Mashtrimet serbe me kisha dhe freska

 

Shkruan Fahri Xharra

Manastiri serb mesjetar gjëndet në kilometrin e 6-të largë Prijepoljes të cilin e paska ndërtuar mbreti Stefan Radislav (1234-1243), në cilin edhe është varrosur. Para të gjithash në atë kohë nuk kishte serb por vetë një numër i vogël i ushtarakëve rus të veshur në uniformen e priftave ortodoks. Aso kohe vetëm 10 % e popullates i dinte gjuhën “staroslavjanski“ sepse nuk kishte gjuhë serbe.

Më poshtë e keni një falsifikim të shkrimi staroslavjanski, që serbët e sotit mundohen ta “ bëjnë” të lexueshëm. Por e kotë.
Kjo qenka “Повеља краља Стефана Уроша II Милутина 1282-1321“.
Një lexues shkruan : Letër shumë kualitative për një përshkrim të një një “shkrimi” para 800 vitesh.

Të kalojmë te freska e fasifikuar:

Engjulli i bardhë është vizatuar në shke.13-të ? Nëse e shikojmë freskën me vëmendje do të vërejmë se mbi oreolen e Engjëllit të bardhë shofim se freska e shek..13 është vizatuar mbi një freskë më të vjetër – shikoni shigjetat

Me shigjetë të kuqe shihet oreoli i ndonjë shenjtori tjetër, mbi të cilin është vizatuar Engjulli i bardhë. Nga kjo shihet që këte manastir e ka ndërtuar dikush tjetër dhe jo Stefan Vladislav Nemanjiqi.

Pse nuk flitet për ketë mashtrim. Kjo tregon që Nemanjat i kanë “ ndërtuar” manastiret duke i fshehur gjurmët e vjetra me vizatimin e freskave të reja sipas shijes së tyre.
(Ovo je samo jedan od dokaza kako su Nemanjici “podizali” manastire premalterisava-njem starih i slikanjem novih fresaka ili rusenjem starih i od istog materijala podizali svoje “nove zaduzbine.”)

Nëse flitet e vërteta do të rrënohej miti i i Nemanjave si ndërtues të manastireve serbe, dhe me qenë se serbët rrenën e kanë vegël të mbijetesës atëherë jetojnë edhe me rrenë.
( Zasto se o ovom starijem sloju fresaka cuti? Cuti se zato sto bi se objavljivanjem istine srusio mit o Nemanjicima kao graditeljima srbskih manastira, a posto Srbi inace vole lazi i zive u lazi, njima je bas potaman ovako kako jest. )

E njëjta është edhe me Manastirin e Deçanit, Pejës, Graqanicës dhe shumë e shumë manastireve dhe kishave në Kosovë.

Të kalojmë te mashtrimi tjetër serb: për Tribalët dhe Car Dushanin

TRIBALET NUK JANË SERB E AS CAR DUSHANI, SEPSE ËSHTË FIS TRIBAL

Car Dushani s’ishte serb, sepse nuk kishte serb aso kohe

Shkruan: Fahri XHARRA

Me 20 Dhjetor 1355 kishte vdekur i vetshpalluri “mbret“ Stefan Dushani, të cilin nuk e pranoi askush nga fqinjët. Ishte i fisit Nemanëve të Dukles (me prejardhje dokleate). Çudi e madhe se si Njegoshi, i cili e mbante veten për serb e ishte me origjinë malësori në “Kurorën e maleve’ i këndoj me aq dashuri“.

KJO ERDHI NGA SIMA SARAJLIA I PAGUAR NGA RUSIA
Se si ditën serbët të lindin Dushanin” (“zna Dušana rodit Srpka”) kur as vet as Dushani nuk ishin serb. Tek e fundit serb nuk kishte.

Miroslav Qosoviqi në shkrimin e tij: Dragulju istorije: Caru Dušanu niko nije priznavao carsku titulu” shkruan se Njegoshi i kishte dy qëllime politike, largimin e otomanëve dhe “ngjalljen” e një kombi të ri të Malazezit në gjiun e kombit serb që aso kohe filloi të lindë.” Kurora e maleve” e Njegoshit është botuar në vitin 1846 ( Gorski vijenac je ep napisan narodnim, crnogorskim jezikom 1846. na Cetinju.)

Ideologjia politike serbe e Njegoshit e kultivuar nga Sima Sarajlija, bazohej në madhërimin e Daushanit dhe historisë së tij. Ajo ide e realizur me mjeshtri ia mundësoi një pakice pa identitet që nga “ Pashallyku i Beogradit “ të shekujve 18-19-të “ te fitojnë” të drejtën “historike” të Serbisë së Madhe. Pra, Njegoshi e rriti kultin jo vetëm të Millosh Obiliqit dhe Kargjorgjes por edhe të Dushanit.

Dushani përshkruhej si një hero i madh icili pushtoi toka të huaj dhe e zgjeroi shtetin e tij.
Kjo nuk është e vërtetë-shkruan Miroslav Qosoviq, i cili me të madhe por me fakte e lufton serbizmin tek malazezët. Por, falë Qosoviqit edhe ne po e mësojmë historinë e rrejshme serbe.

Kur Car Dushani pushtoi shumicën e Shqipërisë, përfshirë Durrësin, shqiptarët katolikë u detyruan të ktheheshin në besimin ortodoks dhe shumë u asimiluan dhe pagëzoheshin me forcë

Nga katolicizmi në ortodoksizem
Kjo e ban CAR DUSHANIN SERB MË 1878

“Dushanov zakonik 1349, Ligjet e Dushanit janë një kopje bullgare: “Servie, Dioclie, Chilmie, Zente, Albanie et maritime regionis rex, nec non Bulgarie imperii partis non modice particeps et fere totius imperii Romanie dominus.” (Miodrag Purković, Srpski patrijarsi srednjega veka, Dizeldorf, 1976, str 14)

Nëse e shikojmë hartën e më poshtem nuk shohim asnjë serbi as të madhe e as të vogël. Ishte kjo shtrirja e Peshkopatave ortodokse e Ohrit dhe e Konstantinopojes të cilat tregojnë se nuk kishte serb këndej pari. Peshkopata e Ohrit ishte e Samoilit, kurse ajo e Konstatinipojes bizantine shqiptare

Sikur të punonin historianët, institutet dhe Akademitë shqiptare, serbëve do iu kishim mbyllur gojen.

Fol shqiptar se na mbyti heshtja !

Serbët janë çmendur, edhe plisi dhe tirqit “qenkan” të tyre?!

 

Shkruan Fahri Xharra

E kam një pyetje për lexuesit dhe historianët tonë të “vyeshëm”, të cilët pa fije keqardhje për kombin tonë në zhdukje vetëm heshtin : A e keni lexuar ndonjë herë që serbët i përmendin shqiptarët ortodoks si pjesë të shqiptarisë? A ju ka shkuar mendja se pse? Ata neve na shohin vetëm si turq-musliman dhe si romano–katolik. Qëllimet e tyre janë shumë largëpamëse dhe shumë qëllim këqija.

Të flasim : flitet që islamizmi na shpëtoi nga “sllavizimi“ por sa nga ne u turqizuan. Turqizimi është me qindra herë më i madh se sllavizimi i shqiptarëve. Por, edhe kjo për kohën e sotme nuk ka rëndësi.

Sikur neve muslimanëve, shqiptarëve musliman të na kishin izoluar dhe përçmuar sikur ne që i kemi izoluar shqiptarët ortodoks, athua ku do të ishim dhe si dhe çfarë gjuhe do të flitshim?

Izolimi i shqiptarëve ortodoks ka ndodhur me të madhe në kohën e osmanlive. Kisha serbe e udhëhequr nga popat rus ishin më të mençur se ne, dhe i përvetësuan shqiptarët ortodoks.

Te ne në Kosovë ka filluar një “ringjallje dhe pse jemi shumë pak veta që shkruajmë , njerzit fatbardhësisht kanë filluar të kthjellen dhe të gjithë të pajtuarit me ne po i kërkojnë rrënjet tona.

E shoh një mjerim nag ata të Shqipërisë që nuk e hapin gojën dhe së paku një shkrim ta bëjnë në përkrahje të veshjeve tona kombëtare të cilat po vidhe dhe përvetësohen nga serbët.

