Agjencioni floripress.blogspot.com

2013/02/10

Urime 15 vjetroti i Fjalës së lirë...


Fjala e Lirë Londër 

Editorit dhe kryeredaktorit përgjegjës mikut tim të mrekullueshëm,Dr.sc.Fatmir Terziut, 
 Stafit redaktues të Fjalës së lirë, bashkëpunëtorëve,lexuesve të shumtë të Fjalës së lirë,
i urojmë nga zemra   sukseset më të mira për kontributin e tyre në lëmin e artit,shkencës,
politikës dhe atdhedashurisë.

Shëndet ,suksese ,mbarësi paqi gjithëmonë!

Me respekt,

Redaksia FLORIPRESS Prishtinë

Flori Bruqi,

si dhe Stafi i Forumit Sterkala

Prishtinë,10 shkurt 2012


Fjala e Lirë mbushi 15 vjet
http://www.fjalaelire.com/
By at No comments:

AH SIKUR…!


Drita Lushi:


          
-Urrejtja-

Skicë-essé

Aq shumë jemi të dhënë pas lodrave në vegjëli, sa, nëse na i marrin ato vëllai, motra, apo dikush tjetër, egërsohemi, bërtasim dhe qajmë. Përplasim këmbët, lakohemi në dysh, e me fjalët që sapo kemi filluar të mësojmë, të shqiptuara me vështirësi, flasim gjuhën tonë inatçore fëmijërore.
Në koshiencën tonë fillformuar, ne  marrim inat  atë që na merr diçka, por s’dimë si ta shprehim me fjalën e duhur.
Kjo është ndoshta një tis, apo disa kristale  “urrejtjeje” të bardha, të transmetuara  në trurin tonë nga ngacmues  të jashtëm, në formën e sinjaleve të alarmit, të humbjes së diçkaje që duam, duke bërë që  të reagojmë  fort kundër personit që na cënoi “pronën” tonë. Reagimi ndodh më shume me lot sesa me fjalë.

Ndoshta, kjo ështe “urrejtja” e parë e pavetëdijshme.

Fillesat e saj, tashmë fëmija i ka të “stampuara” në memorie dhe vetëdijen e tij, e kjo do të bëjë që ai ta ketë të gatëshme, për t’a rizgjuar sa herë do t’i preket apo merret diçka, qoftё dhe nga njё njeri shumё i dashur.
Kjo ndodh qё në periudhen  kur ne shkojmë në kopёsht.
Moshatarët, që na marrin lodrat, na shtyjnë, na “shkulin flokët”, i shohim jo me  dëshirë, por me një ndjenjë perçmimi apo inati që mund të jetë një formë “urrejtje”, në shkallën fillestare, pa ditur se çfarë është kjo fjalë dhe ndjenjë në të vërtetë.
Gjithashtu në shkollë, jemi të rrethuar nga nxënës apo studentë  të ndryshëm, nga mësuses, diku të butë,e  diku më të rreptë.
Këtu fillon diferencimi  i nxënësve, apo i studentëve, me ose pa meritë.
Ne, reagojmë me anë të pakënaqësisë ndaj këtyre veprimeve, ndonjëherë duke parë shtrembër mësues/en/in,pedagogun  që na hyn në hak, e i jep më shume se sa i takon atij nxënësit  tjetër, vetëm se ai, ështe i biri i filanit, që ka një post, apo i atij biznesmenit që ka shumё para.
Pakënaqesia jonë lind në dy drejtime: ndaj mësuesit të padrejtë, dhe ndaj moshatarit, që vetëm pse fati i ka dhënë ca para, apo një prind me pozitë, ai duhet të marrë një vlerësim më të madh se sa i takon.

Në shkollë, veç edukimit, mësojmë vetvetiu dhe  pakënaqësinë që është hapi i parë për të na çuar drejt një ndjenjë te re: Urrejtjes.

A ështe  urrejtja  ndjenjë?
Tek ndjenjat, fusim përgjithësisht  vetëm ato pozitive; si psh. Dashurinë, gëzimin, lumturinë, humanizmin, njerëzoren, etj.

Çdo  ndjenjë, lind në koshiencën tonë, pa na pyetur se kur dhe si.

Janё një sërë faktorësh të jashtëm, të cilët, me apo pa qëllim, ushtrojnë ndikimin e tyre mbi ne, duke bërë të lindë urrejtja,(meqë po flas për këtë ndjenjë, por kjo ndodh, me çfarëdo ndjenjë tjetër) për një person, për një dukuri, apo ngjarje të caktuar.
Nё jetё, ështe “këmbana” e zemrës  që na transmeton “alarmet” pozitive ose negative, në trurin tonë.Pёr njё kohё, duket sikur ata flenё aty.
Pastaj ne, si qenie me logjikë, mund t’i pranojmë këto sinjale e t’i përsosim, ti modifikojmë më tej, për mirë ose për keq, ose ti lëmë  statike, të paprekura, duke i vënë barrierë, dashurisë, urrejtjes, smirës, gëzimit etj.
Pra urrejtja, është ndjenjë, ashtu sikurse dashuria, pavarësisht se ecin në kahe të kundërta dhe shtyjnë njëra-tjetrën në pole të paarritёshme.
Po marr njё shembull.

U rritëm me një televizion, me një orar të reduktuar programesh prej katër orësh.
Uleshim para tij, që kur shfaqej sigla e hapjes,e ndiqnim çdo fjalë deri në përfundim.
E ne, në fillesat ku mezi arrinim të kuptonim, e në  frymën e të vetmit kanal viziv, mundoheshim të përfytyronim se si ishte jeta “mjerane” e vendeve kapitaliste e, na dhimbëseshin ata.

Megjithëse, sa herë më duhej (megjithse fëmijë) të rrija në rradhë të gjatë per një kg. mollë, apo të  prisja  Vitin e Ri për gjërat që mund t’i ëndërroja veç në gjumë, i cili më merrte në krahët e tij, duke më qetësuar shpirtin  e lodhur nga njё dëshirë e ngatërruar me urrejtje te pa kuptimtë.

Kë urrenim vallë?
Vetëm “ata”!
Kishim “halë në sy” vendet kapitaliste-revizioniste  për “degjenerimin” e tyre, sepse kështu mësonim nga ato që shihnim, dëgjonim dhe lexonim. Konturet  e Shqipërisë, “që më mirë pranonte të hante bar” na bënin të shihnim deri tek hapi ynë.
Eshtë e vërtetë që jeta, marrëdhëniet mes njerëzve, kontaktet e punës, përshirja në rrjedhën e përditëshme normale, na krijon shpesh pakënaqësi.
Por a duhet t’i hapim rrugën me vetëdije, drejt urrejtjes?

Tashmë maturë, duke ia njohur vetes, pikat e forta e të dobëta, e kemi më të lehtë, t’i vëmë një mburojё, urrejtjes që lind për gjëra të parëndësishme, e të rëndomta, e shpesh pa shkak.

Tashmë s’jemi më ata fëmijët naivë me koshiencë të fillfomuar, por ndërgjegjia jonë është e mirëformuar.
Pra, jemi të aftë të ndajmë se cilin kah duhet të ndjekim

Kur dikush të pushton vatanin,të merr lirinë, të vret, të plaçkit, jo vetëm urrehet, por edhe luftohet.
Liria shpirtërore, ështe po aq e shenjtë sa ajo fizike.
Vetëm këto  do t’i “justifikoja”, si urrejtje të ligjëshme, mbi tё cilat, gjithnjë duhet tё veprojё drejtёsia.

Por  s’mund kuptohet dhe të justifikohet grindja dhe urrejtja mes çifteve, të cilёt mund të përfundojnë në vrasje makabre, megjithëse jetojmë në shekullin e njëzet e një!!
Kjo ndodh, sepse mungon, fjala, komunikimi pse jo dhe përgatitja, shkollimi apo gjendja ekonomike.

Eshtë edukimi, ai që vlen më shumë se gjithshka.

E ky, fillimisht merret jo vetem në shkollë por edhe në një shoqëri të hapur, me media dhe masmedia, ku shembujt janë para syve tanë.
Populli i zgjuar thotë:“Shih rrushi, rrushin dhe piqet”.
Rrushi si frut, piqet atëherë kur i vjen koha, e jo se sheh vreshtin fqinjë.
Por ne humanëve, një shembull i mirë, do të na bënte më të mire,
e një shembull i keq, do të na bënte edhe më keq, pra, dhe më të këqinj njëkohësisht.

Është e vërtetë që secili ka mendt’ e veta.
Por sado qe te qendrojme brenda sferes se mendimeve tona, perseri ajo (sfera) e humbet lemueshmerine dhe rrumbullaktesine perfekte, nga kontakti me mjedisin qe e rrethon.
Pra, sa të mirë ose të këqinjё jemi, ndikon familja, shkolla dhe shoqëria. Këto, deri në njëfarë mase.

