Në një adresim drejtuar popullit, ai ka thënë se e di se është caku i parë i rusëve, por se do të qëndrojë pranë popullit.
“Do të qëndrojë në kryeqytet, me popullin tim. Familja ime është po ashtu në Ukrainë”, ka thënë ai.
“Kam informata se jam caku i parë i Rusisë, familja ime është caku i dytë”, ka thënë mes tjerash ai në konferencë.
“Pentagoni nuk mund të flasë se në çfarë statusi funksional është termocentrali tani ose nëse rusët kanë kontrollin e termocentralit”, tha Kirby, shkruan CNN, raporton Gazeta Sinjali.
Departamenti i Mbrojtjes po ndihmon Departamentin e Energjisë në reagimin e SHBA ndaj incidentit, tregoi Kirby.
“Për shkak se ne kemi përvojë në drejtimin e centraleve bërthamore në Departamentin e Mbrojtjes, ne jemi pjesë e kësaj përpjekjeje duke ofruar disa këshilla për Departamentin e Energjisë,” tha Kirby.
“Sulmimi i një centrali bërthamor është jashtëzakonisht i rrezikshëm dhe mund të kishte shkaktuar shumë më tepër dëme dhe shkatërrim për popullin e Ukrainës dhe ndoshta edhe për vendet fqinje, nëse kjo do të kishte shkuar në një mënyrë tjetër,” tha ai.
Ministrat e Jashtëm të G7-tës thanë të premten se ishin “thellësisht të shqetësuar” me pasojat humanitare nga “sulmet e vazhdueshme të Rusisë” kundër popullsisë civile të Ukrainës.
Ata shtuan se do të kërkojnë përgjegjësi për krimet e luftës.
“Ne ritheksojmë se sulmet (pa i kursyer civilët) janë të ndaluara nga e drejta ndërkombëtare humanitare. Ne do të mbajmë përgjegjës ata që janë përgjegjës për krimet e luftës, duke përfshirë përdorimin pa kriter të armëve kundër civilëve”, thanë ministrat e jashtëm të G7-të në një deklaratë të përbashkët të lëshuar nga Departamenti i Shtetit i SHBA-së.
Në mbledhjen e jashtëzakonshme të ministrave të jashtëm të NATO-s është përmendur edhe rreziku i përhapjes së konfliktit në vendet e tjera pas atij në Ukrainë.
Ata diskutuan nevojën për të mbështetur partnerët që mund të jenë në rrezik të përhapjes së luftës në Ukrainë, duke përfshirë Gjeorgjinë dhe Bosnje e Hercegovinën.
Sekretari i Përgjithshëm, Jens Stoltenberg, përsëriti se “agresioni i Rusisë ka krijuar një normalitet të ri për sigurinë, ku parimet themelore kontestohen përmes përdorimit të forcës”.
Në këtë normalitet të ri, ministrat ranë dakord se marrëdhënia e NATO-s me Rusinë ka ndryshuar rrënjësisht për një afat të gjatë, por ata mbeten të përkushtuar për të mbajtur kanalet diplomatike të hapura për të shmangur çdo përshkallëzim të paqëllimshëm.
“Ne nuk jemi pjesë e këtij konflikti”, tha Stoltenberg, duke shtuar megjithatë se NATO ka “përgjegjësi për të siguruar që ai të mos përshkallëzohet dhe të mos përhapet përtej Ukrainës. Kjo do të ishte edhe më shkatërruese dhe më e rrezikshme”.
Pas takimit, Aleanca tha se është fuqishëm e përkushtuar ndaj Artikullit 5, i cili thotë se nëse sulmohet njëri prej shteteve konsiderohet sulm ndaj të gjithëve.
“NATO është Aleanca më e fuqishme ushtarake në histori”.
Takimi ishte një mundësi për ministrat që të trajtonin gjithashtu implikimet afatgjata të agresionit të Rusisë për sigurinë euroatlantike.
Në takim, ministrave të jashtëm të NATO-s iu bashkuan edhe ministrat e jashtëm të Finlandës dhe Suedisë, si dhe Përfaqësuesi i Lartë i BE-së.
