Nga Flori Bruqi:Dashuria për atdheun, lufta dhe roli i ushtarakut në luftë ishin filozofi kombëtare për kolonel Tahir Zemaj

Nën Patronazhin e Kryetarit të Lidhjes Demokratike të Kosovës Dr.Isa Mustafa dhe Veteranëve të Brigadave 134,131,133 dhe "Mergimi" të UÇK-së organizohet:AKADEMI PËRKUJTIMORE ME DATËN 4 JANAR 2013 NË ORA 12:00 NË TEATRIN KOMBËTAR TË KOSOVËS NË PRISHTINË.

Për Heroin e Kosovës, Kolonel Tahir Zemaj, Hasan Zemaj  dhe Enis Zemaj, në dhjetë (10) vjetorin e vrasjes tinëzare të  tyre.

Akademia mbahet me 4 Janar 2013 ( E Premte) duke filluar nga Ora 12';00 në Teatrin Kombëtar në Prishtinë.

Tahir Zemaj ishte një nga ish-oficerët e lartë të UÇK-së, i afërt me krahun politik të presidentit aktual, Ibrahim Rugova.Emri i tij është përmendur jo rrallë në lidhje me rivalitetet që kanë ekzistuar ndërmjet grupeve të ish-Ushtrisë Çlirimtare të Kosovës.

FILOZOFIA E KOLONELIT!...

(Ose: "Dashuria për atdheun, lufta dhe roli i ushtarakut në luftë ishin filozofi kombëtare për kolonel Tahir Zemaj"


Ka kohë që në Kosovë, po shkruhet një histori e re dhe se, atje për një kohë të shkurtër janë botuar libra të shumtë. Një pjesë e këtyre librave për tematikë, gjithsesi kanë luftën e fundit, me personazhe e personalitete të UÇK-së.


Tani më, në libraritë publike dhe nëpër bibliotekat e lexuesve shqiptar kohën e fundit ka zënë vend, edhe një libër i kësaj natyre, me autor gazetarin e njohur Myftar Dragidella, ”MADHËSHTITË E KOLONELIT” ose: “Kështu kanë thënë për heroin Tahir Zemaj”, botoi Shtëpia Botuese "SIPRINT", Prishtinë 2011.
Duke e lexuar me kujdes, dhe mbase edhe me ëndje, sëpari dorëshkrimin që ma dha autori, mendoj se ky libër e plotëson dukshëm një zbrazëtirë që ka mbetur pas vrasjes qyqare të kolonel Tahir Zemajt.

E them këtë, sepse autori qëmton mendime, fakte se koloneli ishte i dashur për shumicën e popullit të Kosovës në veçanti dhe, në përgjithësi, për gjithë shqiptarët. Dhe, duke punuar me përkushtim, me zell, me pasion dhe dashuri për kolonelin, autori ia ka dalë mbanë, ka arritur të tregoj se edhe pas vrasjes qyqare, kolonel Tahir Zemaj ishte dhe mbeti ndër figurat më të respektuara të luftës së fundit në Kosovë.




Mirëpo, libri, është fryt i shumë autorëve që së bashku e ndajnë suksesin, pasi e gjithë bota imagjinare e universit të të gjithëve, lexohet përmes rrëfimeve, përmes kualitetit artistik, përmes saktësisë së ngjarjeve, përmes sinqeritetit që ata kanë ndje ndaj heroit Tahir Zemaj, ndaj filozofisë se tij ushtarake, kombëtare dhe ndaj sinqeritetit të tij që kishte për luftën dhe popullin e Kosovës brenda kësaj lufte.


Prandaj, duke e lexuar këtë libër, lexuesi përballët më potencialin intelektual të ushtarakut që ai nuk e thotë në veten e parë, me vetëlavdërim, por e thonë të tjerët: “Kështu kanë thënë për heroin Tahir Zemaj”. Kjo është veçanta e librit, është të thuash, nga të rrallët libra të shkruara kështu.

Heroi, kolonel Tahir Zemaj, edhe tani nuk hesht, por flet. Ndryshe, flasin të tjerët për Te dhe, ai ndjehet i gjallë. Ai nuk hesht ngase flasin veprat e tij, miqtë e tij, flet i gjithë populli i Kosovës. S´janë pak autor që flasin për te, dhe jo të tillë që flasin e shkruajnë për të plotësua një kërkesë, por ata flasin e shkruajnë për ta thënë atë që e meritonte kolonel Tahir Zemaj.

Këto shkrime, artikuj, evokime, përkujtime, intervista, data historike, nuk janë vetëm tregime të rëndomta artistike, dekor i librit, ato janë kronologji e një drame tragjike nëpër të cilën kaluan luftëtarët e UÇK-së, kaloj populli shqiptarë. Sepse përmes jetës dhe veprës se heroit, rrëfehen, ringjallën biografitë e shumë dëshmorëve dhe luftëtarëve. Kurse, forma e bashkimit të të gjitha këtyre rrëfimeve brenda këtij libri është një art modern, është tregim i veçantë i literaturës sonë sepse, rrëfimet e llojit të tillë mund t'i lexosh kudo në literaturën serioze, por më pak në letrat shqipe.



Më duket se pas gjithë kësaj, lexuesi heton së në librin, ”MADHËSHTITË E KOLONELIT”ose: “Kështu kanë thënë për heroin Tahir Zemaj”, nuk mungon as ironia deri në vishkullimet qortuese se pse gjithë koha e luftës nuk u shkrua drejtë, saktë dhe nga kronistët serioz.


Kështu, nga Ai (Komandanti), jo pak herë sikur e dëgjojmë qortimin për ato deformimet e pseudo kronistëve që ngjarjet e luftës nuk i shkruan ashtu siç ishin, por i përshtaten për momentin. Më të drejt recensenti i këtij libri z. Maxhun Smajli thotë: “Autoret nuk u përpoqën ta zbukurojnë të vërtetën, edhe pse ajo u dukej e sikletshme disave...”


Libri, siç tregon edhe vetë titulli ,”MADHËSHTITË E KOLONELIT” e, sidomos nëntitulli, “Kështu kanë thënë për heroin Tahir Zemaj”, përbëhet nga kapitujt: I pari: Biografi, vrasje, varrim, dhembje..., Kapitulli i dytë: “Kështu kanë thënë për heroin Tahir Zemaj”. Kapitulli i tret: Ata që vranë kolonel Zemaj, janë kundër lirisë, pavarësisë dhe demokracisë se Kosovës. Dhe, kapitulli i fundit, Tahir Zemaj - Heroi i Kosovës.


Në secilin kapitull, emërues i përbashkët që del nga secili bashkautor i këtij libri, shpaloset dhembja për kolonel Tahir Zemaj, sepse ai ju ka dashtë Kosovës, thonë ata. Ata janë akademiket, intelektualët, bashkëluftëtarët, poetet, shkrimtarët, gazetarët, politikanët shqiptar dhe botëror. Janë përfaqësues të shteteve mike të Kosovës që i kanë njohur meritat e kolonelit.

Të gjitha këto të thëna me mjeshtri edhe me dhimbje për kolonelin, secila deklaratë, secili mendim dhe secili shkrim përkujtimor i ka specifikat e veta të veçanta, shikuar nga këndvështrimi i tyre i pavarur, i pa imponuar, por që të gjithë bashkohen në një mendim: në madhështinë e kolonelit Tahir Zemaj.


Duke shëtitur nëpër faqet e këtij libri, lexuesi kureshtar dhe në veçanti, mbështetësit e filozofisë kombëtare do të mësojnë për jetën dhe veprat e kolonelit, jo nga cilido e kushdo, por nga krijuesi i pavarësisë së Kosovës, Dr, Ibrahim Rugova, i cili e çmonte aq sa e meritonte kolonel Zemaj.

Pastaj, janë kumtesat nga përvjetorët që janë mbajtur nga presidenca e Kosovës nën patronatin e Dr. Fatmir Sejdiut. Janë fjalët e rastit nga Mr. Nimon Alimusaj, Akademik Mark Krasniqi, shkrimet e autorit të librit botuar në gazetën kombëtare “Bota sot”.



 Fjala e Agim Mehmetajt, ish zëvendësministër i Mbrojtës i Qeverisë së Republikës së Kosovës e Herry Bajraktari. Pastaj: Eprori ushtarak Shpend Shala, Hazir Krasniqi, Ibrahim Berisha, Sylejman Kollqaku, Anton Kolaj, Islam Spahiu, Smajl Çekaj, Astrit Zemaj, Luz Thaqi, Gani Geci, Agim Aliçkaj, Nazif Ramabaj, Hafiz Gagica, Halit Muharremi, Nekibe Kelmendi, Rexhep. Elezaj, Maxhun Smajli, Ibadete Abdullahu, Flori Bruqi, Sabit Rrustemi, Idriz Zeqiraj e shumë të tjerë.

Pastaj, Zyra e Shteteve të Bashkuara të Amerikës në Prishtinë dënon vrasjen e Tahir Zemajt, Presidenti i Republikës se Shqipërisë Alfred Moisiu ngushëllon Presidentin Rugova për vrasjen e Zemajt, Kongresisti amerikan Eliot Engel, senatori amerikan Robert Doll, Peter Rondorf i Zyrës Gjermane ka dënuar aktin e vrasjes se kolonelit, Beri Fleçër, zëdhënësi i UNNMIK-ut, Intelektualët nga Tirana ngushëllojnë familjen Zemaj, institucionet dhe popullin e Kosovës. Aty janë reagimet e mërgatës shqiptare nga të gjitha vendet e botës e, sidomos reagimet e degëve të LDK-së.





Libri ,”MADHËSHTITË E KOLONELIT”ose: “Kështu kanë thënë për heroin Tahir Zemaj”, është i begatuar edhe me shumë fotografi, fotografi këto që kanë vlera të pamohueshme për kohën dhe heroin. Në libër janë shumë intervista që flasin për luftën e kolonel Tahir Zemajt, flasin për virtytin dhe dashurinë e tij për atdheun, flasin për filozofinë e tij ushtarake dhe strategjitë e luftimeve.

Aty ka shkrime të marra nga gazetat shqipe. Ka edhe prononcime për figurën madhore të heroit Tahir Zemaj edhe nga intelektual dhe bashkëkombës, për çka libri bëhet shumë më tërheqës, më argumentues, më i veçantë dhe më interesant për lexuesit e të gjitha moshave.


Me një fjalë ky është libër, (me gjithë disa lëshime, kryesisht të natyrës teknike si: radhitje kompjuterike, fotografi të dyfishuara, e disa shkrime të përsëritura pa nevojë),është një dokument i kompletuar, një kronikë e kohës sonë, është një histori e llojit të vet, është një antologji e bukur për një pjesë të biografisë se kolonel Tahir Zemajt, e shkruar dhe e thënë ca më ndryshe nga ato që jemi mësuar ti lexojmë gjer tani.
Ky libër, mbase, është një shembull i mirë se si duhet nderuar Heroi i Kosovës!...


--------------------------------------------------

Kolonel Tahir Zemaj nuk është dezertor. Ai nuk ishte as anarshist. Ai ishte ushtarak kalibri dhe respektonte hierarkinë ushtarake. Sepse ushtria pa komandë është bashibuzukizëm e haxhiqamilizëm, që degjeneron në një bandë grabitëse e vrastare, siç ndodhi, realisht,në Kosovën tonë. Ai kishte epror dhe zbatoi urdhërin. Hapi ushtrimorën në Drojë të Kurbinit dhe përgatiti kuadrin luftarak për Kosharën dhe tërë Kosovën.

Tahir Rexhep Zemaj lindi më 28 dhjetor 1951 në Strellc të Epërm, të Pejë , Kosovë. Shqiptar i angazhuar gjate luftes se UÇK-se ne Kosovë. Shkollën fillore dhe tetëvjeçare i mbaron në Strellc dhe Isniq. Pas tyre ndjek gjimnazin “11maji”, në Pejë, pas vitit të dytë orientohet në drejtimin shkencor. Ai rrjedh nga një familje punëtore e fshatare, ka katër vëllëzër dhe tri motra. Dëshira e babës së tij, si e çdo prindi të etur për arsimin e fëmijëve të vet, ka qenë t’u krijonte mundësi fëmijëve për shkollim. Zemaj përmend dëshirën e babës së tij që njëri nga djemtë të studjonte në një akademi ushtarake. “ Vëllai i madh nuk ka qenë shumë i lidhur me familjen dhe prindërit, ndaj kam pranuar të konkuroj dhe kam fituar të drejtën për t’u regjistruar në Akademinë Ushtarake.



Kam kaluar pa asnjë pengesë kontrollet psiqike dhe fizike. Kështu kam filluar studimet në Akademinë Ushtarako-Teknike në Zagreb. Gjatë vitit të parë kam pasur vështërsi të jashtëzakonshme lidhur me gjuhën. Të gjitha provimet i kam dhënë duke përdorur fjalorët dy gjuhësh dhe ia kam arritur. Megjithatë, Zagrebi ishte larg nga shtëpia ime, gjë që më pengonte edhe në mësime. Ndaj kam kërkuar të takohem me gjeneral Ramiz Abdylin, Kryeshef i Akademisë Ushtarake në Zagreb.



Në atë takim ai më ka sugjeruar që të vazhdoja vitin e dytë në Beograd në akademinë e forcave toksore. Rrjedhimisht vitin e dytë. Me disa provime shtesë, e fillova në Beograd. Kemi qenë 28 shqiptarë të regjistruar. Aty kam gjetur edhe Ahmet Krasniqin. Kjo kohë i përket vitit 1969. Plan-programi mësimor ka qenë shumë i ngarkuar. Ka pasur më tepër lëndë shkencore se sa ushtarake.



