Trump, Clinton dhe shqiptarët

Skënder Minxhozi

Presidenca Donald Trump është tashmë një realitet, megjithëse edhe banorët e izoluar të spektaklit Big Brother në Amerikë, kur e mësuan lajmin, nuk donin t’u besonin veshëve. Zgjedhjet në SHBA kanë prodhuar surprizën më të madhe të imagjinueshme dhe e gjithë bota po përpiqet së pari të “tresë” këtë që ndodhi dhe së dyti, që të bashkëjetojë me të në të ardhmen.

Kreu i Komisionit Evropian, Jean-Claude Juncker, shprehej se Trumpit i duhen dy vjet për të njohur botën. Gjithsesi, zgjedhjet mbaruan dhe amerikanët vendosën që në poltronin më të lartë të vendit të ulet një person që nuk ka punuar kurrë në administratë dhe që nuk ka asnjë eksperiencë shtetërore.

Në optikën e vogël të shqiptarëve, kudo që ata jetojnë, këto zgjedhje përbënin një dilemë të thjeshtë për t’u zgjidhur. Statuja e Bill Clintonit në mes të Prishtinës u kujton edhe sot mijëra banorëve të kryeqytetit të Kosovës, se cili ishte faktori vendimtar, që ata kanë sot shtetin e tyre sovran. Në një prizëm më të gjerë, kjo e vërtetë historike duket se ka qenë përcaktuese edhe në votën e shqiptaro-amerikanëve, ashtu siç ka vazhduar të prodhojë simpati edhe për një masë tjetër të madhe shqiptarësh, të cilët nuk votuan në 8 nëntor.

Hillari Clinton u ndesh në këto zgjedhje me dy kundërshtarë: më së pari me Berni Sandersin, brenda radhëve të partisë së saj, e më pas me Donald Trumpin, në betejën elektorale kombëtare. Ka qenë një garë treshe, në një pjesë të mirë të vitit 2016. Pasi edhe tani, kur zgjedhjet kanë mbaruar, hija e senatorit plak nga Vermonti vijon të jetë e rëndë mbi rezultatin final.


Clinton është një figurë e vjetër politike në SHBA. Ajo bën pjesë në familjen deri dje më të fuqishme politike të Amerikës. Ky reputacion ishte avantazhi, por edhe kryqi që ajo mbajti mbi shpinë. E konsideruar si “njeriu më kompetent që ka garuar ndonjëherë për postin e presidentit”, ajo ishte njëherësh edhe një kandidaturë e dobësuar skajshëm nga akuzat, skandalet dhe veprimet që ka ndërmarrë gjatë karrierës së saj. Iraku, Siria dhe Afrika Veriore me “Pranverën Arabe”, kanë mbi vete edhe vulën përcaktuese të senatores e më pas sekretares së shtetit Hillari Clinton.

Ngjarja tragjike e Begazit, ku mbeti i vrarë konsulli amerikan dhe disa diplomatë e zyrtarë, janë gjithashtu një njollë e rëndë në ndërgjegjen e saj si shtetare, pa harruar skandalin e emaileve, lidhjet me korpusin financiar, votimi i marrëveshjeve të tregtisë së lirë – të gjitha këto e bëjnë Hillarin një figurë të dyshuar dhe pak ose aspak frymëzuese për milionat e amerikanëve të lodhur me aparatin burokratik të Uashingtonit. Kjo u pa qartë në 8 nëntor, megjithese ajo fitoi votën popullore.

Nga ana tjetër, ajo u përball me dy figura të cilët kanë mes tyre elemente të përbashkët. Sanders dhe Trump ishin dy kandidatë anti-sistem, ata ishin kundër ikjes së vendeve të punës drejt Kinës apo Meksikës, ishin kundër oligarkisë financiare dhe politike që sundon SHBA-të prej dekadash (e ku familja Clinton ka një influencë dominuese), ishin dhe janë kundër mënyrës sesi funksionon sistemi elektoral në vend dhe kundër korporatës së madhe të mediave. Këto aspekte e bënin Sandersin një kandidaturë natyrshëm më të pranueshme se Clinton, por hierarkia e Partisë Demokrate vendosi me zemër dhe jo me mendje dhe me logjikë. Tashmë zgjedhjet përfunduan dhe të gjithë duhet të përballen me realitetin e ri.

Edhe ne shqiptarët, që nga kryeministri me gafën e tij diplomatike në CNN, e deri tek bashkëkombasit e tjerë kudo që jetojnë, në diasporë, Kosovë, Maqedoni e Mal të Zi. Përtej simpative personale dhe asaj që fushata elektorale amerikane prodhoi tek çdo shqiptar që ndiqte ngjarjet atje, Hillari Clinton ishte një garanci jo e vogël për ne, për shkak të historisë që e lidh atë dhe bashkëshortin e saj me botën shqiptare. Ashtu siç është sot Trump një e panjohur për botën dhe brenda saj, edhe për ne shqiptarët.


Dimë që dikur biznesmeni Donald Trump ka sugjeruar hyrjen e trupave tokësore në luftën e Kosovës në pranverën e vitit 1999, por kjo është shumë pak për të kuptuar se çfarë qëndrimesh do të ndërmarrë administrata e tij ndaj Shqipërisë dhe shqiptarëve. Më normalja do të ishte të mos priteshin ndryshime thelbësore, për vetë peshën e vogël të shqiptarëve në skakierën globale, por edhe kjo duhet zbuluar dorë pas dore, kur manjati njujorkez të ketë veshur kostumin e kryetarit të shtetit më të fuqishëm në botë.

Biznesmeni serbo-amerikan, thyen shpresat e Serbisë: Vonë jemi, shqiptarët e Kosovës veç kanë ldhje me Trumpin!

Është folur shumë për Presidentin Donald Trump që fitoi zgjedhjet në SHBA, dhe mënyrat e veçanta analitike të tij të përpunimit të fakteve dhe të interpretimit të ngjarjeve në SHBA dhe në botë. Dihet mirë dhe komenti para zgjedhor i kryeministrit Rama për kandidatin Trump, koment i cili nuk ishte ndonjë gjë e veçantë po të marrim parasysh se ¾ e udhëheqësve europianë kishin rezerva ndaj kandidatit Trump. Fitorja spektakolare e tij në këto zgjedhje duke mundur kandidaten e shumëdëshiruar nga BE-ja zyrtare, dhe disa vende të Botës së tretë, na bëri të mendojmë që SHBA ka probleme të veçanta brenda vendit, probleme të cilat europianët nuk i paskan kuptuar dhe aq më pak nuk mund ti kuptonte as qeveria shqiptare. Sidoqoftë, fitorja e tij është një fitore e demokracisë perëndimore, e cila tregon se ka dhe probleme të tjera që në momente të caktuara vendosin mbi fatet e një vendi përsa i përket dëshirës së popullit dhe jo interesave të politikanëve të atij vendi të madh dhe aq më tepër dhe të miqve të SHBA.

Çfarë treguan këto zgjedhje?

Këto zgjedhje në SHBA treguan se klasa politike aktuale amerikane nuk ishte në nivelin e duhur për të përfaqësuar interesat e popullit amerikan.

