Jakup Krasniqi-Krimi i monstrës "intelektuale"

Këto ditë në mediet shqiptare është rikthyer tema e luftës çlirimtare, e cila solli lirinë e Kosovës, kulmuar me shpalljen e Pavarësisë së saj më 17 shkurt 2008. Ky rikthim vjen çuditërisht tendencioz deri në skajshmëri me qëllimin e vetëm - denigrimin e njerëzve të gjallë e të vdekur. Unë nuk do të merrem me ato që thuhen për të gjallët, pasi ata i kanë mundësitë të deklarohen vetë. Unë do të flas atë që duhet folur në rrethana të tilla me abuzuesit e fjalës së lirë, duke rikujtuar atë që ka folur dhe ka dashur për lirinë tonë, për jetën tonë dhe për ardhmërinë tonë vetë Adem Jashari

Fundja, mua kurrë nuk do të më kishte shkuar mendja se në Kosovë ka ndonjë i arsimuar i mirëfilltë i edukuar në frymën moderne apo tradicionale kombëtare, që për flijimin e Adem Jasharit dhe familjes së tij të flasë me një gjuhë barbare, aspak njerëzore, siç bëri “intelektuali” e “shkrimtari” i vetëquajtur A.I. në një të përditshme (elektronike), më konkretisht, më 18 korrik (gazetaexprss.com).

Por, kjo nuk është më e rënda apo më e dhimbshmja!

Më e rëndë dhe më e dhimbshme, më e papërballueshme dhe që s’hahet dot është tendenca që ky “intelektual” dhe “shkrimtar” ta amnistojë krimin më të rëndë të mundshëm të makinerisë çnjerëzore të Millosheviqit! Ta amnistojë krejt atë makineri kriminale, bashkë me kriminelët e saj e faji t’i mvishet Adem Jasharit, për të cilin familja ishte gjëja më e shtrenjtë e mundshme në këtë botë! Dhe një hakmarrje të tillë Adem Jashari nuk do ta ndërmerrte mbi asnjë familje të botës, pa marrë parasysh përkatësinë etnike.

Dhe këtë nuk mund ta dijë askush më mirë sesa unë. Sepse i kam të freskëta dhe s’mund të harrohen dot si kërkesa ime e sinqertë bërë mikut e bashkëluftëtarit Adem Jashari që të qëndronte, të organizonte, së këndejmi edhe të jetonte sa më larg familjes si dhe përgjigjen që kam marrë ndaj një kërkese të tillë nga ai. Një përgjigje të tillë mund ta jepte vetëm një njeri me tipare tepër të veçanta. Adem Jashari ishte me identitet të veçantë! I veçantë ishte si për atdhedashuri, ashtu edhe për guximin njerëzor. Ndoshta faji i tij i vetëm ishte se më shumë se jetën në robëri e donte vdekjen për liri. Dhe këtë nuk e kam dëgjuar e as lexuar ta mohojnë as mendjet më të ndritura të Evropës në veprat e tyre kapitale për dashurinë për jetën, lirinë dhe atdhedashurinë.

S’do të ngurroja ta kuptoja edhe “intelektualin” e “shkrimtarin” A. I., sikur kjo (masakra ndaj familjes Jashari) të ishte masakra e parë dhe e vetmja apo e fundit serbe në Kosovë, brenda një viti lufte tepër të pabarabartë. Do ta kuptoja “intelektualin” monstër e “shkrimtarin” snob dhe këdo tjetër, që është i pakënaqur me “heronjtë” e gjallë (unë nuk besoj në heronjtë e gjallë), me komandantët e luftës e të pas luftës. Por, për të rënët për liri e demokraci kërkohet nderim, nderim së paku edhe pa fjalë miradije. Të rënët nuk mund t’u përgjigjen monstërve, kujdestarëve denigrues të kryevlerës njerëzore – flijuesve për liri.

Po kujt po i flas?

Kjo që them vlen për intelektualin njeri, shkrimtarin e vërtetë dhe kjo nuk vlen për prodhimin njerëzor prej monstre. Pasi vetëm nga ky dyzim lindin njerëz me deformime fizike e mendore si në rastin tonë, me “intelektualin” dhe “shkrimtarin” A. I.?! Vërtet nuk kam sesi ta di, prej nga dhe pse ky soj “intelektuali” e “shkrimtari” shqiptarëve më shumë ua preferon jetën nën të ashtuquajturën Serbo-Jugosllavi, e cila brenda një viti lufte ka kryer dhjetëra masakra, madje edhe mbi familjet që nuk e kanë bërë asnjë rezistencë.

O “intelektual” dhe “shkrimtar” i shpifur, në Kosovë kanë ndodhur pa fund masakra, mbi 13 mijë njerëz nuk jetojnë më! Pa folur për dëmet tjera që nuk mund të llogariten e as të konvertohen në euro. A e di ky “intelektual” e “shkrimtar”, sa familje shqiptare kanë humbur më të dashurit e tyre, të të gjitha moshave edhe pa e bërë asnjë rezistencë, bile edhe atëherë kur i kanë besuar makinerisë se Milloshit. Familje të tilla ka kudo dhe ngado në Kosovë, por “intelektualit” dhe “shkrimtarit”, le ta themi, “tonë” kjo nuk i bën asnjë përshtypje.

Në fund, do të doja t’i diskutoja me këtë monstër jo duke e pandehur si “intelektual”, “shkrimtar”, “analist”, “qytetar” dhe të “arsimuar” të Prishtinës se unë, qytetari i kësaj toke, ndjehem i fyer, jashtëzakonisht i fyer që një mendje e vetëquajtur përdhos kryeheronjtë e luftës çlirimtare. Fundja a s’është racizëm intelektual ky, i pashpejguar as nga shkenca psikoanalitike frojdiane apo jungiane për një nivel të tillë shkencor “vlerësues” për legjendarin Adem Jashari?