“Peshku qelbet nga koka”- thotë përsëri mençuria popullore.
Në fakt  peshku po u prish e u qelb, prishet e qelbet i gjithi.
Por koka,… ah koka!
Njerëzit e thjeshtë, e çdo person qe jeton i rrethuar nga ky intensitet jete, shtypi, mediash, apo reklamash nuk mund të kalojë indiferent, ndaj atyre, që këto të fundit servirin para nesh.
Sot, numri i televizioneve e radiove, rritet në porpocion me vitet.
Programet që ato transmetojnë nuk janë të reduktuara, as të redaktuara, e shpesh tё pakontrolluara fare.
Detyrohem shpesh, të  ndërroj kanalin e televizionit, sepse s’dua që ime bijë  të shohë si shahen dhe pështyhen parlamentarët, si rrihen me grushte, si flasin e replijkojnë me gjuhë rruge, që sjell veç urrejtje.
Gazetat, e shtypi i shkruar në faqet e para servirin vetëm lajme sensacionale të hiperbolizuara, vetëm e vetëm që shitja t’ju sigurojë rrogën gazetarëve …partiakё.
Ky është shembulli që merr një popull i tërë, nga ata që duhet të ishin virtytet shpresëdhënës, besues e inkurajues  i njerëzve.

Urrejta si ndjenjë, të shkatërron shpirtin, të prish qetësine, gjumin, gëzimin, lumturinë.
Urrejtja të bën të harrosh virtytin mё tё lartё njerёzor: dashurinë.
Pakënaqësitё e jetёs jam munduar t’i kaloj pa lënë gjurmë, e pa mbjellë urrejtje në shpirtin tim, apo të familjarëve dhe shoqërisë sime...
Televizion dhe gazeta, shoh dhe lexoj pak.
Per t’i “shpëtuar”kësaj rrapullnaje dhe çoroditjeje ku njeriu bëhet armik me tjetrin për hiç  gjë, futem në botën e fjalës së bukur, duke anashkaluar çdo hall, pakënaqësi apo problem te jetës.
Aty, harrohem brenda botës që jetoj, e lirë, e kёnaqur, dhe pa urryer.
Do ftoja në kёtë “harresё”, të gjithe ju, që nuk e doni urrejtjen.
Sepse, pa mendoni pak?

A ia vlen të urrejmë?

A do të na ndihmonte ajo, të zgjidhnim problemet, apo pakënaqësinë?
Përkundrazi, do të na çonte në shkatërrim e degradim njerëzor, do të na kthente në njerëz të vegjël.
Personalisht, e kam mbajtur dhe do ta mbaj larg këtë  “zonjë” me të zeza, sepse unë dua njё jetё me ngjyra.
Çfarëdo të na kenë bërë, t’ju kenё bërë, mos e ujitni urrejtjen, qëndrojini larg, që të merrni frymë lirisht.

Gjuha e urrejtjes, ështe alfabeti që mësohet me lehtë, por që mezi harrohet, madje pasohet dhe nga egoizmi dhe hakmarrja.

Prandaj mos e merrni atë abetare.
Mos i mësoni as shkronjat e para, se truri njerëzor, ështe  i aftë të mësojë shumë  lehtë, aq më shumë kur si predikues e auditorë tё saj, janë politikanët, gazeta, e televizione.
Të rrish larg auditorëve të tillë, ështe gjëja më e mirë, për veten, por dhe per fëmijët  tanë.
E dini?
Se si më duket që po shkruaj për urrejtjen.
Nuk ndihem mirë, as rehat, madje po filloj të kem pak “frikë”!

“Ah, sikur!”… të mos  ekzistonte kurrё urrejtja!

Shkurt 2013.

Falenderojmë  shkrimtarin tonë të mirënjohur z.Fritz Radovani,për dërgimin e materjalit për botim me lejën e autorës,z.Drita Lushi.
By at No comments:

NË PERANDORINË E DIKURËSHME TË ARIUT MI – 4


RIZA LAHI

 Reportazh nga baza e helikopterëve në Farkë, Tiranë

AB – 206, AB – 205, BO – 105, A – 109, EC – 145 dhe AS – 532 (Cougar), janë 6 tipet e helikopterëve që sundojnë tani perandorinë e dikurëshme të ariut MI – 4 që e mbylli jetën e tij me lavdi. E mbylli atë duke harxhuar resurset e fundit në periudhën kur Shqipëria ishte me mish e me shpirt pranë popullit kosovar, ndërsa ai kish rrëmbyer armët kundër regjimit kriminal të Millosheviqit…

Pilotët e Farkës, “farkanët” e periudhës së Shqipërisë së izoluar, që përballuan inondondat e dëborës, përmbytjet e ujrave, trnasportimin e të sëmurëve e të plagosurve, aerodesantimin stërvitor, shumica tanimë janë në pension apo ndonjëri ka vdekur tanimë; një pjesë vazhdon të fluturojë jashtë repartve të ushtrisë, ndonjë vazhdon te jetë ende në Farkë, por shumica dërmuese e të 33 pilotëve – më i riu 26 vjeçar - janë djem dhe burra që kanë kryer kurse specializimi jashtë atdheut, dikush në Itali, dikush në Turqi, apo Greqi a në ndonjë vënd tjetër.

Por, me ndonjë përjashtim të vogël, që të gjithë i përkasin shkollës shqiptare të aviatorëve.
Vetë komandanti i tyre, kolonel Sokol Çunaj, ky 50 vjeçar dhe me ndjenjën e mrekulleushme të dhimbjes për të tjerët; që , veç detyrës së tij specifike, merret vazhdimisht më përgatitjen e kualifikimin e pilotëve që komandon, ka fluturuar më parë në MIG 19, si ka pas mbaruar me nota të shkëlqyera akademinë e aviacionit në Vlorë.

Ishte shumë e dhimbëshme kur shikoje MI 4 veterane të dalë jashtë loje! Dukeshin, shpërndarë andej këndej nëpër bazë, si ushtarë të vrarë e të pa varrosur. Tanimë ata nuk mund të ngriheshin dot më. Kurrë më.
Mirëpo, në Farkën moderne, u ndje menjëherë dora e aleatëve tanë që u vunë të ndihmonin vëndin tonë, Shqipërinë e vogël e gjithmonë problematike, plot ëndërra dhe ambicie të mëdha dhe shekullore. Aleati i parë që na dhuroi dy tipe helikopterësh, ishte ai që solli dikur ushqime gjatë operacionit “Pelikan” – pikërisht shteti dhe ushtria italiane.

Pilotët që kanë studiuar në Itali, spiegon komandanti i bazës ajrore, kanë ardhur në atdhe me nga 105 orë fluturimi të bëra në ajër, një shifër kjo mjaft e lakmueshme për pilotët e gatishmërisë së kohës sonë, kur kurseheshin resurse e karburante përditë e më shumë.

“Ne e bëjmë kalimin e pilotëve nga njëri tip helikopteri te tjetri, këtu. Na duhen pilotë të rinj…Popo, i përgatisim ne krejt Më parë kalimi bëhej…Dale një minutë…të lutem….”

Sokol Çunaj shikoj që hapë tej mase sytë e menduar dhe sikur do të përpijë ekranin e tv Neës 24, që ndodhet në fundin e zyrës së tij, i hapur. E ngrë zërin me telekomandë.
Kthehem dhe unë andej.
Është një njoftim i dhimbshëm. Për pilotin është thuajse i tmerrshëm.
Paska vdekur në Itali heroi i policisë së shtetit, Shefi i Zhdukjes së Krimeve të komisariatit të Burrelit, Musa Skuraj.
…Diçka e veçantë e lidhte komandantin e Farkës me këtë fakt të dhimbshëm.
Ai, tok me pilotin tjetër, Aurel Agollin janë ngritur natën dhe në kushte të vështira meteorollogjike për të transportuar urgjentisht policin hero të plagosur rëndë, poshtërisht dhe pabesisht gjatë aksionit të policisë në fshatin Suç të Matit.
Këtë detyrë, shkalla e vështirësisë të së cilës, kërkon pilotë të klasit të parë, e morën përsipër oficerët e Ministrisë së Mbrojtjes. Me siguri që burrat që e morën përsipër këtë detyrë, e dinin që po rrezikonin, duke marrë për sipër rriskun e kësaj detyre. Lexuesit duhet të dijnë që ka tre kategori klasi për pilotët. Klasi i parë, përfshin ata që mund të fluturojnë edhe natën në kushte të vështira metereollogjike; është aplikuar te ne shumë vite më parë, por është ndërerë nga fundi I viteve ’60 dhe nuk u vu më në rendin e përgatitjes së pilotëve të parkut shqiptar të aeroplanëve.
Nuk do të qe keq që të shikohet tani, mundësia e përgatitjes së programuar të pilotëve të këtij klasi. Ja, të dy këta burra jo vetëm që nuk refuzuan të kryenin këtë detyrë – mund të nxirrnin shkak mungesën zyrtare të klasit– por e kryen me sukses duke I zgjatur shpresat për të jetuar heroit Musa Skura, që paska dhënë shpirt në Itali, në një spital në Fuggia , si qe nisur nga Rinasi me aeroplan special .
Gjithsesi, është për t’u përshëndetur Shefi i Shtabit të Përgjithshëm të FA, Gjeneral Major Xhemal Gjunkshi , që ,për kontributin e dhënë natën e 13 janarit 2013 , i ka dërguar protogonostëve të ajrit këtë letër falënderimi:
“Pasi u njoha me detyrën e vështirë që realizuat mbrëmjen e datës 13 janar 2013, dëshiroj t’ju falënderoj për gatishmërinë e treguar, duke transportuar efektivin e plagosur të policisë, nga Burreli për në SUQU, në kushte të vështira të motit dhe të pamjes së kufizuar....
... Nëpërmjet kësaj letre, gjej rastin të falënderoj gjithashtu, të gjithë efektivin e Regjimentit të Helikopterëve, për shpirtin e madh të vetëmohimit dhe të sakrificës, duke u ndodhur gjithmonë të parët atje ku populli ka nevojë. Shpreh bindjen se, ashtu si deri më tani, falë përvojës së fituar dhe përgatitjes profesionale, do të realizoni me sukses misionin e ngarkuar, duke lartësuar traditën e vyer të pilotëve të Forcës Ajrore.”


