2011-04-19

CIKËL POETIK NGA POETI FADIL SHYTI




Fadil SHYTI



Kushtuar, heroit tonë 

të madh Adem Jasharit

Ay,
Është krenaria,
Ay, është dhembja,
Ay është dashuria jonë,
Më e madhe në shekuj,
Që e lindi Shqipëria!
Ay, qe uragani shekullor,
Që na të bënte të zgjohemi,
E kurrë të mos dorëzohemi!
Në furtuna të qëndrojmë,
Derisa, Shqipërinë ta RIBASHKOJMË!
A ju ka ngjarë:
Kur flitet o këndohet vepra e tij...
T´u shkojnë lotët rrëke?!
Ay, nuk bëri vetëm për veten,
Ay, bëri e dha gjithçka,
Për ne!

Suedi, 29 07.2006





JETA



Jeta mrekulli,

Jeta stuhi!

Ledhaton or mik,

Kafshon moj mike!

Jeta, në rrugëtimet e veta...

Herë na merr për dore,

Herë na shkelë me këmbë,

Herë na përqafon ngrohtë,

Herë na kafshon me dhëmbë!

Herë si engjëlleshë,

Herë si xhelate,

Herë si dreqe!

Çdoherë pranë nesh:

Vjen enigmë,

Vjen kryeneqe!

Eh, e tillë është jeta:

Me ledhatime e kafshime

I mbushë kupat e veta...



Suedi, 12 Dhjetor 2005



BESËPRERËVE

Revoltë ndaj atyre që veprojnë

kundër Ribashkimit të Shqipërisë!



Me një fytyrë dukeni,

Njëmijë fytyra i keni!

Si minjë labirintheve breni,

Të dështuar jeni!



Jeni të prapë o bukëshkalë!

Me qindra shekuj prapa,

Ecni mbi tokë, si të pa kokë,

Kurrë s´ecni me hapa!



Mashtrues të çoroditur,

Ah! Populli s´po ju njeh,

Juve, o të babëzitur!

Veçse sherrin ua sheh!



Mbaheni me krekosje,

Ngriteni me llafe të kota!

Prej veprave tuaja të poshtra,

Neveritet dhe çuditet bota!



Ju, e shkelni besën, nderin,

E përdhosni dhe flamurin,

Ju lirisë ia pini gjakun,

Atdheut ia prishni nurin!



Gjeni juaj monstër e keqe!

Atdheut po i sjellë veç kobe,

Nga prapakthimet kryeneqe,

Mbytë ideja juaj robe!



Deri kur o ju kokëderra,

Do t´ju shkojë kungulli mbi ujë?!

Të pakurriz, xhelatë përhera,

Jeni vënë n´shërbim të huaj!



Pa menduar e peshuar:

Vala popullin ku e qet,

Ju që shpikni dhe komb tjetër,

Një komb jemi or të shkretë!



Shqipëria e RIBASHKUAR,

Ore horra ju pengon,

Se pastaj nuk mund ta zhvatni,

Pasurinë e atdheut tonë!



Ju, mjeranë besëprerë!

Nuk mendoni për Shqipërinë,

U ka marrë koka erë,

Të mbuluar me marrëzinë!



Shumë të etur për nderimet,

Nga të huajt e zi dinakë,

Si s´po shihni o të uruar,

Që po futeni në batak!



Të verbuar nga premtimet,

Për integrimet në Evropë!

Fatkeqësi me ndarje t´ kombit,

Po përhapni, nëpër botë!



Po harroni o të krisur!

Evropa për ne nuk bashkohet!

Prap këndon këngën e vjetër:

Shqipëria të ricopëtohet!



Pansllavizmi nga Karpatet,

Si kulçedra me gjarprij,

Të uritur me shumë orekse,

Po e kafshojnë, nënën Shqipëri!



Mos harroni o kopukë,

Anemikë, kozmopolitë,

Koha do t´ju dënojë idhshëm,

Po pajtoheni me armik!



Mos provoni të mbani copa!

Kot e ka ai që provon,

Një ditë Kombi do ribashkohet,

Gjithësesi, heret a vonë!



Sot Shqiponja e trazuar,

Kur ju sheh, sa po tronditet!

Kur zgërdhiheni me armiq,

Me flatra rrufeshëm valvitet!



Trupi saj mjaft u copëtua!

Gjatë qëndroi! E ndarë një shekull,

Gjaku ynë kurrë nuk shterret,

Për ta bërë Shqipërinë t´ paprekur!



Ju, Shqipërisë krajata i sillni,

Veç ato në koka i keni,

Me turpe-krimet që po bëni,

Asgjë tjetër veç Hiqër jeni!



Kështu Shqiponja alarmoi,

Ajo kurrë s'e humbë QËNDRESËN!

Kundër saj kush ngriti kokën,

Si tradhtar e vrau veten!



Suedi, 26 prill 2006





RINISË



Rinia jonë heronj tokash,

Rinia juaj , "heronj" drogash!...