Ministri i Jashtëm i Ukrainës, Dmytro Kuleba, iu drejtua homologëve të tij me një video-mesazh, ku foli edhe përkeqësimin e situatës humanitare në vendin e tij.
Ministrat dënuan pushtimin brutal dhe të paprovokuar të Ukrainës nga Rusia dhe shprehën solidariteti e mbështetje për guximin e popullit ukrainas dhe forcave të armatosura.
Sipas një deklarate për shtyp, NATO tha se ka shqyrtuar përgjigjen e saj ndaj krizës.
Përveç mijëra trupave të tjera që aleatët kanë dërguar tashmë në pjesën lindore të Aleancës, NATO tha se po vendos për herë të parë Forcën e Reagimit, e cila ka 130 avionë në gatishmëri dhe mbi 200 anije”.
“Ne do të vazhdojmë të bëjmë atë që duhet për të mbrojtur çdo centimetër të territorit të NATO-s”, tha sekretari i Përgjithshëm, Jens Stoltenberg.
BE financon furnizimin me armë të Ukrainës, duke hedhur një hap të pashembullt. Por si dhe sa shpejt mbërrijnë armët në destinacion?
Bashkimi Europian i ka hapur rrugën dhënies së 450 milionë eurove ndihma direkte ushtarake për Ukrainën, për sistemin e mbrojtjes ajrore, për bazukat si dhe për municionet dhe armatime të tjera ushtarake. 50 milionë euro të tjera janë parashikuar të jepen për karburantet dhe armatimet mbrojtëse.
Në fakt paktet e BE nuk lejojnë që buxheti i unionit të përdoret për qëllime ushtarake. Por për të ndihmuar Ukrainën, BE-ja ka aktivizuar të ashtuquajturën “Mjete paqësore europiane”. Ky është një fond special i krijuar një vit më parë nga Këshilli i BE për vitet nga 2021 deri 2027. Tek ky fond mund të futen deri 5 miliardë euro për forcimin e sigurisë ndërkombëtare dhe për mbrojtjen nga konfliktet.
Jo vetëm Bashkimi Europian, por edhe Gjermania ka bërë ndryshime në politikën e mbrojtjes. Qeveria gjermane shfuqizoi ndalimin e dërgimit të armëve në zonat e luftës. Ushtria ukrainase do të marrë nga rezervat gjermane mes të tjerave 1000 bazuka dhe 500 raketa tokë-ajër të klasës Stinger. Edhe SHBA ka shtuar ndihmat ushtarake duke dhënë armë me vlerë prej 350 milionë dollarë (313 milionë euro mes të tjerave për raketa tankesh të tipit Javelin, raketa kundërajrore të tipit Stinger, armë të vogla dhe municione. Ndihma ushtarake amerikane për Ukrainën ka arritur kështu në 12 muajt e fundit në gjithsej një miliardë dollarë, kurse që nga viti 2014 në më shumë se 2,5 miliardë dollarë.
Sfida logjistike
Për forcat e armatosura ukrainase furnizimi me armë është ndihmë e rëndësishme në luftën kundër pushtuesve rus. Megjithatë kanë dalë probleme logjistike. Deri tani ndihmat ushtarake të Perëndimit janë furnizuar sipas llojit të armës me rrugë tokësore ose ajrore. Por hapësira ajrore e Ukrainës kontrollohet ndërkohë nga avionët luftarakë rus. Ata mund të “bllokojnë furnizimet me sulme ajrore dhe sulme me raketa,” i shkruan Deutsche Welles, Gustav Gressel, studiuesi austriak i shkencave politike, ekspert për Europën lindore dhe politikën e mbrojtjes në Institutin “European Council on Foreign Relations” të Berlinit. “Nëse i dinë rrugët e furnizimit, ata mund t`i vëzhgojnë ato dhe mund të kërkojnë mjetet specifike të transportit”, shkruan Gressel.
