Shkruaan Akademik Flori Bruqi,PHD
Dick Marty (i lindur më 7 janar 1945 në Sorengo) është një politikan zviceran (FDP.The Liberalët) dhe ish-prokurori i shtetit i kantonit të Ticino. Ai është anëtar i Këshillit Zviceran të Shteteve (nga viti 1995), dhe është një ish-anëtar i Asamblesë Parlamentare të Këshillit të Evropës.Marty mban një doktoraturë në drejtësi nga Universiteti i Neuchâtel-it. Teza e tij kishte të drejtë, Roli dhe fuqia e gjyqtares së Zvicrës në Zbatimin e Sanksioneve Penale (frëngjisht: Le rol et les pouvoirs du juge SUISSE dans l'aplikimin des sanksionimeve pénales).
Max Planck Institute Nga viti 1972 deri 1975, Marty ka punuar në Institutin Max Planck për të Jashtme dhe të Drejtën Ndërkombëtare Penale në Freiburg, Gjermani, përgjegjës për pjesën mbi ligjin zviceran.
Raporti i rreme i Dick Martit :
https://www.scribd.com/doc/51998551/Raporti-i-Dick-Marty-it-dhe-ndikimi-i-sherbimeve-inteligjente-serbe
Në 1975, Marty u propozua prokurorin shtetëror të Ticino, në të cilën pas ai u vuri në dukje posaçërisht për aktivitetet e tij energjike që luftojnë krimin e organizuar dhe drogës. Për arritjet e tij në fushën e legjislacionit të drogës, ai ka marrë në 1987 një Award Nderi i Departamentit të Drejtësisë së Shteteve të Bashkuara dhe një çmim special nderi nga Zyrtarët e Zbatimit të Shoqatës Ndërkombëtare narkotike. Në vitin 1989 ai u zgjodh anëtar i kantonit ekzekutiv në Ticino, ku ai ishte drejtor i departamentit të financave, dhe në 1992 përveç kësaj ka mbajtur postin e presidentit, i cili rrotullohet në mesin e anëtarëve. Në 1995, pas u zgjodh në Këshillin Zviceran të Shteteve të Ticino, ai dha dorëheqjen nga posti i tij ekzekutiv dhe ka punuar që nga kohë të pjesshme si një konsulent juridik dhe ekonomik.
Në Këshillin e Shteteve ai ka qenë anëtar i komisioneve kryesore, duke përfshirë Komisionit të Financave dhe të Ekonomisë dhe Tatimet Komisionit, dhe mori pjesë aktive në marrjen e kushtetutës së re zvicerane përmes parlamentit.
Që nga viti 1998 ai ka qenë një anëtar i Asamblesë Parlamentare të Këshillit të Evropës, ku ai është anëtar i Komitetit të Monitorimit. Ai është gjithashtu i dyti zëvendës-kryetar i Komitetit të Çështjeve Politike, me pozicione të mëtejshme në disa nënkomitete.
Marty ka vepruar si Raportuesi Special për çështje familjare Sociale, Shëndetit dhe Komisionin e Kuvendit në temën e eutanazisë. Raport dhe projekt-rezolutë e tij, botuar në shtator 2003, i bëri thirrje Këshillit të anëtarëve të Evropës për të mbledhur të dhëna empirike mbi vdes asistuar, për të nxitur debatin dhe analizën e provave, dhe të marrin në konsideratë nëse legjislacioni duhet të sillen përpara për mjekët e liruar nga ndjekja penale për të ndihmuar vetëvrasje në kushte të caktuara të rrepta. qëndrimi i tij provoi të diskutueshme dhe raport është kritikuar nga një numër organizatash, të tilla si Federata Botërore e Shoqatave katolike Mjekësore dhe Këshillit skocez mbi Njerëzore Bioetika. John Keown, një profesor i etikës së krishterë në Universitetin Georgetown në Washington, DC, e përshkroi atë si "rrëmujë e zotit Marty" dhe e kritikoi atë për "cektësi" dhe "selektivitet."
