Korbat që lashë atje
Sykuqtë
Na krroknin
Drejt në sy
Korbat që lashë atje janë sykuq
Ngaqë rrinë duke ndukur stërvina
Korbave që lashë atje iu lëshojnë lëng sqepat
Për sytë e njerëzve
Korbat që gjeta këtu janë sykthjellët
Ata të shikojnë sy për sy
Dhe ta lëshojnë krrokun
Drejt e në vesh
Korbat që lashë atje janë të përlyer
Glasash të veta
Korbat që gjeta këtu e lëshojnë glasën atje ku duhet
Pa bërë kurrë pis kalimtarët e pispillosur
Veturat me dizajne marramendëse
Parkuar poshtë pemëve
Korbat që lashë atje janë të stërkequr
Të palarë, të pangrënë, të pagjumë
Korbat që gjeta këtu janë digitalë
Si të dizajnuar në mënyrë kompjuterike
Secili ka faqen e tij në internet
Ndonëse si korbat që lashë atje
Edhe këta nuk janë gjenetikisht të ndryshuar
Si të jetë vendi bëhet kuvendi
Pra
Korbat që lashë atje
I gjeta këtu?
Korba lashë atje,
Korba gjeta këtu.
--
PLEPAT
Te dritarja e dhomës sime të mësuesit në Ibër-Hasaj të Gashit
Plepat nuk rrinë thjeshtë për të fshirë yjet në prag të agimit
Ata qëndrojnë aty për të thënë
Aty po fle Skënder Buçpapaj
Prandaj mbani aq qetësi e aq zhurmë
Sa duhet për një gjumë të mirë.
Plepat ndanë Valbonës
Si matës të nivelit të kaltërsisë së lumit
Nuk rrinin gjithmonë për të treguar
Se gjithmonë lumi i kaltër do të kalojë aty
Poshtë Urës së Bujanit
Ata rrinin aty për të treguar
Se nëpër të përthimë të ditës së re
Këtu do të kalojë mësuesi i fshatit dhe poeti i Alpeve Skënder Buçpapaj
Plepat rrinë pranë brigjeve, urave, lumenjve
Dregëzohen, lëmohen, gjethohen, zhgjethohen
Gjysmëdrejtëza të hequr nga toka drejt pafundësisë
Për të treguar se nga pafundësia
Pasi të ketë lënë në pritje të gjithë plepat e botës
Do të rikthehet përsëri te plepat e vet
Skaj dritares së mësuesit në Ibër-Hasaj të Gashit,
Skaj lumit aty ku merr udhë për nën Urën e Bujanit
Gjithandej brigjeve, urave, lumenjve.
--
NDAL SOKOL FALU ME MUA
Shpendi
Sogjetar
Mbi prenë e vet
Përgjon nga hapësira
Plakat
Në dyer të tabaneve
Në Lug të Vrellës
Tellën e Pranverës
Balçinë të Luzhës
Lugun e Vocit
Gjarpër
Tëbanët e Hetës
Të baraslarguara
Nga shpendi sogjetar
Besojnë
Se një ditë tjetër të lume
Do t’u falë
Shpendi fatsjellës
Rrudhat e tyre
Apokaliptike
Palojnë flatrat
Si shpend të butë
Në fytyrat shekullore
Ato bien erë tambël vedrash
Njëqind vite larg
Deri këtu në fund të botës.
--
POEMA E TPLANIT
Tplani
Prej Moknit në Arvejë
Prej Ballfushës në Kryekand
Është metropoli botëror
I bretkosave.
I kam merak
Se ato, në miliarda,
Mos më mardhin
Në gjumin e tyre letargjik
Nën akull.
Pa muzikën e tyre
Nuk vë gjumë në sy
As këtu midis Alpeve të Evropës.
Druaj se mos më mardhin
Rrëshqanorët e bokave
Zhguallorët dhe jozhguallorët
Ata flenë çdo vit nga gjashtë muaj
Duke mos e ditur
Sa i kushton botës së çmendur
Ky gjumë i pafajshëm i tyre.
Druaj se më mardh
Fauna me gëzof në karma,
Prapshtia, shullëre
Druaj se mos më mardhin në shtëpitë e ftohta
Shkretanët, mbrapshtanët,
Gubanët, qurranët,
Zhelanët, breshkanët,
Gjenialët e Tplanit.
--
MOJ E MIRA NË ORTEK TË BORËS
Ajo ishte midis diellit
Dhe ortekut të borës
E bardha.
Dielli ishte midis
Së bardhës
Dhe ortekut të borës.
Orteku i borës
Ishte midis
Diellit
Dhe së bardhës.
Flokëbardhën
Sybardhë
Qerpik-bardhë
As me sy
As me të prekur
Por vetëm se kundërmonte zanë mali
E dallova
E bardha
Tamël deleje
Mjelë në ortek të borës
Isha i zanuari i zanës
O.
--
DRENUSHAT
Ato janë nisur nga natyra për florë
E kanë dalë faunë.
