,
Hë, thuam mik, a e ke parë?
* * *
Sa enigma brenda meje
Hyn e dalin nëpër zgavra.
Hë, më thuaj, mik i dashur,
Cila syresh është e para?
Mos janë lotët e kaprolles,
Rruzuj dhimbjesh pranë lisit?
Sa enigma brenda meje
S’dinë ku lindin e bitisin.
KËNGA
Unë zën’ e dytë e bëja mirë,
Babai bënte zën’ e parë,
Në mes të barit në çair,
Ku iso mbante plep i bardhë.
Dhe trembesha mos binte kënga
Si zog i kaltër përmbi bar,
Unë zën’e dytë e thekja mirë,
Babai thekte zën’ e parë
Eh, kur një ditë m’i morën të gjitha:
Babanë, çairin, plepin e bardhë,
Unë zën’ e dytë e qava mirë
Po s’gjeja dot zërin e parë.
* * *
Mbaj mend
Nga mesi i muajit maj
M’u bë sikur një melodi:
Zërin e parë bënte babai
Dhe ishte krejt si zë i tij.
Dhe unë pas zën’ e dytë,
Një zë të dridhur si në vaj.
Me lotë krejt m’u mbushën sytë,
Këndoja unë dhe babai.
Kënduam këngën e përjetësisë,
Se s’duhej lënë përgjysmë kënga.
Ah, dheu ynë! Më i shtrenjti vis,
S’të ndamë asnjë çast nga zemra!
TIM ETI
Në pëllëmbën tënde bleronte fush’ e bekuar,
Këndonte lumi tek rridhte tatëpjetë,
Flatëronin zogjtë zabeleve të trishtuar
Dremitnin pellgjet e shtegtonin retë.
Në pëllëmbën tënde kërcenin stërkala argjendore,
Drurë të shkallafitur vraponin në shtërngatë,
Malet e kaltër me vezullime diellore
Në ëndrra të hynin,
E nga ëndrrat dilnin prapë.
Në pëllëmbën tënde vallëzonte vdekja,
Dhe duke vallëzuar në prehër të ra,
Nën një muzg bojëhiri zymtuar mbi kreshta
Të mori me vete e të ngriti, baba!
* * *
Ngriu, or ngriu me shpirt në dorë
Karakoll në majë të malit,
Duke pritur mbi dëborë
Ditën,
Që s’e pa të zbardhi.
Sy mbërthyer lart nga qielli,
Me besim te Perëndia.
Ngriu e s’e pa dot diellin,
Ëndërr i mbeti liria.
EJA...
“Eja... eja”!...
Më thotë nëna.
(S’është si nën’ e Eseninit)
S’e kanë thyer dot dy gjëma,
Më të tmerrshmet e njerëzimit.
Shkel mbi shkallën tetëdhjet e shtatë,
S’mban as shkop,
S’mban as syze
Vjen e mpakur ca në shtat,
Ballin plot fidanë e sythe.
“Eja…eja!”
Më thotë nëna,
Zërin zog në celular.
“Tani s’më bëjnë fajde ëndrrat,
As më ngroh virani zjarr”
“Eja…eja!”
Më thotë nëna,
Fllad i shpirtit zë i saj.
Mua s’di pse m’u drodh zemra
Si një zog i zënë në faj.
O NËNË!
Pse
Njeriu
Thërret: “O nënë!”
Edhe kur e ka të vdekur?
Duket: zëmrën ia ka zënë
Veç ajo e askush tjetër.
Pse
Njeriu
Thërret: “O nënë!”,
Pse kërkon ndihmën e saj,
Edhe kur vajton me këngë,
Edhe kur këndon me vaj?
Pse
Njeriu
Thërret: “O nënë!”
Fjal’ e parë dhe e fundit.
Lule, rreze, shpresë, këngë,
Ëndërr në sqep të pëllumbit.
NIPIT TIM, ENDRIT
Ti, nipi im,
Ti, gjak i gjakut tim,
Që linde në qytetin e madh atje larg,
Mësoje nga gjyshi: nuk gjen si ky vend
Me dimër të bardhë e vjeshtë të artë.
Nuk gjen ditë me kaq shumë diell,
Nuk gjen net kaq të magjishme.
Rrënjët e tua gjallojnë këtu thellë
Në këtë kënd hyjnor,
Në këto të kaltra vise.
Dhe, kur të shohësh Diellin,
Thuaji: jam gjak arbëri,
Dhe, kur të shohësh Hënën,
Thuaji: jam biri yt, o Hënë!
Këtu, mbi këto male të sertë e krenar
Do ndjehesh qiellor me rrënjët në këngë.
Ti, nipi im,
Ti, gjak i gjakut tim,
Jetofsh ditë të bardha në atë qytet të madh
Dhe kurrë mos harro se në këto brigje të artë
Gjallon fisi yt bujar e i lashtë!
GJURMË E ARTË
As më shumë
Dhe as më pak
Jam përtëritja e beftë e muzgut.
Tulipan i ndezur flakë,
Gjurmë e artë e Gjon Buzukut.
Jam qiri ndezur në Frashër,
Baltëmjaltë në Çajup,
Eshtër e hedhur në Bunë,
Flatër lirie në Kukël.
Urë me plagë në Mitrovicë,
Gji i prerë në Filat,
Foshnjë që sërish pi sisë
Në legjendë dhe në Rozafë.
As më shumë
Dhe as më pak
Jam një lule e re e muzgut.
Tulipan i larë me gjak,
Gjurmë e artë e Gjon Buzukut.
VYSHKJE TRËNDAFILI
Një strehëz të bardhë të kem në breg të detit,
Një kopësht të vogël me limonj e portokalle,
Kujtesën ta var në degën e plepit,
Të luaj me zogjtë
Me perëndimet ngjyrë alle.
Një strehëz të thjeshtë, ku të rroj i mënjanuar,
I plagosur nga ndonjë pikëllim i beftë.
Mbase gjej paqen e mohuar,
Mbase gjej lirinë e vërtetë.
Një strehëz të qetë, ku të më zërë bora,
Tek shpurrit hiret e zjarrit të shuar.
Mbase më kuptojnë njerëzit,
Mbase më kupton koha,
Se jo për nam, po për shpirt kam shkruar.
Një strehëz ju kërkoj,
Plotësomani këtë dëshirë,
Këtë vyshkje trëndafili në një buzëmbrëmje të ngrirë.
Kështu, kur të iki, s’do më tundojë frika
Kur t’ju them zëshuar:
Natën e mire! Ika!
ÇAST I PIKËLLUAR NË MUZG
Muzg i pikëlluar përpëlitet mbi pyll.
Hapma portën qiell, hapma mos ma mbyll!
Le të shkundet vjeshta: e ëmbël, e mekur.
Veten pyes në heshtje: gjallë jam a vdekur?
Heu, sa tmerr, sa dhimbje, sa ndrydhje në gji
Ndiejnë këto male gjithë madhështi.
Kur i mbështjell muzgu, u hedh pelerinë.
Ah, shtegtar i egër, mbledhur me qefin!
Muzg i pikëlluar përpëlitet mbi bar.
Ndjeje si rrjedh qark: vdekja-lum i tharë!
HOMERI
Mbi një muzg shkon shaluar
Homeri i lashtësisë
“Iliadën” e mban ndër duar,
“Odisenë” mbi kurriz.
Preku mjekrën
Edhe tha:
“Fati është si unë i verbër.
Dhelpra lindi në Itakë,
Qyqja në Trojën e vjetër.
Kal’ i drunjtë nuk është zhdukur,
Rri i strukur në çdo skutë.
Hapni sytë,
Një ditë të bukur
Dheun prapë do ta tund”.
Pastaj shkon mbi muzg shaluar
Sipër maleve me borë.
“Iliadën” e mban në duar,
S’e lëshoka plak i gjorë!
CIGANI
Re e bardhë lëshon breshër,
Re e zezë lëshon shi.
Këto thotë cigan i vjetër
Tek tymoset nën ulli.
Nuk më tremb
Ngrica dhe bora
Nuk më tremb
Breshëri dhe shiu.
Fyryfyckën e marrosur,
S’e durokam dot i ziu.
Re e bardhë lëshon breshër,
Re e zezë lëshon shi.
Këto thotë cigan i vjetër
I pa strehë,
I pa çati.
NË FIRENCE
Tek shëtisja në Firence,
ndiej një zë si fllad i lehtë:
“Jam i pari i poetëve,
Dante Aligieri vetë”
Nëpër dhëmbë mërmëriste,
Qiellin rrëfente me dorë.
“Beatriçe...Beatriçe...
Ku je strukur, moj e gjorë”?
Po kërkonte Beatriçen
Atë munda ta shoh vetë:
Nëpër rrugë vente e vinte
Si një magjistar’ e shkretë.
“Dantja, -tha,- ishte qiellor,
qiellorë janë gjithë poetët”.
Unë i thosha: digjem horë,
Ai fliste me planetet.
Pastaj më fliste për ferrin,
Sikur e kishte parë vetë.
“Janë të rrjedhur ca poetët,
Mjerë ajo që do poet”.
Tek shëtisja në Firence,
Ndiej një zë të lehtë si fllad:
“Jam i pari i poetëve,
Rroj këtu e jo në Had.
NËSE...
Nëse
Një ditë
Do më gjeni
Buzë lumit duke qarë,
Për të marrë, mos më merrni,
Rri aty mbushur me mall.
Rri aty,
Kujtoj rininë
Të sfilitur… Të pangrënë.
Fërshëllima e gjarpërinjve
S’më linte të ngrija zënë.
Nëse
Një ditë
S’do më gjeni
Buzë lumit tim të vjetër,
Dijeni: s’më deshi qielli,
Ndryshe, s’do ma zbehte jetën.
Është një prej inicuesve dhe themeluesve të Partisë Demokratike dhe në vitin 1991-1996 u zgjodh deputet i kësaj partie në Kuvendin e Shqipërisë. Është dekoruar si mësues me urdhrin “Naim Frashëri të klasit I” dhe me medaljen “Pishtar i demokracisë”.
Pas viteve ’90-të boton artikuj, polemika, ese, prozë e poezi në disa nga organet më të rëndësishme kombëtare.
Ka botuar këto libra:
“Çiltërsi lirike”, përmbledhje poetike
“Vjeshtë njerëzore”, përmbledhje poetike
“Ëndrra trëndafilash në borë”, përmbledhje poetike
“Brohorima e një dimri”, përmbledhje me tregime dhe novela
“Troku i fatit të verbër”, përmbledhje poetike
“Mjegulla e trishtimit”, përmbledhje me tregime
“Fatkeqja e bukur”, novelë
Perëndimi në zabelin plak”, përmbledhje me tregime
“Mbi qerpikë çlodhet agu”, përmbledhje me poezi
“Drithërime muzgu”, përmbledhje poetike
SOT
Sot, në moshën gjashtëdhjetetrevjeçare,
Shpall para jush të vërtetat e shpirtit tim:
Pasi kapërceva lumenj, detra, male
Kuptova mirë çdo të thotë triumf e dështim.
Sot, kur ndjehem i zhveshur si lisi në bjeshkë,
Ku krihet e hirtë një re e pikëlluar,
Ku grinden e ndërzehen erërat në vjeshtë,
Ku gjak kaltëror rrjedh mbi peisazhin e cunguar.
Sot, kur nga duart e mia të mpira breron shi,
Kur rrëke dhimbjesh shkasin gjetheve të rëna,
Kur qajnë, kur qeshin, kur puthen në thellësi
Dhe shuhen në guaskën e vetmisë balada dhe ëndrra,
Sot, në moshën gjashtëdhjetetrevjeçare,
Shpall para jush agjërimin tim të madh,
S’krraurriva si korb,
S’u bëra manar,
po shirave të verdhë pak kuptim u dhashë.
Sot, në moshën gjashtëdhjetetrevjeçare,
Kur jam edhe s’jam i gatshëm për qefin,
Ty, që më përgjove pas kuintave e gardheve,
Në ta fal unë, s’ta falin shirat e shpirtit tim.
Sot, në moshën gjashtëdhjetetrevjeçare
Me fasho drite e errësire mbështjellë,
Shpall para jush të vërtetën e madhe:
Asgjë… Asgjë s’më rrjedh në trup pa më përqethur thellë.
SHTEGU I ARTË
Më kot i kthej unë sytë mbi shtegun mbetur shkret,
Mos shoh një rreze drite, një trëndafil kërmëz.
Këtej e nisi rrugën, mbi shteg e vuri këmbën,
Këtu e la tek unë a pas e mori ëndrrën.
Sa zogj e prekën shtegun, sa drerë qanë aty,
Po mua më ka zënë, do mbaj shtegun në sy.
Mbi të fërshëllen era, tufani shfryn si ujk,
Po unë rri e pres, i heshtur mbledhur shuk.
Gjithë natën gjer sa zbardh, gjithë ditën gjersa ngryset,
Aty numëroj yjet, aty numëroj sythet.
Mbi shteg e pres pranverën, si hyn edhe si del,
Mbi shteg shoh jargavanin, si zhvishet e si çel,
Më ëndërrtar i flaktë a gjendet vallë në botë,
Që prêt te shteg’ i artë e prej atij nuk lot?
