LETËR E HAPUR DREJTUAR -GJYKATËS NDËRKOMBËTARE PËR TË DREJTAT E NJERIUT

Nga: Nafi Çegrani 

Reflektim për drejtësi: 

 LETËR E HAPUR DREJTUAR -GJYKATËS NDËRKOMBËTARE PËR TË DREJTAT E NJERIUT S T R A S B U R -COURT DE JUSTICE EU L U X E M B U R G KU MBETET DREJTËSIA ?

 (Përse fshihet e vërteta ?) … Sfidat e jetës dhe stuhitë e saja janë tejet të vështira në këtë kohë rrëmujash e rrëmetesh për njeriun e vërtetë dhe human, që ka shpirt dhe botëkuptim për të jetuar në këtë botë të çmendur ku lumturia e burrit fisnik dhe të çiltërt mbetet vetëm në ëndërr. Andaj, unë si njeri i vuajtur në kazamatet jugosllave komunistre me akuza të rreme e Proces të inskenuar gjyqësor në Zenicë të Bosnjës që nga 1981, mbetet një histori e heshtur përballë padrejtësive apsurde. Apo e gjithë ajo është një hakmarrje e vjetër e shtetit Jugosllav ndaj meje, edhe sot e sot kur jam duke bërë përpjekje dhe kërkoj zbardhjen e të vërtetës dhe drejtësia të shkon në vendin e duhur, jam duke kaluar rrugë të rrezikshme për të zbuluar të vërtetën, gjë e cila lidhet me interesat e njeriut të vuajtur me pa të drejtë në burgje, lidhet me interesat jetësore të kombit që i takoj si shqiptar. Sfidat e jetës dhe stuhitë e saj janë gjithnjë e më të ashpra në këtë kohë rrëmujash dhe rrëmetesh, sidomos për njeriun e vërtetë e human — atë që ka shpirt dhe botëkuptim për të jetuar me ndershmëri në një botë të çmendur, ku lumturia e burrit fisnik dhe të çiltër mbetet vetëm një ëndërr. Unë, si një njeri i vuajtur në kazamatet komuniste jugosllave me akuza të rreme dhe me një proces të inskenuar gjyqësor në Zenicë të Bosnjës që prej vitit 1981, mbetem ende një dëshmi e heshtur përballë padrejtësive absurde të atij sistemi. A nuk ishte e gjitha një hakmarrje e vjetër e shtetit jugosllav ndaj meje? Edhe sot, në përpjekjen time të pandalshme për ta zbardhur të vërtetën dhe për të kërkuar drejtësinë, po përballen me rrugë të rrezikshme, me pengesa të mëdha. Kjo përpjekje nuk lidhet vetëm me fatin tim personal si njeri i dënuar padrejtësisht, por me një kauzë më të madhe — me të drejtën dhe dinjitetin e një populli të tërë që kam nderin t’i përkas: kombit shqiptar. “Në emër të së vërtetës – Kur drejtësia heshti në kazamatet e Jugosllavisë” Natyra e drejtësisë dhe padrejtësisë në botën moderne. Kuptimi i nderit, të vërtetës dhe dinjitetit në kohë të dhunës shtetërore. Përvoja personale , imja -Nafi Çegrani: Arrestimi dhe torturat Procesi i inskenuar gjyqësor në Zenicë. Përplasjet me UDB-në dhe krerët e nëntokës shtetërore në Shkup. Burgimi dhe vitet e kaluara në kazamatet jugosllave. Aspekti juridik dhe etik i padrejtësisë: Kur drejtësia e shtetit kthehet në mjet hakmarrjeje. Shkelja e të drejtave të njeriut dhe mungesa e garancive ligjore. Parimet themelore të së drejtës (jus naturalis, e drejta për mbrojtje, prezumimi i pafajësisë). Analizë filozofike e drejtësisë së shtrembëruar: Platoni, Arsitoteli dhe Kant mbi drejtësinë. Kur ligji nuk është më moral: dallimi mes ligjit dhe