Rexhep Shahu
Gazetari dhe poeti Rexhep Shahu u lind në vitin 1960. Fëmijërinë e kaloi në breg të Drinit të Bardhë me Pikëllimën në shpinë e Pashtrikun në sy, aty, në mesin e dheut, ku pajtohen e bëhen një dy Drinat, i Bardhi dhe i Ziu bashkë me ëndrrat e tyre drejt detit.
Në Durrës kreu shkollën e mesme teknike-mekanike. Atje u mëkua me det dhe lau ëndrrat në të.
Universitetin për letërsi e kreu në Shkodër.
Ka provuar gjithëfarëlloj punësh e profesionesh në fusha e male me bujq e blegtorë, kosëtarë e korrës gruri...
Ka jetuar me mineralkërkuesit, minatorët, vagonistët, ka punuar si motorist e xhenerik, ka bërë sekretarin në prokurori, shpesh duke u dridhur për fatet e të tjerëve, ka qenë drejtues kulture, tregtar, ka themeluar një kompani ndërtimi, ka punuar gazetar në Radio Kukësi, Radio Tirana, Top Albania Radio e në organe të shumta shtypi të Tiranës e Prishtinës, zëdhënës në Qarkun e Kukësit dhe në Ministrinë ë Bujqësisë, Ushqimit dhe Mbrojtjes së Konsumatorit në Tiranë, ku dhe ende punon për një detyrë tjetër.
Por veten e gjeti në profesionin e gazetarit. Ka drejtuar si kryeredaktor revistën kulturore “Dy Drina”, revistën për fëmijë “Kallz”, organe këto të Qendrës Kulturore “Dy Drina”, të përkohshmen “Gazeta e Kukësit” dhe prej pesë vitesh edhe revistën kombëtare “Bujqësia Shqiptare”. organ i Ministrisë.
Rexhep Shahu vazhdon të magjepset pas poezisë. Vargjet e tij të hershme janë tretur shpateve te fëmijërisë si larat e dëborës. Vijat e fatit shpeshherë trazohen në përngjasim me relievin e përthyer të Bardhocit të Kukësit, fshatit të tij të lindjes, njërit prej fshatrave të Lumës, i ndodhur në gjurmën e udhës së vjetër “Via Publica” që lidhte Dardaninë ilire me Adriatikun dhe i njohur me këtë emër që në shekullin e 13-të.
Veç librit “Lis i Vetëm në Fushë”, ky autor ka botuar edhe pesë libra të tjerë, dy vëllime poetike dhe tre libra me publicistikë: “Mali i Hënës”, poezi, Tiranë, 1988; “Bregu i Brengës”, poezi , Prizren, 2000; “Misioni për Paqen”, kushtuar krizës së Kosovës dhe aktorëve të kohës; “Bllaca” monografi; “Marsi i Minave”, Tiranë, 2006.
Poezi nga libri: Mali i hënës
------------------
Një dhimbjesh të ndritshme,
ku nuk shqiten mjegullat,
s'reshtin shirat e rrallë,
tepër rrallë,
mbase në një skaj ëndrre
shfaqet dielli
FJALA
Ajo fjala që s'ta thashë përpëlitet
brenda meje
Digjet flakë zjarrmisë bie në agoni
E një mije herë shkrumbohet vërtet
E hirin e saj e ruaj si sytë
Të paktën për ty hirin e saj...
Rri fjala e ndryeme
Në zemrën e zhgrryeme
Prej mosthënies dergjet,
Zë krimba
Krimbat e hanë...
VRELLA E NATËS
Nga vrella e natës më nxore
Të pa jetë prej natës së pirë
Në breg të natës më vështroje
E natuar dhe ti vete
Pe se zemra ende më rrihte
Dhe fillove me ngut t'më rikthesh në
jetë
Më shtype në bark, më thithe në goje
Mbush gojën tënde me natë në gojën
time
E në ditën pështyj...
Gjersa unë hapa sy
Tek lëvizja krahët të të varesha në qafë
M'u duk qafa e shpreses
Ti befas u zhduke, u zhyte në natë.
DIL PREJ FRIKËS
Kur natës t'i shuhen yje dhe hënë
Dhe tokës të mos i mbesë ndezur një
dritë
Dil prej frikës ku je futur
Vraji ëndrrat e mbyllmi sytë...
DITËN E DASMËS TËNDE
Dielli sot s'lindi nga Pikëllima
Po lindi nga perëndon zakoisht
Shiu sot s'ra nga qielli
Por pikat e tij buruan nga toka
Dhe u sulën drejt qiellit
Mbase ta shuajnë diellin qe na dogj
Gjeli sot nuk këndoi, por bëri vezë
Si gjel sot kënduan gjithë pulat
Rrugët u mbushën me hije njerzish
Por njerëz askund ska
Një kalë i bardhë i nisur drejt meje
Në derrë të oborrit tim nxjerr shkumë
nga goja
Hingëllin fort dhe vdes...
Zëri yt endet nëpër erë, nëpër ditë,
nëpër natë
Gjithë pushtues duke piskatur e
pëshpëritur
Emrin Xhep...
Unë... me diej e yje të ndezur, në një
shpat kohe
Shkruaj e shkruaj emrin tënd..
MAL DHE MJEGULL
Unë dhe ti, mal dhe mjegull
Mbytur në pështjellim të dy
Thërras erërat të shpëtoj
E, prapë ndiej mall për ty.
Unë dhe ti, pranverë dhe dimër
Bëj të çel, ti fryn me borë
M'i ngrit sythet, rrëzon lulet
E betohesh: s'pata dorë.
Unë dhe ti, zemër e dhimbje
Unë më i madh apo ti?
Po pe kaq shumë krisje, rrënime
O kohë e mjegullt kur do ta di?
AS...
Nuk jam i trishtuar
Por i nxehur me pafuqinë time
Për t'i dalë përtej detit të përfytyrimit
tim
S'kam krahë fluturimesh
As buzë puthjesh
Po mbytem, po çmendem duke
kërkuar ndihmë
Po bari kudo ka mbirë...
PRES KOT
Në botëburgun ku s'dëgjohem flas,
E me shpresë të vrarë kot pres
I vetëdënuar pse ma zgjove jetën
S'rrihet prej apsurdit. Më mirë të vdes.
Dita sot qan. Koha loton
Erë lulesh s'ka, erëmirë asgjë
Pres kot. Dhe ti kot premton
Pasi erën tëndë nuk do ta ndjej më.
Rexhep në letërsi e qose në politikë
Nga Rexhep Shahu
Rexhep ne letërsi e Qose ne politike - ja ky eshte Rexhep Qosja. I duket vetja si perandor, si shqiptari me i madh, si patrioti me i madh, si dijetari më i madh, aty e kthe mbrapsht. Rexhep Qosja, qosja e skajshme, e harruara e paduhura dhe panevojshmja e politikës shqiptare, e vuan rëndë, shumë rëndë vetminë e mospërfilljen totale që i bëhet në botën shqiptare nga bota shqiptare.
Ka 20 vjet që vjell vner kundër Sali Berishës. Ka 20 vjet që matet veç me Sali Berishën. Ka 20 vjet që veç e urren Sali Berishën dhe thur pa nda fletërrufe kundër tij. Ka 20 vjet që sheh veç zi në Sali Berishën dhe asnjëherë nuk ka mundë ky farë dijetari me artikulue asnjë fjalë të mirë për asnjë punë të mirë të Sali Berishës.
Më e pakta që ka nevojë Sali Berisha është t’i dal zot unë në raport me Rexhep Qosen, të cilin e ka dënuar me harrim Kosova dhe e gjithë bota shqiptare, përveç segmenteve apo organizatave komuniste në shuarje.