“BECAUSE OF THE WHITE HATS ON THE HEADS OF THE SERBS, ALBANIANS ARE ADOPTING THE CHURCH IN THE LOWER Gushterica.” (Dragomir Stanisavljevic )

“Pra, shqiptarët, për shkak që po i shohin plisat e bardhë të serbëve po mundohen t`i përvetësojnë kishat serbe, si ështët rasti nga fotoja e vitit 1908 në Donja Gushterica të Lipjanit, para liturgjisë së në Kishën e Shën Princ Lazarit.” shkruan Dragomiri dhe vazhdon :” Fotoja ishte arsyeja që Feri Arifi dhe Qazim Namni e kanë bër pyetje çka lypin serbët këtu ? (This picture was the occasion of Feri Arifiju and Kazim Namanija to in the article “What Serbia is looking for in Kosovo” (“Çka po ask Serbia në Kosovë”) their church of Holy Prince Lazar and the Serbs himself from that place which makes up 95% of the locals, claiming that they are Serbianized Albanians. )

Me çfarë të drejte në takimin shqiptaro-serb në Vjenë, iu fal serbëve trashigimia kishtare e Kosovës? Ne i dimë emrat e nënshkruesve, por është mirë që ata vet të deklarohen dhe të kërkojnë nga Kuvendi i Kosovës dhe Gjykata Kushtetuese që të shpallen të pa vlerëshme. Kjo duhe të kryhet sa më parë. Po shkoi historia , shkoi edhe vendi !

Akademik Hakif Bajrami shkruan : “Në themelet e kësaj “shkolle të mashtrimeve” ndër të parët janë serbë, sepse i zbatonin dinakëritë vieneze dhe ruse me përpikëri, sidomos gjatë shekulit XIX-të. Lidhur me këtë, gjatë gjysmës së dytë të shekullit XIX kur u krijuan kombet në Ballkan, populli serbë do të themelojë shkollën në të cilën do të mësohet se rrena për ta plasuar në opnion “është malli më profitabil, që mund të prodhohet dhe të cilin tregu, për shkak të injorancës do ta konsumojë pa asnjë dilemë”.

Këtë shkollë, që u kultivua në Katedrën e Historisë, do ta drejtojë Panta Sreçkoviq.
Mësimet e tij mund të përmblidhën në qëndrimin e tij autorial: “Historia duhet të mbështetet në këngët me lahutë. Sidomos këngët që i kanë tubuar Dositej Obradoviq dhe Vuk Karaxhiq. Jo vetëm në këngë popullore, por shkrimeve të historisë duhet dhuruar ngjyrën e lavdisë për kombin serbian, se i ka hie të jetë një Piemont i Ballkanit, ku ai pastaj duhet ta ketë fjalën kryesore.

E për ta pasë fjalën kryesore, kombi serbian, tani për tani nuk ka HAPSIRË JETËSORE të atillë që do të imponojë histori, të cilën Europa pa dilemë do ta respektojë. E ajo hapësirë jetësore nuk do të ndërtohet duke u orientuar kah Perëndimi (Bosnja), sepse do të reagojë Wjena, por ekskluzivisht rreshtimi serbian duhet të drejtohet kah viset e Aranautllëkut (Sanxhaku i Nishit), pra kah Vilajeti i Kosovës. E kur ushtria serbiane të shtrihet këmbëryq në Fushën e Kosovës, duhet t` i ndajmë detyrat.

Një detyrë ushtria serbe do ta marrë për marrshim kah Durrësi, për të dalur në Detin Adriatik.”

Detyrën shkollore që e predikonte Illarion Ruvarac, serbianët duhej ta realizonin duke u mbështetë në shkollën Austro Hungareze, sepse të njejtën gjë e aspiron Bullgaria, e cila prapa e ka Rusinë, e cila është e madhe, sepse ka TEPËR hapësirë jetësore. E sa i takon Greqisë, Serbia nuk ka pengesa për ta nënshkruar një KONKORDAT me Kishën Helene, sepse është pjesë e saj. Madje, rrënjët e Kishës sonë janë në Hilandar, mësonte Ruvarac.

Kjo duhet të ndodhë aq më parë kur Aranautët sot po bredhin prej një Beslidhje në tjetrën, dhe në kontinuitet po çkallmohen nga arma e Stambollit. Dhe është e natyrshme që armës shqiptare ne serbianët duhet t` i ndihmojmë; se në fund ata armë do të mbesin në duartë e atyre që për Evropën nuk është kurrfar mëkati për t` i denuar, sepse shumica apslute e Arnautëve janë të rreligjionit islam. E sot ta ndash fatin e kombit, nga fati i rreligjionit është sikurse ta ndukish thonin nga mishi që e furnizon me gjallëri”.

Një foto e vitit 1902 nga Zveçani me shqiptarë ortodoksë, kurse në origjinal shkruhet “serbët në veshjen e tyre kombëtare“.

O njereëz të Zotit, të kësaj shqiptarije që po humbet për ditë e më shumë, shkruani, hapni arkivat dhe flisni !

SHTETET E BASHKURA TË AMERIKËS DHE SHQIPËRIA NË KONFERENCËN E PAQES NË PARIS 1919-1920

 

Nikë Gashaj

Menjëherë pas hyrjes së SHBA-së në luftë, në prill të vitit 1917, diplomacia amerikane ka filluar përgatitjet për marrëveshjen e paqes së pasluftës. Ideja për formimin e një trupi punues, i cili do të bënte një studim në detaje për të gjitha çështjet dhe eventualisht do të shqyrtohej, i lihej presidentit Wilson dhe këshilltarit të tij të afërm, Edvard Hauz, ndonëse gjurmat e para shpien drejt ministrisë së Punëve të Jashtme të Amerikës, Steit Departmentit dhe shefit të tij, Robert Lising. Sidoqoftë, amerikanët kanë dëshiruar që ky trup punues të formohet sa më parë dhe, mundësisht, të mbetet në fshehtësi. Sipas propozimeve të para, kjo zyrë, siç është quajtur në fillim, është dashur të jetë e përbërë prej pesë ekspertëve, të cilët do të punonin nën mbikëqyrjen e shefit të Steit Departamentit. Zyrja, ndërkaq, gjatë një viti u transformua në një komision hulumtues i cili në tetor të vitit 1918, ka numëruar 126 bashkëpuntorë të profileve të ndryshme.

Ky komision i ka mbaruar hulumtimet apo studimet që kanë përfshirë, pothuaj tërë botën dhe i ka përgatitur rreth 2000 raporte dhe 1000 harta të ndryshme. Presidenti Wilson është mbështetur në këto raporte, kur i ka propozuar zgjidhjet territoriale të përmbajtura në 14 pika, dhe me rastin e përpilimit të propozimeve për marrëveshje paqësore. Komisioni ka ekzistuar si trup i veçantë deri në dhjetor të vitit 1918, atëherë është kyçur në punën e delegacionit amerikan në Konferencën e Paqes. Njëzet e tre anëtarë të këtij komisioni, në Konferencën e Paqes në Paris, i janë bashkuar presidentit Wilson.

Meqenëse Shqipëria ka qenë më së paku e njohur nga të gjitha vendet e Evropës, anëtarët e Komisionit kanë qenë të detyruar që për një kohë shumë të shkurtër të përgatisin sintezën e tërë asaj që është shkruar dhe thënë mbi shqipërinë, çka ka pasur për pasojë ndërtimin dhe nxjerrjen e konkluzave të shkallëve të ndryshme të objektivitetit, apo dallimet evidente të qëndrimeve midis anëtarëve të Komisionit, posaçërisht kur ishte fjala për zgjidhjen e përgjithshme dhe në tërësi të çëshjes shqiptare në kuadrin ballkanik dhe në suaza të sferave të interesit dhe me influencë të disa fuqive europiane.