Drenushat dalin
Nga errësira e pyllit
Në dritën e lirishtës
Për ta parë veten
Në pasqyrat e pafundme
Të pikave të vesës
Drenushat frikësohen nga bukuria e tyre
Më shumë se nga egërsia e bishave
Vrapojnë nga drita e lirishtës
Për në errësirën e pyllit
Që ta fshehin bukurinë e tyre
Në pikat e vesës
Ka mbetur pamja e drenushave
Fërfëllojnë drenushat
Dhe dridhet pylli
Prej meje pse ikin drenushat
Unë kam dalë të shfletoj errësirën e pyllit
Dritën e lirishtave
Për të koleksionuar
Lotët e drenushave
Sepse drenushat janë
Më shumë florë se faunë.
--
RETË
Retë e bardha
Do të qajnë për mua
Me lotët e drenushave
Bjeshkët do të dënesin
Me ofshamat e pishnajave.
--
EMIGRANTI
Dalëngadalë
Dalëngadalë
Gjithnjë e më shumë
Emigranti e ndjen
Se kufijtë e Atdheut
Ngushtohen
Ngushtohen
Jo më larg
Se lëkura e trupit
Në të cilën
Emigranti rron.
--
EKZOTIKAT E BARDHA
Ekzotikat e verdha
Ekzotikat e zeza
Kanë hedhur rrënjë
Në anët tona
Kanë pushtuar
Shtretërit e burrave
Tashmë vendin e tyre e kanë zënë
Ekzotikat e bardha.
Dikur të hyje në orbitat e tyre
Ishte si të hyje në oribitat e orteqeve
Të linin pa frymë
Cung në rrah.
Çdo Saharë
Me një frymë
E bleronin.
Tash ato janë ekzotika të bardha
Janë hëna dite
Asnjëherë njëlloj
Herë të plota e herë fragmente
Gjithnjë e më shumë
Dekore të panevojshme
Tani ato
Janë Antarktida
Mardh deri në shndërrim në mermer
Planeti
Burrat e në shtretërit e tyre
Janë të rrallë
Sa eklipset e diellit
Ato mbushin faqet e rubrikave
Ku kërkohen partnerë shtrati
Të fshehura nën shifra, kode, pseudonime
--
EVOKIM
Sapo ka shtyrë tutje lëvozhgën nga ka dalë
Zogu i vogël ka vënë në sy një gjethe të sapoçelur ahu
Vë re se si ujëvarat e Valbonës
Krye Rrogamit të Shalës
Shpërbëhen në shpendni
Të pafundme ylberesh
E ëma
Ia jep një gjethe ahu në sqep
Ta ketë baraspeshë
Për fluturimin e parë.
Në sfond të linjave të tensionit të lartë
Në sfond të teleferikut të minierës
Nga oborri i një shtëpie
Vjen aroma e një buke të valë
Të sapodalë nga çerepi
Zogu mbush kraharorin
Me aromën e bukës
Në prag të fluturimit të parë
--
PYLLI NUK DURON PRISHJE QETËSIE
Pylli duron vetëm fëshfërimën e gjetheve të tij
Dhe shushurimën e lumit që i kalon pranë.
Kacafytjet midis të fortëve e të dobëtëve
Çarjet e pishave nga rrufetë
Rrëzimi i bredhave nga bora
Janë vetëm përjashtime nga rregulli.
Pasi është ngopur me prenë e vet
Gjithkush lëpihet, vetëkënaqet dhe fle
Në folenë e vet, apo shtrofullën e vet
Nëpër degë, zgurliqe, shpella, tunele nëntokësore
Dhe pylli e merr përsëri në dorë situatën.
--
DETET, OQEANET KANË FRIKË SE MOS SHKON LUMI T’I PËRPIJË
Detet
Oqeanet
Për më tepër oqeanet
Kanë frikë
Se mos shkon lumi
T’i përpijë.
Lumi lind
Në trajtën e një pike vese
Që rrëzohet nga një fije bari
Iu shpëton zogjve e insekteve
Që mund ta shuanin etjen me të.
Përfund brushtullave
Përfund zalleve
Lumi merr vrull të çajë shkëmbinjtë
Të arrijë detet dhe oqeanet
Detet
Oqeanet
Tranohen
Tremben
Vërtiten në qiell nga frika
Tmerrohen
Ç’trimërohen
Ikin nga brigjet
Rikthehen në brigje
--
QENTË E KËTYRE ANËVE
Qentë e këtyre anëve
E njohin të zonjën
Por nuk e njohin vetveten
Gjithnjë e më asocialë
Ata bëhen
Kur shohin veten të pasqyruar
Pranë zonjave të tyre
Gjithnjë e më xhelozë
Kur e shohin veten
Në foto shtrati
Me zonjat e tyre.
--
KUJTESA E LUMIT
Lumit i janë dashur shekuj
Për të skulpturuar
Këta zambakë në gurë
Në lartësitë e shkrepave.
Duke gërryer thellë e më thellë luginës
Lumi i është përmbajtur gjithnjë filozofisë
Se lumi nuk e harron shtratin e tij
Por tashmë është tepër vonë
Në skulpturat e lumit
Tashmë sfilon era
Bën pirueta era.
--
PËRKUFIZIM
Nëse harresa
Është proces i domosdoshëm e kujtesës
Atëherë nata
Është proces
I domosdoshëm
I ditës
Me gjuhën e Borhesit
Është i njëjti lumë
Që turbullohet
Për t’u kthjelluar.