Matematika, fizika, mekanika, kibernetika, elektroteknika etj, program i ngjeshur mësimor që nuk përballohej lehtë nga studentë që kishin ardhur nga gjimnaze apo shkolla të mesme pa një traditë të konsoliduar. Në fund të vitit të dytë kemi mbetur vetëm dy vetë, unë dhe Ahmet Krasniqi. Në vitin e tretë dhe të katërt kemi vazhduar specializimin në Sarajevë, ku edhe jemi diplomuar. Gradën e parë si “nëntoger” e kemi marrë në Beograd. Në qershor të vitit 1973, kemi filluar punë. Kam kërkuar që të emërohem në Pejë, për fatin tim kërkesa më është pranuar dhe kam filluar punë në kazermën e Pejës. Aty kam qenë komandues i togës së përzier që përfshinte lloje të ndryshme armësh, të lehta e të mesme. Në atë post kam qëndruar një vit. Nënkolonel Ali Muhaxheri, i cili ka qenë një njeri dhe ushtarak i mrekullueshëm, me vizione të qarta atdhetare, punonte në degën e korparmatës së Kosovës. Kam kontaktuar me të. Ai njeri ka pasur dije të gjëra ushtarake, por edhe për shumë gjëra të tjera. Ai më ka nxitur të mësoj e të përvetësoj më thellë disa dije speciale ushtarake. Aty kanë qenë fillesat. Jam promovuar në postin e komanduesit të kompanisë. (Në ndryshim nga terminologjia që përdoret në Shqipëri, në ushtrinë Jugosllave të asaj kohe, pozitat e drejtuesve ushtarak deri në rang batalioni janë quajtur komandues dhe jo komandant. Një ndikim i tillë është reflektuar edhe gjatë luftës në Kosovë, ku, një drejtues skuadre është quajtur komandant – kjo mund ta ketë krijuar edhe atë përshtypjen që ka pasur “shumë komandantë” në luftën e Kosovës. Kur janë mbledhur tre veta, njërin e kanë shpallur komandant ! Rrjedhimisht, ka pasur dhjetëra “komandantë” në një fshat). Deri në nivel batalioni e sipër, kemi të bëjmë me komandant, hiearki që shkon deri në komandant armate. Shkallën e dytë të kualifikimit ushtarak, magjistraturën e kam pasë regjistruar në Beograd dhe ato provime i kam dhënë me sukses. Në Sarajevë jam specializuar për komandant dhe aty kam njohur edhe një epror shqiptar, i cili më vonë është përfshirë në Shtabin Suprem të Republikës së Kosovës, zotin Agim Mehmeti. Ai ka qenë mësimdhënës në akademinë e ulët ushtarake në Sarajevë. Pas pak kohe ai u burgos për shkaqe politike, humbi edhe karrierën ushtarake. Kam qenë komandant në krahinën e Timokut, pastaj kam punuar në organet e zbulimit dhe të kundër-zbulimit pranë organit të Sigurimit për shtete ballkanike. Përsëri ka qenë Muhaxheri, i cili në atë kohë bënte stazhin për komandant divizioni për të marrë gradën e gjeneralit, që më ka sygjeruar “t’i lë punët nëpër shtabe dhe të filloj të aftësohem për komandant – do të thotë të punoja me trupat dhe jo në administratën ushtarake”. Propozimi i tij ka qenë që unë të kaloja në njësitë operative dhe të merrja postin e zëvëndës komandantit të batalionit. Vetëm pas një viti jam emëruar komandant batalioni në Zajeqar, në një moshë shumë të re për atë detyrë. Kjo në vitin 1980. Nuk kam përmendur disa kurse, speciale për zbulim dhe kundër zbulim, pastaj një tjetër për një armë-raketën tokë-tkë të tipit “malutka” 9K11M, minahedhësit 82 milimetra, madje kam qenë i vetmi instruktor i kësaj arme në Armatën e Dytë. Armë të cilën e kam përdorur më vonë në luftë kunër forcave serbe në Kosovë. Ka qenë e vetmja armë artilerike e këmbësorisë, vonë kemi marrë disa minahedhësa 120 në luftën e Kosharës. Më kujtohet - thotë Zemaj – i ashtuquajturi « kundërrevolucion » i vitit 1981 në Kosovë. Ushtria, edhe pase me kushtetutë e kishte të ndaluar që të përzihej në trazirat e brendshme, i futi hundët. Eprorët shqiptarë e kanë kundërshtuar një gjë të tillë duke e paguar disa herë shumë shtrenjtë. Presioni ndajh eprorëve shqiptarë u rrit jasht mase, ndërkohë, që në mënyrë enigmatike disa kolegë disa kolegë të mi, oficerë shqiptarë « u zhdukën » ! Kjo gjë ka ndodhur edhe me shumë ushtarë shqiptarë. Në Krahinën e Timokut, ku unë shërbeja gjatë asaj kohe, nuk kanë ndodhur këto gjëra dhe jo krejt për meritë timen, pasi edhe komandanti i divizionit ka qenë shqiptar. Për pesë vite nuk ka ndodhur asgjë, asnjë ushtar i plagosur apo i vrarë, asnjë epror i zhdukur. Sigurisht që tentimet për të na provokuar, me qëllim që të na akuzonin e më vonë edhe të na gjykonin nëpër gjykatat ushtarake, kanë qenë të shpeshta, por kanë dështuar.

 Të gjitha parashikimet e bëra nga hyjnori President Rugova, kanë rezultuar të sakta. Njëra nga këto parashikime ka qenë se në Kosovë nuk mund të ketë luftë të mirëfilltë, por masakër: Dhe, nga bilanci përmbyllës - rezultoi masakër. Kushdo që mundohet ta trajtojë ndryshe, do të ishte një batakçi e falsifikator i radhës.

     Pas masakrave numerike, Kosova u boshatis dhe Serbia e shkeli anëpërtej Kosovën, me përjashtim të Kosharës, e cila mbijetonte në saje të sigurisë ajërore nga NATO - Pakti. Pra, është falsifikim i marrëzishëm të deklarosh se ne, shqiptarët e Kosovës, e çliruam Kosovën, ndërkohë që dështimi në fushë - betejë ishte i pritshëm dhe i tërësishëm.

     Mund të ishim më dinjitoz në atë përballje hiç të barabartë, por e majta staliniste e Kosovës e sabotoi luftën, e shtyrë në intriga e krime nga agjentura serbe dhe Sigurimi shqiptar - enverist, që vepronin suksesshëm në Kosovë.

     Policia zyrtare e paramilitare sëbashku me administratën serbo-sllave u larguan, "me bisht ndër shalë", nga Kosova, nën breshëritë e bombave të NATO-s, duke u zëvendësuar nga stalinistët e Kosovës, me SHIK-un e tyre, që bënte politikën e kuadrit në Kosovë. Përgjatë të gjithë luftës, kuadri komunist-stalinist  nuk hodhi asnjë pushkë kundër pushtuesit. Përkundrazi, lëshoi në etër lum fjalësh, akuza e gënjeshtra të panumërta kundër Presidentit Rugova dhe partisë të tij - LDK-së, e cila, të paktën, rezistonte branda Kosovës, me aksione të rrufeshme dhe tërheqje të shpejt, për ta shmangur ndeshjen ballore me pushtuesin, gjë që ishte e papërballueshme.

     Për habinë tonë, tashmë, në Kosovën e çliruar nga NATO, stalinistët pushtetarë, po aq të dhunshëm sa edhe pararendësit e tyre, u kujdesen të krijonin të ashtuquajturat shoqata dhe organizata "të dala nga lufta", edhepse nuk kishin hyrë fare në luftë!!! Këto do t`u shërbenin për demagogji e terror ndaj kundërshtarëve polititikë.

     Janë këto shoqata famëkëqija, që, të instruktuara nga Serbia, në mars - prill 2004 , sulmuan serbët e kishat e tyre! U vranë djem të rinj  shqiptarë, pa kuptuar djallëzinë serbe dhe të veglave të tyre shqipfolës, ndërkohë që organizatorët, përveç arrestimeve disa javore, asgjë nuk pësuan. Për rrjedhojë, Kosova u dëmtua me vrasje, me kallje, me fikje dhe koritje. Ishin këto sulme të marrëzishme, mirë të organizuara nga Serbia, me prijetarë shefat e shoqatave "të dala nga lufta", pa hyrë hiç në luftë, që shkaktuan krijimin fshat e enklavë, fshat e komunë serbe! Dhe, kjo e vërtetë, tashmë e njohur nga të gjithë, heshtet poshtërsisht, duke u lënë hapësirë hafijeve të Serbisë, që, më vonë, të djegin edhe flamujtë e Dardanisë, të denigrojnë, sot,  personalitete dhe heronjtë e Kosovës, të cilët u sublimuan, pikërisht,  për lirinë e Kosovës.

     Populli i Kosovës, këto ditë, përkujtoi, me ndjenjen e krenarisë të ligjshme dhe të dhimbshme, betejën e Loxhës - betejën e vetme të fituar. Me këtë rast, Presidenti Fatmir Sejdiu jetësoi porosinë e Presidentit Rugova për dekorimin e kolonel Tahir Zemaj "Hero i Kosovës". Organizata fantomë e "veteranëve të luftës", duke keqpërdorur poshtërsisht dëshmorët dhe invalidët faktik të luftës, reagoi turpshëm, duke bërë etiketime të marrëzishme dhe tërësisht rrugaçërore, si "tradhtar" e "dezërtor" e tjera.

     Pas dajakimit të deputetëve në Drenicë, ndërrimi i dhunshëm i komandantit të Dukagjinit, kolonel Tahir Zemaj, është sabotimi i dytë i madh i luftës, për të kulmuar me vrasjen e ministrit të mbrojtjes - Ahmet Krasniqi - sabotimi i tretë, që shënon edhe nismën e dështimit të rezistencës të armatosur në Kosovë.

     Heroi i Kosovës, kolonel Tahir Zemaj, ishte jo vetëm ushtarak kalibri, por edhe një politikan për lakmi. Ai mençurisht shmangu provokimin e madh, të gatuar në Tiranë e Beoigrad, për menjanimin e kuadrit profesional nga lufta, duke e zëvendësuar me amator, të cilët,duke qenë të paaftë të përballën me pushtuesin, gjakosën shqiptarët.

     Kolonel Zemaj kishte forca të mjaftueshme, për të qeruar hesapet me veglat e dirigjuara nga jashtë Kosovës, por nuk donte gjakderdhjen ndërshqiptare. Dhe, për të mos ndodhur kjo, ishte gati ta përsëriste aktin e bërë, gjatë Luftës Dytë Botërore, të profesor Safet Butkës, komandant i forcave balliste të Shqipërisë Juglindore (Korçës me rrethina), i cili, në momentin kur partizanët e ideologjisë sllaviste ishin gati të mos kursenin gjakun e shqiptarëve, sepse kjo ishte porosi e Dushan Mugoshës dhe e Milladin Popoviçit, e tërhoqi këmbëzën e revolës në temthin e kokës të tij.

     Kolonel Tahir Zemaj as nuk tradhtoi dhe as nuk dezërtoi. Përkujdesja e Tij, sëbashku me komandantin e Rugovës - Smajl Hajdaraj, për mbrojtjen e popullatës civile, në tërheqje, ka qenë nga më të mençurat dhe më heroikët në tërë Kosovën. Është e pakuptueshme vonesa e mëtejme për dhënien e titullit të heroit të Kosovës edhe Smajl Hajdarajt.

     Kolonel Tahir Zemaj nuk është dezërtor. Ai nuk ishte as anarshist. Ai ishte ushtarak kalibri dhe respektonte hierarkinë ushtarake. Sepse ushtriua pa komandë, është bashibukizëm e haxhiqamilizëm, që degjeneron në një bandë grabitëse e vrastare, siç ndodhi, realisht, në Kosovën tonë. Ai kishte epror dhe zbatoi urdhërin. Hapi ushtrimoren ushtarake në Drojë të Kurbinit dhe përgatiti kuadrin luftarak për Kosharën dhe tërë Kosovën.

     Zhvillimet luftarake në Koshare ishin një sëri betejash heroike, një luftë në vijimësi, e cila përfundoi me ndërhyrjen e trupave tokësore të NATO-s në Kosovë. Është thënë dhe pranuar botërisht se Kosharja ishte legjitimim i Ushtrisë Çlirimtare të Kosovës (UÇK-së). Por, përderisa të ndahet krimi dhe kriminelët, të "strehuar" brenda kësaj emërtese zëmadhe, le ta themi se Kosharja legjitimoi luftën në Kosovë.

     Është fikësuar në prononcime të zëshme kasetore dhe në shkrimet e  kolkonel Zemaj, mospajtimi i tij me kufizimin që iu bë për të mos u rikthyer në luftë në Kosovë, madje këtë e shpreh jo pa habi. Por, eprorët e dinin se qendrat armike të kohës, të zyrtarizimit të largimit të tij nga komanda e Dukagjinit, ishin të gatshme të shkonin edhe mëtej në veprimtarinë e tyre supërkriminale.

     Beteja e Loxhës është betejë e vetme e fituar në Kosovë. Madje, ajo është edhe e vetmja betejë ballore me armikun. Dhe, për të vetmen betejë, Beogradi zyrtar ka thënë se "tashmë nuk kemi të bëjmë me grupe bashibuzuke, por me një detashment ushtarak mirë të organizuar e profesional".

     Të gjitha rastet tjera, që dikjujt i pëlqen t`i quajë beteja, janë masakra, pa mundësi shpagimi. I tillë është edhe Prekazi, edhe Reçaku, edhe Llapashtica, Krusha e Landovica dhe dhjetra masakra të tjera. Kush i kremton si beteja, imiton Serbinë, si në cilësimin dhe kremtimin si fitore të "Luftës të Kosovës", e humbur shekuj më parë.

     Kolonel Tahir Zemaj me shokë, qofshin ata të rënë apo të gjallë, janë heronj, qysh në ditën e betejës të vetme të suksesshme të Kosovës, të zhvilluar në fshatin Loxhë të Pejës.

     Në qoftë se vlerësimi bëhet nga kriteret e luftës dhe të rezultatit të saj, siç veprohet kudo në botë, komanduesi dhe fitimtari i betejës të Loxhës - kolonel Tahir Zemaj është hero faktik qysh në përfundim të betejës të Loxhës .Dhe, nëse do ta bënim renditjern sipas përmasës të heroizmit, gjë që nuk këshillöhet, siç bëjnë komunistët, madje me subjektivizëm, kudo që ata  sundojnë, Tahir Zemaj do të ishte DYSHI, pas Presidentit Rugova, i cili, gjithësesi, është NJËSHI i kësaj emërtese të lavdisë kulmore. Sepse po të mos ishte urtësia dhe maturia, tashmë, proverbiale e dr. Rugovës, nuk do t`i vinte radha as heroizmit të Tahir Zemaj me shokë.

     Koha dëshmoi se liria e Kosovës është rezultat i paqës dhe jo i luftës. Sepse lufta e nxori tërësisht humbëse Kosovën. Ishte dekada e mençurisë dhe e urtësisë unikale e botërore e dr. Ibrahim Rugovës, me rezistencën aktive, të krijimit dhe të jetësimit të institucioneve paralele dhe e bojkotit masiv absolut të pushtetit serbo-sllav në Kosovë, me lutjet e Tij hyjnore e dinjitoze - në qendrat e vendosjes botërore, që solli bombarduesit e NATO-Paktit, mbi qiellin e ngrysur të Kosovës, Serbisë dhe Malit të Zi.

     Këtë të vërtetë të madhe, tashmë ua kanë kujtuar dhe përsëritur manipulatorëve dhe falsifikatorëve stalinistë të Kosovës dy aktorët qendrorë të lirisë tonë: Presidenti amerikan Bill Klinton dhe Kryeministri britanik Tony Blair.

     Kuadri i lartë i Ministrisë të Kulturës të Shqipërisë, zoti Enver Bytyqi, në shkrimin e tij me titull: "Heshtja si art i vrasjes të vlerave" shkruan: "Kur Töny Blear e filloi fjalën e tij në Kuvendin e Kosovës, me një mirënjohje dhe përkujtesë për rolin, personalitetin dhe figurën e shquar të Ibrahim Rugovës, kishte në atë sallë deputetë, të cilët ishin zverdhur, ishin nxirë ose ishin  skuqur.

      Kundërshtarët ekstremistë të Rugovës ishin zverdhur, sepse ende nuk pajtohen me vlerat monumentale që ai kishte prodhuar. Ata që nuk dëshironin vlerësimin dhe rivlerësimin e emrit të Rugovës, ngaqë u pakësohen "meritat", ishin nxirë. Një pjesë e vogël, e cila ka hedhur baltë mbi presidentin historik të vendit, por që e ndjen peshën e fajit për këtë, ishte skuqur.