Rexhep Qosja duke dashtë me i ba të gjitha, duke dashtë me qenë gjithçka për shqiptarët, duke dashtë me na e mbushë mendjen se edhe pordha e tij i vyen kombit shqiptar, duke dashtë me zor me i shkelë e shuajt të tjerët e me ec nëpër trupat e të tjerëve që i ka konsiderue miza e buburreca, ka harrue veten e tij, ka harrue se kush është. I është mbushë mendja se të gjitha mizat bëjnë mjaltë, duke harrue se vetëm bleta bën mjaltë. Dhe vetë ka kohë që nuk është mjaltë por veçc grenxë e keqe. Ka me dekë pa u bindë prej urrejtjes se Sali Berisha sa i perket çështjes kombëtare eshte certifikuar si shqiptari me i madh i derisotshem.
Atë që te tjeret e enderrojne me mijëra vjet, Sali Berisha e beri - e bashkoi kombin, ndërtoi uren e bashkimit.
Sali Berisha ka 20 vjet që në politikën shqiptare e kombëtare është në krye me votat e shqiptarëve. Ose në krye të shtetit e qeverisë ose në krye të opozitës, por gjithsesi në krye, e theksoj me vota shqiptarësh. Ndërsa Rexhep Qosja për fatin e tij të keq, nuk votohet nga askush ne Kosove, as nga një autobus me shqiptarë dhe për këtë shkak ai i urren skajshëm shqiptarët dhe vetëshpallet si me i mençuri, si me i dituri, si më i pakuptuari ndër ne.
Dhe e urren Sali Berishën që e votojnë shqiptarët. Urren Sali Berishën sepse urren shqiptarët të cilët e kanë produkt të tyrin Sali Berishën. Rexhep Qosja, Rexhep në letërsi e Qose neveritëse në politikë kujton se gjithë shqiptarët janë të huptë dhe ende nuk dinë shkrim e këndim.
Po tashmë njerëzia e din se kush është Rexhep Qosja.
Shqiptaret nuk harrojne dot se nëse ka vjelle kush vner kunder Shqipërisë, demokracise ne Shqiperi, kunder Sali Berishes, ky eshte Rexhep Qosja.
Shqiptaret nuk harrojne se ky e quajti revolucion te vonuar demokratik shkatërrimin e Shqiperise ne vitin 1997. Kur erdhën kufomat e trupave te mbytur ne det, ne Vlore, Rexhep Qosja u tha qytetareve se ne syte tuaj shoh lumturi, kur ne ato sy kishte veç lotë e jo lotë gëzimi. Rexhep Qosja qe i hiqte diten e punes Ibrahim Rugoves ne Akademi qe Rugova te mos merrte pagën e plote.
E kur e shihte se Rugova e merrte pagën pa e numëruar dhe e fuste në xhep, Qosja tërbohej pse nuk ankohej Ibra për ditën e hequr të punës. Por Ibra, ai i madhi, që i pati ofruar mundësi Qoses por Qosja tutej të drejtonte lidhjen e shkrimtarëve të Kosovës, të drejtonte Lidhjen Demokratike të Kosovës, të lëshonte rrufe e gjëmë në Beograd për të mbrojtur Kosovën, Ibra nuk i fuste mendtë me të.
Rexhep Qosja qe iu shmang Kosovës, u qeth e u rrua taze, u vesh si grua, vuri shami ne koke dhe erdhi ne nje nga vilat e bllokut ne Tirane kur Rugova qëndronte ne Prishtine ne vitin 1999. Ditë më vonë, kur iu rrit mjekra, doli me Hashimin në atë mot dhe shkoi në periferi të Tiranës të takohej me shqiptarë të dëbuar.
Ehh, ka plot te tjera per Qosen.
Por nuk është më koha që me pallton e zezë zbërthyer e me xhepat çelë që të mundnin njerzit të fusnin marka në xhepat e mbushur plot marka me ecë nëpër korridoret e sallava të mbushura me emigrantë shqiptarë në Gjermani e Zvicër. Nuk është më koha.
Dhe kur them Rexhep ne letërsi e Qose ne politike, kam pikerisht parasysh se ai vetëm me politike nuk eshte dashur te merrej kurre. Me letersi po, sepse ka kontribute. Por nuk eshte kontribut i madh letrar i tij qe na ka mbrojtur para serbeve romantizmin e Naim Frasherit sepse serbet vetem kete romantizëm te Naimit nuk na e kane kërcënuar kurre.
Rexhepi i letërsisë së Qoses së politikës nuk ka mundur ta plotësojë detyrën para atdheut. Ka patur gjithë financat e duhura në dorë të tij, gjithë popullin në dispozicion, marka sa të donte, që të mund të botonte historinë e vërtetë të Kosovës në gjithë gjuhët e mëdha e jo veç ne serbisht e rusisht që ai njeh, që bota të mësonte historinë tonë. Ndërkohë që serbët e kanë bërë mirë këtë gjë. Kush e ka ndalë Qosen për këtë? Ka patur në dorë gjithë akademinë dhe po të donte, do të mundej t’i tregonte botës se Kosova është shqiptare, kishat në Kosovë janë shqiptare e jo serbe.
Por Qosja është marrë me përralla, me inate e me vogëlina. Është matë me dy të mëdhenjtë e botës shqiptare, Ibrahim Rugovën e Sali Berishën, të cilët asnjëherë nuk e kanë marrë seriozisht duket këtë Qosen e politikës.
I shkrova këto radhë dhe më vjen keq pse. Jam emnak me Rexhep Qosen.
Për Rexhepin e letërsisë edhe çohem në këmbë, për literaturën e tij, për romanet e tij. Por unë dua më shumë, kam dashtë më shumë sepse ai është dashur të japë më shumë, më shumë se shumëkush.
E për Qosen e politikës, merre me lëng se mishi u sos. Sa për nder, kishim me ia ditë që ai të heshtte e të mos ngatërronte politikën shqiptare, të mos mbillte urrejtje. Sepse si mbjellës urrejtje është i mirë – pikon si pika e strehës në gur dhe e lë shenjën.
***********
Në një intervistë ekskluzive për Shqip në Top Channel, akademiku Rexhep Qosja foli për situatën politiko-ekonomike në Shqipëri. Zoti Qosja bëri një paralelizim të demonstratës së opozitës në Shqipëri me ato të ndërmarra nga populli në Egjipt e Tunizi.
Madje, akademiku i njohur kosovar u shpreh se kryeministri shqiptar, Sali Berisha nuk është më shumë demokratik se ish-presidenti tunizian, i larguar pas protestave të dhunshme në vendin afrikan, Ben Ali. Qosja vlerësoi se edhe qendrimi i faktorit ndërkombëtar në këtë rast është me dy standarte.
“Tjetër qendrim për Tunizinë e Egjiptin e tjetër qendrim për Shqipërinë. Nuk është Sali Berisha më shumë demokratik se Ben Ali. Ndërkombëtarët nuk duan të pranojnë rinumërimin e votave, por në Kosovë e mbështetën atë. Më cudit ky qendrim”, tha akademiku Qosja.
Më tej Rexhep Qosja foli edhe për liberalizimin e vizave. Ai tha se ky proces ndodhi edhe me vendet e tjera të rajonit, por atje nuk u festua. Për të kriza në Shqipëri nuk është vetëm politike, por e gjithanëshme.
Në planin ekonomiko-shoqëror akademiku i njohur nënkuptoi se vendi është drejt polarizimit shoqëror me një pakicë shumë të pasur e me pjesën tjetër të varfër pasi, sic tha ai, në Shqipëri shtresa e mesme është e shkatërruar
“Vizat u liberalizuan në Serbi e Mal të Zi, por askush nuk festoi. Kriza është politike, ekonomike, shoqërore, morale, shpirtërore, e gjithëanshme. Shtresa e mesme në Shqipëri është e shkatërruar. është cmenduri të mohosh kërkesën e gjysmës së popullit, është iracionale, edhe për këtë fakt mua me cudit sjellja e Europës”, deklaroi zoti Qosja.
Në fund të fjalës së tij, akademiku kosovar apeloi për shfrytëzimin e mundësisë që i ka ardhur kombit shqiptar me nisjen e këtij shekulli. Kjo mundësi tha ai shfrytëzohet me bashkimin e forcave krijuese e ndërtuese të të gjithë popullit për të pushtuar historinë.