Xxx

“Shqipëria ka tanimë një park helikopterësh me pilotë e teknikë që janë të shkollës sonë shqiptare. Një pjesë nga ata janë specializuar edhe jashtë shtetit dhe po përballojnë me dinjitet të gjitha detyrat kombëtare që u ngarkojnë. Ata mbajnë mbi kurriz jetën dhe nderin e tyre të përditëshme, të ardhëmen që kanë përpara, por, edhe barrën e lavdisë së dikurëshme të paraardhësve të tyre .
Burrave që mbrojtën qiellin e vëndit të tyre me sa ditën e me sa mundën.
Që e deshën shumë atë, si një të dashur, u mburrën me të, nuk iu ankuan asnjëherë dhe i treguan gjithëçka…Një pjesë , edhe ranë me emrin e tij në gojë. Ca, po mplaken përditë; dikush ende mbahet i kërpitur si në rininë e tij; ndonjë merret me hobet e tija të vjetra; Eqerem Tuga ka një ansambël folkloric që ia ka vënë emrin “Shqiponjat”; dikush është jashtë atdheut dhe përlotet sapo shikon avionë në qiell; dikujt, ja, i ka nisur goja dhe me zi pret të tregojë ngjarje fluturimi në ambjente jo pilotësh; një tjetër ecën me shkop; alamet Edip Ohri ecën mbi një karrocë invalidi…”
Jam duke përfunduar librin kushtuar sagës së aviatorëve shqiptarë, “Dinosaurët e fundit” dhe, sapo ktheva nga Farka ku kisha shkuar për të shkruajtur reportazhin nën nxitjen e veçantë të Gjeneral Brigade në rezervë Astrit Jaupi, kur,takova dy miq të mi të vjetër; të përzgjedhur të librit tim. Gezdar Veipi është bërë i famshëm që në moshë fare të re, kur është ngritur siç ka qënë në gjumë, pra, vetëm në mbathje, dhe, me MIG 19, është sulur në ajër për kapjen e një shkelësi sërb të armatosur deri në dhëmbë. Kurse piloti elegant Myzafer Zaho, ish instruktori im, njihet si piloti që ka hapur siparin e fluturimeve shqiptare të linjave ndërkombëtare.
Sigurisht, të dy këta gjuajtës, që kanë fluturuar që adoleshentëë dhe kanë dalë në pension nga kabinat e aeroplanëve, janë të dëshpëruar se është zhdukur në vëndin tonë specia e pilotit luftarak. Kur e hapë këtë bisedë dikush, atyre u ndryshin çerja e fytyrës nga mërzia. Ama, kur u tregova se Shqipëria tanimë ka një helikopter që mban 28 veta, se këtë vit do të marrë edhe dy të tjerë, dhe vitin tjetër edhe dy, e do të ketë 5 helikopterë ultra modernë siç është “Cougar”, u sulën të më përqafonin, sikur të kishin marrë një sihariq familiar.
Astrit Jaupi e dinte këtë, pa ndaj kishte këmbëngulur për reportazhin.
Lexuesit duhet të na falin ne pilotëve të vjetër për ngazëllime të tilla si edhe për dëshprime që lidhen me aeroplanët. Pilotët e vjetër ia falën gjithëçka ajrit të atdheut.Unë nuk kam për ta harruar sa të vdes, pilotin shkodran Agim Vodopi, kur e hoqën nga fluturimi për punë të burgosjes politike të baxhanakt të tij. U ngrit nga karrigia ku rrinte dhe , tër ai pilot levend dhe burrnor, që nuk i bënte syri tërr kurr nga çfardo fluturimi në çfardo lloj konditash, pa i folur asnjeriu, pa i kërkuar lejë askujt, u nis drejt derës mes heshtjes së të gjithëve. Kur po e hapte atë, nisi të qante me të madhe. Dëgjuam të thoshte me zë të çjerrë “ tan jetën e kam dishrue vdekjen teme në ajrë” dhe, pa e kthyer më kokën nga shokët e ajrit të ulur ndër karrige, u largua për të mos u parë në repart më kurr.
Është një hare shumë e bukur që Shqipëria të ketë në parkun e saj kësi helikopterësh. T’i ketë në këta hapsira rrëzë fshatit Farkë, të njohur ngado për poçerinë e trashëguar qënga mesjeta, ku sillen si hije të gjalla kujtimet e kaq e kaq djemve dhe burrave të rinj që i ranë pëllëmbë për pëllëmbë atdheut të tyre me helikopterin një motorrësh; në mes të tyre, edhe kujtimet e komanduesëve e pilotëve të njohur, si Lulo Musait, Refat Kasimatit, Et’hem Mehmetit, Mustafa Çiçit, Tomorr Avdisë, Ndue Lokut, Selman Meçes, Jorgo Tabakut, Sejdo Kamberit, Albert Shkurtit, Vangjel Postolit, Manush Kreshpës, Namik Agollit, Vangjel Çondit, Beqir Barxhës, Vangjel Nakuçit, Mentor Rugisë, Sinan Çelës, Jonuz Trimit, Osman Kushtës, Luan Baçit, Syrja Gjokës, Frederik Beltojës, etj
Natyrisht që, nuk do të qe keq të rishikohet ca me kujdes pagesa e fluturuesve oficerë në Farkë.. Mua më treguan të ardhurat totale që merr një pilot i kësaj baze të vetme ajore që ka ushtria jonë. E them pa asnjë hezitim, ne në kohën e komunizmit dhe me tër atë varfëri ekstreme, na kanë trajtuar shumë më mirë. Është krejt i pa justifikueshëm ky lloj trajtimi; nuk kam pikën e dëshirës ta bëj publike pagesën e këtyre fluturuesëve. Edhe Maqedonia, pa le vëndet tjera, i trajtojnë shumë më mirë ekonomikisht pilotët e tyre. Biles edhe Minsitria jonë e Brendëshme dhe ajo e Shëndetësisë. Shumë më mirë nga këta burra që mbajnë në shpinë alamet detyrash; që i kanë kryer në mënyrë të shkëlqyer dhe pa as edhe një aksident , siç kemi pasur ne në kohën tonë kohë pas kohe. Le të përmendim, përveç prezencës në emergjencat e përmbytjeve, të të sëmurëve, transportimeve gjithfarëshe edhe gjëndjen e tyre të menjëherëshme mu mbi galerën e llahtarës me emrin Gërdec. Atje një helikopter i kësaj aze, ka mundur të shpëtonte për qime nga explozioni i një predheje të vonuar dhe shumë të fuqishme; një ditë pas kasaphanës së zjarrtë. Por lexuesit nuk e besoj ta dinë se, një vit para këtij skandali planetar siç ka qënë Gërdeci mes kryeqytetit dhe Rinasit, një tjetër shpërthim ca më i vogël, por i kësaj natyre, kishte ndodhur. Pikërisht në Dhëmblan të Tepelenës. Edhe atje kishin shkuar me korrektesë dhe përpikmëri shkencore pilotët e këtij reparti që ka në hyrje emrin e komandantit të tij të parë e me plot merita, pilotit Lulo Musai.
“Cougar” është helikopter shumë modern dhe, në Farkë, ndodhet prej disa kohësh edhe një pilot instuktor, pilot – inxhinier, majori i ushtrisë franceze, Solignac Thiery. Ne , me këtë rast , i morëm atij këtë intervistë të shkurtër, për të vazhduar më të plotë një herë tjetër
RIZAI – Cfar thashethemesh kishe dëgjuar për Shqipërinë para se të vijë këtu?
THIERY – Në fillim nuk dija asgjë për të. Më vonë, më thanë se ishte vënd i rrezikshëm, por unë doja ta provoja vetë këtë lloj rreziku.
RIZAI – Si t’u dukën shqiptarët kur erdhe këtu?
THIERY – I kisha njohur disa që në Francë. Shumë popull i afrueshëm dhe miqësor.
RIZAI – Po pilotët?
THIERY – Të përkushtuar për të mësuar sa më shumë...
RIZAI – Dhe gati për të rrezikuar pa hezitim....
THIERY – Në asnjë mënyrë nuk duhet rrezikuar pa hezitim. Futja nëpër rreziqe, rrezikon plotësimin e detyrës që të kanë ngarkuar, rrezikon jetën tënde që do të thotë dëshpërim të një miramidë të madhe njerëzish; rrezikon edhe mjetin fluturues.
RIZAI – U ambjentove ndopak me terrenin e perhtyer kodrinor e malor që kemi?
THIERY – Unë kam fluturuar në kësi terrenesh që Franca ka shumë. Le të themi, ta zëmë, alpet franceze...
RIZAI – Si ju duket trajtimi ekonomik i kolegëve tuaj pilotë këtu në Farkë?
THIERY – Unë jam major francez, kam ardhur me një detyrë të caktuar dhe kjo pyetje nuk është në fokusin e interesimit tim.
RIZAI – Sa orë fluturimi keni? Keni fluturuar shumë jashtë Francës?
THIERY – Kam 2800 orë dhe kam qënë 8 herë vetëm në Afrikë, sidomos në Bregun e Fildishtë.
RIZAI – Helikopteri që po flasim, është modern apo i nivelit të mesëm?
THIERY – Është modern dhe me përdorim shumë të gjërë në ditët e sotme.
RIZAI - Edhe sa kohë do të asistoni kolegët tuaj shqiptarë këtu?
THIERY – Besoj edhe ndonjë vit.
RIZAI – Shpresoj të flasim për përshtypjet dhe kujtime tuaja këtu pas 9 apo dhjetë muajsh; para largimit.
THERY – Ju falënderoj shumë...