drejtësisë. Drejtësia si vlerë morale, jo vetëm procedurale. Pasojat e padrejtësisë në jetën e njeriut dhe të kombit: Traumë personale dhe kolektive. Humbja e besimit tek institucionet. Në një kohë kur bota brohoret për liritë, të drejtat e njeriut dhe sundimin e ligjit, ka ende histori të heshtura që s’kanë gjetur dritën e së vërtetës. Unë jam një nga ato histori – një njeri që kaloi vite të tëra në burgjet famëkeqe të Jugosllavisë, i akuzuar për diçka që nuk e kam bërë kurrë. Jeta ime ndryshoi një natë të errët, kur porta e hekurt e shtetit më gëlltiti, jo për fajin tim, por për bindjet e mia, për atë që përfaqësoja: një shqiptar me ndërgjegje, që nuk u përkul. E akuzuar, e dhunuar, e manipuluar – drejtësia që më u servir nuk kishte asgjë të përbashkët me të drejtën. Ishte një farsë, një teatër ku rolet ishin shpërndarë paraprakisht. Në Zenicë, brenda atyre mureve të trasha që shushuritnin urrejtje dhe torturë, ku drita nuk depërtonte as në shpirtin e njeriut, pata kohë të reflektoj: Çfarë është drejtësia kur një shtet e përdor si armë? Çfarë vlere ka ligji kur ai nuk lind nga ndërgjegjja, por nga frika dhe urrejtja? Më burgosën jo vetëm për atë që nuk kisha bërë, por për atë që nuk pranuan të jem: një qytetar i lirë dhe një shqiptar me zë. Përplasjet e mia me strukturat kriminale të UDB-së në Shkup, ku krimi e shteti ishin bërë një, ishin sinjali që më shënjoi për eliminim. Por kjo nuk është vetëm historia ime. Është historia e dhimbshme e shumë shqiptarëve të ndershëm që u shkelën nga çizmja e padrejtësisë. Historia e një kombi që nuk pushoi së kërkuari të drejtën në një botë që e kishte braktisur. Vendimi i Gjykatës Supreme të Federatës së Bosnjë dhe Hercegovinës, i datës 29.06.2023, i cili refuzoi kërkesën time për shqyrtim të jashtëzakonshëm të vendimit të Gjykatës Kantonale të Zenicës, është një tjetër dëshmi se padrejtësia vazhdon të mbijetojë edhe pas dekadash. A mund të quhet drejtësi një sistem që i mban sytë mbyllur ndaj së vërtetës historike, politike e njerëzore? Si mundet një shtet që aspiron të jetë pjesë e rendit demokratik evropian, të qëndrojë në heshtje përballë një padrejtësie të dokumentuar, të trashëguar nga një regjim i vdekur si ai i Jugosllavisë? Unë nuk jam vetëm një individ që kërkon të drejtën e tij. Unë jam simbol i një brezi të tërë shqiptarësh që u shënjestruan, u burgosën, u torturuan e u poshtëruan vetëm pse mbetën shqiptarë. Dhe këtë nuk e them për të përfituar simpati, por për të kujtuar se nuk mund të ketë paqe të qëndrueshme pa drejtësi. Drejtësia, shkruante John Rawls, është virtyti i parë i institucioneve shoqërore, ashtu si e vërteta është për sistemet e mendimit. Nuk ka rëndësi sa i organizuar është një sistem, nëse ai nuk është i drejtë, ai është moralisht i papranueshëm. Kur një vendim gjyqësor mbështetet në një akt të falsifikuar, në dëshmi të montuara dhe në heshtje të qëllimshme ndaj fakteve, ai nuk është vendim, por padrejtësi e dokumentuar. Dhe kjo padrejtësi më është bërë mua, Nafi Çegranit – një njeri që ka kaluar vite të pafajshme në kazamatet jugosllave vetëm pse refuzova të përkulem para krimit të organizuar shtetëror. Ajo që kërkoj nuk është hakmarrje. Kërkoj drejtësi, sepse është e vetmja rrugë për të kthyer besimin tek ligji dhe tek njeriu. Kur drejtësia zhvishet nga morali, ajo bëhet vegël e pushtetit dhe shndërrohet në dhunë të legalizuar. E drejta duhet të përfaqësojë drejtësinë, përndryshe mbetet vetëm një burokraci pa shpirt. Kjo nuk është thjesht një çështje juridike, por një betejë për ndërgjegjen e institucioneve. Nëse një vendim i padrejtë mbetet në fuqi, ai nuk flet vetëm për rastin tim – ai flet për mosfunksionimin moral të vetë shtetit. KËRKOJ DREJTËSI! Kërkoj rishikim të plotë të vendimit të Gjykatës Supreme të F BiH të datës 29.06.2023 dhe të vendimeve të mëparshme të Gjykatës Kantonale të Zenicës, të cilat bazohen në një proces të inskenuar nga një regjim tashmë i njollosur në histori. Kërkoj që viktimat e burgimeve politike në Jugosllavinë e dikurshme të trajtohen me dinjitet dhe drejtësi, në përputhje me të gjitha standardet e Konventës Evropiane për të Drejtat e Njeriut dhe me normat më të larta morale të botës së qytetëruar. Unë, Nafi Çegrani, i kërrusur mbi tavolinë, për të satën herë duke nxjerr nga sirtari aktakuzat e rrejshme dhe të manipuluara , fund e krye me dallavare të Gjykatës së dikurshme të Qarrkut të Zenicës,dokumentet nga Gjykata e Strasburgut dhe nga ANKIMET që kishte bërë ndër vite kundër padrejtësive me gënjeshtërat që i mveshnin për “krime” që nuk i kishte bërë. I analizonte, duke bërë krahasime, ndiqte me vëmendje kronologjinë e hulumtimeve, por prapë i shpëtonte ndonjë detaj nga të gjitha ato aktvendime me akuza të trilluara, nga ato versioned he gënjeshtra të sajuara me direktivën e hetuesve në saje të dhunës dhe dajakut. Me vite kalova në burgje, dhe më pas me daljen nga burgu, rrgullisht dhe në mënyrë të vazhdueshme duke shkruar ANKIME dhe shkresa për gjykatat dhe organet e drejtësisë në BeH dhe Maqedoni, shumë vite me radhë, duke menduar për shkaqet apo arsyjen përse e kishin kurdis këtë dramë të çuditshme , kërkoja drejtësi dhe zbardhjen e të vërtetës , duke iu drejtuar Gjykatave supreme në Sarajevës dhe atyre të North Macedonia, që çështjen ta bënin revision ligjor duke i respektuar normat dhe ligjet sipas Konventës Europiane për të Drejtat e Njeriut . ( Arsyeja kryesore pse kërkoj me vite drejtësi dhe zbardhjen e rastit, e vërteta të del në dritën e Diellit, sepse akuzat fund e krye ishin të trilluara dhe i gjithë Procesi i Zenicës nga 1981 ishte vetëm një farsë e çuditshme dhe me manipulime perfide. Madje nuk më lë ndërgjegja të hesht ndaj shpifjeve dhe akuzave të rreme. Unë nuk jam në asnjë mënyrë apo rrethanë i përfshirë, nuk jam aktor i ndonjë krimi, çfarëdoqoftë ai dhe për çfarë më kanë dënuar në mënyrë antiligjore !) … Edhe sot më kujtohet se në kohën e paraburgimit, pasi u sollën 2-3 akakuza nga OJT e Zenicës, gjykatësi hetues edhe pas 6-7 muajve hetimi, dhe pas