Akademiku i njohur kosovar, Rexhep Qosja ka fajësuar kryeministrin Berisha për situatën politike ku ka hyrë Shqipëria.
Duke folur në emisionin “Shqip” në Top Channel, Qosja ka deklaruar se Berisha po bën luftë me institucionet për të realizuar qëllimet e tij personale.
“Dikush do që ta bëjë Shqipërinë shtet privat. Shqipëria është shtet i privatizuar. Prej kujt? Prej Sali Berishës. Berisha bën betejë të pandërprerë për të privatizuar shtetin shqiptar. Kur është në pushtet bën luftë që njerëzit e tij të kapin pozitat që do ai. Ndërsa kur është në opozitë bën gjëra të palejueshme për të marrë pushtetin”, ka deklaruar Qosja.
Sipas tij, pretendimet e Berishës se më 21 janar Partia Socialiste tentoi të kryente një grusht shteti është absurd.
“21 janari nuk ishte grusht shteti, ishte protestë. Nuk bëhet grushti i shteti me cadra, por me tanke. Si ata që u futën me tanke në 98-ën”, ka pohuar Qose, i cili ka denoncuar luftën e ashpër që Berisha po zhvillon me institucionet kushtetuese, prokurorinë dhe presidencën.
“Ne kemi luftë të këtij njeriu me prokurorët, me Rakipin, me Sollakun, që i përjashtoi dhe tani me prokuroren që ka vënë vetë. Një luftë e paskrupullt, me fyerje të rënda. Ku ka kryeministër në botë që bën të tilla fyerje? Edhe me presidentët. Bëri luftë me Rexhep Mejdanin, me Moisiun. Luftë të ashpër me një kandidaturë që e kishte pranuar PD. Dhe tani me Topin, me funksionarin e vetë. Kjo luftë ndodh për të privatizuar shtetin. Madje, lufta vazhdon me mediat. Berisha i ka kaluar të gjithë kufijtë e së lejuarës”, ka theksuar Qose.
Një tjetër faktor që rëndon pozitën e kryeministrit shqiptar, sipas akademikut të njohur, është fjalori i papranueshëm që ai përdor në Parlament ndaj eksponentëve të opozitës.
“Unë e kam parë atë si flet në Parlament për deputetët e opozitës, për kryetarin e opozitës. Ky njeri shqipton më shumë të pavërteta sesa shqiptojnë njerëz të paguar. Parlamenti është institucioni i formimit të shqoërisë, institucion edukativ, moral. Ai përfaqëson popullin shqiptar. Ashtu flet populli shqiptar, sic flet Berisha me deputetët? Jo, unë kam koncept tjetër për popullin shqiptar. Populli shqiptar ka etikë, ka luftuar për të drejta. Fyerja ka pasoja të rënda”, ka pohuar Qosja.
Më tej, profesori ka folur edhe për figurën e liderit të opozitës, duke e cilësuar atë si një figurë të përgatitur dhe racionale, por jo në nivelin e duhur për t’u përballur me një kryeministër si Berisha.
“Rama ka një mendje të kthjellët. Fjalimet e tij janë tekste që nuk mund t’i formulojë kushdo. Ai është një gojtar i mirë, i sistemuar, racional. Argumentet e tij janë të qendrueshme. Askush nuk bën analizë më të mirë të realitetit shqiptar. Por kjo nuk mjafton për të qenë politikan i shquar. Politikani duhet të ketë edhe dicka që për mendimin tim Rama nuk po e tregon”, ka deklaruar Qosja.
Ai ka kritikuar edhe strategjinë e fundit të Partisë Socialiste, për të rrëzuar qeverinë Berisha me protesta.
“Pyka nxirret me pykë, thotë fjala e urtë. Por nuk zgjidhen problemet me Berishën me fjalë të tilla. Me Berishën duhet të bësh një politikë të vendosur. Unë përkrah protestat, që janë një mjet demokratik. Në Shqipëri PS nuk di të bëjë protesta. Bëhen një ditë, pastaj pas një jave, pas një muaji e pas dy muajsh. Kot”, ka nënvizuar Qose.
Më tej ai ka kritikuar edhe qëndrimin e faktori ndërkombëtar, i cili sipas tij nuk dëshiron forcimin e institucioneve shqiptare, por kontrollin e tyre.
“Berisha thotë se s’ka numërim të votave. Në Kosovë u rinumëruan 40 për qind të votave. Mua më cudit Evropa që kundërshtoi rinumërimin dhe e solli Shqipërinë në këtë krizë. Ndërkombëtarët nuk duan institucione të forta në Shqipëri, por duan udhëheqës të fortë që të jenë servilë dhe të bëjnë atë që kërkojnë ata”, ka thënë Qose, i cili ka rekomanduar edhe opsionin që zgjidh situatën në Shqipëri.
“Zgjidhja nuk është e vështirë. Zgjedhjet e parakohshme bëhen shumë lehtë. Nëse s’kalon një ligj në Evropë, kalohet në zgjedhje. Në Shqipëri janë djegur kushtet për zgjedhje të reja dhe ai që cohet kundër zgjedhjeve të parakohshme po përpiqet të zgjasë krizën në Shqipëri. Zgjedhjet po i kërkon gjysma e Shqipërisë. Duhet të shkohet në zgjedhje. Edhe këtu më cudit Evropa”, ka shtuar Qosja.
********
Rexhep Qosja:
Pse Sali Berisha është dhe sillet si Muamar Gadafi
Të dy flasin me një gjuhë Prej se po shkruaj për krizën politike, institucionale, kushtetuese, morale, të përgjithshme, në Shqipëri, kam bërë një gabim, që nuk ia fal vetes: kryeministrin e Shqipërisë, Sali Berisha, e kam krahasuar me kryetarin e Tunizisë, Ben Alinë, dhe me kryetarin e Egjiptit, Hosni Mubarakun. E ndiej se, duke bërë këtë krahasim, u kam hyrë në hak edhe kryetarit tunizian, edhe kryetarit egjiptian. Them kështu, sepse, si i pari, Ben Alia, ashtu edhe i dyti, Hosni Mubaraku, doli se ishin shtetarë me përgjegjshmëri politike dhe shtetërore të cilën kryeministri i Shqipërisë, Sali Berisha, nuk e ka dëshmuar ndonjëherë. Kur e vërejtën se sundimi i tyre nuk i përgjigjet më njëmendësisë së vendeve të tyre, kur e kuptuan se popujt e tyre nuk i donin më, si kryetari i Tunizisë, Ben Alia, ashtu edhe kryetari i Egjiptit, Hosni Mubaraku, edhe pse në zgjedhje kishin fituar me shumë më tepër vota se kryeministri shqiptar, u tërhoqën prej pushtetit. Dhe, pikërisht për këtë arsye, për arsye se u tërhoqën prej pushtetit pa pritur zhvillime tragjike siç i priti kryeministri shqiptar në vitin 1997 dhe siç tregoi se ishte i gatshëm të priste pas 21 janarit, krahasimi i tij me ata është cenimi i dinjitetit politik dhe shtetar të Ben Alisë dhe të Hosni Mubarakut. Shumë më tepër se këtyre dy shtetarëve arabë, kryeministri i Shqipërisë, me mendësinë politike dhe, në përgjithësi, me natyrën e tij, i shëmbëllen një sundimtari tjetër arab: i shëmbëllen kryetarit të Libisë, Moamer el-Gadaf. Dhe, këtë shëmbëllesë e shfaqi qartë, vetë, edhe këto ditë.
Kjo shëmbëllesë e natyrës politike dhe e asaj pushtetore e kryeministrit të Shqipërisë, Sali Berisha, me diktatorin e Libisë, Moamer el - Gadafi, duhet ta shqetësojë shumë Shqipërinë.
Shqipëria duhet të jetë shumë e shqetësuar pse kryeministri i saj, Sali Berisha, flet me të njëjtën gjuhë politike me të cilën flet edhe kryetari i Libisë, Moamer el-Gadafi, për popullin që proteston.