Komiteti më pas miratuar një opinion formal të përgatitur nga Kevin McNamara, i cili kritikoi disa nga të gjeturat dhe konkluzionet e Martit dhe e kërkuar për të zëvendësuar thirrje për qeveritë të marrin në konsideratë legjislacionin për të legalizuar ndihmuar që po vdes me një rezolutë për të "APORTI përsëri në Asamblenë Parlamentare për shqyrtim të mëtejshëm" . Amendamentet Meknamara u kritikuar nga ana e tij nga organizata të tilla si Federata Botërore e drejta për Die Shoqëritë.Kritika Keown-së i raportit të Martit u kritikua nga Guy Widdershoven e Universitetit të Mastrihtit.
Raporti i Martit, ndërsa i ndryshuar, u refuzua nga 138 vota në 26. Marty tha se ai shpresonte se çështja do të vijë përpara Kuvendit në të ardhmen.
Në vitin 2005, Marty u emërua për të udhëhequr një hetim nga ana e Këshillit të Evropës në të CIA-s burgjet e supozuara të paligjshme sekrete në Evropë. Marty është duke planifikuar për të përdorur imazhet satelitore dhe shkrimet e aviacionit, në mesin e shumë burime të tjera të informacionit, për të gjetur nëse i "interpretim" të dyshuarve terroristë për torturim të mundshëm, apo burgjet sekrete të paligjshme, kanë ndodhur në ndonjë nga 47 anëtare të Këshillit të Evropës shtete. Këto aktivitete mund të jetë një shkelje e standardeve evropiane të të drejtave të njeriut. Në qershor 2006 Marty lëshoi raportin e tij në emër të Këshillit, të bindur se provat treguan se 14 shtete evropiane kanë ndihmuar në kryerjen e abuzimeve të tilla.
Marty botoi pjesën e dytë të kësaj pune më 8 qershor të vitit 2007, i quajtur Burgjet sekrete dhe transferimet ilegale të të burgosurve që Përfshijnë Këshillit të Shteteve të Evropës anëtare:. Raportit të Dytë .
Artikulli kryesor: vjedhje organeve në Kosovë Më 14 dhjetor 2010, Marty miratoi një raport për miratim në Këshillin e Evropës duke pretenduar trajtimin çnjerëzor të njerëzve dhe vrasjen e të burgosurve me qëllim të largimit dhe trafikimin e paligjshëm të organeve njerëzore në Kosovë, që përfshijnë Hashim Thaçi, kryeministri i Kosovës dhe ish Kosovën udhëheqës i Ushtrisë Çlirimtare politik.
Politikanët kryesorë të Kosovës reagoi ashpër për raportin e Martit. Presidenti i përkohshëm i Kosovës, Jakup Krasniqi, e quajti raportin "racist ndaj shqiptarëve". [13] Kryeministri Thaçi akuzoi Marty për të qenë "një kundërshtar i pavarësisë së Kosovës" dhe e quajti raportin "politikisht të motivuar", "jo i bazuar në fakte", me"Qëllimi për të dëmtuar shtetin e sapo krijuar të Kosovës, imazhin e Kosovës, për të vënë në dyshim procesin e zgjedhjeve, krijimin e institucioneve dhe të ardhmen evropiane të Kosovës". [14] Siç është raportuar nga disa ndërkombëtar, [15] serb, [16] të Kosovës [17] dhe [18] agjencitë shqiptare të lajmeve, në një intervistë për TV Klan shqiptar më 24 dhjetor 2010, Thaçi kërcënuar se do të publikojë një listë të shqiptarëve që bashkëpunuan në dhënien e informacionit për të Dick Marty për këtë raport.
Dik Marti është i martuar dhe ka tri vajza.