Ishin masakrat e Drenicës, të Gjakovës, të Rahovecit, të Therandës, të Pejës , të Reçakut etj., etj., ato që e bindën çdo shqiptar liridashës se nuk mund të jetohej apo bashkëjetohej me një shtet që i vriste në mënyrën më mizore qytetarët e “vet”, i dhunonin gratë shqiptare për të përdhosur nderin dhe moralin e kombit, madje për këtë u bindën edhe SHBA-të dhe BE-ja dhe e gjithë bota demokratike. Bota u bind, por ja që shqiptarët nuk po binden, përkundrazi gjarpri vazhdon të helmojë plagët e shumë familjeve shqiptare.

A thua, a mund të gjendet në Evropën e vlerave kulturore evropiane një intelektual monstër që do të merrte guximin për të përdhosur heroin kombëtar Adem Jashari si dhe luftën tonë çlirimtare. Jo, këtë s’mund ta bëjë askush që posedon ca vlera civilizuese, nga më elementaret. Evropa Perëndimore, jo, nuk e njeh këtë gjuhë, së paku jo nga koha qëkur u vendosën themelet e BE-së. Nuk besoj që kjo formë banditeske e komunikimit do t’i ketë shkuar ndërmend ndonjë intelektuali evropian.

Nuk besoj, që kjo formë kafshore e komunikimit kalemor do t’i këtë shkuar ndërmend ndonjë intelektuali evropian. Unë po bindëm për të satën herë se pushka vret vetëm një herë, ndërsa penda në dorën e “intelektualit” monstër vret përtej pushkës e pas pushkës. Kësaj populli do t’i thoshte:”Mos e vet se tregon vetë”. Vërtet si në komunikimet gojore apo të shkruara secili shpërfaq fytyrën e vet, karakterin e vet, shpirtin apo pashpirtin e vet të deformuar. Sigurisht që intelektuali nuk vret as me pushkë e as më fjalë. Bisha vret sa herë që i jepet rasti. Intelektualit monstër i është dhënë rasti!!!

Lavdim Hamidi-70 “tyxharë” kapin shtetin

Janë 70 veta të cilët me stilin e shefit të shefave e “sillin dhe e pshtillin” biznesin në vend. Ata janë “boss-ët” e parasë kesh, janë financues të partive të mëdha dhe njëkohësisht përfitues nga paraja e shtetit.

Tregun e Kosovës e ka kapur ky grup, ndërkohë që me mijëra të tjerë kanë mbetur miniaturë e këtyre bizneseve gjigande. Secili prej tyre ka hise të madhe në treg dhe në këtë mënyrë vjelë miliona euro nga konsumatorët kosovarë.

Ata e furnizojnë gjithë Kosovën me mallra, e mbushin rreth 90 për qind të buxhetit të shtetit me rreth 900 milionë euro nga importet që i realizojnë. Ndërsa rreth 50 mijë biznese tjera aktive në vend, assesi nuk mund ta heqin epitetin e lojtarëve të vegjël në treg, pavarësisht përpjekjeve që bëjnë.

Pra dhjetëra mijëra biznese vazhdojnë të mos kenë kurrfarë ndikimi në treg dhe në këtë mënyrë janë kontribuues me vetëm dhjetë për qind në mbushjen e arkës së shtetit.

Është paradoksale të mendohet se 70 biznese mbushin 90 për qind të buxhetit të Kosovës, ndërsa 50 mijë të tjera vetëm 10 për qind. Mirëpo, ky është realiteti dhe këtë e dëshmojnë edhe statistikat e Doganave të Kosovës, ku shihet se në krye të importuesve më të mëdhenj janë katër importuesit kryesorë të derivateve të naftës dhe importuesit e duhanit.

Padyshim se top importuesi i Kosovës është kompania “Ex Fis”, të cilës pa asnjë mëdyshje iu besua tenderi milionësh për furnizimin e Aeroportit Ndërkombëtar të Prishtinës “Adem Jashari” me kerozinë.

Shtrohet pyetja se si të mos jetë kompania numër një në vend, kur për hir të saj vitin e kaluar iu ndërpre kontrata për furnizim me kerozinë njërës nga kompanitë më të mëdha në botë “British Petroleum”. Pra, për kompaninë “Ex Fis” nga Kosova u përzu “British Petroleum”, e cila shumë shpejt më pas edhe e ndërpreu linjën e rregullt të aeroplanëve nga Londra për në Prishtinë dhe anasjelltas, për shkak të dyshimeve me cilësinë e kerozinës dhe në këtë rast edhe për sigurinë e pasagjerëve.

Gjigandi anglez dhe botëror i aviacionit madje për disa muaj u furnizua me kerozinë në Kroaci, duke e rritur kështu koston e shpenzimeve, për shkak të dyshimeve në cilësinë e kerozinës nga kompania vendore.

Importuesi i dytë më i madh në vend është kompania “HIB Petrol”, e cila fiton pothuajse vazhdimisht të gjithë tenderët e institucioneve vendore për furnizim me derivate, ndërsa tenderi i saj me Policinë e Kosovës është duke u hetuar nga EULEX-i, për shkak të dyshimeve për keqpërdorime prej qindra mijëra euro. Ndërsa në hotelin e saj luksoz “Emerald” të gjitha organizimet i bëjnë Ministritë e ndryshme të Qeverisë Thaçi.

Edhe kompania “Al Petrol” është pozicionuar shumë mirë në tregun e Kosovës, duke u radhitur kështu si kompania e tretë më e madhe në vend, ndonëse pak vite më parë flitej gjithandej se pronari i saj ndodhej me një gjendje të vështirë financiare.

Kjo kompani ka arritur t’i ketë 35 pika të shitjes së derivateve më moderne në gjithë Kosovën, shumica prej tyre të ndërtuara dhe të blera gjatë këtyre viteve të fundit.

Kjo është pasuri e madhe, marrë për bazë deklarimet zyrtare të naftëtarëve për fitimet e ulëta nga shitja e derivateve. Sipas tyre, nga një litër e shitur derivate ata fitojnë 1 cent, apo maksimum 2 centë.