--
ASTRONAUTËT
Të shikosh botën
Nga maja e qiellit
Është pak a shumë
Ta shikosh botën
Nga maja e lisit
Nga maja e kodrës
Nga maja e malit
Njeriu shkon më larg
Për të vështruar më gjerë botën
Që ashtu të depërtojë
Më thellë botës.
--
STINË DASMASH NË BERISHË
Prej Berajve
Në Mash dhe në Rushtë
Është stinë dasmash
Në Berishë.
Trungjet e mollëve
Mezi i mbajnë skelat pa u shqyer
Degët e mollëve
Mezi i mbajnë furkëzat pa u thyer.
Si çdo vit
Pemë pa masë ka falë Zoti.
Nga shtëpitë prej druri
Fshehur mes pyllit të pemëve
Në këtë stinë dasmash
Si farat e mollës në frut
Ndihen vekët e çikave
Që bëjnë pajën e nusërisë.
Sekush nga dhëndurët
Dallon zemrën e Nafijes së vet
Nga ritmet e vekëve.
Nga tunelet e pemëtoreve
Dalin një nga një taksitë e nuseve
Me ojme të bardha rrethuar
E flamur të kuq valvitur
Nëpër ajrin e dehur prej erës së mollëve.
Është ujë çikash
Thonë pleqtë.
--
PSE TË MOS
Pse të mos ishte qielli
Një perde e lëshuar
Deri në konturet e tokës.
Pas saj ne të zhdukeshim
Sapo t’iu sillnim mërzitje
Spektatorëve tanë.
Dhe të rishfaqeshim
Vetëm e vetëm
Me kërkesën
Padurueshëm ngulmuese
Të spektatorëve tanë.
--
KOHA E TRIMËRISË SË LEPUJVE
Koha e trimërisë së lepujve vjen kur dimri është në pikën e Marazit të Madh, kur bora shkon deri në krevetët e shtëpive deri në çatitë e plemeve mbi çarranikët e bulmetit koshat e drithit bunarët kur në fytyrë të tokës sundon e bardha absolute kur natyra është nën uniformën e kristaleve të borës deri tw sytë dhe qerpikët e saj kur hëna e plotë pingul në kupë të qiellit nuk lejon asnjë trup të natyrës të lëshojë hije kur zogjtë fshihen në puplat e tyre kur qentë bëhen kutullaç në koliba kur frymët e njerëzve vënë një gisht akull në xhama kur edhe ëndrrat kanë frikë të gjejnë gjumin e njerëzve në shtëpia e të gjësë së gjallë në ahure e pleme kur egërsirat struken në gëzofët e tyre nëpër strofulla kur era nuk guxon të prishë paktin e heshtjes dhe hapësira nën hënën llamburitëse po të të shpëtojë nga dora thërrmohet në thërrmoja e spirra të pafundme e të binte në borën llamburitëse atëherë vjen koha e trimërisë së çartur të lepujve të cilët në kohë jo trimërie kanë frikë edhe nga hija e tyre ata dalin nëpër cipën e hollë të krijuar sipër borës së ngrirë dhe mësyjnë pemët e reja në oborre nëpër pemëtore në grupe në çifte në tufa dhe fillojnë e brejnë lëvoret e njoma të fidanëve brejnë filizat njëvjeçarë të pemëve pastaj i lëshojnë në mënyrë sfidante kakërdhitë në rrëhe të oborreve në pragje të shtëpive mbi çati të plemeve kur dielli ia merr hënës kur hëna nis të lëbardhet si sy me shkëlli si sy me katarakt lepujt trima rikthehen në strofullat e tyre dhe ia këpusin kokrrës së gjumit të ngopur me lëvore të njoma pemësh dhe të ngopur me kënaqësinë e sfidës që ua kanë bërë njerëzve koha trimërisë së lepujve është koha e trimërisë së vdekur është koha kur pulsi i gjallë i trimërive nuk ndihet kurrkund në fytyrë të tokës. Atëherë lepujt haçkabanët e kohëve të tjera gjejnë kohën për të bërë sfidë ndaj gjithë trimërive zulmave bëmave të të tjerëve a po je trim kur trimërohen lepujt lind pyetja në shtëpitë e lyera me porcelan bore pranë vatrave, ku shpuza është bërë kallkan, ku gacat janë bërë thëngjij të frikshëm njerëzit hapin portat dhe shikojnë pemët e lëvoruara pemët që në pranverë nuk do të kenë më as gjethe, as lule as fruta dhe i mallkojnë lepujt, të cilëve atje në kokërr të gjumit iu bëhen shëndet mallkimet e dala prej së kopurit së plasuri të zemrave. Njerëzit mbyllin dyert dhe ngjeshën pranë njëri tjetrit, duke e ditur se nata e mbrëmshme ia lënë vendin natës së sotme dhe ata nuk mund të bëjnë asgjë për të ndalur trimërinë e lepujve të cilët në pikë të natës prapë do të fshijnë sytë në kulm të kënaqjes dhe do të vërshojnë drejt pemëtoreve e do të brejnë lëvoret që kanë mbetur e do të hidhen, duke ua lënë njerëzve për të nesërmen gjurmët përpikmërisht të çapërpikura simetrikisht të asimetruara mbi cipën e borës mbi cipën vajzërore të paprekshmërisë së borës dhe kakërdhitë në pragjet e shtëpive nën strehët në rrëhet në lëmenjtë ky është kijameti i kohës koha e kijametit e trimërisë së tërbuar të lepujve O Zot
--
POEZI KU TË GJITHË EMRAT, MBIEMRAT, FOLJET, PËREMRAT, NYJAT KËRKOHEN NË SHUMËS
Ashtu
Ne i zhdukëm të gjitha faunat
D.m.th
Faunat e pyjeve, faunat e ujërave,
Faunat katërkëmbëshe, rrëshqanorët,
Fluturuesit, notuesit, amfibët,
Mishngrënësit, barngrënësit
Ne
Ato
I zhdukëm.