Së dyti, këto zgjedhje treguan se vota e popullit amerikan si ajo popullore ashtu dhe ajo sipas shteteve të mëdha favorizoi politikën proteksioniste të SHBA të kandidatit Trump në raport me kandidaten tjetër.

Së treti, këto zgjedhje treguan se analiza e kandidatit Trump në të shpjeguarit e fenomeneve brenda SHBA dhe jashtë saj ishte më e saktë se analizat dhe propaganda politike e demokratëve të udhëhequr nga Hillary Klinton, dhe këto analiza politike shpjeguan fitoren e Trump, të cilat mund të përmblidhen shkurtimisht kështu:

- Politikat të ashtuquajtura anti-establishment, ose shqip politika kundër administrimit aktual dhe qeverisjes aktuale të Obamës si brenda vendit ashtu dhe jashtë vendit.

- Politikat tolerante ndaj emigracionit në emër të lirive dhe të drejtave të njeriut bien ndesh me interesat e SHBA kur bëhet fjalë për terroristët, kartelet e drogës, tutorët e prostitutave, e gjithë llumi i shoqërive botërore, të cilat kërkojnë biznes në SHBA dhe në vendet e zhvilluara kapitaliste sepse aty këto komunitete gjejnë mundësira hyrjeje dhe aktiviteti duke u justifikuar me liritë dhe të drejtat e njeriut, me të cilat nuk duhet abuzuar sidomos nga këto kartele të krimit. Këtu, politikat e Trump duken të ashpra por për mendimin tim të drejta.

- Politikat ekonomike të Trump për të rritur potencialin proteksionist ekonomik në SHBA, duke propozuar vënien e taksave ndaj eksportuesve të kapitalit dhe hapjen e vendeve të përhershme të punës në SHBA ndaj atyre sezonale, janë komplet ndryshe nga politikat e administratës Obama dhe Klinton.

- Politikat e jashtme të SHBA, këto tetë vite të Obamës kanë qenë të turbullta dhe kanë shkaktuar konflikte të panevojshme jashtë SHBA, duke u nisur nga analiza jo të sakta, nga fushatat mediatike dezinformuese dhe fobinë idiote ndaj “rrezikut” nga Rusia, që demokratët kanë por dhe kanë patur që nga koha e Xhon Kenedit.

Këtu del se idea e Trumpit se rreziku më i madh i vjen SHBA nga Kina se nga Rusia është i drejtë, duke patur parasysh se Kina ka dëmtuar rëndë prej disa vitesh ekonominë e SHBA duke mbytur tregun amerikan me produkte të lira të cilat kanë detyruar të falimentojnë shumë biznese amerikane. Kjo tregon edhe një element, i cili tashmë është tejkaluar: Eksporti i Kapitalit nuk është gjithmonë produktiv sepse pas një farë kohe dëmton ekonominë e atij vendi që eksporton kapital por le pa punë punonjësit e vet. Eksporti i Kapitalit pati kundërshtitë e veta sidomos nga Kina dhe Fidel Kastro, dhe ky i fundit kur ishte gjallë krahas parullës `Socializëm ose Vdekje` shpalli dhe parullën e çuditshme `SHBA eksporton kapitalin por ne (Kuba, vendet ish komuniste) do të eksportojmë revolucionin`.

Sigurisht, ideja e marrë e demokratëve të Obamës dhe Klinton për të rrethuar Rusinë më një `Kordon sanitar`, duke kthyer të gjitha vendet në kufi me Rusinë në vende armike të Rusisë, si dhe vendet arabe mike të Rusisë duke i kthyer ato në vende armike të Rusisë nëpërmjet `pranverës arabe`, apo nëpërmjet shpërthimit të luftrave civile si në Siri, Jemen, Liban, Irak, Egjypt, Libi (këtu ishte Sarkozy- shkaktari i shpërthimit të luftës civile), - mbetet një nga problemet më të mëdha të administratës së ardhshme të Presidentit të zgjedhur Trump. Praktikisht ai ka deklaruar se …nuk është Rusia armiku kryesor i SHBA, problem kryesor i SHBA është Kina. Kjo ide ka një sens të saktë të vlerësimit ekonomiko-financiar të SHBA, e cila e ka një deficit buxhetor po aq sa ka dhe GDP e saj = 17 trilion dollarë. Ky është shkaku që Presidenti i zgjedhur Trump pati sukses në zgjedhje: SHBA janë në vështirësi ekonomiko-financiare sepse u janë ngushtuar dhe pakësuar tregjet, të cilat i kanë zënë kryesisht Kina, e më pak India, Brazili, BE, etj. Rusia nuk është konkurente ekonomike.

Ku hyn Shqipëria në këtë mes?

Gjeopolitika e SHBA në Ballkan nuk ndryshon, kështu që Shqipëria do të mbetet një nga prioritetet amerikane në Europë, dhe ajo do ta ndihmojë Shqipërinë të integrohet dhe të fitojë një status të barabartë me vendet e BE. Të vetmet probleme të cilat mbeten në Ballkan janë: Terrorizmi islamik, i cili po dobësohet por kërkon ndërhyrje energjike nga Shqipëria, Kosova dhe vendet ballkanike (përfshi dhe Turqinë!). Problemi i gjeopolitikës së Rusisë, për të cilën nuk dihet qartë se çfarë ka ndërmend Presidenti i zgjedhur Trump, por një gjë është e qartë se SHBA nuk do të mund, dhe nuk mund të zbythen nga arritjet e deritanishme. Shpresojmë që Presidenti i sapozgjedhur Trump, të marrë sa më parë Presidencën dhe të bëjë të qarta prioritetet e tij, por Shqipëria dhe trevat shqiptare do të mbeten besnike SHBA sepse ajo mbetet i vetmi aleat besnik i shqiptarëve në Ballkan dhe në Europë.


****

Dobrivoje Tanasijeviq (83), biznesmen i fuqishëm që ka 60 vite që jeton në SHBA, thotë se nëse serbët duan që presidenti i ri amerikan, Donald Trump, të bëjë diçka të mirë për ta, duhet të mos rrinë duarkryq.

Donald Trump

“Kam frikë se kemi humbur hapin me të tjerët në rajon që veç kanë kontakte me këshilltarët e Trumpit. Raporte të mira kanë ata nga Kroacia, Sllovenia e Kosova”, thotë ai.
“Shiko çfarë bëjnë në Kosovë: ia kanë ngre përmendoren Bill Clintonit në qendër të Prishtinës, rrugën e emërojnë me emrin e djalit të Joe Bidenit, shitoret I quajnë Hillary Clinton. Tash edhe Trumpin do ta nderojnë”.

Dobrivoje Tanasijeviq

Ai thotë se për ta bërë Trumpin për vete, serbët duhet të rishikojnë raportet me Rusinë që janë të dëmshme për ta, sepse fjalët se Trumpi do të ketë raporte të mira me rusët janë përralla fëmijësh.
“Dijeni, FBI dhe CIA e sollën atë në pushtet”, thotë Tanasijeviq.

Donald  Trump i njeh shqiptarët, ka respekt për ta

Joseph DioGuardi, ish-kongresmen amerikan me origjinë arbëreshe, nuk e di me siguri se cili do të jetë qëndrimi i presidentit te ri amerikan, Donald Trump, ndaj shqiptarëve.