Pas refuzimit nga Hungaria të transportimit të armëve për Ukrainën nëpërmjet territori ttë saj, fokusi drejtohet tek Polonia. Polonia ka një kufi 535 kilometrash të gjatë me Ukrainën. Sidomos ushtria e SHBA ka kohë që dërgon trupa dhe armatime ushtarake në partnerin e NATO-s, Poloninë.
Roli kyç i Polonisë
“I gjithë armatimi është duke u mbledhur këto momente në kufirin polak”, thotë për Deutsche Wellen, Ed Arnold, ekspert për sigurinë europiane në Institutin e Londrës “Royal United Services”. “Edhe sikur ta zëmë për shembull se Sllovakia do ta donte një gjë të tillë [furnizimin e armëve nëpërmjet territorit të saj – Shënim i redaktorit.] rruga do të ishte e vështirë për shkak të gjendjes gjeografike të vargmaleve që shtrihen nga Sllovakia në Rumani. Kështu që mbeten dy rrugë të tjera: Njëra ndodhet afër kufirit bjellorus, tjetra diçka më në jug”.
Marc Finaud, drejtor i sektorit për tregtinë e armëve në Fondacionin “Qendra për politikën e sigurisë” në Gjenevë, paralajmëron për rreziqet që ekzistojnë nga furnizimet e armëve, të cilat mund të ndryshojnë shumë shpejt dinamikën e luftës. “Nëse këto karvanë ose transporte bllokohen dhe nëse vendet perëndimore sulmohen, atëherë tensionet mund të rriten qoftë në territoret e NATO-s qoftë matanë kufirit me Ukrainën dhe gjendja mund të përshkallëzohet”, thotë Finaud për Deutsche Wellen.
Rusia nuk guxon ende “të verë në shënjestër furnizimet perëndimore”, duke e penguar një përshkallëzim të tillë, mendon Ed Arnold. Megjithatë ai është i befasuar që forcat e armatosura ruse nuk i kanë prerë këto dy rrugë të mundshme furnizimi: “Ata kanë mundësinë që të futen nga jugperëndimi i Bjellorusisë dhe të shkojnë të bllokojnë të gjitha armatimet që vijnë aty”.
Koha nuk pret
Për ushtrinë ukrainase që lufton përreth Kievit dhe qytetit tjetër të madh Charkiw, koha nuk pret për marrjen e armëve të nevojshme. Furnizimi me armë është sidomos problematik për “forcat e armatosura ukrainase që ndodhen në frontin lindor, të cilat mund të shkëputen nga pjesa tjetër nëse nuk përparojnë shpejt dhe kalojnë në pjesën perëndimore të lumit Dnjepr. Ata kanë nevojë për furnizime të reja, sepse zhvillojnë luftimet më të ashpra. Dhe trupat e Brigadës 95 ajrore janë trupat më të mira të ushtrisë ukrainase.”
A ka mundësi tjetër për të sjellë sistemet perëndimore të armëve në linjën e frontit në Ukrainë? “Luftëtarët ukrainas ose luftëtarët e huaj mund ti marrin armët në Poloni dhe ti sjellin duke i kaluar nëpër kufi,” përgjigjet Arnold. “Por kjo gjë nuk është e mundshme në sasi të madhe.”
Aktualisht i madh është rreziku që forcave të armatosura ukrainase t`u mbarojë municioni. “Municioni për armët e rënda ukrainase mjafton mbase edhe për pesë ditë. Pastaj ata mund të mbështeten tek armët që iu merren rusëve. Por edhe me to nuk mund të zgjasë shumë.”
-Një numër i madh qytetarësh janë mbledhur në protestë në afërsi të Presidencës së Serbisë, kështu që rruga Mbret Milan është mbyllur për qarkullim,raportojnë këto media.
Të mbledhurit po këndojnë mesazhe mbështetjeje për Rusinë, e cila filloi një pushtim ushtarak të Ukrainës të enjten e kaluar dhe ndërkohë kan eskaluar luftimet ku ukrainasit po mbrohen ndërsa makineria ruse po shkatërron qytete dhe po vret civil të këtij vendi.