Qëndrimet dhe pikëpamjet e ndryshme midis anëtarëve të Komisionit në lidhje me zgjidhjen e çështjes shqiptare janë rezultat i dy qasjeve, dy rrymave, polarizimin e të cilave e ka thelluar dhe lufta. Njëra anë e ka mbrojtur pozicionin e legalitetit, ndërsa tjetra i ka përkrahur të ashtuquajturat të drejta natyrore. Për shembull, në raportin e parë të një autori, emri i të cilit nuk është shënua, ndër të tjerat thuhet se ndarja e Shqipërisë konsiderohet e “dëshërueshme”. Prandaj sipas tij territori i Shqipërisë duhet të jetë i ndarë, ashtu që pjesa veriore me Shkodrën t’i takojë Malit të Zi, pjesa e mesme, duke përfshirë Durrësin, Serbisë dhe pjesa jugore me Vlorën, Greqisë. Autori, në përfundimin e raportit, zotohet fuqishëm për predominimin e faktorëve ekonomikë në relacion me cilësitë nacionale të popujve ballkanikë, sepse i konsideron si zgjidhje adekuate dhe të qëndrueshme vetëm ato zgjidhje që mbështeten në prosperitetin ekonomik.

Raportin e lartpërmendur e kritikoi ashpër njëri ndër udhëheqësit e Komisionit hulumtues, Xhejms Shotvel, Kryetari i Shoqërisë Gjeografike Amerikane, duke vlerësuar se raporti në fjalë nuk ofron zgjidhje për tri çështje kryesore sot, e ato janë çëshja e Maqedonisë, Çështja e Shqipërisë dhe çështja e arqipelagut të Egjeut. Më tutje Shotveli shton: Çështja shqiptare është e dyfish e rëndësishme për SHBA-në, për arësye se zgjidhja e saj do të mund t’i besohej Amerikës, si fuqi e cila nuk është drejtpërdrejt e interesuar. Në lidhje me pohimin se është e qendrueshme vetëm ajo zgjidhje që i merr parasysh faktorët ekonomikë, duke lënë pas dore përcaktimet nacionale, Shotveli vlerëson se ajo është kryesisht me vend, në qoftë se niset nga pozicioni i interesave të fuqive europiane.

Mirëpo, në qoftë se merren parasysh ndjenat kombëtare të popujve ballkanikë, atëherë vlera e këtij pohimi është e dyshimtë. Kështu, pra, këtu parashtron edhe një pyetje: A do të thotë se zgjidhja e kufijve mbi baza nacionale nënkupton se çdo njësi politike, njëkohësisht, duhet të jetë edhe njësi e veçantë ekonomike? Shotveli është i mendimit se në lidhje me këtë çështje është e nevojshme të shqyrtohet hollësisht mundësia e institucioneve sikurse janë portet e lira, hekurudhat e ndërkombëtarizuara dhe doganat para se të vihen në praktikë dhe të aplikohen kriteret ekonomike për caktimin e kufijve në dëm të atyre nacional.

Raportet e Komisionit i kushtojnë mjaftë hapësirë rregullimit fisnor të shoqërisë shqiptare, e sigurisht për arsye se për një gjë të tillë ka pasur, relativisht, mjaftë shkrime.
Emri Edit Durham përmendet shpesh, dhe anëtarët e Komisionit shpesh thirren në punimet e saj, veçanërisht kur është në pyetje tradita e shqiptarëve dhe prejardhja e tyre. Nga përfundimet, kryesisht, del se shqiptarët janë pasardhës të ilirëve dhe se janë të shpërndarë. Veçanërisht është potencuar dallimi midis veriut dhe jugut të Shqipërisë.

Gjuha shqipe

Ka munguar një analizë e thelluar dhe subtile e gjuhës shqipe, sepse konkluzat për të janë nxjerrë në mënyrë mekanike dhe, si duket, sipas inercisë së disa punimeve, të cilat lehtë janë marrë si autoritative dhe definitive. Në një raport të gjerë, i cili merret me çështjen ballkanike, qëndron se ”në Shqipëri ekziston një gjuhë e të folurit, plotësisht e pangjyrë kur të përjashtohen shprehjet turke, greke dhe sllave”. Disa kanë shkua aq larg sa që për gjuhën shqipe kanë shkruar se është ”një lidhje e tmerrshme e thjeshtësisë dhe e parregullsisë” dhe se kjo gjuhë nuk ekziston fare…” Në këto vlerësime nuk është vështirë të hetohen idetë, gjuha dhe konstruksionet të tëra, që janë lëshuar në qarkullim, kohë pas kohe, sipas situatës politike, nga ana e vendeve fqinje ose e Fuqive të Mëdha, që në momentin e caktuar, kanë pasur interes për diçka të tillë.

Këto mendime u kundërshtuan edhe nga vet shqiptarët. F. Noli, në një memorandum Komisionit hulumtues thekson se gjuha shqipe është ” i vetmi shembull që mbijetoi nga gjuhët origjinale të Evropes Juglindore, e cila është folur qysh para Homerit”. Ajo, sipas mëndimit të tij, padyshim është gjuhë ariane krejtësisht e ndryshme nga gjuha greke ose ato sllave.

Zhvillimi i ngjarjeve në Konferencën e Paqes do të tregojë paraqitjen e drejtë dhe adekuate të çështjes së gjuhës shqipe, të mbështetur në rezultatet e hulimtimeve në terren, çka ka pasur një rëndësi të madhe praktike, sepse uniteti gjuhësor është lidhur drejtpërdrejt me unitetin kombëtar, si dhe me ekzistimin e tij. Ekzistimi i dy dialekteve kryesore, të veriut dhe të jugut, dhe dallimet midis tyre, në momentet vendimtare, kur është parashtruar çështja e Shqipërisë dhe e ardhmëria e saj, është përdorur si dëshmi se shqiptarët nuk flasin një gjuhë dhe prandaj nuk e përbëjnë një tërësi unike shtetformuese. Komisioni hulumtues, si dhe delegatët amerikanë në Konferencën e Paqes, nuk e kanë parashtruar seriozisht çështjen e gjuhës shqipe dhe të unitetit të saj, sepse të dhënat dhe faktet kanë qenë bindëse, se ka të bëjë me një dallim normal midis dy dialekteve të një gjuhe.

Religjioni dhe shqiptarët

Çështja e religjionit është më i ndërlikuar. Vendet ballkanike, të ngarkuara me identifikimin konfuz dhe me barazinë e kombit me fenë, duket se nuk e kanë kuptuar raportin e shqiptarëve ndaj kishave të ndryshme në Shqipëri. Ekzistimi i tri religjioneve të ndryshme në Shqipëri, për shumicën, automatikisht, ka pasur një domethënie dhe është nënkuptuar se atje anët e fortifikuara janë në një konflikt të përhershëm. Për shembull, Greqia tërë territorin e Epirit helen e ka themeluar dhe mbështetur në ekzistimin e popullatës ortodokse dhe në ceremonitë greke në zonat kontestuese. Kështu një autor thotë: “ekzistojnë tri religjione në Shqipëri dhe ato janë në një konflikt reciprok”. Megjithatë, ka pasur edhe burime në gjuhën angleze, që anëtarëve të Komisionit dhe delegatëve u kanë mundësuar shpjegime më të dokumentuara dhe më objektive, duke i kontribuar ashtu ngritjes së shkallës së informimit objektiv mbi njëmendësinë shqiptare.

Në këtë drejtim një rol të rëndësishëm e ka luajtur organizata pan-shqiptare “Vatra” në Amerikë, Shoqata Anglo-Shqiptare etj. Anëtarja më e njohur e kësaj shoqatë ka qenë Edit Durham, e cila është shquar dhe dalluar me një seri veprash mbi Shqipërinë. Po ashtu dhe koloneli Obri Herbert dhe Lord Lamintagon, në mënyrë aktive janë marrë me paraqitjen dhe prezentimin e Shqipërisë. Misionarët amerikanë, me raportet e veta, e kanë plotësuar pasqyrën mbi jetën fetare në Ballkan dhe në Shqipëri. Këtu duhet të veçohet misionari amerikan, Telford Erikson, i cili në Shqipëri ka ardhur në vitin 1913 dhe për një kohë të gjatë ka luajtur një rol të rëndësishëm në jetën publike të Shqipërisë.

