Kush i pari u vendos në Ballkan – serbët apo shqiptarë

Albanologu shqiptar Kapllan Resuli : Kosova do ti kthehet Serbisë, shqiptarët nuk janë ilirë

"Albanologu "shqiptar nga Ulqini, Kapllan Resuli, por që tani mbanë mbiemrin sllav Buroviç, në një intervistë për mediat serbe, ka folur për prejardhjen e shqiptarëve dhe të ardhmen e shtetit të Kosovës. Ajo që e bënë të veçantë këtë intervistë, është fakti se ai ua ka kaluar edhe historianëve dhe intelektualëve serb, sa i përket mohimit të historisë së shqiptarëve.

Akademiku, i cili jeton në Gjenevë prej disa dekadash, ka folur për historinë e Ballkanit dhe në veçanti asaj të shqiptarëve dhe të Kosovës, transmeton lajmi.net.

Ai mohon pretendimet e shqiptarëve se janë populli më i vjetër dhe se kanë origjinë Ilire. Burkoviç thotë se kjo tezë, jo vetëm që shkencërisht nuk është e bazuar, por përkundrazi shkencëtarët botërorë kanë dëshmuar se Shqiptarët nuk kanë asnjë lidhje me ilirët.

Sipas tij, akademikët austriakë dhe profesorët Gustav Weigand, Gustav Meier dhe Norbert Jokl, por edhe shkencëtarët më të mëdhenjë shqiptar Eqrem Çabej, Aleks Buda, kryetar i Akademisë së Shkencave të Shqipërisë, Shaban Demiraj, kryetar i dytë i Akademisë së Shkencave të Shqipërisë, jo vetëm që e kanë pranuar që shqiptarët nuk janë autokton apo me prejardhje Ilire, por edhe këtë gjë e kanë dëshmuar në studimet e tyre shkencore.

"Kështu Qabej dëshmon se gjuha shqipe është formuar në Rumaninë e sotme, qysh në shekullin e gjashtë, dhe se prej atje shqiptarët kanë arritur qysh në shekullin e dhjetë në fushën Mata mbi Tiranë. Prej aty janë shpërndarë në të gjitha anët e Shqipërisë së sotme, e cila në atë kohë ishte e banuar kryesisht nga serbët. Pas pushtimit turk, këta shqiptarë kaluan edhe kufijtë e Shqipërisë së sotme dhe do të shkuan në Serbi, Maqedoni dhe Mal të Zi", ka thënë Buroviç për "Vecernje Novosti".

"Ashtu si gjithë popujt e botës, edhe shqiptarët kanë kulturën e tyre, e cila është e lidhur me Shqipërinë e sotme, e jo për Kosovën. Kjo kulturë daton nga fundi i mesjetës, dhe në shumicën e rasteve e kanë krijuar të huajt. Jashtë kufijve të Shqipërisë e deri tek rrënjët e tyre, nuk kemi kulturë shqiptare. Libri i parë i botuar në gjuhën shqipe është nga viti 1555, dhe atë e ka shkruar një kroat dhe është botuar nga një shtëpi ortodokse e Malit të Zi. Abetaren e parë shqipe e ka përpiluar një vllah me emrin Naum Veqilharxhi në vitin 1844, derisa abetarja e parë pas çlirimit dhe shpalljes së Shqipërisë shtet i pavarur në vitin 1913, është shtypur në Serbi, dhe e ngarkuar në kuaj është transportuar në Shqipëri. Pjesën më të madhe të monumenteve kulturore i kanë ndërtuar serbët. Se ekzistojnë themelet e ndonjë kishe bizantine aty, kjo nuk do të thotë se kishat e reja të ndërtuara janë bizantine", vazhdon ai.

Për ardhjen e shqiptarëve në Ballkan ai thotë se ata aty erdhën si paganë, ndërsa besimin krishterë e kanë marrë pjesërisht nga serbët dhe pjesërisht nga Grekët por vetëm sipërfaqësisht, sepse thellë në shpirtin e tyre kanë vazhduar me paganizëm.

"Deri në vitin 1924 nuk kanë arritur të krijojnë kishën e tyre. Rrjedhimisht as nuk e kanë ndërtuar kishën. Aty ku kanë arritur i kanë minuar. Katolicizmin e kanë pranuar nga dioqeza e Barit dhe peshkopët serbë. As shqiptarët ortodoks as ata katolikë deri në ditët e sotme nuk kanë ndonjë shenjtorë të tyre. Të gjithë shenjtorëve të cilët ata i luten janë të huaj", shprehet Burkoviç.

Ai thotë se "Kosova do të kthehet në krahët e prindërve të saj Serbisë dhe atë së shpejti, ndoshta edhe në ditët tona".



Kaplan Buroviq është albanolog, i cili sot jeton në Gjenevë. Ka diplomuar albanologjinë në Shkup dhe në gjuhën dhe letërsinë shqipe në Tiranë. Për kritikat drejtuar Titizmit dhe Enverizmit ka vuajtur një kohë të gjatë nëpër burgje. Ka kaluar plotë 33 vite në burgjet jugosllave dhe ato shqiptare. Ai ka të botuara disa libra shkencorë. Këto ditë feston gjysmë shekulli që nga publikimi i romani “Tradhtia”, i cili përdoret në librat shkollore në Shqipëri. Para pesë viteve është larguar nga Shqipëria dhe i është bërë serb, rrënjë të cilat thotë se i ka gjetur përmes kërkimeve shkencore

Serbët qenkan populli më i vjetër i botës



”Populli e ka njet me folë, me e çu zërin lart e më lart, shtatë palë qiell, shtatë palë tokë, me i bërë me dije Evropën dhe botën, e pse jo edhe fëmijët tuaj: Unë, Populli, ju thërras në emër të Zotit, të besës, të bukës, të gjakut e të pushkës: Boll më, mos më fyeni, mos më ndani, mos ma përçani atdheun, jetën, besën, dashurinë…! (R.Greiçevci)”

Kësaj rradhe do të iu lë që ju vetë të gjykoni për ”guximin” serb ne shkrimin e historis­ë,e në të njetën kohë të mëndoni thellë për heshtjen tonë.

”Serbët e Danubit të poshtëm quhen proto-serb apo Serbët e parë të cilët banonin dhe jetonin në këto anë që nga koha e Moisiut.Kurse serbët e ardhur rreth shekullit shtatë pas Krishtit paskan pas ardhur si ndihmë vëllezërve të tyre për të luftuar Romën. (Siprijan) ” Dhe vazhdohet më tutje se :Çekët, Kroatët dhe Rusët që përmenden për herë të parë pas shekullit të 6-të të epokës sonë kishin ardhur disa mijëra vjet pas serbëve.Sa i përk Rusëve burimet serbe flasin që ata ishin vetëm pas shek. të 9-të pas K.”

Mos i mësoni fëmijët tanë me u nda, me u përça, me u hasmëru, me u ligështu, me u bë ujk vëllai me vëlla, baba me djalë e djali me nënë…Mos m’i mohoni dhe shkelni vlerat e traditës së lashtë të species ilire-dardane (r.g)

Glozel quhej shkarravitja e parë njerzore e gjetur nëpër shpella dhe sipas burimeve serbe -Jyrgen Shpanut paska thënë ” Serbët e kishin menduar këtë lloj shkrimi dhe e kishin vendosur gurin e themelit të civilizimit botëror” Jyrgen Shpanut paska thënë se ata ishin Filistinët ,por duke e krahasuar me shkrimin e sotëm cirilik atëhërë na del që edhe Filistinët ishin serb.(?) Ilija Živаnčević ka shkruar se Sllavët(Serbët )ishin të shpërndarë

që nga Vladivostoku e deri në Ballkan dhe ishin boshti kurrizor i njerëzimit.

” Dorëshkrimet haldike, asire dhe misire ishin përmendorët e civilizimit njerëzor dhe janë të vjetra mbi 7 mijë vjet. Dhe sipas serbëve janë të vjetra aq sa edhe historia serbe.Paramendoni në ato dorëshkrime është gjetur i shkruar emri Serb (Srbin) dhe jo ai sllav. Bile edhe në një ”Libër mbretëror kinez ” i cili është shkruar vazhdimisht deri dy mijë vjet para Krishtit, mund të gjeni shënime që atëherë në Sarmatinë e Azisë kanë jetuar serbet, të cilët e banonin tokën prej Siberisë e deri tek Venediku i Italisë ” ( po pra burime serbe)

”Unë, Populli, mos më shkelni në sofër të bukës, mos ma mohoni sofrën me liri, me besë, me miqësi, me tradita e zakone të lashta shqiptare…Unë, Populli, djepi dhe rrita juaj, s’i kam fjalët thika dhe helm për miq e shokë…(Riza Greiçevci)”

Polakët në hulumtimet më të reja paskan gjetur praninë Serbe në brigjet e Detit Baltik ,2 mijë vjet para Krishtit, kurse studjuesja Olgа Luković-Pejаnović thot në një studim të saj që Bosna dhe Sllavonia ishin serbe dhe quheshin ”Sërbia e bardhë” (“Belа Srbijа”,) dhe shtrihej deri tek kufinjt e sotëm të Gjermanisë. Robert Siprijan paska ardhur në përfundim që Serbët janë trungu i racës sllave dhe se Sarmatët ishin serb.

”Unë Populli, mos më shkelni në sofër të bukës, mos ma mohoni sofrën me liri, me besë, me miqësi, me tradita e zakone të lashta shqiptare…”

Sipas Ilija Zhivanqeviçit edhe ”Kodi i Dushanit” ishte vazhdimësi e prejardhjes tradicionale Vende , kurse Walter Wuest paska shkruar që edhe sanskrishtja është Vende, e cila në Indi paska pas ardhur nga veriperendimi i saj dhe sipas të gjitha krahasimeve sanskrishtja ishte gjuhë serbe. ”Emil Burnouff deklaron që gjuha latine dhe greke kanë prejardhje nga pallazgishtja, kurse populli pellazg paska jetuar në Mesdhe e deri në Alpe ” dhe sipas sllavollogëve pellazgët ishin Serbët e lashtë. E bukur kjo!

”Një degë e serbëve nga Azia e Vogël kishte ardhur në Ballkan 3 mijë vjet prK. dhe ishte vendosur në Rashkën e vjetër (Thraki) , kurse një degë tjetër kishin zbritur nëpër det deri në Kretë në tri ardhje 1800, 1500 dhe 1400 vjet prK. I kishin mundur Kretasit dhe të përzier me ta e paskan krijuar popullin e ri Grek. Shënimet po flitkan , gjithënjë sipas serbëve që emri i qyetit dhe perendeshës Athina nuk janë greke.Vetë grekët besojnë se e kanë prejardhjen nga populli Pellazg të cilët e flitshin një gjuhë barabare dhe zbulimet paskan treguar që ata pellazg ishin serbët”….