Duke folur për Vizion Plus, ai i përgjigjet shkurtimisht pyetjes se drejtpërdrejte: Çfarë mendoni se do të ndryshojë dhe si mendoni se do të jenë marrëdhëniet mes presidentit të ri amerikan dhe shqiptarëve në rajon?

“Kjo mbetet për t’u parë”, ka thënë ai.

Por, DioGuardi diçka shumë të rëndësishme e di më mirë se kushdo tjetër, se si duhet gjetur mbështetja për shqiptarët aty dhe ku duhet lobuar me fort: Në Kongres.

“Nuk na intereson se kush është president. Ne duhet të përdorim fuqinë në Kongres. Këtu nuk funksionon si me Parlamentin në Kosovë, Shqipëri apo Maqedoni, ku një parti kontrollon gjithçka. Ne kemi miq në Senat, siç është senatori John McCain. Ai është mik yni. Ne e dimë se tashmë ai do të drejtojë Komitetin e Shërbimit Ushtarak në Senat, që është një Komitet shumë i rëndësishëm për të pasur miq pjesëtarë të tij. Dhe, në Dhomën e Përfaqësuesve në Kongres ne ende kemi Dana Rohrabacher që ka qenë më i miri dhe ka shërbyer si të ishte një armë automatike. Ne kemi njerëz që nxjerrin fjalët siç dalin plumbat nga një armë automatike, në momentin që kemi nevojë për ta, për një çështje të drejtë. Ne kemi marrë fuqi nga Kongresi, pavarësisht se kush ka qenë president”, ka thënë ai.

DioGuardi, që ka shërbyer në Dhomën e Përfaqësuesve si republikan, megjithatë është i sigurt për diçka: Trump i njeh shqiptarët, për shkak se mijëra prej tyre punojnë në bizneset e tij në New York, dhe gëzon respekt për ta.

DioGuardi thekson edhe njëherë se nuk ka kurrfarë deklarate të Trump pro serbëve dhe kundër shqiptarëve, duke iu referuar një artikulli të rremë të pak javëve më parë.

“E telefonova ndihmësen e tij personale për ta pyetur se si mund të ketë ndodhur që Donald ta ketë bërë këtë. Por ajo u përgjigj: Joe, ne e kemi dëgjuar këtë histori, por nuk ka dalë nga ne. Dikush e ka stisur. Ky është një artikull telefonatash. Kjo nuk ka dalë nga ne. Siç duket, dikush nga komuniteti sllav në Chicago po përpiqet ta bëjë të duket sikur ne po mbështesim sllavët, por kjo nuk është e vërtetë”, tha ai.

Joseph DioGuardi është njeriu i parë që i hapi rrugën çështjes shqiptare në Kongresin amerikan, në fundin e viteve ’80 të shekullit të kaluar. Falë tij nisi një qasje e re e Washingtonit zyrtar ndaj shqiptarëve. Ai dhe bashkëshortja e tij Shirley, mbeten edhe sot zëri më i fuqishëm pro-shqiptarëve në kryeqytetin amerikan, aty ku përcaktohen politikat e mëdha botërore.

Rusia nuk heqë dorë nga Ballkani, kërkon krijimin e aleancës proruse

Një zyrtar i lartë i partisë në pushtet në Rusi, Rusia e Bashkuar, Sergei Zeleznjak, bëri thirrje për formimin e aleancës së shteteve sovrane ushtarakisht neutrale në Ballkan.
Kjo aleancë, sipas tij, do të përfshinte Serbinë, Malin e Zi, Maqedoninë dhe Bosnjë e Hercegovinën.
“Ne jemi të gatshëm për një bashkëpunim konstruktiv dhe gjithëpërfshirës që synon mbështetjen e statusit jashtë blloqeve ushtarake të këtyre vendeve dhe zhvillimin e temave të neutralitetit ushtarak të “katërshes ballkanike” në skenën politike ndërkombëtare”, tha Zeleznjak në një intervistë për portalin rus në gjuhën serbe, “Ruska rec”.

Ai pohon se përfaqësuesit e BE-së deri më tani po i përmbahen praktikës së gabuar që ka nënkuptuar që vendet kandidate duhet të bëhen anëtarë të NATO-s në rrugën e integrimit evropian.
“Kështu, sot Serbisë dhe Mali të Zi me forcë po u imponohen hapat e papranueshëm të drejtuar kah anëtarësimi në NATO edhe pse ajo është agresor për ta”, shtoi ai.
Zeleznjak kujtoi se njeriu i parë i Federatës Ruse, Vladimir Putin, për herë të parë në historinë e Rusisë moderne definoi Konceptin e politikës së jashtme në respektimin e “zgjedhjes së vendeve evropiane të cilat nuk janë anëtare të aleancave ushtarake që të japin një kontribut real për sigurinë dhe stabilitetin në Evropë”, si dhe gatishmërinë e Moskës për “bashkëpunim konstruktiv dhe të plotë me to”.

Ballkani kaotik dhe bajraktarizmi despoti gjithshqiptar

​Për disa dekada që do të vijnë, rajoni më i paqëndrueshëm dhe më i rrezikshëm i botës me mundësi të tilla shpërthyese që mund ta zhysin botën në kaos do të jetë Ballkani i ri Global, thotë Zbigniew Brzezinski...!

Siç shihet në Ballkan u hap “Kutia e Pandorës”. Ndodhi ajo që duhej parandaluar. Republika Serbska e B&H, e drejtuar nga nacional-segregacionizmi Serb, mbajti referendumin shkëputes prej Federates nga Dodik më 25 shtator.

U sfidua Shteti i B&H. U poshtërua Akordi i Paqes i Dejtonit (1995), u injorua qeverisja Evropiane. U hap “Kutia e Pandorës” në Ballkan. Kjo do thotë se historia e “fuqisë së barotit” po ringrihet mbi vlerat e normave ndërkombetare dhe proceseve të integrimit Euro-Atlantik. Pas precedentit të Republikës Serbska mund të priten valë referendarje në Vojvodinë, në Luginën e Preshevës, në Maqedoni e ndoshta edhe në Veri të Kosovës si opsioni më i keq që mund të ndodhë për shqiptarët e Kosovës.

Ballkanit çelësin e “Kutisë së Pandorës” ia solli Precedenti “Krimesë” nga Rusia. Por më parë “Kutinë e Pandorës” e hapi NATO me shpartallimin e Jugosllavisë Titoiste që krijoi sindromën ndoshta të kurdisur midis Rusisë dhe NATO që të ndërhyjë në Gjorgji dhe Ukrainë.

Pa asnje dyshim se ëndrra referendarje anti-Dejton e serbve në B&H nuk u shuajt asnjë çast qysh nga Akordi i Dejtonit si një gjenerator krizash. Mirëpo që ëndrra të shndërrohet në realitet nevojiten shtysa të forta gjeopolitike ndërkombëtare. Në këtë rast shtysat erdhën nga Rusia e Putinit. Putinizmi arriti deri në përdorimin e pazareve diplomatike, duke i kërkuar komunitetit Perëndimorë” të njohë referendumin e Krimesë në këmbin të njohjes së Kosovës nga Rusia!?