E dëgjuat fjalimin e Moamer el-Gadafit të mërkurën, më 23 shkurt 2011? E dhanë disa televizione të huaja. U dha edhe në ndonjë televizion të Tiranës. Nuk u dha në tërësi - se Moamer el-Gadafi flet gjatë, sado tani, i janë shkurtuar fjalët: ia shkurtoi populli i Libisë.
E keni dëgjuar edhe fjalimin e kryeministrit shqiptar, Sali Berisha, menjëherë pas protestave të 21 janarit 2011. Keni pasur rastin ta dëgjoni shumë e shumë herë. E kanë dhënë të gjitha televizionet. Në mënyrë të veçantë e kanë përsëritur shumë herë televizionet që kanë qejf dhe detyrë ta kallëzojnë shpesh, sa më shpesh, kryeministrin, qoftë edhe kur, në cilësinë e kryeministrit, mori pjesë në garat kombëtare të notit krol në Detin Adriatik, qoftë edhe kur, në cilësinë e kryeministrit të Shqipërisë, mori pjesë në garat e ngjitjes në Murin kinez, në të cilat merrnin pjesë kryetarët dhe kryeministrat e shumë shteteve!
Ç′është e vërteta, tani, as televizionet që kanë qejf dhe detyrë ta kallëzojnë shpesh kryeministrin, qoftë edhe në garat e notit në Adriatik, qoftë edhe në garat e ngjitjes në Murin kinez, nuk po e japin më fjalimin e tij të mbajtur menjëherë pas protestës së 21 janarit.
Disa ditë kam menduar: nuk po e japin sepse kryeministri i Shqipërisë mban shumë fjalime, nga disa fjalime në ditë, prandaj po të jepej edhe ai i 21 janarit prapë e prapë nuk do të dihej se cili është i sotmi, më i fundit! Dhe më i rëndësishmi! Por, sot, kur e dëgjova fjalimin e diktatorit të Libisë, Moamer el-Gadafit, sikur e kuptova pse televizionet tona, sidomos ato që kanë qejf dhe detyrë, detyrë demokratike, ta kallëzojnë aq shpesh kryeministrin e Shqipërisë, nuk po e japin më fjalimin e tij të 21 janarit.
E pse nuk po e japin më atë fjalim historik e revolucionar?
Nuk po e japin më sepse është shumë i ngjashëm, diku-diku plotësisht i njëjtë, me fjalimin e diktatorit të Libisë, Moamer el-Gadafit, dhe frikësohen mos ky fjalim do t′i frymëzojë shikuesit e tyre të mendojnë e të thonë: diktatorët, tiranët, despotët kanë një gjuhë - gjuhën e kërcënimeve, të frikësimeve, të dhunës, të vrasjeve.
E televizionet tona, sidomos televizionet tona që kanë qejf dhe detyrë ta kallëzojnë kryeministrin e Shqipërisë jo vetëm si noton dhe si ngjitet në Murin kinez, madje, edhe në Malin e Dajtit, por edhe si flet dhe çka flet, ndoshta nuk janë të lumtura pse ai, domethënë kryeministri i Shqipërisë dhe kryetari i Libisë flasin gjuhë shumë të ngjashme politike, diku-diku gjuhë plotësisht të njëjtë politike. Revolucionare! Të pakohtë! Parake!
Por, në qoftë se televizionet, që kanë qejf dhe detyrë ta kallëzojnë shpesh kryeministrin, nuk kanë qejf të dëgjohet më fjalimi i tij i 21 janarit, domethënë nuk kanë qejf ta bëjnë popullin të vetëdijshëm se kryeministri i tyre flet me gjuhë politike shumë të ngjashme, diku-diku plotësisht të njëjtë me gjuhën politike të kryetarit të Libisë, populli e ka shënuar në kujtesë atë fjalim dhe nuk e harron lehtë. Ata që e kanë kujtesën e jashtëzakonshme si Gjergj Fishta, si Fan Noli, si Faik Konica, si ish kryetari i Shqipërisë, Rexhep Mejdani, si ish kryetari i Akademisë së Shkencave të Shqipërisë, Ylli Popa, si unë e si një numër tjetër i mjekëve, i fizikanëve, i shkrimtarëve të Shqipërisë shtetërore dhe të Kosovës, nuk do ta harrojnë kurrë, kurrën e kurrës, atë fjalim. Dhe, nuk do ta harrojnë kurrë, sepse ishte fjalim antologjik revolucionar, si edhe fjalimi i kryetarit të Libisë i mbajtur më 23 shkurt.
Ç′është e vërteta numri më i madh i qytetarëve të Shqipërisë, në mënyrë të veçantë intelektualët e sipërpërmendur, e dinë fare mirë se fjalimet e kryeministrit të Shqipërisë, gjatë shumë e shumë vjetëve të tij në pushtet, qoftë si kryetar i Shqipërisë, qoftë si kryeministër i Shqipërisë, qoftë si kryetar i përjetshëm i Partisë Demokratike të Shqipërisë, qoftë, më herët, si sekretar i organizatës themelore të Partisë së Punës në Universitetin Shtetëror të Shqipërisë në Tiranë ndonjëherë ishin edhe më revolucionare se fjalimi i 21 janarit apo se fjalimi i Moamer el-Gadafit i 23 shkurtit. Krahasojini fjalimet e kryeministrit tonë, që ka mbajtur si sekretar i organizatës themelore të Partisë së Punës së Shqipërisë në mbledhjet e kësaj organizate në Universitetin Shtetëror të Tiranës; fjalimet që ka mbajtur si kryetar i Shqipërisë, mbasi u shpërbë organizata themelore e Partisë së Punës në të cilën ishte sekretar; fjalimet që ka mbajtur si kryeministër i Shqipërisë; fjalimet që ka mbajtur, oh sa shumë fjalime, si kryetar i Partisë Demokratike të Shqipërisë, qe njëzet e sa vjet - krahasojini të gjitha këto fjalime të tij me fjalimet e kryetarit të Libisë dhe do të shihni, do të shihni e do të bindeni, se fjalimet e kryeministrit të Shqipërisë, në vazhdimësi ishin fjalime revolucionare sa fjalimet e kryetarit të Libisë, Moamer el-Gadaf.
Ngjashmëria, kur e kur njëjtësimi i plotë i fjalimeve të fundit të këtyre dy shtetarëve, u bë më i dukshëm se i fjalimeve të tyre të mëparshme, sepse ishin fjalime kur edhe njëri edhe tjetri e ndien veten pisk, u gjetën në, si e quan filozofi Karl Jaspers, situatë skajore, të rrezikuar në fronin në të cilin ishin venduar. Fjalime më të mira gjithmonë mbahen kur gojëtari është i tronditur. Ishin ato dy fjalime antologjike revolucionare të dy politikanëve të tronditur shumë emblematikë të popujve të tyre, që jetojnë në dy kontinente: njëri në kontinentin afrikan, kurse tjetri në kontinentin evropian, që jetojnë larg njëri-tjetrit, por që shumë i përngjasojnë njëri - tjetrit pikë së pari sepse e duan pushtetin si t′i kishte bërë një nënë! Dy fjalime shëmbëllyese. Revolucionare historike!
Çka i bënë të ngjashme, jo, më falni, çka në thelb i bënë identike këto dy fjalime të të dy shtetarëve prej të cilëve njëri sundon dyzet vjet, kurse tjetri njëzet vjet? Ngjashmërinë, kur e kur njëjtësinë e këtyre dy fjalimeve të parët e kanë vërejtur dhe paraqitur matur, kujdesshëm, më mirë se unë, në tv, Filip Çakuli, Saimiri dhe Doktori - tre artistët, që për Shqipërinë dhe për të gjithë shqiptarët, për shëndetin e tyre politik e moral, për demokracinë, po bëjnë më shumë se shumë institucione dhe se shumë intelektualë bashkarisht. Unë, ndërkaq, po merrem edhe me shkaqet që i bëjnë të ngjashme këto dy fjalime.