Nëse kjo është e vërteta, nga rreth 50 milionë litra derivate të importuara gjatë vitit 2012 kjo kompani ka mundur t’i fitojë gjysmë milioni euro, apo më së shumti një milionë euro, nëse arrijnë t’i shesin derivatet me maksimumin e këtij fitimi.

Kështu që me një milion euro të fituara në vit, dhe nëse hiqen edhe shpenzimet tjera të kompanisë, nuk ka mundësi të ndërtohen çdo muaj pika të reja të shitjes së derivateve, ku shumica prej tyre e kalon shumën e përgjithshme të fitimit vjetor.

Të gjithë jemi dëshmitarë të fuqizimit rapid të disa biznesmenëve kosovarë, të cilët nuk tentojnë as ta fshehin lidhjen e tyre me partitë e fuqishme politike. Ata haptazi dalin në krah të liderëve partiakë, ua financojnë fushatat me miliona euro, gjë të cilën e dëshmon edhe raporti i fundit i organizatës ndërkombëtare “Transparancy International”.

Për më shumë se një dekadë, ata kanë nisur të “bashkëjetojnë” me njëri-tjetrin, duke forcuar dyshimet se këta biznesmenë janë vetëm përfaqësues de jure të biznesit, ndërsa politikanët me ndikim, me gjasë janë pronarë “de facto” të bizneseve më të fuqishme në vend.

Blerina Rogova - Gaxha-Midis cubave e pushimeve në det

Kufijtë shqiptarë në Morinë e në Han të Hotit, ku policë e doganierë të bërë rreth pinë duhan e ndonjë tjetër ta bën me dorë “Hajde shqipe!”, në rregull është. Në rrugëtimin shqiptar, për qytetin shqiptar, kalon vetëm kufij shqiptarë. Përpara tyre, gjithmonë asfalt, shkëmbinj e male. Malet dhe plakat e tyre që dikur të ngarkuara me barrë spiunonin shqiptarët e ikur nga të dyja anët e kufirit, për t’i mbërthyer në hekurat e burgjeve në Shqipëri e në Kosovë.

Mes natyrës së thatë, asfaltit, gjurmëve të mbetura në godinat e komunizmit, e cubave që zbresin nga mali, janë ata, burrat e gratë, të thatë e të rreshkur, të hipur në gomarë e në ‘kerre me kuaj”. Dhe një mbishkrim “Rruga na bashkoi, Mimoza na ndau”, sikur për t’ia përkujtuar secilit që i bie rruga andej hallet e telashet ndërmjet kufijve, dhe sigurisht, ironinë bashkë me to.

Pamjet e bukura të televizionit nuk ekzistojnë më. Përgjatë rrugës janë edhe bunkerët, edhe godinat e shndërruara në gërmadha, edhe burrat e nxirë nga dielli dhe jeta e rëndë, edhe djemtë e rinj me flokë të gjata. “Vendi i shqiponjave” me male e me det, me parajsën e krijuar nga natyra ose nga zoti, e ndërtuar dhe e rrënuar mes gërmadhave e mbijetesës, diku në bisht të Evropës, vendi i vetmuar që synon të ngre kryet për të hyrë me thellë kufijve politikë. Shqipëria është vetmia nëse e shfrytëzon vetëm si kalim transit. E që për të keq asnjë rrugë nuk ta dëshmon se sa afër i ka detet më të bukura, Jonin në jug e Adriatikun në veri.

Po të vazhdosh detit lart, tokave të dikurshme shqiptare shpesh të bien në mend vargje të “Lahutës së Malcisë”, kur me sy kap ekzistencën e tyre, njëqind vjet pas ndarjes. Mbase Cërna Gora, që është akoma më e gurtë e më e shkretë, vend më shumë i vetmuar se sa Shqipëria, me tre-katër fish më pak banorë, shumë më i qartë e shumë më i thjeshtë se fqinji i tij, dhe pa një histori të ngjashme si ajo shqiptare, me një natyrë po aq të ashpër, por mbase vend më i fortë në ekzistencën e tij, e shumë më atraktiv për turistët e huaj. Duke nisur prej bishtit të turizmit të tij, ose folesë shqiptare të ‘pushimeve verore’ Ulqinit, te Budva e te Shën Stefani i saj, deri te i bukuri Herceg Novi, në fund të kufijve malazez. Dhe të pyesësh: Çfarë ka ky shtet më shumë se Shqipëria?

Ndoshta është mënyra e të jetuarit, gjeni dhe konceptet e një populli të njohur si dembel, ose ashpërsia me të cilën është zhvilluar populli malazez, që për ne shqiptarët ka qenë po aq njëlloj sa serbët që i kemi njohur mirë, ose lidhjet e kamotshme me Evropën plakë, që këtë vend e kanë bërë më të ndryshëm se sa tokën e shqipeve. Ose ndoshta fati që ata kishin tjera raporte me Perandorinë Osmane, ose fatin e kishin një Njegosh, apo edhe mungesën e një Hoxhe gjakpirës. Mund të ketë një mijë arsye pse populli "dembel" malazez dhe vendi i tyre, kanë shkuar disa hapa përtej fqinjit jugor Shqipërisë. Apo se ndoshta ata kanë qenë më të gjezdisur.

Shkodranët thonë: Ma mirë i shetitun se i ditun! Shqiptarët nuk e kanë pasur fatin të kenë shëtitur nëpër dynja, ose edhe ata pak shqiptarë që kanë mundur të dalin nga toka me gjemba, nuk janë kthyer kurrë më. Kjo mund të jetë arsyeja pse Shqipëria, me gjithë hapat gjigantë të saj në 20 vjetët e fundit, nuk po arrin të bëhet si fqinji i saj as sot. Nuk po arrin të bëhet as si Kosova madje, e lëre më si Maqedonia apo Mali i Zi.

