2019-05-15

Sëmundja e Naxos është një kariomiopati e trashëguar që pjesën më së shumti godet rajonin e Mesdheut, dhe sidomos në këtë ishull ka një shkallë të lartë të vdekshmërisë të të rinjve, kryesisht sportistëve.



Kjo është një kardiomiopati aritmogjene e anës së djadht të zemrës. Në këtë rast, sëmundja është shprehur në një mënyrë të veçantë, në kombinim me sëmundje dermatologjike, hiperkeratosa e shuplakës dhe shputave.
Rezultate imazhesh për naxos

Simptomat ndryshojnë nga dridhje e zemrës deri në vdekjen e papritur që mund të jetë manifestimi i parë dhe i fundit i sëmundjes. Në fazat e avancuara, mund të vijnë në një ndalur në barkushe e djadhtë të zemrës, dhe nëse sëmundja vazhdon të zhvillohet, të njëjtat simptoma që ndikojnë dhe në anën e majtë të zemrës.



Prindërit kanë një shans 25 për qind për ta transmetuar këtë sëmundje tek fëmijët e tyre, nëse të dy e mbajnë atë gjen. Përveç Naxos, epidemia e kësaj sëmundje është me shekuj edhe në Milos, Evia dhe në Turqi, Izraeli dhe Arabinë Saudite, që është dëshmi se sëmundja është e lidhur me historinë e Mesdheut dhe migrimit të popullsisë.



Gjeni është pjesë e ADN-së që përmban informacione të koduara për ndërtimin e një gjeni të caktuar. Çdo mutacion në këtë gjen trashëgohet përmes pasardhësve si një gjen patologjik, i cili krijon më tej një proteinë patologjike (mutante) që është përgjegjëse për prishjen e funksioneve të organizmit, duke shkaktuar sëmundje. Në rastin e sindromit Naxos, mutacioni i gjenit ndodhet në kromozomin e 17-të.

Duke pasur parasysh se në botë, një nga 5,000 njerëz vuajnë nga kardiomiopatia, situata në ishull është veçanërisht e rrezikshme, sepse prek rreth tetë vetë për 100 banorë. Për këtë arsye, Ministria e Shëndetësisë e Greqisë urdhëroi diagnostikimin e detyrueshëm gjenetik për të gjithë 5,000 banorët e Naxos, për të diagnostikuar menjëherë sëmundjen, ndërsa kontrollet janë pa pagesë.

Gjithashtu, kardiologët grekë, në bashkëpunim me kolegët e huaj, po bëjnë një përpjekje serioze në studimin e sëmundjes ose sindromës Naxos, e cila do të ndihmojë më tej të kuptuarit e kardiomiopatisë në mbarë botën.

Vdiç shkrimtari dhe avokati i njohur dardan Zeqir Berdynaj (1934-2025)

Zeqir A. Berdynaj, u lind më 6 qershor 1934, në Firzë, ish katundi i Ri i komunës së Pejës.  Shkollën fillore dhe të mesmen e kreu në vendli...