Olgа Luković-Pjаnović thot’ që serbët e Peloponezit ishen vendosur rreth limit Sava dhe Danub dhe kishin kriujar Serbinë Panonike ( aty ku jetonin Keltët fxh) Shikoni edhe këtë mrekulli të artit të zhvatjës së historisë: ” Shënimet e Mihail Lomonosovit Dhe Mavro Orbinit tregojnë që edhe serbët paskan luftuar në Luftën e Trojës, dhe se me ramjen e saj kishin ikur dhe rreth 1860 vjet prK kishin ardhur përsëri në Ballkan dhe ishin zgjeruar deri në Venedik ”

Një farë hulumtuesi Shafarik në librin e tij ”Vendasit e vjetër” shkruan ” Serbët jetojnë në Europë që nga kohërat parahistorike,dhe se serbët e banonin gati krejt Europën dhe Azinë e vogël dhe nga aty paska ardhur shprehja ” “Govori srpski dа te ceo svet rаzume”.( Fol serbisht që të kupton bota mbarë). Rrijm­ ne ,rrij­më. Mirremi me prejardhjen tonë të ”lashtë” që nga shekulli i 14-të.!
”Një gjuhë aq origjinale si gjuha serbe e pasur ,me një garmatikë perfekte është pjellë e një populli të ngritur që moti” shkruan Shafarik. Edhe diçka : ”Serbët thonë që shkrimi i Vinçës tregon se serbët janë populli më i vjeter dhe që edhe Etrurët ishin serb”

Sodoqoft , me qenëse ne heshtim dhe jemi robër të asgjëje ,atëherë le të lexojmë edhe për zbulimin më të ri , që doktori i shkencave të Harvardit , rusi ANATOLIJ Kljosov paska ardhur në përfundim që të gjithë sllavët e kanë prejardhjen prej Ballkanit,dhe kjo nga Serbia dhe Bosna e Hercegovina e sotme. Sipas Kljusovit bartësit e gjenit R1a1 ,kanë jetuar në Ballkan bile që para 12 000 vitesh. Ai paska zbuluar që i biri i Noah -së qenka paraardhësi i Rusëve dhe se pasardhësit e tij së pari erdhën në rrjedhën e poshtme të Danubit , në Serbinë e soti. dhe se nga aty e vazhduan rrugën për në veri.

Biokimisti i Harvardit me analizat e tij të gjeneve ka konstatuar që Serbët janë populli më i vjetër në botë dhe se Ballkani është atdheu i lashtë i të gjith sllavëve si edhe atdheu i atyre që shkuan ë Indi dhe u quajtën Arian . Edhe Aianët ishin serb. (Jutarnji.hr 20.09.2013)

Mos i mësoni fëmijët tanë me u nda, me u përça, me u hasmëru, me u ligështu, me u bë ujk vëllai me vëlla, baba me djalë e djali me nënë…Mos m’i mohoni dhe shkelni vlerat e traditës së lashtë të species ilire-dardane (r.g)

Fahri XHARRA/

***********



Nga Flori Bruqi

Në tekstet shkollore të nxënësve shqiptarë në Luginën e Preshevës, ku flitet mbi historinë dhe origjinën e shqiptarëve në Ballkan, shpjegohet qartë se janë të lashtë dhe autokton. Ndërsa për serbë thuhet se janë të ardhur.

Në fakt nëse prisni që libri të ketë si autorë shqiptare gaboheni, pasi hartuesi i këtij teksti është pikërisht një historian serb (Rade Mihaljçiç) dhe libri është shtypur nga Instituti për tekstet në Beograd.

(Fotografi e huazuar nga studiuesi i mirënjohur shqiptar Brahim Avdyli)

Në këtë tekst shkollohet shkruhet: “Shqiptarët janë popull i lashtë dhe autokton në Ballkan, kurse serbët janë të ardhur nga lindja...” Dhe kjo fjali ka bërë nervozë disa historianë dhe media serbe, të cilët librin e autorit serb Mihaljçiç e kanë konsideruar “skandaloz” (“Slandalozno: Srpski udžbenik iz istorije: Albanci su starosedeoci a Srbi došljaci na Balkan!”) dhe ky libër i historisë serbe për klasat e gjashta ka ngjallur reagime dhe polemika të ashpra.

(Fotografi e huazuar nga studiuesi i mirënjohur shqiptar Brahim Avdyli)

Me kalimin e kohës, duket se edhe vetë serbët po binden gradualisht me realitetin historike, pavarësisht se disa ende nuk pajtohen me faktin se janë popull i ardhur në Ballkan. Më konkretisht, autori Mihaljçiç ka shkruar se serbët janë me prejardhje nga vendet e lindjes.

(Fotografi e huazuar nga studiuesi i mirënjohur shqiptar Brahim Avdyli)

Për këtë ka reaguar prof. Slobodan Antoniç me një shkrim me titull “Vetëurryesit”, duke akuzuar autorin herë tradhtar e herë mosnjohjes i mirë i historisë. “Autori serb është marrë në këtë tekst shkollor më shumë me politikën ditore se sa me ‘të vërtetën historike’”.

(Fotografi e huazuar nga studiuesi i mirënjohur shqiptar Brahim Avdyli)

Antoniç duke kritikuar autorin e njohur serb për tekstet shkollore nënvizon: “Pas leximit të këtij libri, që unë nuk jam i sigurt, meqë e di mirë historinë mesjetare serbe. E gjithë kjo nuk është e qartë mjaftueshëm për akademik individual serb siç është rasti me Mihaljin. Kush kujdeset për hartën e Evropës nga 814 vit në të cilën ajo është e qartë për shtetin serb në Ballkan e cila kufizohet me Armeninë dhe Azerbajxhanin dhe tani nuk mund të kuptojnë këtë deklaratë në tekstin mësimor për klasën e gjashtë”.

Serbët nganjëherë janë edhe për keqardhje! Një pjesë e mirë e tyre ende besojnë se janë populli më i vjetër në Ballkan.

Madje kanë libra shkencorë të pseudo-historianëve të tyre që përpiqen të “argumentojnë” se edhe “Adami dhe Eva flisnin serbisht”, se “serbët janë kombi më i vjetër në rruzullin tokësor”, dhe se “prej kombit serb lindën kombet dhe gjuhët tjera”. Por kohën e fundit shihet përpjekja që “kombi hyjnor” të zbres shkallëve teposhte, të prekë realitetin.

Harta e fiseve ilire

Në librin e historisë për klasën e VI-të shkruan: Sllavët e vjetër ishin pritur në Gadishullin Ballkanik nga Ilirët vendas, të cilët më pas u shpërndanë në disa fise, dhe njëri prej këtyre fiseve mbijetoi.

Popujt e Evropës Perëndimore, në shekullin XX-të, këtë fis e njohën me emrin Shqiptar.

Ky libër i autorit Radeta Mihalçiq, për nxënësit e klasave të gjashta të shkollave fillore në Republikën e Serbisë, vazhdon të mbetet temë për opinionin publik serb, pasi në të thuhet se shqiptarët janë vendas të këtij gadishulli, dhe se kanë ardhur në Ballkan shumë më përpara se sa Sllavët.

Fustanellat dhe shkrimi pellazg

“Për të qenë më të qartë, jemi duke folur për Ilirët, fiset ilire, me shkallë të ndryshme civilizimi, që populluan Ballkanin Perëndimor dhe prej të cilëve rrjedhin edhe Shqiptarët, siç u njohën edhe nga popujt dhe vendet e Evropës Perëndimore”, shkruan të hënën e përditshmja serbe Telegraf.rs, e cila edhe vet e ka vështirë për të pranuar “rishikimin e historisë”, ani pse, përsëri i shtrembëruar.

Në këtë libër, në leksionin “Sllavët e jugut dhe vendasit”, në mes të tjerash thuhet:

“Megjithëkëtë, vendësit që kanë jetuar së bashku në grupe më të mëdha nuk u sllavizuan. Shqiptarët ruajtën gjuhën, doket, zakonet dhe simbolet tjera të tyre kombëtare. Një pjesë e sllovenëve të ardhur pranoi gjuhën dhe zakonet e shqiptarëve dhe u asimilua”, transmeton e përditshmja serbe citatin nga ky libër.

Redaktori në Institutin për tekstet shkollore të historisë, Nebojsha Jovanoviq, shpjegon “dilemën” me të cilën një pjesë e serbëve assesi nuk mund ta pranojnë, pasi disa prej tyre besojnë se edhe Adami dhe Eva flisnin serbisht.

“Në publik është folur shpesh, në kuptimin pozitiv apo negativ, rreth nevojës për rishikimin e historisë. Disa janë të frikësuar dhe e dënojnë çdo përpjekje për të rishikuar historinë, ndërsa të tjerët shtrojnë nevojën që më në fund të diskutohen disa gjëra, të shkruhen saktë dhe të flitet me ndershmëri. Është edhe pala e tretë që abuzon me këtë situatë duke e paraqitur atë sikur ‘historia do të kthehet me kokë teposhtë’”, ka thënë Jovanovic për Telegraf.rs.

Jovanoviq ka thënë se është duke iu referuar librit të historisë, e jo disa librave shkencorë, me të cilat, sipas tij është bërë përpjekje që me pseudo-histori e teza të ndryshme të tregojnë se “serbët ishin njerëzit më të vjetër, që madje Adami dhe Eva ishin serbë dhe flisnin serbisht, dhe që nga kombi serb dhe serbët lindën të gjithë popujt dhe gjuhët tjera që ekzistojnë në ditët e sotme”.

“Ne jemi një komb që është krenare për historinë e tij të lavdishme dhe kemi rastin që për këtë të dëgjojmë diskutime të hapura dhe shumë të nxehta në rrugë, në një bar, në tubime dhe festime. Por kur diskutohet kjo temë, të vetmit që heshtin janë historianët, sepse ata nuk i pyet askush asgjë dhe librat e tyre nuk i lexon askush. Shumë herë kam qenë dëshmitar në situata të tilla, shumë herë jam bindur se literatura kryesore e këtyre historianëve është ‘interpretimi’ i historisë, lëndë në të cilën ata vet dikur janë vlerësuar me një dysh”, ka thënë Jovanoviq.

“Kur këta njerëz marrin në dorë librin e mësimit të fëmijëve të tyre, ata me të vërtetë e kuptojnë se disa mësime kanë ndryshuar. Megjithatë, përshtypje të këtillë do të kenë edhe ata që kishin pesë në histori. Sepse, disa mësime nga historia me të vërtetë kanë ndryshuar. Për shembull, sot në tekstet shkollore të historisë mësohet shumë më shumë rreth Luftës së Parë Botërore se që mësoj më parë, kur e tërë Lufta e Parë Botërore përshkruhej, mësohej, në një orë mësimi”, ka thënë Jovanoviq, duke shtuar se ndryshime në të shkruarit e historisë ka pasur edhe kur bëhet fjalë për Luftën e Dytë Botërore.

Por Telegraf.rs e ka vështirë të pajtohet dhe vazhdon të komentojë librin, i cili thotë gjysëm të vërtetën.

“T’iu kthehemi edhe njëherë shqiptarëve. Pra kur arritën serbët në Gadishullin Ballkanik, ata gjetën Ilirët. Ky popull i quajtur Ilir u nda në fise dhe njërin prej tyre Evropa Perëndimore në shekullin XX i quajti ‘Albanians’. Ata e quajnë veten e tyre ‘Shqiptarë’, dhe nga këtu rrjedh emërtimi ‘Shiptari’, kur atyre iu referohen serbët”, shkruan Telegraf.rs, transmeton lajmi.net.

“Duhet të theksohet se shqiptarët (gjoja fisi shqiptar) në historinë e tyre të gjatë, ndryshe nga pjesa tjetër e ilirëve që kishin shtetin dhe qeverinë e tyre, madje edhe mbretër (Mbretëreshën Teutë, me kryeqytetin e saj në Risan, etj), nuk përbënin një komb kushtetues, dhe në këtë drejtim ata u emancipuan vetëm në shekullin e XX-të”, komenton e shokuar dhe e zhgënjyer Telegraf.rs.