Derisa në Hagë ka nisë tashmë procesi i gjyqësor ndaj ish- krerëve të Ushtrisë Çlirimtare të Kosovës (UÇK), në vendlindjen e ish-presidentit Hashim Thaçi në Burojë të Skenderajt, familja Thaçi i ka hapur dyert për mysafirë. Në shtëpinë e ish-presidentit ndodhen prindërit dhe njëri nga vëllezërit e Hashim Thaçit, ndërsa familjarët e tjerë kanë udhëtuar për në Hagë.
Ndryshe, në Dhomat e Specializuara të Kosovës (DHSK) me seli në Hagë, sot filloi procesi gjyqësor kundër ish presidentit të Kosovës Hashim Thaçi dhe tre ish-m anëtarëve të Shtabit të Përgjithshëm të UÇK-së, Kadri Veselit, Jakup Krasniqit e Rexhep Selimit.
Katërshja e UÇK-së po qëndrojnë në paraburgim në Hagë prej nëntorit të vitit 2020. Ata akuzohen për krime lufte nga marsi 1998 deri në shtator 1999 në Kosovë e Shqipër
Këshilltari i kryetarit të PDK, Adri Nurellari në një intervistë për Radar në ABC ka folur në lidhje me situatën më të fundit në Kosovë ku një pjesë e ish zyrtarëve ndodhen në Hagë .
Nurellari në fjalën e tij me gazetaren Jonida Shehu u shpreh se politika shqiptare ka shumë rol në trajtimin e ngjarjeve të fundit të Kosovës.
Sipas tij të dy kryeministrat e fundit shqiptar, Berisha dhe ai aktual Rama nuk kanë luajtur si duhet rolin e tyre sa i përket Kosovës.
Shtëpia e verdhë nuk ekziston....
https://www.youtube.com/watch?v=Ij2Vtd0bPuo&embeds_euri=https%3A%2F%2Fabcnews.al%2F&source_ve_path=MjM4NTE&feature=emb_title
Marty: Tribunali i Hagës zhduku dëshmitë për “shtëpinë e verdhë”
Dick Marty, ka thënë se Tribunali i Hagës i ka zhdukur dëshmitë për të ashtuquajturën “shtëpia e verdhë”.
Në një intervistë për gazetën serbe “Novosti”,gënjeshtari zvicran Dick Marty, që hartoi një raport i cili akuzonte krerët e UÇK-së, përfshirë edhe presidentin aktual të Kosovës profesor Hashim Thaçi, për përfshirje në “trafik organesh, rrëmbime dhe keqtrajtim të të burgosurve” gjatë luftës, ka thënë të jetë interesuar në Tribunalin e Hagës për krime lufte në ish-Jugosllavi në lidhje me informatat dhe dëshmitë e mbledhura në terren rreth asaj që është quajtur “shtëpia e verdhë”, por se ata i kanë thënë se “ato dëshmi më nuk ekzistojnë dhe se i kanë hequr për të liruar hapësirë, sepse edhe ashtu askujt s’i shërbenin”, transmeton Koha.net.
Për këtë përgjigje thotë të jetë habitur dhe thotë se kjo është vërtetë shqetësuese.
Mbi bazën e raportit të Martyt është themeluar edhe Gjykata Speciale në Hagë, e cila tashmë veçse ka nisur t’i ftojë për intervistim ish-krerët e UÇK-së.
Më poshtë intervista e plotë e Martyt dhënë Novostit, e përkthyer nga Novosti:
Kanë kaluar tetë vjet nga raporti juaj i famshëm, ndërsa aktakuzat ende nuk janë ngritur. A jeni të kënaqur me shpejtësinë e hetimeve nga organet e drejtësisë?
Marty: Pyetja juaj veçse përmban përgjigje. Nëse unë kam arritur të përfundoj raportimin tim për pak më shumë se një vit, edhe ata kanë mundur ta bëjnë këtë në ndërkohë.