Përmbajtja e shëmbëllesës
Të dy fjalimet i drejtohen popullit, në tërësi. Natyrisht. Tiranët, despotët dhe diktatorët kanë qejf t′u drejtohen të gjithëve, por të qërojnë hesape me të veçantit.
Në të dy fjalimet bëhet dallimi midis atyre nënshtetasve që rrinë urtë, qetë, që janë besnikë, ndaj sundimtarit të tyre dhe atyre që janë ngritur në protestë kundër atij sundimtari.
Në të dy fjalimet thuhet, shumë vendosmërisht, se pavarësisht prej numrit të protestuesve, as kryeministri, as kryetari, nuk do të tërhiqen. Jo! Kurrën e kurrës. Pavarësisht sa do të zgjasin aty protestat.
Në të dy fjalimet ftohen anëtarët e partisë së kryeministrit Sali Berisha dhe besnikët e kryetarit Moamer el-Gadaf që të jenë në gatishmëri kur t′u thuhet të dalin në protestë, të cilën i pari e quan miting, kurse i dyti e quan popull, për të treguar përkrahjen ndaj sundimtarit.
Në të dy fjalimet, protestuesit, herë të gjithë e herë disa grupe të tyre, quhen kriminelë, jo, më falni, banditë.
Në të dy fjalimet, protestuesit zhvlerësohen si përdorues të drogës dhe të alkoolit, që i bëjnë të sillen pakontrollueshëm e të ushtrojnë dhunë kundër forcave të rendit!
Në të dy fjalimet, protestuesit quhen të paguar, më së shumti prej armikut të brendshëm - opozitës, por nuk përjashtohen as paratë e armikut të jashtëm, të vjetër a të ri.
Në të dy fjalimet arsyetohen vrasjet e protestuesve me "argumentet" e gjithmonshme të tiranëve, despotëve e diktatorëve - janë vrarë duke u përpjekur të pushtojnë institucionet dhe të marrin pushtetin!
Në të dy fjalimet akuzohen protestuesit se kanë plagosur e kanë vrarë njëri-tjetrin me qëllim që për vrasjen e plagosjen e tyre të akuzohen forcat e rendit, domethënë mbrojtësit e kryeministrit të Shqipërisë dhe të kryetarit të Libisë.
Në të dy fjalimet, të dy sundimtarët, ky i Shqipërisë gojavetë dhe me gojën e ministrit të ushtrisë, kurse ai i Libisë, me gojën e të birit, i përkujtojnë protestuesit se, po e deshi puna, protestuesit do t′i paqesojë ushtria!
Në të dy fjalimet autorët e tyre tregojnë se e duan shumë krahasimin si figurë të shprehjes politiko-poetike: edhe kryeministri shqiptar, edhe kryetari i Libisë, i krahasojnë organizuesit e protestës, domethënë armiqtë politikë, me miun që lyp vrimën për t′u fshehur kur hidhërohen ata!
Në të dy fjalimet, siç shihet, mbizotërojnë dy trajta të ligjërimit: akuza dhe kërcënimi.
Pikat e takimit, në të vërtetë pikat e njëjtësimit të fjalimit të kryeministrit të Shqipërisë, Sali Berisha, dhe të kryetarit të Libisë, Moamer el-Gadafi, janë më të shumta, por edhe këto të theksuarat janë të mjafta për të dëshmuar se koncepti pushtetor i kryeministrit të Shqipërisë, Sali Berisha, dhe i kryetarit të Libisë, Moamer el-Gadafi, është në mos plotësisht i njëjtë, së paku tepër i ngjashëm.
Si të mos jetë, o Zot!
Edhe kryeministri i Shqipërisë, Sali Berisha, edhe kryetari i Libisë, Moamer el-Gadafi, e njëjtësojnë qeverisjen me sundimin, kontratën shoqërore midis popullit dhe përfaqësuesit të zgjedhur me sundimin e pakufizuar.
Edhe kryeministri i Shqipërisë, edhe kryetari i Libisë, e dëshirojnë sundimin e tyre si sundim të pafund, derisa të jenë gjallë. Për arsye pse e dëshirojnë dhe e kuptojnë kështu sundimin, kryeministri shqiptar u drejtohet qytetarëve të Shqipërisë kështu: do të jem në politikë, e kjo për të do të thotë në pushtet, edhe tridhjetë vjet, derisa të bëhet 110 vjeç, kurse kryetari i Libisë i drejtohet popullit kështu: nuk do të largohem prej vendit. Kurrë!
Edhe kryeministri i Shqipërisë, edhe kryetari i Libisë nuk e fshehin fare se janë të gatshëm të vdesin për të mbetur aty ku janë: në pushtet.
Për këtë arsye kryeministri i Shqipërisë, u drejtohet protestuesve, opozitës, të gjithë atyre që shprehin dëshirën që të largohet prej pushtetit: ata që do të provojnë edhe një herë t′i afrohen ndërtesës së kryeministrisë do të marrin përgjigjen që nuk e kanë imagjinuar kurrë!
Për këtë arsye kryetarit i Libisë i drejtohet popullit: do të vdes si martir. Natyrisht: në fron.
Çka e shkakton shëmbëllesën?
Në fund të shtjellimit të mësipërm, pashmangshëm shtrohet pyetja: nga vjen kjo ngjashmëri, kur e kur njëjtësim, midis konceptit pushtetor të kryeministrit të Shqipërisë, Sali Berisha, dhe konceptit pushtetor të kryetarit të Libisë, Moamer el-Gadafi? Nga vjen njëjtësimi ideor dhe ndjenjor i fjalimeve të tyre të mbajtura më 21 janar - i të parit, dhe më 23 shkurt - i të dytit.
Përgjigjja është e thjeshtë: vjen prej njëmendësisë pushtetore që ka krijuar - i pari, apo që bën çmos të krijojë dhe në disa fusha ka krijuar - i dyti. Kryetari i Libisë sundon më gjatë, tash e dyzet vjet, dhe njëmendësinë shoqërore dhe juridike-kushtetuese të Libisë e ka "sistemuar" ashtu siç ka dashur: ai është vetë kryetar, kryeministër, kryeprokuror dhe komandant i Forcave të Armatosura të Libisë. Sundimtar absolut.
Kryeministri i Shqipërisë, Sali Berisha, duke ndërruar institucionet sunduese, duke qenë kur kryetar, kur kryeministër, por gjithnjë kryetar i Partisë Demokratike, sundon më shkurt se Moamer el-Gadafi, sundon "vetëm" njëzet vjet, por gjatë këtyre njëzet vjetëve ka bërë e po bën çmos, nuk ka lënë e nuk lë mjet pa përdorur, për ta shtuar pushtetin vetjak ashtu si Gadafi: që të mbetet qeveria e tij, në të vërtetë që të mbetet ai edhe kryeministër, edhe kryetar i Shqipërisë, edhe prokuror i Përgjithshëm, edhe komandant i Forcave të Armatosura, edhe komandant i Policisë dhe i Gardës Republikane. Që të mbetet sundimtar absolut! Botim i dytë i Gadafit. Këto përpjekje të tij, ku e ku të sendërtuara plotësisht, në versionin e tyre më të dukshëm, më tragjik, i kemi parë më 1997, 1998 dhe, më pas, më 21 janar 2011.
Por, është edhe një përgjigje në pyetjen se nga vjen ngjashmëria midis konceptit pushtetor të kryeministrit të Shqipërisë dhe të kryetarit të Libisë?
Jam i vetëdijshëm se përgjigjen në këtë pyetje një numër jo i vogël i lexuesve do ta dëgjojnë me mospajtim dhe, do ta dëgjojnë me mospajtim, pak pse nuk e supozojnë të drejtë, të vërtetë, e shumë të tjerë, pse nuk dëshirojnë ta dëgjojnë.