Ulqini shqiptar, ani se bishti i turizmit në Mal të Zi, pas shumë vitesh e sërish po rikthehet në vendin që mbledh kosovarët e shqepur, dikur edhe kosovarët me pak pare. Sot Ulqini është i shtrenjtë, bile më shtrenjtë se çdo vend tjetër turistik në rajon, sepse ka një magji që e tërheq një popull proletar, të paepur e kosovar.

Në perlat e Malit të Zi, në Budvë a në Herceg Novi, sigurisht se mund të kalosh një pushim me më pak pare se në Ulqin. Por Ulqini ka “plazhin e parajsës" që nuk e ndërrojmë as për njëmijë grosh. Ose është mikpritja ulqinake që të thanë në shpatull për pesë euro dhe ta "mposhtë" shqiptarinë vetëm për pak euro më shumë.

Punë e madhe pse mikpritja ulqinake, lë shumë për të dëshiruar, sepse çmimi i kujtimeve që të jep qyteti i vjetër dhe dritaret e kalasë qindravjeçare, është i pallogaritshëm.Kohët kanë ndryshuar dhe Ulqini tashmë flet edhe shqip, shkruan shqip, dhe të rrjep shqip, por boll që mysafirët e preferuar të tij, janë kosovarët e jo "beogradjani" si dikur.

Shqipëria në të shkuar dhe në të kthyer, ndërkaq, sikur ka filluar ta vrasë veten dhe sa prej nesh që kalojmë rrugëve të saj. Por pavarësisht kësaj, gjysmën e pushimit s’ka zot që na ndalë të mos e kalojmë në Vlorë.Cubat le ta bëjnë punën e tyre, por Vlora dhe Ulqini, më shumë se det janë qytete të bashkimit shqiptar. Ne kemi nevojë të pushojmë shqiptarçe!

Arbër Selmani-“Tafë kusuri”, rrëfimi mbi Agimin që la kusur

Gjatë gjithë jetës së tij, ai nuk do t’i donte mysafirët. Ishte nervoz dhe madje kjo ishte arsyeja që shumë prej njerëzve i kishte larguar nga vetja. Për asgjë në botë ai nuk do ta hapte telefonin apo t’i kushtonte vëmendje i pari cokatjeve në derë.

Kafenetë e rakisë i preferonte e madje nuk mund ta konceptonte një njeri normal e mbi këtë tokë që nuk pi alkool. Me pesë fëmijë, atij nuk do t’i pengonte të kthehej vonë në shtëpi.

Madje ishin po këto momente kur Agim Qena ishte më humani i njerëzve, duke treguar historitë, përlarjet e tij jashtë shtëpisë, gotat e rakisë dhe fytyrat e shëmtuara që kishte parë nëpër qytet. Momentet kur ai ishte i dehur, prodhonin edhe situata komike dhe të kujtuara në harmoninë familjare.

Krijuesi i stripit komik të famshëm“Tafë kusuri” kishte qindra arsye të nxirrte vrer mbi këtë personazh komik e karikaturist, dhe po këtij projekti madhor duket se ia kushtoi tërë jetën. Hana Qena, njëra nga pesë fëmijët e tij, në tetëvjetorin e vdekjes së babait tregon se ndihet e distancuar në raport me të. “Kemi pasur raport më të distancuar, më të përmbajtur. Ai gjithmonë është ankuar shumë, për gjithçka.

Shumë gjëra m’i ka mësuar qysh e re, ndryshe prej fëmijëve të tjerë, dhe mendoj se si personalitet i krijuar sot shumë gjëra më rrjedhin nga mësimet e tij”, tregon Qena.

Hana, regjisore, 17-vjeçare kur i vdiq babai, thotë se ishte ëndërr e babait të saj që ajo të merrej me “Metamorfozën” e Kafkës apo “Idiotin” e Dostojevskit. Qena gjithçka kishte nisur në moshën 18-vjeçare, ndërsa deri në mesin e të 50-ve kur edhe vdiq është mishëruar me lajme të tmerrshme që më pas i nxori në “Tafë kusuri”.

Karrierën e karikaturistit e filloi në Mitrovicë, atje ku kishte njohur gruan e tij. “Kjo ishte femra më e bukur në Mitrovicë, përshkruar sipas tij”, tregon Qena, vajza e Agimit. Karikaturisti nuk kishte si të lejonte gabimet drejtshkrimore, përplasjen e pirunëve edhe pa dashje në sofrën e bukës apo ngrënien e tepërt të bukës.

“Ai nuk e ka konsideruar asnjëherë veten si fytyrë publike, e ke parë edhe në kafenetë e zakonshme. Ka qenë i drejtpërdrejtë, shumë selektiv dhe kritikues e i sinqertë dhe ndoshta kjo edhe e ka larguar prej njerëzve. Edhe me fëmijët e tij ka pasur raport të fortë. Arti i asaj kohe në Kosovë nuk ka çuar peshë për sytë e tij, krejt për çka ai ka folur ka qenë “Tafë kusuri”. Kur gjyshja e kritikonte, ai thoshte “Unë mantia s'di me bo”. Ambientin ku ka punuar në shtëpi e ka dashur ashtu, të rrëmujshëm”, tregon Hana Qena.

“Por edhe për shumë gjëra nuk i ka interesuar. Më kujtohet, njëherë krejt banorët e banesës kemi dalë jashtë për shkak të një tërmeti, ka qenë i vetmi që nuk ka lëvizur”, tregon Qena.

Të shtunën, në tetëvjetorin e vdekjes së Agim Qenës, krejt çka kujtohet është çmimi “Boemi i Mitrovicës”, i vetmi në tetë vite mungesë të krijuesit të “Tafë kusurit”. E shtuna në Prishtinë duket më sportive se e diela, dhe si jo për të parin personazh asnjë koleg e institucion nuk ka vendosur ta kujtojë figurën e “Tafë kusurit”.

