KUR TIRONSIT LUFTONIN ÇETNIKËT NË PRIZREN

Agim POPOCI

Nga fundi i luftës së dytë botërore qenia shqiptare ishte më e rrezikuar se kurrë nga sllavët, si ata të vveshur nën petkun partizan ashtu edhe bandat çetnike që për shumë pak ditë do të shndërrohen në forcat partizane të Titos

Qershori i vitit 1944 në Prizren, që për ironi të fatit shqiptar do të përsëritet në Qershorin e vitit 1999, do të ketë një epilog të ngjashëm, me ndryshimin e vetëm se në vitin 1944 çlirimtarë do të jenë të rinjtë e Tiranës. Gjithçka tjetër do të përsëritet, shqiptarët e Prizrenit që të lumtur do ti presin çlirimtarët me lule, rrugët e mbushura me të rinjë dhe të reja, dhe djem Tirone përkatësisht Gjermanie në përbërje të KFOR-it që do ti dhurojnë një jetë të re pa çetnikë nëpër këmbë.
Ndërkohë në Kosovën lindore që në popull njihet si Lugina e Preshevës, Medvegjë, Preshevë dhe Bujanoc, për fat të keq, ishte dhe është një realitet i ndryshëm. Derisa në Prizren dhe Kosovë, padrejtësia që iu bë shqiptarëve me sundimin komunist u “korrigjua” përfundimisht në vitin 1999, në Luginë, rreziku që parashikohej në shattorin e vitit 1944 nga shqiptarët, dhe që rezultoi i drejtë, vazhdojnë ta mbajë të nënshtruar këtë popull. Partizanët çlirimtarë nën petkun çetnik, që kurrë nga shqiptarët e kësaj ane nuk u konsideruan si çlirimtar, arritën të shuajnë një rezistencë të fortë shqiptare për të vendosur një diktaturë serbe që për fatin e keq shqiptar vazhdon edhe sot; dhe për ironi të fatit, parrullat shqiptare që dominonin në Shtatorit e vitit 1944 vlejnë edhe sot, dhe janë e vetmja zgjidhje për Luginën: “Nuk e duam Sllavin; Nuk e duam shkavin; Nuk e duam Rusin; Komunistët janë pa fe; Duam larinë; Duam Shqipërinë…Rroftë Shqipëria!”

Apotheoza e vëllazëris shqiptare

Djelmënija Nacjonaliste Vullnetare e Kryeqytetit pritet me lot gëzim nga Populli Kosovar

PRIZEREND, Qershuer.
Asht krejt e pamundur që nji pendë njerzore t’a përshkruej, sado zbetas, harenë e pamasë, gëzimin e pakufi skenat e mallëngjyeshme t’emosjonit që karakterizojshin sot arritjen në Prizrend, në Kryevendin shpirtnuer të Kosovës Shqiptare, të vullnetarve, të Shqipërisë së vjetër, të cilët, n’emër të tanë djelmënisë nacjonaliste shqiptare erdhën sot kërtu për të tregue, jo vetëm në formë simbolike, se krejt mbanë populli shqiptar ndihet thellësisht solidar me popullin e viseve të lirume për mbrojtjen, deri në vdekje, të kufijve të padhunueshëm të Shqipnisë Ethnike.
Kemi pa sot, gjatë manifestimeve të vetvetishme të popullit kosovar, skena aq të mallëngjyshme, kemi pa gra burra, të rij e të reja, pleq e plaka, tue derdhun lot gëzimi kah shifshin djelmoshat e Shqipnisë t’ashtu quejtun “ e vjetër”, që, me pushkë në krah e me flakë në zemër, kishin ardhë në kosovë për të luftue bashkë me vllaznit e tyre kosovarë për mbrojtjen e kufijëve të shejtë t’onë.
Randësinë nuk e kishte numrin e këtyne luftëtarëve vullnetarë sa gjesti i tyne, sa shprehja e solidarësisë që në këtë rasë tregon gjithë populli shqiptar për vllaznit kosovarë dhe për çashtjen kombëtare ma kryesore të ditëve të sotshme të vështira, çeshtje që përmblidhet në dy fjalë të vetme: “Shqipni Ethnike”.
E kosovari e ka kuptue dhe e ka çmue randësinë e këtij gjesti simbolik dhe, me enthuaziazëm të papërshkrueshme, me gaz e lot të bashkuem, i ka ba sot vullnetarve t’ardhun nga Tirana dhe nga Shkodra nji pritje aqë të përzemerta dhe vllaznore, sa nuk ka, si thamë më sipër, pendë njerzore sado të stërvitun që t’a përshkruaj.
E le t’a dijë e le t’a shofë armiku shekulluer I racës shqiptare se në mbrojtjen e Kosovës Kreshnike, do të gjejë përpara kundra veprimeve të pabesë dhe barabare të tija, të ngrehun si një murë graniti, jo vetëm parzmat e njiqind mijë burraveqë, në çdo orë e në çdo çast, mund ti paravenë Kosova dhe Dibra, por edhe të gjithë aqë burrave trima të gjitha viseve tjera të shqipnisë, të cilët, me dërgimin e grupit të parë të vullnetarëve, këtë dishmuen.
Sot qyteti I Prizrendit gëdhin krejt I stolisur me flamurë kombëtarë dhe, ndërsa tregu po mbyllej me shpejti porsa arrijti lajmi I arritjes s’afërme të vullnetarëve, turma-turma populli po derdhej nëpër rrugë deri jashta qytetit për ti ba vllaznëve të tij t’ardhun nga të gjitha viset e shqipërisë nji pritje plot enthuziasëm.
Te ura jasht qytetit, në rrugën Kukës-Prizrend, vargu I automjeteve që siellshin vullnetarët arrijti n’orën 10 të mëngjesit. Këtu vullnetarët, mbassi u përshëndetën prej përfaqësisë së Rinisë Kosovare, u radhitën në formacion ushtarak e, në mes të brohoritjeve dhe duertrokitjeve frenetike të popullit, marsuen drejt qytetit, me flamur kombëtar në krye tue këndue me enthuziazëm hyman kombëtraë.
Në të hyeme të qytetit vullnetarët trima u përshëndetën nga auktoritetet  e vendit ndërsa nxansit e nxanset e shkollavet u hjedhshin lule tue brohoritun e tue këndue kangë atdhetare
Mbas fjalimit të mbajtun në kët vend nga Inspektori I Arsinit, u formue kortezhi me në krye auktoritetet e vendit, midis të cilave dalloheshin, Prefekti, Kryetari I Bashkisë, Komandanti I Regjimentit Kosova dhe auktoritetet e tjera civile dhe ushtarake. Ndjekeshin nxansat dhe nxënset e shkollave grupe të rinjsh dhe grupi I vullnetarëve, I komanduem nga Z.Dr. Seit Kazazi.
Kortezhi, tue kandue kangë atdhetare dhe I brohoritun  me nzetësi nga turma e popullit, arritji në sheshin Skënderbe, ku kishin dalë me e pritun Kryetari I komitetit Qendruer të Lidhjes së Dytë të Prizrendit, bashkë me Antarët e Komitetit.
Mbassi u radhitën anëve të sheshit nxanësit, vullnetarë dhe populli, mori fjalën Kryetari I komitetit Qëndruer atdhetari dhe irredentisti njohtun Z. Bedri Pejani I cili naltësoi gjestin kuptimplotë të vullnetarëve nacjonalista dhe theksoi vullnetin e papërkulshëm të hjithë popullit shqiptar me I mprojtun deri në vdekje kufijt e shejta t’Adheut shqiptar. Mbas tij mori fjalën Z. Tafil Boletini, Antar’ I Komitetit, tu ngulmue mbi solidaritetin vllaznor që I bashkon sot  të gjithë shqiptarët në luftën për mprojtjen e Atdheut.
Fjalimeve të Krenëve kosovarë u përgjegjën Komandanti I vullnetarve dhe një vullnetar tiranas, të cilët dënuen imperjalizmin allav që nën trajën e komunizmit, do të venë nënzhgjedhë të vet përsëri viset e shlirume dhe vuen në dukje enthuziasmin me të cilin e gjithë rinija nacijonaliste e Shqipnisë së Mesme dhe e Shqipnisë së jugut, e priti kushtrimin për luftë e shejtë kombëtare të këtyne ditëve në krahinën e Pejës tue shtue se djelmoshat shqiptarë vrapojnë me mija e mijanë qendrat e rregjistrimit, në cdo qytet, dhe presin me padurim rastin fatlum që të derdheshin gjakun për realizimin dhe për forcimin e Shqipnisë Ethnike.
Ma në fund, nji vajzë shkolle deklaroi në mes të enthuziazmit të përgjithshëm një vjershë të bukur atdhetare mbi Kosovën dhe mbi bashkimin e të gjithë shqiptarve.
Fjalimet, që shpesh u ndërprenë nga duartrokitjet dhe brohoritjet e zjarrta, banë të lotojnë jo pak vetë nga turma prej gëzimit e mallëngjimit.
Në mbarim të manifestimit sat ë vetvetishëm aq edhe enthusiast, turma u shpërnda ndërsa grupi I vullnetarëve ndjekun mbas pak kohe prej authoriteteve, u drejtue kah çentrali I elektrikut, ku, nën hije të rrapave, në nji bregore në buzë të lumit, u shtrue nji drekë ushtarake në të cilën merrshin pjesë edhe auktoritetet.
Gjatë drekës, nji grup I Rinisë prizrenjane, I dëfreu të pranishmit me kangë të bukuraatdhetare e, sidomos, me hymnin e ri kosovar Lorenc Antoni, hymën ky që sot u këndue për herë të parë nga kori mistik I Djelmisë së Prizrendit.
Në mbramje Djelmënia e Prizrendit dha një shfaqje theatrore për nderë të mysafirve shumë të çmuem, të cilët nesër do të nisen për Gjakovë e Pejë për t’arrijtur zonën e Ballit të luftës: kudo janë përgatitun manifestime të zjarrta mirënjohje për djelmoshat vullnetarë që kanë ardhun jo vetëm për të tregue solidarsinë e Rinisë nacjonaliste shqiptare me vllaznit kosovarë, sot që I kërcënon imperjalizmi pansllav, por edhe për të derdhun gjakun për kufijt e shejta të Shqipnisë Etnike të dëshirueme prej kaq breznive shqiptare.
/Bashkimi i Kombit, 21.06.1944/

Parija e Kryeqytetit shpreh solidarsinë e nxehtë të popullit me vëllaznit e Kosovës kreshnike

Kërtu poshtë po japim tekstin e nji telegram të nënshkruem prej të tanë paresisë së Tiranës, drejtue Lidhjes së Dytë të prizrendit:
“Sulmi I ri kundër krahinave Shqiptare të Kosovës përtrin në popullsinë e kryeqytetit kujtimin e idhët të ngjarjes së Bihorit. Jemi me zemër e shpirt pranë burrave që kanë rrokë armët me I ba ball kësaj vale të re barbarije. Që synon shfarosjen e nji popullsije së pafajshme e që nuk kërkon tjetër veçse me jetue e lirë dhe e qetë në trojet e veta stërgjyshor”.