disa versionesh të kurdisura kot, erdhi në qelinë nr. 29 me 2-3 të tjerë dhe tha se version i saktë mund të jetë jo “Ura e Vardarit” as “Rudina” apo vendi afër fshatit Forinë, Tani “ndodhia ka ngjarë” disa km më larg, në vendin e ashtuquajtur “Kreçane” pronësi e Arif Zeqirit, ku është gjetur kufoma e të humburës Meliha Deliq, ose bëhej fjalë për një kafkë njeriu. Por, ku dhe si , kush dhe kurë, si , hetuesit nuk e përcaktonin, as nuk e thoshin kafka e kujt mund të ishte. Pra, të gjitha zhvillimet e dyshimta dhe sjellja e dyshimtë e hetuesve dhe Gjykatës së Zenicës nuk u morën parasysh nga Gjykata Supreme e kryesuar nga gjykatësi Ante Varunek, pos gjykatësit supreme Mirko Vllajsavleviq më herët i cili e çfuqizoi Vendimin e gjykatës së Zenicës me vendimin Kzh. 139/ 83 të dates 13 prill 1983. Në vend të kësaj, në seanca të shpejta, gjykatësit Kapetanoviq dhe Tihomir Baboviq, sërish prezantuan vendimin e mëparshëm të caktuar, i cili ishte shpallur i pavlefshëm dhe sollën Vendimin K-94/83, duke mos përfill ligjin, duke bërë shkelje direkte të Kodit të Procedurës Penale dhe të Nenit 3 të KEDNJ, duke bërë kërdi dhe mos respektimin e udhëzimeve të Vendimit Kz-139/82, gjykatësit vebdosin në dëm timin, ku fjalët e vendimit të çfuqizuar që figuronin : “i dënuar me pushkatim” , u zëvendësuan me fjalët “dënohet me 20 vite burg të rëndë”. Dhe çështja u mbyll si një çështje e përfunduar me Vendimin e gjykatësit supreme Ante Varunek, i cili në mënyrë paushale (ose ashtu ia kishin servuar gjykatësit poltron Tihomir Baboviq etj), ku akuzat prej gënjeshtrash i bënë sit ë vërteta . Ata që tha Mirko Vllajsavleviq vazhduan të injoroheshin. Në ankesën time të dytë,pra, siç kam përmendur edhe më herët, duke u bazuar në realitet dhe të vërtetën, as fjala dhe as Vendimi i gjykatësit suprem Vllajsavleviq Mirko nuk u dëgjua fare dhe qëllimisht u lan në haresë. Çështjen e ankesës sime, tani e mori në dorë një gjykatës shovinist duke bërë diskriminim dhe padrejtësi ndaj meje , Ante Varunek, i cili, duke ndjekur konceptimin prej diktati e me sugjerime të gjykatësit Tihomir Baboviq, pa asnjë precedent dhe në mënyrë sipas kokës së tij prej djalli, hodhi ankesën time si të “pabazë” duke vërtetuar aktvendimin K/94/83 si të “ligjshëm” i cili formësohej fund e krye nga akuzash paushale, të fabrikuara dhe KONFUZE prej shpifjesh zinxhir, ndërsa unë, pa qënë aktor i ndonjë “krimi” mbeta brenda grileve të hekurta i dënuar me 20 vite burg të rëndë… Letër Publike për Zbardhjen e një Akti të Rëndë të Padrejtësisë Gjyqësore në Bosnjë e Hercegovinë – Rasti i Nafi Çegranit Drejtuar: Komisionerit për të Drejtat e Njeriut në Këshillin e Evropës, Komitetit të të Drejtave të Njeriut në OKB, Amnesty International, dhe Gjykatës Evropiane për të Drejtat e Njeriut Unë, Nafi Çegrani, një qytetar shqiptar i lindur në Maqedoninë e Veriut, i dënuar padrejtësisht në vitin 1983 nga Gjykata e Qarkut të Zenicës në Bosnjë e Hercegovinë, ju drejtohem me këtë letër publike për të kërkuar njëherë e