Me këtë Putini u deklarua qartësisht se gjeopolitika e tij vendos interesat Ruse mbi parimet dhe normat ndërkombëtare. Presidenti Putin ngjet mjaft me Pjetrin e Madh dhe relativisht edhe me Stalinin… BE si Austro-Hungaria dikur… Kurse Faktorët Ballkanik nuk kanë fuqi të brendshme të ngriten mbi të kaluaren e tyre.

“Kutia e Pandorës” në Ballkan është flakë-hedhës në “Fuqinë e Barotit” që rri e strukur në çdo cep të nacionalizmave Ballkanik. Konstelacioni i shteteve në Ballkan ka shtete të rinj, si Kosova pa shtetësi, shtete të dështuara, si B&H, shtete në tranzicion dilematik, si Maqedonia buzë greminës së ambisit politik. Këto tre kategori shtetesh janë të parat që kërcenohen nga hapja e “Kutisë së Pandorës” dhe aktivizimi i “Fuqisë së Barotit” në Ballkan që mund të filloj me shqiptarët, por pyetja është nga së pari?!

Sipas pohimeve të mëhershme që kam sjellur si fakte të analistëve, ka mundësi ajo të filloj nga Greqia ndoshta duke e rindarë atë me çështjen “Came” në sfera të interesit të treshit Anglo-Amerikan dhe atë Israelit! Por, asgjë nuk është e sigurt, sepse edhe Turqia ngre zërin mbi çështjen greke!

Në Maqedoni dominonë një politik frikrespekti dhe skllavërimi ndoshta qëllimisht e lënë deri në këtë shkallë të durimit për një konflikti të më pasme, ku pala shqiptare ka rrënë në gjendje meskinore. Kurse Shqiptarët (kosovarë) si tërësi etnike e zhytur në Paradigmat fisnore të ngjyruar me mikronacionalizma paradoksale me tendenc ngritjeje në mes shqiptarëve mure Berlini !?

Ish shefi i CIA-s, Stiven Majer, ka deklaruar se së shpejti pritet të ndryshojnë kufijtë e Bosnjës, Kosovës dhe Maqedonisë. “Vendi me rrezik më të lartë në Ballkan për momentin është Maqedonia, jo vetëm për shkak të problemeve mes shqiptarëve dhe maqedonasve ortodoksë, por edhe për shkak të problemeve mes vetë maqedonasve ortodoksë (mendohet për shqiptarët ortodoksë)”!

Në këtë pjesë të botës, ku hartat gjeografike dhe fati i kombeve u dizajnuan nëpërmjet forcës së historisë, ku frikërespekti është ruajtur ndaj forcës fizike, kurse përçmim dhe përbuzje për vlerat shpirtërore. Këtu ekzistojnë fytyra të ndryshme mjerimi: ato plotësohen, njëra tek tjetra.



Periudha tranzitore shqiptare

Periudha jonë shqiptare e di format e ndryshme të mjerimit. Mjerimi mund të jetë materiale dhe shpirtërore. Mjerimi material (Prekshme) ndonjëherë bëhet arsye e rezistencës dhe revoltave, rrënimin e rrugës ekzistuese të jetës, derisa mjerimi shpirtëror dobëson çdo rezistencë dhe kthen jetën në një moçal dhe baltë (një gjendje momentale e shqiptarëve të maqedonisë)!



Atëherë shtrohet pyetja jetike; Kush i fryen përçarjes mes shqiptarëve??



Vërehen qartazi se edhe në fushën e kulturës e veçmas në atë politike mërria mes dy shteteve Shqipëri dhe Kosovë, sa vjen e shtohet, ndonëse Kosova e ka tepruar me doktrinën e saj të rrezikshme “Kombi Kosovar” si në gjuhë ashtu edhe si shtetë”!

Disa intelektual lajthitës të Kosovës dhe të Shqipërisë si Deputeti, shkrimtari e publicisti Ben Blushi, sygjerojnë të mosçanin kokën për fatin e Kosovës duke e quajtur Kosovën si territor i Serbisë. Kështu, nga dy anët e kufirit politik Shqipëri-Kosovë mobilizohen shqiptarë e shqipfolës për t’ia vënë minat identitetit kombëtar, pikërisht në themelet e tij më të fortë, në kulturën e gjuhën e përbashkët.

Blushi e të tjerë identitetin kombëtar shqiptar synojnë ta minojnë duke e paraqitur Kosovën e Shqipërinë si vatra kulture armiqësore të cilët nuk duhet brengosur se nuk u vjen ndonjë “rrezik politik” nga serbia dhe greqia, por nga rreziku nga njëri-tjetri!!?

Serbi Vojisllav Koshtunica, një kohë tha; ”Epiqendra e Luftës në Ballkan do të zhvendosej nga veriu në jug, si konflikt brendashqiptar”!?

A thua këta intelektual si funksionar “dashamirës” nga dyja anët po i fryjnë zjarrit ndërshqiptar të frymzuar nga fjalët të serbit të lartëpërmendur drejt barotit ballkanas të ndihmuar nga fqinjësia sllavo-greke e të mbështetur nga “Fuqitë e Mëdha” perëndimorë për t’i parcializuar ato përmes kaosit...!?

Rreth nesh shohim frytet e mjerimit të përbuzjes së vlerave, shkatërrimin e traditave kulturore, depresioni, korrupsioni, fshirjen e diferencës midis sublime dhe të ulët. Kontrabandistësh, hajdutë dhe kriminelë që zënë një vend të rëndësishëm në hierarkinë oligarkiste shoqërore të tyre! Këto janë monedha jetike të huaj për të eliminuar krenarinë dhe nderin dhe turpin si një kodeks i saj etik.

Flakët të vogla, mezi të dukshme janë të mjaftueshme për të nxitur zjarret të mëdha shkretuese, të paparashikueshme. Pika e urrejtjes shndërrohet në një oqean të urrejtjes. Armiqësia Personale në armiqësi midis kombeve, konfliktet mes vëllezërve në luftërat më të ashpra, në armiq të papajtueshëm dhe gjakmarrës.

Mjerimi krijon karaktere skllavërie në mënyrë të dëshirueshme në të gjitha format e despotizmit. Mjerimi buron jo vetëm nga privimi material, ajo është produkteve dhe më e suksesshme në mendjet e njerëzve. Fatkeqësia mund të krijojë njerëz krenarë dhe të guximshëm, kurse mjerimi krijon të ulët dhe të përulur. Të gjitha format e mjerimit janë poshtëruese. Tmerret e mjerimit depërton në thelbin e njeriut, korrupton, errëson pafajësinë, shkatërron krenarin. Mjerimi është një sëmundje e mendjes njerëzore: ku kthehet i guximshmi në një frikacak, fetari në informatorë, i mençuri në injorant. Kurse nonsensi është forma më e rëndë e shpirtit të njeriut në formën më të keqe të mjerimit shpirtëror si veprim i poshtër.