Atëherë
Lindën pikëpyetjet
Me cilët do t’i zëvendësonim faunat
Pasi natyrat nuk mund të mbijetojnë
Pa ekuilibret natyrore
Natyrisht
Ne do t’i zëvendësonim faunat.
Nëpër ndërrime të kohëve
S’ishte çudi
Na hipnin në kokat instinktet
Për të ulëritur
Për të çarë stërvinat kënetave
Sytë na skuqeshin
Si të qenve, si të ujqërve
Nëpërmjet qafave
Kokat bashkë me vrimat e tyre
Na tërhiqeshin brenda zgoreve
Si të breshkave.
Na hipnin në koka dëshirat
Për të pasur pyje
Ku të fshiheshim
Dhe t’ua jepnim ulërimave
Me të gjitha barqet e të gjithë kraharorët
Gjer në kupat e qiejve
Meqë nuk kishim pyje
Zhyteshim në moçalet
Dhe herë pas here dilnim
Krejt të verdhë
Prej lëmashqeve të qelbura.
--
E SHITUARA E NATËS
Nga terri pus
Ra një ujk dhe çukërmimi
Në torishtën e deleve.
Jo ulërima e sharovit
Krisma e thatë e pushkës së bariut
E trembi ujkun
Dhe ai la vetëm duhamën e fytit
Dhe gacat e syve të ballit
Në sytë e një deleje
Të bardhë si qumështi.
Përkrye gardhit
Turr mbas ujkut
Shtegut pa shteg
Ngarendi delja
As pyll as terr
Nuk i panë sytë
Veç atij ujku
Që ikte më shpejt se plumbi
I hutës së bariut.
As frymë në shpirt
As të pame në sytë
Veç atë duhamë të fytit
Ato gaca të syve të ujkut
I kishin mbetur në botë asaj deleje.
Në fund të territ pus
Atje ku shkrepnin pyjet në dritë qumështi
Atje ku shuheshin në ditë yjet
Dhe humnerat rrafshiteshin nga mjegullat shterrzane
Shtangu atë ditë e sot delja
Dhe asgjë tjetër s’dëgjohet më
Veç trokitja e zemrës së saj
Në kraharor të ujkut
Që e përpiu veten.
--
LINDJA E HËNËS NË PYLL
Sa shkrepi nata
Nën futën e saj zi të reve
Unë kisha rrugë për larg
Në çdo hap merrja në thua në vetëtimat
Bubullimat më shkonin përpjetë shtatit
Pylli si foshnjë e lebetitur
Më dridhej para syve
Mbaruan retë së shtrydhuri
Sipër fletëve të pyllit
Në horizontin si një pikë loti
Pylli lindi hënën e vet të përnatshme
Një erë te vona në mua
E shkundi shiun e fletëve të pyllit
Fauna gjitarë e shkundi në mua gëzofin duke ikur në jerm
Shpendët nëpër gjumë e shkundën në mua shiun e flatrave
Deri lakuriqët, minjtë dhe urithët
Rrëshqanorët i shkundën korracat
Në mua e shkundën shiun e natës.
Unë isha i vetmi që e pashë
Lindjen e hënës në pyll.
Ishte një natë gjumërëndë.
Asnjë shpirt faune
Asnjë dritare shtëpie
Nuk çeli sy për të parë
Ritualin e përnatshëm
Të lindjes së hënës në pyll
Unë isha i vetmi poet
Që dëshmoja lindjen e hënës
Unë kisha rrugë për larg në pyll
Futën e natës kisha në trup veshur.
--
PA
Dasmat bëjini pa mua
Unë kurrë s’kam qenë
Dasmori juaj kam qenë
Kam qenë udhëtari që më ka zënë udha
Në dasmat tuaja.
Vdekjet bëjini pa mua
Mos i vononi mbi dhè
Ata që shkojnë këso bote
Unë kurrë s’kam qenë
Përmortësi juaj. Kam qenë
Udhëtar që më ka zënë udha
Në mortjet tuaja.
Kam qenë udhëtar që s’kam pasur prehje
Sipër tyre duke shkuar
Kreshtat dhe luginat
I kam bërë lavra-lavra
Duke udhëtuar
Lavra lavra ma kanë bërë ballin
Mendimet e udhëve.
Askujt
Sytë nga dera
Të mos i mbeten për mua.
--
MBI MALE
Jemi bimë shpirti
E maleve
Kur shkojmë mbi male
Lumenj na vijnë
Deri te qerpikët
Pyjet na zbresin
Deri te qerpikët
Pyjet
Janë qerpikët tanë
Me gjelbërim të
Përjetshëm
Lumenjtë
Janë sytë tanë
Që mbajnë në fund të tyre
Qiellin
--
SAGA E KALLUKANXHËS
Në kohë të Kallukanxhës
Mjegullat s’të lënë të shohësh
As gishtin që të futet në sy.