Prokurori amerikan Clint Williamson në korrik të vitit 2014 publikisht kishte thënë se rezultatet deri tek të cilët kishte arritur njësia e tij hetuese, e cila përbëhej nga dyzet persona me kualifikime të larta, mbulojnë thelbin e raportit tim.
Menjëherë pas kësaj konference dha dorëheqje! Pritëm më shumë se një vit që të zëvendësohej.
Edhe pasuesi i tij nga ajo kohë ka shkuar. Është emëruar i treti, ndërsa rezultate ende nuk ka.
Novosti: A po e bën këtë dikush qëllimshëm?
Marty: këtë s’mund ta di, por mund të vërej se kanë ekzistuar një sërë emërimesh gjë që ka ngadalësuar punon e gjykatës.
Ekzistojnë dy dinamika që bien ndesh me njëra-tjetrën. Jam i bindur se ka njerëz që dëshirojnë të punojnë sinqerisht në zbardhjen e së vërtetës.
Po ashtu mendoj se ka edhe interesa politike që tërë këtë dëshirojnë ta ndalojnë.
Në fillim kanë besuar se s’do të gjendet. Tani ata janë në një situatë shumë të pakëndshme për shkak të faktit se njerëzit që i mbështetën ata ishin përfshirë në diçka kaq të tmerrshme.
Novosti: A besoni se në fund do të ketë drejtësi për ata që janë përgjegjës në qeverinë në Prishtinë?
Marty: Nuk di çfarë t’ju them! Mund të ndodhë edhe të mos dënohen.
E dini, pjesa më e madhe e krimeve të luftës nëpër botë, fatkeqësisht, mbetet e pandëshkuar.
Novosti:
A mund t’i besohet gjyqësorit, nëse ish-prokurori i Tribunalit të Hagës, Geoffrey Nice, i cili dyshohet se i ka fshehur dëshmitë e “shtëpisë së verdhë”, tani është një prej mbrojtësve kryesorë të liderëve kosovarë?
Marty: Kur dëgjova këtë lajm, mendova se janë dy Geoffrey Nice! Është e pakuptimtë që zëvendës-kryeprokurori i Hagës papritmas të bëhet avokat i të dyshuarve.
Kjo më duket më së paku e çuditshme. Ndoshta, nga ana e drejtësisë, është e mundshme kjo gjë, por personalisht, nga ana etike, më duket e dyshimtë.
Novosti: Çfarë ndodhi në fund me dëshmitë? Carla del Ponte ka thënë se ekzistojnë, ndërsa Nice ka thënë se nuk ekzistojnë...
Marty: E di se dëshmitë kanë ekzistuar. Gazetari Anthony Montgomery ka qenë i pranishëm kur hetuesit e Tribunalit të Hagës kanë qenë në “shtëpinë e verdhë” dhe kanë mbledhur dëshmi. E bënë këtë, megjithatë, në mënyrë shumë amatore.
Për shembull, nuk analizuan gjurmët e gjakut. Por, gjetën barna, shiringa e shumë gjëra tjera dhe e gjithë kjo u vulos në Tribunal.
Novosti: Si është e mundur që me politikën e lartë në Kosovë ende merren disa prej protagonistëve kryesorë të raportit tuaj?
Marty: Çfarë t’ju them? Unë e ka shkruar atë raport, ndërsa në anën tjetër ekziston edhe realiteti politik.
Novosti: A ju ka paditur Hashim Thaçi për shpifje, siç e keni sugjeruar, nëse veç mendon se nuk e keni shkruar të vërtetën?
Marty: Jo. Në secilin rast, jam i bindur se një padi e tillë do të refuzohej. Jo vetëm pse si raportues i Asamblesë Parlamentare të Këshillit të Evropës gëzoja imunitet, por edhe sepse mund të vërtetoj se raporti im është i bazuar në dëshmi të njerëzve që kanë qenë direkt të përfshirë në veprat e përshkruara.