     Me gjithë dallimet midis tyre, të tri këto kategori "mëkatarësh" kanë diçka të përbashkët: - Duan me çdo kusht që jehona e asaj që pohoi ish-kreministri britanik për Presidentin Historik të Kosovës, të kufizohet në kohë dhe hapësirë, mundësisht të mbetej "pronë" e sallës të parlamentit, pra, të mos bëj vend në median e shkruar dhe elektronike".

     Zotëri Bytyqi na e jep bindshëm ndjenjën inferiore dhe shqetësimin e madh që manifestojnë hiç-kushët kundërshtarë të dr. Rugovës dhe tendencën ngulmuese të tyre, për zvetnimin, deri në harresë, të personalitetit të Tij të papërsëritshëm.

     Është koha t`u thuhet stop manipiulimeve dhe falsifikimeve të historisë. Pas arkitektit të vënies të themeleve të shkencës luftarake, për mbrojtjen dhe lirinë e Kosovës, të ministrit Ahmet Krasniqi si dhe të zbatuesit faktik të kësaj strategjie - kolonel Tahir Zemaj, tashmë, heronj të Kosovës, duhet të mendohet dhe të veprohet, mençurisht e vendosmërisht, për statusin moral të vlerësimit dhe të dekorimit edhe, për të paktën,  të 950 viktimave, të rëna nga dora kriminale e të majtës staliniste e fashizoide të Kosovës.

     Po citojmë vetëm njërin syrësh me emër - kuadrin e lartë të LDK-së, avokatin Shaban Manaj. Tashmë, dihen presionet ndaj Tij, për ta konvertuar partinë. Ai qëndroi stoik në kundërshtitë ndaj stalinistëve, edhepse e dinte përmasën e rrezikshmërisë kushtuese të këtij qëndrimi. Dhe, një kundërshti e kësaj natyre, duke i marrë parasysh pasojat fatale, është më shumë heroike, se sa rënia me pushkë në dorë në një fushë-betejë. Dhe,akti terrorist, i tipit alkaidian, i kryer  në Ozdrim të Drenicës, i torturuar ngeshëm, madje deri në mbytje, i djegur deri në karbonizim, për të terrorizuar një popull të tërë, "ose ne, komunistët në pushtet, ose do t`ju karbonizojmë ju, rugovistëve si zotin Manaj", dëshmon për peshën e qëndresës dhe të krimit - njëherësh. Për të shkëputur fijen e krimit, vrasësit grupor ekzekutuan, më vonë, edhe kreun e tyre, si i akuzuar i parë. Atëherë, pse të mos  shpallet "Hero i Kosovës" martiri i lirisë dhe i demokracisë të Kosovës - Shaban Manaj?!?

     Presione të formave të ndryshme kanë përjetuar edhe viktimat e tjera të krimit stalinist në Kosovë, të cilët kanë rezistuar, duke mbrojtur idealet e parimet e lirisë dhe të demökracisë. Le të sjellim ndërmend, qoftë edhe për pak sekonda, skenat makabre të shantazhimeve dhe të kidnapimeve, që përshkruan, saktësisht e besmikërisht, vrasësi i penduar i SHIK-ut - Nazim Bllaca. Dhe, e gjithë kjo qëndresë, ndaj murtajës komuniste-staliniste, e përgatitur në kruzhokët fashizoide të Tiranës, nga sigurimsat vrastarë të Enver Hoxhës, meriton studim, vlerësim dhe shpërblim moral e material të viktimave seriale, kryesisht, kuadro dhe anëtarë të LDK-së dhe të së djathtës të Kosovës.

     Presidenti i Republikës Fatmir Sejdiu, ka mbështetjern e pjesës dërmuese të popullit të Kosovës, për të vepruar në bazë të detyrimeve dhe të drejtave, që ia siguron Kushtetuta. Dekorimi i Komandantit të Dukagjinit dhe i strategut të betejës të vetme të fituar në Kosovë, kolonel Tahir Zemaj, është mirëpritur, por pa e justifikuar vonesën.

     Presidenti duhet ta fillojë procedurën për dekorimin real e meritor edhe të tre dëshmorëve të kësaj beteje të lavdishme: Rrustem Bruçi, Lumni Surdulli dhe Enver Alaj, si dhe një dekoratë të përbashkët për luftëtarët e mbijetuar, sepse duhet të shquhet e vetmja betejë e fituar nga shumë dhjetra masakra, që, gjithësesi, duhert nominuar me emrin real e adekuat.

     Ata që fshihen pas deklaratës të turpshme të "veteranëve të UÇK-së", të dëshmorëve dhe të invalidëve, janë disa të akuzuar dhe të burgosur, si vrasës të shqiptarëve dhe të liruar me marrëveshje të UNMIK-ut me Serbinë, për të vazhduar krimet, me qëllim të diskreditimit të Kosovës në sy të botës.

     Familjet e dëshmorëve dhe invalidët faktik të luftës, duhet të distancohen nga deklarata të tilla politike të urryera. Ata duhet ta shpallin botërisht se emërtesa e UÇK-së, është bërë sinonim i krimit kundrashqiptar, sepse për 11 vjet radhazi  vazhdojnë gjyqet e dënimet e kriminelëve vrastarë, politikë, ekonomikë dhe ordinierë. Dhe, çuditërisht, të gjithë të dënuarit mbajnë krenarishëm siglën e "UÇK-së"!!!

     Për derisa të saktësohet se çfarë ishte "UÇK-e dhe çfarë janë kriminelët, që thirrën në emër të saj, familjet e nderuara  të dëshmorëve dhe invalidët shumë të respektuar, duhet të emërtohen dëshmorë dhe invalidë të luftës të Kosovës, duke e shmangur tërësisht siglën "UÇK-e", ndonëse në të  është "përzier gjithfarë ujemi". Dhe, ky ndryshim duhet bërë që sot.

     Në vendet demokratike të Evropës, ngjitur formularit të kërkesës për shtetësi, ofrohet edhe një listë emërore të organizatave terroriste. Si e tillë figuron "Lëvizja Popullore e Kosovës" (LPK). Por, çdo ditë e më shumë po lakohet edhe emri i UÇK-së. Madje, në shtypin prestigjioz evropian , herëpashere, hasim tituj shkrimesh si: "Skandali Kosovë", "Krimi në Kosovë", "Palaçot e Kosovës" dhe të tjera xhevahire të ngjashme. Dikur UÇK-në e shpëtuan nga emërtesa fatale terroriste Presidenti Rugova, duke i justifikuar aksionet goditëse se, "njerëzit në Kosovë mbrojnë pragun e shtëpisë". Ndësa kolonel Tahir Zemaj, me formacionin  e tij ushtarak e luftarak bashëkohor, dëshmoi se vetëmbrojtja e një populli është detyrë e shenjtë dhe larg çdo kualifikimi tjetër negativ.

     Riaktualizimi për t`i dhënë ngjyrime terroriste UÇK-së, ka rrjedhur nga ato qindra krime të bëra në Kosovë, nga grupe bashibuzuke e kriminale, të cilat, paprejashtimisht, fshihen, fallso, pas emrit të UÇK-së.

     Prandaj, për të ruajtur vlerat e mirëfillta të luftës në Kosovë, derisa vrastarët të qerohen dhe dënohen, për krimet e bëra, nuk ia vlen as  të përdoret emërtesa, dikur simpatike, tre gërmëshe UÇK-e, sepse UÇK-ja e mirëfilltë ka qenë e angazhuar në luftë kundër pushtuesit dhe jo të vrasjes të shqiptarëve, në pusira e prapa shpine, gjatë dhe pas luftës, siç kanë bërë bashibuzukët e deklaratave të sotme(Idriz Zeqiraj)

Libër për Tahir Zemajn

U fol se nuk është shkruar asnjëherë për të, nuk është bërë asgjë për të zbardhur vrasjen misterioze të tij. Për kolonel Tahir Zemjan, tashmë u shkrua një libër, i cilli fillon me ngjarjen e 4 janarit të vitit 2003, kur edhe u vra Zemaj, bashkë me birin e tij, e deri te përkujtimet, reagimet dhe opinionet për të. “Madhështitë e Kolonelit”, është libri publicistik i autorit Myftar Dragidella, e cila u promovua të mërkurën në Prishtinë.


Gazetari dhe publicisti, Naim Kelmendi, duke folur për këtë libër tha se autori me lëndën e tij faktografike dhe dokumentacionin e kohës, has në shumë aspekte në pikat kulmore të dhembjes. “Mbase jehona e emrit të tij (Tahir Zemes) ishte madhështia e luftës në atë zonë, madhështija e tij ishte edhe në thënien e atëhershme të tij “Un kam thënë dhe e ripërsëris se jeta është më e pavlefshme sesa vdekja derisa okupatori i huaj e mban tokën time të pushtuar”, thotë Kelmendi, duke shtuar se kolnel Zemaj e bëri historinë me udhëheqjen profesionale të luftës, sikurse beteja e Loxhës, e Llukës, e më pas edhe me formimin e brigadës “Mërgimi”. Duke folur për betejën e Loxhës, që udhëhiqej nga Zemaj, Kelmendi tha se aty serbët morën për herë të parë një leksion të fortë, një mësim të vyer, se nuk ishte më koha kur ata luftonin kundër dy-tre vetëve, që gjuanin nga larg e pastaj iknin duke e lënë popullsinë civile në mëshirën e “tigrave” të Arkanit dhe kriminelëve të tjerë të policisë dhe ushtrisë serbe. “Në Loxhë serbët panë me sytë e tyre se çka do të thoshte të ballafaqoheshin me forca të organizuara, të përgatitura ushtarakisht dhe të drejtuara me profesionalizëm. Në betejë kanë marrë pjesë rreth 160 luftëtarë shqiptarë të Brigadës 134, ndërkohë që burimet serbe komentonin se qenë ndeshur “me 4-5 mijë forca rebele”. Ndërsa Sabit Rrustemi thotë se e ka titulluar këtë libër “Kronika e një vrasjeje që s’u evitua”, pasi që sipas tij, i kushtohet njërit prej strategëve më të zgjuar të luftës së fundit në Kosovë. “Autori, si njohës i mirë i rrethanave politike në Kosovë, pikërisht ngjarjen makabre të 4 janarit e merr si pikënisje të veprës së tij, duke mbledhur me një korrektësi kronikat e kohës, reagimet, opinionet, por edhe kujtimet për kolonelin, që u shfaqën kundër këtij akti makabër. Autori arriti të ndërtojë një libër monument për kolonel Zemjan, monument ky i cili kurorëzohet me shpalljen e tij heroi i Kosovës, pikërisht në përvjetorin e betejës së Loxhës, që ishte edhe kryevepra ushtarake e Tahir Zemajt”, thotë Rrustemi, duke shtuar se ky libër që vjen pas 8 vjetësh e ka edhe këtë qëllim “ta kthejë edhe njëherë figurën e Kolonel Zemjat dhe t’i shtyjë përgjegjësit e drejtësisë në vend për këtë vrasje makabre që të zbardhë të vërtetën. Ndërsa autori Myftar Dragidella tha se për kolonelin nuk është thënë asgjë deri më tani. “Dëshiroj që një ditë të kemi një komplet të veprave të tij”, ka përfunduar autori. Libri përmban edhe fjalimet gjatë ceremonive në përkujtim të Zemjat, si dhe opinionet e personalitetet shiptare brenda dhe jashtë Kosovës.

Heronjtë e Logjës legjendare 

http://floripress.blogspot.com/2011/07/speciale-e-dites-ne-trembedhjete.html

Nga Flori Bruqi

Me homazhe dhe vendosje të kurorave me lule, nga familjarët, bashkëluftëtarë dhe qytetarë të shumtë, janë përkujtuar dëshmorët e “Betejës së Loxhës”, Rrustem  Beqir Bruqi, Enver Alaj dhe Lumni Surdulli të cilët kishin rënë heroikisht në betejën e famshme të Loxhës, e cila ishte komanduar nga koloneli Tahir Rexhpe Zemaj, 13 vite më parë. 
Ata ishin dhe mbetën kurdoherë në kujtesën e lavdisë dhe historinë më të re të vlerave kombëtare dhe të luftës fyt për fyt me armikun për çlirimin e vendit, kanë vlerësuar bashkëluftëtarët e tyre, të cilët me pietet kanë bërë nderime pranë varreve të ty dhe në vend rëniet e dëshmorëve. 

Sipas, Xhavit Alush Bruqi, i cili së bashku me Rrustem Beqir Bruqin dhe Ismet  Loshi-  Mehmetaj, ishin ndër të parët në Isniq, që kishin organizuar njësitin e armatosur dhe bartjen e armëve nga Shqipëria. 
“Bashkë me dëshmorin Rrustem Beqir Bruqin dhe Ismet Loshi-Mehmetaj, në korrik të vitit 1992 në Isniq kishim filluar organizimet e para të njësitit të armatosur dhe armatosjen nga Shqipëria, ndërkohë edhe të organizimit të frontit të luftës për liri”, ka thënë Bruqi, duke vlerësuar se rënia e tij heroike, e Rrustemit, bashkë me Enver Alaj dhe Lumni  Surdullin, ishte shembulli me i mirë, si vdiset për atdhe.

Homazhe dhe nderime janë bërë edhe tek varri i komandantit të kësaj beteje të lavdishme, heroit Tahir Rexhep Zemaj, në Strellc të Epërm të Deçanit i cili ka merita të jashtëzakonshme në organizmin e luftës në betejën e Logjes dhe betejat tjera në Dukagjin (Llukës,Prejlepit,Junikut etj).

Në Prishtinë ,me rastin e 13 vjetorit të Betejës së lavdishme të Loxhës u promovua libri për kolonel Tahir Zemaj, “Madhështitë e Kolonelit”, nga Miftar Dragidella. 

Beteja e Loxhës e udhëhequr nga kolonel Tahir Rexhep  Zemaj ishte një betejë e lavdishme. Gjatë promovimit të librit u tha se për Betejën e Loxhës shumë është shkruar dhe shumë më shumë ka për tu shkruar, historia sigurisht do t’i japë vendin e merituar kësaj Beteje dhe autorëve të saj,tha publicisti dhe reporteri i luftës së Kosharës,z.Naim Kelmendi, i cili në mes tjerash tha: "Gjashtë korriku i vitit 1998  ishte dhe do të mbetet datë e shënuar, ishte dita kur armiku për herë të parë u mposhtë dhe ishte dita që u tregua se si është të luftohet në mënyrë të organizuar me një komandë. Ishte Beteja që tregoi se respektimi i institucioneve është më i rëndësishmi, dhe nga humbja që pësoi armiku u detyrua për herë të parë të përdor edhe aviacionin. 

Ndërkaq autori i librit  publicisti dhe diplomati Miftar Dragidella tha se koloneli  Tahir Rexhep  Zemaj ishte krahu i djathtë i LDK-së, me Tahir  Rexhep Zemajn, LDK sot do të ishte ndryshe do të ishte më e fortë. 
Ndërsa ai shprehet se është më se i vetëdijshëm se për kolonelin Tahir Zemaj nuk është bërë asgjë deri më tani në krahasim me veprat aq të mëdha që ai ka bërë.