RIZA LAHI
Tiranë, ora 04.30 e mëngjesit të dt 24 janar

By at No comments:

Koncert nën Narkozë - Cikël Poetik nga Vaso Papaj



Dy fjalë:

Nga mesazhi i autorit të respektuar z. Vaso Papaj mësova se disa nga poezitë janë të botuara tashmë, ndonjëra aty-këtu dhe pa botuar akoma por do t'përfshihen në vëllimin që po përgatitet nga ai, dhe që paratitullohet "Koncert nën Narkozë". Të njëjtin emër ia vura dhe këtij cikli... të cilin cikël për shkak të volumit njëherë desha ta ndajë në dy pjesë. Por jo, thjesht do ishte dëm, iu qasa dy-tre herë si volum dhe bagazh poetik, për mua s'është një cikël por një libër i tërë në fakt.
Faleminderit z. Papaj, ju vetë padyshim do hidhëroheshit me mua dhe me secilin nga ne të tjerët po t'i "prishnim punët me muzat", prandaj besoj të njëjtën të drejtë kam dhe unë tani si lexues, e edhe lexuesit tjerë, pavarësisht se si ata kanë qasje në prurjet e poeteve, krijuesve, qoftë përmes librave... qoftë dhe kështu, thjesht përmes një emaili miqësor... ju lutem pra assesi mos i "prishni punët..." as ju!
Nga pozita ime, dmth. personalisht, sa me perket mua, po t'mos ishin keta "emailat" dhe keto teknikat e ftohta, veshtire te isha ndeshur keto dite me nje dhurate te bukur poetike nga Ju... se paku jo me kohe, kushedi kur do isha "ndeshur" me librin tuaj, njeriu ashtu-keshtu s'mund t'i lexoje me miliona e miliona librash, do duhej t'i kishte nente jete se bashku qe t'ia dilte!

Një fundjavë sa më të bukur! - S. Guraziu


MË KOT NË MESNATË

Më kot në mesnatë të kërkoj Naim bej,
Më kot kalldrëmet i pyes: A e patë?
Po ngjyra reklamash ngacmojnë gjithandej
Dhe veten pa ty ç’e ndiej fillikat.

E shkela me këmbë Stambollin e vjetër,
Kalldrëme, hotele dhe prapë s’ po të gjej.
Ky vend ka parë sulltanër dhe mbretër
Po unë veç një mbret dua, ty Naim bej.

Bares përmes parkut si të isha fajtor
Bosforit aromën ia thith gjer në fund
Sa dua të të gjej me qiriun në dorë
Dhe flaka e tij ngado të më shkundë.

E shtrihem mbi stolin e vjetër në park,
Kjo mjegull Azie paksa po më ftoh.
Buzëqeshur afrohet Pamuku nga larg
Veç ty me qiriun në dorë nuk të shoh.

E ngrihem, të ndjek në rruginat pafund,
Këto ngjyra reklamash pa gjum’ po më lenë.
Do të desha që flakë e qiriut t’ i mundë,
Ndaj malli për ty aq shumë më mbërthen.


VENDSTREHIMI IM

Në ato netë të ftohta me hënën kallkanisur
Kur s’ dihej në të gjente në shtrat ndonjë agim
Në gjoksin tënd i zhytur, me heshtjen nanurisur
Të thoja lehtë te veshi: Je vendstrehimi im.

Kur bora qetësisht gjithçka e kish mbuluar
Dhe flokët dhe çatitë dhe fjalët tona ngrinë
Në gjirin tënd u zhyta me heshtjen përqafuar
E përsërita prapë: Je vendstrehimi im.

E në shetisnim rrugës me gishta gërshetuar
Dhe ca vështrime shtrembër na shponin pambarim.
Me puthje të padhëna aq shpesh të shoqëruar
Unë ty sërish të thosha: Je vendstrehimi im.

E nëse ndodh një ditë, prej teje larg të jem
Do t’ doja prapë te veshi dy fjalë të të arrijnë
Nga tjetra botë qetësisht, përsëri do të t’i them:
Të dua fort! E di?... Je vendstrehimi im.


MË MUNGON

Më mungon,
Kur terri shuan gjurmët nëpër gurë,
Kur dielli valët detit ia përkëdhel,
Si hije më gjurmon, s’ më ndahesh kurrë
Dhe lodhja brenda vetes nuk më del.

Më mungon,
Në shikime, në buzëqeshje, s’ të kam gjetur
Në biseda lënë përgjysmë, më mungon
Në grykën time si një nyje më ke mbetur,
Bëj të të gëlltis e kurrë poshtë nuk më shkon.

Më mungon,
Mund të shtirem, se jam mirë, por më mungon.
Tani kuptoj seç është, të mos ndjesh’ një çast intim,
Mos më ndodhesh pranë, kur gjumi më harron,
Kur ecën këmbëzbathur brenda shpirtit tim.

Më mungon,
Ku të t’ kërkojë? Do gënjeja veten. Më mungon,
Je lutja ime në të ftohtët e mëngjeseve pafund
Për rreth, i arratisur ësht’ dhe ajri, më mundon.
Të të shoh edhe një herë, gjithë botën do ta shkund.


TASHMË

Tashmë
Në shtëpinë time je një hije,
Natyrë mort e varur në mur.
Je një lëngim poezie,
Varg i pashkruar kurrë..

Tashmë
Për ty ndodhem larg
Dhe rrugët më nuk më gjejnë.
Nuk më ndërrojnë më zemrën,
As lotët lumenj.

Tashmë
Je një kujtim në letër,
Harruar diku në sirtar.
Një e re, mbetur e vjetër,
Një i prishur kandar.

Tashmë
Një vështrim në skaj kyçur,
Në jetën time një dyshim.
Një menteshë porte e ndryshkur,
Lule e tharë në kopshtin tim.

E tashmë
Je zjarr i shuar.
Sa jetuam bashkë, u dogj
Lëngim i kthyer në lutje,
Frut që stinës kurrë s’u poq!


SHKULE TRENIN TËND

Unë njoh poetë, që edhe malet i lëvizin,
Ndaj mbylli sytë dhe vetëm ëndërro!
Dëshirat, për të puthur hënën, s’të habisin,
Në sytë e tu ke botën, këtë mos e harro!

Ndaj fort përpiqu ta mbrosh dashurinë
Dhe kurrë të mos ta lësh të t’ ik fitorja!
Nën xhup fshihe si zog që po mërdhin,
Po kurrsesi ta bjerrësh nga memorja!

E në çdo rast shtrëngoje grushtin fort,
Me ëndrrën tënde përballu gjer në fund,
Po kurrë atë grusht mos e lësho më kot,
Dhe s’do të ketë njeri në botë që të të mund!

Ëndërro një herë, dy, ëndërro pafund djalosh
E mos ndrysho një varg nga ç’ke kënduar
Nuk ta kam frikën, e keqja ty s’ të josh,
Ndaj shkule trenin tënd, stacioneve ndaluarl

Nëse do vijë një ditë e ëndrrat nuk të dalin,
Vrapo te dashuria, krahapur si avion!
Përkëdheli ëmbël flokët, e ëmbël puthja ballin
Dhe buza si qershi nga etja të shpëton.

Më të madhe mbretëri, kjo botë s’ka pasur kurrë
Se kjo vogëlushja jonë, që ne e quajmë jetë
E po kaptove muret, do të marrësh tjetër nur,
Do të shohësh ti atëherë ç’është jeta e vërtetë.

Ëndërro djalosh, ëndërro kohëra magjike
Se ditëve që do t’vijnë, do t’vijë dhe dashuria
Po netëve ndalu pak, urrejtjen për rreth fike
Njeri do të jesh atëherë në poezitë e mia.

Ëndërro, djalosh, ëndërro si një i ri,
E di?.. Mbi skrivani kam lënë një letër.
Mungon vetëm një varg në atë poezi,
Mbi të vër zemrën tënde, mos pyet as për mbretër!


NUK E PASHË TROJËN, ENEA*

Trojën nuk e pashë atë ditë, Enea,
Megjithëse i kalova fare pranë.
S’ doja të shihja një qytet të vdekur.
Vallë, për një grua ishte bërë kurban?!...

Po kioskat në rresht suvenire ofronin,
E bleva një kalë edhe unë, gjithsesi.
Ata kuaj më dukej akoma mashtronin.
Veç dy euro. Sa lirë, më e madhja pabesi!...

I ngjante kështjellës me vrima e kamare
Një kalë kuqalash me qeramikë të pjekur.
Sa e bleva, bir, e hodha tej, për fare,
S’ do t’ merresha kurrë me qytete të vdekur.