Nga rudinat
Ndihen vetëm përçakët e barit
Që qajnë nëpër erë.
Shpendët i anulojnë fluturimet
Rrinë me flatrat ngjitur pas trupit
Dhe kanë uri e etje
Për qiellin që kishin pasur
Bishat që i zë në rrugë Kallukanxha
Nuk i gjejnë kurrë shtrofullat e tyre.
Ne i marrim të imtat dhe gjedhet
E i çojmë nëpër ashta
Ku Kallukanxha nuk arrin kurrë
Përmes gjetheve hermetikisht të kapura dorë për dorë
Delet hanë tërfojë rrotull drurëve
Lopët kampula të ashtave
Ne kullotim dritën
Që kullon e kaltër
Mes kolonave të drurëve
Pastaj vjen nata
Dhe ne e marrim përdore veten
Dhe e çojmë në atë pak dritë
Që ka mbetur në një kajz pishe
Diku në fund të shpirtit tonë.
--
ART NAIV
Herët në jetën time
Para moshës së shkollës
Para moshës së librave
Para moshës së artit racional
Duke luajtur me mellë të zezë
Me mellë të kaltër, me mellë të verdhë
Unë kam krijuar njerëz prej melle
Mbrëmjeve e kam ndërprerë lojën e i kam lënë skulpturat e mia vetëm.
Të nesërmeve nuk i kam gjetur më skulpturat e mia.
Kam menduar
Se deri në vazhdimin e lojës
Skulpturat janë plasaritur nga vapa
Janë zhdukur nga shiu
Pa dashur t’ia di për fatin e krijesave të mia
Me të njëjtin zell loje
Kam vazhduar artin tim të skulpturës
Ua kam hequr me duart e mia
Mellën e tepërt ku ishin ndryrë
Krijesave të mia
Të cilat kanë pësuar të njëjtin fat
Ndoshta në duart e erës, të ujërave dhe të avujve.
Tevonave
Njerëz me tiparet e skulpturave të mia
Ndoshta të tërbuar nga harresa ime totale ndaj tyre
Shpesh e më shpesh më janë vërsulur me hakmarrje
Ata kanë bërë gjithçka
Që unë në një pikë të caktuar të jetës sime
Të kujtohem për krijesat e mia
Për tiparet e papërfunduara
Për tiparet e reduktuara
Për tiparet e ekzagjeruara
Prej melle
Që i kishin pasur ata
Kur s’kishin qenë asgjë tjetër
Veçse skulpturat e mia prej melle.
Pasi iu kanë mbijetuar plasaritjeve prej vape
Pasi iu kanë mbijetuar thërrmimeve prej ere
Pasi i kanë mbijetuar shuarjes prej shiut
Njerëzit prej melle
Kanë bërë gjithfarë karrierash
Për të pasur një ditë, një minutë, një sekondë të vetme
Fatin tim në duart e tyre.
Por nëse fati im s’ka rënë asnjëherë në duart e tyre
Ata së paku kanë bërë që të kujtohem
Se ata janë të njëjtit njerëz prej melle
Të cilët edhe nëse s’kanë lënë të zezë pa e bërë në këtë botë
Nuk kanë ndryshuar dot asgjë
Në asimetrinë e pandreqshme
Të artit tim naiv
Që i krijoi
Në atë moshën time
Që përkon me moshën e pafajshme
Të çdo njeriu në botë.
I kisha lënë pa tiparin e të menduarit
Hajt nesër kisha menduar me vete.
--
UMBERTO EKOS
Njerëzimit me një Zot të vetëm
Për shumë shekuj
Me të drejtë
I është ndaluar
E qeshura.
Sepse njerëzimi
Ende ka qenë tepër i pa përkryer
I dobët
Për të përballuar
Të qeshurën.
Përderisa ende
Shumëkush
E quan majmunin njeri të përkryer
Vetëm pse e zotëron të qeshurën.
Njeriun
E dallon nga majmuni
E qara
Dhe jo e qeshura.
Këtë e ka harruar
Emri i Trëndafilit.
--
AKAPELLO E UJQËRVE TË FËMIJËRISË SIME
Tani që s’ka më as pyje as shqerra,
S’ka më as ujqër-
Ndaj na duhet të hallisemi me ujqërit e fëmijërisë sonë.
Trishtimin dhe vetminë për herë të parë ata na e mësuan
Kur ulëronin a kapello anës së maleve
Dhe gjithçka poshtë këmbëve të tyre
Shndërrohej në hon kumbues
Instrument aerofon
Për zërin e tyre
Dhe hëna si gjethe e plakur
Dridhej prej thirrjes së tyre.
Bishat ulërinin sa u mbante koka
Trishtoheshim ne të vegjlit që pelenat na tereshin në gardh
Trishtoheshin shqerrat në torishtat buzë arave
Dhe përrallat për ujqër dhe qengja që u turbullojnë ujin ujqërve
Na tingëllonin një absurd.
Tani që s’ka më as pyje, aq shqerra,
S’ka më as ujqër.