Qe parësija nënshkruese e telegramit:

Halil Mëniku, Qazim Mulleti, Murat Begeja, Ramazan Jarani, Theodor Çeka, Sotir Dushi, Xhemal Mëniku, Haxhi Qamil Turkeshi, Tahir Gjinali, Selman Petrela, Rifat Tartari, Midhat Llagami, Filip Guraziu, Ali Kaceli, Mezar Sopoti, Hysen Berxolli, Beqir Ajazi, Mema e Kullezi, Tahir Gjinali, Roji e Dizdazi, Sadik Kazazi, Abdulla Alija, Ali Jarani, Mehmet Kazazi, Vlazën Pogu, Zaharija Jorgoni, Gjon Laca, R. Kondi, Mazar Selfo, Petraq Canso, Ismail Tugu, Ali Baba, Begolli-Kryeziu, K. Erebara, V. Spahiu, Dushi, Hambi Dibra, Hamza Filja, D.Sanso, Hamdi Zaimi, Ramazan e Hider Muça, Murat Gjeshi, Libraria Lumo Skendo, Fetah Rasim, Vllazen Pepa, Eqerem Zeqa, Adem Borova, Beqir Qosja, Sh. Çaushi, Halit Balla, Fadil Kotoni, K. Ballamaçi, Abdulla Qorpesha, Shaqir Fila, Irakli Kamber, Mustafa Keçi, Ali H. Mjolli, Qazim Tusha, Vesim Kokalari, Nebi Rizvanell, H. Bakalli, Ibrahim Begeja, Sul Bylyku, leonidha Qirjako, Reshat Mema, Qazim Tugu, Demneri e Kërluku, Guljem Lluka. /11.06.1944/

Bujanoci lufton kundër çetnikëve-partizanë

Shqiptarët në mbretërin e Jugoslavisë nuk gëzonin drejta më elementare qytetare, njerzore dhe kombëtare. Diskriminimi i tyre bëhej në çdo fushë dhe në çdo hap. Në fshatërat etnikisht të banuar me shqiptar mësuesi ishte Serb dhe mësimi zhvillohej në gjuhën serbe. Nxënësit i porosisnin edhe në shtëpi të flisnin serbisht. Në Bujanoc, Preshevë dhe Medvegjë pozita e tyre ishte edhe më e vështirë. Popullatës iu ishte mërzit jeta nën zhgjedhën Serbe. Të bezdisur nga diskriminimi i rëndomtë preokupimi i tyre kryesor ishte çlirimi i Bujanocit e Preshevës nga Serbo-Jugosllavët e bashkimi me Kosovën. Largimi i Bullgarëve nga Bujanoci e Presheva që pritej me padurim ishte rast i volitshëm për ta marr Shqiptarët Bujanocin e Preshevën. Aspirata të njejta kishin edhe serbët. Bullgarët të ngarkuar mirë me atë që kishin plaçkitur nga popullata shqiptare nga Bujanoci u larguan në drejtim të Kumanovës, Egri Pallankës ( Kriva Palankës) për Bullgari. Më 07.9.1944 në  Bujanoc hynë partizanët.

Mitingu i Bujanocit dhe Tërnocit  
Komunistët ishin të prirur për propagandë, organizimin e mitingjeve mbajtjen e  fjalimeve të zjarrta e dhënies së premtime të kota popullatës. Synonin tek ndëgjuesit të lën përshtypje sa më të mirë. Më 7 shtator 1944  ftuan popullatën me lule të presin hyrjen e partizanëve në Bujanoc dhe“çlirimin” e Tij nga okupatori Bullgar. Popullata detyrimisht ishte e obliguar ti përgjigjej thirrjes. Ata pak njerëz që ishin dalë për të prit partizanët tërësish u dëshpruaran me at që panë.
Në Bujanoc marshuan një numër i vogël partizanësh, me përfaqësues të Komitetit të rrethit, njësitë e komandës së vendit në krye me komandantin Rade Dimitrijeviç. Vite të tëra duke u fshehur nëpër malet e Pçinjës në Kozjak etj. tani edhe në qytet dukeshin si të egër. Me opinga e të shqyer, pushkët në krah pa rripa, por të lidhura me toja e sixhima lënin përshtypje të mjerueshme tek popullata e dal me i pritë.
Pas marrjes së qytetit menjëherë filluan formimin e organeve qeverisëse ushtarake dhe të institucioneve civile. Po të njejtën ditë në Bujanoc u mbajt mitingu në të cilën folën: Abdulla Krashnica në emër të Komitetit të rrethit të PKJ, Stojçe Jovanoviq, dhe Dushan Iliç Tojaga. Nga Bujanoci Abdullahu shkoj në Tërnoc  me 200-300 partizanë, rrëfen Mexhid Qeimi. Po sa arrin në Tërnoc, menjiher te çesma e Terzive, mlidhen parija e fshatit: Velija i Jonuz-agës, Dina i Habimit, i biri Zejnullahu-Zunka, Saba i Veselit, Sulejmani(Culi) i Molla Osmonit, Sallka i Habimit, Rexhepi Qerimit, Rasim Shabani,Sali Veseli i Terzive. Burrat e tubuar vendosin me kundërshtu kërkrsën e Abdullahut për formimin e një brigade cila do të shkonte me “çliru” Kosovën. Por, kush me guxu me shku me i thanë kët Abdullahut. Pasi e vën allltin në shokë vullnetarish lajmërohet Rexhepi i Qerimit. Në ndërkoh qendra e Tërnocit ish mbush me burra. Nga kafja e Agës Jakup të Osmanajve gjerë te objekti  i bashkësisë lokale të sotme ishin tubu shum Tërnocas. Në mungesë të tribunës, në përputhje me kushte të luftës Abdullahut i a bin një karrike. Ndonse masa nuk e shihte nga karriga i a binë një tavolinë. Hypur në tavolinë për ta pa, në tubimin e mbajtur Abdullahu Tërnocasve mes jterash u tha:”
-“E dëshironi flamurin kuq e zi shqiptar?”…do ta keni nëse mi jepni 700 vullnetarë për “të liru” Kosovën.
-Duke  brohorit:
-nuk e duam Sllavin, nuk e duam shkavin, nuk duam Rusin, komunistët jan pa fe, duam lirinë, duam Shqipërinë,…Rroft Shqipëria, Rroftë Shqipëria e madhe…Kërkesa Abdullahit u rrefuzu. Më të zëshëm kundër kërkesës së tij në këtë tubim ishin patrioti i shquar Zejnulla Habimi tregtar nga Tërnoci, Rexhepi i Qerimit, Galip-Pash Ramizi, Xhafer Sulejmani, Isuf Fetahu, Rasim Shabani gjith nga Tërnoci si dhe Lam Breznica etj.
Abdullahu në këtë tubim u mundua me arsyetu kërkesën duke skjaruar Tërnocasve se Italia Fashiste ka kapitulluar, aleat i fashistve Bullgaria është tërhequr nga këto vende dhe ka veshur petkun Antifashist, Armata E e Gjermanisë po tërhiqet nga Fronti në drejtim të Gjermanisë kjart po duket kush po ngadhnjen e kush po e humb Luftën e II botërore…pa e mbaruar fjalën, me një arrogancë të madhe duke çit flakë nga goja i ndërhynë në fjalë  Rexhepi  i Qerimit:
-E kom obligim nga paria e katundit, nga burrat e Tërnocit o Abdulla me të thonë :”JO! Jo o burrë!…jo me Ty por kundër teje jam, do të luftojmë kundër bolshevizmit, dojm me vdekë për liri e për Shipni e jo për Jugosllavi”….Në Tërnoc bukës buk gjithmon i kan thon e jo leb, shtu u kon shtu ka mu konë!”…Tubimimi i Tërnocit përfundoj me situatë të tensionuar, por pa ndonjë ngatërresë.
Më 8 tetor dy Tërnocas lajmëtarë në mbrëmje arritn në Preshevë. Ata e njoftojnë intelektualin e rrallë dhe patriotin e shquar të Preshevës Ibrahim Kelmendin “se katundi tyre dhe Bujanoci ishin pushtue prej partizanëve! “ dhe se Abdulla Krashnica, kish kërkue 700 vullnetarë për”të lirue”Kosovën”. Megjithëse ideologjikisht kundërshtar Ibrahim Kelmendi për Abdulla Krashnicën shkruan: ”Abdullahu ishte shum i zoti në punët e komunizmit. Ishte një ndër militantët e partizanizmës, prandaj kishte një farë influence dhe kontakte të mira me parti”
Bullgaret më 08.9.1944. u tërhoqën nga Presheva. Po të njajtën dit Xheladin Rama  në krye me 18 ushtar vullnetar hyn në Preshevë. Në këto rrethana lufta me partizanët bëhet e pashmangshme. Lajmtarët Tërnocas në mesnat kthehen në Tërnoc me porosi që në mëngjes të fillojnë luftën për ti dubuar komunistët nga Tërnoci dhe Bujanoci. Ibrahim Kelmendi i u kishte siguruar se vullnetarët e Moravës së poshtme që ishin mirë të armatosur do ti u shkojnë në ndihëm.