Nga HARRY BAJRAKTARI : SHTATË VJET PAS VRASJES SË TAHIR ZEMAJT

Në foto: Nga e majta në të djathtë Musli Mulsomani, akademik Mark Krasniqi, Harry Bajraktai(autori i shkrimit) dhe Kolonel Tahir Zemaj i njohur për udhëheqjen dhe strategjnë e Betejës së Logjës kundër ushtrisë dhe forcave policore serbe në vitin 1998
Shtatë vjet më parë u vra kolonel Tahir Zemaj, i njohur për udhëheqjen dhe strategjnë e Betejës së Logjës kundër ushtrisë dhe forcave policore serbe në vitin 1998. Ai u vra në një prit bashkë me djalin e tij, Enisin dhe kushëririn Hasanin derisa po udhëtonin nga Dukagjini për në Prishtinë. Ishte kjo një vrasje tjetër politike pas atentatit që iu bë në Tiranë udhëheqësit të tij, Ahmet Krasniqit. Eshtë për të ardhur keq që vrasësit nuk kursyen as jetën e djalit të tij të ri, i cili atë ditë ndodhej me babain, kolenelin Zemaj. Kjo ka qenë një vrasje e rëndë, e cila për fat të keq, edhe sot pas shtatë vjetësh, mbetet e pa zbardhur dhe e pa hulumtuar, ashtu siç kanë mbetur edhe vrasje të tjera të kësaj natyre gjatë dhe pas luftës në Kosovë.
Tahir Zemaj lindi në Strellc të Epërm të komunës së Pejës. Ky fshat i njohur për kullat e bukura trikatëshe të Dukagjinit që nga lashtësia ka kultivuar me dinjitet: bujarinë, mikpritjen dhe kulturën tradicionale shqiptare. Zemaj pasi kishte kryer gjimnazin në Pejë, respektoi dëshirën e babait të tij, që njëri nga djemtë të studionte në ndonjë akademi ushtarake. Ai me vullnet nis studimet në akademinë e Zagrebit, vazhdoi në Beograd dhe i përfundoi në Sarajevë. Në Akademi ishte njohur me Ahmet Krasniqin, i cili vinte nga familja patriotike e Zhilivodës së Vushtrrisë. Ishte nip i luftëtarit dhe patriotit Aziz Zhilivoda, i cili deri në vitin 1952 kundërshtoi me armë okupimin e Kosovës nga Serbia në malet e Çicavicës. Zemaj dhe Krasniqi në detyra dhe vende të ndryshme ushtarake në kazermat e Jugosllavisë, kishin mbajtur lidhje të përhershme, si shokë dhe shqiptarë të një profesioni.
Tahir Zemaj duke treguar për punën e tij, pas mbarimit të akdemisë thotë:" Në fillim kam punuar në Kazermën Ushtarake në Pejë. Kam bashkëpunuar me kolonel Ali Muhaxherin, i cili ka qenë një udhëheqës i mrrekullueshëm ushtarak. Ky më ka nxitur të mësoj dhe përvetësoj disa nga dijet speciale ushtarake."
Pretendimet serbe që ta dominojnë tërë Jugosllavinë federative në vitet e 90-at, nxitën shqiptarët, sllovenët dhe kroatët që t’i kundërvëhen kësaj politike ekspansioniste të Beogradit që atëherë udhëheqej nga fashisti dhe krimineli Sllobodan Millosheviq. Në këtë periudhë shumë ushtarë shqiptarë që shërbenin në kazermat ushtarake jugosllave vriteshin misteriozisht. Ata iu ktheheshin familjeve në arkiviole, duke u mveshur motive të dyshimta se, gjoja kanë bërë vetëvrasje. Për këtë ishin të shqetësuar edhe eprorët ushtarakë shqiptarë, që rreth këtyre likuidimeve misterioze kishin informacione më të përafërta për gjendjen në këto kazerma.
Lufta në Kroaci dhe Bosnjë nuk arriti ta unifikojë asnjëherë faktorin e atëhershëm ndërkombëtar që gjakderdhje të ketë më pak. Më në fund u organizua Konferenca e Daytonit që t’ i jipej fund konfliktit më të egër në Ballkan. Mirëpo, ky për Kosovën nuk solli asgjë, ishte një deshtim . Shpresat e shqiptarëve të Kosovës për një zgjidhje paqësore morën fund. E vetmja alternativë për Kosovën mbet lufta e armatosur. Në këtë kohë filluan të dalin formacionet e UÇK-së. Po ashtu presidenti Rugova, formoi Ministrinë e Mbrojtjes dhe në krye të saj vendos një ushtarak të karjeres, kolonel Ahmet Krasniqin. Ky formoi tri brigada të elitës dhe në krye të tyre emëroi komandant Tahir Zemajn, një ushtarak me përvojë. Këto brigada u përqëndruan në zonën e Dukagjinit. Ato zhvilluan luftime për gjashtë muaj. Janë të njohura beteja e Logjës dhe e Llukës nën udhëheqjen e tij.
Tahir Zemajn, edhepse ishte stërnip i families sonë, nuk e njihja deri kur filloi lufta në Kosovë, në vitin 1997-1998. Edhe gjatë kësaj kohe me të kisha kontakte vetëm nëpërmjet bisedave telefonike. Kur u zhvillua beteja e Loxhës e thirra nga New York-u dhe bëmë një bisedë të gjatë përkitazi me rrethanat e luftës në rajonin e Pejës. Ushtria serbe pas kësaj beteje ndërmori aksione të ashpra kundër popullatës së Dukagjinit, sidmos kundër disa fshatrave të rrethit të Pejës dhe Lugut të Baranit. Popullata civile shqiptare pas sulmeve të një pas njëshme, filloi të grumbullohet në fshatin Isniq.
Kolonel Zemaj lidhur me tërheqjen e tij me forcat ushtarake nga Rrafshi i Dukagjinit thotë:" Forcat serbe morën sinjalin jeshil. Do të thotë atyre u lejohej pastrimi i territorit të Kosovës nga të gjitha njësitë e amateur të UÇK-së. Serbët angazhuan trupat e korparmatës 52 të Armatës së Parë dhe të Dytë, në bashkëpunim me aviacionin, artilerinë e rëndë dhe batalionin e blinduar. Avionet ushtarakë bombardues të tipit " Jastrabac" dhe "Ori" kanë sulmuar për herë të parë fshatin Loxhë. Civilët shqiptarë e shihnin shpëtimin e tyre vetëm në mbrojtjen e brigadave tona. Ata s’ kishin kujt tjetër t’i kërkonin ndihmë".
Një herë tjetër më telefonoi dhe më tha se gjendja është rënduar, ka shumë civilë të vrarë dhe fshtatra të rrethuara. Të gjitha këto informacione më shqetësonin mua dhe shqiptaro-amerikanët në SHBA. Unë për situatën atje informoja vazhdimisht miqtë e mi amerikanë, si Eliot Engel, Richard Holbrooke e të tjerë. Nga terrori serb popullata shqiptare filloi të përqëndrohet në një vend. Zemaj, duke treguar për gjendjen e atëhershme, pas përfundimit të luftës thotë:" Pas rivlerësimit të situatës në të cilën ndodhesha, kam vendosur të informoj të gjitha instancat e eprorëve të mi ushtarakë dhe civilë, dhe kam kërkuar ndërhyrjen e presidentit Dr. Ibrahim Rugova që ky me lidhjet e tij ndërkombëtare, të ushtrojë presion që të paktën serbët të ndalin aviacionin. Nga ana tjetër kam telefonuar edhe në New York. Kam biseduar me Harry Bajraktarin, që është një shiqiptaro-amerikan me origjinë nga Lugu i Baranit, me një aktivitet të shquar kombëtar në SHA."
Pasi kolonel Zemaj më telefonoi nga një vend në afërsi të Isniqit, m’ u lut që brenda mundësive të mia të ndërrmirrja diçka për të ndalur vrasjen e civilëve shqiptarë nga ushtria dhe policia serbe. Unë menjëherë thirra ambasadorin Richard Holbrooke dhe Kristopher Hill, të cilëve ua bëra me dije se një popullatë shumë e madhe e mbledhur në një vend në Dukagjin, ndodhet para një masakre, ngjashëm me atë të Srebrenicës. U thashë se kërkohet një ndërhyrje e shpejtë, dersa të mos jetë shumë vonë. Informacionin tim këta dy miq e morën shumë seriozisht dhe më premtuan që do të bëjnë çdo gjë që është e mundshme në shpëtimin e tyre.
Vetëm pak kohë më vonë, Zemaj ka marrë kontakt me shefin e atasheve ushtarake të vendeve të OSBE-së, Wolfgangt Kaufmann, i cili ka dhënë garanci se nëse do të tërhiqeshin forcat ushtarake shqiptare, mbi popullsinë civile nuk do të ndodhte ndonjë masakër.
Koloneli lidhur me këtë rast në librin e tij" Kështu foli Tahir Zemaj" shkruan se : "Pas këtyre shkëmbimesh, Ministria e Mbrojtjes për herë të tretë më ka urdhëruar të përgatisë tërheqjen e trupave të mia. Nuk kisha municion për të rezistuar as për katër ditë". Ky ka qenë qëndrimi i përbashkët i institucioneve të Republikës së atëhershme të Kosovës dhe ndërkombëtarëve.
Me qëllim që të shpëtohej një masë e madhe e popullatës kolonel Zemaj fillon tërheqjen e forcave të veta në drejtim të Shqipërisë dhe Malit të Zi.
Në një rast kur forcat e FARK-ut dhe ato të UÇK-së kishin mosmarrëveshje në koordinimin e përbashkët të strategjisë së luftë, Tahir Zemaj pat deklaruar : "Unë nuk kam plumba për shqiptarë".
Pas tërheqjes së Zemajt, në Dukagjin mbetet Ramush Haradinaj, rreth të cilit u grumbulluan luftëtarë të UÇK-së nga kjo zonë dhe shumë të tjerë që iu mveshën këtij duke ardhur nga diaspora në luftë për liri.

Pas lirisë së fituar në Kosovë, me zotin Zemaj jam takuar dy herë. Kam biseduar për shumë momente dhe në një rast më pat thënë se unë si ushtarak kam zbatuar urdhërin e institucioneve, në këtë plan, të Ministrisë së Mbrojtjes së Republikës së Kosovësë. Më akuzojnë, por unë kam kryer punën time si ushtarak dhe si përgjegjës. Kam luftuar me dinjitet për lirinë e Kosovës dhe këtë do ta tregojë historia.
Tash pas shtatë vjetësh të atentatit mbi të dhe mbi djalin e tij, është koha që të gjenden vrasësit, që me siguri ishin shqiptarë dhe pa dyshim ishin dorë e huaj. Për fat të keq deri më sot nuk u zbardh as rasti i vrasjes së Ahmet Krasniqit në Tiranë, ai i Enver Malokut dhe i Xhemail Mustafës në Prishtinë dhe të disa veprimtarëve të tjerë që u vranë gjatë luftës dhe pas saj.
Jam i bindur se me zbardhjen e këtyre rasteve shteti i ri i Kosovës do të fitonte shumë në aspektin ligjor dhe të sigurisë kur aktorët e vrasjeve do të vëheshin para organeve të drejtësisë dhe do të merrnin dënimin e merituar. Ky është obligim ligjor, politik e moral që Kosova duhet ta kryej.
-


* Autori është veprimtar dhe biznesmen i njohur i komunitetit shqiptaro-amerikan

Lexoni :

http://floripress.blogspot.com/2011/01/heroi-i-popullitkolonel-tahir-zemaj.html

Heroi i popullit,Kolonel, Tahir Zemaj, mbetet emblemë e një strategu ushtarak 

Nga: Profesor Neki Babamusta:Provokacionet greke ndaj Shqipërisë, gusht 1949

“Kush ja prek shqiponjës folenë,i lebetitur do marrë dhenë!...”

Te nderuar,

Po ju percjell nje artikull nga babai, bazuar ne nje rrefim real dhe lidhur me ceshtjen came sot. Ju urojme familjarisht gezuar festat e fundvitit. Familja Babamusta. 

Ermira Babamusta, Ph.D. 

Political Scientist, Foreign Affairs Expert & Author

Provokacionet greke ndaj Shqipërisë, gusht 1949

Nga: Profesor Neki Babamusta, Londër

“Kush ja prek shqiponjës folenë,

i lebetitur do marrë dhenë!...”- Neki Babamusta

Ngjarje reale, sipas dëshmisë së ish-rojes kufitare nga Kavaja, z. Faje Çela

Pas çlirimit të Shqipërisë, veçanërisht në verën e vitit 1949 Junta ushtarake greke organizoi sulme ndaj njësive kufitare të Shqipërisë. Këto sulme barbare shoqëroheshin me vrasje, me rrëmbime njerëzish, me plaçkitje dhe grabitje bagëtish.

Nga mesi i gushtit v. 1949, një njësi e postës kufitare greke, në një mesnatë me shi, arriti të futet në një kapanon të rojeve tona kufitare. Si kriminelë dhe të pabesë, vrasin në gjumë disa nga rojet shqiptare, duke ua prerë kokën me thikë.

Pas 7 ditësh, 7 kufitarë shqiptarë, trima nga malësia, pa ua treguar eprorëve, lidhën besë për hakmarrje. Të armatosur dhe me bomba, të shtatë kufitarët eleminojnë dy roje të postës greke dhe futen në kapanonin e fjetjes. Hapin zjarr të befasishëm, duke lënë të vrarë tërë kufitarët grek në kapanon.

Ushtria greke i shtoi operacionet provokuese ndaj Shqipërisë. Nga fundi  gushtit i v. 1949, formacione kufitarësh grek, rifilluan sulmin në agim. Alarmi për mbrojtje të territorit shqiptar, ngriti në gadishmëri për kundërsulm njësitë tona kufitare. Një kompani me ushtar grek arriti të futet në brendësi të territorit shqiptar, me mendimin se do përparonin me ndihmën e kalit të  Trojes.  

Njësitë shqiptare kufitare në jug të Shqipërisë iu përgjigjën kundërsulmit. Kufitari trim nga Kavaja, mitraljer, Faje Çela, nuhati situatën. Me qetësi, zuri pozicion mbrojtës pas një guri të madh. Duke mos u zbuluar nga ushtarët grek, priti deri sa  ato u afruan në distancën 40-50 metra. Hapi zjarr të pandërprerë, duke lënë të vrarë shumicën e kompanisë. Të tjerët ua mbathën këmbëve. Grekën tërhoqën të vrarët në brëndësi të tokës shqiptare në mesnatë.

Shqipëria dhe Greqia janë dy vende që historikisht nuk i duan luftrat. Në momente të caktuara historike, populli shqiptar i ka manifestuar popullit grek ndenja miqësie, si në kohën e Ali Pashë Tepelenës (1800-1821), po ashtu edhe në kohën e Luftës çlirimtare kundër fashizmit (1940-1944).

Dy batelionat shqiptare në pranverën e vitit 1940 u gjendën pranë popullit grek, kur Musolini sulmoi Greqinë. Forcat shqiptare me patriotin e madh të kombit tonë, Spiro Moisiu, u rradhitën në anën e popullit grek.  Po ashtu qindra forca shqiptare të Çamërisë u bashkuan me partizanët grek kundër fashistëve dhe nazistëve gjatë luftës së dytë botërore. Kjo është e vërteta historike që nuk mund të shtrembërohet duke na bërë diktate si ta rishkruajmë historinë.