Ngjashmëria, kur e kur njëjtësimi midis konceptit pushtetor të kryeministrit të Shqipërisë, Sali Berisha, dhe kryetarit të Libisë, Moamer el-Gadaf, vjen edhe nga kultura e tyre politike, në të vërtetë nga mendësia e tyre. E siç dihet, kultura politike e njeriut, mendësia e njeriut, është prodhim i kulturës së tij të përgjithshme, i qytetërimit në të cilin është formuar, shkurt i rrethanave kulturore, qytetëruese, politike, historike dhe të përtashme.
Si kryetari i Libisë, Moamer el-Gadafi, ashtu edhe kryetari i Egjiptit, Hosni Mubaraku, kryetari i Tunizisë, Ben Alia, një sërë kryetarësh, kryeministrash, mbretërish, emirësh të vendeve arabe, ashtu edhe kryeministri i Shqipërisë, Sali Berisha, kanë ide të njëjtë ose të përafërt shtetërore, koncept të njëjtë ose shëmbëllyes pushtetor, pasion të papërmbajtur për pushtet absolut, sepse kanë mendësi të përafërt ose të njëjtë, që vjen prej një qytetërimi me shumë përbërës të njëjtë në vendet e sundimtarëve arabë dhe në vendin e sundimtarit shqiptar.
Gjuha politike është shënuese e rendit politik-shoqëror: është e prodhuar prej tij, por mund të jetë, njëkohësisht, edhe shndërruese e tij.
Rendet politike-shoqërore demokratike, sado mund të dallojnë njëri prej tjetrit, kanë gjuhë politike demokratike.
Rendet politike-shoqërore despotike, tiranike, diktatoriale, në përgjithësi rendet politike-shoqërore autoritare kanë gjuhë gënjeshtare, shtypëse, kërcënuese, dhunuese.
Gjuha politike e kryeministrit të Shqipërisë, Sali Berisha, dhe gjuha politike e kryetarit të Libisë, Moamer el-Gadafi, janë gjuhë politike gënjeshtare, shtypëse, frikësuese, dhunuese, sepse sundimi i tyre, rendet politiko-shoqërore, në të cilat sundojnë, me gjithë ndryshimet sipërfaqësore, a proceduriale, në thelbin e tyre, janë të njëjtë; rende politiko-shoqërore despotike.
Të përsëris: Shqipëria duhet të jetë shumë e shqetësuar pse kryeministri i saj, Sali Berisha, flet me gjuhën politike me të cilën flet edhe diktatori i Libisë, Moamer el-Gadafi. Dhe, duhet të jetë shumë e shqetësuar Shqipëria sepse gjuha politike e të parit si edhe gjuha politike e të dytit burojnë prej mendësisë pushtetore në thelb të njëjtë, që është mendësi e kërcënimit, e frikësimit, e shtypjesh, e vrasjes.
Në qoftë se do që të jetë shtet i qytetëruar, me rend politik-shoqëror demokratik, në të cilin demokracia do të jetë marrëdhënie midis njerëzve, shtet i së drejtës, shtet me qëndrueshmëri, me shëndet moral, me nderim e autoritet në botë dhe, më në fund, shtet i pranuar në Bashkimin Evropian, Shqipëria duhet të lirohet prej konceptit pushtetor berishian - gadafian. Kur të lirohet prej këtij koncepti të tejskajshëm për pushtetin, Shqipëria do të lirohet edhe prej asaj gjuhe revolucionare, shtypëse, kërcënuese dhe frikësuese, që e dëgjon nga goja e kryeministrit dhe e kryetares së Kuvendit të Shqipërisë a - më saktë e thënë - nga goja e kryetares së Kuvendit të tij. E vë peng veprën dhe etikën time mendore dhe them: Shqipëria do të lirohet prej atij koncepti vrastar pushtetor dhe, më në fund, prej asaj gjuhe shtypëse, kërcënuese dhe frikësuese, gadafiane, vetëm në qoftë se lirohet prej kryeministrit të sotëm të saj, Sali Berisha.
Kjo shëmbëllesë e natyrës politike dhe e asaj pushtetore e kryeministrit të Shqipërisë, Sali Berisha, me diktatorin e Libisë, Moamer el - Gadafi, duhet ta shqetësojë shumë Shqipërinë.
Shqipëria duhet të jetë shumë e shqetësuar pse kryeministri i saj, Sali Berisha, flet me të njëjtën gjuhë politike me të cilën flet edhe kryetari i Libisë, Moamer el-Gadafi, për popullin që proteston.
E dëgjuat fjalimin e Moamer el-Gadafit të mërkurën, më 23 shkurt 2011? E dhanë disa televizione të huaja. U dha edhe në ndonjë televizion të Tiranës. Nuk u dha në tërësi - se Moamer el-Gadafi flet gjatë, sado tani, i janë shkurtuar fjalët: ia shkurtoi populli i Libisë.
E keni dëgjuar edhe fjalimin e kryeministrit shqiptar, Sali Berisha, menjëherë pas protestave të 21 janarit 2011. Keni pasur rastin ta dëgjoni shumë e shumë herë. E kanë dhënë të gjitha televizionet. Në mënyrë të veçantë e kanë përsëritur shumë herë televizionet që kanë qejf dhe detyrë ta kallëzojnë shpesh, sa më shpesh, kryeministrin, qoftë edhe kur, në cilësinë e kryeministrit, mori pjesë në garat kombëtare të notit krol në Detin Adriatik, qoftë edhe kur, në cilësinë e kryeministrit të Shqipërisë, mori pjesë në garat e ngjitjes në Murin kinez, në të cilat merrnin pjesë kryetarët dhe kryeministrat e shumë shteteve!
Ç′është e vërteta, tani, as televizionet që kanë qejf dhe detyrë ta kallëzojnë shpesh kryeministrin, qoftë edhe në garat e notit në Adriatik, qoftë edhe në garat e ngjitjes në Murin kinez, nuk po e japin më fjalimin e tij të mbajtur menjëherë pas protestës së 21 janarit.
Disa ditë kam menduar: nuk po e japin sepse kryeministri i Shqipërisë mban shumë fjalime, nga disa fjalime në ditë, prandaj po të jepej edhe ai i 21 janarit prapë e prapë nuk do të dihej se cili është i sotmi, më i fundit! Dhe më i rëndësishmi! Por, sot, kur e dëgjova fjalimin e diktatorit të Libisë, Moamer el-Gadafit, sikur e kuptova pse televizionet tona, sidomos ato që kanë qejf dhe detyrë, detyrë demokratike, ta kallëzojnë aq shpesh kryeministrin e Shqipërisë, nuk po e japin më fjalimin e tij të 21 janarit.
E pse nuk po e japin më atë fjalim historik e revolucionar?
Nuk po e japin më sepse është shumë i ngjashëm, diku-diku plotësisht i njëjtë, me fjalimin e diktatorit të Libisë, Moamer el-Gadafit, dhe frikësohen mos ky fjalim do t′i frymëzojë shikuesit e tyre të mendojnë e të thonë: diktatorët, tiranët, despotët kanë një gjuhë - gjuhën e kërcënimeve, të frikësimeve, të dhunës, të vrasjeve.
E televizionet tona, sidomos televizionet tona që kanë qejf dhe detyrë ta kallëzojnë kryeministrin e Shqipërisë jo vetëm si noton dhe si ngjitet në Murin kinez, madje, edhe në Malin e Dajtit, por edhe si flet dhe çka flet, ndoshta nuk janë të lumtura pse ai, domethënë kryeministri i Shqipërisë dhe kryetari i Libisë flasin gjuhë shumë të ngjashme politike, diku-diku gjuhë plotësisht të njëjtë politike. Revolucionare! Të pakohtë! Parake!