Nisja nga Tërnoci

Lufta për dëbimin e partizanve nga Tërnovci dhe Bujanoci filloi më 9 shator të vitit 1944. Ish ditë ramazani. Pasi ngrënën syfyr nga Tërnoci si vullnetar me pushkë në dor i pari doli Zejnulla Habimi Zunka. Atij poashtu me pushkë në dorë i u bashkëngjitën Zair  Halimi-kovaçi, Feta Hamidi, vëlla i mësuesit të mirnjohur tërnocas Isahit Hamid-Çaushit e shumë vullnetar tjer me sopata e lopata, Tërnocas, Breznicas, nga Novosella, Luçani e fshatra tjera shqiptare. Vullnetarët në mëngjes kishin pak pushka, por shumë vullnet për ti dëbua partizanët nga Tërnoci e Bujanoci. Të parët sulmuan si rrëfe ushtarët vullnetar shqiptar. Partizanët  kishin zënë prita të vendosur assesi mos të lejojnë hyrjen e vullnetarëve në Bujanoc. Te Ura e Tatarit në hyrje të Bujanocit nga Tërrnoci u zhvillu lufta e parë ballë për ballë me partizanët. Vullnetarët shtënin…. Partizanët numerikisht ishin më shumë e më të armatosur. Ishin plotë me, municion. Shtënave shqiptare iu përgjigjeshin me zjarr. Lufta bëhej për çdo pëllëmb, për çdo rrugicë e rrugë si lufta e Stalngradit , kuptohet në përmasa të këtushme. ”Më vonë mbërritën vullnetarët e Moravës së Poshtme me disa ushtarë të Fuad Dibrës”. Ata ishin mirë të armatosur. Pas mesdite “partizanët u përzunë prej Bujanocit dhe Trnocit”. Atë ditë thyen monopolin e duhanit, disa dyqane me mall ushqimor, mall të përzier dhe disa magaza. Profesor Ibrahim Kelmendi bën fjalë për ca shpërdorime. Fuad Dibra, me një copë letër këshillon profesor Kelmendin që për dy veta të komprometuar pas pasurisë së huaj mos të lejohet ti njollosin të gjithë dhe këtyre dy vetave të komprometuar pas pasurisë së huaj  të mos u lejohet  hyrja në Preshevë. Bilansi i luftës së Bujanocit të datës 9.shtator të vitit 1944 ishte dy vullnetarë të vrar dhe gjashtëmbdhjetë nga ana e serbëve. Nga  shqiptarët u vranë emrat e tyre kurrë për  të mos vdekur: Zejnulla Habimi-Zunka dhe Mustaf Memeti.

Luftën e 9 shtatorit për çlirimin e Bujanocit edhe autorët Serb e cilësojnë si luftë të hidhur ”ogorçana borba”. Ish kjo fitore e rëndësishme e vullnetarëve shqiptar. Pasi morën Bujanocin nën kontroll shqiptarët, divizioni 46 i Ushtrisë Nacional-Çlirimtare të Jugosllavisë, qe i obliguar ti vazhdonte luftimet me forcat Gjermane dhe me forcat “reakcionare” shqiptare që luftonin për Shqipërinë e Madhe. Autorët Serb japin detaje,duke përshkruar vullnetarët shqiptar si “plaçkitës”, të dyqaneve magazave dhe shtëpive serbe. “Maloci” thonë  ata, në shpin e ngarkonin Shporetin pa i a hjek tullat, banin rënd për ti çu në shtëpi. Mernin makina për qepje, tepsia, kusia, kryp, sheqer, një njeri e kish mar edhe një çerep pa vlerë. Në librin “Tako su ih uçili “, /lexo shqip: Ashtu i kanë mësuar/ me autor A.Trajkoviç, duke përshkruar ngjarjet e 9 shtatorit 1944 shkruan: “Prodrvši u skoro prazan Bujanovac(ostali su tek po koji starac ili žena da pripaze imovinu)zajedno sa nemcima, balisti su ga totalno opljačkali, spalili veći broj kuća“…/Lexo shqip: ”Pasi deportuan gati në Bujanocin e zbrazët (ku kishte mbet aty këtu ndonji plakë apo grua për të ruajt pasurinë) së bashku me Gjermanët, Ballistët totalisht e kishin plaçkitur e kishin djegur numrin më të madhë shtëpive”/. Duke përmendur këto shpërdorime fare nuk shkruajn apo nuk japin arsyetim për krimet dhe plaçkitjet e serbëve. Në librat e tyre përplot janë faqet për vrasjet e pleqëve dhe plakave në shtëpit e tyre nga ana e shqiptarëve.
Sipas “Raportit të shtabit të brigadës dymbdhjet të Preshevës të dates 11 shtator 1944, dërguar Shtabit kryesor të ushtrisë nacionalçlirimtare  si dhe lëvizjës për rezistencë të Maqedonisë rreth luftërave kundër bandave Balliste  në sektorin Bujanoc-Preshevë bëhet fjalë për tërheqjën e partizanëve: ”naši su se povlačili pred šiptarima“/lexo shqip: njerëzit tanë tërhiqeshin përballë shqiptarëve/…Në të njejtin raport thuhet: “9 Shtator, rreth orës 5 pasë dite nga Arnautët përsëri është marr qyteti nga ana e aradhës së Vranjës. Nga Brigada e 12 në qytet kanë hyrë grupi i udhëhequr nga  ndihmës i komisarit politik shoku  Vanço, të tjerë kanë mbetur jashtë qytetit.“ Nga ky raport kuptojmë se pas debaklit që përjetuan partizanët nga forcat vullnetare shqiptare të 9 shtatotit 1944, kur partizanët u përzunë nga Bujanoci dhe u ndjekë tej Moravës ata u detyruan të kërkojn përforcim nga aradhat e Vranjës. Për humbjet nga ana e „bandave Balliste“ nuk ka prova, thuhet në raportin e përmendur të brigadës 12 të Preshevës. Kurse në gazetën Lidhja e Prizrenit, të muajit 8 tetor 1944 në rubrikën “Herojtë qi s’vdesın kurr” shënohen emrat e dëshmorve të luftës: Zejnulla Hajdini e Mustafë Mehmeti nga Tërrnoci. Gazeta në fjalë shënon “emrat  e të ramve dëshmor  dhe të plagosurve në betejat e fundit në frontin e Gjilanit: Të vramë: Rexhep Sadrija nga Novosella, Musli Zejnullahu nga Breznica, Faik Destani nga Lluçani…
Pasë debaklit që përjetuan partizanët në luftën e parë për çëlirimin e Bujanocit më 09 shtator të vitit 1944, ata vendosën që menjëher në mbrëmje të së njëjtës ditë ta rikthejnë Bujanocin. Për humbjet në fushëbetejë më së lehti e kishin ti hakmarren popullatës duarthatë të pafajshme duke i hyrë në shtëpi. Nga frika se po u binë në sy grupeve shqiptare pritën të bie Terri. Tmerri i ushtruar nga partizanët shkaktoj vaj e dhimbje tek familijarët injohru si tmerri i Bujanocit.

Kërcënimi partizan
Në  luftën e Bujanocit të 19 shtatorit 1944 Komanda ushtarake e UNÇ e Serbisë, në kufi me Kosovën Lindore solli katër divizione Serbo-Jugosllave dhe dy divizione Bullgare, sespse Komanda Supreme e Jugosllavisë së Titos ishte e bindur se Mbrojtja Kombëtare  e Kosoës pa një ushtri të madhe nuk mund të thyhet. Natën e Bajramit të Madh, më 18 shtator  të vitit 1944 komanda e ushtrisë partizane vullnetarve u dërgoi një letër Mbrojtjës Kombëtare të Kosovës për mes dy plakave Serbe  pozicioneve  Shqiptare në Osllar. Letra kishte përmbajtje kërcënuese. Me anë të kësaj letre nga Vullnetarët shqiptar kërkohej ti a kthejn shpinën “ushtrisë së Shqipërisë së Madhe kuislinge” dhe ti u bashkëngjiten partizanve “liridashës”përndryshe  do të ndërmarrin partizanët aksione dhe ofanziva  deri në shkatërrimin e plotë të ushtrisë vullnetare. Letrën e pranoi Fazli Myrta i Ranatocit, me prejardhje nga Seferët e Karadakut.
-Po luftojm! …..thuajni komandantve t u aj, u tha Fazli Myrta plakave.Kurse kuririn e dërgoj menjiher të shkoi dhe të njoftoj Mulla Idrizin.Ditve të fundit të Ramazanit Mulla Idrizi i u kishte bër shum vizita xhamive  kufitare dhe xhematit i u kish folur për rrezikun që mund të vinte  për Festën e Bajramit të Madh nga partizanët. Kish kërkuar vullnetar të ri,kish ftuar popullin për syçelsi,ushtarët urdhëron për gatishmëri të shkallës më të lart.”Po sa të jepet kushtrimi,të vraponi në kufi! Leni sillat e shtruara dhe kufomat mbi dhe ,ejani te kufini sepse e kemi në rrezik Kombin,Atdhen dhe Fenë…!”
Ftesa e komandantit të dashur e shumë të respektuar Mulla Idrizit ndikoi tek shumë patriotë shqiptar, tregtarë, zejtarë të cilët tërë pasurin e vunë në disponim  për nevoja të mbrojtjes kombëtare të atdheu. Në luftën e Bajramit  armiku përdori artileri, bëhej luftë me bajoneta. Ushtria vullnetare shqiptare duhej të përballoj luftës me partizan bullgar e çetnik. Reth faktit se edhe çetnikët luftuan kundër forcave vullnetare shqiptare bëjn fjalë dokumentat e Shtabit kryesor, sipas të cilave, kësaj rradhe shqiptarët ballistë i kanë sulmuar edhe grupi prej 50 çetnikëve të cilët pas luftimeve i u bashkuan UNÇ. Pasi u mbuluan forcat balliste nga Gjilani, ballistët shqiptar përsëri sulmuan Bujanocin dhe pas luftimeve që zgjatën tetë orë arritën ta (rrikthejnë) pushtojnë. Kur bëhet fjalë rreth luftrave për çlirimin e Bujanocit, do të ishte e padrejt të shpjegohen dhe të redukohen si luftra të datës 9 dhe 19 e 20 shtator 1944. Lufta e Bajramit,për çlirimin e Bujanoci ka qenë ndër luftrat më të ashpra në frontin e gjatë 35 kilometrash nga Bujanoci e gjerë në Vaksincë. Mbi gjithë këtë vend strategjik synonin ta kenë nën kontroll partizanët.Në luftën e Bajramit forcat armiqësor përjetuan debakël total.Ata tani ishin tërhequar edhe më larg nga pozicionet fillestare.Luftës së ashturuajtur të Bajramit të Madh për çlirimin, mbrojtjën e Bujanocit, jehon e madhe i u bë në organin e “Lidhjës së Prizrenit”. Zyra Ushtarake e Lidhjës së Dytë të Prizrenit, luftën e Bujanocit e konsideron “një fitore e shkëlqyeshme….”Në afirmimin edhe më tejm të fitores së luftës së Bujanocit ditën e Bajramit i bëri gazetari korrespondent nga Gjilani me artikullin “Gjilani e Presheva shpartallojnë brigadat komuniste”. Artikulli u botua më 8 tetor 1944.në gazetën “Lidhja e Prizrenit” pa emër të  autorit.
“Luftërat e Shtatorit 1944, për çlirimin e Bujanocit”, Xhahit Ramadani