SIPAS “ZBULIMEVE  SHKENCORE” TE AUTOREVE SERBË,SHQIPTARËT NUK PASKAN  ETNOGJENEZË ILIRE DHE,NUK QENKAN AUTOKTONË NË TROJET E TYRE

Çdo etnitet i ngulitur në truallin e Ballkanit është i interesuar ta dije etnogjenezën e vet dhe, njëkohësisht, të dijë vall aty ku jeton është më i vjetër (autokton), pastaj të din edhe diç për të tjerët. Shqiptarët qysh me kohë kanë qenë të interesuar që nëpërmjet kërkimeve të ndryshme shkencore të vinë në njëfarë përfundimi se kush janë, prej kujt e kanë origjinën dhe vall janë më të vjetër në truallin ku jetojnë, ose thënë ndryshe autoktonë. Dhe kanë ardhur në përfundim se, origjinën, pa kurfarë mëdyshje, e kanë pellazgo-ilire dhe se aty ku jetojnë, janë më të vjetër krahasuar me etnitetet e tjerë ballkanikë. Jo vetëm kaq, në përfundim të këtillë (të pakontestueshëm) kanë ardhur edhe mjaft autorë të huajë, përfshirë edhe disa prej atyre sllavë.

Ndërkaq, në kohën kur në disa popuj sllavë, në radhë të parë serbë, lindi ideja për formimin e një shteti me një pozitë qendrore në rajon, me lidhje të mira natyrore me vendet për rreth, dalje në det, me një sipërfaqe më të madhe (krahasuar me vendet e tjerë), dhe për shumë gjëra të tjera të cilat do t’i shkonin për shtat shvillimit ekonomik të vendit dhe krahas me të krijimit të një jete më komode të popullit të vet, tek shumë autorë u paraqit interesi që të dinë shumë edhe për historinë e etniteteve të tjerë që jetojnë bashë me ta dhe rreth tyre. Interesin më të madh ata e kanë pasur për shqiptarët mbasi ky etnitet, sipas tyre, me pozicionimin e vet dhe me shtimin e përshpejtuar biologjik, është një barierë për ekspanzion teritorial dhe në të ardhmen mund të jenë një kërcënim demografik për ta. Pikërisht për këtë qëllim, në sajë të kërkimeve dhe studimeve në fusha të ndryshme shkencore të kësaj problematike, mjaft autorë serbë kanë lansuar teza të reja të pakapshme në fushën shkencore mbi çështjen shqiptare. Jo vetëm kaq, por edhe në shtypin e tyrë dhe në mediat e tjera flitet mbi këtë etnitet më të vjetër në truallin e Ballkanit. Sipas konstatimeve të tyre, ata paskan ardhur në “përfundime të pakontestueshme shkencore” se shqiptarët të cilët pretendojnë se janë pasardhës të ilirëve dhe më të vjetër, nuk janë ilirë dhe nuk janë më të vjetër, por na qenkan “serbë të shqiptarizuar”(një absurd pa presedan). Në një “përfundim të këtillë”, veç të tjerëve, vjen  studiuesi serb i quajtur Dimitrija Bogdanovic. Këtë më vonë e “konfirmojnë” edhe shumë autorë të tjerë serbë të interesuar për çështjen shqiptare.

Interesin tonë për një shkrim të tillë e tërhoqi libri i këtij autori i titullar “Libri mbi Kosovën” (në origjinal: Knjiga o Kosovu) ku ky autor, kryekëput tërë mundin e vet e ka derdhur për çështjen shqiptare. Aty me ngulkëmbë, ai është përpjekur që qarqeve shkencore dhe politike, brenda dhe jashtë vendit, t’u tregojë se tezat e gjertanishme mbi etnogjenezën, autoktoninë dhe shtrirjen hapësinore të shqiptarëve janë të papërfillta në fushën shkencore, pasi, sipas tij, shqiptarët nuk qenkan ilirë (pellazgo-ilirë, f.a.) dhe se nuk janë më të vjetër në Ballkan, ose, siç shprehet ai, në Ballkanin Perëndimor (ky përcaktim gjeografik e politik për herë të parë është definuar në samitin e BE në Vienë të mbajtur më 11-12.XII.1998).

Shqiptarët nuk qenkan ilirë, por trakas

Autori Bogdanovic, duke i përshkruar kushtet gjeografike si faktor për popullimin e Ballkanit nga ana e shume etnive, pas dyndjeve të mëdha sllave në shek. e VI-VII, thotë se është shumë vështirë që të bëhet një rekonstruim i hartës etnike të Ballkanit, ndaj edhe parashtron disa pyetje: Vallë në Ballkan në këtë kohë gjendeshin paraardhësit e shqiptarëve të sotëm; vallë populli shqiptar mund të trajtohet si popull i vjetër ballkanik- në raport ndaj sllavëve, si popull më i vjetër; vallë etnogjeneza shqiptare pikënisjen e ka me sllavët ose me vjetërsinë e serbëve ose më parë? Këto janë pyetje, thotë ai, që është vështirë t’u jepet përgjigje. Sipas tij, vështirësitë janë nga dy arsye: Burimet historike nuk i permendin shqiptaret para shek.XI, ndaj paraqitja dhe zhvillimi i tyre para kësaj kohe mund të quhet si parahistorik; kurse vështirësia e dytë, është se gjuha shqipe në familjen e gjuhëve indoevropjane, paska pozitë të veçantë, d.m.th. nuk ka gjuhë të afërt me të. Nga ky shkak, nënvizon ai, pyetja e etnogjenezës shqiptare, jo vetëm që e vështirëson punën e metodave historike, por edhe të atyre linguistike.

Të dhënat linguistike tregojnë se ekziston kontinuitet i padyshimtë në mes ilirëve e shqiptarëve gjë që e vërteton  emri etnik i shqiptarëve me atë të donjëhershëm të ilirëve, në truallin ku ata jetojnë. Nga kjo, përfundon ai, se shqiptarët janë pasaardhësit e drejtpërdrejtë të ilirëve, dhe vendi ku sot janë të pozicionuar shqiptarët plotësisht përputhet me atë të ilirëve. Sipas tij, teorinë e parë “Ilire” e paska formuluar historiani gjerman, J. Tunman në vitin 1774,e jo ndokush tjetër.

Megjithatë, në kërkimet e më vonshëme  “shkencore” që i bën ky autor, i cili me profesion është jurist, siç do shihet më vonë, në fushën e linguistikës ka vetëm njohuri të përcipta, vjen në një farë përfundimi se teorisë ilire në fund të shek. XIX i janë gjetur mangësi mjaft serioze! Ai është i mendimit se për kërkime thelbësore dhe përfundime për lidhjen gjenetike të gjuhës shqipe me atë të paramenduar ilire, do të ishte e nevojshëme që të dihet gjuha ilire, për të cilën ka material dhe njohuri shumë të pakta! Shumë herët është vërejtur se fjalët ilire në gjuhën shqipe mund të jenë vetëm relikte. Këtë ai e krahason me elementet kelte në gjuhën frënge. Edhe nëse këto mund të merren si fakte  në mes shqipes dhe ilirishtes, aty, sipas autorëve antikë, mund të ketë edhe elemente leksike të gjuhës trakase. Gradualisht ky autor “serioz” serb, po e hedh teorinë ilire dhe është duke kaluar në atë trakase. Me fjalë të tjerë  “është i mendimit” se gjuha shqipe ka lidhje të drejtpërdrejtë me trakishten. Këtë ai e argumenton edhe me faktin se mjaft studiues të kohës në fushën e linguistikës e kanë lëshaur teorinë ilire dhe kanë kaluar në atë trakase, duke supozuar se gjuha shqipa paska lidhje më të argumentuara me këtë kë fundit dhe, se, shqiptarët paskan qenë pasardhës të trakasva të vjetër ballkanik të cilët  e kanë përfshirë pjesën  lindore të Gadishullit të Ballkanit, përkatësisht në lindje të vijës Moravë-Nishavë-Strumë. Nëse kjo teori vërtetohet si e saktë, pyet ai, atëheren në çfar mënyrë, pse dhe kur trakasit, të parët e shqiptarëve të sotëm, qenë shpërngulur prej  anës lindore të Ballkanit në atë perëndimore, kryesisht rreth Durësit, siç argumentuakan burimet bizantine të shek. XI. Bogdanoviq “me bindje të thellë” është i mendimit se arsyeja kryesore e hudhjes së teorisë ilire dhe kalimi në atë trakase lidhur me etnogjenezën shqiptare, qenka se gjuha shqipe i takuaka grupit semit të gjuhëve, kurse ilirishtja grupit sentum. Ndërkaq, nëse ky studiues i cili pretendon se është objektiv, mundohet ta tregojë realitetin e shqiptarëve, atëheren pse tani nuk e bën pyetjen e njohjes së gjuhës trakase e cila do të mundësonte më lehtë zgjethjen e  çështjes shqiptare?

Gjuha shqipe pra, sipas tij, qenka vetëm një dialekt i gjuhës së lashtë trakase. Shqiptarët, thonë se në gjirin e vet i paskan edhe  dardanët e peonët (fise ilire), gjë që, sipas tij, nuk mund të jetë e saktë. Kjo mund të vërtetohet me faktin se Dardania dhe Peonia janë krahina që gjenden në lindje të hapësirave ku janë vendosur shqiptarët e sotëm. Trakasit, përkatësisht shqiptarët, gjatë shpërnguljes vetëm paskan kaluar nëpër këto krahina. Këtë shpërngulje në truallin ilir, trakasit e patën bërë prej shek. të dytë gjer në shek. e tretë të erës së re, gjatë sundimit romak. Kjo pra, sipas mendimit të tij, qenka shpërngulja e parë e parashqiptarëve ballkanas. Shpërngulja e dytë që është gjatë shek. VI, ka qenë në drejtim të maleve dinarike-pinde dhe bregdetit adriatik. Me fjalë të tjer, vjen në përfundim ky autor, se shqiptarët së pari u ndalë në Dardani e Peani, dhe prej aty në hapësirat e Shqipëris së sotme. Madje ai është i mendimit se hapësira e shqipërsë në fund të perandorisë romake, pamarë parasysh se populli shqiptar aty ka qenë autokton ose qe i imigruar nga lindja, në pikpamje civilizuese nuk qenkan shqiptar, d.m.th. jo ilir, por roman?! Këtë “mendim të tij” ai e argumenton në sajë të hamendjes e të disa të dhënave arkeologjike të zbuluara në qytetet bregdetare të Adriatikut. Burimet historike të asaj kohe “aspak nuk flasin për shqiptarët”. Sipas tij, të parët e shqiptarëve nuk paskan përfaqësuar ndonjë grup etnik të fuqishëm, ose ndonjë shtet me të cilin qeveritë romake ose bizantine do vinin ne konflikt ose në ndonjë ujdi për regullimin e mërëdhënieve në mes tyre.