Kishte edhe të tillë që e akuzonin veten e tyre!
Novosti: Por, dëshmitarët ende frikësohen për jetët e tyre...
Marty: Natyrisht se e dini rastin e Ramush Haradinajt para gjykatës ndërkombëtare. secilën herë që zhdukeshin dëshmitarët, kishte vdekje misterioze.
E kuptoj tërësisht se dëshmitarët frikësohen. Për këtë jam bindur edhe vet. Ata njerëz janë të frikësuar deri në palcë.
Frikësohen për jetët e tyre dhe të afërmve të tyre. Gati 20 vjet kanë kaluar, janë rritur gjenerata të reja dhe gjithë ata njerëz nuk janë paracaktuar për të luajtur heroin.
Novosti: A keni ende kërcënime?
Marty: Pikërisht në librin tim të ri shkruaj për një situatë komike kur, derisa isha në Bernë, para stacionit kryesor të trenit, po prisja tramvajin, mu afrua një burrë, ngriti gishtin dhe në gjuhën gjermane, me theks të dukshëm, më bërtit se kam shkruar një raport skandaloz dhe nisi që me zë të lartë të më akuzonte se kam marrë 1 milion euro nga serbët për të!
Kishte goxha njerëz përreth dhe po na vështronin të tronditur.
E pyeta nëse do të isha vërtetë aty, në mot të ftohtë, duke pritur tramvajin, nëse do të kisha pranuar atë shumë të parave?
Të gjithë qeshën, ndërsa ai iku kokulur. Ka pasur edhe kërcënime, por s’dua të flas për to.
Novosti: Të gjithë thonë se jeni i guximshëm, që është e pamohueshme.
Fatkeqësisht, në shekullin e 21-të, edhe më tej duhet të flasim për guximin e njerëzve të cilët vetëm bëjnë punën e tyre.
Marty: Me të vërtetë nuk pretendoj se jam i guximshëm, sepse, siç thatë, unë thjesht bëra atë që ishte detyra ime.
Nuk është problemi aty se unë jam i guximshëm sepse bëj atë që duhet, por janë frikacakë ata që nuk e bëjnë.
Dhe këto janë gjëra të ndryshme. Vetëm e vërteta rreth konfliktit të Kosovës mund të çojë në pajtim. Unë kam zbuluar vetëm pak.
Ka mbetur edhe shumë punë për t’u bërë në këtë fushë.
- Jemi nxituar me njohje -
Novosti: Kur jemi tek drejtësia, a ka të drejtë Kosova të ndahet nga Serbia, sepse në ish-Jugosllavi nuk ka qenë Republikë, gjë që, sipas komisionit të Badinterit, ka qenë kusht për shkëputje? A munden që me formulime siç është “sui generis” të zgjidhen çështje të tilla komplekse?
Marty: Në kohën sa isha president i Komisionit për politikë të jashtme, Zvicra dëshironte me shpejtësi të njihte Kosovën.
Unë kundërshtova karakterin ndërkombëtar-ligjor, me mbështetjen e ekspertizës së Profesor Koenit nga Universiteti i Gjenevës. Zvicra gjendet në një situatë specifike sepse ka mbi 10 për qind qytetarë të Kosovës.
Mendoj se jemi nxituar dhe se kemi mundur të gjejmë ndonjë zgjidhje tjetër. Kosova tashmë jeton në infuzion ndërkombëtar.
- Do të vija në Beograd -
Novosti: Delegacioni serb nga Strasburgu ju ka ftuar në Beograd. A do të vini dhe a do të përkthehet libri juaj në Serbi?
Marty: Nëse ndonjë shtëpi botuese serbe do të interesohej për të, nuk do të kisha asgjë kundër!
Natyrisht se duhet të mendoj për ftesën. Nuk do të shkoja në vizitë politike në Kuvend, por në universitet, pse jo.