Kombi shqiptar me 67,000 km katrore u coptua me forcën e armëve, me gjak e tmerr nga Fuqitë e Mëdha. Historikisht dihet se kufiri jugor i Shqipërisë është Preveza, siç theksoi dhe kryeministri z. Sali Berisha me 28 nëntor 2012. Çamërisë s’ia ndërron dot emrin që e ka të rrënjosur ndër shekuj në truallin e saj shekullor. Po ashtu edhe Athinës nuk ia ndërron dot emrin si vend më i lashtë dhe kryeqendra historike e lavdishme e popullit grek.

Në rezolutën e datës 10.12.2012 drejtuar parlamentit shqiptar nga z. Shpëtim Idrizi, drejtuesi i Partisë për Drejtësi dhe Unitet, kërkohet që parlamenti t’i njohi shqiptarëve të Çamërisë këto të drejta: të drejtën e pronës, të shpërblimit të pronës, mundësia e kthimi tek varrezat e të parëve në Çamëri, të hiqet ligji absurd i luftës, ku Greqi ka shpallur që nga vitit 1949 se Greqia është në gjendje lufte me Shqipërinë.

Klanet e egra nacionaliste greke, duke përfshirë edhe ato të tipit nazist “Agimi i Artë”, as populli liridashës grek nuk i don. Këta nacionalistë grek, jo vetëm që përndjekin dhe keqtrajtojnë shqiptarët në Greqi, por hedhin parrudha nacionliste për aneksimin e zonave shqiptare të jugut, si Korçë, Gjirokastër, Sarandë, Himarë, etj. Le të mos i fryjmë urrejtjet mes dy popujve shqiptaro-grek! Me dorën e miqësisë së sinqertë janë të fituar të dy popujt, duke jetuar secili i lirë në trojet e veta stërgjyshore.

Regjistrimi i popullatë s shqiptare (censusi) i v. 2012-të vërtetoi se minoriteti grek nuk e kalon shifrën 0.87%. Ky fakt rrëzon pretendimin e klaneve shoveniste greke se në Shqipërinë e jugut jetonë disa qindra mijë banorë grek, duke e quajtur çdo të krishterë shqiptar, grek. Në realitet pakicat minoritare duke përfshirë edhe ato greke gjithmonë kanë gëzuar të drejta të plota në Shqipëri, edhe në kohën e diktaturës komuniste. Pakicat minoritare duhet të shërbejnë si ura miqësie midis popujve dhe jo të bëhen shërbëtorë dhe spiunë besnikë dhe atyre që i komandojnë dhe paguajnë.

Lëvizja e Lirë - një e drejtë ligjitime dhe humane

Sot, në kohën e demokracisë lëvizja e lirë e njerëzve është një normë legjitime. Njerëzit kanë të drejtë të lëvizin brenda territorit aty ku i sigurohet jeta më e mirë. Që nga viti 1994 janë shpërngulur nga zonat e veriut dhe janë vendosur edhe në rrethinat e Sarandës mbi 60 familje shqiptare. Ata janë vendosur në toka të ish-fermës shtetërore. Me mundin dhe djersën e tyre banorët e ardhur nga veriu, ngritën fshatin e tyre Shëndëlli me 400 banorë. Si njerëz të punës kanë ngritur shtëpi të reja dhe kanë formuar plantacione me agrume. Njëkohësisht shumë nga fëmijët e këtyre banorëve janë në emigracion. Ky është një shembull domethënës që duhet ta ndjekin me qindra familja të tjera shqiptare në trojet shtetërore kudo në brezin kufitar të jugut. Kjo siguron ruajtjen e tërësisë tokësore të trojeve shqiptare. Kjo lëvizje në jug të Shqipërisë i ndërpren rrugën asimilimit të rracës shqiptare duke përforcuar identitein shqiptar.

Në vend të urrejtes, na duhet paqe mes popujve

Shqiptarët sot jetojnë të ndarë në pesë shtete, si në Shqipëri-Kosovë, Greqi, Maqedoni, Serbi dhe në Mal të Zi. Shqiptarë kudo që jetojnë në trojet e tyre nuk shfaqin fobi ndaj popujve të tjerë.

Që me 1991 problemi i shqiptarëve të Çamërisë ka qenë detyrë kryesore e forcave demokratike në Shqipëri.  Me 1995 ish-presidenti i Shqipërisë, z. Sali Berisha e ngriti problemin e çështjes çame ish-presidentit grek z. Stefanopullos, i cili akuzoi padrejtësisht shqiptarët e Çamërisë si jo luftëtarë me forcat greke kundra pushtesve gjerman. Këtë akuzë të tij e hodhi poshtë edhe gjykata e Janinës po në 1995.

Me rastin e 100 vjetorit të Shqipërisë kryeministri z. Sali Berisha kërkoi që pas zgjedhjeve të 23 qershorit 2013-tës të gjithë shqiptarët kudo që ndodhen të pajisen me pashaporta shqiptare. Kjo është një e drejtë ndërkombëtare, ndërkohë kur maqedonasit, grekët dhe serbët u mohojnë shqiptarëve pashaportën shqiptare. Sa herë që përmenden kufinjtë e Shqipërisë dhe dhënia e pashaportave ngjallen reagime negative nga shtetet ballkanike dhe disa titullarë të Evropës. Në një kohë kur shqiptarët në Maqedoni burgosen, vriten, interrnohen, u griset flamuri shqiptar, në krahinat shqiptare nën Serbi dhe Mal të Zi u mohohen shqiptareve të drejtat më elementare të gjuhës dhe flamurit, si dhe burgosje. Ndërsa shqiptarëve camë u mohohet e drejta për të shkuar në vendin e tyre, në Çamëri. Propoganda shovensite ballkanike bën plane kundër kombit shqiptar për aneksimin e tij.

Akademikët maqedonas të Shkupit i quajnë shqiptarët ‘kafshë’ në një kohë kur në Maqedoni pjesa më e madhe e territorit maqedonas është shqiptar, duke përfshirë edhe 40% të popullsisë. Deputetja e PP (Partisë Punëtore) në Parlamentin Evrpian, grekja Marieta Grannacoy akuzon shqiptarët për shovenizëm (Shqipëri të Madhe) sa herë që përmendet kufiri jugor, Preveza-Greqi.

Fatkeqësisht, prapa ish-prokurores së Hagës, Karla Del Ponte, qëndrojnë dhe disa klane në Evropë, që natyrisht nuk ia duan të mirën Shqipërisë. Thëniet monstruoze të Karal Del Ponte shtrembërojnë historinë dhe lavdinëe kombit shqiptar për hir të prapagandës anti-shqiptare. Historianet grek bëjnë plane për zhdukjen e Ballkanit dhe mes Greqise dhe Serbisë të ketë një kufi të vetëm. Këto propaganda dhe shpifje nxisin tensione siç po ndodh dhe në Mitrovicë ku qeveria serbe do të hedhi poshtë pakon e Ahtisarit. Shqiptarët e Maqedonisë nënshkruan marrëveshje të Ohrit në 13 gusht 2001 në hir të paqes dhe stabilitetit në Ballkan. Kjo marrëveshje është detyrim në rradhë të parë për qeverinë e Maqedonisë që të mos asimiloi dhe zhduki rracën shqiptare nga trojet e tyre.

Politika shqiptare për çështjen e platformës kombëtare duhet të jetë e bashkuar. Kosova me Shqipërinë do të bashkohet kur t’i vijë momenti i duhur. Shqipëria nuk kërkon ndryshim kufijsh, por integrim në Evropë. Kjo është një e drejtë që e meriton populli shqiptar. Ashtu siç jeta që është e përkohshme, edhe pushtetet dhe partitë janë kalimtare. Por kombi mbetet. Për këtë qëllim madhor partitë politike shqiptare kudo që ndodhen duhet të kenë një platformë të përbashkët kombëtare.

Nga Senad Guraziu:Joker-et historike te diplomacise serbe (dhe koment)

Pershendetje, 


rishtas nje koment – dhe po jua nis nje veshtrim te vjeter gati 10 vite tashme, hedhur ne leter nga une vetem pak vite pas Luftes se Kosoves, më 2003, pra atëherë kur Kosova duhej të priste dhe disa vite per t’u shpallur shtet i pavarur, dhe kur rrethanat politike ishin fare më ndryshe nga ç’janë sot. S’ka dic “aktuale” tani dhe ndoshta ne siperfaqe s’kishte as atehere ndogjë teper “aktuale”, varet si i sheh njeriu gjerat, dhe po ashtu si i “konvenon” per t’i pare ato. Pikerisht per kete “pluralizmin e mirefillte” qe na e ofron liria e mendimit dhe fakti se kur shkembehen idete nderthuren ato si laryshi-llojshmeri dhe lindin filiza te rinj idesh, ngjizen njohuri te reja… njëjtë si atëhere edhe tani po e ndaj me ju, me lexuesit.
Nese gjeni kohe hidhjani nje sy (kuptohet, gjithnje duke e kthyer “mendjen” tuaj 10 vite mbrapa ne kohe).

Më shtyri ta gjej nje reagim i dikujt, nje reagim ironik (emrin tani per tani po ia lë anash, sepse dhe s’ka aq rendesi), më shkruante me nje dozë ironie lidhur me nje koment timin te shkurter me rastin e marrjes së artikujve te Prof. Dr. E. Ymeri dhe të nje komenti të Prof. Dr. Ing. V. Shehu ne posten time, disa dite me pare.
Pakenaqesia e zoterise pakashume ishte:
“nese themi gjera per te tjeret si armiq, duhet të themi dhe per turqit qe na pushtuan e na lane mbrapa per 500 vjet, qe na sollen ku ishim dje si te mjere e aty ku jemi sot prape si aspak me ndryshe…”, ai permendte pashallare, pjatalëpires, turq e gjonturq (i quante ironikisht vellezer) e cfare tjeter jo, më kishte nisur foto te vjetra etj etj – dhe derisa tash me vjen keq qe s’kam ndonje artikull ku do t’i bëja “lesh” turqit (dhe vertet do t’i beja, pse jo, dmth. me aq sa mundet njeriu ta beje një pushtues “lesh” me fakte), si mos t’i bej “lesh” pushtuesit te cilet vertet na pushtuan e na roberuan me shekuj, ia nisa zoterise se paku kete qe pata.

Ndonese une rralle e përmallë merrem me bërjen “lesh” te politikave, uroj qe ne te ardhmen te me ipet rasti t’i bej “lesh” dhe turqit, qofte dhe me nje koment-shkrim te vetem leshbërës… Nuk më habiti si i sheh ai gjerat, por thua se une i paskam dashur pushtuesit turq dhe i dashkam fort akoma meqe paskam “heshtur” per ta. Vallë, të kenë thënë historianet tane mjaftueshem? Si duket nuk paskan thene as ata mjaftueshem. Nese jo… vajë halli dhe per ta!

Dhe meqe akoma s’paskam thene gjë per turqit, pakenaqesia e tij “tingellonte” sikur zoteria qenka “patriot e atdhetar” më shume se une dhe te tjeret qe kane heshtur per turqit , me shume se te gjithe ata qe heshtin per turqit e dashka ai Shqiperine, Kosoven, atdhetarine, mireqenien tone kombetare etj etj. sepse i sheh gjerat më drejte e me mire…
Fare lehte dhe mund te jete që ai t’i sheh gjërat më mire, pse jo… por valle pse ai pezm e mllef korrespondence me nje poet, dhe pse ajo “ngushtesi” mentaliteti sot ne vitin 2012, ne prag te 2013, nje shekull pas shpalljes se pavaresise sone dhe ikjes nga zgjedha turke! Thua se gjithsecili nga shqiptaret duhet te shkruaje se paku nje artikull kunder turko-leshëve, minimum nje koment ne forumet “patriotike” apo ne gazetat kunder turqve, per ta marre graden “patriot dhe atdhetar shqiptarë” (sepse ata vertet qene pushtues me shekuj, s’e mohon kush diç që as nuk mund të mohohet)!
E di se ku i dhemb “dhëmballa” zotërisë, ai vete e bene te qarte dhimbjen e tij, por asnjë dhimbje s’duhet t’na shtyjë që t’i përziejmë gjërat, t'i bejme drith e miell, t’i bëjmë lesh kot.

Gezuar Vitin e Ri 2013!
senad guraziu


JOKER-ËT HISTORIKË TË DIPLOMACISË SERBE

(S. Guraziu, 2003 – Vështrim)

Duke kthyer kokën mbrapa në histori, nuk mund të shkohet gjatë e sigurt përpara!

Kohët e fundit paria e kishës serbe pati takime të niveleve të ndryshme zyrtare e jozyrtare me përfaqësues të kishës katolike. Një aktivitet diplomatik i pazakonshëm nga të dy palët, pjesë të së cilit aktivitet mbesin gjithherë të mbështjellura me velon e misteriozitetit tradicional, përcjellur me “imunitetin e çështjeve të shenjta”. Sipas shtypit serb mitropoliti Amfilohije e ka të qartë se "...dialogu mes të krishterëve duhet të ekzistojë". Në vizitën bërë Vatikanit ai shprehet se kanë vizituar pothuaj të gjitha institucionet relevante, duke filluar nga ai për dialog ndëreligjioz, pastaj të bashkësisë së botës së krishterë për drejtësi dhe paqe etj. Flet pastaj se janë takuar me rektorin e Akademisë për Jetën, institucionin modern i cili merret me çështjet e Bioetikës dhe Klonimit, se kanë patur një bisedë të gjatë me Papën dhe se, me përgjegjësi të plotë, është diskutuar në frymën burimore të Krishterizmit.
Bukur shumë. Të gjitha takimet dhe bashkëpunimi në nivel shkencor, kulturor dhe tjera forma ndërmjet kishës ortodokse serbe dhe asaj romano-katolike janë gjëra fare të zakonshme, si gjithmonë dhe mjaft konstruktive, por niveli dhe përbërja e delegacioneve kësaj radhe ndryshonte dhe kjo sikur ka ngjallur mjaft dilema e trilema në kokat e intelekto-diplomatëve serbë, dhe jo vetëm të tyre (tekefundit kjo përshtypje qe ngjallur tek mua vetë).
Çfarë fshihet, ose çfare mund të fshihet pas perdës së hekurt të qarqeve elitare kishtare dhe "diplomacisë së njerëzve të Zotit"?Desha t’i them ca fjalë për disa gjëra që nga mediat tona pothuaj se “ndrydhen”, vështirë të dalin në sipërfaqe siç dalin tjera opinione dhe vështrime politike – pak ndoshta sepse shqiptarët, për arsye të rrethanave historike dhe të bashkëjetesës së tyre fetare, janë më të ndieshëm. Pothuaj gjithmonë, nga elemente që kanë “mizën nën kapelë”, shfaqen prirje qëllimkeqe për keqkuptime, keqinterpretime. Dhe, si për ironi, pikërisht të tillë janë “gazetarët” më të zhurmshëm. Është viti 2003, gazetat tona, vetëm pak vite pas katrahurës së 97-ës shqiptare dhe pas Luftës së Kosovës janë akoma të ngulfatura dhe sikur të “verdha” me këso xhingo-debatesh, pse mos ta pranojmë dhe këtë.

Cila (s’)është esenca e fobisë diplomatike serbe?!