Më kot i kthej unë sytë mbi shtegun mbetur shkret,
Gjithmonë si shkabë mali dhe asnjëherë si shterg.
BREGU I BRENGËS
M’u thërmua breg i brengës,
Po durimi nuk m’u sos.
Në kafaz
Tërbim i zemrës
Pikëllimin ma rropos.
Në rrëpirën shkëmb e gurë
Qielli im loton i kaltër.
Pse kjo xhungël-
Katrahurë
Mbeti tempulli i varfër?
Edhe pse plot ajër e diell,
Heq gërmuqur sa më s’ka.
M’u thërmua breg i brengës,
Krahërori keq m’u ça...
* * *
“Vetëm në varrezë gjen prehje udhëtari”,
Vetëm në varrezë... Po ku tjetër?
E ka thënë me mendje ari,
Ndjesë pastë, i urti i vjetër!
DITA IME E KAFSHUAR
Janë ca bisha që më ndoqën, që më ndjekin edhe sot,
Që më grryen, më kafshuan, më mbuluan gjak e lot.
Dhe s’mu hoqën, dhe s’më hiqen përsëri e përsëri,
Bishëzeza zeooparku, këlyshë bishash sterrë të zinj.
Thonë qemë, thonë jemi, edhe sot, edhe nesër,
Shkelin barin, shkelin zallin, shkelin brishtësin’ e jetës.
Janë ca bisha, ca pjellë bishash, që kërcasin dhëmbët prapë,
Zot më ruaj, më mbaj mendjen nga këta kuqalë dinakë.
* * *
Dit’ e mugët ishte dje, po, për dreq ashtu dhe sot,
Diell i akullt dhëmbërënë përsëri s’më ngrohka dot.
Prapë një tigër zeooparku skërmit dhëmbët e më ndjek
Nëpër fusha, nëpër male, nëpër borë, nëpër zheg.
Dita ime e kafshuar nëpër mjegull hiqet zvarrë.
S’dihet, jo, se ku po vete, s’dihet, jo, se ku do të dalë.
* * *
Shkelja rrugëzën si gjarpër, përmes pllajës plot kaçube,
Tej mbi breg shkundej një frashër, një mështeknë dridhej tutje.
M’u drodh zemra, m’u ftoh kurmi, kur pashë pyllin e rralluar,
Mbi një trung të mugët lisi qante qyqja e malluar.
Shkelja rrugëzën si gjarpër, se për ku as vetë s’e dija,
Tej mbi breg shkundej një frashër i marrosur nga mërzia.
UDHETIM NË LUGINËN E VERDHË
Udhëtojmë
Në luginën e vdekjes,
Të dy të heshtur udhëtojmë.
Unë pres orën e prehjes,
Ajo prêt të më kafshojë.
Udhëtojmë
Në luginën e verdhë,
Nën dënesën e verdhë të shiut.
Ajo më pret gojën shpellë,
S’gjej tjetër rrugë i ziu.
Dhe
Në çastin fatal në luginë
Me të s’kam për t’u takuar:
Unë mbështjellë me qefin,
Ajo me kosë ndër duar.
NË VARREZË
M’u rralluan të afërmit,
M’u rralluan…
Si drurët e pyllit një nga një.
Në ç’livadh të Elizeut kanë qëndruar,
Që s’i shoh e s’i dëgjoj më?
Në ç’tempull qiellor të kaltëruar,
Falen e s’i sheh njeri?
M’u rralluan...
M’u rralluan të dashurit e mi.
Lule e kilkaza në varrezë,
Bari i pafajshëm, i bleruar!
Hesht mos qaj... mos qaj me dënesë,
S’kemi kohë, jemi të vonuar.
Vënë radhë varret, pran’ e pranë,
Edhe këtu të ngucur, të shtrënguar
Ah, këtu të vdekurit e mi janë,
Apo lart në kopshtet e lulëzuar?
M’u rralluan të afërmit
M’u rralluan...
Cili i shpëtoi atij rrallimi?
Ah, moj botë dinake e trazuar
Si s’pëlcet e shuhesh nga lëndimi?!
* * *
Brenda meje shtegton vjeshta,
Rrëzon fletët zverdhur, tharë,
Në varrezë si bari heshta,
Ah, më mirë të isha bar!
PASMESNATE
Sa trishtim!
Pasmesnate
Një qytet i tërë në hije.
Vetëm qentë nëpër parqe
Bëjnë orgji edhe lëpihen.
Syt’ e zgavërt nga pallatet
Shohin zbraztësinë e rrallë.
Gratë e majmura si pata
Ëndërrojnë ëndrra me pallë.
Mal’ i Shenjtë mezi shquhet,
Mbledhur me jorganë resh.
Tek dremit,
Mbase i kruhet
Njëri sy a njeri vesh.
Sa trishtim!
Pasmesnate
Një qytet i tërë në hije.
Syt’ e zgavërt nga pallatet
Shohin ëndrra hiçërie
BËHEM GATI
Bëhem gati, pa u tutur, fatin tim mbaj ndër duar,
Para se të shkoj atje, kafka ime e munduar.
S’dua ta humbas mëngjesin, trëndafil i vesuar,
Thellë luginës së dremitur pa një britmë të gëzuar.
S’dua ta lë qiparizin kokë ulur nëpër erë,
Para se të bëhem baltë, pluhur yjesh të jem bërë.
S’dua të më shkoqet dita, borzilok në diell tharë,
Para se të lë mbi tokë: yjet kaltëroshë si farë.
Bëhem gati i stolisur, drit’ e nur dashurie,
para se të më përcjellin: me qefin i bërë hije.
* * *
Mos u tremb, ti zemra ime, bëhu gati për atje:
Ku lulëzojnë jargavanët, ku përndritet dit’ e re.
Ah, kjo brengë, breng’ e shenjtë, paska fytyrën e saj;
Unë po iki, mik i dashur, prapa s’dua kënd të qaj.
S’dua të lotojë agimi, s’dua të rrëqethet bari,
Unë po iki, mik i dashur, hipur mbi një karrocë ari.
HËNA DHE RETË
Retë në qiell ven’ e vinë
Ç’ndodh mbi dhe
S’duan ta dinë
Vetëm hëna
(Një gjysmë hëne)
Sheh me syrin e një nëne.
Sheh bjondinën në dritare
Çakërdisur,
Humbur fare.
Sheh pas shelgjeve rruspinë
Tek zbulon
Edhe fsheh gjinë.
Retë në qiell ven’ e vinë
S’dinë ç’të bëjnë,
Ç’të bëjnë s’dinë.
Vetëm Hëna
(S’ka si hëna)
Sheh çdo gjë dhe i ruan brenda.
ZËRI I ZEMËRUAR
Dridhen drurët nga zëri i zëmruar,
Kafshimi i tij, mëkati i vetëm i poetit,
Vargu vrullon
Duke gurgulluar
Në çdo kupolë e skutë të planetit.
Fjala e tij i rrëzon muret,
Përtokë shtrin dhe elefantin,
Akujt shkrin,
Forcon urat
Lumenjtë vrullshëm shpërthejnë shtratin.
Duke e ngrënë pareshtur mllëfin,
Vetëdijen e tij duke kafshuar,
Heshtja, faji i poetit,
Lëkund botën e trazuar.
Dridhen yjet nga zëri i zëmruar,
S’jetohet më në guackë mbledhur.
Vrungull i vargut s’mbahet në duar,
Prushi i shpurritur i zjarrit
S’mbahet në gji ndezur.
Dridhet bota nga zëri i zëmruar,
S’kalohet jeta me mllëf të kafshuar.
Dëgjojeni zërin e shënjtëruar të poetit
Në çdo kupolë të praruar
Në çdo skutë të planetit!
DRAMA IME
Nuk kam pritur nga Ariu i Polit
Lule, paqe dhe mëshirë.
Më të skamurin më nxorri,
Zhveshur, zbathur,
Në errësirë.
Sot nuk pres
Nga Kauboi i Çmendur,
Nga Tenardieja jo dhe jo.
Ç’fat të keq më paske gdhendur,
Pse kështu, i Madhi Zot?!
Nuk kam pritur nga viganët,
Nga liliputët kurrësesi.
Vetëm Ti, po ma dhe dorën,
më jep shpresë
E gjallëri.
Vetëm Ti s’më lë si trungu,
Bërë cung,
Gjymtyrë prerë.
Fati im si fat murgu,
Zoti im, kështu përse?
Nuk kam pritur nga të mëdhenjtë,
Dramën time nuk e fsheh.
Tokën time,
Dheun e shenjtë,
Të gjymtuar më s’e lë.
ERDHA
Erdha nga kurbet i largët,
Ndala në prag të shtëpisë.
Hodha sytë:
Kë kisha mangët,
Cila pjesë e zemrës s’ish?
Ku është motra?
Po babai?
Bota qark m’u rrokullis
Degën e blertë tundi mani,
Qeni bishtin zë lëviz.
Erdha nga kurbet i largët,
Më coptoi, më griu malli.
Hodha sytë:
Kë kisha mangët?
Bula djerse buluan ballit.
KULLIM
Diçka kullon nga zëmërimi fëminor,
Diçka nga hidhërimi rinor pikon mbi lule.
Rrjedh, gjëmon, shfryn e gurgullon
Jetëshkreta ime me prita e shkulme.
Diçka e zbrazët,
Fund e krye e zbrazët,
Rrëqeth horizontet e ngrirë rreth e qark.
Ku ta vë gishtin: mbi lulet a plagët,
Kujt t’i bëj lutje të shpëtoj nga ky çark?
Diçka brenda meje rrjedh duke gurgulluar,
Kullon pikë-pikë
Afër e larg.
Kujt t’ia vë syrin: qiellit të bekuar,
A truallit tim të mbrujtur me gjak?
Diçka kullon e gurgullon përherë
Në dejet e shkruara të fatit tim:
Me dimra të acartë me shi e erë,
Gjithmonë në pritje
Gjithmonë në kërkim.
LETRA NGA HADI
Më vijnë letra nga Hadi
Çdo orë,
Çdo ditë,
Çdo natë:
“Çfarë pret tjetër nga gjarpëri,
Çfarë pret tjetër, mor plak?
Kur ishim atje lart
Në tokën e të vdekshmëve
Pikcikim patëm fat
Dhe fshehjen midis njerëzve.
Ndaj merri këto letra,
Shpërndaji anembanë
Që prej kohërave të vjetra
Na mban ky Had katran”
* * *
Më vijnë letra nga Hadi,
Unë Elizeun dua.
Ngaqë s’e shtypa gjarpërin,
Pickimin e tij vuaj.
* * *
Se Hadi, dihet Hadi
Dhe Elizeu dihet.
Kush pati fat prej gjarpëri,
Edhe në Had s’i rrihet.
PLEQËRI E GJORË
Në skaj të pyllit struket një dre,
Në majën e malit bën fole një re.
Lejleku mbi plep: Ah, të isha atje!
Unë mendjen shtrydh… numëroj me gishta:
Kaq humba, kaq fitova, kaq, për dreq, prisha.
Më ngecën në buzë ca vargje nga Fishta.
Tjetri prêt të paguajë energjinë në radhë,
Bën gjestin e memecit: qenka i marrë,
Ky plak i rrjedhur me kokën si dardhë.
Unë eci e eci ngadalë në trotuar,
Më bëhet sikur: dy arinj të bardhë.
“Kujdes, babush, bëj ca mënjanë”!
A, s’qenkam në rregull, bie në hatër,
Më bëjnë veshët sikur rreh një flatër,
Ah, pleqëri e gjorë: sa larg dhe afër!
LOTËT E KAPROLLES
Ke parë kaprollen duke qarë
Hë, thuam mik, a e ke parë?
I binin lotët qelibar
Mbi gjethurina e mbi bar
Me ngashërim kafsha e gjorë
Kërkonte ndihmë pror e pror.
Atje nën lis,
Atje në hije
Qante me dënesë se kishte dhimbje.
Ke parë kaprollen duke qarë,
Hë, thuam mik, a e ke parë?
* * *
Sa enigma brenda meje
Hyn e dalin nëpër zgavra.
Hë, më thuaj, mik i dashur,
Cila syresh është e para?
Mos janë lotët e kaprolles,
Rruzuj dhimbjesh pranë lisit?
Sa enigma brenda meje
S’dinë ku lindin e bitisin.
KËNGA
Unë zën’ e dytë e bëja mirë,
Babai bënte zën’ e parë,
Në mes të barit në çair,
Ku iso mbante plep i bardhë.
Dhe trembesha mos binte kënga
Si zog i kaltër përmbi bar,
Unë zën’e dytë e thekja mirë,
Babai thekte zën’ e parë
Eh, kur një ditë m’i morën të gjitha:
Babanë, çairin, plepin e bardhë,
Unë zën’ e dytë e qava mirë
Po s’gjeja dot zërin e parë.
* * *
Mbaj mend
Nga mesi i muajit maj
M’u bë sikur një melodi:
Zërin e parë bënte babai
Dhe ishte krejt si zë i tij.