As ti mos u merr me ta, asnjëherë.
Shpëtove, ah, atë natë të pafund .
Mes flakësh që rrotull villnin veç tmerr,
Do të ngrije dhe ti një qytet tjetërkund.

Nuk e pashë, Enea, Trojën e vdekur,
Mos e shih atë asnjëhere edhe ti
Por as kalin me qeramikë të pjekur
Në kioska suveniresh kurrë mos e bli.

* Djali im që mban emrin e princit trojan


E ÇFARË U BË…?

Kur këngë i dehur nis këndoj,
Në mëndje vetëm ty të ndesh.
Po karafila më s’dërgoj
E lumtur qofsh, kudo të jesh!

Të më kujtosh, nuk të kërkoj,
Dhe as kërkoj të ndjesh për mua,
Se vjen një çast, në mos gaboj,
Tek njeri tjetri s’kemi më hua.

E çfarë u bë, nëse u ndamë,
Secili shkoi në rrugë të tij.
Ç’më pate dhënë, e lashë mënjanë,
Një flakë të shuar mbi thëngjinj.

E çfarë u bë, nëse u ndamë,
Shpirti na mbeti njëlloj i ri
Ç’patëm thënë mënjanë e lamë,
Ndaj flakë të re ndezëm tani.


KËNGA E NOMADËVE

Sa zhytet dielli, vjen e më kërkon
E dorë më dorë më shumë të ndjej.
Vallë nga i merr ato fjalë që më kon?...
Se unë mbi to më mjalt nuk gjej.

Ne si nomadë shkretëtirash ngjajmë,
Humbur rrugëve të qytetit
Dhe si dy shpirtra frymën ndajmë
Mes ëndërrës dhe realitetit.

E kohën vrasim, oaze kërkojmë
Me netë pa gjumë në qiell të hapur.
Atje ku duam, kurrë s’ përfundojmë,
Se Zonjën Liri prapë e kanë kapur.

Lirinë gabele me ngjyra - ngjyra.
A ka vallë liri me xhepa bosh?!...
Lirinë që paska aq shumë fytyra,
Lirinë që qenka veç për kodosh.

Nomadë të dashurisë ne jemi,
Udhëtarë që çajnë në çdo tallaz.
Të ndalemi, ne mendje s’ kemi,
Rebeles erë i shkojmë nga pas.


ZOT, JE AKOMA MBI QYTET?

Çngjyroset nata si një albatros gjigant
E vidhet ngadalë me flatra
përgjatë Autostradës.
Po zbehen si me drojë
sytë e verdhë të shumkatsheve,
Ngordhin dritat e përkulura të rrugëve,
të lodhura nga puna e natës.
Si pelikan i pangopur zbriti agimi
në këtë qytet të rrëmujtë.
Po ky qytet s’është më i imi
është i të gjithëve dhe i askujt.

Ndoshta nga taracat e kateve shtatëmbëdhjetë,
me kopshte si parajsa vet,
Ka mbetur, në një qoshe Zoti e na shikon.
S’e di, ndoshta dhe na përgjon,..
E di Ai, që në këto rrugë, qielli nuk shihet më?!...
Do të jetë e fundit vepër arti modern,
Pasuria mbyt lirinë… Edhe qiellin e rrëmben...

Ç’e harxhova ditën sot si një monedhë kusuri!
Pesëdhjet lekë një gazetë
Merre, palose dhe fute nën xhaketë.
Ndërsa qyteti i të gjithëve dhe i askujt

nën smog me shpejtësi po humbet.

Ndaj unë pyes:
Zot, a je akoma mbi qytet?...
Zbrit, sonte dua të të takoj.
Tek Bari i lagjes,
në qoftë kësmet!
Tek bangot e vjetra gjysmëbosh,
që ke frikë t’i vështrosh
Mos druaj, nuk loz bixhoz!
Vetëm një raki,
me speca, me domate, me turshi.
Sa keq më vjen të të them,
kështu esëll: Jam i lodhur, Zot!
S’kam më fuqi!


NËN KASOLLEN E ANUAR

Puthmë fort që të harrohem,
Fort, fort, mos më lëshò.
Ngrohmë shpirtin se po ftohem,
Asnjë fjalë nuk dua, jo!
E kafshuar është dhe hëna,
I kafshuar shpirti im.
Nën kasollen e anuar
Trupin tim bëje ushqim.
Puthmë fort, gjithnjë më fort,
Të harrohem gjer n’agim...


LUFTOHEJ NË ATHINË

Një re e zezë ra mbi qytet
E gjuha e flakës u ngrit lart.
Një varg vitrinash djegur krejt
Dhe m’u kujtua veç një varg:
Pa pije detin, pije, Ksant!...
Mundesh me të, të mbytësh flakë?

Ekrani , bir, më villte zjarr,
Kërkoj mes turmës të të njoh.
Dikush ju pagëzoi barbarë,
Por unë barbarë gjëkund nuk shoh.
Në këmbë nuk mbeti një vitrinë...
Sa keq!... Luftohej në Athinë.

E gjumi n’arrati këtë natë,
Ky celular, pse shurdhmemec?!
Im bir kish ikur për pak fat,
Por fati shpesh diku dhe ngec.
S’më mbetet veç të bëj durim.
Sa keq!... Luftohej në Athinë.

Ja, biri im, mes turmës sot.
Dikush i trumbetoi barbarë.
Po pije detin, nginjur lotë,
Ti Ksant, vërtet qenke kusar.
Mbështjellur flakë ca manekinë,
Sa keq!... Luftohej në Athinë.

Seç thënka spikeri buzëvarë,
Ca fjalë që thell’ në shpirt më shpojnë.
Barbarë ka plot, kur ka kusarë,
Thërras tim bir, po valët s’shkojnë.
Ndaj vetëm flas me perëndinë.
Sa keq!... Luftohej në Athinë.



PO U PAMË!?...

Ndonjëherë dhe po u pamë,
As shëndet nuk do të themi,
Por mes turmës, siç u ndamë,
Ndoshta lot në sy do t’kemi.

Dhe po e thirra tëndin emër,
Do t’ma hedhësh fshehtë vështrimin.
Do t’bëj “tak” e jotja zemër,
Ndoshta ëndërron dhe kthimin.

Ja, qëlloi, në trotuar...
Ndala frymën dhe të prita
Dhe pa folur, pa u qarë,
Ndoshta sytë i thanë të gjitha.

E po m’ pyete, si po shkoj,…
Do të t’them, s’di të gënjej
Do t’mundohem të t’harroj,
Veç harresën s’mund ta blej.


UJKU

Përballë të kam.
Me ujk më ngjan.
Prapa syzeve ca sy të zinj.
Me një buzëqeshje false,
Prerë diku, një Zot e di!?...
E bëj durim.
Unë, një kec jam.
Nga zori të kërkova një takim.

Si ujk pas skrivanisë,
Lyer me maskën miell,
Se si m’u duke.
Ndoshta një palaço veshur me diell.
Si në një film socrealist
Me zë, o pa zë,
Që kërkon të më detyrojë
Një “po” të them gjithnjë.

Fundosur i tëri në kolltuk,
Provon të më godasësh
Me atë maskën tënde lyer me miell.
Por mielli më nuk vlen.
Nuk më gënjen.
Tashmë unë atë përrallën e di mirë
E të të them qoftë dhe një “po”,
Nuk kam dëshirë.

Seç pyet!…
Gjëra pa kuptim.
Nga ato që i përkasin ujkut.
Një ujku që kërkon bashkëpunim.
Por këtë mos ma kërko mua.
S’e kam dashur, s’e dua.
Ndoshta të ndihmojnë
Ujqit e tjerë të qytetit tim.

E kot të flas.
Ngrihem.
Ç’ta zgjas!?...
Me një ujk
S’mund të rri më.
Ti
Edhe në dëgjon gjithçka,
Nuk ndjen asgjë.


E PALYER ME MIELL

Ta dërgova poezinë, ashtu, siç ish,
Në një kupë për ta pirë.
S’u habite, kur lot gjëkundi nuk kish,
Se e dije, diku larg kishin ngrirë.

Dhe besoj të të japë përherë emocion,
Ndryshe, ç’poezi do të ish!?...
Do t’i ngjante bukës së mykur, racion,
Që në burg as të ngop as të grish.

Nuk e desha atë si rrobë, vish e çvish,
As për krime, ndëshkime.
Në luftën për jetë s’u bëra kurrë bishë,
Ndonëse lidhur zinxhir’ e privime.

Ta dërgova ashtu poezinë, siç ish,
Të palyer me miell.
Kisha folur një ditë me Zotin, ta dish,
Në një kënd, as në tokë as në qiell.


KILOMETRA

Kilometra,
Mijëra kilometra, mijëra!
Seç më mbyti hapësira.
Retë më ngjajnë me egërsira.
Për çdo natë avionë, tragete.
Të mbaj në mendje, me vete,
Po me duar kurrë s’më preke,
Larg se larg përherë më mbete.

Kilometra,
Mijra kilometra, mijëra!
Të gjitha për një natë t’i lija,
Veç një herë pranë të të vija.
Zot, t’më bëje një trumcak!
Të çukitja atje në prag!
Mëngjesi le t’më mirrte prapë!
Le të qe dhe çmendurak.