NË LUFTËRAT BALLKANIKE 1912-1913 MBRETËRITË SERBE, MALAZEZE DHE GREKE KANË USHTRUAR GJENOCID DHE SPASTRIM ETNIK MBI POPULLSINË MYSLIMANE SHQIPTARE

Prof. Dr. Bajram XHAFA (Universiteti “Luigj Gurakuqi”, Shkodër)

Shkaktarë të armiqësive në luftën e parë (ballkanike), shkruan raporti i Komisionit Ndërkombëtar, kishin qenë vetë sllavët e Ballkanit, jo vetëm me shkeljet që u kishin bёrё ligjeve ndёrkombёtare por edhe marrëveshjeve të ndryshme që kishin nënshkruar me njëri tjetrin…

Leo Freundlich përshkruan ngjarjet nga mesi i tetorit 1912 deri në mars 1913. Në një periudhë kohe më pak se pesë muajsh ushtria dhe bandat çetnike serbe “Egërsisht dhe në mënyrën më antinjerëzore që ka shfaqur ndonjëherë çizmja e pushtuesit, kriminuan barbarizma që nuk kanë të përshkruar. Me dhjetëra mijë burra të paarmatosur të therur, – gra të përdhunuara, – pleq e fëmijë të mbytur, – me qindra fshatra të djegur të rrafshuar për tokë. Megjithatë Evropa edhe sot vazhdon të heshtë”.

I cilësuar si “bela epoka”, fillimi i shekulli XX i solli popullit dhe kombit shqiptar katastrofën me të madhe në historinë e tij. Por, aksidentalisht edhe një fitore të madhe: Shqipëria u regjistrua në librin e gjendjes civile ndërkombëtare, sepse deri në këtë kohë shqiptarët nuk njiheshin nga Evropa as si popull, as si komb me të drejtat përkatëse dhe as si njësi politike apo shtetërore të ndonjë forme të caktuar. Ashtu, të copëtuar dhe të ndarë, shqiptarët iu vunë punës së Sizifit duke ngritur atë gurin e rëndë mitologjik për të mbërritur në fund të shekullit me dy fitore historike, që padyshim janë të lidhura ngushtë me njëra tjetrën: 1. Rënia e diktaturës dhe fitorja e demokracisë në Shqipërinë londineze dhe 2. Çlirimi i Kosovës më 1999 dhe Pavarësia e saj më 2008. Ç’vjen më pas? Këtë do ta përcaktojnë historia dhe politika.

Përveç karakterit grabitqar e antishqiptar, Luftёrat Ballkanike (tetor 1912-gusht 1913) mbajnё vulёn e gjallё edhe tё luftёrave fetare. Koalicioni ballkanik e pёrdori fenё e krishterё kundёr asaj islame pёr qёllime politike, pёr tё nxitur urrejtjen etnike, fobitё nacionale dhe pёr tё mёnjanuar çdo pengesё morale nё fushatat e shfarosjes sё popullsisё civile tё pambrojtur tё atyre qё i kishin shpallur armiq. Luftërat Ballkanike ishin një kryqёzatё moderne antimyslimane e boshtit ortodoks. Ndër krerët shtetërorë ballkanas, Mbreti i Bullgarëve Ferdinandi e tha shkoqur këtë gjë kur shpalli luftёn. Kjo, tha ai, do tё jetё njё luftё e Kryqit kundёr Gjysmёhёnёs[1].

Në këtë kuptim kjo luftë ishte vazhdim i Luftës ruso-osmane dhe serbo e malazezo-osmane tё 1877-1878, kështu që edhe viktimat e para tё pansllavizmit rus kanё qenё myslimanët e Ballkanit. Në atë kohë u shpёrngulёn dhe u kthyen nё refugjatё (muhaxhirё) mbi 1 milion myslimanё.

Kur filloi lufta e 1877-ës, Princi i Serbisë Milan Obrenoviçi bёnte thirrje: “tё pastrohet toka prej atyre qё nuk i  besojnё kryqit” dhe kërkonte zbatimin e metodave barbare, duke marrë si shembull “kohёn e artё” të perandorisё sё Stefan Dushanit në shek. XIV që konvertimin fetar e bënte duke i damkosur shqiptarët katolikë me hekur tё skuqur në ballë[2]. Nën këtë frymë u përshkuan Luftërat Ballkanike të fillim shekullit XX. Nё raportin e vitit 1913 të Komisionit Hetimor të Fondacionit Karnexhi shkruhet: “Refugjatёt myslimanё janё elementi mё tragjik i kёtij eksodi tё detyruar”[3].

Fillimi i pushtimit tё trojeve shqiptare prej ushtrisё serbe u shoqёrua kudo me vrasjen e masakrimin e popullsisё, me djegien dhe shkatёrrimin e vendbanimeve shqiptare. Ajo synonte tё zhdukte fizikisht sa mё shumё shqiptarё, tё krijonte pasiguri pёr jetёn e tyre, t’i detyronte tё shpёrnguleshin nё masё prej vatrave tё veta me qёllim, qё tё vendoste njё sundim sa mё tё qёndrueshёm mbi viset qё donte tё aneksonte. Parulla serbomadhe, tё cilёn e zbatonin oficerёt serbё ishte “tё shfarosim shqiptarёt”. Korrespondenti i “New York Times”, dёshmitar okular i ngjarjeve, nё njё artikull “Vandalizmat serbe” shkruante se “Serbёt kёrkojnё zhdukjen e shqiptarёve, sepse ata kanё qenё gjer mё sot ndalim i pёrparimit serb nё tё vetquajturёn Stara Serbi!”[4]. Sipas njё raporti tё konsullit austro-hungarez nga Shkupi “serbёt vrasin gra, fёmijё e pleq”. Vetёm nё qytetin e Prishtinёs u vranё mbi 5.000 shqiptarё menjёherё pas pushtimit tё tij. Kёtё fat patёn edhe Ferizaj me Gjilanin, tё cilёt “mbetёn thuajse tё shkretё” pas masakrave qё u kryen mbi popullsinё e tyre deri “te fёmijёt nё djep”. E njёjta pamje u krijua nё Kumanovё ku u masakruan 400 shqiptarё. Nё rrethet e Shkupit ishin masakruar 2.000 shqiptarё. Bandat e armatosura dhe ushtria e rregullt kryenin njё “gjueti tё vёrtetё mbi shqiptarёt” dhe rezultatet e saj tregoheshin me mburrje tё madhe nga oficerёt serbё. Veprime tё tilla nuk kryheshin “pёr arsye ushtarake”.

Kur ushtria serbe hyri nё Prizren, sapo u dёgjua urdhёri i kolonelit “i vrisni”, “ushtarёt serbё u vёrsulёn nёpёr shtёpitё e qytetit dhe vranё çdo njeri qё u ra nё dorё”. Vetёm gjatё “ditёve tё para tё pushtimit serbёt vranё nё Prizren 400 shqiptarё”. “Kёtu bandat serbe shkatёrruan gjithçka nё mёnyrёn mё tё tmerrshme. Hynin nёpёr shtёpi dhe vrisnin pa marrё parasysh as moshё dhe as gjini”. Nё shtypin evropian shkruhet se “gjenerali Jankoviç i detyronte me revole nё dorё krerёt shqiptarё tё nёnshkruanin njё manifest me anёn e tё cilit duhej tё falënderonin kral Pjetrin pёr “lirinё” qё u kishte sjellё ushtria serbe”. Nё Gjakovё bёnin kёrdinё çetnikёt serbё, ku dallohej banda e udhёhequr nga mitropoliti i mёparshёm. Populli e përcaktoi nё mёnyrё tё saktё thelbin genocidal tё luftёs qё bёnte ushtria serbe kundёr popullit shqiptar nё vargjet e krijuara: “U lёshu Serbia pёrmbi Vardar / Katёr divize hiç pa da / Turret me top e me hanxhar / Me qit fare çdo shqiptar” [5] (shënimi im B. Xh.).