“Në momentin kur ka vdekur, kanë ardhur shumë njerëz të na shohin. Shumica na kanë treguar se çfarë babai kemi pasur e sa krenarë duhet të jemi me të, por një pjesë e mirë e tyre as nuk i kemi njohur. Ata s’e kanë njohur as talentin e Agimit, por besoj kjo ndodh tek ne tani dhe nuk është më e çuditshme”, tregon Qena.

Ajo dhe motra e tre vëllezërit e saj autorin e kanë thirrur në emër. “Agimi nuk është kujtuar nga të tjerët në momentet e këqija të jetës së tij, prandaj nuk po kujtohet as sot. Ka shumë kohë që ne si familje dëshirojmë t’ia botojmë një libër”, tregon Qena.

“As Meli Qenës nuk i është ndarë çmim nga Ministria e Kulturës, në këtë rast as Agimit.Ne si familje ndoshta jemi të fundit që duhet t’ua përkujtojmë të tjerëve figurën e Agim Qenës”, vazhdon Qena.

Një pjesë e arkivit të Qenës gjendet në shtëpi, e të tjera i ka arkivi i qytetit, “Rilindja” e Radio Televizioni i Kosovës, ku Agim Qena kishte punuar pas përfundimit të luftës.

“Agimi nuk më ka rrahur kurrë, më duket se më ka konsideruar shumë të mençur. Ai ka pirë shumë duhan, katër pako cigare në ditë, kur i kanë mbetur edhe 20 cigare ai ka bërë panik. E ka dëgjuar aq shumë ‘Deutsche Wellen’ saqë edhe sot mendoj se diku në shtëpi dëgjoj zërin e radios”, tregon Qena.

Qena ka qenë fëmija i nëntë në familje, me kumbarë Josip Broz Titon. Asokohe, shtimi i familjes ishte i bereqetshëm. Agimi për pak ka mundur të quhet Ndërtim, ndërsa shoqëri të madhe ka pasur me Muharrem Qenën, në të njëjtën mëhallë.

Hana po ashtu është menduar të quhej Rukie, njësoj si nëna e Agimit. Ka qenë Agimi ai që nuk ka lejuar një gjë të tillë. Ameriko Vespuqi ishte vajza e vogël, Vesa, ndërsa Bizmarku ishte Hana, për Agimin.

“Rrallë e kemi dërguar në mbledhjet e prindërve. Është përlarë shumë me profesorët dhe ka gjetur gjithmonë gabime në libra, më pas është ankuar pse ne mësojmë prej këtyre librave. Ka qenë pak romantik megjithatë, nuk e kujtoj që i ka blerë nënës ndonjë unazë. Atij i është gjest i çuditshëm blerja e dhuratave”, vazhdon Qena.

Ajo kujton lojën “Kapti Qkllapti”, kur ai i kapte vajzat e nuk i lëshonte, i detyronte që ato të sforcoheshin për t’u ndarë nga gishti i tij. Ai në ndërkohë, vazhdonte me lajmet e cigaren, shoqëri kjo e pandarë për figurën që solli revolucionin komik.

“Në kohën kur doli interneti, atij i është dukur absurde se unë mund t’ia dërgoj “Tafë kusurin” me imell. Kur ia kam dërguar diku, ai ma ka dhënë edhe personalisht që ta dërgoj fizikisht, sepse kurrë nuk ka besuar në sigurinë e internetit”, thotë Qena.

Banesa e Qenajve, asokohe, ka qenë e mbushur plot “Tafë kusuri” në muret e saj. “Në ditët e fundit të jetës së tij, u sëmur shumë dhe nuk pranonte të shkonte në spital.

Madje kishte kërkuar as të mos përkujtohej në gazetë. E kujtoj ditën kur ka vdekur, është zgjuar në mëngjes dhe i ka thënë nënës “Shpëtova edhe këtë herë”. Njëfarë ndriçimi i ka përshkuar fytyrën dhe në dy minutat e ardhshme ai ka vdekur”, tregon Hana Qena, vajza e madhe e Agimit.

Gani Bajraktari-Aliu dhe Pandeliu

Këtë të diel, më 21 korrik bëhen plot një vit që kur në Lodeve të Francës u nda nga jeta poeti Ali Podrimja. Vdekja e tij ato ditë bëri jehonë të madhe në mediat vendore e ndërkombëtare, pasi, bazuar në veprat e tij, u cilësua madje si vdekje e dashur dhe e kërkuar e një poeti të madh. Disa muaj me radhë u fol për poetin dhe vdekjen e tij, madje në Gjakovë, në vendlindjen e poetit, iu kushtua në tërësi edhe mitingu tradicional i poezisë.