Në fund ky studiues “i dalluar në fushën shkencore”, në sajë të “fakteve dhe argumentave”, vjen në “përfundim shkencor” se nuk paska bazë të shëndoshë shkencore lidhur me problemin e etnogjenezës shqiptare. Mund të jetë e pranueshme vetëm teoria trakase e cila jep sqarim për prejardhjen e shqiptarëve. Nga e tërë kjo shihet se ky autor e ka cënon rëndë të kaluarën historike të shqiptarëve, madje edhe veçoritë antropologjike të tyre, dhe është plot shpifje, mjaft i luhatshëm, konfuz dhe tendencios në shpjegimin që po e jep në këtë “vepër” të tij lidhur me etnogjenezën shqiptare. Kjo shihet mërë kur bën përpjekje  që në çdo mënyrë ta hedhë poshtë teorinë ilire dhe të kalojë në atë trakase, për të cilën mundohet të gjejë sa më tepër argumente.

Megjithatë, Bogdanoviq vazhdon akoma mëtutje për ilirizmin. Prandaj thotë se kur është fjala për ilirizmin në truallin e Ballkanit, është i mendimit se ilirizmi ka histori të vjetër dhe një hapësirë kulturore e kombëtare mjaft të gjerë.

Gjuhët sllave me një emër u quajtkan gjuhë ilire

Në shpjegimet e veta Bogdanoviq jep hollësira të tjera lidhur me ilirizmin. Sipas tij, kuptimi ilirizëm paska një histori shumë me të vjetër prej atij shqiptar. Emri ilir qenka përdorur për popujt sllavë qysh në shekullin e XV, ndaj edhe gjuha sllave u quajtka gjuhë ilire, d.m.th. sllavët qenkan më të vjetër se shqiptarët! Me këtë Bogdanoviq po i hedh hi shkencës dhe i bën një mashtrim naiv vetëvetes. Madje  këtë të thënë ai e mbështet me emrat e personave të njohur të kohës. Sipas tij, teologu protestan Mateja Vllashiq , historian e linguist prej Labini të Kroacisë (shek. XVI), qenka quajtur Matthias Flacius Illuricus. Kuptimi i tij ilirizëm u përputhka me përkatësinë etnike dhe gjuhësore, d.m.th. me popujt dhe gjuhën sllave. Poashtu, në fillim të shek. XVIII, Pavao Riter Vitezoviq (1652-1713), me ilirizëm paska nënkuptuar jugosllavizëm. Në pjesën serbe, grofi Gjorgje Brankoviq, përtrirësi i pagjukuar i “Mbretëris ilire”, prej vitit 1688 e paska mbajtur titullin “despot ilirika”. Gjatë shek. të XVIII e të XIX Evropa klasike, vendet jugosllave i quan me emrin “Ilirikum”.

Për ilirizmin shqiptar, Bogdanoviq, thotë se paraqitet shumë vonë, posaçërisht në njëqindvjetorin e fundit. Me këtë ai don të thotë se populli shqiptar s’paska lidhje me ilirizmin. Kjo tezë e tyre është e pakapshme në qarqet shkencore të kohës së sotme, nga faktsi se nuk ka argumente të forta që mund ta mbështesin një përcaktim të këtillë! Me fjalë të tjera, ky autor kategorikisht e hedh poshtë tezën se shqiptarët kanë ndonjë lidhje me ilirët. Ilirizmi, sipas tij, i takon vetëm popujve sllavë.

Serbët nuk  paskan marrë tokë shqiptare!

Në veprën e këtij autori mund të shihen edhe shumë të pavërteta të tjera, kur është në pyetje çështja shqiptare. Sipas tij, serbët asnjëherë nuk kanë marrë tokë shqiptare, por e kundërta, shqiptarët vazhdimisht  kanë synuar që të rëmbejnë tokë serbe. Këtë ai e mbështet me faktin se pjesa veriore e Shqipërisë dhe Kosova kurdoherë kanë qenë pjesë e Serbisë.

Serbët si pjesë e popujve sllave, gjatë imigrimit në Ballkan i okupuan viset prej Adriatiut gjer në Detin e Zi dhe prej Detit Egje gjer te Danubi, në veri. Një ndodhi e këtillë, thotë Bogdanoviq, është më e njohur se parahistoria e shqiptarëve. Për këtë paskan mbetur shumë fakte që e dëshmojnë një gjë të tillë, ndaj vendosja e sllavëve në këto hapësira mund të trajtohet si hyrje e tyre në histori. Në periudhën kohore prej shek. VI gjer në atë të IX popujt sllavë mund të quhen si popull historik. Ndërkohë Ballkanin e okupojnë edhe fiset Avare të cilët sllavëve ua patën imponuar pushtetin e tyre gjatë shek. të VI. Sipas këtij studiuesi shekulli i VII është koha e kolonizimit të Ballkanit nga ana e popujve sllavë. Në këtë kohë ata mbrijnë gjer në Selanik, duke e përfshirë tërë territorin e Maqedonisë si hapësirë gjeografike.

Për popullin serb, per herë të parë të dhëna na jep mbreti bizant, Konstandini. Vendosja e serbëve në Ilirikumin dinarik ka ndodhur në kohën e Irakliut (610-641), edhe pse disa historianë këtë nuk e pranojnë. Në këtë kohë serbët i okupojnë edhe pjesët e tjera të Ballkanit. Kështu, ata e kopojnë tërë territorin e Shqipërisë së sotme. Per këtë, thotë Bogdanoviq, dëshmojnë emrat e shumë toponimeve të cilët edhe sot janë në gjuhën sllave. Emrat sllave në territorin shqiptar japin bazë që aty të bëhet një  rekonstruim i  hartës etnografike në shekullin e mesëm. Në atë kohë aty ka pasur një përzjerje etnike. Elementi sllav i posedonte zonat agrare, kurse ai shqiptar zonat blegtorale- malore. Megjithatë, ky autor nuk e  paska të qartë, vall sërbët vinë në kontakt me shqiptarët, apo me të parët etnikë të shqiptarëve. Vetëm një është e qartë se ky kontakt nuk ka pasur karakter të ndonjë konflikti. Madje, çka është me rëndësi të theksohet nënvizon ai, se serbët nga shqiptarët nuk kanë marrë tokë, aq më pakë shtetin, sepse është e sigurtë se gjatë imigrimit të serbëve në Ballkan, aty nuk ka pasur kurfarë krijese shtetërore e popullit shqiptar.

Me analizën e kësaj vepre të këtij studiuesi serb të titulluar “Knjiga o Kosovu” (“Libri mbi Kosovën”) shumë qartë mund të shihen të pavërtetat dhe shpifjet që ai paraqet për shqiptarët. Aty ai kryekëput flet për çështjen shqiptare në Kosovë e më gjerë. Çështjen shqiptare e  fillon prej shekullit të XI e këtej, sepse, sipas tij, historia shqiptarët i paska njohur vetëm prej kësaj kohe, dhe nuk paska të dhëna për një lashtësi të hershëme të këtij populli ballkanas! Ai, nuk flet vetëm për hapësirën kosovare, por për  tërë trojet ku sot janë të ngulitur shqiptarët. Veç etnogjenezës, autoktonisë së shqiptarëve dhe “hapësirave të pacënuara shqiptare” nga ana e serbëve gjatë okupimit të Ballkanit, për të cilat folmë më lartë, ai flet në hollësi edhe për marëdhëniet në mes shqiptarëve e serbëve, por vetëm në mënyrë të njëanëshme, përkatësisht “krimet” që i paskan bërë shqiptarët ndaj popullit serb gjatë “okupimit të trojeve serbe”, siç bie fjala, Kosovën ose Shqipërinë Veriore. Pastaj shkon akoma më larg që vjen në një konstatim absurd dhe mjaft naiv e qeshrak për fushën shkencore, kur thotë se shumica e shqiptarëve qenkan serbë të shqiptarizuar e të islamizuar. Për heroin tonë kombëtar të mesjetës, Skenderbeun dhe bashkëluftëtarët e tij, thotë se paskan qenë serbë! Për të ardhur në përfundime absurde dhe të papranueshme në qarqet shkencore, ky studiues i referohet një literature të dyshimtë, autorët e së cilës janë kryekëput me qëndrime antishqiptare të cilët me kohë kanë qenë dhe janë të njohur në luftën kundër shqiptarëve në aspektin politik dhe shkencor. Në fund në interes të hapësirës që e kemi në dispozicion, tani nuk do shkojmë më tutje. Ndërkaq, për “zbulimet e tjera shkencore” që i bën ky studiues serb në këtë “vepër shkencore” lidhur me çështjen shqiptare, në disa nga shkrimet tona të ardhshme që do t’i paraqesim në faqet e internetit, do të flasim hollësisht. Me të do t’i mundësojmë lexuesit të shohë se çfar po punohet nga ana e krerëve të sotëm serbë për ne shqiptarët.(Fejzula Abdulai)

**

Brahim Avdyli :Serbët, Serbia dhe Kombi Shqiptar Shqiptarët janë populli më i vjetër në Ballkan