Lidershipi serb problemin e Kosovës nuk e sheh nëpërmjet prizmit “faktori-kosovar” si subjekt i denjë për zgjidhje të problemit, por si problematikë për zgjidhjen e së cilës duhet gjetur pala tjetër, e cila palë do të jetë e gatshme për, siç thuhet "kompromise". Mekanizmi administrativ ndërkombëtar i instaluar në Kosovë, sipas tyre është vetëm maska e kësaj pale, e cila natyrisht kthehet andej kah kthehet dhe fytyra, secilën herë dikah tjetër - por megjithatë, përtej maskës gjithherë ndodhet fytyra e vërtetë. Prandaj dhe duhet bërë çmos për të ardhur sa më afër kësaj “fytyre”.

Pozita dhe roli i diplomacisë misterioze i kishës serbe sikur është zbehur në mossukseset e rastit të Kosovës, duke bërë t'i del boja më tepër se ç'duhej doktrinës “akademike” pansllaviste dhe duke vënë në peshojë të lehtë rolin e vet në raportet me diplomacinë shtetrore, të lidershipit (i cili gjithashtu në krizë dhe duke i "ndërruar këmishat pa hequr sakon").
Tani, pas vrasjes së Gjingjiqit, i cili me dinakëri dhe pragmatizëm tentoi ta thyente “eurofobinë” serbe, kjo krizë mund të eskalojë në çarje të thella destabilizuese me pasoja jo vetëm për Serbinë. Në rastin e shqiptarëve, çfarë trumpetonte Gjingjiqi, nuk duhej të ishe doktor filozofie (si ai), për t'i kuptuar ato. As ai faktorin shqiptar nuk e vënte në thumb, ndërsa në anën tjetër faktorin serb në Kosovë, sado në proporcion të vogël, e kthente në mullar rreth të cilit duhej të vërtitej makineria e ideve të tij (që ai i kishte me bollëk). Kjo nuk përputhej bash në vizionin e tij demokratik dhe ishte që në nisje e beftë si diplomaci nga këndvështrimi euro-diplomatik. Optimistët mund ta merrnin këtë si vegël të tij për të zbutur tensionin në radhët neo-nacionaliste serbe.
Por sa mund të qëndrojë kjo? Ai ishte i njohur për plleshmërinë e ideve, për një çështje të vetme ishte në gjendje të gjeneronte dhjetra ide brenda sekondës, pastaj cilën do ta zgjidhte për ta vënë në ekspozim, ishte prapë "një lojë e logjikës së rastit".

Oratorizmi dhe paraqitjet finale të vizionit të tij natyrisht që ishin paksa si freskim pas zhargoneve dhe sëmundjes së gjatë millosheviqiane, dhe ky kontrast, përcjellur me kartat me të cilat luante e bënin si kandidat me serioz për palë biseduese. Realisht, për kosovarët ai mund të ishte po aq i rrezikshëm sa Millosheviqi, por kësaj radhe me "djathin e miut", sepse në fakt, në këtë koncept ishte e bazuar e gjithë filozofia e tij reth çështjes së pazgjidhur të Kosovës. Mirëpo në këtë koncept janë të bazuara pakashumë të gjitha diplomacitë politike, d.m.th. s’ka vend për surpriza ashtu-kështu.

Në një intervistë për MSNBC ai pati deklaruar se "...në Kosovë shqiptarët janë të rreshtuar në dy taborre gjithsej, atë diplomatik dhe atë ekstremist (d.t.th. ushtarak) por në fakt ata ndjekin të njëjtën strategji...". Gjoja sikur serbët na qenkan rreshtuar ndryshe! Përse do ta brengoste atë kjo "strategji" derisa trumpetonte demokracinë me aq shumë bujë, kur si doktor shkence i ishte e njohur shumë mirë bie fjala e drejta demokratike për vetvendosje dhe vullneti i lirë i një populli.
Mendoj se mësimi apo leksioni kryesor që Gjingjiqi ua la në trashgim është asgjë tjetër pos se serbët duhet të bëjnë çmos për ta përvetësuar teknikën e "fshehjes së nacionalizmit", diç të ngjashme me mostrat e njohura "a la franceze".
Se sa e kanë kuptuar serbët këtë "dinakëri" të Gjingjiqit, mbetet të shihet. Natyrisht "shqiponjat e bardha" krenare deri në marramendje nuk kanë aspak frikë diplomatike dhe nuk duhet të kenë nga "dykrenaret shkaba, të pasprovuara". Ato përsëri nuk janë madje as të denja si palë negociuse. Problemi është pak dhe diku tjetër ndoshta!

“Joker-ët” historikë

Sipas të dhënave që njihen nga historianët, "Concordato tra la Santa Sede e la Serbia" (Konkordati ndërmjet Selisë së Shenjtë dhe Serbisë) quhet një pjesë e dokumentacionit në arkivat e Vatikanit (në seksionin e Marrëdhëniet me shtetet - Austro-Hungaria 1913 - Serbia 1913-1915). Marrëveshja e Papës me ndonjë nga shtetet, që rregullon marrëdhëniet juridike të kishës katolike me shtetin përkatës quhet Konkordat (nga latinisht: concordatum).
Kjo marrëveshje rregullon pozitën e besimtarëve dhe të klerit të kishës romano-katolike por që në esencë qëndron afrimi dhe forcimi i unitetit teologjik. P.sh. një marrëveshje të tillë, pra Konkordat, Vatikani ka nënshkruar me Malin e Zi qysh në vitin 1886.

Sipas disa artikujve të publikuar në shtypin serb, historia e tendencave për një arritje të ngjashme ndërmjet Serbisë dhe Kishës romano-katolike është mjaft e bujshme. Duke u mbështetur dhe vetëm në ato që i janë bërë të njohura publikut, për mossuksesin e arritjes së një marrëveshjeje të tillë me Mbretërinë Jugosllave fajtore paska qenë pikërisht kisha ortotokse serbe. Bisedimet rreth kësaj çështje ishin disa herë mjaft serioze, mirëpo edhe pse nga përspektiva shtetërore e atëhershme, për shtetin serb ishte në interes, kjo gjë e cenonte pozitën e kishës ortodokse.

Antagonizmi gjithnjë e më i thellë i çështjes kroate dhe serbe (ndjeshmëria e kufijve, veprimi i elementëve klerikalë, elementet fashistoide, tendencat për një riforcim të elementit kroat në Mbretërinë Jugosllave - sipas historianëve serb, dhe sipas meje si shtesë tani, po ashtu këto gjëra duhet parë gjithnjë në frymën problematike të Jugosllavisë së Vjetër) si dhe disa probleme të tjera ishin pengesat kryesore për kishen serbe të asaj kohe.

Disa ditë para vrasjes së Princit austo-hungarez Ferdinad në Sarajevë, më 24 qershor 1914 (vetëm 4 ditë më vonë pati ndodhur atentati) të dy palët qenë ulur për të hedhur nënshkrimet në marrëveshjen e njohur si "Konkordati i Serbisë".
Në ato kohë të bujshme interesat e të dy palëve ishin të ndryshme. Interpretimet e këtyre interesave qenë dhe janë akoma po ashtu të ndryshme. Sipas historianit anglez Cornvell, Selia e Shenjtë përfitonte me faktin se "zbutej" antagonizmi shekullor ndërmjet Romës dhe Lindjes ortodokse duke hapur rrugën për evangjelizëm të pjesës latine romano-katolike dhe ortodoksizmit lindor në Greqi e Rusi… si dhe përfitonte ca "kompetenca" tjera praktike, të cilat në atë kohë ishin e drejtë e Mbretit të Austrisë.
Ndërsa në interes të Serbisë ishte forcimi i pozitës së saj si dhe forcimi i ambicjeve (imperialiste) që të jetë në qendër të bashkësisë së popujve sllav të jugut, si të atyre me besim katolik po ashtu dhe të atyre me besim ortodoks. Në këtë drejtim gjithashtu synohej dhe dobësimi i prirjeve sektiste në ortodoksizmin e vet.
Nëse do të arrihej kjo marrëveshje humbës mbetej Austro-Hungaria. Rritja e ndikimit pansllavist përgjatë kufirit jugor ishte mjaft çështje serioze për Austro-Hungarinë, duke marrë parasysh dominancën e besimtarëve ortodoks në hartën demografike të asaj kohe (statistikat p.sh flasin kështu - sipas regjistrimit më 1921, 46.6 % ishin ortodoks, 34.9 % katolikë dhe 11.2 % muslimanë) si dhe fakti se arritja e kësaj marrëveshje do ishte një grusht diplomatik (për rrethanat diplomatike të asaj kohe).

Konkordati u nënshkrua por nuk u ratifikua. Vrasja e princit Ferdinand dhe plasja e luftës marrëveshjen e shtynë anash, por përsëri më 1917 u mor iniciativa për të vazhduar. Bisedimet me Vatikanin disa herë u vazhduan dhe u ndërprenë. Pati mospajtime dhe zbrampsje. Më 1921 qeveria e Pashiqit përsëri e hapi këtë çështje. U vazhdua më 1923, pastaj më 1925, rishtas më 1931 me përgatitjen e dokumenteve bazë, dhe më 1935 qeveria e Jeftiqit ishte pothuaj në prag të arritjes së marrëveshjes për Konkordatin sikur të mos rrëzohej. Përsëri u nëshkrua dokumenti por nuk u aprovua nga parlamenti dhe Senati.
Këtë do ta vazhdonte qeveria e Milan Stojadinoviqit. Më 1937 ai i bindi deputetët se Konkordati do të kujdesej për paqe dhe për prosperitet religjioz të të gjitha bashkësive, si dhe për më tepër, do të ndihmonte ta çonin në vend amanetin e "krajlit të madh" për ta ruajtur Jugosllavinë si tërësi.
Parlamenti e aprovoi Konkordatin. Por, sipas historianëve serbë, demonstrantë të shumtë të udhëhequr nga kreu i kishës i cili pati inicuar Lëvizjen kundër Konkordatit, u ndeshën me forcat e xhandarmërisë në Beograd, ku pati shumë të plagosur e madje dhe të vrarë. Qeveria e Stojadinoviqit u desh të hiqte dorë nga Konkordati duke theksuar se "nuk duhet assesi të destabilizohet paqja fetare në vendin tonë".

Ngjarjet që pasuan dhe Lufta e Dytë Botërore si dhe rrethanat pas luftës e bënë këtë marrëveshje jorelevante. Më 1966 u nënshkrua protokoli për rregullimin e marrëdhënieve ndërmjet Republikës Socialiste Federative të Jugosllavisë (RSFJ, d.m.th. në kohën e Titos) dhe Selisë së Shenjtë, i cili protokol mbeti në fuqi edhe për shtetin derivativ Republika Federale Jugosllave (RFJ) si dhe është për këtë më të fundit, për Unionin e Serbisë dhe Malit të Zi.
Mirëpo me ndryshimet e mëdha të kohëve më të reja, ky protokol (i është secilit e qartë se) është "tejkaluar" dhe jo adekuat.

Klima e volitshme diplomatike

Disa komentues serbë të kohëve të reja mendojnë se klima e tanishme diplomatike “i përkujton intelektualët serbë për klimën që ishte krijuar dikur rreth v. 1914” dhe se janë duke u përtërirë ngutshëm mendime dhe analiza të reja për çështje dhe probleme të vjetra.
Viti 2003 është padyshim një gur për të hedhur hapin e parë në “klimën” e cila me pak vitalitet diplomatik mund të bëhet klimë mjaft frytëdhënëse. Në vorbullën politike globale të tanishme ka “vrima” dhe momente nga të cilat duhet përfituar. P.sh. lufta në Irak vetëm sa do ta lehtësojë për “diplomatët ballkanikë” që këso manovrime pas kulisave të realizohen dhe të përparohet pa zhurmë.
Mirëpo duke kthyer kokën mbrapa në histori, kuptohet, nuk mund të shkohet gjatë e sigurt përpara. Për këtë tanimë janë bindur pothuaj dhe pasuesit më të devotshëm të vetë Millosheviqit.

Çdokush mëson nga historia, natyrisht edhe serbët duket se kanë mësuar ca leksione nga historia jo fort e largët e tyre. Nëse dikur Mbretëria e Karagjorgjëve ishte pengesa më e madhe për Austro-Hungarinë mbi planet e tyre të zgjerimit perandorak në Ballkan, mos vallë tani ato interesa janë kthyer përsëri në skenë (me akterë të tjerë, Vatikani p.sh), me projektin për një "Shqipëri të madhe e më të fuqishme" në disfavor të Serbisë, dhe këtë konkretisht për interesat globale të Italisë, pasi që Austro-Hungaria nuk është më. Derisa atëherë si "dërrasë elastike" për të kërcyer duke bërë “hop” ishte Bosnja, mos tani mendohet dhe synohet që të përdoret Kosova?!
Në kokat e intelekto-diplomatëve serbë nuk lihet anash as ndikimi i lobit katolik shqiptar dhe roli i tij, të cilën gjë ata e paskan nënçmuar paksa në të kaluarën. Këtë gabim nuk guxojnë ta bëjnë më kurrë dhe këmbanat shurdhuese të alarmit sikur ushtojnë në kokat e “intelektualëve diplomatikë”, duke i vetdijësuar përnjëmend kësaj radhe, se pjesëtarët e besimit katolik shqiptar në tërë botën kanë përkrahje të fuqishme nga Vatikani. Koekzistenca dhe kapërcimi i shkëlqyer i problemeve në shoqërinë multi-konfesionale në Shqipëri, zgjimi i ri mbarëshqiptar dhe orientimi i politikës shqiptare janë çështje që gjithashtu duhet marrë më me seriozitet se kurrë më parë.

A është Konkordati në pyetje, dhe pse pikërisht tani?

Çfarë duhet bërë tash, me cilat karta duhet luajtur? Mëdyshjet, dilemat dhe patetizmi i botës intelektuale serbe duket sikur janë vetëm dobësi të momentit. Sipas “alarmuesve” serbë ata e dinë shumë mirë “strategjinë shekullore të Vatikanit” dhe çfarë qëndron në thelb të Konkordatit. Për këtë dhe nuk u arrit kurrë që të ratifikohet një marrëveshje e tillë.
Pati mjaft publicitet në mediat serbe skepticizmi i Dr Nikolla Zhutiq, këshilltar shkencor i Institutit për histori moderne dhe autor i librit “Vatikan i Albanci” (Vatikani dhe Shqiptarët). Ai, në pyetjen e gazetarëve se pse Konkordati është një fjalë e "ligë" në Serbi? – përgjigjet duke thënë se në artikullin e parë të projektit për Konkordatin ndërmjet Mbretërisë së Jugosllavisë dhe Vatikanit qëndronte se kisha romano-katolike duhej të kryente pa pengesë misionin e vet në territorin e Mbretërisë. Prapavija e Konkordatit është thjesht përhapja e besimit katolik - qe shprehur ai.