U bë një vit që poeti i madh shqiptar, Ali Podrimja, iku nga kjo botë, për të mos vdekur kurrë. Nuk ka pse të qahet, sepse la shumë pas vetës, i la shumë kombit. Besoj se të paktën pas vdekjes do të këtë vend meritor në shoqërinë shqiptare.
Një poezi e Tij, e publikuar në Facebook sonte nga një mik i imi, më futi në labirinthin e meditimeve të 20 vjeçarit të fundit. Më doli përpara figura e dashur, gazmore, por edhe e ngrysur e “rebele”, e poetit, e njeriut të madh dhe të pavdekshëm, e mikut tim të shtrenjtë e Shqiptarit të Madh, Ali Podrimja.
Po i lejoj vetes që t’ia vjedh termin Shqiptar i Madh, Aliut, sepse kështu e quante ai Pandeliun, saherë që unë e takoja Aliun në Prishtinë, e që pothuajse ishte e pamundur që të mos pija një kafe më të, pavarësisht mungesës së kohës, që jo rrallë më shoqëronte në njëzetvjeçarin e fundit. “E ke takuar Pandeliun?”, më pyeste sapo uleshim! Dhe pavarësisht përgjigjes sime, ai ma kthente: “Ai është një Shqiptar i Madh!”. E në fakt, me Ali Podrimjen më kishte njohur e shoqëruar Pandeliu, Profesori im shumë i respektuar, dr.Pandeli Çina.
Dhe ashtu ishte Pandeliu, ishte Shqiptar i Madh! Ata të dy kishin shumëçka të përbashkët: patriotizmin, atdhedashurinë, modestinë, zemërgjerësinë. Madje, ishte edhe një gjë e përbashkët, që i bënte nevrikë të dy: kur dikush tentonte të bënte ndarje krahinore, fetare, apo çfarëdo lloj dallimi ndërmjet shqiptarëve. I vetmi dallim që shihja te miqtë e mi, ishte reagimi i tyre: Pandeliu reagonte qetë, me ton të ulët, elaborim të gjatë, por me fjalor të prerë, ndërsa Aliu reagonte vrullshëm dhe shkurt.
Kur shumë nga ne kishim humbur shpresat se hordhitë serbe do të ikin nga kanë ardhur, ishte Pandeli Çina, ai që nuk dorëzohej, madje ishte shumë i sigurt se liria do vijë. Pothuajse çdo ditë, pas vizitës së mëngjesit në spitalin universitar të Tiranës, bashkë me shumë kolegë nga të gjitha trojet shqiptare, mblidheshim rreth Profesor Pandeliut, i cili çdo ditë bisedën e fillonte me Kosovën.
Pavarësisht se kishte mbaruar Fakultetin ne Varshavë, pavarësisht se është mbase njeriu që unë njoh që di më shumti gjuhë të huaja (fliste rrjedhshëm gjashtë gjuhë të huaja), pavarësisht shëtitjeve nëpër konferenca e metropole botërore, kafenë e fillonte me Kosovën. Madje, si pa të keq disa filluan ta quanin Pandeli Kosova! “Ju po e mbani gjallë kombin”, na thoshte ne kosovarëve. Në vitet 90-ta, iu kishte shkruar shumë letra presidentëve amerikanë për Kosovën, në cilësinë e kryetarit të Forumit të Intelektualëve Shqiptarë. Shumë nga këto letra mi kishte dhënë që të jap opinion për to.
Disa nga ato i kisha marrë ilegalisht me vete, për t’ia prezantuar Ali Podrimjes në Kosovë. Pandeliu është mbase njeriu i parë, që ka ngritur idenë e tunelit të Kalimashit, që sot e kemi. Kishte shkuar në Shoqatën e Arkitektëve të Shqipërisë dhe kishte marrë mendimin. Këtë mendim ia kishte propozuar Sali Berishës, gjatë mandatit të parë të qeverisjes së Shqipërisë; atëherë kur për mua dhe ata që pinin kafe me mua ishte pothuajse iluzion. “Jo, jo! Do bëhët!”, na thoshte. “Do të bashkohemi. S’ka zgjidhje tjetër”.
Dhe vitet kalonin. U bë lufta e liria agoi. Pandeliu erdhi në Prishtinën e tij të dashur me Agun e hershëm të lirisë. I erdhi radha kafesë në Prishtinë. Në tavernën e Grand Hotelit, Pandeliu i lumtur, i buzëqeshur, i vendosur, po i njëjti Pandeli, i para 10 vitesh, veçse më euforik, më i papërmbajtur nga gëzimi i lirisë.
Ndërsa Aliu i thelluar në mendime, më i qeshur dhe më i lumtur, se përpara 10 vitesh në Tiranë, mbase sepse po i kthente një nga kafetë e shumta që na kishte qerasur Pandeliu në Tiranë! Kafeja e mëngjesit me Pandeliun e Aliun ishte kafeja që zgjaste më shumë nga kafetë e zakonshme; gërshetimet e mendimeve për çështje nga më të ndryshmet ishin aq përmbajtësore, saqë më detyronin që të shmangë kryerjen e obligimeve ditore. E kafetë në Prishtinë e Tiranë u shpeshtuan, duke shpeshtuar edhe momente kënaqësie për mua. Sa herë që Pandeliu vinte për konferenca kardiologjie në Prishtinë, pas përshëndetjes së zakonshme, si pa frymë më thoshte: Gani, të lutem më gjëjë Aliun. Ndërsa, Aliu, sapo dëgjonte telefonin tim, akoma pa më pyetur si je, më thoshte: “Hë Gani, a ka ardhë Pandeliu?, Erdha!”
Kjo vazhdoi, derisa Aliu shkoi pas Lumit, në Francë, për të kërkuar vdekjen. Nuk arrita ta ngushëlloi Pandeliun, sepse ai si gjithmonë ishte më i shpejtë. Më telefonoi dhe më zë të ngjirur më ngushëlloi. “Më duhet t’i nënshtrohem një operacioni këto ditë. Por në Prishtinë do të vijë”, më tha! “Nuk mund të rri pa i dhënë lamtumirën e fundit Aliut!”.
Një vit më parë, bashkë me Pandeliun pimë kafenë e mëngjesit bashkë me Pandeliun, përsëri në tavernën e Grand Hotelit! Por kësaj here të heshtur! Karriga e Aliut ishte e zbrazët, ashtu siç ishin të zbrazur shpirtrat tanë. Nuk shkonte muhabeti! Na mungonte shikimi i dashur, i ëmbël, i mprehtë dhe përmbajtësor i mikut tonë, Ali Podrimja.
I dashur miku im Ali Podrimja, fli i qetë në tokën e Kosovës, që aq shumë e deshe. Populli Kosovës të do dhe të çmon. Të çmon sepse ishe dhe je Shqiptar i Madh! Ke dhe një mik të madh në Tiranë që të do shumë, është Pandeli Çina që Ti e quaje Shqiptar i Madh. E për mua, vërtetë Ju jeni dhe do të mbeteni Shqiptarë të Mëdhenj. Dhe, krejt çfarë unë do të mund të bëjë në këtë moment i dashur Ali, unë do të shkoj nesër në Tiranë. Do të takojë Pandeliun dhe do të pimë një kafe për Ty.
Ti meriton më shumë! Sepse Ti me kohë na tregove:
Unë, biri yt, Kosovë t'i njoh dëshirat e heshtura,
t'i njoh ëndrrat, erërat e fjetura me shekuj,
t'i njoh vuatjet, gëzimet, vdekjet,
t'i njoh lindjet e bardha, caqet e tuka të kulluara;
ta di gjakun që të vlon në gji,
dallgën kur të rrahë netëve t'pagjumta
e të shpërthejë do si vullkan:-
më mirë se kushdo tjetër të njoh, Kosovë.
Unë biri yt.
Ti me kohë na i hape sytë:
“Zgjohu, Kosovë!Zgjohu, nëna ime e dashur,
balli dhe emri im i shkelur,
Zgjohu, Kosovë!...”
Prehu i qetë Shqiptari i Madh, Ali Podrimja! Lavdi të qoftë!