Dhe unë pas zën’ e dytë,
Një zë të dridhur si në vaj.
Me lotë krejt m’u mbushën sytë,
Këndoja unë dhe babai.
Kënduam këngën e përjetësisë,
Se s’duhej lënë përgjysmë kënga.
Ah, dheu ynë! Më i shtrenjti vis,
S’të ndamë asnjë çast nga zemra!
TIM ETI
Në pëllëmbën tënde bleronte fush’ e bekuar,
Këndonte lumi tek rridhte tatëpjetë,
Flatëronin zogjtë zabeleve të trishtuar
Dremitnin pellgjet e shtegtonin retë.
Në pëllëmbën tënde kërcenin stërkala argjendore,
Drurë të shkallafitur vraponin në shtërngatë,
Malet e kaltër me vezullime diellore
Në ëndrra të hynin,
E nga ëndrrat dilnin prapë.
Në pëllëmbën tënde vallëzonte vdekja,
Dhe duke vallëzuar në prehër të ra,
Nën një muzg bojëhiri zymtuar mbi kreshta
Të mori me vete e të ngriti, baba!
* * *
Ngriu, or ngriu me shpirt në dorë
Karakoll në majë të malit,
Duke pritur mbi dëborë
Ditën,
Që s’e pa të zbardhi.
Sy mbërthyer lart nga qielli,
Me besim te Perëndia.
Ngriu e s’e pa dot diellin,
Ëndërr i mbeti liria.
EJA...
“Eja... eja”!...
Më thotë nëna.
(S’është si nën’ e Eseninit)
S’e kanë thyer dot dy gjëma,
Më të tmerrshmet e njerëzimit.
Shkel mbi shkallën tetëdhjet e shtatë,
S’mban as shkop,
S’mban as syze
Vjen e mpakur ca në shtat,
Ballin plot fidanë e sythe.
“Eja…eja!”
Më thotë nëna,
Zërin zog në celular.
“Tani s’më bëjnë fajde ëndrrat,
As më ngroh virani zjarr”
“Eja…eja!”
Më thotë nëna,
Fllad i shpirtit zë i saj.
Mua s’di pse m’u drodh zemra
Si një zog i zënë në faj.
O NËNË!
Pse
Njeriu
Thërret: “O nënë!”
Edhe kur e ka të vdekur?
Duket: zëmrën ia ka zënë
Veç ajo e askush tjetër.
Pse
Njeriu
Thërret: “O nënë!”,
Pse kërkon ndihmën e saj,
Edhe kur vajton me këngë,
Edhe kur këndon me vaj?
Pse
Njeriu
Thërret: “O nënë!”
Fjal’ e parë dhe e fundit.
Lule, rreze, shpresë, këngë,
Ëndërr në sqep të pëllumbit.
NIPIT TIM, ENDRIT
Ti, nipi im,
Ti, gjak i gjakut tim,
Që linde në qytetin e madh atje larg,
Mësoje nga gjyshi: nuk gjen si ky vend
Me dimër të bardhë e vjeshtë të artë.
Nuk gjen ditë me kaq shumë diell,
Nuk gjen net kaq të magjishme.
Rrënjët e tua gjallojnë këtu thellë
Në këtë kënd hyjnor,
Në këto të kaltra vise.
Dhe, kur të shohësh Diellin,
Thuaji: jam gjak arbëri,
Dhe, kur të shohësh Hënën,
Thuaji: jam biri yt, o Hënë!
Këtu, mbi këto male të sertë e krenar
Do ndjehesh qiellor me rrënjët në këngë.
Ti, nipi im,
Ti, gjak i gjakut tim,
Jetofsh ditë të bardha në atë qytet të madh
Dhe kurrë mos harro se në këto brigje të artë
Gjallon fisi yt bujar e i lashtë!
GJURMË E ARTË
As më shumë
Dhe as më pak
Jam përtëritja e beftë e muzgut.
Tulipan i ndezur flakë,
Gjurmë e artë e Gjon Buzukut.
Jam qiri ndezur në Frashër,
Baltëmjaltë në Çajup,
Eshtër e hedhur në Bunë,
Flatër lirie në Kukël.
Urë me plagë në Mitrovicë,
Gji i prerë në Filat,
Foshnjë që sërish pi sisë
Në legjendë dhe në Rozafë.
As më shumë
Dhe as më pak
Jam një lule e re e muzgut.
Tulipan i larë me gjak,
Gjurmë e artë e Gjon Buzukut.
VYSHKJE TRËNDAFILI
Një strehëz të bardhë të kem në breg të detit,
Një kopësht të vogël me limonj e portokalle,
Kujtesën ta var në degën e plepit,
Të luaj me zogjtë
Me perëndimet ngjyrë alle.
Një strehëz të thjeshtë, ku të rroj i mënjanuar,
I plagosur nga ndonjë pikëllim i beftë.
Mbase gjej paqen e mohuar,
Mbase gjej lirinë e vërtetë.
Një strehëz të qetë, ku të më zërë bora,
Tek shpurrit hiret e zjarrit të shuar.
Mbase më kuptojnë njerëzit,
Mbase më kupton koha,
Se jo për nam, po për shpirt kam shkruar.
Një strehëz ju kërkoj,
Plotësomani këtë dëshirë,
Këtë vyshkje trëndafili në një buzëmbrëmje të ngrirë.
Kështu, kur të iki, s’do më tundojë frika
Kur t’ju them zëshuar:
Natën e mire! Ika!
ÇAST I PIKËLLUAR NË MUZG
Muzg i pikëlluar përpëlitet mbi pyll.
Hapma portën qiell, hapma mos ma mbyll!
Le të shkundet vjeshta: e ëmbël, e mekur.
Veten pyes në heshtje: gjallë jam a vdekur?
Heu, sa tmerr, sa dhimbje, sa ndrydhje në gji
Ndiejnë këto male gjithë madhështi.
Kur i mbështjell muzgu, u hedh pelerinë.
Ah, shtegtar i egër, mbledhur me qefin!
Muzg i pikëlluar përpëlitet mbi bar.
Ndjeje si rrjedh qark: vdekja-lum i tharë!
HOMERI
Mbi një muzg shkon shaluar
Homeri i lashtësisë
“Iliadën” e mban ndër duar,
“Odisenë” mbi kurriz.
Preku mjekrën
Edhe tha:
“Fati është si unë i verbër.
Dhelpra lindi në Itakë,
Qyqja në Trojën e vjetër.
Kal’ i drunjtë nuk është zhdukur,
Rri i strukur në çdo skutë.
Hapni sytë,
Një ditë të bukur
Dheun prapë do ta tund”.
Pastaj shkon mbi muzg shaluar
Sipër maleve me borë.
“Iliadën” e mban në duar,
S’e lëshoka plak i gjorë!
CIGANI
Re e bardhë lëshon breshër,
Re e zezë lëshon shi.
Këto thotë cigan i vjetër
Tek tymoset nën ulli.
Nuk më tremb
Ngrica dhe bora
Nuk më tremb
Breshëri dhe shiu.
Fyryfyckën e marrosur,
S’e durokam dot i ziu.
Re e bardhë lëshon breshër,
Re e zezë lëshon shi.
Këto thotë cigan i vjetër
I pa strehë,
I pa çati.
NË FIRENCE
Tek shëtisja në Firence,
ndiej një zë si fllad i lehtë:
“Jam i pari i poetëve,
Dante Aligieri vetë”
Nëpër dhëmbë mërmëriste,
Qiellin rrëfente me dorë.
“Beatriçe...Beatriçe...
Ku je strukur, moj e gjorë”?
Po kërkonte Beatriçen
Atë munda ta shoh vetë:
Nëpër rrugë vente e vinte
Si një magjistar’ e shkretë.
“Dantja, -tha,- ishte qiellor,
qiellorë janë gjithë poetët”.
Unë i thosha: digjem horë,
Ai fliste me planetet.
Pastaj më fliste për ferrin,
Sikur e kishte parë vetë.
“Janë të rrjedhur ca poetët,
Mjerë ajo që do poet”.
Tek shëtisja në Firence,
Ndiej një zë të lehtë si fllad:
“Jam i pari i poetëve,
Rroj këtu e jo në Had.
NËSE...
Nëse
Një ditë
Do më gjeni
Buzë lumit duke qarë,
Për të marrë, mos më merrni,
Rri aty mbushur me mall.
Rri aty,
Kujtoj rininë
Të sfilitur… Të pangrënë.
Fërshëllima e gjarpërinjve
S’më linte të ngrija zënë.
Nëse
Një ditë
S’do më gjeni
Buzë lumit tim të vjetër,
Dijeni: s’më deshi qielli,
Ndryshe, s’do ma zbehte jetën.
TULIPANI NË MAJ
Ajo lulëzon brenda meje si tulipani në maj, Qan hallet me mua, me të unë hallet qaj. Dor’ e saj e brishtë këput lule yjore nga qielli, Me thotë zëdrithëruar : hë, ke turp, të lutem, merri ! Se s’jemi ne të parët, as të fundit s’jemi ne, Që shkrijmë te njëri – tjetri e askush nuk na sheh. Zjarre ndizen brenda meje, zjarre ndizen brenda saj, Kapërcejmë dhe ylberin, edhe qeshim, edhe qajmë. Valle gjethesh fëshfërijnë, bie borë, breshër, shi, Po askush s’na ka parë ( vërtet s’na ka parë njeri ?! ) Ne grindemi me njëri – tjetrin, sajojmë sherre pa një shkak, Unë si dhëndri prej qëmoti, ajo nusja me duvak. Edhe rrjedhim, edhe s’rrjedhim, brenda meje, brenda saj, Zoti e di ku po vemi. ( Na ndëshkoftë në kemi faj). TI Shtegu im në pyll, ku zë fill një përrallë, Agim i praruar, trëndafil i bardhë. Ku humba vetvehte, ku u bëra erë Dhe kurrë s’e kuptova, dimër qe a verë. Rrjedhje nëpër mote, dritë edhe hije Ëndërr manushaqeje, krisje dashurie. Rreze e përthyer në brerimën e vesës, Kaçube e lulëzuar, flatër e pendesës. Shtegu im në pyll, kapërcjell i thyer, Malli im i parë, përrallë e parrëfyer. *** Këtë puthje mbaje mend, - foli djali gaz e shend... Ky është zogu im i parë, që këtu me ty kam vrarë. Vajza qeshi edhe tha: pse si ky tjeter nuk ka? Fët e puthi dhe një herë, edhe iku... u bë erë. Vite shkuan e s’u panë, lule çelën dhe u thanë, Po s’u pa më ai zog, nën këtë qiell e mbi këtë tokë. PUTHJA E PARË Ajo buzë, Ah, ajo buzë Trëndafil me vesë larë, Më ka ndezur flak’e shpuzë, Kur e putha për herë të parë. Tani, Sa çel trëndafili, Më duket si buzë e saj, Atë puthje të parë prilli Edhe sot në buzë e mbaj. *** Një trëndafil të agut Në bisk të ëndrrës vura. Kur erdhi e dashura, Flakë i mori buza. NJË ZË Mu në shteg të kopshtit të vjetër Si puhizë më vjen një zë. Vite shkuan Ai mbeti Aq i dashur sa s’ka më. E kujtoj kopshtin e vjetër, E kujtoj shtegun magjik. Si ujëvarë, E bardhë... e ëmbël Ai zë më rrjedh në shpirt. Ah, qepallave të lagura, Në sy lulesh larë me vesë, Para saj krejt u shtanga Atë maj, Atë mëngjes! Mu në shteg të kopshtit të vjetër Si puhizë më vjen një zë. Më të ëmbël s’gjeta tjetër, Më të dashur se atë... KUJTIM I BARDHË Si t’ju them sot tulipanëve, Si t’i them barit të njomë, Për ty leshverdha viranë Plot me hire dhe aromë? Mbushur gjithë blerim e lule, E ylbertë nën qiell të kaltër, Vjen si zog, Në sup më ulesh Si kujtim i bardhë, i largët. U bëj fresk sot tulipanëve, Përkëdhel barin e njomë. Si t’ju them, si, moj virane, Si t’ju them, a më dëgjon ?! Si t’ju them sot tulipanëve Ndezur flakë dhe të vesuar, Tek u qasem fare pranë, Tek i përkëdhel me duar?! VAJZAT KTHEHEN NGA VRESHTAT Vajzat, Me gërshetat si gjarpërinj, Buzëmbrëmjes kthehen nga vreshtat. U bymehen ato gjinj U vetëtijnë dëshira të heshtura. U ndizen ëndrra të virgjëra, Duan ta përflakin vjeshtën. Njëra, Ajo më e mira, Mu në gji ma nguli heshtën. Unë, I mekur sa më s’ka, Si një meteor i rënë, Hodha vjeshtën hop në krah, Mora rrugën për në hënë.. ZËMËRIMI I TULIPANIT Tulipan ia vura emrin, Tulipan ishte vërtet. Krejt finesë e kishte belin, Gjoks e vithe gjithë lezet. Kudo pas e ndoqa lulen Nëpër rrugë, Nëpër ëndrra, Deri sa një ditë të bukur, Më la purpurin te kënga. M’u largua tulipani, M’u largua i zëmruar. Ah, ta dini më preu malli, Mbeta duke e kërkuar! THONË Thonë; Është dritëshkurtër dashuria, Thonë, po unë s’u besoj. Vini re, në prill qershia Deh e shkrin e lulëzon. Thonë: Ka stinën e saj dashuria, Thonë, po unë s’u besoj. Vini re, u plak hardhia, Po veshul’ i pjekur mjaltë i pikon. Thonë, Çfarë s’thonë për dashurinë, Po unë kujt nuk i zë besë Ajo