A thua, me shkaqet e luftërave të fundit në ballkan ishte rikthimi i konflikteve nacio- fetare në rajon që konsiderohet si synim horizontal dhe vertikali fuqive të mëdha për të rivendosur sferat e influencës në këtë zonë shumë delikate dhe të ndjeshme për Evropën. Ndoshta në këtë projekt është thellë e fshehur edhe zënkat mes kombeve ballkanike e posaçërisht ajo mërria mes palëve shqiptare Kosovë-Shqipëri... Ku ja 138 vite (1878 nga Lidhja e Prizrenit) kemi humbur luftën për pavarësinë etnike duke na izoluar fanatizmi intelektual kristian si (Blushat, Kiçot, Don gjergjët si dhe servilët me emëra musliman Buzhalla, Xharrat e abdallat tjerë islamofob) ku me fyerje të skajshme antishqiptare dhe antifetare janë duke ngritur tensione hutie artificiale në mënyrë arbitrare brendashqiptare, ky është mjerrim.

Një kohë me pretekst ëndërrash për shtete të mëdha që ishin faktorë që paraqitën probleme në ballkan nga shovinizmi dhe hegjemonizmi sllavo-grekë në llogari të Fuqive të Mëdha, por që pas një shekulli u kuptua se është një “Mendje e Lartë” që tenton të riaktivizojë sërish shtetet e dizajnuara në kantone edhe më të vogla duke ndihmuar dy palët në konfliktë kundër njëri-tjetrës me pretekst kinse vjenë si shpëtues, por në fakt vetëm nxjerrë Kaos me shkas t’i kontrolloj rrugët strategjike dhe gjeopolitike, si dhe rrugët energjetike më lehtë në tërësi për 100 vitet e arrdhsme. Planprojekt në dukje kryekëput “perëndimorë” e në fakt është “e Magnatëve të Industrisë së Armëve dhe të Parave”, që arrihet të zbatohet përmes Shtëpisë së Bardhë e rrobëruar Amerikane me; NWO ose “Rendi i Ri Botëror”, si i vetmi solucion në ridimensionimin e balancës së forcave ndërkombëtare pas Luftës së Ftohtë!

I vetmi shtetë për të parandaluar këtë rrugë kobzeze që të mos përsëritet edhe njëherë shpartallim i shteteve në minishtete si në Lindje të Mesme ashtu edhe në Ballkan fuçi barotin që pretendon të godas, si sindrom i vjetër i Antantës. Turqia qëndron suksesshëm ball fuqive të errta të kësaj rirenditjeje botërore me pozicionin dhe politikën që prish planet afatgjata duke e sakrifikuar edhe vetëqenisinë në çdo frymëmarrje të saj. Ajo ka vënë në shënjestër të gllabëruesve shtatin dhe gjithë shpirtin e saj qëndresor. Turqia nuk do të toleroj sërishë të ricopëtohen territoret në juglindje të Anadolisë përmes terrorizmit të PKK & FETO edhe ato Ballkanase përmes mosmarrëveshjeve ndërshqiptare të ushqyera nga (a)miqët e tyre!

Turqia luan një pozicion balancuese duke i’u afruar fuqive të mëdha dhe Rusisë që t;ua paralizoj apetitet e tyre në ricopëtimin e territoreve brenda popujve të të njëjtës gjuhë, sic bënë para një shekulli.

Sot ish Kryeministri Berisha morri guximin të sulmoj Turqinë duke i dalur në mbrojtje Greqisë për marrëveshjen e ujërave detare shqiptare të nënshkruar mes Qeverisë së Berishës me Greqinë më vitin 2009, gjë të cilën Turqia e rrëzoi. Marrëveshja u anulua nga Gjykata Kushtetuese e Shqipërisë pas veprimit nga ana e liderit të opozitës Rama. Pakti Detar famëkeq është vepër antikombëtar e Sali Berishës, që s’mund të krahasohet as me Vermoshin apo me Shën Naumin e Zogut, i cili është një vepër krimi. Ai haptas vihet në krah të Politikës greke, dhe kjo është një lojë e rrezikshme në rajon.

Këto argumente të freskëta konsistojnë në mbështetjen e Gjermanisë për pavarësinë e shtetit kroat dhe ate slloven, këtu ka të bëjë edhe mbështetjen Turke për bosnjën dhe kosovën si dhe mbështetja e fuqive të mëdha që i’a dhanë serbisë me epiqendër në Berlin dhe në ish Jugosllavi.

Politika Turke sot pretendon që të ruaj marrëveshjet e hartuara mes dy fuqive botërore të asaj kohe (Perandoria Osmane dhe Anglo-Franca) e nënshkruar më 1923 në “Marrëveshjen e Lozanës”, që pas skadimit të afatit të dënimit ndërkombëtar që t’iu kthehen territoret e marra si dëmshpërblim popujve të dëmtuar në luftë si humbës të luftës, mes tyre edhe shqiptarët si e drejta ndërkombëtare e tyre. Afat ky që skadon më vitin 2023.

Prandaj, që të anashkalohet dhe zhbëhet kjo marrëveshje mes fuqive të mëdha sot gjitha këto sulme i adresohen faktorit Turqi nga të gjitha fusha të mundshme para arritjes së datës së caktuar, dhe gjithë kjo vetëm me një tendenc të ricopëtohet Turqia nga “Ujqit në Frak” që një ditë sërish të festojnë një fitore edhe mëintriguese të rirenditjes hipokrite nga ata !!!

Vladimir Putin ka ritheksuar edhe një herë kundërshtimin e tij p për "zgjidhje të imponuar" në Kosovë, duke thënë se duhet të respektohet integriteti territorial i Serbisë

Në një konferencë për shtyp të zhvilluar në Vjenë së bashku me presidentin austriak Heinz Fischer, Putin tha se :"Pozicioni ynë bazohet në parimet e të drejtave civile, përfshirë parimin e integritetit territorial dhe ish vendimet e Këshillit të Sigurimit të Kombeve të Bashkuara si rezoluta 1244, e cila përcakton se Kosova ishte pjesë e Serbisë", tha Putin. Ai tha se parime të tilla të së drejtës ndërkombëtare mund të modifikohen, por asnjë zgjidhje nuk duhet t'i imponohet asnjërës palë.
"Më mirë është të ketë dialog dhe të gjitha palët të arrijnë në një marrëveshje" tha Putin. Ndërkohë, presidenti austriak tha se mbështet propozimin e Ahtisarit. "Mendoj se këto propozime janë përgatitur me kujdes dhe shkojnë në drejtimin e duhur" tha Fischer.
Putin po qëndron në Austri duke diskutuar me zyrtarë të lartë edhe rreth raporteve BE-Rusi si dhe rreth planeve amerikane për vendosjen e pjesëve të sistemit të mbrojtjes raketore në Evropë. Ai tha se konsultimet me Shtetet e Bashkuara rreth këtij sistemi kanë dështuar.