Por, në qoftë se televizionet, që kanë qejf dhe detyrë ta kallëzojnë shpesh kryeministrin, nuk kanë qejf të dëgjohet më fjalimi i tij i 21 janarit, domethënë nuk kanë qejf ta bëjnë popullin të vetëdijshëm se kryeministri i tyre flet me gjuhë politike shumë të ngjashme, diku-diku plotësisht të njëjtë me gjuhën politike të kryetarit të Libisë, populli e ka shënuar në kujtesë atë fjalim dhe nuk e harron lehtë. Ata që e kanë kujtesën e jashtëzakonshme si Gjergj Fishta, si Fan Noli, si Faik Konica, si ish kryetari i Shqipërisë, Rexhep Mejdani, si ish kryetari i Akademisë së Shkencave të Shqipërisë, Ylli Popa, si unë e si një numër tjetër i mjekëve, i fizikanëve, i shkrimtarëve të Shqipërisë shtetërore dhe të Kosovës, nuk do ta harrojnë kurrë, kurrën e kurrës, atë fjalim. Dhe, nuk do ta harrojnë kurrë, sepse ishte fjalim antologjik revolucionar, si edhe fjalimi i kryetarit të Libisë i mbajtur më 23 shkurt.
Ç′është e vërteta numri më i madh i qytetarëve të Shqipërisë, në mënyrë të veçantë intelektualët e sipërpërmendur, e dinë fare mirë se fjalimet e kryeministrit të Shqipërisë, gjatë shumë e shumë vjetëve të tij në pushtet, qoftë si kryetar i Shqipërisë, qoftë si kryeministër i Shqipërisë, qoftë si kryetar i përjetshëm i Partisë Demokratike të Shqipërisë, qoftë, më herët, si sekretar i organizatës themelore të Partisë së Punës në Universitetin Shtetëror të Shqipërisë në Tiranë ndonjëherë ishin edhe më revolucionare se fjalimi i 21 janarit apo se fjalimi i Moamer el-Gadafit i 23 shkurtit. Krahasojini fjalimet e kryeministrit tonë, që ka mbajtur si sekretar i organizatës themelore të Partisë së Punës së Shqipërisë në mbledhjet e kësaj organizate në Universitetin Shtetëror të Tiranës; fjalimet që ka mbajtur si kryetar i Shqipërisë, mbasi u shpërbë organizata themelore e Partisë së Punës në të cilën ishte sekretar; fjalimet që ka mbajtur si kryeministër i Shqipërisë; fjalimet që ka mbajtur, oh sa shumë fjalime, si kryetar i Partisë Demokratike të Shqipërisë, qe njëzet e sa vjet - krahasojini të gjitha këto fjalime të tij me fjalimet e kryetarit të Libisë dhe do të shihni, do të shihni e do të bindeni, se fjalimet e kryeministrit të Shqipërisë, në vazhdimësi ishin fjalime revolucionare sa fjalimet e kryetarit të Libisë, Moamer el-Gadaf.
Ngjashmëria, kur e kur njëjtësimi i plotë i fjalimeve të fundit të këtyre dy shtetarëve, u bë më i dukshëm se i fjalimeve të tyre të mëparshme, sepse ishin fjalime kur edhe njëri edhe tjetri e ndien veten pisk, u gjetën në, si e quan filozofi Karl Jaspers, situatë skajore, të rrezikuar në fronin në të cilin ishin venduar. Fjalime më të mira gjithmonë mbahen kur gojëtari është i tronditur. Ishin ato dy fjalime antologjike revolucionare të dy politikanëve të tronditur shumë emblematikë të popujve të tyre, që jetojnë në dy kontinente: njëri në kontinentin afrikan, kurse tjetri në kontinentin evropian, që jetojnë larg njëri-tjetrit, por që shumë i përngjasojnë njëri - tjetrit pikë së pari sepse e duan pushtetin si t′i kishte bërë një nënë! Dy fjalime shëmbëllyese. Revolucionare historike!
Çka i bënë të ngjashme, jo, më falni, çka në thelb i bënë identike këto dy fjalime të të dy shtetarëve prej të cilëve njëri sundon dyzet vjet, kurse tjetri njëzet vjet? Ngjashmërinë, kur e kur njëjtësinë e këtyre dy fjalimeve të parët e kanë vërejtur dhe paraqitur matur, kujdesshëm, më mirë se unë, në tv, Filip Çakuli, Saimiri dhe Doktori - tre artistët, që për Shqipërinë dhe për të gjithë shqiptarët, për shëndetin e tyre politik e moral, për demokracinë, po bëjnë më shumë se shumë institucione dhe se shumë intelektualë bashkarisht. Unë, ndërkaq, po merrem edhe me shkaqet që i bëjnë të ngjashme këto dy fjalime.
Përmbajtja e shëmbëllesës
Të dy fjalimet i drejtohen popullit, në tërësi. Natyrisht. Tiranët, despotët dhe diktatorët kanë qejf t′u drejtohen të gjithëve, por të qërojnë hesape me të veçantit.
Në të dy fjalimet bëhet dallimi midis atyre nënshtetasve që rrinë urtë, qetë, që janë besnikë, ndaj sundimtarit të tyre dhe atyre që janë ngritur në protestë kundër atij sundimtari.
Në të dy fjalimet thuhet, shumë vendosmërisht, se pavarësisht prej numrit të protestuesve, as kryeministri, as kryetari, nuk do të tërhiqen. Jo! Kurrën e kurrës. Pavarësisht sa do të zgjasin aty protestat.
Në të dy fjalimet ftohen anëtarët e partisë së kryeministrit Sali Berisha dhe besnikët e kryetarit Moamer el-Gadaf që të jenë në gatishmëri kur t′u thuhet të dalin në protestë, të cilën i pari e quan miting, kurse i dyti e quan popull, për të treguar përkrahjen ndaj sundimtarit.
Në të dy fjalimet, protestuesit, herë të gjithë e herë disa grupe të tyre, quhen kriminelë, jo, më falni, banditë.
Në të dy fjalimet, protestuesit zhvlerësohen si përdorues të drogës dhe të alkoolit, që i bëjnë të sillen pakontrollueshëm e të ushtrojnë dhunë kundër forcave të rendit!
Në të dy fjalimet, protestuesit quhen të paguar, më së shumti prej armikut të brendshëm - opozitës, por nuk përjashtohen as paratë e armikut të jashtëm, të vjetër a të ri.
Në të dy fjalimet arsyetohen vrasjet e protestuesve me "argumentet" e gjithmonshme të tiranëve, despotëve e diktatorëve - janë vrarë duke u përpjekur të pushtojnë institucionet dhe të marrin pushtetin!
Në të dy fjalimet akuzohen protestuesit se kanë plagosur e kanë vrarë njëri-tjetrin me qëllim që për vrasjen e plagosjen e tyre të akuzohen forcat e rendit, domethënë mbrojtësit e kryeministrit të Shqipërisë dhe të kryetarit të Libisë.
Në të dy fjalimet, të dy sundimtarët, ky i Shqipërisë gojavetë dhe me gojën e ministrit të ushtrisë, kurse ai i Libisë, me gojën e të birit, i përkujtojnë protestuesit se, po e deshi puna, protestuesit do t′i paqesojë ushtria!
Në të dy fjalimet autorët e tyre tregojnë se e duan shumë krahasimin si figurë të shprehjes politiko-poetike: edhe kryeministri shqiptar, edhe kryetari i Libisë, i krahasojnë organizuesit e protestës, domethënë armiqtë politikë, me miun që lyp vrimën për t′u fshehur kur hidhërohen ata!
Në të dy fjalimet, siç shihet, mbizotërojnë dy trajta të ligjërimit: akuza dhe kërcënimi.
Pikat e takimit, në të vërtetë pikat e njëjtësimit të fjalimit të kryeministrit të Shqipërisë, Sali Berisha, dhe të kryetarit të Libisë, Moamer el-Gadafi, janë më të shumta, por edhe këto të theksuarat janë të mjafta për të dëshmuar se koncepti pushtetor i kryeministrit të Shqipërisë, Sali Berisha, dhe i kryetarit të Libisë, Moamer el-Gadafi, është në mos plotësisht i njëjtë, së paku tepër i ngjashëm.
Si të mos jetë, o Zot!
Edhe kryeministri i Shqipërisë, Sali Berisha, edhe kryetari i Libisë, Moamer el-Gadafi, e njëjtësojnë qeverisjen me sundimin, kontratën shoqërore midis popullit dhe përfaqësuesit të zgjedhur me sundimin e pakufizuar.