s’ka as moshë as stinë, Veç të djeg e të magjeps. A E NDJEN? A e ndjen Se në këto çaste Ti përjeton vetëm erën Dhe lëvizjen e reve drejt perëndimit? Hanin ke hapur dhe rri te dera, Pret e përcjell kuajt e lodhur të dëshpërimit. A e ndjen Se dhe ura që lidh dy brigjet, Dridhet e trishtohet më tepër se lumi? Njeriu i shkreti njëherë digjet Dhe vuan pasojat e pariparueshme te shkrumbit. A e ndjen Se dhe vetë Në këto çaste je bërë si era, Që s’e përcakton dot fillimin e fundin? Hanin ke hapur dhe rri te dera, Duhi dëshpërimi po të shkundin ... A e ndjen, E dashura ime, Të kam pyetur katër herë, Çfarë ndjen më thuaj, çfarë ndjen ti? Jetojmë të dy tek ky han pa derë, Që s’di kë pret... kë përcjell nuk di. NË KRAHËT E MUZGUT Jam i dashuruar pas zërit të saj, Pas magjisë së tingujve, muzikës së fjalëve, Më bëhet se më rrjedh në trup një ujëvarë, Se më bien mbi supe petalet e tulipanëve. Jam i dashuruar me emrin e saj, Pas trishtimit që fsheh te syt’e bukur, Pas siluetës së tulipanëve të ndezur në maj. Larg, diku larg, në të dridhëruar të muzgut. Jam i dashuruar pas parfumit të ëndrrave të saj, Pas shtatit të fisnikëruar që m’i flakëron rrugët. Ah, për një çast, vetëm një çast ta mbaj Dehur në krahët e manushaqtë të muzgut! Jam i dashuruar dhe në krahët e dashurisë mbetesha Me emrin e saj në gojë le të më dalë shpirti, Si tulipani në maj i lotuar nga vesa Këngë le të më këndojnë të dashurit dhe fisi! Jam i dashuruar... jam i dashuruar... Kam rënë i tëri në robërin’ e ëmbël të saj. Në krahët e muzgut, në këtë ngazëllim të bekuar, Dua buzëqeshje trëndafilash të ndaj... TULIPANI PLAK Vjeshta vjen pas meje, Për dore e mbaj. Mbi një fole reje Vë emrin e saj. Kur të kondesohet, Shi të bjerë mbi tokë, Do të shoh si emri Çel mbi borzilok. Do të shoh si rrokjet, Ndizen, marrin flakë. Shihni po s’u bëra Tulipani plak. *** Në rininë time të parë Preka një lule të bardhë. Thashe: S’ka si lulja ime Më të bukur e më fine. Thashë: Do ta mbaj në gji Lulen time plot freski. Po, çudi, ma mori era, Ma vërtiti mbi ca ferra. Dhe tani gjashtëdhjetëvjeçar E kujtoj lulen e parë. AH! Rubin loti, Perla vese Mbi petale tulipani. Ah, sikur të isha rreze T’i ndrija ëndrrat e barit! Krejt e kalter kup’e qiellit, Ninëz’ e ëndërrt si manushaqe. Ah, të isha rrezja e diellit, Të t’i puthja gush’ e faqe! Flatër drite sikur të isha, Aromë, Tingull, Ngjyrë, Erë, Cinka që këndon te pisha Këngën time më të ndierë! Ah, sikur... Ah, sikur Botën ta mbaja ne krah Dhe t’i thoshja tulipanit: Fshiji lotët, qerrata! ODISEJA DHE PENELOPA Ti je si Odiseja, - ma thotë ajo shpesh, - Unë si Penelopa thur pëlhurëra resh. Ty të mundon Poseidoni, Shitba dhe Karitba, Mua më vërsulen mëtuesit si tigra. Mua më ndizet nën këmbë dheu, Ty të godet me dallgë Egjeu. Dënimi yt: Kali i drunjtë dhe Troja, Mëkati im: Në ëndërr mëkatoja. Ti je si Odiseja, - ma thotë ajo shpesh, Re proverbiale purpurojnë mes nesh. *** Mijëra vjet ka Penelopa, Që end ditën e shthur natën. S’ka ç’të bëj tjetër e gjora, S’ia del dot ndryshe me kafshët. Mijëra vjet ka Odiseja Midis dallgëve, drejt Itakës, Midis nesh përteket reja, Purpuron si gjuh’ e flakës. EROTIKE Atje, nën plepin e bardhë, atje Në shtrat të kujtesës shtrihem e fle. Nën këmbët tona: lumi lëviz e s’lëviz, Përqark xixëllonjat feksin në tis. Dhe bëmë, çfarë s’bëmë, kurora me yje Ja vumë njeri-tjetrit në gjokse, në krye. U puthëm, u shkrimë, dhe qeshëm, dhe qamë, Nën plepin e bardhë, mbi bar të dy ramë. Dhe fjetëm aq pranë, dhe fjetëm aq shumë, Në shtrat të kujtesës: nën plepin mbi lumë. *** Prapë u ktheva te plep i bardhë, Duke mbledhur xixëllonja. Po ti ku qe fshehur vallë? Si i marrë të kërkoja. *** Shyqyr, që më mban kujtesa, Njëmijëherë them: shyqyr! Përmbi bar sërish ndrin vesa, Lumi rrjedh sërish i fryrë. MUZGU I VONËT Me flatra thëllëze erdhe tek unë, Me buzëqeshje zambaku çelur në sy, Njëmijë herë për ty u bëra furtunë, Njëmijë herë u bëra fllad për ty. U ndezën atypari ylberë ëndrrash, Blerime shpresash buisën gjoleve, Kaprolli i muzgut u struk rrëzave, Flladiti rrugët aroma e mollëve. Erdhe, drenush’ e kaltër? – pyeta me ankth, Pyllnaja e vegimeve u prushërua, Muzg i manushaqtë shtegtonte mbi gardh, Me ardhjen tënde Venera u angështua. Dehu zëri yt, prush i frymës tënde, Tinguj e aroma u hapën gjithkund, Si erdhe tek unë me shenjtëri thëllëze Dhe brigjet e zemrës me dallgë m’i tund? *** Ky muzg i vonët deshirat s’po m’i shter, S’po mi zbeh xixëllimat e kujtesës, Si një kal’i kaltër me vete më merr, Më shëtit në luginën e qullur prej vesës. Më çon në folezën ku flë thëllëza, Më çon më shtroerën ku erëmon zambaku. Dëgjo, muzg i vonët, s’më ka lënë kujtesa, Dhe pse jam i lodhur, dhe pse jam i plakur. ATO ÇASTE... Le të krisë kup’e qiellit, Le të shfryjë shtrëngat’e parë. Ato çaste ngjyrë ylberi, Do më ndjekin gjer në varr. Si i shkund dënesat vjeshta ? Si i shtyn era gjethet e rëna? Para teje dridhur heshta S’flisja unë, Fliste zemra. Sa shumë vite fluturuan Herë në gaz, Herë të irnosur! Ajo vjeshtë e bekuar Edhe sot më sillet rrotull. Le të krisë kup’ e kaltër, Le të hiqen vitet zvarrë! Ato çaste aq të artë Do më ndjekin gjer në varr. VAJZË E ËMBËL Vajz’ e brishtë, E çlirtë si era, Bëj kujdes kur shkel mbi ferra! Bëj kujdes, Se të çahen buzët, Llërët e brydhëta, syt e bruztë ! Vajz’ e ëmbël, Flutur e lirë, Ku e ndjen veten më mirë? Vajzë-erë, Lule e njomë, Ma mbush shpirtin me aromë. *** Shfryu stuhia dhe i mori Gjithë gjallesat që dheu nxori. Shpëtuam vetëm umë e ti, S’qe meritë, po rastësi. Unë Adem e ti Hava, Dheu ynë na dha krahë. MBETA Mbi qerpikë të natës fjeta, Mes ninullave të ullinjëve. Mbeta, moj mënjollë, mbeta Zot e rob i zemrës sime. Deti shkundet para meje, Malet kaltërojnë pas shpine. Mbeta, moj mënjollë, mbeta Zot e rob i këngës sime. Mbi qerpikë të natës fjeta, pikoi vesa perla loti. Mbeta, moj mënjollë, mbeta Ja, këtu, ku më ra shorti. E URTA MËSHTEKN’E BARDHË E urta mështekn’e bardhë Në mes parkut rri e qetë, Se nga ç’vis këtu ka ardhë Supet ngre s’e di as vetë. Vijnë çifte nga çdo anë Si pëllumba dy nga dy. E urta mështekn’ e bardhë Ç’pa e çfarë s’pa aty. Në mes drurëve të parkut Pret edhe përcjell me radhë Dallgë dashurish përflakur, E urta mështekn’ e bardhë. *** E vetmuar qan e qesh E urta mështekn’ e bardhë. Pluhur yjesh, pjalme resh, Qiejt përmbys i ka parë. Veç një gjë nuk ia falë vetes: Ndarjen nga lloji i saj. Ndaj trishton, loton në heshtje E urta mështekn’ e bardhë. CA GJINJ TË BARDHË Ca gjinj të bardhë më vijnë vërdallë, ( S’ di jam i vdekur a i gjallë?!) Si dy pëllumba të bardhët gjinj ( Eh, plak i ngratë si mumje rri!) Ca gjinj të bardhë në peqi të parkut, Në syt’ e mjegulluar i shfaqen plakut. *** Edhe qeni i lëpin plagët E jo më plaku i brengosur. Mjegulluar zë më qaset Çast i shkuar, I irnosur. Edhe jap e marr me vete Si ta kisha para syve. Mbahu, them, mos bjerë në ethe S’e gjen dot numrin e yjeve. ULU PAK KËTU MBI BAR! Ulu pak këtu mbi bar, Ulu pak, moj belkëputur, Pakëz erë të të marr, Të të marr pak erë, moj flutur! Të t’i puth këta dy sy, Më të kthelltë se qielli i kaltër. Ulu pak, ulu aty, Ulu pak e më rri afër! Ulu pak këtu mbi bar, E qiellorta mjelm’ e bardhë! *** Sot dhe shokët po më ngasin, Më thonë: “ Luajte në pleqëri, Gjersa këndon për zambakun, Gjersa hipën mbi qershi, Gjersa bëhesh mik me flladin Dhe puth lulet në lëndinë” Sot dhe shokët po më ngasin, Më ngasin mua të zinë. *** Mu tek stol’ i blertë Të prita të vije. Numëroja minutat Si kokrra tespie. Po ti nuk më erdhe, Vetë e di përse Minutat e pritjes I hodha përdhe. SHIU Shiu bie mbi qerpikë, S’di e dashur, qesh a qan? Ndalu pak, ta puth një çikë, Atë sy, Atë nishan ! Shiu bie butë-butë, Hijeshon barin e egër. Lermë, e dashur, të të puth Atë buzë, Atë vetull! Shiu bie gjeth më gjeth, Vallëzon tej në korie. Ah, ky shi i argjendtë, Uverturë dashurie! *** Në syrin e gjolit u fsheha Si pirat i dashurisë. Pas një varke, Pas një reje, Pas kaçubeve të kaltërsisë. Mbeta rob i syrit të kaltër, Mbeta rob i dashurisë. Qiellin e afrova afër, Diellin hodha mbi kurriz. *** Kopshti im mbushur me kumbulla, Kopshti yt mbushur me fiq. Flenë nën to mbi bar ca sumbulla, Flenë nën to gjurmë dashurish. Lumi rridhte aty pranë, Gem mbi gem këndonte cinka. Si dy çerdhe kopshtet tanë Mbushur plot me cicërima. I kujtoj sot ato kumbulla, I kujtoj sot ata fiq. Atje, në mes tyre shkunda Prushërime dashurish... *** Kur bëhesh lule, Të marrin erë. * Kur bëhesh frut, Të hanë menjëherë. * Kur bëhesh selvi, Të kanë zili. ZË I ËMBËL Ninëzën e qiellit shohin luleshqerret, Era u këndon sytheve ninullë, Aty, më vjen një zë, qark teje Si lule mes luleve erëmoj dhe unë. Atëherë brohorita: Po vjen pranvera, Flatrat e kaltra duke rrahur në erë. Erdha, përsëriste zë i ëmbël, erdha, Syrin ma shkeli një luleshqerrë. *** Derisa më del sërish në ëndërr, Derisa më çon pas në rini, Do të thotë : Ke rrënjët në zemër Ke shtegun e kaltër që askush s’e di. Dyzet vjet u bënë, dyzet vjet, Dyzet herë bleroi bar i ri. Po ti nga kujtesa nuk më del, Mbete këngë, Endërr mbete ti. STREHËZA Kur zënë shirat e hirta, Aty nga vjesht’e parë, Nën strehëz tek të prisja, U bëra si i marrë. * Prapë shirat kanë filluar, Prapë nis të verdhet vjeshta, Nën strehëzën e uruar Duke të pritur mbeta. * Duhen vite për të lindur Një brishtësi e tillë fisnike. Me orë të prisja. Dhe jam duke të pritur Nën strehëzën