Ta njohim Etnikumin Shqiptarë   Shkruan: Brahim Avdyli ( * )      Çështja shqiptare është një çështje kombëtare. Për ta shikuar në raport me të kaluarën, të tashmen dhe ardhmen duhet të mbledhësh të dhënat aktuale të shtrirjes së tij. Nuk do mend se populli shqiptar është një nga popujt më të vjetër të botës dhe të ballkanit. Ne e njohim atë si pellazgë, si etruskë, si ilir dhe si shqiptarë. Bartësit e këtij substrati identifikohen shumë herët, me popullsinë parailire, që në burimet historike njihet me popullsinë pellazge. Rrënja e jonë e vjetër është pellazge. Ne e kemi bërë shprehi ti konsiderojmë pellazgët si pjellë „të mbirë nga dheu, hyjnorë, pjellëbardhë, rrënjës në trevat e Mesdheut dhe më gjërë“. Pellazgët, në periudhat më të vjetra të historisë dhe të parahistorisë, si stërgjyshërit e shqiptarëve të sotëm, kanë jetuar në pjesën më të madhe të botës, duke zhvilluar një qytetërim shumë të rëndësishëm. Edhe popullsia parahelene, autoktone e Greqisë, ishin pellazgët. Ku sundonte raca e bardhë pellazge, flitej pellazgishtja. „Studius të pellazgëve, mbështetur në shkrimet e autorëve të antikitetit, theksojnë, se emërtimi “pellazg” del nga fjala “pjellarg”, domethënë “pjellë-bardhë”. Shqiptari ka plotësisht të drejtë të ndihet kryelartë që është trashëgimtar i denjë i genit dhe i gjuhës së pellazgëve pjellëbardhë, i stërgjyshërve të tij më të lashtë“. Ata janë stërnipërit më autentikë të pellazgëve, të dardanëve dhe ilirëve të vjetër. Pellazgët-iliro-shqiptarët e ruajtën me mija vjet të papërlyer genin e vet me bukuri të virtytshme. Harta e fiseve ilire      Në viset më jugore, në Greqinë e tashme, jetonin fiset molo, antintan dhe haon. Gjatë kësaj kohe këto fise janë helenizuar (greqizuar) krejtësisht. Edhe sot procesi i asimilimit të shqiptarëve në Greqi vazhdon sidomos në rrethinat e Athinës, të Peloponezit dhe të Çamërisë së sotme. Epirët ose epirotët janë shtrirë në Greqinë e sotme dhe kanë përmbledhur popullatën pellazge (ilire) që është shtrirë deri në Maqedoni (Macedones). Emri Macedones ka rrënjë pellazgo - ilire dhe ruhet në trajtën e vet origjinale. Aty kanë jetuar macedones, fis pellazgo-ilirë, para se të helenizohej (greqizohej) një pjesë e mirë në kohën e mbretit Filipi II. Maqedonët shtriheshin në një pjesë të Maqedonisë së sotme, kurse në jug deri në Detin Egje. Me maqedonët antikë, që nuk kanë kurrfarë lidhje me maqedonët e sotëm sllavë, kufizohej fisi peon në veri, në rajonin e mesme të rrjedhës së lumit Astribo (sot Vardar, nga fjala shqipe Bardhar, ku ka humbur „h“ shqipe që nuk shqiptohet nga sllavët, ndërsa „B“ shqipe e shqiptojnë „V“, duke e përdorur në origjinal) dhe deri te lumi i Strumës Erigon (tani, Cërna-Reka). Në rethinat e Liqenit të Ohrit kanë jetuar dasaretët, kurse në luginën e Drinit të Zi shtriheshin fiset penestët dhe pirustët. Në Shqipërinë e sotme shtrihej fisi i fortë i Taulantëve, që përbëhej nga disa fise të vogla, si psh. helidonët, sesaretët, partinët, abrët, që mund të jetë edhe bazë e emrit të mëvonshëm etnik të shqiptarëve- arbër. Ndër fiset më të mëdha ishin dardanët që shtriheshin në përëndim të Moravës deri te rrjedha e sipërme e lumenjëve Pek dhe Timok, dhe në viset lindore deri përtej Nishit. Dardanët shtriheshin në tërë Kosovën dhe një pjesë të madhe të Maqedonisë, në veri dhe përëndim, dhe quhej Dardania .      Dijetari francez, Robert d’Angely, në veprën e tij „Enigma“ (Toena, Tiranë 1998) shpjegon: „Territoret që përbëjnë Jugosllavinë e sotme… banoheshin qysh prej prej kohëve që nuk mbahen në mend nga pellazgët, me të cilët u bashkuan më pas në fillim të mijëvjeçarit III para K.,- popullsia po ashtu pellazge të cilët vinin nga territoret e Polonisë e Gjermanisë së sotme dhe të cilëve autoktonët u dhanë emrin ilirë, domethënë, sipas shqipes së sotme: të lyrëtë= ata të lyer,ose të lerosur… Me këtë emër ata zinin gjysmën përëndimore të Gadishullit Ballkanik, që nga bregu i djathtë i Danubit në veri, derin në Epir në jug… Ishin breukët… që zinin brigjet jugore të Savës; në verilindje të Bosnjës ishin japodët; liburnët banonin në brigjet e Dalmacisë dhe ishujt; ardienjtë ose vardenjtë, piratë të famshëm të Adriatikut, jetonin në të dy anët e malit Makarsa; daversët afër Nerentës (Neretvës) përdornin monedha bakri, që kishin si emblemë një anije; në trevat e Malit të Zi banonin diokletiatët; fqinjët e tyre, labeatët, jetonin afër brigjeve të liqenit të Shkodrës dhe nga ana e vet kishin si fqinjë pirustët, të cilët ushtronin mjeshtrinë e metalurgëve. Më në brendësi ishin vendosur aktariatët, armiq të ardiejve, dhe parthinët, që grupoheshin rreth Uzhicës dhe adhuronin Zeusin Parthen si mbrojtës të tyre. Në luginën e epërme të Vardarit dhe Drinit të Bardhë, në fushën e Kosifopejdonit ose të Shkupit dhe në rajonin e Nishit shtriheshin të famshmit dardanë, që më 284 para K. ishin kundërshtarë të maqedonasve e më vonë të romakëve. Që nga pushtimi romak si popullsi kryesore delmetët ose dalmatët, të cilët kishin kryeqytet Delmeniumin (sot Zhupaniae) dhe si port qytetin Salon (Spliti i sotëm). Po në atë epokë romake kishte gjithashtu popujt e tjerë të fortë: dasaretët, ditionët, taulantët, sardeatët, e të tjerë…“      Por, popullsia ilire që shtrihej në trevat e veta jetonte nëpër fise. Ato vinin shpeshherë në konflikt me njëra tjetrën për shkak të tokave pjellore, kullosave, ujit apo pyjeve. Në rast se rreziku u  kërcënohej nga popujt e tjerë, ata bashkoheshin dhe luftonin së bashku kundër armikut. Gradualisht kështu u formuan me kohë lidhjet e fiseve. Lidhjet e fiseve ishin të përkohshme. Më vonë u lidhjet e fiseve u forcuan dhe prej tyre u krijuan shtetet e para ilire. Banorët e Ilirisë ishin të barabartë.      Sot, çështja shqiptare është çështje e madhe kombëtare ballkanike. Ai është njëri prej popujve më të lashtë evropianë, që Evropës kurrë nuk i ka sjellë shembuj pushtimesh, dhunash, mosdurimesh, urrejtjesh etnike, fetare a ideore, por gjithmonë është liridashës, me ndenja të kulluara të Atdheut e të Kombit, të luftës së pashkëputur të mbijetesës, por duke ikur nga lufta deri në momentet e fundit që të mos e rrezikojë askend. Ai ka ikur në pjesën e epërme nëpër territoret malësore të Alpeve shqiptare, ku jetonin nga gjeneza e lashtë e njerëzimit, sipas mitologjisë gegët, gigantët, gjigantët e mëdhenj të malësorëve të sotëm shqiptarë, ndërsa në jug dhe nëpër bregdetin shqiptar jetonin toskët, toskanët, vëllezërit e gegëve, që sot janë zgjeruar bashkë me gegët nëpër botë.      Sot janë rreth 16 milion shqiptarë në Shqipëri, Kosovë, Maqedoni, Serbi, Kroaci, Greqi, Turqi, faktor ky që duhet të merret parasysh. Në Turqi ka 6 milion shqiptarë, të pranuar nga pushtetarët e Turqisë. Në trojet etnike te shqiptarëve janë krijuar shtete ko-mbëtare të kombeve reja, si Serbia, Bullgaria, Greqia, Turqia, Mali i Zi, Bosnja e Herce-govina, Kroacia, Maqedonia, etj. dhe ka mbetur një bërthamë e shqiptarëve (Shqipëria) dhe djepi i shqiptarizmit (Kosova), të cilat duhet të merren parasysh.      Është tepër e vështirë te mendohet sa kanë ndryshuar kohët prej njëra tjetrës. Pellazkët shtriheshin në të gjitha kontinentet që sot ekzistojnë (në Evropë, Azi, Afrikë, Amerikë, Australi) dhe në ato që nuk ekzistojnë (në Atlantida, Mu, Lëmurë). Troja ka etimologji shqiptare (tuall-i, troje, trojet) dhe ishte ndërtuar nga Dardanët, ndërsa ngushtica detare që e lidhë Trojen, edhe sot e kësaj dite quhet Dardanele. Toponimi Bizantin ka etimologji pellazgjike-ilire-shqipe (biz-i/bëz-i; an-ë/an-a=kodra buzë detit Bosfor). Anadolli ka shpjegim nga pellazgishtja-shqipja (Ana-dol/Doli-Lindi Dielli, Lindja) dhe ishte i banuar nga pella-zgët, që kanë krijuar shtete dhe qytetrime, duke i ruajtur disa veti të vjetra. Mesopotamia është terrotori ku kanë jetuar dhe vepruar hititët, është toponim me domethënie shqipe (Mes-o-pot-am-ia/vendi i brezit tokësor që ndodhet në mes të lumejve Tigër dhe Eufrat; mes-i=mesi i fushës, i vendit/o, ô=ôshtë, është/pot-i=brez, brez toke/am-ë=Vendi ku nis një rrjedhë uji, burim, shtrat, ama e lumit). Disa nga fiset pellazge shtriheshin nga Kaukazia deri në Siri dhe Egjipt. Frigasit, të shpërngulur nga Dardania (Kosova) kanë shkuar 1200 vjet para e.s. dhe kanë krijuar mbretërinë e tyre-Frigia, e cila shtrihej nga Deti i Zi deri në Dardanele. Pasardhësit e hititëve të dikurshëm janë kurdët e sotëm, kurse pasardhësit e frigasve të dikurshëm janë llazët e sotëm. Fustanellat dhe shkrimi pellazg      Emri i tyre llaz rrjedh nga emri pellazg. Prania e shqiptarëve në Anadoll daton nga koha antike dhe mesjetare. Të gjithë popujt e Perandorisë Bizantine nënkuptojnë popullsinë pellazge: kurdët, arabët, persianët, turqit, llazët dhe shqiptarët . Nga trojet etnike shqiptare, kanë shkuar vazhdimisht shqiptarë, sa nuk kemi mundësi të logarisim munrin e saktë të qenies së tyre, por as të larguarit përgjithmonë ilirë, pe-llazgë dhe etruskë. Nuk mund ta zëmë me gojë Atlantën, e cila është përmbytur thellë në det (oqean), duke lënë pellazgët e humbur nëpër botë, nga ngushtica e Gibraltarit, në gadishullin Iberik, në Spanjë. Aty ku sundonte raca e bardhë pellazge, flitej pellazgishtja. Pellazgët kanë jetuar në të dy anët e oqeanit Atlantik, në Afrikë, Evropë, Amerikë. Eni-gma e saj është enigmë për tërë njerëzimin dhe çelës i ripërtirë i kësaj bote. Skotlanda, Norvegjia, Amerika japin mjaft shembuj të jetesës së shqiptarëve.      