Përfaqësuesit e organizatave të ekstremit të djathtë – Damnjan Knezevic nga Patrulla Popullore dhe Mladen Obradovic nga Obraz – iu drejtuan pjesëmarrësve të protestës nga skena.
Knezevic kishte një mesazh CNN, BBC dhe RTS, “se rusofobia në Serbi është një gabim statistikor” dhe se “çdo serb është një vëlla rus”.
“Sado të jemi nën presion nga sanksionet, në vitin 1992 dhe në 2022 nga Rusia, sado që të na sulmojnë dhe të na ofrojnë dritë, e gjitha është një pikë në oqean për një shpirt sllav”, tha Knezevic, duke shtuar se. “Nuk ka asnjë serb që do t’i vejë sanksione Rusisë dhe Bjellorusisë “.
Obradovic tha se “Rusia po çliron të gjithë botën nga kërcënimet e NATO-s” dhe se sot “Putini ka treguar se kush është burrështetasi më i fortë dhe më i guximshëm në botë”.
Tubimi filloi me himnet e Serbisë dhe Rusisë, qytetarët mbajnë flamuj rus dhe serb dhe thërrasin “Rusi, Rusi”, “Serbët dhe rusët janë vëllezër përgjithmonë”, “Tradhti, tradhti” dhe “Vuçiq Shiptar, e tradhtove Serbinë”.
Duke folur në një konferencë për shtyp pas takimit të jashtëzakonshëm të shefave të diplomacisë së vendeve anëtare të NATO-s, Stoltenberg paralajmëroi se “më shumë vdekje, më shumë vuajtje dhe më shumë shkatërrim do të vijnë” për shkak të luftës Rusi-Ukrainë.
Ai përsëriti thirrjet e NATO-s për Rusinë që të “ndalojë menjëherë këtë luftë, të tërheqë pa kushte të gjitha forcat nga Ukraina dhe të angazhohet në diplomaci të vërtetë dhe të sinqertë”.
Stoltenberg theksoi se marrëdhëniet e NATO-s me Rusinë “kanë ndryshuar rrënjësisht që kur vendi filloi agresionin më të keq ushtarak në Evropë pas disa dekadave”. Sipas tij, kjo lëvizje e Rusisë “synon të vendosë një normë të re në rendin botëror”.
Më 24 shkurt Rusia nisi luftën për të “çmilitarizuar” dhe “denazifikuar” Ukrainën, duke e cilësuar këtë inkursion masiv ushtarak rus një “operacion special ushtarak”.
Vendimi erdhi disa ditë pasi ai njohu rajonet Luhansk dhe Donetsk, dy enklava të kontrolluara nga separatistët në Ukrainën lindore, veprim që u ballafaqua me dënim ndërkombëtar, ndërsa Bashkimi Evropian (BE), SHBA-ja dhe Britania e Madhe nisën zbatimin e sanksione të ashpra financiare ndaj Moskës.
Sipas shifrave të Kombeve të Bashkuara (OKB), në Ukrainë janë vrarë të paktën 249 civilë dhe 553 të tjera janë plagosur.
Agjencia e OKB-së për Refugjatë (UNHCR) njoftoi se mbi 1 milion njerëz janë larguar nga Ukraina në vendet fqinje.
Sekretari i përgjithshëm i NATO-s, Jens Stoltenberg, paralajmëroi kundër përpjekjeve “për të ndarë Evropën nga Amerika Veriore” dhe tha se Bashkimi Evropian “nuk mund ta mbrojë kontinentin i vetëm”, përballë kërcënimit të terrorizmit dhe “sjelljes destabilizuese” të Rusisë.
“Çdo përpjekje për të ndarë Evropën nga Amerika Veriore jo vetëm që do ta dobësojë NATO-n, por do ta ndajë edhe Evropën”, tha Soltenberg në një fjalim në Kolegjin e Evropës, në Belgjikë.