vjeshtore, Që vetëm ti e njihje. * Gjinjt’ e brishtë, kur t’i preka, Çelën zambakët e bardhë. U drodh strehëza U drodh vjeshta, U tund qielli si këmbanë. * Eh, zambakët, kur t’i preka, Aq të bardhë, aq të brishtë, Thirra: Zot, këtu vdeksha, Nën këtë strehëz të hirtë! LËRENI DASHURINË! Lëreni dashurinë të sillet e lirë Si lauresha, Gjithë nur në çair! Lëreni dashurinë, Edhe me shikimin e parë, Të digjet njëherësh si bari i tharë! Lëreni dashurinë Sublime, të qetë, Pa të kuptim a do kishte kjo jetë?! Lëreni dashurinë, Të lulëzojë e dlirë, O njerëz fisnikë, o njerëz të mirë! A E MBAN MËND? A e mban mënd? Ishte ditë vjeshte, Gjethet e verdha na binin mbi supe. Nën blir heshta... dhe ti heshte, Binin e binin gjethet e puthjeve. Thuamë, Të këjtohet një çast i tillë, Një çast i brishtë që mbante erë mollë, Era me drithërimë flokët shpupuriste, Rrëzonte puthjet plot aromë. A e mban mend, A e mban mend një çast të tillë? Nga buzët e puthura çelnin trëndafilë? *** E thotë bliri i drithëruar, E thotë edhe hëna bjonde. Atë çast të mrekulluar Sërish sjell në mendje sonte. E thotë kënga që dremit, E thotë ëndrra që s’ka vdekur, Çast, o çast i trëndafiltë Në kujtesë më ke mbetur! *** Një kokërr mollë paska shpëtuar nga vjelja, E pjekur, e bukur, atje lart mbi majë. Ma bën me sy, tund kokën, thotë eja, Nuk rrohet vetmuar, dreqi ta hajë! ËNDRRA BJONDE Ku e kam parë një ëndërr bjonde, Ku e kam parë as vetë s’e di. Hëna mbi limon pikonte Lëng hënor ngjyrë floriri. Sa u vërtita asaj nate: Sa në shtrat, Sa në dritare. Ku e kam parë një ëndërr bjonde, Më bjondinën e kësaj ane... *** Nga të gjitha gjërat Më mbeti veç fjala. Të tjerat m’i morën, M’i rrëmbeu vala. Tani edhe fjalën, Duan të ma marrin, Ata që thyen tempullin, Ata që thyen gardhin. Nga të gjitha vlerat Më mbeti veç zemra, Atë dot s’ma morën, E fsheha te kënga. DIALOG I VONË - Ti më bëre të shihja yjet e parë. Këmbët m’i vure mbi supe, Kurrizin ma shtrive mbi bar. - Ç’thua, moj, ç’thua, A ke në kokë mend? Kurrë s’e besoj rrëfimin tënd. - Po. Besoje! Ishte muaji maj. Pendimi më breu si mola pastaj. - Pa dale ta shoh... mbaj mend një nishan, Ta preka, ta putha, atje nën një man. - Tani u bë vonë. U plakëm, për dreq. Mbrëmja e majit u thye si qelq. *** Atje kryqëzohen ëndrrat e mia, Atje pëllumbat nisin fluturimin, Atje mjelm’e bardhë digjet në kujtesë, Merr ngjyrën e trëndafilit në dritën e perëndimit. Atje syt’e tu si dy lule liri Çelin e shkëlqejnë përherë. Atje erëmon e të deh bliri, Atje bëhem drithërim’ e kaltër në erë. NË BREGDET Një zonjëz e trilltë çapitet në breg, Një qen leshtor nga pas e ndjek. Ajo syt’ e kaltër i tret në det, Ai mbi gjurmë nuhat i qetë. Dhe det i dallgëzuar grindet me dallgë, Dhe qeni rërën spërkat me jargë. Një zonjëz, Një qen, Një det i trazuar Një tyl i kaltër i ka mbuluar. *** Mijëra krilla borë të bardha Flatëruan në kujtesë. Njërën prej tyre e ndala Mu te rrugëza në kthesë. Edhe thirra: Heu, e kapa Më të bukurën, më të brishtën, Mijëra krilla borë të bardha Nga kujtesa më rrëshqitën. MË PËLQEN DASHURIA Më pëlqen dashuria që më deh si vera, Që më bën të qesh, kur duhet të qaj, Që më bën të fluturoj lakuriq si era, Që më bën të shkumëzoj si jasemin i bardhë. Më pëlqen dashuria që m’i lbyr sytë, Që prushin dhe akullin ma përzien përbrenda, Që zërin dhe ajrin ma dridh e ma ndrydh, Që gjakun e nxehtë ma rreh në tëmbtha. Më pëlqen dashuria që s’e përfill dimrin, Më pëlqen dashuria që e sfidon verën, Që e erëmon dhe të vyshkur trëndafilin, Që e erëmon dhe të tharë luleshqerrën. *** Kam një mendim që e shpesh e kruaj, Kam një mendim që s’jua kam thënë: “ Zot, pse i bëre kuajt Të dashurojnë e flenë në këmbë?! „ *** Më jep një buzëqeshje ta marr me vete, Mbase më bie rruga në të tjera planete. Mbase më bie rruga të shkel dhe në hënë, Atje buzëqeshja, mbase më bëhet këngë. Më jep një buzëqeshje si trëndafil të bardhë, T’i marr pak erë, kur të mbushem me mall. RACË FISNIKE Nën këtë diell E mbi këtë dhe Sy më të bukur s’kisha parë. Vezullim, Shkrepëtimë, Rrufe ( S’besoj njeri të kenë vrarë). Shih: Perkulin kokat drurët, Gjak u skuqën tulipanët. Si të gjallë u bënë drurët, Ngriu cinka majë manit. Racë fisnike, Racë krenare Shtat selvi, flokët hënor. S’ka si vajzat e kësaj ane, Nën këtë diell, në këtë sinor. DASHURI Ç’qenke ti për mua, Ç’qenke, dashuri! Zëmrim i fajkoit në një natë me shi. Hapsirë e pafundme, Drithërimë acari, Fërngëllimë bore në mes të beharit. Fluturim në erë, Pëllumb përmbi blir, Lot kristal i kripur, zambak erëmir. Nën mbretërinë tënde rri nënshtruar bota, Ndritet errësira, Si fllad bëhet shqota. Pa madhështinë tënde ç’kuptim ka njerëzimi, Do mbetej si bokë, Kredhje pikëllimi. Ç’shije kishte jeta pa pushtetin tënd, S’do të kishte tinguj, S’do të kishte këngë. Ç’qenke ti për mua, Ç’qenke, dashuri! Laureshë e trembur në një natë me shi. Zë i thellë i gjakut, Rrahje e dhimbshme gjiri, Akull edhe prush mbi flatra zefiri... LERMË ! Lermë të t’i puth një çikë Ato buzë ngjyrë kërmëzi! Sy i kaltër që sa fike Kurmin zjarr e prush ma ndezi. Lermë de, se do të vdesim, Do të kalbemi nën dhe! S’do ta shohim më mëngjesin, Në purpur si shkrin një re. S’do ta shohim si çel molla, Si lind dielli në prarim, Si shpërthejnë bisqet e njoma, Vesa përmbi bar si ndrin. Lermë të të puth në buzë! Lermë të të puth në sy! Kup’ e qiellit krejt e bruztë, Ra përmbys edhe u thye. *** Te burimi rrëzë malit, Nga hutimi m’u mek zemra. Ishja djalë, bash i djalit, Zjarri më digjte përbrenda. Kur u ktheva te burimi, Më rrëzuan syt’ e kaltër, Prap u meka nga hutimi, Aty zemrën paskam pasur! PAS VITESH Zë kërkoj gjurmë të zbrazta, Bregut të lumit në harrim. Nën shelgun lotues u ndala (Mos fle këtu kujtimi im?) Syt’ i mbyll për të ëndërruar, Nat’ e artë e prillit shket. Ato gjurmë duke kërkuar, Mbeta si guak nën shelg. Zë kërkoj në breg të lumit, Hën’ e zbehtë zbret mbi bar. Prill, o prill, këtu më humbi Ylli i zjarrit të parë. * * * Ç’emër t’i vë, Ç’emër, vallë, Nën këtë shelg flokëlëshuar: Yll që bie si në përrallë, Tjetër fat duke kërkuar. Luleshqerrë herbariumi, Hën’ e humbur në shkretëtirë. Zë kërkoj sot ato gjurmë, Bari sipër u ka mbirë. MBI QERPIKËT E MI Push i mjelmës bor’ i bardhë Drithërohet mbi qerpikë. Dale,- them,- pak erë të marr, Të të prek, Të puth një çikë. Me këto flatra pjalm’ e dritë, Me këta sy liqej të kaltër, Duf i dehur çmendurisht, Horizontet ka përflakur. Në mundesh, Lermë, mos ma prish, Mos më rri si mjelmë tulatur! Ah, ky prush, më djeg, më grish, Me lak rrezesh më ka kapur. Edhe bëhem krejt i gjethtë, Kapërcej kaçubet gri. Vetëm pak, të lutem, hesht, Ulur mbi qerpikë më rri… GRUA E DASHUR Grua e dielltë e viseve të mia! Me thjeshtësinë tënde rrezaton bukuri. Në hijet e floknajës sate erëmon dashuria, Nga goja jote e ëmbël drithërojnë puhi. Grua përrallore e viseve të mia! Në buzën tënde ndjeva shijen e lëngut të qershisë, Ndjeva si më rridhte në trup një ujëvarë, Ndjeva vezullimet farfuritëse të kënaqësisë, Rashë në ekstazë për herë të parë. Grua plot hire e viseve të mia! Në lëkurën tënde të butë ndjeva shijen e frutit të pjekur Në syt’ e tu qiellorë pashë të parët yj si perla. Pak, oh, sa pak kohë na ka mbetur, Gjer të na përfshijnë flatrat e stuhive të verdha! Grua e zjarrtë e viseve të mia! Magjia jote parreshtur më gjuan me rrufe. Në vjeshtën e floknajës sate më mbuloftë hija, U bëfsha si hi... u bëfsha si re. Grua e dashur e viseve të mia! Në syt’ e tu m’u ndez e m’u shua dashuria. JASEMINI Thonë për lulen jasemin, Thonë që iu thaftë goja, Se nuk na qenka aq fin, Se nuk qenka e përsosura. Thonë për lulen jasemin, Që çel plot yje të bardhë, Se s’na qenka e arrirë, S’ta mbush syrin në të parë. Po unë s’mendoj si ata, Ndryshe shohin syt’ e mi, Jasemin e tjetër s’ka, Plot aromë për dashurin. DY BRIGJET E LUMIT Unë në breg të lumit shkoja, Ti shkoje në bregun tjetër, Si dy zjarre, Si dy xixëllonja, Anës lumit tonë të vjetër. Unë u shtanga në njerin krah Ti u shtange në krahun tjetër, Midis nesh u gjend një vah, Pak u lagëm, Për t’u pjekur. Tani lumi ka vërshuar, S’shkohet zhveshur nëpër vah, Duhet rrugë për t’u takuar Tek burimi Atje lart. * * * Sa pyetje reve u kemi drejtuar, Reve të hirta në shtegtim, Gjysmë të ndezur, Gjysmë të shuar, Gjer mbërritëm lart në burim. AJO Ajo iku… Fluturoi Si të ish zogëz e artë. E mori në sqep fajkoi E përcolli diku larg. Më la dritën, Më la hijen, Më la drithërimë në gji. Edhe iku... Larg... larg... Ku s’e gjen më dot njeri. NIMF’ E TRILLTË Si zambak i rënë nga qielli, Syt’ e kaltër, Flokët e verdhë, Trëndafila- rreze dielli, Me buzëqeshje e mbështjellë. Edhe thirra, Eh, sa thirra, Po askush nuk më dëgjoi. Vetëm cinka nëpër vidha Flatrat rrahu e këndoi. Vetëm cinka Zog i dashur Ma kuptoi trillin tim. Shkuan vite... ato flatra I kujtoj sot me mallim. * * * Eh, sa shumë më plagosi Nimf’ e trilltë e rënë nga qielli! Plumb i kaltër më ra gjoksit Dhe në gjoks për jetë ngeli. MOS MË PUTH! Mos më puth, Mos më puth, S’kemi kohë për t’u puthur. Nëpër mjegull, Nëpër muzg, S’gjen folenë thëllëz’ e bukur. Mos më puth, Mos më puth, Se më deh mare e puthjes. Kush e ka sajuar, kush, Mjaltin dhe prushin e buzës? Mos më puth, Mos më puth, S’kemi kohë për t’u puthur. Ta kërkojmë nëpër muzg, Siç kërkon thëllëz e bukur. |