Dhe mua më vjen keq për ata që lindën vonë
Dhe ëmbëlsinë e muzikës e mësuan nga radiot, televizorët,
Nga orkestra me instrumentistë, dirigjentë të shkolluar.
Më vjen keq-
Ata muzikën s’kanë për ta shijuar kurrë.
Sepse ata s’e kanë dëgjuar kurrë a kapellon e ujqërve
Që i shndërronte në instrument ujërat, drurët dhe gurët.
Ata s’e kanë provuar si ne
Të riprodhojnë menjëherë pas dëgjimit
Javë e muaj e vite nga shpirti
A kapellon e ujqërve.
Ata që lindën vonë
Pagjumësinë ndoshta do ta mësojnë nga zënkat banale të prindërve
Ne pagjumësinë e mësuam
Nga brenga pa shpjegim
E a kapellos së ujqërve të fëmijërisë sonë.
--
ALUSHANI, BALUSHANI, KËMBKANJUSHA, QAFËQURANI DHE TË TJERËT
Alushani kopilani bukë të thekur djathë prej stani sipër fotos
Së një nudoje ka shtruar, han, pshurret e përjarget Alushani
Bën thërrime, stërblak vendin por s’i mbledh me dorë virani
E shtrin gjuhën sipër nudos, mbledh thërrimet edhe dromcat.
Jashtë bumbllon e fryn murlani, dridhen pamjet e krejt botës
Bien muret si bukëvale mbas mbarimit të luftë-ftohtës
Borë në degë, akull në xham, bukë e thekur në shporet
Klaudia Shiferin, Sharon Stonin i lëpin Lushi mbi gazetë.
Balushani më poet, më kopuk dhe më alush se Alushani
Sipas ngjyrës që gjatë seksit marrin zhaba me zhabanin
Tek përfenden, tek përçiten, tek përcillen dhe përcallen,
Metaforat herë të gjelbra, herë azure, herë të bruzta i vërdallen.
E mëlmen hori kafjallin në shullë të Naomi Kempbellit,
Siç i thosh gjyshja në përralla, me bukë hini e mish mini,
Dhe balluket jele-jele si të mëzit të Eseninit
I tranohen midis ballit, për pllejmejtse i pëlcet cipa e dellit.
Dimër, verë, pranverë e vjeshtë ndërrohen, rihen, përtërihen prapa xhamit
Sipas ritmeve të bretkut mbi bretkosën dhe të breshkës mbi breshkanin
Sipas ritmeve khë e khë – e khë e khë të Zeqirit mbi Shkurtanin
Në moçalet kolkoziane, në ligatat torfiane të Fundtplanit.
Këmbkanjusha pi duhan, shkruan artikuj, kruan atë sendin,
Vithearushës, thonë, balusha s’ia lë çarën kurrkund shtrigës,
Nuk lë sensacion pa mbledhur në azhanset e Ilir Zhillës
Ua vërvit rivaleve që në fushë të Balushanit ia zënë vendin.
Një kafshë bukë mësyn, e merr vrik në gazetë të Alës,
Ja shikon gjuhën e bukur si iu bie rreth viseve të Madonës
Gjuhë rozë, pak e kaltër, e verenikur si e lopëve të Lorkës,
Këmbëkanjusha sy për sy e tradhton Balën me Alën.
S’ka si Ala, s’ka si Bala, s’ka si Zala, Tala, Mala,
As këndej, as andej Murit të Berlinit, paj qe besa, s’i ka kush
O Alë he Alush, o Balë he Balush, o Zalush, Talush, Malush,
Iu çon shëndete Dull Lugati, iu bën të fala:
Demokracia s’është vetëm ha e pi e rri e .i – e .i – ëhë,
Demokracia ka fut-mbrapje, ka ndërskamca, ka skërbishta,
Këmbëkanjusha, fund vetes ka dy bira, në formë V-je merr dy gishta,
Pikëçuditje marrin tjerët (!), marrin të mjerët veç nga një.
Qafë-qurani nëpër birën poshtë trupit e përdredh qafën si kulpër
E nxjerr kryet prapë mbi supe për t’i thënë bota qafëshkurtër
S’i dëgjon fjalët e popullit mjerë qafë-shkurtëri e lumë qafëgjati
Kozmopolit më shumë se tjerët paska qenë ky krahthati.
Hajt i shkreti, ka një zor, shtiret si me qenë verior
Lucatet e lucitet, mbythet, karambythet e belbon
Qafë-quran, je haçkaban, s’je Alushan as Balushan
Këmbkanjusha ty të tha ik andej, ti more Tan.
Qafë-quran ti ke veç zuzë, Këmbëkanjusha ka edhe fuzë,
Fytit të oxhakut tullug fuza i nxjerr flakë e shpuzë,
Je qyqan, vreman, shkulan, belban, shtremban, katran i zi,
Ta dish mirë, tha Balushani, bën partia edhe pa ty.
--
ANTIBIBIBLIKE
Pasardhëset e Evës
Janë bimë hijedashëse.
E para e tyre
Përvojën e parë e mori nga pema e mollës
E cila u vesh me gjethe në pranverë.
Gjarpri apo gjarpërushja
Kishte pjesën e vet në hije sikurse vetë Eva
Por nuk kishte pjesë
Në krimin biblik.