Kilometra,
Mijëra kilometra, mijëra!
Po shoh ëndrra me çudira.
I kaloj në çast të gjitha,
Dete, po dhe kontinente,
Veç ti larg dhe vetëm mbete.
Duar zgjat e kurrë s’më preke.
Anën si t’ia gjej kësaj jete!?...


MË NË FUND

Më në fund s’jam kriminel,
S’e vrava kujtesën.
Po ta kisha vrarë, or mik,
Nuk do kisha kurrë një NESËR.
Është si baltë hipokrizia
E ndot të vërtetën.
Po të isha bërë pak pis,
S’do ta doja kurrë jetën.


GRUA

Grua,
Qetësinë do të ta sjell
Dhe do ta mbaj me kyc,
Në zemrën tënde strukur.
Le të rrahë e qetë atje
Dhe unë do të jem i lumtur.

Grua,
Universin do ta mbledh
Dhe do ta sjell në grusht,
Në mëndjen tënde ndrydhur.
Të ngopesh me pafundësi
Dhe unë do të jem i lumtur.

Grua,
Do të ta sjell edhe durimin.
Do ta strehoj aty,
Në shpirtin tënd të bukur.
Durimi shpirtin të të shplodhë
Dhe unë do të jem i lumtur.

Se ti je grua e pazakontë.
Me orë, ditë, vite, më mban në sy.
Gjysmë njeriu u bëra që kur të njoha,
Se gjysmën tjetër ta kisha falur ty.


TË MË DUASH TË DIELAVE

Ndyshon diçka kur bie drita xhamave.
Të dielat sikur paskan dritë edhe më shumë.
Duket qyteti kërkon me ngulm një rast të lumtur.
Hapi perdet, erdh hëna! Besoj, nuk je në gjumë.

Shëtit ajo në dhomën tënde, të puth edhe në faqe
E ngjan me një lumë njerëzish që sillet si të dojë.
Në trotuare, kafenè, pse jo edhe në pabe,
Por unë tek sytë e tu gjithnjë do t’përfundoj.

Të them: Shikomë! Dhe ti më thua: Zemër!
Si përpëlitet zemra, a mundet të ma thuash?
Sa ditë të javës ikën, s’arrita t’u ve emër
Por ti të dielave s’do mund të mos më duash.

Ndyshon diçka kur hëna troket xhamave.
Ajo më vjen në dhomë, më përkëdhel në gjumë.
Mos ky qytet kërkon një tjetër rast të humbur?!
Ç’të bëj që të më duash të dielave më shumë?...


NË DJALL VAFSHI!...

Rreze drite në pasqyrë,
Nuk ngjasoj me atë që shkoi:
Më i plakur, më i fryrë,
Por më i pasuri nga soj.
E vërtetë e hidhur kjo
E poetit të vonuar.
Të qëllon dhe ja, provo,
Nga vetja të jesh lehtësuar.
Isha një nga ata që s’bije,
Ëndrrimtarë, agim me vesë,
Që kërkonin dritë në hije,
Mëndja kurrë të mos i vdesë.
Dhe përherë mbetur në këmbë,
S’i donin vështrimet bosh.
U përgjigjeshin ndër dhëmbë:
"Në djall vafshi! Gjë s’na josh."

Ngjizjet shpesh janë dhe të këqija,
Janë si gropat me gjarpërinj.
Mbërritur vonë, të ze pleqëria
Dhe dështimet shpesh të mpijnë.
Ndaj më thonin shokë e miq:
"Mos limo vargje të mjera.
Këmbëngul, mos u tërhiq,
S’ka poeti armë të tjera.”
Dhe i ruhesha së keqes.
Vjen e keqja kot së koti.
Si poet i thoja vetes:
Në djall vafsh, në s’je i zoti.

Shpesh tërë gaz, i çensuruar,
Sikur shigjetoj pushtetet.
Veç në vargje kam tentuar
Dashuri pafund të mbetet.
Në një botë prej dimërakësh,
Vargu mbase sjell pranverën.
Ajo sjell funde dështakësh
Dhe poetin deh me erën.
Ndaj nuk gjendem qoftë një ditë,
N’asnjë rresht nëpër gazeta.
Faqet i kanë zënë orgjitë.
Vallë të jenë gjithë të vërteta?!...
Por kronika e zezë ka zbritur,
Ndaj i urtë prita sa prita,
Botës për t’i ulëritur:
“Në djall vafsh, moj, me të gjitha!”

Nuk dorëhiqem. Jam poet.
S’jam profet i kësaj bote.
Desha t’ jua mësoj këtë jetë,
Nga përvoja, mote e mote.
Ndaj do të ec mes fishkëllimash,
T’u çliroj nga vetja ime.
Fundja ky është një trill trimash,
Ëndërrim mbi ëndërrime.
Jam një i çmendur që bërtet,
Dashurinë kërkon të lidhë.
"Mjaft më, mjaft, se ndihem keq!
Në djall vafshi që të gjithë!"

Po ç’të bëj?!...Nuk jam një tjetër.
S’kam ndryshuar që i mitur.
Shpirtin kam mik më të vjetër
Se kjo maskë që po mbaj ngjitur.
Si armiq e miq t’ju kem,
Me dëshpërimin që s’e shqita.
Nuk do t’mundem kurrë t’ju them
"Në djall vafshi, me të gjitha."


KËNGA E REFUGJATIT

Emri im është bërë si parja e kuqe.
Del në sheshe tragetesh, mbin në aerodrome.
Gjatë e lënë në rresht si të ish njeri me huqe,
Sikur kish dalë motelesh veshur me kondome.

I ngjan fytyra ime një pasqyre të krisur.
Veç refugjatë me sy të ndritshëm pasqyron.
Sa herë flasim në skype s’rri pa të përsëritur:
“Dije, kurrë s’kam qenë dhe s’do të jem demon.”

Pranë s’mund të më mbaje në këtë kohë të keqe.
Jam zot i vetes, tjetërkujt nuk i takoj.
Një qiell të thyer copë kam marrë me vete.
Sa shumë e desha! Kurrë s’do ta harroj.

I heshtur endem, thith ajër me vegime.
Me natën puthem, ndukem dhe bëj dashuri.
S’paska pasur një plis nga ajo toka ime
Të më shtrëngojë fort e të më mbajë në gji?...

Mendimi im i ngjan një zogu të shtegëtuar.
Ikën në prag vjeshte, të gjejë pak ngrohtesi.
Se rruga është e hapur, telat me dhëmbë rrëzuar.
Mos më kërko. S’më mban. I lidhur dot nuk rri.

Tashmë, e di. Kjo rrugë është rruga ime.
S’e zgjodha unë, dhuratë ma dhanë të tjerë.
Nuk ka tabela, as semaforë, ka vetëm ëndërrime.
Ndaj ti pa drojë më thuaj: “Ec edhe më merr!”

Po rrugën time e ka zënë një gjumë i thellë.
Në fund të saj s’më jep qoftë dhe një yll.
Për dashuri gjithmonë më jep të njejtën gjellë:
Një çantë shpine shtegut, nëpër të njejtin pyll.


SHI I SHPIRTIT TIM

Shi i shpirtit tim,
Shi pa pranga…
Zbutmë plagët,
Plagët e përgjakura të mundit,
Mos i lerë të zenë merimanga.
Miku im i mirë,
Shi plot hir.
Shuama grahmën e dhembjes.
Freskomë qelizat e mendjes.
Të mos rend kuturu.
Ngreje vetullën tënde,
Ylberin,
Ja, kështu:
Bashkoja kreun dhe fundin,
Mirësinë dhe mëshirën…
Shi i shpirtit tim,
Për mua,
Bëje më të mirën!
Se je shi i shpirtit tim,
Shi pa pranga
Do më zbusësh plagët,
Mos të kem më danga…


MË SILL PAK DET!

Më sill pak det!
Nga ai që përkëdhel brinjët e qytetit tim.
E dua nga ai të jetë.

Më sill pak det!
Në valixhe ndrydhe, si përrallat me qilim,
Si suferinë mbi retë

Ta ngjesh mbi kokë.
Të ngopem e të dehem me aromë e kripë,
Ta përqafoj si shok.

Më sill pak det!
Të lutem, më sill pak det! Të vras vetminë.
Vetmia po më vret.
By at No comments:

Herbert më 1913: Shpëtoni shqiptarët e gjallë nga serbët

Në ambientet e Muzeut Historik Kombëtar në Tiranë, të enjten u promovua libri “Miku i madh i shqiptarëve, Aubrey Herbert dhe krijimi i Shqipërisë së sotme”, një vepër e rëndësishme që përmban pjesë ditari dhe letra të njërit prej diplomatëve të huaj me kontributin më të madh në shpalljen dhe njohjen e pavarësisë së Shqipërisë. Në promovimin e këtij libri, të përgatitur për botim nga Bejtullah Destani dhe Jason Tomes, përkthyer nga Kujtim Myftari, me parathënie të balkanologut dhe gazetarit të njohur, Noel Malcolm, ishin të pranishëm historianë e studiues, si dhe politikanë të shquar shqiptarë, raportoi gazeta Panorama.
Aubrey ishte një diplomat dhe oficer anglez, jeta e të cilit u lidh ngushtësisht me Shqipërinë. Ai u bë një avokat i pasionuar i pavarësisë së Shqipërisë dhe e vizitoi atë gjatë viteve 1907, 1911, 1913. Gjatë qëndrimit në Tiranë u miqësua me Esad Pashën. Në Konferencën e Paqes në Londër, delegatët shqiptarë gjetën përkrahje tek ai si këshilltar. Ai luajti një rol të rëndësishëm në arenën ndërkombëtare për ruajtjen e pavarësisë së Shqipërisë. Iu ofrua dy herë froni i Shqipërisë. Rasti i parë ishte përpara Luftës së Parë Botërore. Oferta mbeti jozyrtare dhe kurora iu dha Vilhelm Vidit. Rasti i dytë ishte pas Luftës së Vlorës, në shtator të vitit 1920, kur shqiptarët shpartalluan forcat italiane. Edhe pse propozimi u bë nga gjysma e qeveritarëve shqiptarë, ai mbeti sërish jozyrtar dhe u shua me ndryshimin e ministrit të Jashtëm shqiptar. Në librin e promovuar dje, me syrin e një diplomati vijnë disa prej momenteve më të rëndësishme në historinë shqiptare, që nga pavarësia, te copëtimi i trojeve, masakrat serbe e greke në territoret e pushtuara, ndarja e kufijve nga Komisioni Ndërkombëtar, zgjedhja e Princ Vidit.