Ballkani nuk është aq stabil sa duket

 Augustin Palokaj

Kancelarja gjermane, Angela Merkel, është politikane shumë serioze, ka njohuri të duhura për rajonin e Ballkanit, vendi i saj është më i angazhuari në këtë rajon dhe e di mirë se çfarë thotë. Prandaj, vërejtjen e saj se në Ballkan mund të ketë konflikt, duhet ta marrin seriozisht të gjithë. Dhe nuk është kërcënim vala e refugjatëve aq shumë sa janë hezitimet ndërkombëtare që të reagojnë ashpër ndaj çfarëdo tentimi për mohimin e ekzistimit të disa shteteve në rajon

Javën që shkoi ka bërë shumë bujë një deklaratë e kancelares gjermane, Angela Merkel, e cila, duke dashur t’i arsyetojë para partnerëve të vet në koalicionin e Qendrës së djathtë veprimet e politikës së hapur ndaj refugjatëve, për çfarë ajo nga disa qarqe konsiderohet si përgjegjëse për afektin tërheqës të qindra e mijëra refugjatëve, ka thënë se po të mbyllte Gjermania kufijtë për refugjatët, do të mund të shkaktohej konflikt i armatosur në rajonin e Ballkanit Perëndimor.

Gjithsesi ky ka qenë një konstatim për përdorim të brendshëm, por Merkel me siguri ka qenë e vetëdijshme se çfarë do të thotë ajo në këtë temë nuk mund të mbahet brenda mureve të sallës ku ajo u është drejtuar partnerëve të vet e as vetëm brenda Gjermanisë. Më shumë së gjysmë milioni refugjatë kanë kaluar përmes Ballkanit Perëndimor, kryesisht Maqedonisë, Serbisë dhe Kroacisë, për të mbërritur në destinacionet e dëshiruara si Gjermania, Suedia e Holanda. Ka mjaftuar një mbyllje e kufirit të Serbisë me Hungarinë dhe drejtimi i valës nga kufijtë me Kroacinë që të shkaktojë një tensionim të madh të raporteve mes Kroacisë dhe Serbisë, tensionim i cili risolli në mediat e Serbisë fjalorin e kohës së Milosheviqit gjatë luftës.

Tash Kroacia dhe Serbia bashkëpunojnë mirë në menaxhimin e krizës së refugjatëve, por edhe ai shembull ka dëshmuar se sa pak është e nevojshme që të nxiten tensionet. Këtë e ka pasur parasysh, sipas të gjitha gjasave, edhe Merkel, kur ka thënë se efekti i mbylljes së kufijve gjermanë për refugjatë në Ballkan do të mund të ishte katastrofik për Ballkanin. Vërtet, për momentin vendet e Ballkanit po e menaxhojnë mirë këtë valë, por vetëm për shkak të faktit se ata kalojnë në transit dhe shkojnë tutje.

Paramendojeni situatën kur Gjermania nuk pranon më refugjatë të kalojnë nga Austria. Austria do të detyrohet të pengojë hyrjen e refugjatëve nga territori i Sllovenisë. Kjo e fundit ka konfirmuar se tashmë i ka blerë telat gjemborë për të rrethuar kufirin me Kroacinë dhe për të mos lënë refugjatët. Kroacia nuk do të pranojë të jetë “vendparking” për dhjetëra e mijëra refugjatë dhe do të pengojë hyrjen e tyre nga territori i Serbisë. Kjo e fundit do të mund t’i drejtojë refugjatët nga Bosnjë e Hercegovina, e cila edhe ashtu është shtet me stabilitet të brishtë. E Kroacia nuk mund ta mbyllë tërë kufirin, sepse, për shkak të konfiguracionit gjeografik, Kroacia i ka kufijtë më të gjatë të jashtëm të BE-së. Prandaj, Merkel edhe është angazhuar që të menaxhohet më mirë kriza e refugjatëve, të ndahen ata që kanë arsye për azil nga ata të cilët ikin nga vendet e tyre për shkaqe ekonomike, të kthehen të tillët dhe të zvogëlohet presioni.

Ndërkohë, në vendet e Ballkanit do të duhej përkohësisht të strehohen disa refugjatë që të mos pësojnë nga dimri i ftohtë dhe të shmanget kriza humanitare. Dhe në fund i ashtuquajturi “efekti domino” i mbylljes së kufijve të mos shkojë nga Gjermania drejt jugut, që do të kishte pasoja për Ballkanin, por nga kufiri i Turqisë me Greqinë ku edhe është pika hyrëse e tyre në BE.

Në Ballkan gjithçka duket qetë hëpërhë, por ka disa potenciale për shpërthim. Ndonëse heziton të përmend fjalën “konflikt i armatosur” dhe Komisioneri i BE-së për Fqinjësi dhe Zgjerim, Johanes Hahhn, pranon se situata është e brishtë në rajon.

“Unë hezitoj të përdor termint “konflikt i armatosur” por kjo sfidë provokon edhe disa çështje bilaterale, krijon konflikte për të cilat kemi menduar se janë zgjidhur, ushqen popullizmin dhe nacionalizmin, prandaj jam i interesuar që të punojmë për zgjidhje të qëndrueshme, në mënyrë që të mos rrezikojmë atë që kemi arritur me kaq mund në disa vite në arritjen e rezultateve pozitive. Kemi arritje atë mëdha edhe përmes procesit të Berlinit, shohim se si disa liderë shënojnë së bashku përvjetorët si ai i Srebrenicës. Të gjitha këto janë shenja të mira për ripajtim në rajon dhe këtë nuk guxojmë ta rrezikojmë. Por këto arritje ende janë shumë fragjile” ka thënë Hahn në një intervistë për “Kohën Ditore”.

Kancelarja gjermane, Angela Merkel, është politikane shumë serioze, ka njohuri të duhura për rajonin e Ballkanit, vendi i saj është më i angazhuari në këtë rajon, dhe e di mirë se çfarë thotë. Prandaj vërejtjen e saj se në Ballkan mund të ketë konflikt duhet ta marrin seriozisht të gjithë. Dhe nuk është kërcënim vala e refugjatëve aq shumë sa janë hezitimet ndërkombëtare që të reagojnë ashpër ndaj çfarëdo tentimi për mohimin e ekzistimit të disa shteteve në rajon.

Në Bosnjë e Hercegovinë vazhdojnë kërcënimet e liderit të entitetit serb, Milorad Dodig, për referendum, i cili do ta çonte drejt shkëputjes nga Sarajeva gati gjysmën e këtij shteti. Në Mal të Zi opozita, me arsyetimin e kërkimit për më shumë demokraci, me foto të liderit rus, Putin, dhe thirrje “Kosova është Serbi!” dëshiron të pengojë anëtarësimin e Malit të Zi në NATO. Përmes partive proserbe dhe proruse në Mal të zi, serbëve në Bosnjë, veriut të Kosovës dhe Serbinë si aleate, Rusia ka siguruar një rol të madh në Ballkan dhe atë mund ta përdorë për t’i krijuar tensione BE-së në oborrin e saj.

Serbia, nga ana tjetër, ka pretendime të qarta territoriale ndaj Kosovës të cilën e konsideron si pjesë të Serbisë. Kjo Serbia tash blen armatim nga Rusia për të “siguruar interesat e Serbisë”. Arsyetimi i kryeministrit të Serbisë se këtë armatim e duan për të krijuar një balancë në armatim në rajon, për shkak se Kroacia po armatoset, nuk ka shumë kuptim, sepse Kroacia tashmë është anëtare e NATO-s dhe vështirë që do t’i shkonte ndër mend dikujt ta sulmonte një shtet të NATO-s, i cili është nën ombrellën e mbrojtjes kolektive të Aleancës, sikur edhe Shqipëria. Prandaj edhe anëtarësimi i Malit të Zi në NATO është i domosdoshëm për paqen e qëndrueshme në rajon dhe prandaj ky anëtarësim shihet me aq kundërshtim nga forcat proruse në Mal të Zi.