mirë ZBARDHJEN e të VËRTETËS dhe VLERËSIMIN e RASTIT TIM në përputhje me normat e së drejtës ndërkombëtare dhe Konventën Evropiane për të Drejtat e Njeriut. Për dekada, kam kërkuar drejtësi duke paraqitur ankesa, kërkesa për rishikim dhe dokumentim të pafajësisë sime në institucionet e BeH-së dhe në ato ndërkombëtare. Asnjëherë nuk jam përfshirë në ndonjë krim, por isha viktimë e një procesi politik dhe hetimor të ndikuar nga dhuna, presioni dhe diskriminimi etnik. Gjykimi im është mbështetur në akuza të fabrikuara, me ndryshime të vazhdueshme të “vendit të ngjarjes”, mungesë të dëshmive materiale, dhe vendime kontradiktore nga gjykatës të ndryshëm. Vendimi përfundimtar – 20 vite burg të rëndë – ishte një zëvendësim arbitrar i vendimit të mëparshëm me pushkatim, i cili ishte shfuqizuar nga një gjykatës më herët. Unë kërkoj që rasti im të shqyrtohet si shkelje flagrante e nenit 6 të KEDNJ (e drejta për një proces të rregullt ligjor) dhe si diskriminim mbi bazë etnike, në përputhje me nenin 14 të së njëjtës Konventë. LETËR PUBLIKE NDËRKOMBËTARE Për: Institucionet Ndërkombëtare të të Drejtave të Njeriut Nga: Nafi Çegrani Tema: Apel për drejtësi – Rrëfim personal mbi dënimin e padrejtë dhe shkeljet flagrante të të drejtave të njeriut në ish-Jugosllavi Unë, Nafi Çegrani, qytetar shqiptar nga Maqedonia e Veriut, i dënuar padrejtësisht në vitet më të errëta të sistemit represiv të ish-Jugosllavisë, ndjej detyrë morale dhe njerëzore që përmes kësaj letre publike t’i drejtohem institucioneve ndërkombëtare që mbrojnë të drejtat e njeriut. Është një rrëfim i dhimbshëm dhe një apel për drejtësi, për të vërtetuar se dënimi im nuk ishte asgjë më shumë se një farsë e montuar nga organet hetuese dhe gjyqësore të kohës, të udhëhequra nga urrejtja politike, etnike dhe ideologjike. Prej vitesh, i kërrusur mbi tavolinë, nxjerr nga sirtari aktakuzat e rrejshme dhe të manipuluara, dokumentet e proceseve gjyqësore të Qarkut të Zenicës, të Gjykatës Supreme të Sarajevës, shkresat dhe ankimet e mia të panumërta për zbardhjen e së vërtetës. Me dhjetëra herë kam shkruar ankesa në përpjekje të vazhdueshme për të kërkuar revizion të çështjes sipas Konventës Evropiane për të Drejtat e Njeriut, por gjithçka u mbyt në heshtje, arrogancë dhe diskriminim institucional. Akuza ndaj meje ishte një trillim i pastër, një fabrikim me përmbajtje konfuze dhe shpifëse, i ndërtuar mbi tortura fizike dhe psikike, me qëllim që të pranoja një “faj” që nuk më përkiste. Në aktakuzat fillestare përmendej “Ura e Vardarit”, “Rudina”, pastaj u zhvendos vendndodhja në “Kreçane”, tokë e Arif Zeqirit – por askush s’kishte prova, as datë, as orë, as dëshmitar të besueshëm. Gjithçka ishte një gërshetim versionesh pa logjikë, që ndryshonin sipas direktivave të hetuesve dhe urdhrave politikë të sistemit komunist të kohës. Në mënyrë të papranueshme, Gjykata Supreme më vonë hodhi poshtë vendimin Kzh-139/83 të datës 13 prill 1983, të nxjerrë nga gjykatësi Mirko Vllajsavleviq, i cili e kishte çfuqizuar