Vllehtë janë një konglomeratë i dardanëve-ilirëve-shqiptarëve dhe të turqëve të roma-nizuar në pikëpamje gjuhësore. Serbët avatarë e jo sllavë në shekullin e VI u vendosen në jug Danubit në rrethinën e Smederevës së sotme, ku si kalorës mercenarë i shërbenin administratës bizantine, duke penguar dyndjen e barbarëve të tjerë në brendësi të Ga-dishullit Ballkanik. Numri i tyre i vogël u shkri me popullatën autoktone, me fiset pella-zge: me mezët, tribalët, dardanët, etj. Serbët avarë e kanë prejardhjen nga Himalajët dhe i përkisnin fisit turk –avar. Fiset barbare të dyndura nga Azia Qendrore në Gadishullin Ballkanik nga shekulli VI e deri në shekullin e XIII u takonin fiseve turke, si psh. avarët, peçenekët, oguzët, magjarët, gaguzët, etj. Nga oguzët i kemi sot turqit gaguzë të Rumanisë dhe Bullgarisë, që janë ortodoks dhe flasin turqisht; nga magjarët i kemi hungarezët e sotëm dhe shtetin e tyre Magjaria (Hungaria); emri „bullgar“ ka dalur nga fjala turke: të përzier, ndërsa emri vllah ka dalë nga fjala turke: kalorës nomad. Për këtë arësye serbët kanë qenë kalorës mercenarë turk të avarit që Perandoria Bizantine i ka pranuar si nomadë për të mbrojtur kufirin e epërm nga dyndjet e mëvonshme, që rrjedhë nga fjala „skllevërit“, si kategori sociale e popullsisë dhe quheshin atëherë sllavë, e jo një popull i ardhur nga Rusia. Edhe kroatët e shekullit të VI-VII ishin avarë (turq) e jo sllavë, të vendosur aty si kalorës mercenarë të Perandorisë Bizantine në kohën e Jusinianit I, me qëllim që të mbronin kufirin nga dyndjet barbare nga Gadishulli Apenin. Kroatët u shkrinë shpejtë me pellazgët, dalmatët, istrianët, etj. Emri herv-ati=kalorës nga Hervi, qytet në Afganistan, ka ardhur me hervatët avarë dhe në bazë të tyre kemi sot kombin hervat dhe shtetin hervat-kroat (Hervatska)-Kroacia. Ndërsa Makedonia ka prejardhje ilire, shqipe dhe është përplot me liqenj, të Prespës, Ohrit dhe Dorianit. Emri make-d-oni-a shpjegohet me shqipen e sotme (Onë, anë=dheu, territori me makëra; mak-ë, ra= bimë uji që rritet pranë bregut të liqenit mbi gurë si fije mëndafshi me ngjyrë të gjelbërt, alge). Kombi maqe-don është krijuar mbas Luftës së Dytë Botërore nga shqiptarët, vllehtë dhe fiset turke (komanët, peçenekët, etj.) të ortodoksuar, kurse maqedonishtja është formuar nga eleme-ntet e shqipes, vllahishtes dhe turqistes .      Antroponimet, toponimet dhe mikrotopnimet „sllave“ nuk janë sllave, por janë orto-dokse dhe bogumile (patarene) në faltoret e të cilave përdorej gjuha kishtare e formuar nga Qirili dhe Metodi. Në Ballkan nuk ka fare sllavë, por kanë ardhur fise turke në mes të shekujve VI e XIII, si pakica tejet të vogla dhe janë shkrirë me popullsinë vendase, duke kryer simbiozën etnike, me ç’rast mbizotërojnë veçoritë antropologjike të pellazgo - iliro-shqiptare, të cilët kanë qenë mbizotërues dhe janë të tilla edhe sot. Serbishtja, si gjuhë kombëtare dhe letrare është krijuar nga Vuk Karagjiq, në shekullin XIX, ndërkaq serbishtja përmendet nga gjysma e dytë e shekullit XII. Shqipja ka qenë gjuhë familjare dhe popullore deri në shekullin e XIX, e në disa familje serbe deri në ditët tona. Gjuha kishtare që u formua nga Qirili dhe Metodi në shekullin e IX quhej „Gjuhë ilire“ (Illyrika Lingua), kurse më vonë nga pansllavizmi i lëshuar si „lëvizjë gjithësllave“, në të cilën u kuqën ata popuj të ballkanit që mbanin veten të këtillë, është quajtur „gjuha e vjetër sllave“. Serbët, ngaqë kishin sjellur nga Azia Qendrore një sekt të krishterizmit, të cilën e quante papati „skizmë“, atëherë edhe ithtarët e kishës ortodokse ku përdorej „gjuha ilire“ quheshin serbë, pa marrë parasysh se në cilën pjesë të Ballkanit jetonin dhe vepronin dhe pa marrë parasysh etnikisht a ishin shqiptarë, turq apo vlleh.      Kombin Serb dhe shtetin e tyre Serbia e ka krijuar pasllavizmi dhe kisha otodokse, nga gjysma e dytë e shekullit XIX. Ky komb u krijua nga asimilimi i vllehëve, i turqëve, i shqiptarëve, i boshnjakëve, kurse shteti i tyre kombëtar- Serbia është krijuar në trevat etnike të shqiptarëve. Emri serbë ka shpjegim nga etimologjia turke (serbez=i lirë), ose latine (serpente=gjarpër), që do me thënë se përshkruan veti të natyrës dhe të sjelljes së atij populli, që godet papriturazi (nën dushk, kur nuk e pret), si gjarpër. Shkrimi pellazgjik      Afër 18 milionë shqiptare janë në tërë botën, nga Shqipëria, nga Kosova, nga Kosova Lindore, nga Maqedonia, nga Mali i Zi dhe nga Greçi. Përgjithësisht, në trojet etnike shqiptare konsiderohet se jetojnë 7 milion shqiptarë, ndërsa rreth 5/6 milion jetojnë në Turqi, të tjerët në Bullgari, Rumani, Moldavi, Ukrainë, çeçeni, Egjiptë, Australi, Amerikë, etj. Në bazë të njohurisë sonë, një pjesë jo e vogël e tyre nuk e flasin shqipen, ndonëse një pjesë ndihen thellësisht shqiptarë. Shumica prej tyre nuk kthehet më në tokat shqiptare dhe nuk peokupohet për çështjen kombëtare. Gjysma e tyre jetojnë në Republikën e Shqipërsisë (rreth 3 milion e 200 mijë) dhe rreth 3 milionë e 500 mijë jetojnë në trojet e tyre në ish-Jugosllavi (Kosovë, Maqedoni dhe Mal të Zi). Prej tyre, rreth 2 milion jetojnë në Kosovë, ndërsa në pjesën jugore të Serbisë, që ne e konsiderojmë si Kosova lindore, në Preshevë, Bujanovc dhe Medvegje, rreth 100 mijë shqiptarë. Rreth 1 milion shqiptarë jetojnë në Maqedoni, rreth 70 mijë jetojnë në Mal të Zi, rreth 400 mijë jetojnë në çamëri (Greqi), në Epirin Jugor. Pra, më shumë shqiptarë ka jashtë vijës kufitare të Shqipërisë, si shtet. Afër 1‘800.000 banorë i ka Kosova shqiptarë, sipas statistikës së viteve 2001-2003. Sipas Entit Statistik të Jugosllavisë, të botuar në vitin 1995, më 1991, në Kosovë jetonin 1 milion e 900 mijë shqiptarë.      Kosova sot ka një territor gjeopolitik me 10.887 km2, me kufinj të njohur ndërkombë-tarisht nga vetë ish-Republika Socialiste Federative e Jugosllavisë, ku ka qenë si e tillë por e përulur nga politika anishqiptare e Serbisë, e njohur nga Komiteti Ndërkombëtar, si OKB (me rezolutën 1244), BE, NATO, OSBE, etj. Ajo ka sot 2.2 milion banorë (sipas regjistrimit të fundit të vitit 2005) nga të cilët, mbi 88.94 janë shqiptarë etnikë, ka gjuhën e vet kombëtare, Shqipen, një degë të veçantë të trungut Indo-Evropianë, ka identitetin e veçantë kombëtar historik e kulturor, të trashëguar nga prejardhja e tij autoktone që nga periudha e Mbretërisë Dardane, mbi 2500 vjet më parë deri më sot, në shekullin XXI.      Por, çështja shqiptare është çështje kombëtare e popullit shqiptar, që jeton në trojet e përmbledhura ngushtë prej dhunës së fqinjëve pushtues në të gjitha anët, kur ripërtërihet kjo ndjenjë e lashtë, sikur në periudha mjaft të hershme. Gjurmët e zhvillimit të tij na dërgojnë deri te koha e gurit. Mungesa e dokumenteve të hershme shqipe (ilire, pellazge) na krijon një hapësirë të panjohur qindra vite, që kanë vazhduar luftën e tyre dramatike për 70 shekuj, të cilën, ne, nuk kemi për qëllim ta përmbledhim në një vështrim.      Dimë se prejardhja shqiptare është nga pellazgët e parë; nga luftëtari i madh Akili dhe Agamemnon (Achiles= I-qiellit, qiellas, diellor; A-ga-mendon) dhe heronjtë e shumtë të luftës së Trojes së lashtë, deri te Roma e Remulit dhe Remit (që kishte ushqyer Ulkonja, sipas Virgjilit, në „Eneida“) dhe Laciumin, që ndjeheshin pellazgë (te e njëjta vepër e Virgjilit apo vepra të sotme) apo etruskë (sot, p.sh. Toscana, në Itali, është krijuar nga toskët, që ishin pellazgë, illirë, shqiptarë; nga fjalët toskë/tuskë kanë rrjedhur fjalët: toscs, tuscans, etru-scans/etruskët). Jul Cesari, me origjinë pellazge të prejardhur nga Troja, që ishte më i su-ksesshmi ndër prijësit e Romës, dhe të gjitha viset pellazge (etruske) të Italisë, Aleksandri i Madh, biri i shqiptares Olimpia, i mesuar greqisht nga një mësues shqiptar prej Stragjire, Aristoteli; Pirro; Agroni; Teuta; Bardhyli; Garda Pretoriane, që shpesh u kthyen në perandorë ose thyen perandorë; Diokleciani; Konstantini i Madh, që nënkuptonte Romën e Re, të ndërtuar pranë „shtatë kodrave“ në Stamboll; Justini, që luftoi rrebtë me serbët e ardhur prej Karpateve; pas tij, Justiniani i Madh, nipi i tij, që e mbante Kanstantinopojën si kryeqytet për Bizantin dhe Perandorinë Romake me Ilirinë, deri në Istrën e hershme ilire. Mbreti Progoni dhe biri i tij, Gjini, udhëheqin Arbërinë duke luftuar sukseshëm serbët; shqiptarët që udhëhoqën luftën për çlirimin e Greçisë nga Turqia, që mbanin kostumin „fustanella“, e cila edhe sot mbahet si uniformë nga kufitarët apo rojet mbre-tërore greke; Gjergj Kastriotin, të madhin Skenderbe, që bë udhëheqës kryesor i luftërave të mbrojtjes së shqiptarëve dhe të Evropës nga dyndjet turke; jeniçerët, në truprojën mbretërore turke; Mustafa Qemali, „Ata-turk“-u, themelues i Turqisë moderne; pasardhë-sit e refugjatëve shqiptarë që luajtën rol në luftërat e Garibaldit për unifikimin e Italisë; Ali Pashë Tepelenën, Mahmut Pashë Bushatliun, Mehmet Ali Pasha i Egjiptit, themelues i Egjiptit Modern; deri te shumë shembujt e 200 vjetëve të fundit. Nuk ka të dhëna të mjaftueshme shkencore të cilat do të mund të dokumentonin se shqiptarët, bijtë e ilirëve, nipërit e pellazgëve kanë ardhur nga ana tjetër e botës. Ata janë këtu para se të fillonte historia e shkruar.  