Ushtritë tuaja, -stihike,

...Në rrugë pakrye,

E kanë vështirë,

Se, -po luftojnë me yje!

Vallë, yjet a fiken përjetë...

Në -trojet tona?!

Në qielloret tona?!

Juve, -o kokëshkretë,

Vetëm hijet, - spiunët...

Dhe kërrmat tuaja,

Si relike të pista,

Si relike armike,

Gjurmëve udhëshkreta...

Kanë me ju mbet!

Prishtinë, 1981

QËNDROJ!



Në kraharorët e mi,

Pesha e robërisë rëndon!

Po kafshojnë dhembjet, plagët!

Janë sforcuar muskujt,

Po ndizen flakë!

Janë tendosur nervat!

Dhe, unë hapëroj,

Netë - ditë,

Ditë - netë!

Qëndroj!

Heu, mirë se vini plagët e mia,

Nuk jam i vetmuar,

Se, plagë po ka sot,

Edhe SHQIPËRIA!

Vetëm kur NËNËLOKJA shërohet,

Shpirti im qetësohet!

Përndryshe, JO kurrë!

Se, atëherë s´ jam shqiptar,

Jo, nuk jam burrë!



E di se atëherë,

Nuk kam vlerë!

Jo, nuk jam vëlla i Migjenit

O, i Gjergj Elez Alisë,

Kur s´i pranoj në trupin tim,

Dhe plagët e Shqipërisë,

Krenarisht, sfidoj, qëndroj!

si mëngjes revolucioni.



Suedi, 11 Mars 2006, ora 04.38,


DRENICË



Tokë, e shenjtëruar me dëshmorë,

Tokë, madhështore -me ato lule,

Tokë me rreze lirie-diellore,

Që më penë e armë në dorë,

Përballë stuhive-tradhtive,

Kurrë s´u dorëzove,

Kurrë s´u përkule!

O, Kruja e dytë e Skënderit,

O, vendlindje e dashur e Ademit!

Rinohu, moj Lulëkuqe e shqiptarisë,

Nderi i shekullit, që iku,

Në theqafje!...

Lulëzo, krenohu, -e përparo!

Moj bijë e Shqipërisë!



Suedi, 16 shkurt 2011





PUNËTORIT DËSHMOR



(Kushtuar, dëshmorit Isak Ferizi, nga Gjyteti, ish-Dubovci i Vushtrrisë)



Një burrë i qetë, i thjeshtë e fjalë-pak,

Sy vigjilues si të një sokoli,

Kur në qiellin e Prekazit Heroik,

U dëgjuan gjëmime dhe u panë vetëtima,

U nisën me vëllain, Sadikun -“Besnikun”,

Tek Jasharët, të luftonte përkrah me -dajallarët,

Atje, ku shkrepnin armët -si vetëtima!

U nisën betimit, zot me i dalë,

Si burrat e malësisë, trimat e motit,

Për Flamurin Kuqezi dhe ideal!

E, aspak , -nëpër atë flakë!...

Nuk i frikësoi, -as i ndaloi,

Gjithë ai tmerr, -e gjithë ajo poterë!...

Kur, po dridheshin –fusha me mal!

U nisën kreshnikët, -betimit zot i dolën!...

E, ra krye detyrës si zog sokoli!

Me grykëhollat, -me armiqtë folën,

E toka drenicase u ri-gjakos...

Përkrah tij, -shkëlqeu në errësi,

O, sa rëndë, Sadiku u plagos,

I bashkuan plagët,

E bashkuan qëndresën,

O, sa madhështore,

Të madhit Adem Jashari,

Vëllezërit Proletarë,

Ia mbajtën besën!

Ruaj në gjirin tim, -ca kujtime përjetësie,

Me punëtorin, -dëshmorin Isak,

Kur fliste shtruar, -në odën e tij bujare,

Në vështrimet e tij, -për besë të Flamurit,

E kam parë, sinqeritetin madhështor,

E kam kuptuar, -si digjej zemra e tij,

Zemër trimi, -hulli, margaritare!

O, trimi i dheut të Shqipeve,

O, Isak Ferizi , -prehu i qetë,

O, shpirtbardhi ynë, -në amshim...

Qëndresa jonë, po vazhdon...

E, kurrë s´do të ndalet,

-Deri në Ribashkim!...

Përndrsyhe, do t´na mallkojnë e injorojnë,

Fushat, detet dhe malet!

-Do ta bëjmë Shqipërinë Nënë,

Ashtu, si e deshët Ju,

Dëshmorët tanë, -o burrë!

O, flakadan i nderit të malësisë,

Ty, dhe të gjithë vëllezërit dëshmorë,

Kurrë s´po keni thyerje, -as pleqëri,

Kurrë s´jeni tretur...

Ju jeni -pavdekësi!

Jeni kurdoherë, - rinorët,

E Nënën Shqipëri!



Suedi, 26 shkurt 2011



NGANJËHERË!...



Nganjëherë, -jam gjithkund,

E, nuk jam -askund!...