Nga libri

Denoncimi i krimeve të shëmtuara, vjeshtë 1913

Pasi takoi refugjatët në Shqipëri dhe dëgjoi rrëfimet e tyre, Aubrey Herbert i shkroi menjëherë shtypit britanik për të publikuar krimet e shëmtuara të kryera nga forcat serbe, malazeze dhe greke në viset që kishin aneksuar ose vazhdonin t’i pushtonin. Me kthimin e tij në Londër në tetor, ai e intensifikoi fushatën. Nga fundi i atij muaji, një ultimatum i lëshuar nga Austro-Hungaria e detyroi Serbinë t’i tërheqë trupat e saj nga territoret që i ishin caktuar Shqipërisë. Në Jug, megjithatë, Komisioni Ndërkombëtar për Kufirin hasi pengesa në punën e tij, të shkaktuara nga grekët dhe hyrja e dimrit.

“The Times”. E hënë, 22 shtator 1913- “Akuzat kundër serbëve”

Më 10 shtator morëm letër nga z. Aubrey Herbert MP, dërguar nga Vlora, në të cilën ai veçon dy raste konkrete të krimeve të shëmtuara të pamenduara, që u vishen autoriteteve serbe dhe më tutje vazhdon të shkruajë:

“…Kam përpara meje një listë të gjatë aktesh të ngjashme nga ana e serbëve. Kam dëgjuar shumë histori nga njerëzit e varfër, katolikë dhe muhamedanë; këta refugjatë mund të përgjigjen vetëm për atë që u ka ndodhur atyre dhe familjeve të tyre, por në gjërat kryesore historitë e tyre janë të përafërta. Pak dyshim kam se në zona të ndryshme po vazhdon ndërrimi sistematik i fesë, dëbimi dhe shfarosja, të diktuara nga politika. Këto metoda, me sa mund të zbuloj, ishin harruar për një periudhë bukur të gjatë, por tani kanë nisur sërish. Qeverisë serbe i kërkohet diçka më shumë se mohimi gojor i këtyre akuzave, sepse ndiej se skamja e mjerueshme dhe eksodi i nxitur nga terrori nuk do të sosin deri sa t’u jepet fund krimeve të shëmtuara dhe për shkak se vetëm një hetim do t’u vinte frerin këtyre krimeve të shëmtuara, ju lutem ta botoni këtë letër.

“The Times”. E enjte, 25 shtator 1913- “Trazirat në kufirin serbo-shqiptar”

Kemi marrë nga z. Al. V. Georgevitch (sekretar i legatës serbe), i ngarkuari serb me punë, një letër në përgjigje të deklaratave të bëra nga z. Aubrey Herbert MP në “The Times” më 22 shtator. Në këtë letër i ngarkuari serb pohon se:

“Duke mos bërë asnjë tentativë për ndërrimin e fesë me dhunë, Serbia është një prej shteteve më liberale që kanë ekzistuar ndonjëherë. Liria e ndërgjegjes është garantuar jo vetëm me Kushtetutën serbe, por si shembull praktik, që nga viti 1878 komuniteteve myslimane në Serbi (në Beograd, Nish, Leskovac) u është dhënë një subvencion qeveritar. Edhe çifutët kanë gjetur në Serbi, si të thuash “Tokën e Premtuar” të tyre, sepse i kanë të gjitha të drejtat politike dhe qytetare… Në shpalljen e aneksimit të territoreve të pushtuara, ku Madhëria e tij u përcolli më 25 gusht përshëndetje mbretërore të gjithë nënshtetasve të rinj-pa dallim feje, race, besimi, ose veprimtarie të mëparshme-mesazhi mbretëror shpalli në mënyrë solemne se tani fillon epoka e re e lirisë së plotë për çdo njeri”.

AH për “The Spectator”. E martë, 23 shtator 1913 (botuar më 4 tetor 1913) – Shëngjin

The Spectator ka zbatuar ngaherë parimin e ngritjes së zërit për të gjithë ata njerëz të pafat, të cilët nuk mund të flasin vetë. Prandaj, guxoj të kërkoj mikpritjen e faqeve tuaja në emër të një populli, që është veçanërisht pa ndihmë në këtë moment. Gjatë muajit që kalova në Shqipëri, udhëtova në treva të ndryshme të vendit dhe pashë vërshime refugjatësh, që vazhdojnë të derdhen nga territore të aneksuara kohët e fundit nga Serbia dhe Mali i Zi. Për shkaqe të arsyeshme nuk udhëtova nëpër ato rajone, andaj nuk mund të pretendoj se kam qenë dëshmitar pamor i asaj që po ndodh atje, por bisedova me refugjatë, skamja dhe mjerimi i të cilëve nuk kishte ku të vente më shumë. Shumë syresh, burra dhe gra, më treguan për ngjarjet e tyre të dhimbshme dhe dukeshin si të shastisur nga vuajtjet. Detyra e bërjes së pyetjeve të hollësishme për fatkeqësitë e tyre nuk ishte e këndshme. Jam i sigurt se ata nuk janë të aftë t’i sajojnë ato ndodhi që i tregojnë me shumë pak imagjinatë…

….Europa ka premtuar një Princ. Princi për të cilin po luten të gjithë, ende s’po duket. Qeveria e Përkohshme nuk është njohur, çka të çon pashmangshëm në trazira dhe ankth brenda vendit. Europa ka premtuar se Serbia do të largohet nga territoret e pushtuara nga trupat e saj. “Europa”, kanë filluar të thonë shqiptarët, “na ka premtuar mbrojtje. Por, deri më sot, kjo mbrojtje ka nënkuptuar intrigat e fuqive të mëdha për veten e tyre në Veri; kurse gratë tona përdhunohen dhe burrat tanë herë torturohen, herë vriten e herë dëbohen nga serbët. As kur ishim të pambrojtur nuk përjetuam gjëra të tilla”. Shpirtrat binjakë të keqardhjes për viktimat e skllavëruesit ose të persekutonit zgjohen shpejt në Angli, por këta njerëz nuk mund t’i bëjnë të ditura vuajtjet e tyre. Britania e Madhe nuk ka konsuj në Shqipëri (përveç se në Shkodër) dhe as gazetarë; në të vërtetë, dyshoj se në atë vend nuk ka asnjë korrespondent zyrtar. Të huajve, që dëshirojnë të vizitojnë viset ku po kryhen masakra, u duhet të shkojnë nga Beogradi, ku do të tregohen as më shumë e as më pak, vetëm ato, që dëshirojnë autoritetet atje. …Sikur kjo letër të ishte shkruar në frymë politike, Sër, do të kisha shtuar se shqiptarët duhet të zhdëmtohen për ato masakra, do të kërkoja dënimin e përgjegjësve dhe shqyrtim të sërishëm të çështjes së kufijve; por unë kam shkruar vetëm me shpresën e sinqertë se ndikimi juaj mund të bëjë diçka për t’i dhënë fund kësaj neverie dhe se “The Spectator” mund t’u bëjë të njëjtin shërbim jo vetëm popujve të San Thomes, por edhe popujve në portat tona. Nevoja për veprim është aq e ngutshme, sa nuk mund të thuhet me një fjalë…

T’i lëmë të vdekurit e Ballkanit të varrosin të vdekurit e tyre; le të shpëtojmë, nëse mundemi, gratë dhe fëmijët që kanë mbetur ende gjallë. Përderisa Britania e Madhe ka premtuar bashkërisht me fuqitë e tjera të mbrojë një popull, duhet të kujdeset që ky detyrim të përmbushet. Nëse kjo kasaphanë nuk prek prestigjin tonë, ajo duhet të prekë nderin tonë shumë thellë. Beogradi mund t’i japë fund kasaphanës, madje Beogradi mund të detyrohet t’i japë fund.