Mërgimtarët shqiptarë në Amerikë, me gazetat e tyre në gjuhën angleze, janë përpjekur që të tërheqin vëmendjen për të pavërtetat e përçarjes fetare të shqiptarëve. “Shqiptari është tepër fanatik për çështjen e lirisë dhe të pavarësisë për të qenë fanatik në pikëpamje religjioze”, shkruan në një artikull të një reviste në vitin 1919. Një autor shkruan, se në shqipërinë e Jugut myslimanët dhe të krishterët jetojnë së bashku brenda një familje, nën një kulm apo pullaz. Ndërsa në Shqipërinë e veriut mund të gjenden dhe shembujt e tillë që në krye të fisit të krishterë qëndron personi i besimit mysliman dhe anasjelltas. Kjo tolerancë fetare shkon deri në ato përmasa dhe kufij sa kalon në një gjendje indiferente ndaj çështjes fetare. Andaj, shqiptarët të besimeve të ndryshme, ndjenjat kombëtare, dashuria ndaj atdheut qendrojnë në vend të parë, përmbi gjithçka.

Në një histori të një grupi autorësh amerikanë mbi shqiptarët në Shqipëri dhe në Amerikë, vihet në përfundim se feja kurrë nuk ka qenë motiv i mosmarrëveshjes dhe përçarjes në mes të prijësëve shqiptarë (Federal Writers Project. The Albanian Struggle in the Old World and New, Boston, 19 39, fq. 42). Raporti i përgjithshëm i Komisionit të Lidhjes së Kombëve, më 12.5. 1922, nuk i mbështetë argumentet dhe pikëpamjet e atyre që thonë se shqiptarët, për shkak të përçarjes fetare, nuk janë të aftë për të qeverisur me një shtet bashkëkohor.

Ata, sipas atij raporti, janë ”të lidhur me zakone të përbashkëta, me traditë shekullore, madje edhe me gjuhë, sepse dallimi në mes të gegërishtes dhe toskërishtes, në të vërtetë, paraqet vetëm një dallim dialekti”. Pjesëtarët e besimit të ndryshme, përundrazi, shpeshherë janë të lidhur me lidhje gjaku, me traditë si dhe me festa dhe kremtime të përbashkëta fetare. Janë të evidentuara rastet kur priftërinjtë apo kleri i të tri religjioneve së bashku i kanë vizituar Xhamitë dhe Kishat.

Në anën tjetër, amerikanët nëpërmjet misionarëve të vet, ose përmes revistave të ndryshme, kanë pasur mundësi të konkludojnë se argumenti i mungesës së tolerancës fetare, me çka disa shtete kanë dalur kundër pavarësisë së Shqipërisë, në të vërtetë ka zënë fill dhe është formuar nga përvojat, përkatësisht nga gjendja e tillë e intolerancës fetare, në vetë ato shtete.

Konstatin Çerkezi, aktivist i njohur shqiptar, shkruan se lajmet mbi intolerancën fetare janë të pavërteta. Ai konsideron se të krishterët dhe myslimanët në Shqipëri kanë marrëdhënie shumë më të mira sesa protestanët dhe katolikët në Europën e qytetëruar. Ndërkaq, mund të supozohet se ajo ka qenë pasojë e influencës së propagandës së madhe greke, e cila ka qenë e organizuar mirë dhe ka punuar si në Europë ashtu edhe në Amerikë.

Çështja e Shqiprisë së jugut ose Epirit

Çështja e Shqipërisë së jugut, ose e Epirit, është shtruar para diplomacisë europiane qysh në Kongresin e Berlinit më 1878. Qysh atëherë e deri te zgjidhja definitive e kësaj çështje, në vitin 1921, aneksimi i këtij territori Greqisë, ka qenë një ndër detyrat kryesore të diplomacisë greke. Problemi i Epirit është imponuar fuqishëm në periudhën ndërmjet luftarave ballkanike dhe Luftës së Parë Botërore. Si pasojë e fitores së aleatëve ballkanikë mbi Turqinë dhe pretendimeve greke ndaj trojeve shqiptare, duke e arsyetuar atë si trashëgimi kulturore helene, me përdorimin e gjuhës greke dhe të ekzistimit të popullsisë ortodokse të krishterë, të ritit grek, në rajonin kontestues.

Në lojën rreth Epirit kanë marrë pjesë, kryesisht, Austria dhe Italia, të përkrahura nga Gjermania, në një anë, si dhe Fraca, e përkrahur nga Rusia, në anën tjetër. Krahu i parë ka qenë për pavarësinë e Shqipërisë, ndërsa ana tjetër për aneksimin e Epirit Greqisë. Britania e Madhe, e ngopur me koloni, si zakonisht, ka mbajtur baraspeshën dhe është përpjekur që ta pengojë luftën, që nuk i ka konvenuar në atë moment.

Konferenca e Londrës e ka zgjidhur këtë çështje ashtu që në territoret kontestuese e ka derguar Komisionin, që në vend, mbi baza etnografike, të caktohen kufijtë ndërmjet Greqisë dhe Shqipërisë. Komisioni, pas shumë peripecish dhe zvarritjesh, e ka shpallur vendimin në Firencë më 20.12. 1913, sipas të cilit qytetet Korça, Gjirokatra, Delvina, Tepelena dhe të tjerët i takojnë Shqipërisë.

Masakrimi mbi popullsinë civile shqiptare nga ushtria greke

Qeveria greke, gjoja ka punuar për zbatimin e vendimit të Konferencës së Londrës për evakuimin e trupave nga këto territore, por në anën tjetër e ka nxitur lëvizjen për formimin e autonomisë së Epirit. Autonomia është shpallur më 2. 3. 1914. Në krye të qeverisë autonome ka ardhur Zografos, ministër i mëparshëm në qeverinë greke. Ky manovër i qeverisë greke, e cila, zyrtarisht, ishte neutrale, nxiti dhe shkaktoi ngjarjet në të cilat e humbën jetën banorë e pafajshëm të këtyre trojeve. Më se 400 vendbanime më të vogëla e më të mëdha janë shkatërruar dhe zhdukur tërësisht.

Masakrimi i ekzekutuar mbi popullsinë civile shqiptare, nga ushtarët e njësive të rregullta greke, të ndihmuara nga kriminelët e lëshuar nga burgjet, për atë rast, nuk ka kaluar i pavërejtur. Opinioni amerikan për këto ngjarje është informuar relativisht vonë, kryesisht përmesë shtypit ditor. Revista e përmuajshme shqiptare “The Adriatic Review”, që ka filluar të dal më 1918, i shfrytëzoi këto ngjarje për qëllime propagandistike, kur grekët paralajmëruan mundësinë e përsëritjes së djegjes, plaçkitjes dhe masakrimit, në qoftë se nuk plotësohen kërkesat e tyre.

Autori i një artikulli nënvizon se me ankth në zëmër i përkujton masakrimet e tmerrshme mbi shqiptarët, në verë të vitit 1914, duke cekur se kështu ndihet për arsye se dëgjohen lajmet për përdorimin dhe ekzekutimin edhe të një gjenocidi mbi popullatën shqiptare. Në raportin e gjeneralit De Vera, shef i misionit holandez në Shqipëri, kujdes i veçantë i është kushtuar faktit se ushtarët grekë masakrimin e kryen në mënyrë sistematike, qëllimisht dhe shumë mizorisht. Edhe raportuesit e tjerë e vërtetojnë një gjë të tillë. Koloneli Obri Herbert flet për veprat jonjerëzore të ushtarëve grekë.

Një autorë tjetër shkruan se “krimet dhe vandalizmat që i bënë grekët nuk janë të atij lloji që gjuha njerëzore mund t’i përshkruajë. Ndërsa, Mehmed Konica konsideron se qëllimi i grekëve ka qenë që të djegin gjithçka, qysh prej Tepelenës e deri në Korçë, në mënyrë që më vonë, aty të vendoset popullara greke, çka ka pasur si pasojë mijëra njerëz, edhe gra e fëmijë, që kanë vdekur nga uria ose nga të ftoftit gjatë dimrit të vitit 1914. Shumica e dëshmitarëve e kanë vërtetuar se shqiptarët me kurrgjë nuk e kanë provokuar këtë kërdi. Ndër dëshmitarët e tillë ka qenë dhe Xhorxh Fred Wiliams, ambasador i SHBA-së në Athinë.