Edhe kryeministri i Shqipërisë, edhe kryetari i Libisë, e dëshirojnë sundimin e tyre si sundim të pafund, derisa të jenë gjallë. Për arsye pse e dëshirojnë dhe e kuptojnë kështu sundimin, kryeministri shqiptar u drejtohet qytetarëve të Shqipërisë kështu: do të jem në politikë, e kjo për të do të thotë në pushtet, edhe tridhjetë vjet, derisa të bëhet 110 vjeç, kurse kryetari i Libisë i drejtohet popullit kështu: nuk do të largohem prej vendit. Kurrë!
Edhe kryeministri i Shqipërisë, edhe kryetari i Libisë nuk e fshehin fare se janë të gatshëm të vdesin për të mbetur aty ku janë: në pushtet.
Për këtë arsye kryeministri i Shqipërisë, u drejtohet protestuesve, opozitës, të gjithë atyre që shprehin dëshirën që të largohet prej pushtetit: ata që do të provojnë edhe një herë t′i afrohen ndërtesës së kryeministrisë do të marrin përgjigjen që nuk e kanë imagjinuar kurrë!
Për këtë arsye kryetarit i Libisë i drejtohet popullit: do të vdes si martir. Natyrisht: në fron.
Çka e shkakton shëmbëllesën?
Në fund të shtjellimit të mësipërm, pashmangshëm shtrohet pyetja: nga vjen kjo ngjashmëri, kur e kur njëjtësim, midis konceptit pushtetor të kryeministrit të Shqipërisë, Sali Berisha, dhe konceptit pushtetor të kryetarit të Libisë, Moamer el-Gadafi? Nga vjen njëjtësimi ideor dhe ndjenjor i fjalimeve të tyre të mbajtura më 21 janar - i të parit, dhe më 23 shkurt - i të dytit.
Përgjigjja është e thjeshtë: vjen prej njëmendësisë pushtetore që ka krijuar - i pari, apo që bën çmos të krijojë dhe në disa fusha ka krijuar - i dyti. Kryetari i Libisë sundon më gjatë, tash e dyzet vjet, dhe njëmendësinë shoqërore dhe juridike-kushtetuese të Libisë e ka "sistemuar" ashtu siç ka dashur: ai është vetë kryetar, kryeministër, kryeprokuror dhe komandant i Forcave të Armatosura të Libisë. Sundimtar absolut.
Kryeministri i Shqipërisë, Sali Berisha, duke ndërruar institucionet sunduese, duke qenë kur kryetar, kur kryeministër, por gjithnjë kryetar i Partisë Demokratike, sundon më shkurt se Moamer el-Gadafi, sundon "vetëm" njëzet vjet, por gjatë këtyre njëzet vjetëve ka bërë e po bën çmos, nuk ka lënë e nuk lë mjet pa përdorur, për ta shtuar pushtetin vetjak ashtu si Gadafi: që të mbetet qeveria e tij, në të vërtetë që të mbetet ai edhe kryeministër, edhe kryetar i Shqipërisë, edhe prokuror i Përgjithshëm, edhe komandant i Forcave të Armatosura, edhe komandant i Policisë dhe i Gardës Republikane. Që të mbetet sundimtar absolut! Botim i dytë i Gadafit. Këto përpjekje të tij, ku e ku të sendërtuara plotësisht, në versionin e tyre më të dukshëm, më tragjik, i kemi parë më 1997, 1998 dhe, më pas, më 21 janar 2011.
Por, është edhe një përgjigje në pyetjen se nga vjen ngjashmëria midis konceptit pushtetor të kryeministrit të Shqipërisë dhe të kryetarit të Libisë?
Jam i vetëdijshëm se përgjigjen në këtë pyetje një numër jo i vogël i lexuesve do ta dëgjojnë me mospajtim dhe, do ta dëgjojnë me mospajtim, pak pse nuk e supozojnë të drejtë, të vërtetë, e shumë të tjerë, pse nuk dëshirojnë ta dëgjojnë.
Ngjashmëria, kur e kur njëjtësimi midis konceptit pushtetor të kryeministrit të Shqipërisë, Sali Berisha, dhe kryetarit të Libisë, Moamer el-Gadaf, vjen edhe nga kultura e tyre politike, në të vërtetë nga mendësia e tyre. E siç dihet, kultura politike e njeriut, mendësia e njeriut, është prodhim i kulturës së tij të përgjithshme, i qytetërimit në të cilin është formuar, shkurt i rrethanave kulturore, qytetëruese, politike, historike dhe të përtashme.
Si kryetari i Libisë, Moamer el-Gadafi, ashtu edhe kryetari i Egjiptit, Hosni Mubaraku, kryetari i Tunizisë, Ben Alia, një sërë kryetarësh, kryeministrash, mbretërish, emirësh të vendeve arabe, ashtu edhe kryeministri i Shqipërisë, Sali Berisha, kanë ide të njëjtë ose të përafërt shtetërore, koncept të njëjtë ose shëmbëllyes pushtetor, pasion të papërmbajtur për pushtet absolut, sepse kanë mendësi të përafërt ose të njëjtë, që vjen prej një qytetërimi me shumë përbërës të njëjtë në vendet e sundimtarëve arabë dhe në vendin e sundimtarit shqiptar.
Gjuha politike është shënuese e rendit politik-shoqëror: është e prodhuar prej tij, por mund të jetë, njëkohësisht, edhe shndërruese e tij.
Rendet politike-shoqërore demokratike, sado mund të dallojnë njëri prej tjetrit, kanë gjuhë politike demokratike.
Rendet politike-shoqërore despotike, tiranike, diktatoriale, në përgjithësi rendet politike-shoqërore autoritare kanë gjuhë gënjeshtare, shtypëse, kërcënuese, dhunuese.
Gjuha politike e kryeministrit të Shqipërisë, Sali Berisha, dhe gjuha politike e kryetarit të Libisë, Moamer el-Gadafi, janë gjuhë politike gënjeshtare, shtypëse, frikësuese, dhunuese, sepse sundimi i tyre, rendet politiko-shoqërore, në të cilat sundojnë, me gjithë ndryshimet sipërfaqësore, a proceduriale, në thelbin e tyre, janë të njëjtë; rende politiko-shoqërore despotike.
Të përsëris: Shqipëria duhet të jetë shumë e shqetësuar pse kryeministri i saj, Sali Berisha, flet me gjuhën politike me të cilën flet edhe diktatori i Libisë, Moamer el-Gadafi. Dhe, duhet të jetë shumë e shqetësuar Shqipëria sepse gjuha politike e të parit si edhe gjuha politike e të dytit burojnë prej mendësisë pushtetore në thelb të njëjtë, që është mendësi e kërcënimit, e frikësimit, e shtypjesh, e vrasjes.
Në qoftë se do që të jetë shtet i qytetëruar, me rend politik-shoqëror demokratik, në të cilin demokracia do të jetë marrëdhënie midis njerëzve, shtet i së drejtës, shtet me qëndrueshmëri, me shëndet moral, me nderim e autoritet në botë dhe, më në fund, shtet i pranuar në Bashkimin Evropian, Shqipëria duhet të lirohet prej konceptit pushtetor berishian - gadafian. Kur të lirohet prej këtij koncepti të tejskajshëm për pushtetin, Shqipëria do të lirohet edhe prej asaj gjuhe revolucionare, shtypëse, kërcënuese dhe frikësuese, që e dëgjon nga goja e kryeministrit dhe e kryetares së Kuvendit të Shqipërisë a - më saktë e thënë - nga goja e kryetares së Kuvendit të tij. E vë peng veprën dhe etikën time mendore dhe them: Shqipëria do të lirohet prej atij koncepti vrastar pushtetor dhe, më në fund, prej asaj gjuhe shtypëse, kërcënuese dhe frikësuese, gadafiane, vetëm në qoftë se lirohet prej kryeministrit të sotëm të saj, Sali Berisha.
Përgatiti Flori Bruqi