vendimin e Gjykatës së Zenicës për mungesë provash. Por vendimi i tij u injorua dhe u zëvendësua me një vendim tjetër, K-94/83, të miratuar në mënyrë arbitrare nga gjykatës si Tihomir Baboviq dhe më pas i vulosur përfundimisht nga gjykatësi suprem Ante Varunek, i cili në mënyrë cinike dhe diskriminuese shpalli dënimin me 20 vjet burg të rëndë, pavarësisht se më parë më ishte shqiptuar padrejtësisht dënimi me vdekje. Për vite të tëra kam vuajtur në burgjet famkeqe të ish-Jugosllavisë, nën kushte çnjerëzore dhe nën keqtrajtime të rënda psikofizike. Në veçanti, përjetova tortura të rënda nga inspektorët e policisë komuniste të Bugojnos, ku u detyrova të qëndroja me ditë të tëra pa gjumë, i rrahur, i fyer dhe i poshtëruar. Më trajtonin si armik shteti, vetëm pse isha shqiptar dhe pse mbaja mendim të lirë. Në burgun e Zenicës, sjellja e personelit ishte edhe më poshtëruese – arrogante, raciste, me shpërfillje ndaj çdo kërkese humane për trajtim dinjitoz dhe qasje ligjore. Unë nuk kam qenë asnjëherë pjesë apo aktor i ndonjë krimi. Akuzat ndaj meje ishin trilluara, të sajuara nga një sistem i kalbur, që kishte për qëllim të frikësonte, të ndëshkonte dhe të shuante çdo zë kritik, çdo shqiptar që guxonte të mendonte ndryshe. E gjithë çështja, që nga hetimi e deri te vendimi përfundimtar, ishte një montim klasik politik e etnik – një gjyq i turpit që edhe sot mbetet njollë në ndërgjegjen e atyre që e drejtuan. Apeli im sot është i qartë: Kërkoj që kjo çështje të mos mbetet në harresë. Kërkoj nga organizatat dhe institucionet ndërkombëtare që të rishikojnë rastin tim, të hapin hetim të pavarur mbi këtë dënim të padrejtë dhe të bëjnë gjithçka që e vërteta të dalë në dritë, për të shpëtuar jo vetëm nderin tim të nëpërkëmbur, por edhe për të rivendosur një grimë drejtësi në emër të të drejtave themelore të njeriut. Me respekt dhe shpresë, Nafi Çegrani I dënuar padrejtësisht nga regjimi komunist jugosllav *** Me vite kalova në burgje, dhe më pas me daljen nga burgu, rrgullisht dhe në mënyrë të vazhdueshme duke shkruar ANKIME dhe shkresa për gjykatat dhe organet e drejtësisë në BeH dhe Maqedoni, shumë vite me radhë, duke menduar për shkaqet apo arsyjen përse e kishin kurdis këtë dramë të çuditshme , kërkoja drejtësi dhe zbardhjen e të vërtetës , duke iu drejtuar Gjykatave supreme në Sarajevës dhe atyre të North Macedonia, që çështjen ta bënin revision ligjor duke i respektuar normat dhe ligjet sipas Konventës Europiane për të Drejtat e Njeriut . ( Arsyeja kryesore pse kërkoj me vite drejtësi dhe zbardhjen e rastit, e vërteta të del në dritën e Diellit, sepse akuzat fund e krye ishin të trilluara dhe i gjithë Procesi i Zenicës nga 1981 ishte vetëm një farsë e çuditshme dhe me manipulime perfide. Madje nuk më lë ndërgjegja të hesht ndaj shpifjeve dhe akuzave të rreme. Unë nuk jam në asnjë mënyrë apo rrethanë i përfshirë, nuk jam aktor i ndonjë krimi, çfarëdoqoftë ai dhe për çfarë më kanë dënuar në mënyrë antiligjore !) … Edhe sot më kujtohet se