Artan Z. Haraqia-A po harrohet Ali Podrimja ?

Këtë të diel, më 21 korrik bëhen plot një vit që kur në Lodeve të Francës u nda nga jeta poeti Ali Podrimja. Vdekja e tij ato ditë bëri jehonë të madhe në mediat vendore e ndërkombëtare, pasi, bazuar në veprat e tij, u cilësua madje si vdekje e dashur dhe e kërkuar e një poeti të madh. Disa muaj me radhë u fol për poetin dhe vdekjen e tij, madje në Gjakovë, në vendlindjen e poetit, iu kushtua në tërësi edhe mitingu tradicional i poezisë.Por, me kalimin e kohës, sikur u zbehën fjalët e mëdha që u thanë për poetin. Zbehja vazhdoi të rritet dhe tash në njëvjetorin e vdekjes, siç shihet ky përvjetor nuk do të shënohet ashtu siç edhe e ka merituar Podrimja. Të pakten në Gjakovë, nuk ka shenja për ndonjë organizim të mirëfilltë. Në Drejtorinë komunale për Kulturë, si institucion i thirrur për këtë rast, thonë se deri në këtë moment nuk kanë paraparë ndonjë organizim, por nuk kanë mohuar se këtë gjë mundet ta bëjnë klubi letrar “Gjon Nikollë Kazazi”. “Ne si drejtori e kemi lënë që me këtë të merret klubi letrar ‘Gjon Nikollë Kazazi’, sepse mendojmë se ata janë më të thirrur për këtë gjë. Besoj se ata do të organizojnë diçka”, ka thënë shkurt Bardhyl Oseku, shef i sektorit të kulturës në këtë drejtori.
Por, të kontaktuar nga gazeta, zyrtarë të këtij klubi thonë se jo gjithçka varet nga ta, sepse duhet të jetë Komuna ajo që duhet ta mbështesë këtë aktivitet. “Ne si klub gjithsesi se do të organizojmë diçka, por dëshirojmë që ky organizim të jetë sa më madhështor. Për t’u bërë kjo nevojitet ndihma financiare nga Komuna, përkatësisht Drejtoria për kulturë. Aktualisht kryetari Lekaj dhe zyrtarët tjerë janë në udhëtim jashtë shtetit dhe porsa të kthehen ne do të bisedojmë me ta për të parë se çfarë mund të bëjmë bashkarisht”, ka thënë kryetari i KL “Gjon Nikollë Kazazi”, Muharrem Kurti.
Megjithatë, Kurti ka thënë se edhe në rast të mospërkrahjes nga ana e Komunës, klubi do të organizojë diçka, qoftë ajo edhe një manifestim modest apo ndonjë orë letrare.
E nëse njerëzit në Kosovë dhe Gjakovë mund ta kalojnë këtë përvjetor pa ndonjë aktivitet apo me ndonjë aktivitet modest, kjo nuk mund të thuhet edhe për zyrtarët e lartë komunalë, përfshirë edhe kryetarin Pal Lekaj. Një delegacion komunal i prirë nga Lekaj tashmë kanë udhëtuar për në Lodeve të Francës, qytet i cili sipas të gjitha gjasave do ta shënojë në menyrë dinjitoze këtë përvjetor.