Por, duke pasur parasysh se Kushtetuta e Serbisë e konsideron Kosovën si pjesë të veten çfarë mund të ndodhë nëse dikujt në Serbi i shkon mendja të ftojë ushtrinë që të “zbatojë Kushtetutën në tërë territorin e vendit!”. Edhe Patriarku serb, Irinej, këto ditë bëri thirrje që Kosova “të kthehet me mjete paqësore apo me forcë nëse ka nevojë”.

Tani për tani lidershipi në Serbi vazhdon të dërgojë mesazhe të përziera. Dhe është vështirë të definohet se cila është politika e saktë e Serbisë. A është ajo kur kryeministri Vuçiq zotohet për integrime në BE, apo kur shkon dhe blen armë në Rusi. A është ajo kur Vuçiq shkon në Sarajevë dhe flet për bashkëpunim me Bosnjë e Hercegovinën apo ajo ku ai mohon se në Srebrenicë ka ndodhur gjenocidi. A është ajo kur Vuçiq shkon edhe në homazhin për viktimat e Srebrenicës apo ajo kur me ndihmën e Rusisë në OKB bllokon Rezolutën për gjenocidin në Srebrenicë, duke e quajtur këtë bllokim si fitore të madhe diplomatike. A është politikë e Serbisë ajo kur në dialog në Bruksel “normalizon” raportet me Kosovën apo ajo kur qeveria nga Beogradi dërgon letra zyrtare ku Kosovën e krahason me ISISI-in. Këto lojëra të Serbisë tani për tani mund t’i sjellin asaj një pozitë të favorshme ndërkombëtare, sepse edhe Perëndimi, edhe Rusia duan të bashkëpunojnë me të, por ajo nuk i kontribuon kurrsesi krijimit të stabilitetit afatgjatë në ajon, sidomos jo në këto rrethana në të cilat Rusia, në njërën anë, dhe BE-ja e NATO-ja, në tjetrën, nuk shihen më si partnerë por si kundërshtarë dhe rrezik për njëri-tjetrin. Ballkani do të ketë stabilitet të qëndrueshëm dhe paqe afagjatë vetëm atëherë kur stabiliteti i një shteti të rajonit nuk do të varet më nga pushteti në një vend fqinj. Për këtë përgjegjësi ka bashkësia ndërkombëtare e sidomos BE-ja. Do të ishte tragjike sikur në kohën kur Merkel, si politikania më e fuqishme e Evropës, tërheq vërejtjen për mundësinë e konfliktit në Ballkan, në vend të angazhimit më të madh në këtë rajon faktorët kryesorë ndërkombëtarë perëndimor të tërhiqen edhe më shumë.

A po zbarkon Putin në Ballkan?!

Maqedonia është vetëm një prej fushëbetejave. Moska ka zgjeruar ndikimin në Ballkan përveç Beogradit edhe me Athinën e Shkupi që iu afruan për motive të ndryshme. Beteja e interesave ekonomike dhe përplasja me shqiptarët që stigmatizohen si vegël e Perëndimit. Kush po e përdor “Shqipërinë e Madhe” dhe pse në Moskë e në Beograd nuk lenë rast pa e përmendur? Bushati: Rusisë nuk i duhet lënë fushëloje në Ballkan

Nga Vladimir Karaj

Ditmir Bushati ishte veccanërisht i qartë kur u pyet në shkurt nga gazetarja e Der Standard se kujt nuk i duhej dhënë fushë loje në Ballkan, “Rusisë”, tha ai dhe shtoi edhe togfjalëshin “shtete të tjera që nuk kanë interesa të ngjashme me NATO-n”, në mënyrë që qëndrimi të mos dukej aq i përvetshëm. Shqipëria kështu e ka bërë të qartë anën e kujt mban në “Luftën e re të Ftohtë” mes Moskës dhe Perëndimit. Rusia po ashtu e ka bërë të qartë se i sheh shqiptarët si “vegël” e Perëndimit në Ballkan. Ministri i Jashtëm Lavrov vetëm pak ditë më parë foli për ushtri, ndërhyrje, për atë që ai e quajti tentativë e Bullgarisë dhe Shqipërisë për të ndarë Maqedoninë. Agjencia e lajmeve SputnikNeës, një lloj makine propagande e Moskës në gjuhën angleze, shkruante në një analizë se “Shqipëria e Madhe” ishte një projekt i Perëndimit dhe NATO-s më së shumti për të ndaluar avancimin e Rusisë në zonë dhe projektin e saj për një gazsjellës. Krejt ndryshe Foreing Policy apo media të rëndësishme botërore shohin Kremlinin të fusë hundët në Ballkan, zgjerim të interesit rus në rajon dhe mendojnë se janë këta të interesuarit për destabilitet për aq kohë sa shumica e vendeve ballkanike shohin BE si të vetmen prespektivë të zhvillimit. Kjo e fundit kritikohet masivisht për avashtësinë e lëvizjeve dhe lëshim terreni përshkak të përplasjeve të brendshme. Ndërkohë Rusia ka avancuar duke përfshirë nën “ndikimin” e saj qeverinë e re greke, atë në Maqedoni dhe mbajtur gjithmonë urat e forta me Beogradin. Të treha këto ajo i përdor kundër planeve të Perëndimit, qartazi për të mbuluar deficcitin diplomatik të krijuar prej agresionit ndaj Ukrahinës.

Rifillimi

Lufta e Ftohtë ka rifilluar prej kohësh. Moska në përpjekje për të rifituar influencë në zonat që u humbën pas rrëzimit të Murit të Berlinit dhe Europa, ndoshta e vonuar, në tentativë për të mbrojtur atë që u fitua në fillimin e viteve 90’. Ballkani sigurisht do ishte fusha e tyre e betejës. Pasiguritë ekonomike, përplasjet etnike dhe mosbesim e konspiracion në kufij të ilaritetit, janë gjellë e përditshme këtu dhe BE apo “lodhja e saj nga zgjerimi” sicc thuhej deri para pak kohësh, një fushë pjellore për Moskën. Por në Bruksel lodhja nuk po përmendet më. Berlini mori iniciativë të posaccme të mblidhte vendet e rajonit në një konferencë të përbashkët në tentativë për të vënë në funskionim rrugë komunikimi deri tani të mbyllura. Kjo ishte ccka shtyu kryeministrin Edi Rama të vizitonte Beogradin. I gjendur dje në Tiranë, pak ditë para se homologu serb i Ramës ta në kthejë vizitën, Ivica Daccicc tha (diccka që atëherë nuk qe e dukshme) se vizita kishte qenë një sukses. Po kjo duhet marrë me rezerva. Ballkani është gati në flakë. Në Maqedoni pati vetëm pak kohë më parë përplasje të armatosura ku u përfshin shqiptarë (kryesisht nga Kosova) dhe forcat e sigurisë. Ngjarja u mbulua prej misterit dhe mediat në Perëndim, opozita Maqedonase dhe Tirana “i mëshuan” fort një skenari të sajuar që duhej hetuar madje ndërkombëtarisht. Në Beograd dhe Moskë ishte ndryshe. Fillimisht u fol për një luftë që do të përshkallëzohej. Serbia lëvizi forcat në kufi me Maqedoninë. U fol për “betejën për Shqipërinë e Madhe” dhe organizimin e gjithcckaje nga Tirana e Uashingtoni. Kur kjo nuk ndodhi Minstri i Jashtëm i Rusisë lëshoi kërcënime për Tiranën e Sofien se donin të ndanin Maqedoninë por se Moska nuk do qëndronte jashtë lojë ketë herë dhe do të ndëhynte. Përgjigja qe të menjëhershme nga të dyja vendet që mohuan kategorikisht deklaratat. Nga Sofia madje ato u quajtën delirime.