| BISK LEGJENDE Kapërceva nëntë male, Nëpër borë, Nëpër shi. Zemër më dha një sorkadhe, Forcën më dha një dori. Isha dem i fuqishëm, Isha si kreshnik legjende. Me një gisht përkulja pishën, Një burim shterja me ëndje. Sisë piva në nëntë Zana, (Për të puthur pata një) Shkundja tërë pyllin me thana, Hë, më thoni, ç’t’ju them më? Gjithë këto janë të vërteta, Ashtu siç e thotë legjenda. Tani që më zuri vjeshta I dyshoj: Më duken ëndrra. ËNDRRAT Ëndrrat dot s’i prek njeriu, Bën t’i prek E s’i prek dot. Herë i vërtiten si flutura, Herë i flatërojnë si zog. Ëndrrat e ndjekin njeriun, Edhe kur i vuan shpirti. Nën ca re purpur të ndezura I del Zeusi Dhe Sizifi. Ëndrrat e trazojnë njeriun, Nuk e lënë të flerë i qetë. Herë i shfaqen si ariu, Herë i gumëzhijnë si bletë. Fle mbi ëndrra, Fle nën ëndrra, Gjersa fle gjumin e madh. S’di, atje, i mbyllur brënda Gjen një va, një shteg, një gardh?! ËNDRRA E LEJLEKUT Lejleku tek ngrohte vezët në fole, Pa majës e malit si fekste një re. I lindi dëshira e kaltër: sikur Të bënte mbi të një çerdhe plot nur. Të lindte ca zogj të bukur qiellorë, Praruar me rreze mbi malin me borë. Ca zogj të artë, përrallorë, gjithë dritë, Pa ëndërr lejleku në çerdhen mbi vidh. * * * Hijet e natës Dhe hijet e fjalëve S’e përkthejnë dot monologun e valëve. As bregu që puthet me to në përjetësi, S’e kupton fjalën sublime “ dashuri” Prandaj duhet drita, Prandaj duhet dielli. Reflekse pasqyrash: deti e qielli. Sa më shumë rreze Sa më pak hije Ëndrra bëhet zhgëndërr; purpur dashurie. E ËNDËRRTA IME Kam qenë fluror me ty, e ëndërrta ime, Të kërkoja në qiell e ti erëmoje në tokë, I rrokja si deshët muzgje e agime, Yllnajat përplasja për ty kokë më kokë. Si ylber rrezëlleje fare pranë meje, Unë si i lenë humbisja diku larg, Shaluar mbi shpinën e një reje, Në të perënduar të diellit merrja flakë. Tani e kam kuptuar, por është tepër vonë, I bërë pako për metronë e përtejme. Kohë për t’u korrigjuar njeriu gjen gjithmone, Po s’di a e gjen dot kohën për prehje? *** E ëndërrta përthyhet në syt’ e shqyer të pellgjeve, Në gollet e saj retë e hirta bëjnë fole. Ku e gjen njeriu, ma thoni, pak prehje Në këtë tokë të lashtë a sipër mbi re? Ku i gjen fantazitë e zeza, të kuqe, të verdha, Pas xhamave të një vetrine a pas një gardhi? Gjithë jetën u rropata, gjithë jetën u enda, Po dot s’e dallova shenjtin nga lugati. Kam qenë fluror me ty, e ënderrta ime, Shtegtar pa fat robëruar pas një krille. ËNDËRR PREJ VESE Ëndrrat e para më qenë të mira, Edhe pse m’u thanë i dua prapë, Se shpesh më nxirrnin nga errësira Se shpesh ma bënin gjumin të artë. Ëndrrat e para, dritëzat rinore, Zjarre të ndezur në mes të stuhisë, Edhe pse u dogjën netëve dimërore, Mbetën flakërima të kaltra të dashurisë. *** Piskamën time nëpër terr S’besoj se e dëgjoi kush, Vetëm një cinkëz barkëverdhë Zëngjirur qau mbi bush, Dhe tok e pritëm të çelë agimi Me buzeqeshjen e ylbertë. Me lot vese e gëzimi E pamë terrin si u tret. *** Ah, kjo cinkëz, kjo rreze ëndrre, Që më ndjek në diell e shi, Si një kulpër lulemerme Më pushtoi që në rini! Në pikëllim që rreze shprese, Në hare qe lot gezimi. Cinkëz moj, ëndërr prej vese Veç tek ti gjeta shërimin... ZGJIMI Zgjohem e zgjas duart drejt qiellit të kaltër, Era mërmërin e hyn zgavër më zgavër, Ëndrra ime flutur, eja sa më afër. Sa dola përjashta, lava sytë me dritë, Dielli puthte pemët krejt i lakuriqtë, Furshullimë e barit, fishkëllimë në shpirt. Një ëndje e ëndërrt, që s’e kam parë kurrë, Brof si lauresha, pupthi, gur më gur, Mbahu bre, më thotë, mbahu, në je burrë. Zgjohem e zgjas duart ëndrrën për të kapur Drejt një horizonti të ylbertë, të hapur, Duke mërmërirë, duke u përflakur. Zgjohem, ajër qelqor, mbështillem me diell, Dashuritë e mia kaltërojnë thellë, Puthen pranë meje, puthen lart në qiell. Zgjohem, shumë kam fjetur, edhe e marr shtruar, Pyellin poetik perkedhel me duar, zjarr i dashurisë s’paskërka të shuar. TROKITA Tri herë në qiell trokita, Jehoi treqind herë, Sikur nga hëna zbrisja Dhe bija në humnerë. Askush nuk më përgjigjej, E ku përgjigjet ëndrra? Në pyllin që po digjej, Po digjesha përbrënda. Dhe brofa përmes flakëve, Dhe thirra: “Jam i gjalle” Pas xhamave si çafkë Më shihte hën’ e bardhë. Tri herë në qiell trokita, Jehoi treqind herë, Sikur në ëndërr isha Ku tjetër, mor i mjerë?! *** Vetëm në ëndrra jam i lirë Në këtë jetë, si për çudi. Bëhem shpend në kaltërsirë, Bëj me nimfën dashuri. Vetëm në ëndrra, Ah, vetëm në ëndrra, Bëra si ma deshi zemra! MBRËMË Mbrëmë U bëra si fëmijë, Sa dhe gjumi m’u bë fir Ëndërroja sikur mblidhja Luleshqerre në çair. Sikur isha bërë me flatra, Si skifter e si pëllumb Edhe sillesha tërë gaz Sipër fushës së pafund. Mbrëmë U bëra i vogël fare, Sa dhe gjumi më braktisi Mora hënën dhe e vara Si bucelë në degë të lisit. Edhe piva sa u deha Jo raki, po qumësht hëne. Zëmrën shkula, Ballin theva, Rashë mbi krahët e një kënge. *** Agimi i shkundi supet, U drodhën lulet në çair. Unë i lodhur, i pagjumë I them ëndrrës lamtumirë ! KALI Me fre në gojë mbeti gjithë jetën Me shalën ngrirë përmbi shpinë Dhe ujin e pinte në ecje, Në ecje e hante tagjinë. S’e lanë të lirë ndër livadhe, S’e lanë të bridhte kurrë azat, Po me të katra nëpër male, Po me të katra dit’ e natë. Ku kishte kohë të puthte lulet, S’i erë vinte, shkonte si erë, Gjersa iu mpinë të ngratit gjunjët Dhe s’mbante dot as shalë, as fre. Dhe kur u plak, U bë gërdallë, I thanë: Shko, jeto i lirë, Bridh ku të duash në mëhallë, Bridh ku të duash në çair! Kur dhëmbët krejt i kishin rënë, Kur gjunjët krejt i ishin mpirë. Me turfullimë mënjanë lënë, E shprehu dhimbjen kafsh’ e lirë. *** Unë po iki, vijnë të tjerët Sipër muzgjeve të artë, Jeta ime në të errët Nëpër zheg, shi e baltë, Nuk e di se çfarë do të thonë, Çfarë do të thonë s’dua ta di, Mbetur pa dhëmbë në gojë, Jetoj fundin në liri. *** Ishte një kalë i bardhë, Shkelte mbi një rrugë të artë. Kishte dalë nga një përrallë, Nga patkonjtë nxirrte flakë. Dikush tha: është Pegasi, Dikush tha: është sajesë kali, Dikush tha: zbriti nga Marsi, Dikush tha: zbriti nga mali. Tek dëgjoja këto zëra, Më zu gjumi rrëzë malit. Kur u zgjova, më la ëndrra, Veshët m’i lëpinte kali. NËPËR MUZG M’u zvordh jeta prapa kalit Jo... io... duke thirrur, Në dhiaren brinjë malit Në të hipur, Në të zbritur. Jetë i thënçin... Unë dhe kali Dhe në zheg, dhe në shi, Vuajmë plagët e një fati, ( Fati – kafshë, fati njeri ). Ecim... ecim... Pa e ditur Ecjen tonë të pafund. Në të hipur, në të zbritur Në dhiare nëpër muzg. TROKU I DRUNJVE Këtu Pranë nesh Ka lindur kali, Që tmerroi gjindjen ndër shekuj. Trok i drunjtë me stisje djalli, Po ai dinak ka mbetur. Vërtet S’ndjehen hingëllima Nën pushtetin e ullinjve, Po gjarpërinj me sy si vrima Shkasin tinas nëpër hije. Dikush thotë: “ S’është më i pari, Kohërat, ujërat kanë ndryshuar, Bëhem shurdh si fij’e barit, Po kurrë sy i mjegulluar. NJË PELË E BARDHË HARBON NË MUZG Një pel’ e bardhë harbon në muzg Dhe hingëllin, Dhe krifkën shkund. Kë vallë ajo kërkon me ngulm? Kë vallë kërkon nëpër lëndinë? Një pel’e bukur, Një kafshë fisnike, Me gjuhë muzgun e lëpin. Mbase në sy zë i fanitet Një kal’ i artë në vezullim. Një pel’ e bardhë harbon në muzg S’i mund të shkosh pa i vënë re? Dhe hingëllin, Dhe krifkën shkund, Dhe këmbët i përplas përdhe. *** M’u bë sikur ngisja një pelë të bukur, Pastaj u shndërrova si lule, si flutur, Pastaj u rrëzova si petale mbi bar, Pastaj si valëz e bardhë mbi valë, Pastaj u zgjova ... tingëlloi një zile, Ah, ëndërr çapkëne ma bëre me hile! ROSINANTI Dielli u trëmb në stacionin e fundit, Në metrat e fundit u rrëzua elefanti, Mbi një pllajë të thatë ngjyrë plumbi Trak e truk shkon Rosinanti. Mban mbi shpinë mullinjtë e erës, Freri i ka rënë përtokë. Askërkund nuk sheh njerëz, Vetëm një kalorës çalok. Në të djathtë një lis i djegur Në të majtë një shkurre e tharë Ec e ec e kërko shtegun Dhe s’e gjen, djalli ta marrë! *** Një hidalgo bërë skelet Si fantazma del mbi varr. Ulurin, çirret, bërtet, Sa sheh Rosinantin gjallë! Kjo që them, s’është fantazi, E kanë parë mbi këtë pllajë. Dhe i vdekur del ai Del ai, djalli ta hajë. KURMI IM Me pesë shpata më kanë plagosur, Sot më bien me pesëqind. Zëmra ime! Trupi im! Paske dhimbje të pasosur! Kup’ e qiellit në pesë copa, Muzg i zymtë në pesëqind, Heq e vuaj mbi qefin, Në trembëdhjetën u plagosa. Kup’e qiellit çarë e thyer, Gjak e lot në çdo agim, Dhimbja ime! Kurmi im! Perballë dallgëve rri mbërthyer. EMBLEMA IME Ku është Emblema ime? Toka ime, Fisi im? Bërë copa e thërrime, Ndaj thërras e jap kushtrim. Ku është Emblema ime? Trup e shpirt e gjymtuar Mjaft me përralla Dhe premtime, Ky mashtrim na ka kushtuar. Ku është Emblema ime Tempulli i të vdekurve Dhe i të gjallëve? Vëllai im, bjeru borive, Mbaje nderin e të parëve! Ku është Emblema ime Shqip u flas a më dëgjoni? Shihni si zemra më dridhet Po më çahet kraharori. KËTIJ TEMPULLI I PËRKAS Nuk e di kujt i përkas: Neandertalit. A Kromanjonit? Po një gjë e kam të qartë: Linda fare pranë Tomorrit. Këtu lindi babai im, Këtu gjyshi e stërgjyshi, Folën shqip, padyshim, Bujarisht ky dhe i yshti. Ndaj u them me zë të lartë: Jam shqiptar e bir shqiptari. Këtij tempulli të artë I përkas e jam i pari. AHU Nuk jam lisi në kërthiz të pyllit, Nuk jam frashëri, As mështekna, Por një ah te kapërcyelli, Që mbart gaze edhe brenga, Që e ndjen flladin i pari, Që i pari e ndjen ngricën. Jam ahu që pret udhëtarin, Që mban në pëllëmbë cinkën. S’jam i madhi, As i vogli, Dru si gjithë drurët e pyllit. Zogj