--
PËRROI
Ai rend gjithnjë drejt burimit të vet
Duke i ikur lumit dhe detit.
Rërën e ka prej syve të zogjve
Që u plasën
Nga mallkimi i foleve.
Merret vesh me Djallin për hesap të Zotit!
Vetëm ndonjëherë
Kur aty mbyten kopila
Ai i bën përrua lumin dhe detin.
Lëmashku u mbetet brigjeve
Si gëzof zhapinjsh.
Merret vesh me Djallin për hir të Zotit!
--
GJARPËRI I BOKAVE
Krojeve
U ka fluturuar trupi
Dhe u ka mbetur shpirti
Etjen time e shuaj
Veç me helmin tim
--
FAUNË TIRANASE
Gjoja metropoli, keshe metropoli, kinse metropoli
Për të dalë prej kënetës së origjinës së vet
Statujave të lavdisë i varen bretkosat zhabat
Lëmashku i qelbët i varet fasadave
Dikastereve, tregtoreve, diskove
Duke dalë që andej
Krokodilë me dhëmbë të krimbur, krokodilë me dhëmbë të prishur
Kërkojnë elektoratin e humbur kioskave
Krokodilëve iu merret goja, krokodilë të shkretën
Nuk e thonë dot fjalën kooperativë
Krokodilët natën bëjnë derzhurn sipër piedestaleve boshe
Krokodilët ditën i pëgërin piedestalet boshe
Krokodilët natën nusërojnë sipër piedestaleve boshe
Krokodilët ditën mallkojnë piedestalet boshe
Krokodilëve u merret goja
Krokodilëve u merret goja
Kur kërcënojnë përmes dhëmbëve të gërryer
Krimbat kur gjallërohen kur fërshëllejnë
Metropoli gjoja, metropoli keshe, metropoli kinse
Bën t’i vidhet kënetës së vet të origjinës
Në fund të kënetës, në llum të kënetës
Ai ka ëndërruar grataçela qerpiçi
Metropoli, metropoli, metropoli,
Gjoja, keshe, kinse
Zot bëje ëndërr kënetën
Ndërsa këneta i han vithet e rëna
Zot bëje ëndërr kënetën.
Lapraka, Shkoza, Brraka, Jalliasi
Imitojnë Harlemin, Bronxin, Manahatanin
Ëndërrojnë gjithsesi, gjithsesi kontinentin.
Bën të dalë e s’del dot nga Gropa e Ajdinit
Gjoja, keshe, kinse
Metropoli, metropoli, metropoli.
Metropoli i bie fyellit të vet vetëm në një vrimë
Ha në atë vrimë,
Pi në atë vrimë
Qet nevojën e hollë dhe nevojën e trashë
Nëpër atë vrimë
Përjeton orgazmën
Riprodhon vetveten
Nëpër atë vrimë
Ashtu metropoli i bie fyellit vetëm në një vrimë
Metropoli Ronxho
Metropoli Bonxho
Metropoli Ronxho Bonxho
Acidi klorhidrik
Kundërmon në fasadat e ndërtesave
Të firmave, të selive të partive,
Redaksive të gazetave
Nga mëngët e kamishave, të pantallonave
Të deputetëve, ministrave.
Me sytë e zgurdulluar
Njëra palë ia lëpin tjetrës
Acidin klorhidrik
Pastaj kthehen
Dhe lëpijnë vetveten
Deri në amortizim të skajm
Minjtë ndërzehen me macet
Macet ndërzehen me qentë
Qentë e rrugëve
Me qentë elitarë të vilave
Strebat e djathit me strebat e qumështit
Ndërzehen të majtët
Me të djathtët
Ish të burgosurit dhe të përndjekurit
Me ish-burgosësit dhe ish-përndjekësit
Pozitarët me opozitarët
Shkrimtarët realsocë me postrealsocët
Lypsarët me milionierët
Fondamentalistët me liberalët
Orientalët me oskidentalët
Ballistët me komunistët
Avionët supersonikë me zisët dhe me zilet e moçëm
Bensat me xinfutë
Karrocat me fiatet
Minipantollonat me maksifundet
Minifundet me maksipantollonat
Të kultivuarit me të pakultivuarit
Kryqat orientalë me kryqat perëndimorë
Metropoli bie
Erë mbathje të palara
Bie erë qyteti konviktorësh
Provinicialesh të shputuara
Njëzet herë në ditë
Për të grumbulluar shumën
E bursës mujore.
Fosfori i syve të maceve
Bie në acidin klorhidrik
Të rënë nga vegët
E bushtrave.
Ti ishe i vetmi kinsemetropol ateist në botë
Megjithatë
Emrat e objekteve të tua
Ishin tabu
Gjoja metropoli
Keshe metropoli
Kinse metropoli
Përpiqet t’i nxjerrë veshët mes plehut
Të kapë tinguj
Bretkosash dhe bretkësh
Të lashtësisë së vet moçalore.
--
KURRË MË NË TROJË
(Lekë Paridi)
Ju betohem si dardan
Në nderin e Lekë Paridit.
Kurrë më nuk do të shkoj në Trojë
Sepse tok me Helenën
Tashmë udhëtoj kudo nëpër botë.