AH për “Lord Cromer”. E premte, 10 tetor 1913

Sapo kam marrë këtë telegram nga Onslow, në Zurën e Jashtme “Isa Buletini, i sëmurë ose i plagosur në një fshat shqiptar. Po ta kapin, do ta gjykojnë sipas ligjit ushtarak. Onslow”. Gazetat, të cilat as Paget, as unë nuk i kemi vënë në dyshim, duket se u kanë paraprirë ngjarjeve. Nëse ai është sëmurë dhe di që ishte sëmurë para gjashtë javësh, serbët do të bëjnë çfarëdolloj orvatjeje për ta shtënë në dorë. Ai është malësori luftëtar më me përvojë në Shqipëri. Nëse e kapin, shpresoj që lutjet fisnike të letrës suaj të kenë rezultat; nëse arratiset, myslimanët, për të cilët ju keni bërë aq shumë, duhet t’ju jenë më se mirënjohës për qëllimin e mirë të telegramit tuaj.

“Komiteti shqiptar” nga AH, pa datë, 1922-23

Në përfundim të Luftës Ballkanike, kur Turqia europiane ishte shpartalluar, në vend të përfaqësuesve, në Angli mbërritën refugjatë, për të bërë të njohur gjendjen e tyre të dëshpëruar. Përfaqësuesit e Maqedonisë, të cilët gjithë jetën kishin përjetuar vrasje dhe mizori, ende ruanin besim patetik në drejtësinë e Fuqive të Mëdha…

…Mbërriti delegacioni shqiptar, i përbërë nga burra të tri besimeve të ndryshme-ortodoksë grekë, katolikë dhe myslimanë. Në krye të tij ishte Ismail Qemal Beu, një burrë gojë-ëmbël dhe me dhunti të gjithanshme, jeta e të cilit kishte qenë një kolovajzë e gjatë dhe plot rreziqe. Dobësia e tij qëndronte në rrethanat e tij dhe në debulesën që kishte për fëmijët e tij. Nëse ishte dredharak, arsyeja ishte se në pozitën e tij ishte e vështirë të ishe i drejtpërdrejtë. Skamja ishte mbikëqyrësi i rreptë i tij dhe në disa raste, atij i lypsej të gjente gjuhën e përbashkët midis bindjeve të papranueshme dhe sjelljes së pranueshme, në dëm të së parës. Ai ishte dishepull i Mit’hat Pashës, guvernator i Përgjithshëm i Bejrutit, guvernator i Përgjithshëm i Kretës, guvernatori i emëruar i Tripolit, këshilltar i Sulltanit dhe i arratisur nga Sulltani, redaktor anglofil, mik i Gordonit “kinez”, bir i aventurës, ai ishte një burrë plak i lodhur dhe i rraskapitur, avokat i një vendi të rrënuar. Ishte tregimtar i shkëlqyer dhe i admiroja historitë që tregonte për veten dhe të tjerët… Ismail Qemal Beun e njoha kur ishte në moshë të thyer, kur ishte si ajo breshka e mençur dhe dashamirëse. Kishte në vetvete një liberalizëm të vërtetë, që nuk shterej kurrë, por që ishte bërë i padukshëm nga rregullsia e natyrës së tij dhe shmangiet e lodhshme nga çiltërsia, i detyruar nga rrethanat. Ishte dinak dhe i zoti, dhe dinakërinë e tij kishte fuqinë ta formulonte me brishtësi. Sikur Sër Henry Campbell-Bannerman të ishte martuar me një fshatare bullgare dhe gjatë gjithë jetës së tij të ishte i detyruar që, për të shmangur rrahjen me thupër në shputat e këmbëve, të qetësonte dhe zbuste Abdul Hamitin dhe shpesh ta kishte pasur të vështirë të siguronte para dhe strehim sa për të kaluar natën, ai do të kishte pasur shumë të përbashkëta me Ismail Beun. Figura të tjera të shquara të delegacionit shqiptar ishin Monsinjor Fan Noli dhe Faik bej Konica, të cilët përfaqësonin “Vatrën”, federatën e shqiptarëve të Amerikës. Vëllai i tij, Mehmet bej Konica… kishte qenë në shërbim diplomatik turk. Monsieur Filip Noga ishte katolik dhe ishte po aq i përkushtuar ndaj muzikës, sa edhe ndaj politikës. Figura më piktoreske e delegacionit ishte Isa bej Boletini, Robin Hoodi i Shqipërisë. Ai ishte një burrë i paarsimuar, me një emër të madh, të drejtë për guximin e tij dhe si njeri punëmbaruar. Bëmat e tij ishin bërë legjendë, kurse rrëfenjat se sa herë u kishte shpëtuar turqve dhe serbëve, ishin shndërruar në fabula. Në Londër ndjehej i humbur dhe përmalluar për vendlindjen, sepse nuk ia thoshte asnjë fjale të vetme anglishte. Kalonte orë të tëra në shtëpinë time, duke pirë kafe turke. Kur ndodhesha në Dhomën e Komuneve, vazhdimisht merrja telefonata të shqetësuara nga gruaja dhe kur kthehesha, shpesh i gjeja atë dhe Isën pa shkëmbyer asnjë fjalë, por duke iu përkulur njëri-tjetrit herë pas here… Shqiptarët që erdhën në Angli, lanë përshtypje të shkëlqyera. Në një rast, z. Lloid George drekoi me mua për të takuar shqiptarët dhe pas drekës, Toni Precha, i restorantit shqiptar dhe unë, përkthyem bisedën ndërmjet Isa Beut dhe ministrit të Financave. “Tregoji atij”, tha Isa, “se unë jam malësor si dhe ai, andaj e di që zemra e tij ka dhembshuri për ata që vuajnë, sidomos për malësorët”. Pastaj bëri një mbyllje të ashpër me fjalët, “dhe thuaji që, kur të vijë pranvera, do t’i plehërojmë fushat e Kosovës me gjakun dhe kockat e serbëve, sepse ne shqiptarët kemi vuajtur aq shumë, sa nuk mund të harrojmë”.

E mendova me vend ta zbusja paksa frazën e fundit, por z. Lloyd George u ngazëllye me malësorin shtatlartë, tek i cili mendonte se pikasi një shpirt të përafërt dhe u tregua i afruar me të.

… Krahas ndihmës politike, Komiteti Shqiptar bëri ç’të mundte për të argëtuar shqiptarët në Angli. Një pasdite Isa Beu erdhi me ne në kopshtin zoologjik. Kur po ngisnim makinën teposhtë rrugës “Regent”, vumë re që kishin vendosur afishe: Vrasja e Njazi Beut nga djali i Isa Boletinit. Anëtarët e Komitetit Shqiptar, të cilët nuk kishin qenë në Shqipëri, u ndjenë më të befasuar dhe ndoshta më të tronditur se unë nga ky lajm. Ata besonin se kjo duhej të ishte një shpifje tjetër ndaj një populli të pambrojtur. “Tregoji atij, -m’u drejtuan ata, -se çfarë shkruhet në afishe”.

I thashë Isa Beut: “Në ato mure është shkruar se djali juaj ka vrarë Njaziun. E besoni këtë”?

“E çfarë do të ndryshonte tek unë, -u përgjigj Isa me maturi, -po të ketë ndodhur?”.

I thashë: “Asgjë. Në vendin tonë nuk e duam vrasjen, por njeriu nuk ka pse fajësohet për ato që bëjnë të afërmit e tij”.

“Atëherë, -m’u drejtua Isa, -mendoj se është mjaft e mundur. Im bir dhe Njaziu kishin bërë be se do ta vrisnin njëri-tjetrin”.

Shkuam në kopshtin zoologjik dhe teksa shëtisnim, Isa tha: “Të gjitha gjërat këtu i keni mbyllur në kafaze, përveç Djallit. Mua më pëlqen liria”. Në Dhomën e Komuneve, Isa i befasoi të gjithë me kostumin e tij kombëtar. S’kishte se si të mos e shihnin gjithë admirim. Atij i bëri përshtypje të madhe Lord Treowen, të cilin e takoi në uniformë dhe ishte shumë i dëshiruar ta merrte me vete në Shqipëri dashur, pa dashur. Bëri shumë miq, të cilët i treguan atij lavditë e Londrës. E megjithatë, në një moment më tha: “Sado që këtu gjithçka është madhështore dhe megjithëse ju anglezët jeni mjaft të mirë, prapëseprapë nuk do ta ndërroja me shkëmbinjtë dhe lumenjtë e mi”.

-------------------------------------
 Bejtullah Destani promovoi në Tiranë librin  për Aubrey Herbert,  i cili ishte deputeti britanik, që luajti roli kyç në momentet kritike të pavarësisë së vendit. Në promovim, njofton abcnews,  ishte i pranishëm edhe kryeministri Sali Berisha, i cili lartësoi figurën e britanikut Herbert, duke theksuar rëndësinë e kontributit që ai dha për pavarësinë e Shqipërisë.
Duhet të bëjmë shumë më tepër për mikun e madh të kombit tonë që ai të vendoset në piedestalin që meriton, u tha me këtë rast.  


Gjatë fjalës së tij, kryeministri kujtoi se Aubrey Herbert së bashku me Edit Durham ishin miq të shkëlqyer që ndihmuan në krijimin e shtetit dhe institucioneve shqiptare. Sipas Berishës, këta njerëz meritojnë të kujtohen me vlerësimin e  duhur në ditët e sotme. 

By at No comments:
Subscribe to: Comments (Atom)

Web faqja “Zemra shqiptare.net” është një blog antishqiptar

Web faqja “Zemra shqiptare.net” është një blog antishqiptar që editohet nga njëfarë ekstremisti dhe terroristi antishqiptar nga Shkodra, m...