e kafshë mua më njohin, Syt’ e bukur këtu mbyllin. Syt’ e bukur këtu çelin, Mbi këto degë, nën këtë kurorë. Jam një ah në pyll, i mjeri, Pres, përcjell në zheg e borë... Nuk jam lis, As shkurre e pyllit, As kam qënë ndonjëherë, Por një ah te kapërcyelli, Që pres dimër e pranverë. PAK Pak vjeshtë mora, Pak pranverë, Pak dimër plot me shi dhe erë. Dhe bëra një përzierje stinësh Mes dy kodrash, Mes dy gjinjësh. Pak qiell mora, Pak ylber, Pak perëndim purpur përzierë. Bëra prushe dashurish Mes ullinjve, Mes qershish. Pak gjëra mora, Eh, sa pak. Nga ato që rrinin qark. SYTHET Së pari Çelën sythet Si një bekim qiellor, Pas tyre gjuh’ e gjetheve Lëpin ajrin qelqor. Kudo Shpërthen blerimi, Shpërthen, djalli ta marrë! Në atë afsh shkëlqimi Sajohet frut i parë. Ja, pra, Se çfarë na qenka E puthura e parë, Nga sythi fillin zënka Dhe deh blerimin mbarë. Së pari Çelin sythet, Pastaj buzëqesh blerimi, Si një bekim hyjnor Përtrihet mbarë njerëzimi. ATY Aty ku fërfëllon si thëllëzë poezia, Aty ku turfullon e flatëron Pegasi, Aty ku lulëzon si nuse qershia, Bëhem i ëndërrt e fluturoj nga gazi. Më bien petale të bardha mbi supe, Unë si dhëndërr, ajo si nuse. Aty ku arom’ e jesemineve deh dhe gurët, Aty ku muzik’ e manushaqeve bëhet erë, Aty ku harlisen dasmorët si drurët, Aty bëhem qingj e të ulem në prehër. Aty i fluturt të vij nga larg, Pak i malluar ... i turpëruar pak. Aty ku bëlbëzova tingullin e parë, Aty ku hapin e fundit dua të hedh, Aty ku me vesë mëngjesore jam larë, Aty mbi bar dua të bie si gjeth. Aty ku linda dua të vdes, Në altarin tim stërgjyshor, o njerëz! MONOLOGJET E STATUJËS Me vdekjen kam luftuar këtë natë, Me dallgët kuçedra jam përplasur, I verbër në mes të vebërve, I pafat, Detin savan e varr kam pasur. Ranë mbi mua gjëmimet e përgjakura Ranë mbi mua ulurima dallgësh në tërbim, Ranë mbi mua ortekë bore, Me to u përplasa, Dhe mbeta mes tyre statujë në agim. Këtu, në këtë tmerr, më zuri nata e vdekjes, Këtu, në këtë det morg me emrin Jon, Pse ky fat i zi ? Pse kjo heshtje ? Pse, edhe i vdekur, ju lë këtë monolog? Me vdekjen kam luftuar këtë natë, Vetëm pesë kilometra nga bregu im. U bëtë shurdhëmemecë, Në terr më latë, Mes dallgëve-kuçedra në tërbim. *** Copëra makthesh dridhëse Përplasen me dallgët e ngrira, O zot, pse m’i dhe për hise Këto çaste të vështira ! *** Ju s’e dini Ç’është një djalë Deti-bishë duke e kafshuar, Dhëmbë për dhëmbë, dallgë më dallgë Me arinj të tërbuar. Po ta dinit, Do të vinit Gjithë bujë e gjithë gjëmë, Jo si shteti që s’është shtet, Po më la të ngrij në këmbë. Ju s’e dini Ç’është një djalë Gjithë ëndrra e gjithë këngë, Që luftoi me bishat-dallgë Që luftoi e ngriu në këmbë. *** Ka orë që flë në një ëndërr me vdjekjen: Kur ajo më përqesh e përqesh dhe unë, Kur unë dua të hesht, ajo e thyen heshtjen, Kur unë bëhem erë ajo bëhet furtunë. Ka orë që fle në një ëndërr me vdekjen: Unë e kam për herë të parë, ajo kështu e ngrys jetën. *** E urrekam sonte detin Plot me dallgë, erë, shi, Që na ngriu së gjalli njerëzit Për pak bukë, Për pak liri! Kjo që them nuk është e marrë, As absurde, As mister. Deti ynë na u bë varr Si në dimër, Si në verë. E urrekam sonte detin, E mallkoj, Ndiej neveri ! Nëntë janar 2004 Ëndrra si statujë u ngri. *** Ti, o lumë, o lumi im, Di shumë gjëra që s’i dimë. Rrugën tënde duke ngarë, Gaz e gjëmë ti ke parë. Vetëm kur të biesh në det Një minutë rri e hesht. Mbaj pak zi për djalin tënd, Si statujë mbi dallgë u gdhënd. Ti, o lumë, o lumi im, Detin pata për qefin. *** Hiqeni myshkun nga sytë, Hiqeni dyllin nga veshët, Deti ynë po na mbyt, Ndaj, të lutem, vëlla, mos hesht ! Ndale lumin që vërshon, Mos t’i çajë brigjet e brengës, Deti ynë, ah, Deti Jon, Varri im, Qefin i ëndrrës ! 9 – 10 janar 2004 NË PALCË MJERIMI Të jesh poet në palcë mjerimi, Do të thotë të zhvishesh lakuriq Në mes të borës, Në pik të dimrit, Në skenën pis të pabesisë. Të jesh poet në palcë mjerimi, Do të thotë ta keshë shtëpinë mbi varre, Të mbledhësh lotët e mjerimit, Të çjerrësh maskën e të marrëve. Të jesh poet në palcë mjerimi, Do të thotë t’i biesh tamtamit fort, Të bëhesh flamurtar agimi, Të shkundësh gënjeshtaren botë. Të jesh poet në palcë mjerimi, Do të thotë të zhvishesh si lisi në vjeshtë. O zot, ndihmomë, M’u sos durimi, Mes kalbësisë si mund të hesht?! *** Çdo gjë tashmë u bë e qartë: Qendra shkelqen Zymtojnë periferitë Pa bukë, pa ujë, pa rrugë, pa dritë, Një agim i uritur, Një muzg që jep shpirt. Çdo gjë tashmë u bë e qartë: Sojsëzët mbi kuaj, Sojlinjtë në baltë. *** Atyre Që s’më deshën kurrë, Me urtësi u them dy fjalë: Gjithë jetën time mbeta burrë, Me djallin nuk u bëra palë. Atyre Që m’u hoqën miq, Me urtësi u them dy fjalë: Gjithmonë u ruajta nga armiqtë, Po ju më gllabëruat të gjallë. Atyre Që u rashë në qafë Pa e kuptuar se përse Me urtësi u them dy fjalë: U bie në gjunjë... nëqoftëse. BALADË Ka filluar të bjerë pluhuri i harrimit në këtë qytet, S’të njohin më as gurët e shtëpisë, As nëna e gjorë, që çirret e bërtet, Mes mjegullave të trishtuara të zisë. Sepse ti na ike... ike thellë, miku im, Hyre në armatën e të larguarve të kësaj bote, Kalbesh e kalbesh, i mbledhur me qefin, Shtegtar kafkëshpuar, Ante ndër mote. Do të vijë pranverë e zezë prapë, Askush s’do ta shohë fytyrën tënde të bukur, Kafshojmë një ditë... Gërryejmë një natë, Po s’të gjejmë askund... Ku na ke humbur ? Askush s’të njohka në këtë qytet, Sa shpejt të harruan , miku im, sa shpejt! I veshur me të bardha si kalorës i shenjtë Mbi baladë hipur, nga balada zbret, Duke na treguar me gisht Pilatin e shekullit XX. Ka filluar të bjerë pluhuri i harnimit në këtë qytet ( Pluhur mbi të gjallët e mbi të vdekurit ) Vetëm nëna e zezë jep kujën, bërtet: Mallkon vrasësit e shekullit. Askush s’të njeh më, o miku im, askush, Ndaj hodha mbi baladë trishtim e prush Dhe thirra për ta shkundur këtë moçal harrimi: Alarm! Alarm, o njerëz ! Duarkryq mos rrini! Këtë baladë ia kushtoj shokut tim Bashkim Shkurtit, Vrarë pas shpine më 11 maj 1998 nga një dorë barbare. BALADË Në këmbëzën e urës, Strukur në strehë, Nata dimërore pamëshirë e rreh. I thyen kockat, E kafshon me dhëmbë Në buzët e thara, në duar, në këmbë. As sytë dot s’i mbyll. Nën qiellin si morg Sheh ëndrra të ngrëna, të hedhura përtokë. Sheh sy të ngrirë, Sheh veshë të prerë Sheh natën e akullt si frigorifer. Po kush do ta dijë? Po kush e ka parë, Njeriun kruspulluar mbledhur me ambalazh? Në këmbëzën e urës u gjet në mëngjes Si pikëpyetje e ngrirë, Si pikëçuditje, o njerëz ! BALADË “ Dora e pabesë, Dora e pabesë” Tha edhe u pre në mes . Pranë lisit, Pranë burimit Ra në krahët e amshimit. Dielli drithërimë ndjeu, Qielli syn’ e kaltër shqeu, “Dora e pabesë, Dora e pabesë” Tha edhe u pre në mes. *** Jet’ e tij, Jetë skëterri, U zvarrit qark një Ferri. Në mos ishte Ferri vetë Më i hidhur ... më i sertë. Po përse një fund i tillë? Veten pyet i lashti lis, Ah, ç’e vranë si një krillë, Pse e deshi këtë vis! NJË TRËNDAFIL NDËRROI JETË Një trëndafil u këput nga ne, Një mik i mençur e i mirë, Një ditë vjeshte plot me re Na iku... S’na tha as lamtumirë. Në buzë mbrëmje e zbritëm në varr, Psherëtinte era, Breronte shi Në rrëzë të Dajtit, atje në Shtufinë I thamë zëshuar: natën e mirë! Kopshte të kaltra sajonin retë Mes shatërvanëve lart në qiell, Një trëndafil ndërroi jetë, Qe vjeshtë e vonë me shi e erë... *** Një jetë është e vërtetë Dhe tjetra është si ëndërr. Po cila është prej tyre, E gjen ti dot, moj zemër ? NËN BAR A e di kush fle këtu poshtë ? Sipër drithërohet bari. Heu, sa njerëz ushqeu kjo tokë, Tani nuk u gjendet varri ! Janë të vjetër... Shumë të vjetër, Vijnë të tjerë në varrezë. Si do të jetë bota tjetër, Më e bardhë e më e zezë ? Se këtë e shohim vetë, Po e shkruajmë në lëkurë. Vijnë retë, Ikin retë Qyqja drithëron mbi gur. A e di kush fle nën bar ? Me kujdes bre, kur e shkel ! Ja, këtu ka qënë një varr, Një zjarr këngësh, një zabel. ZHGËNJIM Jam i mardhuri i fundit që kam kuptuar Se ai që udhëheq dimrin është djalli vetë, Që kopësit e çkopisit këmishën e krimit me duar, Që bën të vërtitet çmendurisht ky planet. I fundit kam qënë dhe i fundit mbeta Ushtar i virtytit, Kundërshtar i vesit, I mashtruar pabesisht nga shkëlqimet e verbëta Që kërthi i njomë në syth të mëngjesit. Jam i mardhuri i fundit i dimrit të fundit, Që më shtrydhi dhimbshëm panxha e mashtrimit Midis të gjallëve te vdekur, Midis memecërisë dhe llumit Kalita krenarinë në kudhrën e durimit. Jam i mardhuri i fundit, I fundit qofsha Në kapërcyell te shekullit pas dimrit të gjatë, Që dhelpërisht u mashtrova, po kurrë s’u mposhta Mes stuhive të flladitura të demonëve dinakë. ZGJIDHJA Rrokulliseshin gurët e malit, Një stuhi ndiqte stuhinë. Midis ëngjëllit dhe djallit Zgjodha murgun – Murgzinë. Zgjodha murgun – Zgjidhje e marrë, Pa përfillur rropullimën. Mali si budall i vrarë Qiellit i kish kthyer shpinën. Sa naiv, Sa i paditur, Mes stuhish zgjodha murgun. Rrotull ujqrit e uritur Hanin hënën, pinin muzgun. Kur një zë : Jeto a vdis Zgjidh e merre në rrokullisje! Midis ujkut e stuhisë më e mira që të vdisje. Ndjej sërish rropama mali, Ndjej sërish shkundje stuhish humba ëngjëllin dhe djallin Mbeta murg – përjetësisht. FAT LEJLEKU Prona kisha si të gjithë (Pak më tepër se të tjerët ) Po m’i griu një urith, M’i shkuli tërësisht nga rrënjët. Heshta ... Krahët hapur si lejlek Mbeta shtangur majë plepit Zë çukas