“Unë nuk besoj në Evropën vetëm, as në Amerikën Veriore vetëm. Unë besoj në Amerikën Veriore dhe në Evropën bashkë, në NATO, në solidaritet strategjik. Pavarësisht sfidave me të cilat përballemi, bashkë jemi më të fortë”, tha Stoltenberg.
Në një intervistë të veçantë për AFP-në, ai tha se i mirëpret përpjekjet e Brukselit për të rritur shpenzimet dhe për të modernizuar industrinë e mbrojtjes, por tha se është skeptik ndaj thirrjeve që Evropa të zhvillojë “autonomi strategjike”, të llojit që po nxit presidenti i Francës, Emmanuel Macron.
“Unë i mbështes përpjekjet e BE-së për mbrojtjen, sepse më shumë shpenzime në mbrojtje, aftësitë e reja ushtarake dhe adresimi i copëzimit të industrisë evropiane të mbrojtjes – të gjitha këto do të jenë mirë për sigurinë evropiane, për sigurinë transatlantike, për të gjithë ne”, tha Stoltenberg për AFP-në.
“Pra, të gjitha këto përpjekje – për sa kohë që e plotësojnë NATO-n – ne i mirëpresim, por BE-ja nuk mund ta mbrojë Evropën”, tha ai.
Në fjalimin e tij, Stoltenberg tha se lidhja e fortë transatlantike është “themeli” i sigurisë së Evropës.
“Për më shumë se 70 vjet, NATO e ka mishëruar këtë marrëdhënie unike. Aleanca jonë është i vetmi vend që bashkon Amerikën e Veriut dhe Evropën çdo ditë, për të diskutuar sfidat e përbashkëta të sigurisë”, tha Stoltenberg.
“Më shumë se 90 për qind e njerëzve në Bashkimin Evropian jetojnë në një vend të NATO-s. Por, vetëm 20 për qind e shpenzimeve të mbrojtjes vijnë nga anëtarët e BE-së në NATO”, shtoi ai.
Presidenti i mëparshëm i Shteteve të Bashkuara, Donald Trump, i ka tensionuar marrëdhëniet me anëtarët evropianë të NATO-s, duke pretenduar se ata nuk kontribuojnë sa duhet në mbrojtjen e tyre. Trump, disa herë, e ka vënë në dyshim edhe rëndësinë e aleancës ushtarake.
Presidenti i ri amerikan, Joe Biden, ka bërë thirrje për bashkëpunim më të ngushtë me aleatët e NATO-s dhe shihet si partner shumë më miqësor i Evropës.
Megjithatë, edhe Biden ka theksuar nevojën që Evropa t’i përmbushë zotimet për shpenzime. Ai pritet të marrë pjesë në një samit të udhëheqësve të vendeve të NATO-s më vonë këtë vit.
Stoltenberg foli edhe për rëndësinë e ripërtërirë të NATO-s përballë, siç tha, “formave brutale të terrorizmit” dhe “sjelljes destabilizuese” të Rusisë.
“Përmes Koalicionit Global, të udhëhequr nga SHBA-ja, për mposhtjen e Shtetit Islamik (grup militant), ne kemi ndihmuar në çlirimin e territoreve dhe miliona njerëzve në Irak dhe Siri”, tha shefi i NATO-s.
“Pas aneksimit të paligjshëm të Krimesë nga Rusia, në vitin 2014, NATO-ja ka bërë përforcimin më të madh të mbrojtjes kolektive në një brez, duke vendosur trupa të gatshme për luftime në lindje të aleancës, për të parandaluar çdo agresion”, tha Stoltenberg.
“Kjo përpjekje për t’i rishkruar kufijtë me forcë, siç e kemi parë në Ukrainë dhe Krime, ka ndodhur vetëm disa vite më parë”, duke e bërë “shumë reale” nevojën për të parandaluar konfliktin dhe për të mbrojtur Evropën, tha ai.
Zeqir A. Berdynaj, u lind më 6 qershor 1934, në Firzë, ish katundi i Ri i komunës së Pejës. Shkollën fillore dhe të mesmen e kreu në vendli...