Shqiptarët në Amerikë me të gjitha mjetet që kanë pasur në dispozicion, janë përpjekur që të tërheqin vëmendjen e opinionit publik, për situatën në Shqipëri. Roli i tyre në Konferencën e Paqes në Paris ka qenë me rëndësi të madhe.

Gjatë Konferencës së Paqes, me rastin e hapjes së problemit të Epirit ose Shqipërisë së Jugut, është hapur përsëri çështja e gjuhës. Qeveria greke ka bërë orvajtje që përdorimin e gjuhës greke, si dhe të gjuhës së kishës dhe të tregtisë, ta përdorë si dëshmi se popullata e territoreve të kontestuara i përket etnisë greke.

Delegacioni shqiptar

Në memorandumin e parë të cilin delegacioni shqiptar ia ka dërguar Konferencës së Paqes, është prezentuar shkurtimisht historia e Shqipërisë, dhe pastaj janë përpunuar disa pika kryesore, me ndihmën e të cilave delegacioni shqiptar ka shpresuar se do të ndikojë që çështja shqiptare të zgjidhet në mënyrë të volitshme. Në memorandum është theksuar se nuk mund të quhen grekë të gjithë ata që i takojnë Kishës Ortodokse Greke. Në të njëjtin memorandum nga Konferenca Paqës kërkohet që Greqia të paguajë dëmshpërblimin për djegjen e fshatrave në Shqipërinë e jugut.

Në memorandumin e dytë, të cilin delegacioni shqiptar ia ka dërguar Këshillit të Dhjetë, më 24.2. 1919, kërkesat shqiptare janë shtruar detajisht. Përveç tjerash thuhet se Komisionit ndërkombëtar, i cili pas Kongresit të Belinit ka qenë i dërguar në këtë rajon për t’ia bashkuar Greqisë, i është dashur të kthehet mbrapa pa kryer punë.

Memorandumi, po ashtu flet për të padrejtat që Konferenca e Londrës, e vitit 1913, ia ka bërë Shqipërisë. Ajo Greqisë ia ka dhënë jo vetëm kufirin gjatë lumit Kalamai, por edhe tërë territorin, prej Artës e deri te Stillosa, ku, para luftrave ballkanike, kanë jetuar 63.000 shqiptar (40.000 myslimanë dhe 23.000 ortodoksë). Sipas këtij memorandumi, Greqia kërkesat e veta për Shqipërinë jugore, të cilën e quan Epiri Verior, i arsyeton gjoja se në rajonin kontestues jetojnë 120.000 grekë dhe 80.000 shqiptar. Delegacioni shqiptar ka pranuar se në trojet për të cilat bëhej fjalë jetojnë vetëm 20.000 banorë me orientim pro-grek, kryesisht ata që jetojnë në luginën Drinopojë dhe rreth Delvinës. Ata janë fshatarë, që nuk kanë tokë të vetën, por i punojnë tokat e banorëve vendas. Me fjalë të tjera, delegacioni shqiptar e ka ngritur zërin kundër tezave të tilla, që thonin se shqiptarët e besimit ortodoks i përkasin nacionalitetit grek.

Me qëllim të vërtetimit të karakterit shqiptar të Shqipërisë jugore, delegatët shqiptarë në memorandum i kanë paraqitur disa mendime të vëzhguesëve neutral. Kështu, Lordi Habhauz, i cili, në fillim të shekullit 19, ka qëndruar me Bajronin në Shqipëri, është i mendimit se vetëm shqiptarët kanë vetëdije nacionale, derisa të gjithë popujt tjerë të Perandorisë janë grupuar sipas religjionit.

Delegacioni grek kërkesat e veta i ka bazuar në disa pika kryesore, prej të cilave më e rëndësishme është ajo, se raca dhe gjuha nuk mund të jenë kritere, sipas të cilave caktohet përkatësia nacionale. Grekët nga Epiri Verior, dëshirojnë të jenë në kuadër të “Greqisë së qytetëruar” dhe kurresesi në kornizat e Shqipërisë së pacivilizuar. Argumenteve të lartpërmendura, grekët ua kanë shtruar edhe shkaqet ekonomike dhe strategjike. Epirin nga Shqipëria e ndajnë malet, derisa në mënyrë të natyrshme është i lidhur me Greqinë. Korça, Janina, Gjirokastra dhe Saranda paraqesin një tërësi ekonomike, e cila me Manastirin dhe Selanikun e përbënë dhe mbyll një rreth të madh të prodhimtarisë dhe tregut.

Më tutje delegacioni grek është shërbyer me një statistikë që atij i ka shkuar në favor. Ndërkaq, pala shqiptare, duke u shërbyer me të dhëna statistikore franceze dhe turke, ka pohuar se në Shqipëri të jugut gjithsejt ka 290.812 banorë, e jo 231.000, siç ka pohuar Venizelas. Prej atij numri, sipas palës shqiptae, vetëm 15.000 janë grekë. Pala greke, në anën tjetër, deklaronte se në rajonin kontestues ka fare pak, ose aspak shqiptarë. Kështu që në lidhje me këtë çështje pala greke dhe ajo shqiptare kanë pasur të dhëna, arsyetime dhe përfundime të ndryshme dhe të kundërta.

Komisioni ndërkombëtat për çështje greke

Komisioni ndërkombëtar për çështje greke, për herë të parë është mbledhur më 18.2. 1919. Në kompetencën e këtij komisioni janë kaluar edhe kërkesat e delegacionit shqiptar, ashtu që edhe në këtë rast çështja shqiptare, respektivisht çështja e Shqipërisë së jugut është shqyrtuar tërthorazi. Komisioni në fjalë ka qenë i përbërë prj 8 ekspertësh, nga dy vetë nga Franca, Italia, Britania e Madhe dhe SHBA. Amerikanët i kanë përfaqësuar V. Vestemani dhe K. Deji. Në një cikël mbledhjesh prej 18.02.-06.03.1919, Komisioni është përpjekur ta zgjedhë këtë çështje, duke marrë parasysh kërkesat greke dhe shqiptare.

Meqënëse anëtarët e këtij komisioni kanë përfaqësuar katër fuqi të mëdha, natyrisht se ka ardhur deri te mospajtimi, si rezultat i pikëpamjeve të ndryshme ndaj këtij problemi. Çështja e ndërlikuar dhe e koklavitur e Adriatikut e ka qitur në një hije të thellë çështjen e Shqipërisë së jugut dhe të Vlorës, veçanërisht duke e aktualizuar marrëveshjen e fshehtë të Londrës, të cilën presidenti Wilson e ka refuzuar apriori si marrëveshje që është në kundërshtim me parimet e gjithëmbarshme të zgjidhjes paqësore.

Përfaqësuesit italianë në Komision për çështje greke, kanë kërkuar që të respektohet kufiri shqiparo-grek prej vitit 1913. Franca dhe Britania e Madhe duke dëshiruar që të ndalojnë Italinë me realizimin e synimeve të saj për të depërtuar në Ballkan dhe për të siguruar një prapavijë për politikën adriatike, e kundërshtuan propozimin italian dhe propozuan një vijë e cila ka qenë shumë më e afërt me propozimin grek, sesa me kufirin e vitit 1913. Kjo vijë kufitare do të shkonte pak nën Pogradec, duke iu lëshuar në një vijë të shtrembër ndaj Këlçyrit, e cila mbetet në Shqipëri, pastaj duke prekur Vjosën dhe Drinin larg mbi Gjirokastër dhe duke përfunduar në Veri të Himarës.

Gati të gjitha bazat e Korçës dhe të Gjirokastrës, sipas këtij propozimi, kalojnë në posedimin dhe qeverisjen e Greqisë. Franca dhe Britania e Madhe e justifikojnë këtë propozim me argumentet e Venizelosit, të cilat bazohen në ndjenjat helenofile të popullsisë dhe në shkaqe ekonomike. Pra delegatët francezë dhe anglezë në këtë rast u vunë në anë të Greqisë. Karakteristika kryesore e propozimit amerikan është përpjekja e harmonizimit dhe të kërkesës për kompromis në mes të propozimit grek dhe francezo-anglez, nga njëra anë, dhe të propozimit shqiptar të përkrahur nga italianët, nga ana tjetër, e i cili në të vërtetë e ka paraqitur kufirin nga viti 1913.