folenë me sqep, Zë çukas kashtën e elbit. Ky qe fati, Fat lejleku, Sqepi krejt si gisht i verdhë. Mbi fole mbeta i shkreti, Me tyl erërash mbështjellë. AKREPI I HADIT Kafshimi yt po më ndjek pas, Më ndjekin pas hijet e tua. Edhe pse banon në Had, Ke lënë këlysh të tërbuar. Në udhëkryq, Nën samafor, Në çdo skutë e trotuar, Ke një sy e ke një dorë, Ke një pasues të marrë. Ke një lehje të çjerrë dhelpre, Ke një ulërimë ujku. Më kot thonë se ke vdekur, Më kot thonë se je zhdukur. Kandrrat nxore prapë në krye, Prapë u dhe çmimin e parë. Një litar të lidhur nyje Na e sjellë sërish vërdallë. Unë i shoh hiijet e tua, Si akrepë pickojnë prapë, Përsëri më bën të vuaj, Edhe pse banon në Had. PEZULL Më ka mbetur varur dora Në një gem të gjelbër prilli. Ikën dita, Ikën ora, Ikën drita e një trilli. Ëndrra – koh’ e papërlyer S’e gjen dot pyllin e virgjër, Thyhen shtigje, Thyhen dyer, Se bën zap bariu grigjën. Më ka mbetur varur dora Në një bisk të kaltër prilli, Ah, sa keq, Rrëpirën mora, E s ‘gjej i gjori fillin! *** Më thyhet rruga nën blire, Pres një dimër, lë një verë. Makthe hijesh më lëpihen, Më vijnë pas, .. Më marrin erë. E kuptoj: Po qaset fundi, Çdo gjë ka një fund patjetër, Prilli – trill krifkën shkundi, Degën theu bli i vjetër. DËSHIRË Sikur të mundja t’i rrihja flatrat Si lauresha drejt qiejve në agim. Fushat t’i çikja, malet e kaltra, Madhështinë e diellit në perëndim. T’i bëja fresk pyllit të gjelbër T’u shkundja pluhurin tempujve të lashtë, Të shpupurisesha mbi tërshërën e egër, Të rrokullisesha mullarëve me kashtë. Mes blusë së qiellit dhe prarimit të tokës Të bija në ekstazë, të shkrihesha në eter, Përherë duke xixëlluar, duke fluturuar përherë. Shpëtuar nga kthetrat e serta të ligësisë, Nga mëkatet tunduese, nga qarja e dënesa, Duke fluturuar jetofsha, duke fluturuar vdeksha. *** Kur isha dash me brirë e këmborë, Askënd nuk lija të më shkelte sinor. Tani i plakur me brirë të thërrmuar Në zgrip të greminës çapitem çaluar. Dhe rroj me kujtime, këndellem me ëndrra, Kafazin e kraharorit ma kërcënon zemra. *** Në më pyesni, Cila dukuri të ka tunduar në jetë? Përsosja e lules, guri që s’flet. ÇAPAT E PARË Kam parë si çapitej një zambak i njomëz fare, Si këmbët lakuriqe i hidhte ndrojtur mbi kalldrëm, Askush s’e ndihmonte. Askush. Një buçe kalimtare E lëpiu qetësisht në fytyrë e këmbë. Dhe kjo krijes’ e braktisur s’ecte në shkretëtirë As në xhunglat e Afrikës, kur bulurojnë bishat përreth, Ku zhurmojnë buaj e bizonë, hipopotomë kaba e budallenj Po në qendër të metropolit, te dera e bashkisë, Ecën e bie ... ecën e bie një zambak si shpirt. Kjo dëshmi e gjallë s’ka ndodhur në ndonjë stepë, Në ndonjë tjetër qiell, në ndonjë tjetër klimë, Po në qendrën e qendrës, në shekullin e njëzetë, Një fëmijë i zhveshur hidhte çapat e parë në agim. *** Kam më se një gjysmë shekulli që vuaj të njëjtën dramë, Që e njëjta gojë si kamare më leh pareshtur si qen, Që rënkon i njëjti uragan i plagosur e bie e njëjta këmbanë, Që e njëjta hënë mbi zambakët e trishtë hedh vrer. Kam më se një gjysmë shekulli që vuaj e heq Po ma kalb dalngadalë këtë shpirt, për dreq. KY FAT Në kërthizë të metropolit blihen e shiten lëkura, Luhet poker, ndizen e shuhen ura, Dje “sogllasna!„ sot “okej!„ “Pozhallusta, tavarish! „ “Pliz, mister Gej „!. Shastisur nga katrahura, Mbyllur në bunkierë, Si tufan i fashitur fërshëllejmë si erë, Mbetur jetimë në palcë të Europës, Kafshuar, shtrydhur, në zgrip të gropës, Krenarë, fismirë, buzë detesh, rrëzë malesh, Në diell e në shi, mes brengash e hallesh, Mes pyjeve të virgjër, të egër, paganë, Kryq e tërthorë shekujve u ramë. Në kërthizë të metropolit, në kthina e golle, Luhet me djallin: fitove ? S’fitove? Dhe mbetëm siç qemë : rebelë e jetimë, Ky fat qënka shkruar për ty kombi im! *** Lexomë, nëse do, lexomë, or mik, S’do gjesh tek unë lisin biblik, Dhe pse i lodhur, nen lëkurë thellë, Me dritë dlirësie do të këndell, Do të këndellë me aromën e tokës e detit, Mes dialogut të sertë të dallgës me bregun, Me parfumin e luleve qe s’lulëzuan kurrë, Me deshirat e ngrira mbi shkëmbinj ‘ e gurë. Lexomë, nëse do, or mik, or vëlla, Si një mbishkrim të lashtë mbi një gur ne kala, Që zjarret e shekujve si vragë e lanë, Si dëshmi stoike e të parëve tanë, Si fosile zambakësh mbi këtë truall fisnik, Lexomë, nëse do, or vëlla, or mik! NUK MË LENË DHIMBJET Nuk më lenë dhimbjet t’i sodis lulet, Hënën tek vozit në liqenin e spërkatur me yje, Diellin kur del nga kreshtat e malit e mbi det ulet, Kopen’ e uritur të kaprolleve tek rend ndër pyje. Nuk më lënë dhimbjet të ndiej ndërrimin e stinëve, Kur çarton hardhia e skuqet molla në degë, Kur krihet era e verdhë e vjeshtës korijeve, Kur dallgët dimërore përplasen në breg. Nuk më lënë dhimbjet t’u besoj ëndrrave, Zambakëve të valëve tek shuhen mbi rërë, Shtegtimit te baladave, rrëqethjeve të këngëve, Harabelave tek flenë ku nata t’i zerë. Nuk më lënë dhimbjet ta gëzoj këtë jetë, Që një herë më jepet, vetëm një herë. U mplaka, u fishka, u bëra skelet, Si era erdha e po shkoj si erë. Nuk më lënë dhimbjet e plagëve të pathara, Për të kuptuar pse vij e shkoj në zbrazëti, Sa pa kripë e qeshura! Sa pa formë e qara! Kalëroj mbi kalin e kohës si veri. Nuk më lënë dhimbjet të vëzhgoj cinkën Si flatron, si këndon, si humb në hiçësi Ç’më mbetet prapa? Ca fjalë që dridhen, Ca fërgëllima të pikëlluara nën borë e shi. Nuk më lënë dhimbjet e kësaj bote kalimtare, Në jermin e thellë të misterit të saj i strukur rri. I mbyll sytë: një fluturim pëllumbash në qepalle Nën mjë muzg të venitur, të beftë e zi. STIN’ E VERDHË Erdhi shpejt kjo vjeshtë me erë, Erdhi shpejt dhe shkundi drurët. Kudo gjethe, Zogj të verdhë, Si të marra marrin rrugët. Pse trishtohesh nga kjo pamje, Nga kjo zbehje e papritur? Re të bardha shkojnë mbi male Si lejlekë të uritur. Pse zymtohesh a e di? Të vjen pas dimër i egër Nëpër borë, Nëpër shi, Nëpër një shtegtim të mjegullt. Erdhi shpejt kjo stin’ e verdhë, Shkundi drurët e nemitur. Ku po shkon kështu, moj erë Kaq e beftë, Kaq e sfilitur. LAMTUMIRË Gjithmonë ka një lamtumirë, Një rrahje flatrash në trishtim, Një muzg zymtuar në mugëtirë, Një shteg të thyer, Të pakthim. A ka kuptim të qash si qyqe, Mënjanë, mpirë në një kënd? Në pragje ndarjesh, Në mëdyshje, Qëndro si burrë, durimin gdhënd! Gjithmonë ka një lamtumirë, Një ikje si lejlek i bardhë. Po për ku, o njerëz të mirë, Po për ku, o njerëz të mbarë?! *** Pemët u mbushën me gjethe, Pylli u mbush me mushkri, Po ti tek ne më s’erdhe, Të mori vjeshta me shi. Të morën fluturat e verdha, Se ku të çuan s’e dimë. Pemët u mbushën me gjethe, Po ti ... tej shtegut, pakthim. BALADË Veshur me rrobat e zisë Doli e bukura në Breg të Lisit. Ishte zheg. Askush s’lëvizte, As dhe bulkthi rrëzë plisit. S’ishte koha e nizamëve, As e tufëzimit s’ishte. Bente ziqër në mekame Një dervish midis dervishëve. Duket, Ishte ëndërr bari E përzhitur në atë zheg. Pjergulla gjethet i vari, Heshti gjinkalla mbi shelg. Buzët eshkë bërë vejusha, Sytë si dy kupa qielli: “ S’di, Sa vjet sot i mbusha Qëkur m’u errësua dielli. Qëkur humba Zotin tim, Zotin e trupit dhe të shpirtit. Kot jetoj ... Sa pa kuptim” S’di a foli ... S’di a klithi. Sytë i mbylli edhe shkeli Ëndrrën e barit në trishtim. Atje qoftë! Atje ngeli, Gjallë a vdekur në agim. KUR? Po kur, vallë, do të jem i lumtur? Sa shumë kam pritur! Sa shumë kam humbur! Le të lulëzojë kudo pranvera! Po mua, mes ngricave, më griu era. Le të shkërmoqen gjethet e thara! Mes tyre më humbën ëndrrat e para. Le të ndrijë dielli! Le të bjerë shiu! Kuptoni si ndjehet i mpakur njeriu? Po kur, vallë, do të jem i lumtur? Se mjaft u lodha pas ëndrrës së bukur. *** Unë i fundit e kam ndierë gëzimin (Nëse kam pasur një çast të tillë) I fundit kam zbuar trishtimin I fundit natën e zezë kam gdhirë. Unë i fundit kam kënduar me zë, Zëri im i fundit jehonën ju lë. HORIZONTI I NGRIRË Dua ta thyej këtë horizont të ngrirë, Dua, por jam i pafuqishëm! Demi e rrëzon një mullar me brirë, Era e detit në tërbim e shqyen pishën. Dua ta thyej këtë horizont të ngrirë, Sa dëshirë, sa dëshirë do të kisha, Po duhen mijëra tërbime erërash, Mijëra dema me brirë, Mijëra shenjtorë dhe bisha. Dua ta thyej këtë horizont të vjetër, Ndërtuar ters me akull e hekur. U gremis një shekull, trokon shekulli i ri, Ngordhi një kuçedër, u ngjallën dy-tri Dhe pyesim: ku vemi? Dhe pyesin: ku qemë? Nga Ferri dolëm a në Ferr vemë? Dua ta thyej këtë horizont të ngrirë, Dua, por kjo më mbeti dëshirë. EC, O PLAK I KRISUR! Dita shtyhet ngadalë, Mbi kreshta mbrëmja shket. Ku shkon, Mor plak i marrë, Kush sonte po të pret? Mos, vallë, një hën’ e zezë? Mos, vallë, një këngë cigane? Apo do të pish verë Diku, në një mejhane? Dëgjoje kukuvajkën, Këndoka si e dytë! Atje një hën’ e zezë Të pret e shqyen sytë. Dita shkon zvarritur, Nata shket rrëshqanë, Ec, o plak i krisur, Kapërce matanë! NË MËDYSHJE Te Parajs’ e zëmrës sime Ruaj të dashurit e mi. Lus për ta E bëj flijime, Bie në gjunj me nostalgji. Bluaj ankthin tim kujisës Shtegut të verbër i vetmuar. Ah, se si më sillen tinëz Moralthyesit e mallkuar! Te lugin’ e Ferrit tim, Nëpër zheg e nëpër shi, Hiqen zvarrë papushim Një mori me gjarpërinj. Edhe rri krejt i vetmuar Mu në breg të ankthit tim. Mes Parajsës edhe Ferrit Bëj durim e bëj durim. Te Parajs’ e zemrës sime, Te lugin’ e Ferrit tim, Përtyp muzgje e agime, Përtyp mall me pikëllim. |