Arbër Selmani-Ali Podrimja, poeti i shtetit që nuk e kujton

A“Shumë intelektualë të kalibrit të Enver Petrovcit janë zhgënjyer, sepse nuk kanë mundur ta gjejnë veten, në atë që u ofroi shteti ynë i ri. E arsyetoj atë që e ka thënë Petrovci, i cili ka mundur të jetë dhe ministër i Kulturës, apo të jetë drejtor i ndonjë teatri kombëtar. Por në vende të tilla, vijnë ata që nuk kanë aftësi, kështu që intelektualët nuk mund të merren me zënka, prandaj detyrohen t’ua lëshojnë udhën edhe mediokërve, të cilët i takojnë ndonjë partie apo ndonjë fisi të kamençerosëve”.
Kjo ishte përgjigjja që ai tha kur në vitin 2009 u pyet për Ministrinë e Kulturës dhe kënaqësinë që ai e gjen me angazhimin e saj, asokohe. Po në njëvejtorin e vdekjes së njërit ndër poetët më të mëdhenj shqiptarë, Ministria e Kulturës e kësaj kohe nuk ka paraparë asnjë organizim që do nderonte emrin e tij, madje as diçka fare simbolike, kështu i kanë thënë gazetës të premten këshilltari i ministrit të Kulturës, Shkelzen Dragaj.
Komoditeti i tij krijues shpesh ka dalë nga zgafellja. Me vite ka krijuar në ambient të tillë, dhe më shumë rëndësi i ka kushtuar këtij komoditet, sesa atij për familjen e për jetën në përgjithësi. Publikimin e parë e bëri në vitin 1957 në revistën letrare “Jeta e Re”, asokohe vetëm gjimnazist. “Lum Lumi” i të gjithë shqiptarëve ka 1 vit që nuk i qëndron pranë letrave, penës dhe mendjes intelektuale. Miqtë e Ali Podrimës kujtojnë momentet me të, një personazh serioz dhe jo i atypëratyshëm përshkruar nga rrethi, shoqëria dhe pjesa tjetër e gjurmëve serioze letrare.
“Është një humbje e madhe. Kalibri i tij krijues tek tash bie në mend, dhe tek tash mund ta ndjejmë mungesën e tij. Nuk ka asnjë emër të kalibrit të tij që mund ta zëvendësojë” thotë Ibrahim Kadriu, shkrimtar dhe një nga miqtë më të mirë të të ndjerit. Sipas tij, figura e Podrimës është emblemë e letërsisë poetike shqipe, emblemë e Prishtinës e Kosovës.
Në tubimin që Akademia e Shkencave dhe Arteve të Kosovës i bëri kujtimit të autorit dy ditë pas vdekjes në vitin 2012-të, u premtua një monument diku në qendër të Prishtinës, me simbolikën e Podrimajt. Një skulpturë ose shtatore e bukur që nga shtatori nuk u pa më në qendër të qytetit. Një kërkesë për Ministrinë e Kulturës kishte shkuar nga ASHAK-u, një tjetër në Komunën e Prishtinës. Asnjëra deri në këtë një vjetor të vdekjes së shkrimtarit nuk ka kthyer përgjegjjje, kështu duke e huqur lokacionin dhe financimin e projektit.
“Ai i ka caktuar vetes çdo komoditet, ka krijuar dhe askush nuk e ka menduar se atij do t'i duhej më shumë inspirim. Me vdekjen e tij, shumë njerëz kanë derdhur lot, por po të njëjtit nuk kanë bërë asgjë dhe nuk i janë afruar. Kërkesat e tij kanë qenë minimale” vazhdon Kadriu.
“Vepra e tij do të vazhdojë të jetojë. Ai ka qenë krijues serioz, qofshin ato tri vargje ai i ka menduar gjatë, dhe ka marrë edhe mendimet e të tjerëve” tregon Ibrahim Kadriu. Në mëngjesin e së premtes autori Visar Zhiti, akademiku Rexhep Ferri dhe Smajl Smaka, gazetar e publicist, kanë vizituar varret e Podrimës dhe Azem Shkrelit.
“Edhe në varreza janë fqinjë. I kujtuam me mallë dhe bëmë homazhe para këtyre dy vertikaleve të letërsisë e të kulturës shqiptare. Ali Podrimja, për mua pa asnjë dyshim bënë pjesë në kolanën e poetëve më të rëndësishëm, më të afërt, më të dashur e më të çmuar. E kam lexuar dhe jam shoqëruar me poezinë e tij që nga vitet e mia të hershme gjimnaziste dhe s’jam ndarë kurrë nga kjo poezi. Pra, një miqësi që daton me dekada të tëra dhe kurrë nuk është ndëprerë” thotë Smaka, i cili mbi figurën e poetit të ndjerë ka shkruar librin përkujtimor “Pavdekësia e Poetit”.
Në vitet '80 e '90, Podrimaj do të vazhdojë të botojë libra poetikë si “Zari”, “Buzëqeshje në kafaz”, deri te dy librat në prozë: “Burgu i hapur” (1998) dhe “Harakiri” (1999). Dikush e kishte menduar edhe idenë e emërimit të një institucioni kulturor, jo domosdoshmërisht letrar, me emrin e Podrimajt, por kjo nuk duket me vend në njëvjetorin e vdekjes. M
egjithatë, sipas Gazetës Jeta në Kosovë një monument në formë të pendës i realizuar në mënyrë moderne që paraqet flakën e krijimtarisë së Podrimjes, rreth tetë metra i lartë, ka mbetur në oborrin e ateliesë së skulptorit Luan Mulliqi. Këtë monument e kanë punuar Grupi i Skulptorëve të Kosovës që, në bashkëpunim me PEN Qendrën e Kosovës, kishin kërkuar nga Qeveria dhe Ministria e Kulturës mbështetje për të vendosur atë diku në oborrin e Universitetit të Prishtinës.
Një libër që pas vdekjes së tij kishte ardhur për ta lartësuar, u diskutua fort në rrjetet sociale. Libri “Antologjia e dhembjes poetike - 101 përkushtime Podrimjes” nga poetët Nebi Bunjaku dhe Naim Kelmendi, nën përkujdesen e redaktorit Pren Buzhala.
“Kujtoj se është dashur të gjendet vendi i përshtatshëm në kryeqytetet ton,a në Prishtinë dhe në Tiranë, për vendosjen e shtatores së Ali Podrimjes, në këtë përvjetor të shuarjes nga jeta. Mbetet ky një obligim i Kosovës e i Shqipërisë, i vendlindjes Gjakovës dhe i Prishtinës ku e ka kaluar pjesën më të madhe të jetës. Emri i tij i bën nder çdo shkolle, instutucioni, manifestimi” tregon Smaka për gazetën.
Poeti Ali Podrimja sipas medieve kishte ndërprerë kontaktet me kolegët,miqtë dhe familjarët e tij që nga data 18 korrik,derisa po qëndronte në Francë në kuadër të festivalit të poezisë "Voix de la Méditerranée", në qytetin e Lodèvei, ku do të gjendej i vdekur më 21 korrik të vitit 2012.
Ali Podrimja është marrë më tepër me poezi lirike, vargjet e së cilës ,çdo herë ishin të frymëzuara dhe të lidhura ngushtë me fatin e hidhur historik të popullit shqiptar. Ndaj, në qendër të shkrimeve të tij, poeti gjithmonë kishte qëndresën heroike kombëtare. Ndër veprat kryesore dhe më të realizuara të tij konsiderohet, vepra Lum Lumi e botuar në vitin 1982, e cila njihet si vepra më e mirë që shënoi risi edhe në mënyrën e shkrimit të poezisë bashkëkohore shqiptare në Kosovë.