Tabllo rrënqethëse tё masakrave serbe mbi shqiptarёt, para së gjithash mbi myslimanёt shqiptarë, na sjell nё veprёn e saj Miss Edith Durham. Duke parë pasojat qё kishin lёnё ushtritё serbe kur kishin kaluar nёpër Dibër, ajo shkruan: “Por edhe nё rast se rrёfimi pёr tmerret do tё pjestohej pёr dhjetё, mbetej njё dёshmi e tmerrshme e asaj se “çfarё i bёn njeriu-njeriut”. Pёr mё tepёr, gjatё kthimit takova njё masё njerёzish nё Tiranё, qё kishin ikur nga tё njёjtat krahina dhe tё pyetur veçmas, pёrshkruanin pothuajse pikё pёr pikё tё njёjtat gjёra. Kur hoxha plak i Reçanit u shkreh nё tё qarё, duke treguar se ishte njё nga tё pesё vetat qё shpёtuan gjallё ndёr tetёdhjetё dhe se kishte dёgjuar britmat e grave qё digjeshin nёpёr shtёpi, njeriu nuk mund tё dyshonte se ai thoshte tё vёrtetёn”[6]. Nё Ohёr, thotё Durham, mёsova moralin e vrasjes: “Ska mё mirё sesa kur ngrihet myslimani dhe vret myslimanin. Kur ngrihet i krishteri e vret tё krishterin ёshtё mё mirё qё krimi tё mos pёrflitet, sepse njerёzit e brendshёm nuk do ta kuptojnё; ndёrsa kur i krishteri vret myslimanin, ai ka kryer njё akt tё shenjtё e tё drejtё. Kur myslimani vret njё tё krishterё, ai bёn njё barbarizёm pёr tё cilin u duhet shkruar tё gjitha gazetave”[7].

Nё artikullin “Vandalizmat serbe”, “New York Times” shkruante nё atё kohё se “masakrat qё bёnё serbёt nё Kosovё, nёn Kryqn’ e Krishterё kapёrcejnё çdo instiktё gjakpirёsije”[8].

Tё tёrbuar ngaqё nuk po arrinin ta marrin Shkodrёn me forcёn e armёve dhe nga dёshtimi i bisedimeve pёr dorёzimin e saj, malazezёt nuk bёheshin “merak nё qoftё se fёmijёt myslimanё do tё vdesin nga uria; ata deklarojnё se do tё asgjёsojnё gjithё popullsinё myslimane…”. Njё oficer serb u ngrit nё tryezёn e bukёs dhe tregoi me gёzim pёr bёmat e guximshme tё serbëve. “Ne kemi asgjёsuar, – u lёvdua ai, – fisin (krahinёn-B. Xh.) e Lumёs. Ai pёrshkroi vrasjen nё masё tё burrave, tё grave dhe tё fёmijёve, si dhe djegien e fshatrave. Problemi mysliman duhet “thjeshtuar”. “Kur toka tё bёhet jona”, mё thuhej herё pas here, “nuk do tё ketё mё problem mysliman”… Qёllimi i hapur i serbёve dhe i malazezve ishte shfarosja e krejt racёs shqiptare[9], pra, gjenocid. Ditaret e italianit Xhino Berri, zonjës austriake Von Zambaur dhe shkodranit At Justin Rrota bëjnë fjalë për bombardimin e vazhdueshëm të ushtrisë malazeze dhe serbe vetëm mbi lagjet myslimane të Shkodrës[10].

Sipas shtypit tё kohёs, gjatё viteve 1912-1913 nga agresorёt serbё u vranë 120.000 deri nё 130.000 veta. Vetёm nё Shkodёr e pёrreth saj pati 30.000 viktima nga serbёt e malazezёt[11]. Këto shifra mjerisht nuk i gjen në tekstet mësimore nëpër shkollat shqiptare të të gjitha kategorive. Natyrisht që shifrat e mësipërme thuajse tërësisht i përkasin popullsisë myslimane.

Planet serbo-malazeze nuk kursenin as shqiptarёt e besimit katolik. Ushtarёt malazezё tashmё kishin nisur t’u thoshin katolikёve se shpejt do ta mёsonin se si duhej tё bёnin kryq[12]. Brenda dy vjetëve asnjëri nuk do tё guxonte tё fliste shqip nё Shkodёr, deklaronin oficerёt malazezё. Nё rast se Evropa do t’i japё Malit tё Zi njё pjesё tё mirё nga Shqipёria, ata do ta zgjidhin shpejt e shpejt çështjen shqiptare duke shfarosur çdo shqiptar aty… Ushtria serbe dhe malazeze ishte pёrgatitur shpirtërisht dhe e mbrujtur me idenë pёr tё kryer gjenocid mbi shqiptarёt. Ata shpresonin tё hiqnin qafe gjithё myslimanёt dhe tё ripopullonin vendin. Për këtë qëllim, gjatë fushatave ushtarake ishin planifikuar masakra mbi popullsinë civile.

Qё përpara luftёs Princi Danill i Malit të Zi kishte thёnё pёr myslimanёt e Rugovёs: “Ne jemi betuar t’i shfarosim ata!”… “Do tё jetё njё natё tjetёr e Shёn Bartholomeut” flisnin duke pirё oficerёt malazezё[13]. Myslimanёve u kёrkohej tё zgjidhnin ose pagёzimin ose vdekjen, dhe njё numёr i madh burrash vdiqёn nё tortura. Gratё i çuan nё kishё “si delet” dhe i pagёzuan, shkruan Durham dhe vazhdon mё tej: Ato qё kundёrshtonin i dhunonin ushtarёt… Nga Gjakova vinin lajme se malazeztё po pёrpiqeshin t’i kthenin me forcё myslimanёt dhe katolikёt nё fe tjetёr. Katёr batalione rrethuan krahinёn e Gucisё. Nё fillim kapёn hoxhallarёt dhe i pyetёn: a do tё pagёzoheni? Dhe kur ndonjё pёrgjigjej: “Jo”, e vrisnin nё vend. Gati tё gjithё i vranё.

“Nё Korçё… grekёt urdhёruan menjёherё qё tё flitej nё gjuhёn greke dhe jo shqipe. Shumica dёrmuese e banorёve tё krahinёs ishin myslimanё dhe nuk kishin asnjё dёshirё tё bёheshin shtetas grekё… Kisha orthodokse me pogromet kundër çifutëve në Rusi dhe me bëmat e saj në Ballkan, mban tani rekordin botëror për mizoritë fetare. Ashtu si nё Malin e Zi, edhe kёtu, dёshira e pushtuesit ishte qё ta shfaroste ose ta dёbonte popullsinё shqiptare, sidomos pjesёn myslimane”[14].

Shkaktarё tё armiqёsive nё luftёn e parё (ballkanike) shkruan raporti i Komisionit Ndёrkombёtar, kishin qenё vetё sllavёt e Ballkanit, jo vetёm me shkeljet, qё u kishin bёrё ligjeve ndёrkombёtare, por edhe marrёveshjeve tё ndryshme, qё kishin nёnshkruar me njëri-tjetrin[15]. “Ushtritё e rregullta serbe dhe malazeze ndёrmorёn dhe bёnё gjithçka, qё nga dita e parё qё pushtuan territorin shqiptar, qё t’i detyronin banorёt tё humbisnin kombёsinё, ose ta shtypte brutalisht racën shqiptare”. Shtёpi dhe fshatra tё tёra u shndёrruan nё hi, popullsia e pafajshme dhe e paarmatosur u masakrua en masse, akte tё pabesueshme dhune, grabitje dhe brutalitet tё çdo lloji – kёto ishin mjetet qё u pёrdorёn dhe po pёrdoren akoma nga ushtarёt serbo-malazezё, me synim qё tё transformojnё tёrёsisht karakterin etnik tё rajoneve qё banohen nga shqiptarёt. Kjo pёrbёn atё qё Komisioni Ndёrkombёtar e quan veçoria e dytё e Luftёrave Ballkanike, qё natyrisht ka lidhje me tё parёn: lufta nuk bёhet vetёm midis ushtrive, por midis vetё kombeve (nënvizimi im). Meqenëse popullsia e vendeve qё do tё pushtoheshin e dinin nga përvoja se çfarё i priste nga ardhja e ushtrisë armike të vendeve fqinje, ata nuk prisnin deri sa tё vinte ajo, por largoheshin sa mё parё. Kёshtu fillon njё emigracion i vёrtetё masiv[16], një spastrim etnik i viseve të pushtuara.

Ballkani pёrfshihet nga “njё eksod i vёrtetё. Turqit largohen nga tё krishterёt, bullgarёt nga grekёrit dhe nga turqit, dhe grekёt nga turqit dhe bullgarёt, shqiptarёt nga serbёt; dhe nёse emigrimi nuk ёshtё i zakontё tek serbёt dhe bullgarёt, shkaku duhet kёrkuar nё faktin se kёto dy kombe, si tё thuash, nuk janё pёrleshur nё tokat e tyre. Ata pёrdorin metoda tё tёrthorta tё cilat çojnё gjithashtu nё tё njёjtat pёrfundime, siç janё asimilimi dhe kthimi i fesё[17]. “Brenda njё brezi do ta sllavizojmё atё popull” thoshin ata (malazezёt dhe serbёt). Faktet e mёvonёshme vertetuan se kёto njoftime ishin tё vёrteta. Nuk ka pasur një turk qё tё jetё sjellё me armenёt mё keq se u sollёn dy popujt serbё (serbët dhe malazezët-shënimi im) me shqiptarёt nё emёr tё kishёs sё shenjtё ortodokse.Sllavёt vazhdonin tё çirreshin: “Vdekje Shqipёrisё”[18].

Shkrimtari vjenez, çifuti Leo Freundlich, botoi një libër me titull “Akuza që ulërijnë” (“Accusation Records”). Ai rrëfen për “Golgotën shqiptare” ose holokaustin shqiptar (nënvizimi im). Holokausti i parë evropian është planifikuar dhe zbatuar nga Serbia kundër popullit shqiptar. Leo Frojndlich përshkruan ngjarjet nga mesi i tetorit 1912 deri në mars 1913. Në një periudhë kohe më pak se pesë muajsh ushtria dhe bandat çetnike serbe “EGËRSISHT DHE NË MËNYRËN MË ANTINJERËZORE QË KA SHFAQUR NDONJËHERË ÇIZMJA E PUSHTUESIT, KRIMINUAN BARBARIZMA QË NUK KANË TË PËRSHKRUAR. ME DHJETËRA MIJË BURRA TË PAARMATOSUR TË THERUR, – GRA TË PËRDHUNUARA, – PLEQ E FËMIJË TË MBYTUR, – ME QINDRA FSHATRA TË DJEGUR TË RRAFSHUAR PËR TOKË. MEGJITHATË EVROPA EDHE SOT VAZHDON TË HESHTË”[19] (germat kapitale, autori).