GJURMËT  E  PARA SH Q I P T A R E   Shkruan: Brahim Avdyli ( * ) Populli shqiptar është i vetmi popull që ka një numër aq të madh pjesëtarësh jashtë vendit. Ai kufizohet rreth e përqark me tokat e veta autoktone përgjatë tërë kufirit të tij gjeografik, respektivisht, të kufijve të të dy shteteve kombëtare shqiptare, nga të cilat, Republika e Kosovës është krijuar shumë vonë. Shkupi ka qenë kryeqytet i vilajeteve shqiptare. Dikur qyteti që zinte pjesën më të madhe të shqiptarëve. Tani, qyteti më i madh i botës është Stambolli, ku jetojnë afërsisht 2.500.000 shqiptarë, ndërsa në Turqi jetojnë rreth 6 milionë shqiptarë. Mbi 2.000.000 janë me prejardhje pellazge që e flasin pellazgjishten. Ata nuk quhen shqiptarë, sepse e folura e tyre nuk është e mbushur me kalke sllave, greke, ballkanase dhe latine. Të mos flasim për Greqinë dhe Qipron që i ka shkatërruar dhe asimiluar shqiptarët tash sa shekuj më parë në grekë dhe qipriotë dhe ka vjedhur prej tyre gjithçka që ka mundur nga kultura, veshja, zakonet dhe mitologjia. Mjafton që të themi se qipriotët e kanë çiftelinë si një nga mjetet e veta muzikore dhe kuptohet se ata e kanë prejardhjen e stërlashtë prej pellazgëve-ilirëve. Pellazgët, stërgjyshërit e lashtë të shqiptarëve dhe baballarët e fiseve ilire, prej të cilëve e dimë se ne e kemi prejardhjen tonë, shtriheshin në të gjitha shtetet. Me ndihmën e gjuhës pellazge sot shpjegohen me të madhe shkrimet e vjetra të Mesopotamisë, të Turqisë, të Greqisë, Maqedonisë, ish-Jugosllavisë dhe Italisë. Gjuha e vjetër pellazge është gjuha-nënë për të gjitha gjuhët e familjes indo-evropiane. Shtresat e popullit pellazg gjenden nga Mesopotamia deri në shtetet skandinave. Rastet e përsëritura të Greqisë, të Maqedonisë, të Serbisë, të Malit të Zi etj., që kanë zënë tokat tona me popullatën e asimiluar për të keç dhe nuk njihen si Epiri jugor (Greqi), Manastiri dhe shumë treva nga Maqedonia, mjaft treva nën Malin e Zi, nën Serbinë, si Nishi, Novi-Pazari (Tregu i Ri), Tivari etj., janë denbabaden vise pellazge, ilire apo shqiptare.  E tillë ka qenë shumë më parë Mesopotamia, Siria, Egjipti, Anadolli, Turqia, Kaukazi, Bullgaria, Rumania, Greqia, Italia, Gadishulli Ballkanik, deri në Istër, etj. Deti Jon (Deti i Jonë) edhe sot e kësaj dite ka domethënie të vetme në gjuhën pellazge, ilire, shqipe. Ka mijëra fakte historike të ekzistencës gjeneratë pas gjenerate, të shpërndarjes masive nëpër botë. Doket dhe zakonet e tyre janë pellazgjike, kurse djepi në të cilin sot shtrihet populli shqiptar është djepi i vërtetë i pellazgëve. Gjuha e tij është gjuha e vjetër e pellazgëve, ndonëse tani ka marrë kualitet të ri shqiptar, sepse përjetëson periudhën e ringjalljes së përjetësisë. Shkencat bashkëkohore, si psh.: historia, arkeologjia, linguistika, antropologjia etj., dëshmojnë në mënyrë të padiskutueshme se shqiptarët janë pikërisht të vetmit trashëgimtarë të pellazgëve të vjetër dhe hyjnorë. Ne e njohim atë si pellazgë, si etruskë, si ilir dhe si shqiptarë[1]. Rrënja e jonë e vjetër është pellazge. Populli shqiptar është njëri prej popujve më të lashtë evropianë, gjithmonë është një popull liridashës, me ndenja të kulluara të Atdheut e të Kombit, të luftës së pashkëputur të mbijetesës. Ai ka ikur nga lufta deri në momentet e fundit që të mos e rrezikojë askënd. Në pjesën e epërme, nëpër territoret malësore të Alpeve shqiptare, ku jetonin nga gjeneza e lashtë e njerëzimit, sipas mitologjisë gegët, gigantët, gjigantët e mëdhenj të malësorëve të sotëm shqiptarë, ndërsa në pjesën e poshtme, në jug dhe nëpër bregdetin shqiptar jetonin toskët, toskanët, vëllezërit e gegëve, që sot janë zgjeruar bashkë me gegët nëpër botë. Sot janë mbi 16 milionë shqiptarë, në Shqipëri, Kosovë, Maqedoni, Serbi, Kroaci, Greqi, Turqi dhe Evropë, etj. Nga trojet etnike shqiptare janë shpërngulur vazhdimisht shqiptarët, sa nuk kemi mundësi të llogarisim numrin e saktë të qenies së tyre pellazge, ilire, etruske. Është luftë për ekzistencë më të mirë të pellazgëve, ilirëve, shqiptarëve; për të ikur nga vdekjet vrastare të armiqve të shumtë. Në Zvicër jetojnë mija shqiptarë nga trojet ish-jugosllave dhe Shqipëria, ndërsa pjesa dërmuese e tyre janë nga Kosova, nga të cilët, 100`000 e kanë marrë shtetësinë e Zvicrës. Në pikëpamje të të dhënave mbi shtetësinë nga trojet shqiptare dhe shtetësinë e shteteve të tjera, dokumentohen nga Kosova 270`000 deri në 300.000. Sipas ISEAL janë 270`000 shqiptarë nga Kosova. Ne i njohim ata nga listat e telefonit në shtetin e Zvicrës, nga zakonet dhe gjuha, nga fjalët në gjuhën shqipe. Të gjithë e ngrisin, e ruajnë dhe e mbajnë shqiponjën me dy krerë, si simbolin kombëtar të shqiptarëve që bashkohet nga dy pjesët mitologjike, gegët dhe toskët, krahas atyre të shteteve në të cilat janë ndodhur. Nuk kanë dallime në gjuhë, sado që një kuadër „shkencëtarësh“ të rekrutuar nga agjenturat sllave në Ballkan përpiqet t’ia bëjnë „të njohur“ popullit shqiptar se paska „2 gjuhë“. Populli shqiptar flet shqip, prandaj e quajnë shqiptar. Në gjuhën gjermane e quajnë Albaner, sepse flet Albanisch, ndërsa në gjuhën angleze Albanian. Emrin e tyre e kanë trashëguar nga shqiponja dhe flasin shqip, që do të thotë se janë „bij të shqiponjës“. A-ja ka rrjedhur nga shkrimi i parë më i vjetër (hyjnor), Alfabeti Fonetik Egjiptian, në Egjipt (Ain-shqiponjë[2]). Në gjitha këto vende kemi shumë emra vendesh, malesh dhe qyteteve që lidhen me kulturën ilire dhe shqiptarët. Shqiponjës i thonë në gjermanisht Adler. Mërgata e jonë shqiptare, qoftë e vjetra ekonomike, qoftë ajo politike, ka luajtur rol të rëndësishëm në zhvillimin e mendimit shqiptar. Në periudha të caktuara historike, kjo mërgatë ia ka dhënë krahun me të madhe çështjes kombëtare dhe lëvizjes së brendshme politike. Ajo kurdoherë ka qenë zëdhënëse e interesave rajonale kombëtare dhe sociale. Mërgata shqiptare, në përgjithësi, ka kaluar nëpër faza të ndryshme të zhvillimit të vet. Ajo ka pasur dallime të mëdha kualitative e kuantitative, në qëndrime dhe në pikëpamje, sikurse në format e organizimit të vet. Mund të themi se atë e ka ushqyer ndjenja e pashuar për t’i dalë në ndihmë popullit të vuajtur, përpjekjes shumëvjeçare për çlirim dhe vetorganizim nga dhuna e hapur e pushtuesve sllavë të tokave të veta autoktone dhe për të ndihmuar zgjidhjen e drejtë të çështjes kombëtare. [3]  Të emigruarit janë larguar nga atdheu i tyre për shkaqe politike dhe ekonomike dhe janë vendosur përkohësisht apo përgjithmonë në vendet e huaja. Emigrimi i shqiptarëve, i shkaktuar nga diskriminimi i hapur i armiqve tanë kombëtar shekuj me radhë, nga varfëria e trashëguar ndër vite të tëra apo izolimi i rreptë njerëzor, social dhe qytetar, nuk është ndalur deri në ditët tona. Emigrimi i shqiptarëve përbën dramën e madhe sociale dhe politike në vitet më të errëta. Shqiptari ka qenë i detyruar të shkojë në mërgim me dhembjet e tij të paqetësuara. Një pjesë e tyre u detyrua të shkojë për të siguruar bukën e gojës larg familjes së tij, duke qarë me lot gjatë tërë jetës së tij, shpesh i vetëm në mërgim. Jo rrallë, ky emigrim i dhembshëm, përmes qindra-mija të vrarëve, fëmijë, gra e burra, duke ikur të ndjekur nga dhunuesit e tokës së tyre të shtrenjtë, për të mos u kthyer kurrë për të gjallë brenda tokave stërgjyshore, e ka përbërë politikën antishqiptare të fqinjëve shovinistë dhe ka përmbushur elaboratet e zbrazjes së tokave tona. Fjala „diasporë“ është përdorur gabimisht në shtypin tonë. Mërgata shqiptare shprehë njerëzit e emigruar në dheun e huaj. Nga e kaluara e largët mitologjike, e gjejmë gjenezën e shtrirjes së shqiptarëve në Zvicër. Që atëherë ajo nënkuptonte udhëtimin në këmbë, gati  gjysmë jetës. Ndërsa me kalë, pak më pak. Nga e kaluara mitologjike e shqiptarëve të vjetër-pellazgët, e gjejmë se Argusi, që kishte sy shumë të bukur dhe ishte bujk shumë i mirë, por të afërmit ia zunë inat për shkak të syve të kaltër në të shkruar, u largua shumë larg nga shtëpia. Si duket, ai kishte mbërri në Argau të Zvicrës. Jo vetëm emri i Kantonit Argau që mund të na shpjegojë këtë, por emri i lumit Aare, që trupon kantonin, shpjegohet përmes shqipes. Dy pikat mbi e-në i kanë humbur gjatë shekujve. A-ara-u shpjegon tokën e punës, arën. Ndërsa kantoni, që më parë të ketë qenë një moçal apo liqen do të jetë tharë nga Argusi. Prandaj, thuhet se e ka marrë emrin nga Argusi. Në këtë shtet, ku ka ardhur si pushtues dhe ka jetuar fryma e parë iliro-romake, është ruajtur deri sot simbolika ilire, ndonëse nuk mund të thuhet dhe nuk mund të pranohet si simbolikë e pushtuesve, po si simbolikë e vendit në të cilën ndodhet, pa dhënë ndonjë lidhje të kaluarës me të sotmen. Mjafton të shëtisim në këtë shtet dhe të takojmë qindra herë shqiponjën, që ka ngjashmërinë me shqiponjën tonë, pa dhënë ndonjë shenjë politike. Siç dihet, shqiponja takohet herët në historinë tonë, që në kohën e Skënderbeut e më parë, dhe ka ngjashmëri me shqiponjën e austriakëve, me dy kokë; të Argaut dhe të Habsburgëve, me një kokë. Në Rapperswil, të St. Galles, familja Kurti (Curti) shohim se ka dhenë në disa breza udhëheqës në komunën e Rapperswil’it dhe të Konfederatës së Zvicrës. Fshati Jahkurti është në Shqipërinë e veriut, ndërsa familjet Kurti ndodhen në Smolicë të Kosovës. Prej aty, kanë kaluar në Itali. Familja Curti e ka origjinën shqiptare. E vetmja trashëgimtare e familjes Curti është Elvira, në të cilën a-ja është mbaresë