Kështu, mospajtimet e anëtarëve të Komisionit të lartpërmendur kanë rezultuar dhe janë manifestuar edhe në Konferencën e Paqes në Paris. Prandaj, çështja e Shqipërisë së jugut, ose Epirit verior, në Konferencën e Paqes ka mbetur e pa zgjidhur. Vetë fakti i moszgjidhjes së çështjes së Shqipërisë së jugut tregon se ajo ka qenë e lidhur dhe është shikuar në kontekstin e përgjithshëm të çështjes së Adriatikut dhe njëkosisht qëndrimi i pandryshueshëm dhe i patundshëm i Italisë, ka vënë në pyetje vazhdimin e Konferencës së Paqes.

Meqenëse Shqipëria është bërë antare e Lidhjes së Kombeve, më 19.12. 1920, çështja e kufirit shqiptaro-greke ka kaluar në kompetencat e kësaj organizate, respektivisht të Konferencës së Ambasadorëve në Paris, që ka paraqitur vazhdimin e Konferencës së Paqes. Pas një diskutimi të gjatë për çështjen e kompetencave të njërës apo të tjetrës palë, Konferenca e Ambasadoreve në Paris, më 09.11.1921, e ka marrë vendimin me të cilin njihen dhe pranohen ata kufij të Shqipërisë, që i ka pasë caktuar Konferenca ndërkombëtare në Firencë, në vitin 1913. Këshilli i Lidhjes së Kombeve pastaj e ka dërguar Komisionin në territoret kontestuese. Raportet e këtij Komisioni gjatë vitit 1922, e kanë vërtetuar në mënyrë të padyshimtë karakterin shqiptar të popullatës së rajonit kontestues.

Roli i presidentit Wilson për çështjen e Shqipërinë në Konferencën e
Paqes në Paris

Wilsoni, në një letër sekretarit shtetëror Robert Lasing, kërkoi që ai ta marrë përsipër çështjen e Shqipërisë, respektivisht apelet e shqiptarëve. Po ashtu Wilsoni duke iu përgjigjur Adamidit, i cili kishte kërkuar intervistë, përmes sekretarit të vet e porositi atë që para delegacionit amerikan ta prezentojë çështjen e Shqipërisë, duke shtuar, se ai tashmë ka pasur intervistë me disa përfaqësues shqiptarë dhe se “kurrsesi nuk do t’i harrojë kërkesat e tyre”.

Delegacioni shqiptar në Paris ka pasur edhe vështirësi të natyrës administrative. Delegatëve amerikanë u është dashur që të intervenojnë në rastin e Turtulit dhe të Mid’hat Frashërit, të cilëve nuk u është lejuar që të hyjnë në Francë. Me këtë rast, delegatët amerikanë janë shprehur se italianët dhe francezët dëshirojnë të pengojnë ardhjen e tyre që kanë mendime e pikëpamje të kundërta.

Presidenti Wilson me paraqitjen e vet ka zgjuar interesimin e masave, për atë që ndodh në Konferencën e Paqes në Paris, ndonëse, në esencë, sipas dëshmisë së bashkëpuntorëve të tij më të afërt, çështjet me rëndësi thelbësore ka dëshiruar t’i zgjidhë në mënyrë sekrete dhe në nivelin më të lartë.

Ishte e vështirë të pritej që Wilsoni të penetrojë në të gjitha detajet e raporteve të ndërlikuara, të përbëra dhe të ngatërruara, midis politikanëve ballkanikë dhe aq më pak që ai të impresionohet nga qërimi i tyre publik i hesapeve.

Pjesëmarrësit e Konferencës së Paqes në Paris, pas kyçjes edhe të delegatëve amerikanë me presidentin Wilson në krye, nuk kanë arrijtur ta zgjidhin çështjen e Shqipërisë së jugut. Këtë problem, siç e pamë, e zgjidhi Konferenca e Ambasadorëve në Paris. Mirëpo, duhet theksuar se çështja e Shqipërisë, nga dhjetori 1920 dhe më tutje, është zgjidhur nën rrethana plotësisht të ndryshueshme, që me siguri kanë qenë më të volitshme për Shqipërin.

Meritat e presidentit Wilson në këtë pikëpamje qëndrojnë aty se ai ka arritur ta pengojë implementimin e marrëveshjes së fshehtë të Londrës të vitit 1915, e cila, praktikisht, ka paraparë zhdujen e Shqipërisë si shtet. Ai ishte faktori vendimtar në politikë e tij ndaj çështjes se Adriatikut dhe në lidhje me Shqipërinë në përgjithësi. Prandaj, është politika amerikane ajo që i ka ndaluar fuqitë europiane që ta legalizojnë ndonjërën nga zgjidhjet e ofruara, prej të cilave asnjëra nuk ishte në favor të Shqipërisë.

Në bazë të asaj që ekspozuam më sipër, mund të përfundojmë se presidenti Wilson, së bashku me delegacionin amerikan, në Konferencën e Paqes, në mënyrë vendimtare kanë ndikuar në zgjidhjen e çështjes së Shqipërisë së jugut ose të Epirit Verior.

Ashtu që, delegacioni amerikan me qendrimet e veta i ka penguar zgjidhjet definitive të parakohshme, të cilat, në rrethana ekzistuese, do të shkonin në dëm të Shqipërisë. Kjo zvarritje ka mundësuar që kjo çështje të shtrohet para Lidhjes së Kombëve dhe Konferencës së Ambasadorëve në Paris në momentin kur Shqipëria ishte anëtare e barabartë e Lidhjes së Kombeve dhe kur marrëdhëniet ndërkombëtare kanë imponuar zgjidhje dhe perspektiva të tjera.

Përse tentohej si “kompromis” Mitrovica dhe Veriu i Kosovës, nga ana e Serbisë?

 

     Ibrahim Kabili-Tiranë

Mitrovica dhe Veriu, kërkohet me ngulm prej Serbisë sepse ajo ka pasuri të mëdha minerale… Më saktë kërkohej… Kërkohej me ishët e shtetit të Kosovës… Kjo ka qenë dhe është thembra e Akilit për Serbinë. Ndaj do të kërkohet në “bisedimet” e ardhshme, që po duken të largëta, me këmbëngulje në “këmbim” saj, Asociacioni. Pranimi i tij do ishte fundi i shtetit të ri të Kosovës… Kurti dhe Osmani janë bërë një barrierë e pakapërcyeshme për Serbinë për këto tema. Në qoftëse ato do tu qëndrojnë besnikë tezave të tyre, do jenë krenaria e Kosovës, krenaria jonë KOMBETARE.

Që këto të kenë forcë duhet të jenë mbështetjen e mbi 12 milion shqiptarëve… Këtu qëndron forca e tyre! Tek To, mbetet shpresa jonë në bisedimet e mundëshme. Opinioni shoqëror duhet ti luftojë “skorjet” shqipfolëse. Një pjesë e tyre falë popullit dhe SHBA-së dolën jasht loje. Edhe pjesa tjetër është shumë e rrezikshme. Shikoni si “dërdëllisin” në disa mediume kosovare! Kur nuk gjejnë hapsirë atje vijnë këtej dhe “zhgaraviten”. Paguhen me rroga të majme për shërbimet që i bëjnë “babait të adaptuar” apo ” “mëmës njerkë”.

Apeli im i stërpësëritur është: Jo më lëshime armikut shekullor të shqiptarëve, Serbisë! Mitrovica nuk mundet ti mbetet Serbisë. Ajo duhet të mbrohet me çdo kusht, me çdo çmim nga shqiptarët. Mitrovica është Kosovë! Mitrovica është Shqipëri! Mitrovicë janë të gjitha trojet shqiptare të lëna padrejtësisht jashtë kufirit londinez! Mitrovica është e 12 milion shqiptarëve! Mitrovica është gjithë qenja jonë mbarëshqiptare! Mitrovica është gjithçka!