Pra arritja e unitetit teologjik dhe zvogëlimi i ndasive thelbësore konfesionale ndërmjet Lindjes e Perëndimit e madje dhe ekumenizmi nuk janë sipas tyre qëllimet e Vatikanit, por tendenca për të përfituar me supremacinë dhe fuqinë që Vatikani posedon për të vendosur rrënjët në bashkësinë homogjene ortodokse të tyre, dhe pastaj të vazhdohet tutje në Greqi e Rusi.
Sipas tyre këtë punë Vatikani paska arritur pa probleme dhe me sukses të plotë ta përfundojë në Shqipëri, ku natyrisht rrethanat qenë shumë larg më të pështatshme. Dhe nëse dihen të gjitha këto, çfarë u duhet tani serbëve të sakrifikojnë? Pastaj nëse sakrifikojnë çfarë u ofrohet? A janë të gatshëm kreu i kishës otodokse serbe dhe lidershipi politik të sakrifikojnë pranimin e një Konkordati për ta ruajtur Kosovën dhe se a mund të shpëtohet fare Kosova me ndonjë marrëveshje të kësaj natyre. Çfarë ofron, cili është tani çmimi që futë në lojë pala tjetër për të arritur “qëllimin shekullor”. Propagandat e tipit "fondamentalizmi musliman" , "terrorizmi shqiptar", "djepi i Serbisë", kësaj radhe pak se do bëjnë punë, përveçse të ruajnë "hijeshinë e gjuhës dinake diplomatike” tashmë tradicionale.
Konferenca për Krishterizmin dhe Integrimet Evropiane ( 8-9 shkurt 2003) ishte si fillim i mbarë për rishqyrtimin e ekumenizmit, pastaj për pozitën e ardhshme të kishave në Evropën e bashkuar, mirëpo dhe rast që të shkëmbehen delegacione dhe të inicohen bisedime. Serbët, më shumë se kurrë më parë, janë të interesuar të jenë syçelë, por dhe të gatshëm të sakrifikojnë diçka, që projekti i “Shqipërisë së madhe të mbetet vetëm ëndërr dhe të merr kurs tjetër”.

Frika, fobia ndaj Perëndimit duhet të mposhtet pikërisht duke e ndeshur atë. Rezoluta 1441 nuk është rezolutë hermetike. Duhet provuar të bëhet çmos, sa nuk është tepër vonë, duhet të matet pulsi dhe të njihen letrat e “bluf”-et e kundërshtarit. Vendnisja më e mirë dhe ku mund të hyjnë në punë "joker-ët" historikë të tyre, është ndoshta pikërisht Vatikani.

2003



Pershendetje,
rishtas nje koment – dhe po jua nis nje veshtrim te vjeter gati 10 vite tashme, hedhur ne leter nga une vetem pak vite pas Luftes se Kosoves, më 2003, pra atëherë kur Kosova duhej të priste dhe disa vite per t’u shpallur shtet i pavarur, dhe kur rrethanat politike ishin fare më ndryshe nga ç’janë sot. S’ka dic “aktuale” tani dhe ndoshta ne siperfaqe s’kishte as atehere ndogjë teper “aktuale”, varet si i sheh njeriu gjerat, dhe po ashtu si i “konvenon” per t’i pare ato. Pikerisht per kete “pluralizmin e mirefillte” qe na e ofron liria e mendimit dhe fakti se kur shkembehen idete nderthuren ato si laryshi-llojshmeri dhe lindin filiza te rinj idesh, ngjizen njohuri te reja… njëjtë si atëhere edhe tani po e ndaj me ju, me lexuesit.
Nese gjeni kohe hidhjani nje sy (kuptohet, gjithnje duke e kthyer “mendjen” tuaj 10 vite mbrapa ne kohe).

Më shtyri ta gjej nje reagim i dikujt, nje reagim ironik (emrin tani per tani po ia lë anash, sepse dhe s’ka aq rendesi), më shkruante me nje dozë ironie lidhur me nje koment timin te shkurter me rastin e marrjes së artikujve te Prof. Dr. E. Ymeri dhe të nje komenti të Prof. Dr. Ing. V. Shehu ne posten time, disa dite me pare.
Pakenaqesia e zoterise pakashume ishte:
“nese themi gjera per te tjeret si armiq, duhet të themi dhe per turqit qe na pushtuan e na lane mbrapa per 500 vjet, qe na sollen ku ishim dje si te mjere e aty ku jemi sot prape si aspak me ndryshe…”, ai permendte pashallare, pjatalëpires, turq e gjonturq (i quante ironikisht vellezer) e cfare tjeter jo, më kishte nisur foto te vjetra etj etj – dhe derisa tash me vjen keq qe s’kam ndonje artikull ku do t’i bëja “lesh” turqit (dhe vertet do t’i beja, pse jo, dmth. me aq sa mundet njeriu ta beje një pushtues “lesh” me fakte), si mos t’i bej “lesh” pushtuesit te cilet vertet na pushtuan e na roberuan me shekuj, ia nisa zoterise se paku kete qe pata.

Ndonese une rralle e përmallë merrem me bërjen “lesh” te politikave, uroj qe ne te ardhmen te me ipet rasti t’i bej “lesh” dhe turqit, qofte dhe me nje koment-shkrim te vetem leshbërës… Nuk më habiti si i sheh ai gjerat, por thua se une i paskam dashur pushtuesit turq dhe i dashkam fort akoma meqe paskam “heshtur” per ta. Vallë, të kenë thënë historianet tane mjaftueshem? Si duket nuk paskan thene as ata mjaftueshem. Nese jo… vajë halli dhe per ta!

Dhe meqe akoma s’paskam thene gjë per turqit, pakenaqesia e tij “tingellonte” sikur zoteria qenka “patriot e atdhetar” më shume se une dhe te tjeret qe kane heshtur per turqit , me shume se te gjithe ata qe heshtin per turqit e dashka ai Shqiperine, Kosoven, atdhetarine, mireqenien tone kombetare etj etj. sepse i sheh gjerat më drejte e me mire…
Fare lehte dhe mund te jete që ai t’i sheh gjërat më mire, pse jo… por valle pse ai pezm e mllef korrespondence me nje poet, dhe pse ajo “ngushtesi” mentaliteti sot ne vitin 2012, ne prag te 2013, nje shekull pas shpalljes se pavaresise sone dhe ikjes nga zgjedha turke! Thua se gjithsecili nga shqiptaret duhet te shkruaje se paku nje artikull kunder turko-leshëve, minimum nje koment ne forumet “patriotike” apo ne gazetat kunder turqve, per ta marre graden “patriot dhe atdhetar shqiptarë” (sepse ata vertet qene pushtues me shekuj, s’e mohon kush diç që as nuk mund të mohohet)!
E di se ku i dhemb “dhëmballa” zotërisë, ai vete e bene te qarte dhimbjen e tij, por asnjë dhimbje s’duhet t’na shtyjë që t’i përziejmë gjërat, t'i bejme drith e miell, t’i bëjmë lesh kot.

Gezuar Vitin e Ri 2013!
senad guraziu


JOKER-ËT HISTORIKË TË DIPLOMACISË SERBE

(S. Guraziu, 2003 – Vështrim)

Duke kthyer kokën mbrapa në histori, nuk mund të shkohet gjatë e sigurt përpara!

Kohët e fundit paria e kishës serbe pati takime të niveleve të ndryshme zyrtare e jozyrtare me përfaqësues të kishës katolike. Një aktivitet diplomatik i pazakonshëm nga të dy palët, pjesë të së cilit aktivitet mbesin gjithherë të mbështjellura me velon e misteriozitetit tradicional, përcjellur me “imunitetin e çështjeve të shenjta”. Sipas shtypit serb mitropoliti Amfilohije e ka të qartë se "...dialogu mes të krishterëve duhet të ekzistojë". Në vizitën bërë Vatikanit ai shprehet se kanë vizituar pothuaj të gjitha institucionet relevante, duke filluar nga ai për dialog ndëreligjioz, pastaj të bashkësisë së botës së krishterë për drejtësi dhe paqe etj. Flet pastaj se janë takuar me rektorin e Akademisë për Jetën, institucionin modern i cili merret me çështjet e Bioetikës dhe Klonimit, se kanë patur një bisedë të gjatë me Papën dhe se, me përgjegjësi të plotë, është diskutuar në frymën burimore të Krishterizmit.
Bukur shumë. Të gjitha takimet dhe bashkëpunimi në nivel shkencor, kulturor dhe tjera forma ndërmjet kishës ortodokse serbe dhe asaj romano-katolike janë gjëra fare të zakonshme, si gjithmonë dhe mjaft konstruktive, por niveli dhe përbërja e delegacioneve kësaj radhe ndryshonte dhe kjo sikur ka ngjallur mjaft dilema e trilema në kokat e intelekto-diplomatëve serbë, dhe jo vetëm të tyre (tekefundit kjo përshtypje qe ngjallur tek mua vetë).
Çfarë fshihet, ose çfare mund të fshihet pas perdës së hekurt të qarqeve elitare kishtare dhe "diplomacisë së njerëzve të Zotit"?Desha t’i them ca fjalë për disa gjëra që nga mediat tona pothuaj se “ndrydhen”, vështirë të dalin në sipërfaqe siç dalin tjera opinione dhe vështrime politike – pak ndoshta sepse shqiptarët, për arsye të rrethanave historike dhe të bashkëjetesës së tyre fetare, janë më të ndieshëm. Pothuaj gjithmonë, nga elemente që kanë “mizën nën kapelë”, shfaqen prirje qëllimkeqe për keqkuptime, keqinterpretime. Dhe, si për ironi, pikërisht të tillë janë “gazetarët” më të zhurmshëm. Është viti 2003, gazetat tona, vetëm pak vite pas katrahurës së 97-ës shqiptare dhe pas Luftës së Kosovës janë akoma të ngulfatura dhe sikur të “verdha” me këso xhingo-debatesh, pse mos ta pranojmë dhe këtë.

Cila (s’)është esenca e fobisë diplomatike serbe?!

Lidershipi serb problemin e Kosovës nuk e sheh nëpërmjet prizmit “faktori-kosovar” si subjekt i denjë për zgjidhje të problemit, por si problematikë për zgjidhjen e së cilës duhet gjetur pala tjetër, e cila palë do të jetë e gatshme për, siç thuhet "kompromise". Mekanizmi administrativ ndërkombëtar i instaluar në Kosovë, sipas tyre është vetëm maska e kësaj pale, e cila natyrisht kthehet andej kah kthehet dhe fytyra, secilën herë dikah tjetër - por megjithatë, përtej maskës gjithherë ndodhet fytyra e vërtetë. Prandaj dhe duhet bërë çmos për të ardhur sa më afër kësaj “fytyre”.

Pozita dhe roli i diplomacisë misterioze i kishës serbe sikur është zbehur në mossukseset e rastit të Kosovës, duke bërë t'i del boja më tepër se ç'duhej doktrinës “akademike” pansllaviste dhe duke vënë në peshojë të lehtë rolin e vet në raportet me diplomacinë shtetrore, të lidershipit (i cili gjithashtu në krizë dhe duke i "ndërruar këmishat pa hequr sakon").
Tani, pas vrasjes së Gjingjiqit, i cili me dinakëri dhe pragmatizëm tentoi ta thyente “eurofobinë” serbe, kjo krizë mund të eskalojë në çarje të thella destabilizuese me pasoja jo vetëm për Serbinë. Në rastin e shqiptarëve, çfarë trumpetonte Gjingjiqi, nuk duhej të ishe doktor filozofie (si ai), për t'i kuptuar ato. As ai faktorin shqiptar nuk e vënte në thumb, ndërsa në anën tjetër faktorin serb në Kosovë, sado në proporcion të vogël, e kthente në mullar rreth të cilit duhej të vërtitej makineria e ideve të tij (që ai i kishte me bollëk). Kjo nuk përputhej bash në vizionin e tij demokratik dhe ishte që në nisje e beftë si diplomaci nga këndvështrimi euro-diplomatik. Optimistët mund ta merrnin këtë si vegël të tij për të zbutur tensionin në radhët neo-nacionaliste serbe.
Por sa mund të qëndrojë kjo? Ai ishte i njohur për plleshmërinë e ideve, për një çështje të vetme ishte në gjendje të gjeneronte dhjetra ide brenda sekondës, pastaj cilën do ta zgjidhte për ta vënë në ekspozim, ishte prapë "një lojë e logjikës së rastit".

Oratorizmi dhe paraqitjet finale të vizionit të tij natyrisht që ishin paksa si freskim pas zhargoneve dhe sëmundjes së gjatë millosheviqiane, dhe ky kontrast, përcjellur me kartat me të cilat luante e bënin si kandidat me serioz për palë biseduese. Realisht, për kosovarët ai mund të ishte po aq i rrezikshëm sa Millosheviqi, por kësaj radhe me "djathin e miut", sepse në fakt, në këtë koncept ishte e bazuar e gjithë filozofia e tij reth çështjes së pazgjidhur të Kosovës. Mirëpo në këtë koncept janë të bazuara pakashumë të gjitha diplomacitë politike, d.m.th. s’ka vend për surpriza ashtu-kështu.

Në një intervistë për MSNBC ai pati deklaruar se "...në Kosovë shqiptarët janë të rreshtuar në dy taborre gjithsej, atë diplomatik dhe atë ekstremist (d.t.th. ushtarak) por në fakt ata ndjekin të njëjtën strategji...". Gjoja sikur serbët na qenkan rreshtuar ndryshe! Përse do ta brengoste atë kjo "strategji" derisa trumpetonte demokracinë me aq shumë bujë, kur si doktor shkence i ishte e njohur shumë mirë bie fjala e drejta demokratike për vetvendosje dhe vullneti i lirë i një populli.
Mendoj se mësimi apo leksioni kryesor që Gjingjiqi ua la në trashgim është asgjë tjetër pos se serbët duhet të bëjnë çmos për ta përvetësuar teknikën e "fshehjes së nacionalizmit", diç të ngjashme me mostrat e njohura "a la franceze".
Se sa e kanë kuptuar serbët këtë "dinakëri" të Gjingjiqit, mbetet të shihet. Natyrisht "shqiponjat e bardha" krenare deri në marramendje nuk kanë aspak frikë diplomatike dhe nuk duhet të kenë nga "dykrenaret shkaba, të pasprovuara". Ato përsëri nuk janë madje as të denja si palë negociuse. Problemi është pak dhe diku tjetër ndoshta!

“Joker-ët” historikë

Sipas të dhënave që njihen nga historianët, "Concordato tra la Santa Sede e la Serbia" (Konkordati ndërmjet Selisë së Shenjtë dhe Serbisë) quhet një pjesë e dokumentacionit në arkivat e Vatikanit (në seksionin e Marrëdhëniet me shtetet - Austro-Hungaria 1913 - Serbia 1913-1915). Marrëveshja e Papës me ndonjë nga shtetet, që rregullon marrëdhëniet juridike të kishës katolike me shtetin përkatës quhet Konkordat (nga latinisht: concordatum).
Kjo marrëveshje rregullon pozitën e besimtarëve dhe të klerit të kishës romano-katolike por që në esencë qëndron afrimi dhe forcimi i unitetit teologjik. P.sh. një marrëveshje të tillë, pra Konkordat, Vatikani ka nënshkruar me Malin e Zi qysh në vitin 1886.

Sipas disa artikujve të publikuar në shtypin serb, historia e tendencave për një arritje të ngjashme ndërmjet Serbisë dhe Kishës romano-katolike është mjaft e bujshme. Duke u mbështetur dhe vetëm në ato që i janë bërë të njohura publikut, për mossuksesin e arritjes së një marrëveshjeje të tillë me Mbretërinë Jugosllave fajtore paska qenë pikërisht kisha ortotokse serbe. Bisedimet rreth kësaj çështje ishin disa herë mjaft serioze, mirëpo edhe pse nga përspektiva shtetërore e atëhershme, për shtetin serb ishte në interes, kjo gjë e cenonte pozitën e kishës ortodokse.