Në këtë botë; pakufi

Me pak diell , -

E, shumë stuhi!...

Bota, qenka puse,

Bota, qenka pise,

E pafund!...

Larg teje, -larg hareje,

Moj, Nënë Shqipëri!

Suedi, 23.12.2010



MALLKIM!



...Derisa, armiqtë e të liqtë,

Po i mprehin thikat...

Ju, -prej një Shqipërie Natyrale,

Po i radhisni Republikat!!!

O, politikajë të gjorë e horë,

E, të pa ideale kombëtare!

Të pangopur, -e mizorë!

Djersa, gjaku e buka,

E popullit tonë, -iu vraftë!

Ju, o bukëshkalë e të përdalë!

Dalshi -si mos më keq, fare!...

Suedi, 16 shkurt 2011



LARG SHQIPËRISË



Ftohtësia nordike,

M´i mpiu muskujt dhe kockat!

Largësia nga Shqipëria,

Si darë xhelati,

Po ma shtërngon zemrën!

Sa malet tona ma rëndon shpirtin!...

Por, Vigan Mërgimtari, përballon stuhitë;

Natën vonë këndon:

Kujtimet për Shqipërinë më rinojnë!

Do vijnë ditëveret e vizitave:

Për qetësinë e shpirtit!

Për lehtësinë e zemrës!

Zogjtë e shqiponjave!

Hapësirat e Atdheut kërkojnë!...

trazim i natës së thellë...



Suedi, 13.01.2006, 03.05 





Vështrim ....



Se pari mund te thuhet se Fadil Shyti ndjek me ngulm trajtimin e motiveve te caktuara si dhe bënë përpjekje qe frymëzimin poetik ta transformoje prej rrjedhave historike (vieteve ’90-të -2007 )poezinë shqipe.

Në poezinë e Shytit gjejmë motivet nga lashtësia , imagjinatë krijuese e shumë rilindësve tanë,motiv ky i shtruar në njerëzoren dhe kombëtaren.

Ne poezitë e F. Shytit edhe pse nuk e kam titulluar “motivi i tradhtisë” del me radhe te pare si preokupim qe nuk ka përcaktim kufijsh.

Dukuria është e përgjithshme , andaj edhe brenga e autorit është e mbuluar. Mirëpo derisa ne disa poezi ky motiv mbetet ne trajtimin tradicional( jemi mësuar ta gjejmë dhe te tjerë autorë), ne poezitë e tij ai krijon pasazhe te artistike të shtresuara nga kuptimet e reja të motiveve patriotike.

Travajatët e shpeshta të Shytit në Etninë Ilire, bënë që ai të gdhendë për mrekulli vargjet e tija të parapaskenave politike ,antihumane ,tadhëtije ,dukuri ironizuese të poetit.

Fati i njeriut të etnosit ilirik gjatë historisë është përmbledhur ne planin e tij parësor të rezistencës qe është i sublimuar pothuaja në çdo varg të tij.

Preokupim i poetit është e kaluara historike , ngritjen e tij në rrenojat e humbjeve si dhe fitoret e tij ne planin material dhe atë shpirtëror. Në shumë poezi të tij që i këndohet së kaluarës më ndjenja atdhedashurie ...

Ne mënyrën me bindëse artistike janë dhëne, ne kaq pak vargje gjithë ngjarjet e mëdha nga “ata e ata” por edhe qëndresat e mëdha.

Gjithekendej poezia e tij dëshmon edhe ka sensin e masës ne punë te përdorimit te fakteve. Ai është i liruar nga to nuk ngarkohet ngase vet qëndrimi i autorit ndaj kësaj teme i ka mundësuar qe te shohë esencën e çëshjeve ndonjëherë kjo esence ka mbetur vete mbrume, nuk është pjekur mirë por në përgjithësi ia ka dale te krijoj atmosferën e momenteve qe i janë bere brumë frymëzimi.

Kur lexohen poezitë nga e kaluara dukshëm hetohet potencomi i urrejtjes së tij për të keqën që i kanë bër njeriut të ditëve tona gjatë historisë... 
Fadil Shyti mbase është nder poetet e rrallë qe krijon te ne qe ka përkthyer mundësitë kuptimore te fjalëve duke krijuar kërshërinë më fjalë të reja si dhe më ironizimin e dukurive dhe ngjarjeve në kohën e duhur që ky poet në të shumtë e rastëve si motiv e ka edhe ironinë shumë të qëlluar artistikisht.

Në disa poezi poeti është marre me çështje ndërgjegjeje , indiferentizmi si dhe me lakmitë magjepse të njeriut të realizuara me provokime semantike shumë të qëlluara artistikisht.

Përgatitur nga Flori Bruqi

I ndjeri Ismail Kadare, ose shkrimtari që i zgjati jetën regjimit komunist

Kërko brenda në imazh Nga Flori Bruqi Ismail Kadare (28 janar 1936 - 1 korrik 2024) ishte akademik, politikan, ish-deputet i Kuvendit Popull...