Atë ditë, pikërisht atë ditë që unë do të shkoja në Trojë
U mblodh me urgjencë, jashtë sesionit parlamenti trojan të vendoste
Që unë të mos kthehem kurrë më në Trojë
Që mua të më përzënë përfundimisht
Nga Troja
Për këtë kanë votuar njëzëri
Deputetët trojanë
Pikthi dhe Qokthi, Doku dhe Shtogu,
Poli Nord dhe Poli Sud,
Lajthia dhe Kajsia dhe Qershia,
Bjeshka dhe Breshka, Oktapodi dhe Gaforja,
Iriqi, Besniku, Shkrepi dhe Lisi.
Madje edhe vetë Kali i Trojës.
Po atë ditë ata kanë vendosur
T’iu sajojnë helenëve një Helenë tjetër
Me të cilën të ngrysë pleqërinë
Menelau i gjorë.
Ndërsa unë isha në Smirnë tok me Helenën
Për t’i rrëfyer Homerit ngjarjen e vërtetë
Mirëpo Homeri parapëlqeu më mirë të gënjejë
Sesa të mos pushojë kurrë sherri
Mes trojanëve dhe grekëve.
Që atëherë unë s’kam shkuar më në Trojë
Ndonëse së toku me Helenën
Sipër airbusëve kemi shkuar
Në Smirna, në Kostadinopojë,
Në Atenë, Spartë, Aleksandria,
Në Luksor, Asean, Persi,
Në Moskë, Pekin.
Në botën e re postkolumbiane
Nëpër Sheratonët dhe Hiltonët
Por në Trojë…
Kurrë më s’kam për të shkuar në Trojë,
Sepse atje trojanët me rrasat e muranave nëpër kraharorë
Vazhdojnë të pinë për fitoren me helenët
Në Iliri
Në Mesopotami
Në Indi
Në aeroporte kemi parë
Bukuroshet kolkolziane të Lindjes
Që shkonin t’i shkrinin gjakun Perëndimit
Ku sapo kishte mbaruar Lufta e Ftohtë
Ndërsa Helena e sajuar prej trojanëve
Edhe në atë botë
Përdhunisht vazhdon të bëjë dashuri
Me Menelaun.
Ju betohem për këtë si dardan
Për nderin e Lekë Paridit.
--
RRUGA NË PYLL
RRUGA QË KA HUMBUR NË PYLL
RRUGA QË U KA HUMBUR NJERËZVE NË PYLL
Është fshehur
Nën palat e gjetheve të ahave
Nën myshqet e trungjeve
Nën gëzofët e arinjve
Është bërë hermetike
Si ëndrrat e letargjikëve
Është bërë e pakapshme
Si jermi i zogjve
Rruga në pyll
Ka humbur
Si fëmijët
Në lojën symbyllazi
E pafajshme
Si fëmijët.
--
VALBONA DHE ALPET
Nuk janë ujërat e saj
Nga ato ujëra
Që marrin trajtën
E enës së vet.
Valbona
Ua ka dhënë trajtën që ka dashur
Këtyre Alpeve
Dhe Alpet
Janë ato ujëra
Që kanë marrë
Trajtën e enës së vet
Valbonës.
--
MË PËLQEN TË DËGJOJ HESHTJEN E PYLLIT
Më pëlqen të dëgjoj heshtjen e pyllit
Të nënvizuar prej lumit
Më pëlqen të dëgjoj heshtjen e blertë të pyllit
Të nënvizuar kaltër prej lumit
Më pëlqen të dëgjoj heshtjen e zhurmshme të pyllit
Të nënvizuar bujshëm prej lumit.
--
AH GJON I GJERGJIT TË GJONIT
Ah Gjon
I Gjergjit të Gjonit
Kulmit të detit
Kulmit të tokës
Qiellin
Rrashtës së kokës
Dheun
Të plasur syve
Lotin
Të ngjeshur yjve
Njërrokësh
I rrokur rrufeje
Rrosh
Me ne je
Gjon pas Gjergji e Gjergj pas Gjoni
--
ERA NË PYLL
Midis humusit
Myshqeve
Bie në letargji
Mjafton një stekë pishe
T’i shpëtojë ketrit
Që ajo të zgjohet
Dhe pylli të valëvitet
Si xhubletë në qiell
--
MARATONË
Të parët
Arritën në breg të lumit
Shelgjet.
Pas tyre në rresht ishin mështeknat
Lajthitë, panjat, ahët
Të fundmet
Mbetën pishat.
Ato i mbajti për vete kaltërsia qiellore
Duke ua krehur halat
Duke ua larë trungjet
Me ajër të hollë
Të kthjellët.
Shelgjet panë në pasqyrë të lumit
Pishat në gjirin e qiellit
Sipër gurëve të bardhë të bregut
Shelgjet
Shpërthyen në lot.
--
FJALË TË GJETURA NË FERRA
Fjalë të gjetura në ferra
Kur ushkurët i kishin hapur sipër
Dhe shpinën
Ia kishin kthyer botës.
---
QYTETI PA POETË
Njerëzit
Në njëshkolona milingonash
Ndjekin njëri tjetrin
Duke i marrë erë
Sekush hedh hapin
Në vendin bosh që lë
Hapi i tjetrit
Në një ritual
Pa fillim dhe pa fund
SKËNDER BUÇPAPAJ