në kohën e paraburgimit, pasi u sollën 2-3 akakuza nga OJT e Zenicës, gjykatësi hetues edhe pas 6-7 muajve hetimi, dhe pas disa versionesh të kurdisura kot, erdhi në qelinë nr. 29 me 2-3 të tjerë dhe tha se version i saktë mund të jetë jo “Ura e Vardarit” as “Rudina” apo vendi afër fshatit Forinë, Tani “ndodhia ka ngjarë” disa km më larg, në vendin e ashtuquajtur “Kreçane” pronësi e Arif Zeqirit, ku është gjetur kufoma e të humburës Meliha Deliq, ose bëhej fjalë për një kafkë njeriu. Por, ku dhe si , kush dhe kurë, si , hetuesit nuk e përcaktonin, as nuk e thoshin kafka e kujt mund të ishte. Por e gjithë përralla rreth një kufome apo kafke ishte vetëm një gënjeshtër e madhe për të zhvilluar intriga të më tejme në rrugën e padrejtësisë ! Pastaj çdo gjë ra në heshtjen torturuese. Tanimë, të pandehurit, edhe 6 muaj pas dorëzimit të tyre tek gjykatësi hetues, nisën të hiqeshin zvarë me duar lidhur nga qelitë e burgut hetues , duke i mbajt grupi i inspektorëve të Bradariqit nën torrtura të tmerrshme në bodrumet e përgjakur të SUP Bugojno, ku ngjante sikur një kasaphane ku therreshin demat. Kulminacioni I keqtrajtimeve dhe dhunës që ushtrohej në mëbyrë shtazarake ndaj meje (sigurisht ashtu është vepruar edhe me të pandehurit Vahedin Ramadani dhe Hajrullah Huseini, për çfarë ata dëshmonin), që nga data 25, 26, 27, 28, 29 dhe 31 mars 1982, natën më morrën lidhur në pranga dhe me një automjet, ashtu me sy të mbyllur më dërguan në bodrumet e përgjakura të SPB të Bugojnës ku “therreshin demat” ! Më poshtë po paraqes versionin e redaktuar dhe të finalizuar si Letër Publike Ndërkombëtare për Institucionet e të Drejtave të Njeriut, duke ruajtur stilin rrëfimtar, dëshmues dhe emocionalisht të fuqishëm që përshkon gjithë tekstin tuaj. Kjo formë është e përshtatshme për t’iu drejtuar organizatave ndërkombëtare si Komiteti i OKB-së për të Drejtat e Njeriut, Amnesty International, Human Rights Watch, Komisioni Evropian për të Drejtat e Njeriut etj. LETËR E HAPUR DREJTUAR INSTITUCIONEVE NDËRKOMBËTARE TË TË DREJTAVE TË NJERIUT (Për zbardhjen e një procesi të montuar dhe krimeve shtetërore të sistemit jugosllav-komunist ndaj një qytetari shqiptar të pafajshëm) Të nderuar përfaqësues të drejtësisë ndërkombëtare, Të nderuar përfaqësues të institucioneve që mbrojnë dinjitetin dhe të drejtat e njeriut, Unë, një qytetar shqiptar nga Maqedonia e Veriut, ju drejtohem me këtë letër të hapur, pas dekadash heshtjeje të detyruar, padrejtësie dhe dhimbjeje të pashëruar. E ndjej si obligim moral ndaj vetes, familjes sime, shoqërisë, dhe mbi të gjitha ndaj së VËRTETËS, që t’ju vë në dijeni për vuajtjet dhe kalvarin që kam kaluar si viktimë e një procesi të fabrikuar në periudhën më të errët të komunizmit jugosllav. Me vite të tëra kam kaluar burgjeve të asaj kohe, nën kushte të tmerrshme dhe mizore. Me daljen nga burgu, nuk pushova kurrë së kërkuari drejtësi. Vazhdoja të dërgoja ankesa, apelime dhe kërkesa për rivlerësim të çështjes sime gjyqësore drejt Gjykatave Supreme