Pa të nuk ka kuptim shqiptaria! Për ta konkretizuar këtë po ju risjell në kujtesë vlerësimet e cituara të akademikun Apollon Baçe. Baçe i ftuar në “Arena” nga Dritan Hila më 6 shkurt të vitit 2019 përmendi sasitë e mëdha të mineraleve që gjenden në Mitrovicë. Duke folur për këtë problem ai citon: “Është i vetmi vend në botë që puqen tre platforma kontinentale që vazhdon nga Shëngjini deri në Mitrovicë. Në Luftën e Dytë, gjermanët e bashkuan Kosovën me Shqipërinë, ajo që quhet Shqipëria e madhe.

Krahina e Mitrovicës ngeli e varur nga Verhmanti. 45% e plumbit gjerman vinin nga Mitrovica. Në korrik të vitit 1998, New York Times shkruan se lufta në Kosovë bëhet për Mitrovicën. Ajo ka 80 lloje minerale, 3/4-ta e elementëve të tabelës së Mendelejevit, kobalt, kalium, tek argjendi dhe ari. 60 milion ton plumb që janë 150 miliard dollarë, 40 mln ton zink që janë 140 miliard dollarë, 50 mijë ton argjend që janë 30 miliardë dollarë. Vlera e saj e çmuar është 500 miliard dollarë”… Edhe shumë akademikë dhe profesor të tjerë të fushës kanë folur për pasuritë përrallore të Mitrovicës… Kush i dëgjon akademikët?

Kush e shikon reagimin e tyre? Kush reflekton nga ishpolitikanët që i bënë apo tentuan ti bëjnë këto zullume? KUSH? Askush prej tyre! Kur është fjala për çështjen kombëtare të mos tregohen burracakë! Mos të tregohen “burra të mirë” me Serbinë, në kurriz të Kosovës… Këtu e kam fjalën për marrveshjet e fëlliqura të tyre me Serbinë si për Asociacionin e Komunave me shumicë serbe, tentativa për “Ndryshimin dhe Shkëmbimin” territiresh, për faljen e 8200 ha tokë Malit të Zi etj. Këto politikanë kanë emër e mbiemër…

Duhet të reflektojnë edhe këta!? Le të kërkojnë falje popullit të Kosovës dhe ti bashkohen kryeministrit Kurti dhe presidentes Osmani. Le të shërbejë ky shkrim si një mesazh bashkimi për të gjithë shqiptarët në këtë natën e festës tradicionale të Vitit të Ri. Qoftë viti i shqiptarëve, viti 2022! Urime dhe mbarësi për gjithë shqiptarët dhe familjet e tyre kudo që janë!

Millosh Gjergj Nikolla-MIGJENI PËR URIMET

Shok i dashtun, unë përgjithësisht nuk shkruej urime, as për Krishtlindje ditëlindje as për ndoj feste tjetër. Nuk shkruej, pse urimet qe n’ato dite tan bota ban, nuk dij a plotësohen një për qind se pothuej të gjitha dalin nga hipokrizia. Bota ketë e din, por njësoj vazhdon të shkruejë urime. As për Motmotin e Ri deri tash nuk i urova askujt asgja.

Por kësaj here due te hyj ne rradhën e njerëzve korrekte dhe t’u uroj shokve të mi Motmotin e Ri 1937. Së pari, t’uroj, shok i dashtun gjumin e ambël, që të mos ndëgjosh si gjëmojnë njerëzit nën barrën e kryqave të vet tue mundunve, as britmën e ngadhnjysve në këtë jetë. Të mos dëgjosh bubullimën e Spanjës. Gjumin e ambël! Të mos dëgjosh si afër teje gërset dhëmballa për dhëmballë, nga teë ftohtit. Pse atëherë duhet të pyesësh: moj dhëmballë, pse ndeshe për dhëmballë dhe gërset aq?

E gjuha në vend të dhëmballës përgjigjet: pse asht ftohtë, zotni, e kur asht ftohte, zotni, u hyn dreqi trupit, muskulave, nervave, zotni, dhe qashtu gërset dhëmballa për dhëmballë, zotni. Asht tepër banale të themi se mungon veshja dhe mbathja dhe zjarrmi, prandej: gjumin e ambël, shok i dashtun. Së dyti mbas gjumit t’ambël, t’uroj – ç’asht dhe e natyrshme – të jesh i gëzuem, gjithmonë i gëzuem. Nga gëzimi i madh, ne sentimentalizëm, të puthish drrasat e dhomës e shtyllat, si bani Greta Garbo në filmin “Mbretnesha Kristina”, kur shijoi dashunin shtazore (desha të them hyjnore, por njësoj asht).

Aq i gëzuem, saqë bota të ta kenë zili dhe të thonë: oh, sa i lumtun asht! Të jesh i gëzuem edhe pse n ‘anë tjetër zemra të pëlset, si paljaços. Te jesh i gëzuem, se gëzimi yt u jep shpresa edhe tjerëve. Në rasë se tryeza e shkrimit të çalon, ti qeshu. Në rasë se e vetmja karrige që ke në shtëpi asht e shpueme dhe s’ke se ku të rrish, ti qeshu.

Në rast se s’ke zjarrm e ke të ftohtë, po, ti qeshu. Në rasë se ndonj ditë, ashtu kot, të mungon dhe buka, ti merre për lojë, për shaka, dhe qeshu, qeshu. Del në rruge bile, në kryqzimin e udhve, dhe qeshu, qeshu, qeshu, e bota do ta ketë zili dhe do të thotë: ah, sa i lumtun asht!
E kur të të vije në shtëpi ta shofi shkakun e gëzimit tand, do t’i kujtohet botës vetvetja dhe do të filloje të qeshi kikikikakaka. Smundja e të qeshunit do të përhapet ndër të gjithë dhe njerzit si majmunat do të hidhen përpjetë nga gëzimi…

Dhe kështu uroj që vjetin 1937 ta kalojmë në gëzim, edhe se të smunde patalogjisht.

Serbët e islamizuar. Kush janë ?

 

Fahri Xharra

shkruan Fahri Xharra

Kjo thënje nuk është e tanishme por qarkullon në shkrimet serbe që nga koha e pas Konferencës së Shën Stefanit; dhe qarkullon ende sot e kësaj dite. E tmerrshme! Kishte me qenë e vetmuar sikur mos t‘ishte bartur në kancelaritë europiane dhe sikur mos t’ishin mbyllur sytë nga Europa; mbyllje syve me qëllim !sepse ne as atëherë e as sot nuk kemi mundur ta bindim Europën që nuk jemi mbetje osmane. Po, po “mbetje osmane” !Kujt t`ia mbyllim gojën së pari ? Europës “dashakeqe”, serbit, grekut apo shqiptarit dashakeq ?

Serbet shkruajnë edhe sot: “Kështu turqit në luftën e tyre kundër serbëve i angazhuan serbet e islamizuar dhe te shqiptarizuan nga Rashka, Mali i Zi, Hercegovina, Bosna dhe Kosova. Pra të gjithë armiqtë e Serbëve i ç frytëzoi serbët e islamizuar dhe të shqiptarizuar të cilët sot janë ata që quhen “Šiptari“ në Kosovë e Metohi, Maqedoni, Mal të Zi dhe në Shqipëri (dr. Vladan Đorđević u istorijskom osvrtu: “Arnauti”)

Kur edhe mediumet tona shkruajnë se ” shqiptarët, deri para vitit 1912, kanë qenë turq. Madje ka qenë Perandoria Osmane ajo që e krijoi kombin shqiptar “A është kjo thënje serbe apo shqiptare ?