shqipe për emrat e gjinisë femërore. Ky është emër tipik i gjuhës shqipe. Familja Burri e shpërndarë në tërë Zvicrën është po ashtu mbiemër shqiptar. E tillë është edhe mbiemri Rasi apo Rrasi në Basel apo në Turgau, në Erlenbach apo në Wängi. Ka dhe emra të tjerë, që sot tingëllojnë shqip… Shkojmë më tutje në Argau, në Thurgau, në Graubünden, në Schaffhausen gjëjmë qindra shembuj të jetesës sonë mijëvjeçare. Në Graubynden flasin retoromanisht, gjuhë që ka mbetur nga koha e pushtimeve romake dhe dallohet pak nga gjuha latine, që domethënë se është gjuhë e përzier nga vendasit dhe të ardhurit që nuk konsideroheshin romakë, pra edhe ilirët, që dallojnë nga mënyra e jetesës baritore, me bagëti dhe bujqësi. Ilirët kanë qenë bujq të përkryer dhe veçanërisht mbajtës të bagëtive. Arumunët dallojnë nga rumunët dhe banojnë në trojet shqiptare, sikurse në Rumani. Këtë kulturë e kanë shpërndarë nga pellazgët, ilirët, arumunët dhe etruskët, që janë një komb. Gegët dhe toskët janë vëllezër. Nga toskët, që ishin pellazgë, ilirë, shqiptarë; është themeluar në Itali Toskana dhe nga fjalët toskë/tuskë kanë rrjedhur fjalët: toscs, tuscans, etruscans/etruskët. Jul Cesari, ishte me origjinë pellazge të prejardhur nga Troja, që ishte qytet pellazg (ilirë), siç ishte tërë Turqia e sotme (trojet tona, edhe sot ka domethënie shqiptare). Ai ishte më i suksesshmi ndër prijësit e Romës dhe të gjitha viset pellazge (etruske) të Italisë. Banorët e kantonit të Shvicit (Schwitz, nga i ka ardhur emri Zvicrës, Schwizerland, që do me thënë vendi i banorëve të Shvicit, e më vonë u quajt Schweiz) kanë ngjashmëri të dukshme me malësorët e Shqipërisë. Në do të fillojmë gjetjen e mërgimtarëve shqiptar nga viti 1400 e këtej. Fillimi i Federatës Zvicerane fillon nga viti 1291, nga Betimi i Rytlit, ku kantonet malor të Urit, Shvicit dhe Untervaldenit krijojnë një federatë. Më vonë, i bashkohen kantonet e tjera, si psh. Lucerni (1332), Cyrihu (1351), Glarusi dhe Cugu (1352), Berni (1353), Friburgu dhe Soloturni (1481) etj. Në vitin 1513 vendet e Zvicrës kërkojnë një identitet të tyre. Në të gjitha simbolet kombëtare shihet shqiponja me dy krerë. Me 1 gusht 1291 merret si gurthemel krijimi i shtetit të Zvicrës. __________________________________ Burimet: [1] Shih: Niko Stylos, Historia e shenjtë e avranitasve/Dokumente parahistorike, Prishtinë, 2004; Edwin Jacques, Shqiptarët / Historia e popullit shqiptar nga lashtësia deri në ditët e sotme (I e II), SHB „Kartë e pendë“, Istambul (Turqi) 1996, apo botimi i Tiranës, i përbledhur në një botim, 1997. [2] Xhusepe Katapano, Thot-i fliste shqip, Botimet Enciklopedike, Tiranë 2007, faqe 208. [3] „Askush nuk guxon të pranojë zgjidhje parciale të çështjes shqiptare“, Intervistë e anatemuar me Brahim Avdylin, të bërë nga Safet Sadiku, në dhjetor 1991, botuar në gazetën „Kombi“, Nr. 5 (25), Tiranë, mars, 1992. ______________________________________________________________________ CURRIKULUM VITAE (CV) _________________________________________   _________________________________________ Avdyli Brahim Eiergasse 7 Postfach 1270 CH-8640 RAPPERSWIL Telefonat : (CH) +41 78 892 07 26 (KS) +377 44 273 831 avdyli_brahim@gmx.ch i lindur me: 05.09.1960 Republika e Kosovës _______________________________________________ SHKURTIMISHT: BRAHIM AVDYLI i takon plejadës së krijuesve të fundviteve shatëdhjetë dhe të fillimviteve tetëdhjetë të shekullit të kaluar (XX). Është i lindur dhe i rritur në Morinë të Malësisë së Gjakovës, një vend me tradita kulturore dhe kombëtare. Që në vitet e hershme të rinisë u dha pas dy prirjeve: pas artit të fjalës dhe pas lëvizjes konspirative për lirinë dhe bashkimin e popullit shqiptar. Në mes viteve 1990-1995 ka botuar revistën periodike gjithëshqiptare në Zvicër „Qëndresa“, në të cilën ka qenë Kryeredaktor i saj. Është anëtar i Lidhjes së Shkrimtarëve të Kosovës dhe anëtar i Lidhjes së shkrimtarëve të Zvicrës (AdS). SHKOLLAT E KRYERA: 1967-1974          Shkollën Fillore „Ganimete Terbeshi“ në Morinë dhe Ponoshec. 1974-1979          Gjimnazin „Hajdar Dushi“ në Ponoshec dhe Gjakovë- Drejtimi                           i Gjuhës dhe Shkencave Shoqërore. 1976-1979          Qendrën e Arësimit të Mesëm të Orientuar „Nexhbedin Nixha“,                           Drejtimi i Hotelerisë, me korrespodencë. 1980-1987          Studimi me korrespodencë në Universitetin e Kosovës në Prishtinë,                           Fakulteti Filologjik, Dega e Letërsisë dhe Gjuhës Shqipe. 1988-2009          U ndërpre diplomimi në këtë fakultet për shkaqe politike. Diplomoi                           në këtë fakultet dhe mori titullin „Profesor i letërsisë“. 2008-2010          Vazhdoi studimet pasuniversitare në Universitetin Ndërkombëtar                           të Strugës, Fakulteti i Shkencave Politike, Drejtimi i Marrëdhëneve                           Ndëkombëtare dhe Diplomaci. 2010                  Magjistër i Shkencave Politike-Marrëdhënie Ndërkombëtare dhe                           Diplomaci.      Mbeten të pabotuara 2 drama, 1 roman, 1 skenar filmi dhe një vepër e shkencave politike, me rreth 300 faqe, në procedurë botimi… BOTIMET E LIBRAVE TË NDRYSHME: -“Në hijen e Alpeve”, poezi,                    Rilindja, Prishtinë, 1983, -“Buka e kuqe”, poemë,                          Atdheu, Cyrih, 1990, -“Kur zgjohet Dodona”, poezi,                 Rilindja, Prishtinë, 1992. -“Pasqyrë e përgjakur”, poezi,                Marin Barleti, Tiranë, 1994, -“Klithje nga fundi i ferrit”, poezi,         Onufri, Tiranë, 1997, -“Gjuha e dheut tim”, poezi,                   Albin, Tiranë, 1999, -“Klithje nga fundi i ferrit”, b.i dytë,      Jeta e Re, Prishtinë, 2000, -“Baraspesha e humbur”, poezi,             Qëndresa, Gjakovë, 2003, -“Vragat e një kohe”, prozë,                    Faik Konica, Prishtinë, 2005, -“Lëvozhga e vdekjes”, prozë,                  Faik Konica, Prishtinë, 2007, -“Setele Vesniciei”, p. të zgjedhura,         BKSH, Bukuresht, 2008, -“Zogu i këngës”, p. të zgjedhura,            SHB “Pjetër Bogdani” Has, 2009. ËSHTË I PREZENTUAR NË KËTO LIBRA: -„Rrjedhë e lë gjurmë“,  poezi e studentëve të Kosovës, Bota e Re, Prishtinë, 1983, -Nebil Duraku: „Shkrimtarët e Kosovës, 1945-1985“, Rilindja, Prishtinë, 1985, -„Poezia dal Kossovo“, Antologji e poezisë kosovare, Besa Editrice, Nardò (Lecce), Itali,1999, -Hasan Hasani: „Leksikoni i shkrimtarëve shqiptar, 1501- 2001“, Faik Konica, Prishtinë 2003, -„Vulcanul rabdarii/Vulkani i durimit“, Poeme traduse in limba romana de Baki Ymeri, Editura Do-Minor, Bukuresti, 2008, SHPËRBLIM I PAMARRUR: Libri i tij i parë poetik „Në hijen e Alpeve“ ka hyrë në zgjedhje të ngushtë për shpërblimin „Hivzi Sylejmani“ që filloi të jepej në vitin 1983 për librin më të mirë të autorëve të rinj. Autori nuk e mori këtë shpërblim. Ka botuar këto punime shkencore: -“Demokracia, demagogjia dhe republika pa liri”, “Qëndresa”, Zvicër, Shtator 1990. -“Grupacionet, intrigat dhe mediokracia politike”, “Qëndresa”, Zvicër, Dhjetor 1990. -“Mbi lëvizjen përparimtare shqiptare dhe çlirimin kombëtar”, “Qëndre-sa”, Zvicër, Mars 1991 (me pseudonimin Flamur Kuqi). -“çështja shqiptare dhe realiteti ynë”, “Qëndresa”, Zvicër, Shtator 1991. -“Shpëtimi dhe bashkimi kombëtar, detyre dhe nevojë urgjente”, “Që-ndresa”, Zvicër, Mars 1992. -“Ora e fundit për opcionin e fundit”, “Kombi”, Tiranë, 12 Gusht 1992. -“Nëpër udhëkryqet e Lindjes dhe Përëndimit”, Revista “Zëri”, Prishtinë, Dhjetor 1992. -“Filozofia e durimit dhe tiparet e përgjithshme të një demagogjie”, “Zëri i Kosovës”, Zvicër, 1 janar 1993; “Qëndresa”, Zvicër, Janar-Shkurt 1993. -“çlirimi dhe bashkimi i kombit-imperativi më i lartë për të gjithë shqi-ptarët”, “Qëndresa”, Shtator-Tetor 1993. -“Dhuna mendore dhe paturpësia e shkaktarëve të saj”, Qëndresa”, Maj-Qershor 1994. -“Kosovës nuk i kërcënohet lufta, por robëria”, Polemikë, “Qëndresa”, Zvicër, Nëntor 1994. -“Tri faqet e një paradoksi”, “Qëndresa”, Zvicër Janar-Shurt 1994 (me pse-udonimin Ilir Sokoli). -„Si mund të lëvizë përpara çështja jonë kombëtare“, Qëndresa, Zvicër, Gusht 1995. -“Depolitizim apo mobilizim i mërgatës shqiptare”, “Qëndresa”, Zvicër, Gusht 1995. (me pseudonimin Ilir Sokoli). -“Mobilizimi mbarëshqiptar dhe çështja jonë kombëtare”, botuar parale-lisht, në vazhdime, në:                        “Emigranti shqiptar”, Tiranë, Nr. 4, janar 1999; Nr. 6, Shkurt                        1999; Nr. 8, Shkurt 1999 dhe Nr. 10, Mars 1990;                        “çlirimi”, organ i LKçK, nr. 59, 10 Janar 1999; nr. 60, 25                        Shkurt 1999 dhe nr. 61, 10 Mars 1999... DISA SHPËRBLIME TË MARRURA NË PËRËNDIM: - Vendi i dytë për poezinë më të mirë të botuar në konkursin letrar me rastin e 28 Nëntorit 1997, „Zëri i Kosovës“, LPK. - Vendi i parë „Pena e Artë“, në takimet pranverore të krijuesve shqiptarë të Diasporës, më 2001. - Shpërblimin e parë “Agim Ramadani” në Konkursin pranë Qendrës Kultu-rore Shqiptare për poezi në Cyrih të Zvicrës, me 25 prill 2009. - Shpërblimin e Dytë për poezinë më të mirë të dërguar në Konkursin Letrar, me 01.05.2010, në Orën Tradicionale Letrare të LSHAKSH-së, në Ko-blenz të Gjermanisë për Pavarësinë e Kosovës dhe Shpërblimin e Parë për poezinë më të mirë të dërguar në Konkursin Letrar, me 25.4.2011, në Orën e Madhe Letrare të së njëjtës „Lidhje…“, në Koblenz të Gjermanisë…