Gjatë vitit 1913, Freundlich, botues në qendrën vjeneze të kulturës, kishte dhënë thelbin e “fytyrës së re” të “shtazërisë mizore”, e cila po hynte në politikën evropiane. Ishte gjenocidi, projektuar dhe zbatuar kundër një populli të tërë[20]. Ai e quajti krimin e holokaustit kundër shqiptarëve “Golgotta Shqiptare”. Edhe Freundlich, duke cituar një dëshmitar të kohës bën të njëjtin krahasim si Durham-i se, “qoftë edhe një turk i vetëm nuk i ka trajtuar armenët më keq se ç’janë trajtuar shqiptarët nga serbët”[21].

Tani qё serbёt erdhёn nё Ohёr dhe grekёt nё Korçё, shkruan Durham, fillova ta ndjej veten fajtore pse dikur kisha uruar qё turku tё largohej nga Evropa. Sa ishte turku aty, shpresat nuk ishin shuar. Ndёrsa kёta pushtues “tё krishterё” ishin njёqind herё mё tё kёqinj[22]. Të vënë në tehun e hanxharit, shqiptarët u “zgjuan”.

Të njëjtat skena makabre zhvillohen edhe nё jug tё Shqipёrisё nga masakrat e ushtrisё greke. Avancimi i ushtrisë greke në dhjetor 1912 bëri që shumё familje myslimane nga Devolli të zbresin nё Korçё, tё detyruar nga persekutimi i grekёve. Burra, gra e fёmijё tё zhveshur e tё zbathur iknin nёpёr dёborё e akull tё lemerisur, duke lёnё tё shkreta shtёpitё e tyre, plaçkat e bagёtitё[23]. Në fillim të qershorit 1915, shkruan Haris Silajxhiç në “Shqipëria dhe SHBA në arkivat e Washingtonit”, Fondi për Ndihmë Shqipërisë i dërgoi një letër presidentit të SHBA-së, nëpërmjet së cilës e njofton për situatën e vështirë në Shqipëri (është fjala për Shqipërinë Jugore) ku gjysmë milioni po vdesin nga uria, ndërsa 100.000 tashmë kanë vdekur[24] (shifra këto që nuk i gjen në tekstet mësimore as të nivelit akademik).

Në parlamentin anglez raportohet për “mizoritë e frikshme që janë duke kryer bandat greke në jug… ku refugjatë shqiptarë shkonin drejt Vlorës nga Berati dhe Korça (që tani kanë rënë në duart e grekëve) dhe se numri i muhaxhirëve të grumbulluar në kodrat me ullinj përreth qytetit të Vlorës ishte më shumë se 100.000, sepse i gjithë vendi është shkretuar”[25]. Muhaxhirët lanë shtëpitë e tyre për shkak të ashtuquajturës kryengritje epirote; kryengritje kjo e kamufluar si “lëvizje” për “autonominë e Vorio-Epirit”, në fakt të agresionit ushtarak grek mbi pjesën jugore të Shqipërisë. “Në furinë e këtij shpërthimi barbar, shkruan Abaz Ermenji, u dogjën shkrumb e hi 314 fshatra myslimanësh”. “Arkivat e Washingtonit, shkruan H. Silajxhiç, bëjnë fjalë për 400 fshatra, që u dogjën e shkatërruan krejtësisht”[26]. “Kështu, shkruan historiani shqiptar i diasporës Stavro Skendi u erdhi: “Zgjimi kombëtar (shqiptarëve) pjesërisht në një mënyrë graduale dhe pjesërisht si rrufe dhe tronditje”[27]. “Kë s’trazon një fllad i lehtë, bjen tërmeti ai rrin fjetë”.

Duke qenë se me objektiva të tilla ishin projektuar këto luftëra dhe për faktin tjetër se pjesa myslimane e popullsisë përbënte shumicën, asaj i ra edhe barra kryesore e qëndresës kundër ushtrive pushtuese të shteteve ballkanike. Natyrisht që, për rrjedhojë mbi të ra dhe do të binte gjithë furia e urrejtjes dhe e egërsisë fetare e shoviniste. Në një artikull drejtuar vetëm myslimanëve, Faik Konica vinte në dukje se për ata po afrohej një rrezik eminent. Dukej i sigurt se otomanët do të dëboheshin prej Evropës dhe shqiptarët myslimanë rrezikoheshin kështu të përziheshin edhe ata mbasi vendi i tyre do të ndahej[28].

Këtë rrezik e parandjeu më herët (qysh në mars 1911), kleri katolik, ose më drejt, disa anëtarë me influencë të tij, si Dom Ndre Mjeda dhe Dom Luigj Bumçi menduan t’i shpëtojnë të keqes, duke u orvatur të zgjeronin kuptimin e Kultusprotektorat në relacionet politike. Në një apel drejtuar princit trashëgimtar Franc Ferdinandit, ata deklaronin se veprimet e otomanëve cenonin përditëKultusprotektoratin dhe se shkelja e privilegjeve shekullore për shërbimin ushtarak dhe taksat në bazë të marrëveshjes midis fiseve të lira dhe qeverisë turke qe një prishje e kësaj marrëveshje. Ata kërkonin ndërhyrjen austriake. Një vit më vonë, kur kryengritja (e malësorëve të Mbishkodrës) qe përhapur tejpërtej nëpër Shqipëri, Zef Serreqi, atëherë kryepeshkop i Shkodrës, i shkroi Konsullit të Përgjithshëm austro-hungarez në Shkodër duke iu lutur që Austro-Hungaria të zaptonte Shqipërinë ose të paktën pjesën e saj katolike. Ndërkaq Terenc Toçi shpalli qeverinë shqiptare provizore në Kimëz (Ghims) Mirditë, në prill 1911, dhe priste t’i vinin ndihma nga Italia, jo prej qeverisë por prej Italo-Shqiptarëve dhe vullnetarëve italianë[29].

“Për shqiptarët myslimanë qe e natyrshme që të luanin rolin kryesor (në procesin e zgjimit kombëtar, shënimi im). Ata përbënin shumicën dhe pa ata nuk mund të kishte Shqipëri, shkruan Stavro Skendi[30]. Lufta e Shkodrës dhe e Janinës, Lufta e Kakarriqit, qëndresa në Qafë të Kolesianit, në Malësinë e Dibrës e të Pukës janë përballje me armikun të bëra tërësisht nga popullsi myslimane.[31] “Eshtё pёr t’u pёrmendur se kleri mysliman i pёrfshirё nё kёtё lёvizje nuk kurseu asgjё pёr lёvizjen kombёtare”, shkruan Eqrem bej Vlora në “Kujtimet” e tij”[32].

Nё fushёn e Orizares nё Manastir ranё dhe dy imamёt e qytetit tё Dibrёs sё Madhe: Jusuf efendi Skikuli, Osman efendi Langu[33] dhe kapiten Aqif Rusi. Ndërsa myftiu i Dibrës Haxhi Vehbi Dibra (Agolli) dhe Hafiz Sherif Langu u nisën për në Vlorë, si delegatë të Dibrës në Kuvendin historik, ku Ditën e ngritjes së Flamurit, Myftiu i shumëditur bëri bekimin e tij dhe dha fetvanë për Shpalljen e Pavarësisë së Shqipërisë[34]. Në telegramin që Myftiu i Përgjithshëm i Shqipërisë H. Vehbi Dibra (Agolli) ua drejton disa nxënësve të Medresesë së Beratit, u shkruan se “Detyra fetare dhe atdhetare e lyp me dalë në luftë për me mbrojtun atdheun”[35]. Deviza e myslimanit ishte: Imani = Vatani, që do të thotë, besimi = atdheu.

Në rrugën e divizioneve serbe nga Gjakova dhe Prizreni për të dalë në Lezhë e Shëngjin, tradita popullore ruan shumё kujtime me vlerё qё pasqyrojnё qendresën e fshatarёsisё sё krahinёs sё Malёziut (banuar thuajse tërësisht me popullsi myslimane si Va-Spasi, Pista, Gdheshi, Mgulla, Fleti etj.) pёr mbrojtjen nga rrebeshi i ushtrisë serbe. Kush ja vuni pushkën serbit,/Osman Hoxha pastë rahmet[36]. Pёr kёtё arsye krahina u dogj plotёsisht. Nё Gdhesh u therёn 72 gra, pleq e fёmijё qё ranё nё duart e serbёve. Nё fshatin Flet me 15 nёntor serbёt humbёn edhe reparte tё tёra. Bashkё me ta luftuan banorёt e fshatrave tё tjera si Dardha, Truni, Sakati, Xathi, qё bashёpunonin me ata tё Qafёs sё Malit, Fushё-Arsit e deri nё Pukё[37].

Kur pa katastrofën që e gjeti Shqipërinë me dhimbje e dëshpërim të thellë Mehmet Akifi, poeti i madh dhe autor i himnit kombëtar turk me origjinë nga Peja, mё 1913 shkroi kёto vargje:

Dёgjoje kёtё nga unё: po, unё jam shqiptar /

Tjetёr s’kam ç’tё them, ja, u shkatёrrua atdheu im[38] (nënvizimi im).

Katastrofës iu vu një vulë ndërkombëtare me vendimet e Konferencës së Ambasadorëve të gjashtë Fuqive të Mëdha në Londër (dhjetor 1912-gusht 1913), duke i caktuar Shqipërisë “kufij që notonin në gjak”. Kjo vulë ishte një damkë që shërbeu si një kore “juridiko-ndërkombëtare” për të mbuluar një plagë të maisur kanceroze, e cila vazhdon të kullojë gjak prej 100 vjetësh.