të Sarajevës dhe të Maqedonisë së Veriut. Kërkoja të zbulohej e vërteta, kërkoja që të vendosej drejtësia sipas normave ndërkombëtare, në përputhje me Konventën Evropiane për të Drejtat e Njeriut. Arsyeja është e thjeshtë dhe themelore: unë nuk kam kryer kurrë asnjë vepër penale! Akuzat ndaj meje ishin tërësisht të sajuara dhe i gjithë Procesi i Zenicës, që nisi më 1981, ishte një farsë gjyqësore me manipulime perfide, shpifje dhe akte çnjerëzore. Ishte një teatër i zymtë ku aktorët ishin vetë autoritetet e hetuesisë, prokurorisë dhe gjykatës, ndërsa unë isha viktima e zgjedhur për t’u flijuar në emër të gjoja “sigurisë së shtetit”. Ende më rikthehet si makth momenti kur, gjatë paraburgimit, hetuesi gjyqësor bashkë me disa të tjerë, erdhën në qelinë nr. 29 pas 6-7 muajve të hetimeve dhe më thanë se vendi ku kishte ndodhur gjoja “krimi” nuk ishte as “Ura e Vardarit”, as “Rudina” apo afër Forinës, por tani bëhej fjalë për një vend të quajtur “Kreçane”, pronë e Arif Zeqirit. Thuhej se atje ishte gjetur një kafkë njeriu – pa përcaktim, pa identitet, pa lidhje faktike. Kjo “kafkë” u bë instrumenti i propagandës për të ndërtuar fabulën e një krimi që nuk kishte ndodhur kurrë. Pas kësaj, filloi një heshtje e frikshme. Por pas heshtjes, erdhi tmerri: mua dhe të pandehurve të tjerë, Vahedin Ramadani dhe Hajrullah Huseini, na nxorën zvarrë me duar të lidhura nga qelitë e paraburgimit dhe na çuan në bodrumet famëkeqe të SUP-it të Bugojnës – ku zhvillohej një dhunë brutale, një gjueti shpirtrash në emër të frikësimit dhe poshtërimit njerëzor. Ishte një kasaphanë e vërtetë, ku, siç u shpreh një inspektor, “thereshin demat”. Mbrëmjet dhe netët e datave 25, 26, 27, 28, 29 dhe 31 mars 1982 janë ende plagë të hapura në trupin dhe shpirtin tim. Më prangosnin, më nxirrnin nga qelia me sy të mbyllur dhe më dërgonin në bodrumet e përgjakura të Bugojnës. Aty më provokonin, më rrihnin, më mallkonin, më kërcënonin me jetë. U trajtova si njeri pa të drejta, pa dinjitet, pa emër. Dhe, ndoshta, pa të nesërme… Jam i bindur se ky trajtim çnjerëzor nuk u aplikua vetëm ndaj meje, por edhe ndaj bashkëvuajtësve të mi, të cilët mund të dëshmojnë për mizoritë që ndodhnin në emër të shtetit. Edhe sot, pas dekadash, dëgjoj në kokë zërat e atyre inspektorëve, ndiej ende dhembjet e shkopinjve të gomës, gjakut që më kulloi në bodrume, dhe mbi të gjitha, dhembjen e heshtjes që më imponuan. Sot, nga kjo distancë kohe, ju lutem me shpirt dhe me nderin e një njeriu të pafajshëm: Të rihapet çështja ime, të shqyrtohet ky proces gjyqësor në dritën e standardeve ndërkombëtare të drejtësisë, të dëgjohen dëshmitarët, të shqyrtohen torturat e dokumentuara dhe mbi të gjitha – të njihet pafajësia ime! Nuk kërkoj hakmarrje. Kërkoj vetëm një gjë të shenjtë: DREJTËSI. Me respekt dhe me shpresë të thellë, Nafi Çegrani, adresa: 1237 Çegran- Gostivar North Macedonia emajl: rtvzc-nafi@yahoo.com tel. 00389 71 210 522 Data : 15. Maj. 2025 ____ Presuda Vr Sud BiH Kz br.139/83 Vlajsavlevic Mirko