Avancimi Rus

Gati një vit më parë kur kishte vetëm përvijime të konfkliktit të madh Moskë vs Perëndim senatori amerikan Christopher Murphy e bëri të qartë se Putin i kishte sytë mbi Ballkanin. Atëherë flitej për një anim të Serbisë. Beogradi është i hershëm në lidhje me Rusinë edhe pse kjo e fundit më shumë e përdor atë si një bazë për politikat antieuropë. Bë serbi sidoqoftë vijojnë edhe sot të luajnë me dy porta dhe mbështeten fort te Rusia qoftë edhe në formë shantazhi për BE. “Dukshëm, ai (Putin) i ka sytë dhe mbi Ballkan dhe nuk është e vështirë për t’u kuptuar se do të përpiqet të shkaktojë probleme për vendet anëtare të NATO-s në të ardhmen”, tha atëherë për “Zërin e Amerikës” senatori amerikan Christopher Murphy, i cili është edhe kryetar i një nënkomisioni për marrëdhëniet me Europën në Senat. Prej një viti planet e Moskës kanë përparuar. Nikola Gruevski i vënë me shpatulla në mur prej opozitës vendase në rritje, ka gjetur një dorë të ngrohtë në Moskë. Kjo e fundit e ka mbështetur atë në të gjitha deklaratat duke e cilësuar opozitën si “kukull” të Perëndimit që këmbëngul në hetimin e përgjimeve dhe ndëshkimin e korrupsionit. Ngjarjet në Maqedoni u bënë shpejt pjesë e kësaj loje jo dhe aq diplomatike tashmë. Ndërkohë fitorja e Syrizas dhe përfshirja në qeveri e aleatit të kësaj të fundit nacionalistëve nën emrin Grekët e Pavarur hapi një derë tjetër për Moskën në Ballkan. Në paradën e fitores kundër Nazizmit më 9 maj në Moskë, në krah të Putin nga rajoni ishin vetëm grekët dhe serbët. Të parët edhe pse një vend anëtar i BE, me të cilën kanë probleme jo të vogla por njëkohësisht shumë më shumë gjëra të përbashkëta, kanë refuzuar sanksionet kundër Rusisë. Stephen Schëartz, shkruan për Huffington Post se Moska, Beogradi dhe Athina janë të “interesuar” në një aleancë Orthodokse që do të përfshinte edhe vende të tjera dhe sipas tij lideri i Grekëve të Pavarur është ai që e frymëzon këtë lidhje fetare. Syriza në anën e saj është më shumë duke shantazhuar BE. Rusia do ishte një zgjidhje për Greqinë vetëm nëse kjo e fundit do e shihte veten jashtë BE dhe jashtë NATO-s. Gjasat janë që pjesa tjetër e politikës në Greqi nuk e përkrah këtë lloj qajse, por ajo është shumë e demoralizuar prej humbjes dhe rritjes së forcave ekstremiste, për të kundërshtuar lëvizjet që duken të pashpresa dhe që nuk po i japin asnjë rrugë dalje krizës ekonomike.

Nga vendet e rajoni jo anëtarë të BE, vetëm Shqipëria dhe Kosova kanë folur hapur për “frikë” nga zgjerimi i ndikimit rus në rajon.

Në krahun e duhur

Si rrallë ndonjëherë, duke hedhur sytë në histori, Shqipëria duket e renditur qartazi në krahun e duhur, me gjasë edhe fituesin për sëdyti të një përballje globale mes Lindjes dhe Perëndimit. Në fakt më shumë se kaq Shqipëria, që nuk është se dallohet për ndonjë vizion në diplomaci, ka qenë ndër të parat që ka vënë alarmin. Kur kryeministri Rama këmbëngulte për statusin një vit më parë në Berlin e Paris ai theksoi mëshumë se njëherë që BE duhej të mësonte nga Ukranina dhe se ngurrimi do të sillte të njëjtat probleme në Ballkan. Në Tiranë atëherë kjo u pa me skepticizëm, tonet e Ramës që dukej si i hakërrohej BE-së për lodhjen dhe ngurrimin, u përqeshën në rastin më të mirë dhe madje u panë si një qëndrim i vrazhdë i një kryeministri axhami në politikën e jashtme. Ngjarjet rrodhën ndryshe. Rama me gjasë ka pasur të drejtë sicc po provon koha. Në fakt konferenca e Berlinit u thirr atëherë prej kancelares Gjermane Angela Merkel pikërisht për t’i vënë fre tentativave ruse dhe avancimit të tyre në Ballkan. “Ky është një vendim i vështirë, sepse Putini po përpiqet t’i shantazhojë vendet e varura ekonomikisht në Ballkan. Ndaj pres që këto vende të përcaktohen qartë për kursin e tyre pro-evropian. Por kjo do të thotë se BE-ja duhet të bëj ç’ështe e mudnur për t’i ndihmuar këto vende dhe oferta e BE-së duhet të jetë shumë e qartë dhe atraktive”, thoshte në dhjetor Andreas Schockenhoff, nënkryetar i grupit të CDU në parlamentin gjerman. Gjermania dhe vende të tjera pranë të bashkimit i janë përgjigjur në fakt kësaj thirrje. Frank Ëalter Steinmeier i tha disa ditë më parë homologut Bushati se në takimin e Vjenës, BE do të angazhohet për të financuar projektet e përbashkëta që vendet e Ballkanit do të sjellin në tavolinë. Serbia dhe Shqipëria luajnë këtu rolin më të madh dhe po ashtu dukshëm qëndrojnë në pole të ndryshme të raporteve me Rusinë. Sidoqoftë vizta e Vuccicc në Tiranë më 27 Maj, ndryshe nga ajo e Ramës në Beograd vjen në një moment të ndryshëm. S’ka aq shumë tension në ajër mes dy vendeve edhe pse mediat gëlojnë në teori konspirative. Për analistin e Bloomberg Leonid Bershidsky në fakt të dyja dhe Tirana dhe Beogradi janë në periferi të përplasjes së madhe Uashington-Moskë. Maqedonia shkruan ai është fushëbeteja, kjo e fundit në fakt është shteti i cili mund të destabilizohej më lehtë. Ajo është një Ballkan i vogël brenda Ballkanit. Një shtet ku duket se problemet e rajonit dyfishohen.