I cilësuar si “bela epokë”, fillimi i shekulli XX i solli popullit dhe kombit shqiptar katastrofën me të madhe në historinë e tij. Por, aksidentalisht edhe një fitore të madhe: Shqipëria u regjistrua në librin e gjendjes civile ndërkombëtare (shprehje e A. Baletës), sepse deri në këtë kohë shqiptarët nuk njiheshin nga Evropa as si popull, as si komb me të drejtat përkatëse dhe as si njësi politike apo shtetërore të ndonjë forme të caktuar. Ashtu, të copëtuar dhe të ndarë, shqiptarët iu vunë punës së Sizifit duke ngritur atë gurin e rëndë mitologjik për të mbërritur në fund të shekullit me dy fitore historike, që padyshim janë të lidhura ngushtë me njëra tjetrën: 1. Rënia e diktaturës dhe fitorja e demokracisë në Shqipërinë londineze dhe 2. Çlirimi i Kosovës më 1999 dhe Pavarësia e saj më 2008. Ç’vjen më pas? Këtë do ta përcaktojnë historia dhe politika.

Kombi shqiptar ka një detyrë imperative, historike, dhe kushtetuese të formuluar në paragrafin e parë të Statutit Themeltar të Mbretërisë Shqiptare (kushtetutën e Mbretërisë) të vitit 1928. “Kombi Shqiptar, i lirë e kryenaltë, me plot shpresa lumtunie për kohën e ardhme, me dëshirën e patundshme e plot gjallni për forcimin e përjetshëm të BASHKIMI KOMBETAR (nënvizimi im) dhe për sigurimin e zhvillimit paqsor të Atdheut e të mirës së përgjithshme të popullit, duke respektue traditat historike të Kombit, të cilat padyshim i sigurojnë brezit të ardhshëm një mbarëvajtje të meritueshme…”[39]. Kjo është detyra e parë e çdo shqiptari nën cilindo subjekt politik, që të jetë dhe e çdo qeverie shqiptare nëse dëshiron të quhet e tillë.[40]

---

[1] Durham, Edith, “Brenga e Ballkanit dhe vepra të tjera për Shqipërinë dhe Shqiptarët”, Sh.B. “8 Nëntori” 1990:307.

[2] Haxhivasiljeviç, Jovan, “Arbanska kongra”, Beograd, 1909. B. Xhafa, Politika antishqiptare e pushtuesve serbё e malazezё nё vitet 1877-1878, “Konferenca Kombёtare pёr Lidhjen Shqiptare tё Prizrenit 1878-1881, I” (12 – 28 qershor 1978), Tiranё, 1979, fq. 119 – 129.

[3] “Luftёrat e tjera ballkanike”, “Onufri”, fq. 108.

[4] Murzaku, Th., “Politika e Serbisё…”, fq. 137.

[5] Po aty, fq. 137-139.

[6] Durham, Brenga e Ballkanit…, vepër e cituar, fq. 313.

[7] Durham, po aty, fq. 341.

[8] Marrё nga Th. Murzaku, Politika e Serbisё…, fq. 137; “Zёri i Popullit”, 21 janar 1913.

[9] Durham, vepёr e cituar, fq. 174-176.

[10] “E dielle”, 1 dhetuer 1912. “Sonte prapë vloi çmos kurr gati bombardimi i qytetit; por vetëm andej kahë krahu i myslimanëvet”; At Justin Rrota, “Ditët e mbrame të Turqisë në Shkodër”, Shkodër, 2010:59.

[11] Murzaku, Th., “Politika e Serbisё kundrejt Shqipёrisё gjatё Luftёs Ballkanike 1912-1913”, Tiranё, 1987:339.

[12] Durham, Brenga e Ballkanit…, vepёr e cituar, fq. 292.

[13] Durham, po aty, fq. 280 – 281, 284, 292.

[14] Durham, po aty, fq. 305, 307, 309, 310.

[15] Luftёrat e tjera ballkanike, Raport i vitit 1913 nga Carnegie Endowment me njё Vёshtrim Retrospektiv, me shёnime dhe me njё parathёnie tё re pёr konfliktin e sotёm nga Xhorxh Kenan, Onufri, 1993:6.

[16] Luftёrat e tjera ballkanike, vep. e cituar, fq. 113.

[17] Luftёrat e tjera Ballkanike, fq. 117-118.

[18] Durham, vep. e cituar, fq. 391.

[19] Leo Freundlich, Golgota shqiptare. Akuza kundër shfarosësve të popullit shqiptar, Sh. B. “Lilo”, Tiranë, 1995:10.

[20] Po aty, fq. 11

[21] Po aty, fq. 20-21.

[22] Durham, vep. e cituar, fq. 399.

[23] Harizi, Petro, “Historia kronografike e qarkut tё Korçёs qё në Luftën e Ballkanit gjer mё sot”, Boston mass, 1919:16.

[24] Silajxhiç, Haris, “Shqipëria dhe SHBA në arkivat e Washingtonit”, “Dituria”, Tiranë, 1999:8.

[25] Swire, Joseph, “Shqipëria – ngritja e një mbretërie”, Dituria, 2005:189.

[26] Silajxhiç, H., fq. 68.

[27] Stavro Skendi, “Zgjimi Kombëtar Shqiptar”, PHOENIX & Shtëpia e Librit dhe e Komunikimit, Tiranë, 2000:426.

[28] Skendi, S., “Zgjimi…”, fq. 359.

[29] Po aty, fq. 398-399.

[30] Po aty, fq. 424.

* At Justin Rrota në ditarin e tij, “Ditët e mbrame të Turqisë në Shkodër” Shkodër, 2010, fq. 73 shkruan: “Sod duel fjala nëpër qytet, kinse lypeshin prapë ushtarë…Edhe çudi!…Komandanti i pjacës lypi ushtarë deri prej elementit kristjan…Kristjanët s’e kishin pasë zakon gati kurr me i shkue turkut, si ushtarë të rregullt, kërkohej tash, që këta edhe ta jepshin atë kontributin e vet me të holla”.

[31] At Justin Rrota në ditarin e tij, “Ditët e mbrame të Turqisë në Shkodër” Shkodër, 2010, fq. 73 shkruan: “Sod duel fjala nëpër qytet, kinse lypeshin prapë ushtarë…Edhe çudi!…Komandanti i pjacës lypi ushtarë deri prej elementit kristjan…Kristjanët s’e kishin pasë zakon gati kurr me i shkue turkut, si ushtarë të rregullt, kërkohej tash, që këta edhe ta jepshin atë kontributin e vet me të holla”.

[32] Vlora, Eqrem bej, “Kujtime”, Shtëpia e Librit & Komunikimit, Tiranë, 2001:171.

[33] Stërmilli, Haki, “Dibra në prag të historisë” (dorëshkrim), Tiranë, 1940:71.

[34] Xhelili, Qazim, “Vehbi Dibra personalitet dhe veprimtar i shquar i Lëvizjes Kombëtare”, Tiranë, 1998:98.

[35] AQSH. Fondi 482; viti 1914; dosja 1, marrë nga Ali M. Basha, “Rrugëtimi i fesë islame në Shqipëri (1912-1967)”, Tiranë, 2011:19.

[36] Hoxha i fshatit (Osman Hoxha i Fletit) dhe Bajram Haziri e nisën të parët pushkën kundër ushtrisë serbe dhe pas tyre u ngrit e gjithë zona e Malëziut të Pukës. Hoxha u plagos rëndë dhe pas disa ditësh vdiq nga plagët.

[37] Murzaku, Th., “Politika…”, fq. 147-148. Edith Durham shkruan: “Duke pёrjashtuar Fletin, ku fshatarёt myslimanё u bёnё atyre njё qёndresё prej tre ditёsh nё njё grykё tё ngushtё, ata e pёrshkuan tёrё vendin pa vёshtirёsi, meqenёse mirditorёt kishin kaq pak armatime, saqё abati i tyre i bindi se lufta vetёm do tё shkaktonte masakra”  (“Lufta pёr Shkodrёn”, Shkodёr, 2005, fq. 187. Edhe Swire shkruan se “me përjashtim të Fletit, ku ata u bllokuan për tri ditë, gati nuk ndeshën në qëndresë… Prenga (Doçi-abati i Mirditës) planifikonte një kompromis me serbët” (J. Swire, “Shqipëria…” fq. 127).

[38] Kaleshi, Hasan, “Kontributi i shqiptarёve nё dituritё islame”, International Islamic Publishing House, 1992:12.

[39] Statuti Themeltar i Mbretërisë Shqiptare, Tiranë, Shtyp. “Mbrothësia” Kristo P. Luarasi, 1929:3.

[40] Kumtesë e mbajtur në Konferencën Shkencore “Kontributi i prijësve myslimanë në formësimin e vetëdijes dhe identitetit kombëtar” organizuar nga Komuniteti Mysliman i Shqipërisë, Bashkësia Islame e Kosovës dhe Bashkësia Fetare Islame e Maqedonisë më 28-29 shtator 2012, Universiteti Bedër, Tiranë.

TELLALLI I SHOVINIZMIT RUSOSERBOMADH NË PARLAMENTIN EVROPIAN

Prof. dr. Eshref YMERI

Para pak ditësh, mbarë opinioni publik shqiptar u njoh me një deklaratë skandaloze të një eurodeputeti, një shovinist francez ky në parlamentin evropian, i quajtur Aymeric Chauprade. Ky tellall i shovinizmit rusoserbomadh, nga tribuna e parlamentit në fjalë, shprehu tërë urrejtjen e vet për Kosovën, të cilën e etiketoi si “çerdhe të krimit”, duke deklaruar se Parisi na paska bërë, demek, një “gabim historik” me njohjen e pavarësisë së Kosovës.

Sipas këtij shovinisti të regjur me dashurinë përvëlimtare për Serbinë dhe me urrejtjen shembullore për Kosovën, “Kosova kurrë s’mund të hyjë në Bashkimin Evropian”. Se Kosova, sipas këtij “injoranti me gramë të madhe”, jo vetëm që na qenka “çerdhe e krimit”, por mbaka përgjegjësi edhe “për spastrimin etnik të serbëve dhe të popullatës tjetër joshqiptare” (Citohet sipas: “Europarlamentari francez: Kosova çerdhe e krimit, njohja e saj gabim historik”. Marrë nga faqja e internetit “BalkanWeb”. 02 mars 2015).