Po, pse shqiptarit ? sepse kështu shkruhet nga vet shqiptarët: “Duke e parë shkatërrimin e Perandorisë Otomane në Ballkan, fuqitë e mëdha europiane të frikuara nga dalja e Serbisë dhe Greqisë në Adriatik; pas Kongresit të Berlinit, austriakët i zhvilluan disa projekte që nga muslimanët dhe të krishterët albanofon të krijon kombin Shqiptar (у Албанце, или shqiptarë.) Austriakët i shkruan tekstet e para për shkollat shqipe, austriakët e vjedhin Skenderbeun, shenjtorin e krishterë serbo malazez, dhe e shndërruan në hero nacional shqiptar, i mësuan shqiptarët të shkruajnë me shkronja latine dhe i mësuan se si të jenë armiq kundër Serbisë, Greqisë dhe Turqisë“

Edhe kjo: ”Shteti i formuar nga Europa i quajtur Shqipëri, e kishte për qëllim vetëm“ civilizimin“ e muslimanëve në shqiptar… Marionetat, në krye të Shqipërisë që nga Princ Vidi, mbreti Zog e deri tek Edi Rama janë munduar të minimizojnë rolin e islamit në Shqipëri. Mu këtu ishte edhe arsyeje e vrasjes se Esad Pashës nga agjentet e Italisë, sepse Esati ishte dhe musliman e edhe mik i Serbisë.” (O.J )

Edhe kjo: ”Problemi i banorëve të Shqipërisë Otomane për t’u bërë shqiptarë dhe ndarë nga koncepti i ‘turkut’ ka qenë i madh. Edhe në Shkodër ku katolikët dhe muslimanët, moralisht dhe shpirtërisht ishin thjeshtë turq edhe kaurë. Hafiz Dalliu tregon që në vitin 1908 kur Refik Bej Toptani që ishte kryetar i Xhemijetit (Xhon Turqve) të Tiranës dhe një nga pak propagandistët e shqiptarizmit, nisi të shpërndajë disa abetare me gërma latine në qytet, u përballë me rebelimin e popullit, hoxhallarëve, oficerëve, qeveritarëve, tregtarëve dhe pasanikëve.

Një nga myderizat e sajoi edhe një vjershë: Tirande vardër ej babam, I a dinçei tahsin ider. Në rrugët e Tiranës, fëmijët ju bërtisnin ‘shqiptarëve’ ‘Ngordhi shqipja jahu!’ Ndërsa halldupët e Tiranës këndonin: Gjithë të zezat i kam punue / por shqip shyqyr s’kam këndue. Biles katunaria e Tiranës e cila ishte urdhëruar nga Xhon Turqit e Tiranës për të vrarë ‘kaurët shqiptarë’ kur del në qytet dhe takojnë Refik Bej Toptanit e pyesin: – zotni, po na thonë se jeni ba shqiptar. “Pra qartas shihet se ne vet e mohojmë të shqiptarinë tonë.

“Mosnjohjen e konceptit të shqiptarisë e rrëfen edhe Dom Ndoc Nikaj në kujtimet e tija, ku ndër të tjera tregon se fanatizma fetare kishte bërë ‘muslimant… të lidhur me rrajë me besimin muhametan qi nuk e dalloshin dot në kujtim se shkputja nga sundimi i Sulltanit ishte sikur mohimi i besimit të tyne… Shqyptar n’at kohë, prej të shumve, ishte nji fjalë qi i pershtatej vetëm Krishtianve.’ Këtë fakt e tregon edhe Eqerem Bej Vlora i cili tregon se: botëkuptimi i shumicës dërrmuese të shqiptarëve në vitet 1900 deri 1906 ka qenë për të ardhur keq. Askush nuk e ndjente veten pjesëtar të një populli: kudo që të ishte popullsia ndahej në dy kampe, të ndara e të prera si me thikë.

Në njërin bënin pjesë ato tre të kartërta që pyetjes se çfarë ishin, i përgjigjeshin ‘tyrk elhamdylillah’ (turk, i qofshim falë Zotit)… çereku tjetër, shqiptarët ortodoksë dhe hera herë, (por rrallë) edhe katolikë quheshin gjaurr (kaur ), emërtim që jo vetëm i përçmonte, por edhe i ndante nga tërësia e popullit shqiptar, si një element i ndryshëm, madje, do të thosha i huaj.”Po sot ? Edhe sot, Mero Baze shkruan ato çka i thonë: Olsi Jazexhi, në një intervistë për gazetën TemA, thotë se shqiptarët, deri para vitit 1912, kanë qenë turq. Madje, sipas tij, ka qenë Perandoria Osmane ajo që krijoi kombin shqiptar.

Kësisoj pretendimesh vazhdimisht ka shfaqur Akademia Serbe ndaj shqiptarëve .Për të, Skënderbeu dhe Nëna Tereza janë figura fetare, ndërsa Rilindja e Naim Frashërit e sajoi Skënderbeun. “Në Shqipëri dhe Kosovë myslimanët përbëjnë shumicën e nuk mund të pranojnë si heronj figura nga propaganda katolike”, thotë ai. “Kur qeveritë në Kosovë dhe në Shqipëri mundohen të imponojnë një fe dhe të poshtërojnë një tjetër, njerëzit reagojnë kundër figurave që nxisin përçarje”. O.J thotë se “kemi qenë Turqi” deri në vitin 1912. Sipas tij, Perandoria Osmane nuk i ka pushtuar shqiptarët.

“Shqipëria është pjellë e Turqisë evropiane”, thotë ai, duke shtuar se historinë na e kanë shkruar italianët e austriakët. Ndaj, shprehet se shpreson se historia do të rishikohet dhe se në tekstet shkollore “do të mësojmë që përpara vitit 1912 kemi qenë osmanë, se Perandoria Osmane nuk ka qenë e keqe siç tregon historiografia katolike”.

Logjika e Gjenocidit dhe Urbicidit

 

Skënder MULLIQI

Shumica e viktimave të gjenocidit në Kosovë, kanë qenë mëshkujt të pa armatosur, të lidhur dhe të vrarë. Logjika e gjenocidit ka qenë vrasja masovike e burrave, grave dhe fëmijëve, duke i kombinuar faqet e zeza serbe më dhunime mbi gratë dhe vajzat shqiptare në istikamet e tyre të fëlliqura. Pastaj shkatërrimi i pronave dhe zhdukja e kulturës dhe artit, vrasja e njerëzve eliatar, dhe si qëllim përfundimtar ka qenë zhdukja e shqiptarëve si entitet. Gjenocidi u shkaktua duke i zbatuar platformat dhe elaboratet serbe më të ndyta histiorike kunder shqiptarëve.

– Logjika e Urbicidit

Urbicidi është shprehje që është krijuar në shekullin e kaluar, e që nënkupton aktivitetin, që ka për pasojë zhdukjën e qyteteve, duke pa mundësuar jetesën e qytetarëve të atyshem. Bëhët fjëlë për një neologjizem që rrjedhë nga fjala latine – urbis-qytet, dhe cedere –shkatëro dhe vrajë. Në kuptimin e ngushtë të fjalës është aktivitet në kuptimin e ”zhdukjes’ të ndonjë qyteti, përmës rrënimit dhe ndërrimit drastic të strukturës demografike, deri të kuptimi më i gjërë të spastrimit etnik.

I shkrova këto radhë lexues të ndëruar për të bërë të ditur më afër kuptimin e fjalës URBICID, të cilën serboqetikët e zbatuan në praktikë më rastin e shpërbërjës më dhunë të ish-Jugollavisë. Shëmbuj të urbicidit kemi pasur më së shumti në Bosnje dhe në Kosovë. Urbicidi është primitivizem serb, të cilët kurrë nuk u liruan. Serbët gjithmonë tentuan të zhdukin traditat tona historike e kulturore, falsifikuan historinë dhe tentuan të zhdukin edhe identitetin tonë kombëtarë, por që nuk e arritën kurrë.

Serbia dhe regjimet e saja kurrë nuk u liruan nga frustrimet dhe budallakinat gjoja mbi të drejtën e tyre historike në Kosovë. Ata deri më sot nuk i takuan botës të civilizuar, duke i edukuar çdo gjeneratë të tyre për së mbrapshit! Shëmbulli tipik i urbicidit ndër të tjara në Kosovë, është edhe instalimi i Kishës Ortodokse Serbe në hapësirat e Univerizitetit të Prishtinës, jo për të predikuar fenë, por për shkatërruar hapësiren univerzitare, dhe për të torturuar dhe dhunuar trurin e studentëve dhe të qytetarëve.

Ajo duhet të defunksionalizohet apo të rrënohet, së bie ndesh më të gjitha normat ligjore dhe qdo rregullativë tjetër relevante për objektet e kultit në Kosovë. Kur bëjmë fjalë për këtë objekt insitucionet tona shtetërore ishte dashur të marrin masa që ajo mos të funksionalizohet, së edhe kështu si germadhë e kriminelit të luftës, Millosheviq në qënder të qytetet është tepër irrituese …