Veç kësaj, sipas këtij eurodeputeti trulajthitur, Kosova duhet “t’i rikthehet Serbisë”. Çdo trulajthitje e ka një farë karari, por, me sa duket, këtij lumëziu i qenka bërë truri fushë fare, përderisa arrin të nxjerrë nga goja edhe një absurditet të tillë.

Ky eurodeputet me kulturë të mangët, në fillim le të shkollohet, për të mësuar të vërtetën për qëndrimin e shovinizmit serbomadh gjatë një periudhe mbinjëshekullore ndaj popullit shqiptar të Kosovës. Shkollimi i duhet me domosdo, që t’i kthjellohet truri dhe të mësojë të vërtetën se spastrimi etnik ka qenë një vepër e përhershme kriminale e serbosllavizmit, i cili e ka praktikuar rregullisht kundër shqiptarëve etnikë të Kosovës që prej Kongresit famëkeq të Berlinit dhe deri më 24 mars 1999, kur Aleanca Veriatlantike filloi bombardimin kundër Serbisë. Ky farë eurodeputeti, i cili, në të vërtetë, përfaqëson një njollë të errët për tribunën e këtij forumi të lartë evropian, le të njihet fillimisht me Përkujtesën e Vasa Çubrilloviçit (1897-1990), akademik, historian, profesor i Universitetit të Beogradit, një shovinist i kalibrit të lartë, armik i tërbuar i popullit shqiptar të Kosovës, i cili, në vitin 1937, ia drejtonte kryeministrit jugosllav Milan Stojadinoviç (1888-1961). Në atë Pëkujtesë ai kishte hartuar projektin akademik për dëbimin e shqiptarëve nga Kosova. Pas Luftës, Titua largoi një masë të madhe shqiptarësh nga trojet e tyre etnike në Jugosllavi dhe i degdisi në Turqi. Një tjetër projekt hartoi Akademia Shoviniste e Shkencave të Serbisë në vitin 1986 për shpopullimin e Kosovës nga shqiptarët dhe vendosjen aty të serbëve.

Millosheviçi, sapo erdhi në pushtet, hartoi menjëherë planin për zbrazjen e Kosovës nga shqiptarët, plan që filloi ta vinte në jetë që në vitin 1998 me bandat kriminale të Arkanit, të Sheshelit, si edhe të armatës fashiste serbe.

Me deklaratën e vet sa raciste, aq edhe shoviniste kundër Kosovës, ky eurodeputet francez u bashkohet tellallëve të shovinizmit rusomadh, si Karla del Ponte dhe Dik Marti, të cilët, të zhveshur tërësisht nga dinjiteti i tyre personal, me sponsorizimin e drejtpërdrejtë të Kremlinit, dolën me shpifje publike kundër Ushtrisë Çlirimtare të Kosovës. Ai, në të njëjtën kohë, mohon paturpësisht luftën mbinjëshekullore që populli shqiptar i Kosovës ka zhvilluar për të shpëtuar nga zgjedha e shovinizmit serbomadh, mohon luftën e Ushtrisë Çlirimtare të Kosovës, e cila u bë mbështetja e fuqishme e NATO-s për ndëshkimin e Serbisë gjatë bombardimeve të pranverës së vitit 1999, mohon gjakun e mijëra dëshmorëve të asaj ushtrie që skuqi trojet e tyre amtare për shporrjen një herë e përgjithmonë të bishës serbe nga toka kosovare.

Eurodeputeti shovinist francez Aymeric Chauprade,  nga tribuna e parlamentit evropian, sulmoi edhe NATO-n dhe Shtetet e Bashkuara të Amerikës për bombardimin e Sebisë në pranverën e vitit 1999. Me këtë deklaratë, ky eurodeputet shovinist francez, radhitet përkrah skifterëve ushtarakë francezë që i jepnin të dhëna paraprake Beogradit për bombardimet e NATO-s.

Gjeneral kolonel Leonid Ivashov, personalitet i lartë ushtarak dhe politik rus, para disa vjetësh, ka pas dhënë një intervistë për revistën “Itogi”. Në atë intervistë, atij, midis të tjerash, i është drejtuar edhe pyetja e mëposhtme:

Pyetje: A është e vërtetë që një major francez u jepte të dhëna serbëve për bombardimet e NATO-s?

Përgjigje: Shefi i shtabit të përgjithshëm të forcave të armatosura të Francës, gjeneral-armatëZhan Pjer Kelsh [Jean-Pierre Kelche (1942)], me të cilin unë kam marrëdhënie shumë të mira, po, ashtu, nuk ka qenë përkrahës i bombardimeve kundër Jugosllavisë. Me që ra fjala, ky ka qenë mendimi edhe i shumë ushtarakëve nga vende të tjera të NATO-s. Prandaj, në rastin e majorit francez, nuk ka asgjë për t’u habitur. Në këtë mes, nuk kanë luajtur rol paratë. Ky ishte një veprim burrëror dhe humanitar në shkallën më të lartë, sepse nuk kishte asnjë arsye se pse duhej të bombardohej Jugosllavia… Me rastin e 10-vjetorit të bombardimeve, ish-këshilltari i de Golit, gjenerali Pjer Galua [Pierre Marie Gallois (1911-2010)], pati dërguar në Beograd një videoregjistrim të një fjalimi të tij, në të cilin kishte zbuluar disa sekrete të NATO-s… (Citohet sipas: Revista “Itogi”.Marrë nga faqja e internetit “russmir.info”. 27 gusht 2010).

Këtu nuk po ndalem në atë çka deklaron në përgjigjen e vet gjenerali rus Ivashov, se ai është përfaqësues i shovinizmit rusomadh, i cili, tradicionalisht, që nga koha e carizmit, ka qenë dhe vazhdon të mbetet armik i betuar i kombit shqiptar, siç është argumentuar me fakte konkrete në librin me titull “Antologjia e Kryqëzimit. Rusia dhe çështja shqiptare 1878-1912”, të cilin e ka vënë në qarkullim Universiteti “Iliria”. Prishtinë, 2012. Këtu po ndalem te majori francez në shërbim të shovinizmit rusoserbomadh, si edhe te gjeneralët francezë, të cilët, gjithashtu, sekretet e NATO-s ia përcillnin Beogradit dhe, automatikisht, edhe Moskës. Majori francez, për të dhënat që i jepte Beogradit për trajektoren e bombardimeve të NATO-s kundër objektivave serbe, domosdo që ka pasur bekimin e shtabit të përgjithshëm të ushtrisë franceze, përderisa vetë shefi i shtabit, gjenerali Zhan Pjer Kelsh, ishte kundër ndëshkimit të Serbisë dhe, rrjedhimisht, pro masakrimit të popullit shqiptar të Kosovës nga bishat fashiste të Millosheviçit dhe pro spastrimit të saj etnik. Ky është një qëndrim sa i turpshëm, aq edhe kriminal, që hierarkia e lartë ushtarake franceze ka mbajtur ndaj popullit shqiptar të Kosovës, një qëndrim ky që zor se mund të besohet se është mbajtur edhe pa dijeninë e kastës së lartë politike franceze.

Nga intervista e gjeneralit rus Ivashov, të cilën, pak më vonë, mendoj ta riprodhoj të plotë në faqet e internetit, del në pah fakti që qarqet ushtarake franceze dhe disa përfaqësues të qarqeve ushtarake të Bashkimit Evropian, në heshtje, kanë qenë kundër Shteteve të Bashkuara të Amerikës për ndëshkimin e Serbisë me anë të bombardimeve të NATO-s, bombardime këto që kishin për qëllim ndalimin e gjenocidit të tmerrshëm që shteti kriminal i Millosheviçit po ushtronte kundër popullit shqiptar të Kosovës, duke e shoqëruar atë gjenocid edhe me spastrim etnik. Ato skena krimesh të tmerrshme, të cilat janë të fiksuara në celuloidin e të gjitha kanaleve televizive evropiane dhe amerikane, europarlamentari shovinist francez Aymeric Chauprade, i trullosur keq nga urrejtja e verbër që ushqen për Kosovën, nuk dëshiron t’i pranojë për të vërteta. Prandaj edhe ai merr përsipër rolin e një krekacori shovinist nga tribuna e parlamentit evropian, duke iu turrur Kosovës me mllefin e një të ndërkryeri që nuk di se ç’është institucioni i së vërtetës.

Por shqetësim kryesor për mbarë shqiptarët atdhetarë, nuk përbën deklarata armiqësore e një eurodeputeti francez me një formim kulturor gjysmak. Shqetësim kryesor për ta përbën heshtja e krejt eurodeputetëve të  tjerë, midis të cilëve nuk u gjend asnjë burrë për be që t’i jepte përgjigjen që Aymeric Chauprade meritonte për shpifjet që po nxirrte nga goja në adresë të Kosovës. Sepse kriminelë ka në çdo vend të botës, por asnjëri prej këtyre vendeve nuk mund të etikohet në asnjë mënyrë si “çerdhe krimi”. Heshtja e eurodeputetëve vërteton më së miri deklaratën e vitit 2011 të Shefit të UNMIK-ut në Kosovë, Lamberto Zanieri. Në atë deklaratë, ai është shprehur:

“…pas ndërhyrjes ushtarake, një pjesë e bashkësisë ndërkombëtare mori anën e Serbisë”. (Citohet sipas: Lamberto Zanieri. “Pas ndërhyrjes ushtarake, një pjesë e bashkësisë ndërkombëtare mori anën e Serbisë”. Marrë nga faqja e internetit. 16.04. 2011).

Përgjigjen që meritonte ky farë eurodeputeti francez, duhej t’ia jepnin edhe politikanët shqiptarë në trekëndëshin Tiranë-Prishtinë-Shkup, si edhe gazetarët dhe analistët në mjetet e informimit masiv. Por askush prej tyre nuk u bë i gjallë. Të gjithë heshtën. Kjo është një heshtje lënduese për mbarë kombin shqiptar.