Antagonizmi gjithnjë e më i thellë i çështjes kroate dhe serbe (ndjeshmëria e kufijve, veprimi i elementëve klerikalë, elementet fashistoide, tendencat për një riforcim të elementit kroat në Mbretërinë Jugosllave - sipas historianëve serb, dhe sipas meje si shtesë tani, po ashtu këto gjëra duhet parë gjithnjë në frymën problematike të Jugosllavisë së Vjetër) si dhe disa probleme të tjera ishin pengesat kryesore për kishen serbe të asaj kohe.

Disa ditë para vrasjes së Princit austo-hungarez Ferdinad në Sarajevë, më 24 qershor 1914 (vetëm 4 ditë më vonë pati ndodhur atentati) të dy palët qenë ulur për të hedhur nënshkrimet në marrëveshjen e njohur si "Konkordati i Serbisë".
Në ato kohë të bujshme interesat e të dy palëve ishin të ndryshme. Interpretimet e këtyre interesave qenë dhe janë akoma po ashtu të ndryshme. Sipas historianit anglez Cornvell, Selia e Shenjtë përfitonte me faktin se "zbutej" antagonizmi shekullor ndërmjet Romës dhe Lindjes ortodokse duke hapur rrugën për evangjelizëm të pjesës latine romano-katolike dhe ortodoksizmit lindor në Greqi e Rusi… si dhe përfitonte ca "kompetenca" tjera praktike, të cilat në atë kohë ishin e drejtë e Mbretit të Austrisë.
Ndërsa në interes të Serbisë ishte forcimi i pozitës së saj si dhe forcimi i ambicjeve (imperialiste) që të jetë në qendër të bashkësisë së popujve sllav të jugut, si të atyre me besim katolik po ashtu dhe të atyre me besim ortodoks. Në këtë drejtim gjithashtu synohej dhe dobësimi i prirjeve sektiste në ortodoksizmin e vet.
Nëse do të arrihej kjo marrëveshje humbës mbetej Austro-Hungaria. Rritja e ndikimit pansllavist përgjatë kufirit jugor ishte mjaft çështje serioze për Austro-Hungarinë, duke marrë parasysh dominancën e besimtarëve ortodoks në hartën demografike të asaj kohe (statistikat p.sh flasin kështu - sipas regjistrimit më 1921, 46.6 % ishin ortodoks, 34.9 % katolikë dhe 11.2 % muslimanë) si dhe fakti se arritja e kësaj marrëveshje do ishte një grusht diplomatik (për rrethanat diplomatike të asaj kohe).

Konkordati u nënshkrua por nuk u ratifikua. Vrasja e princit Ferdinand dhe plasja e luftës marrëveshjen e shtynë anash, por përsëri më 1917 u mor iniciativa për të vazhduar. Bisedimet me Vatikanin disa herë u vazhduan dhe u ndërprenë. Pati mospajtime dhe zbrampsje. Më 1921 qeveria e Pashiqit përsëri e hapi këtë çështje. U vazhdua më 1923, pastaj më 1925, rishtas më 1931 me përgatitjen e dokumenteve bazë, dhe më 1935 qeveria e Jeftiqit ishte pothuaj në prag të arritjes së marrëveshjes për Konkordatin sikur të mos rrëzohej. Përsëri u nëshkrua dokumenti por nuk u aprovua nga parlamenti dhe Senati.
Këtë do ta vazhdonte qeveria e Milan Stojadinoviqit. Më 1937 ai i bindi deputetët se Konkordati do të kujdesej për paqe dhe për prosperitet religjioz të të gjitha bashkësive, si dhe për më tepër, do të ndihmonte ta çonin në vend amanetin e "krajlit të madh" për ta ruajtur Jugosllavinë si tërësi.
Parlamenti e aprovoi Konkordatin. Por, sipas historianëve serbë, demonstrantë të shumtë të udhëhequr nga kreu i kishës i cili pati inicuar Lëvizjen kundër Konkordatit, u ndeshën me forcat e xhandarmërisë në Beograd, ku pati shumë të plagosur e madje dhe të vrarë. Qeveria e Stojadinoviqit u desh të hiqte dorë nga Konkordati duke theksuar se "nuk duhet assesi të destabilizohet paqja fetare në vendin tonë".

Ngjarjet që pasuan dhe Lufta e Dytë Botërore si dhe rrethanat pas luftës e bënë këtë marrëveshje jorelevante. Më 1966 u nënshkrua protokoli për rregullimin e marrëdhënieve ndërmjet Republikës Socialiste Federative të Jugosllavisë (RSFJ, d.m.th. në kohën e Titos) dhe Selisë së Shenjtë, i cili protokol mbeti në fuqi edhe për shtetin derivativ Republika Federale Jugosllave (RFJ) si dhe është për këtë më të fundit, për Unionin e Serbisë dhe Malit të Zi.
Mirëpo me ndryshimet e mëdha të kohëve më të reja, ky protokol (i është secilit e qartë se) është "tejkaluar" dhe jo adekuat.

Klima e volitshme diplomatike

Disa komentues serbë të kohëve të reja mendojnë se klima e tanishme diplomatike “i përkujton intelektualët serbë për klimën që ishte krijuar dikur rreth v. 1914” dhe se janë duke u përtërirë ngutshëm mendime dhe analiza të reja për çështje dhe probleme të vjetra.
Viti 2003 është padyshim një gur për të hedhur hapin e parë në “klimën” e cila me pak vitalitet diplomatik mund të bëhet klimë mjaft frytëdhënëse. Në vorbullën politike globale të tanishme ka “vrima” dhe momente nga të cilat duhet përfituar. P.sh. lufta në Irak vetëm sa do ta lehtësojë për “diplomatët ballkanikë” që këso manovrime pas kulisave të realizohen dhe të përparohet pa zhurmë.
Mirëpo duke kthyer kokën mbrapa në histori, kuptohet, nuk mund të shkohet gjatë e sigurt përpara. Për këtë tanimë janë bindur pothuaj dhe pasuesit më të devotshëm të vetë Millosheviqit.

Çdokush mëson nga historia, natyrisht edhe serbët duket se kanë mësuar ca leksione nga historia jo fort e largët e tyre. Nëse dikur Mbretëria e Karagjorgjëve ishte pengesa më e madhe për Austro-Hungarinë mbi planet e tyre të zgjerimit perandorak në Ballkan, mos vallë tani ato interesa janë kthyer përsëri në skenë (me akterë të tjerë, Vatikani p.sh), me projektin për një "Shqipëri të madhe e më të fuqishme" në disfavor të Serbisë, dhe këtë konkretisht për interesat globale të Italisë, pasi që Austro-Hungaria nuk është më. Derisa atëherë si "dërrasë elastike" për të kërcyer duke bërë “hop” ishte Bosnja, mos tani mendohet dhe synohet që të përdoret Kosova?!
Në kokat e intelekto-diplomatëve serbë nuk lihet anash as ndikimi i lobit katolik shqiptar dhe roli i tij, të cilën gjë ata e paskan nënçmuar paksa në të kaluarën. Këtë gabim nuk guxojnë ta bëjnë më kurrë dhe këmbanat shurdhuese të alarmit sikur ushtojnë në kokat e “intelektualëve diplomatikë”, duke i vetdijësuar përnjëmend kësaj radhe, se pjesëtarët e besimit katolik shqiptar në tërë botën kanë përkrahje të fuqishme nga Vatikani. Koekzistenca dhe kapërcimi i shkëlqyer i problemeve në shoqërinë multi-konfesionale në Shqipëri, zgjimi i ri mbarëshqiptar dhe orientimi i politikës shqiptare janë çështje që gjithashtu duhet marrë më me seriozitet se kurrë më parë.

A është Konkordati në pyetje, dhe pse pikërisht tani?

Çfarë duhet bërë tash, me cilat karta duhet luajtur? Mëdyshjet, dilemat dhe patetizmi i botës intelektuale serbe duket sikur janë vetëm dobësi të momentit. Sipas “alarmuesve” serbë ata e dinë shumë mirë “strategjinë shekullore të Vatikanit” dhe çfarë qëndron në thelb të Konkordatit. Për këtë dhe nuk u arrit kurrë që të ratifikohet një marrëveshje e tillë.
Pati mjaft publicitet në mediat serbe skepticizmi i Dr Nikolla Zhutiq, këshilltar shkencor i Institutit për histori moderne dhe autor i librit “Vatikan i Albanci” (Vatikani dhe Shqiptarët). Ai, në pyetjen e gazetarëve se pse Konkordati është një fjalë e "ligë" në Serbi? – përgjigjet duke thënë se në artikullin e parë të projektit për Konkordatin ndërmjet Mbretërisë së Jugosllavisë dhe Vatikanit qëndronte se kisha romano-katolike duhej të kryente pa pengesë misionin e vet në territorin e Mbretërisë. Prapavija e Konkordatit është thjesht përhapja e besimit katolik - qe shprehur ai.

Pra arritja e unitetit teologjik dhe zvogëlimi i ndasive thelbësore konfesionale ndërmjet Lindjes e Perëndimit e madje dhe ekumenizmi nuk janë sipas tyre qëllimet e Vatikanit, por tendenca për të përfituar me supremacinë dhe fuqinë që Vatikani posedon për të vendosur rrënjët në bashkësinë homogjene ortodokse të tyre, dhe pastaj të vazhdohet tutje në Greqi e Rusi.
Sipas tyre këtë punë Vatikani paska arritur pa probleme dhe me sukses të plotë ta përfundojë në Shqipëri, ku natyrisht rrethanat qenë shumë larg më të pështatshme. Dhe nëse dihen të gjitha këto, çfarë u duhet tani serbëve të sakrifikojnë? Pastaj nëse sakrifikojnë çfarë u ofrohet? A janë të gatshëm kreu i kishës otodokse serbe dhe lidershipi politik të sakrifikojnë pranimin e një Konkordati për ta ruajtur Kosovën dhe se a mund të shpëtohet fare Kosova me ndonjë marrëveshje të kësaj natyre. Çfarë ofron, cili është tani çmimi që futë në lojë pala tjetër për të arritur “qëllimin shekullor”. Propagandat e tipit "fondamentalizmi musliman" , "terrorizmi shqiptar", "djepi i Serbisë", kësaj radhe pak se do bëjnë punë, përveçse të ruajnë "hijeshinë e gjuhës dinake diplomatike” tashmë tradicionale.
Konferenca për Krishterizmin dhe Integrimet Evropiane ( 8-9 shkurt 2003) ishte si fillim i mbarë për rishqyrtimin e ekumenizmit, pastaj për pozitën e ardhshme të kishave në Evropën e bashkuar, mirëpo dhe rast që të shkëmbehen delegacione dhe të inicohen bisedime. Serbët, më shumë se kurrë më parë, janë të interesuar të jenë syçelë, por dhe të gatshëm të sakrifikojnë diçka, që projekti i “Shqipërisë së madhe të mbetet vetëm ëndërr dhe të merr kurs tjetër”.

Frika, fobia ndaj Perëndimit duhet të mposhtet pikërisht duke e ndeshur atë. Rezoluta 1441 nuk është rezolutë hermetike. Duhet provuar të bëhet çmos, sa nuk është tepër vonë, duhet të matet pulsi dhe të njihen letrat e “bluf”-et e kundërshtarit. Vendnisja më e mirë dhe ku mund të hyjnë në punë "joker-ët" historikë të tyre, është ndoshta pikërisht Vatikani.

2003

PASHIQI LUGAT NATËN DHE GOZHDA E NASRADINIT

RIZA LAHI



Ditën që u mbushën 88 vjet kur u rrëzua qeveria e Nolit , u përurua shtatorja e Ahmet Zogut.
Atë ditë na e shanë edhe Nolin; na e shanë e na i thanë aventurier.
Në një fjalim para “Vatrës”, ish kryeministri I vetëm republican I tërësisë monarkiste ballkanike, Noli ka thënë: “Dy fjalë për ish kryeministrin e Shqipërisë që e keni këtu. A ka shumë kombe që të jenë shumica muhamedanë e të nxjerin në krye një prift të krisherë? Kjo është lëvdata më e madhe që mund tu bëjmë shqiptarëve.”
. Mirëpo, në krye të gjashtë muajve, ky ish kryeministër dhe nga njerëzit më të mënçur që ka nxjerrë rraca e shqiptarëve dhe që e dëgjuam të shokuar ta cilësonin “aventurier” pikërisht në jubileun e shpalljes së pavarësisë, u detyrua të largohej. Ai u përmbys nga një stuhi e armatosur që hyri nga Sërbia.
Se kush e realizoi këtë përmbysje të “një grupi aventuriersh”, kryeministri I vëndit u tregua fort I kujdesshëm të mos e cekte me gojë, por, për këtë gjë, ka patur guximin e hatashëm që ta pranonte pikërisht ai që zbuloi shtatoren - i nipi I Ahmet Zogut . Ai, para do kohësh, publikisht, pat lavdëruar 600 oficerët biellogardistë rusë, që ndihmuan “gjyshin”, të cilëve nuk u rezistonin dot 6000 shqiptarët e armatosur të Nolit. Sigurisht që mercenarët rusë – le më tej “vullnetarët” paramilitarë serbë – kanë dashur dhe kanë marrë para për të përmbysur Nolin dhe, ato para kanë qënë të “taksapaguesëve” serbë që I menaxhonte qeveria e Pashiqit. .
Shtatorja e “Naltmadhnisë”…Sigurisht është një bllok I pafrymë dhe I gdhëndur bukur, pasi monarku I ardhur në fuqi me ndihmën e Beogradit; nga I njëjti staf drejtues I atij shteti që kish organizuar njëmëdhjetë vite më parë “Golgotën Shqiptare”, ka ikur tanimë prej kohësh te Allahu.Vendimi për naltësimin e shtatores së të vetshpallurit monark, inagurimi I saj kuptimplotë në dhjetorin e dy tetave, ka kuptim simbolik, konceptual, metodollogjik, historik por, natyrisht edhe aktual.
Një rehabilitim I Zogut , me këtë rast , shoqërohet edhe me rehabilitim të praktikës së tij të drejtimit; sigurisht. Nuk mund të ndodhë ky rehabilitim vetëm se “krijoi shtet”, pra, si “për figurë historike” . Të jetë halli vetëm se “krijoi shtet”, sigurisht , gjëja më normale, do të ishte pranë tij shtatorja e Enverit; I cili jo vetëm “krijoi shtet”, ndënjti më gjatë nga Zogu në krye të shqiptarëve , u dha tituj të merituar kushedi se sa “doctor – profesorëve”, docentëve etj, le të ishin ata edhe nga zonat më të varfëra e të prapambetura të vëndit, heqi analfabetizmin, ngriti 7 universitete, elektrifikoi vëndin etj, për më tepër, ndrysh nga Naltmadhnia që iku, ai veshi opingat dhe luftoi kundër fashizmit. Mirëpo shtatorja iu ngrit vetëm Zogut. Enverit që luftoi – jo; Zogut që fluturoi, po. Ai iku fluturim të nesërmen kur ngjau shantazhi më I turpshëm që I bëhej një populli si Shqipëria e kohës së mbretërisë, duke fluturuar në qiellin e saj në mënyrë provokuese 270 aeroplanë lufte të Duçes. Ai iku kur do të vinte në zbatimim betimin se do të vishte opingat për të brojtur “Shqipninë etnike” me patllake në dorë, siç e mbajti livoren krenisht me pamjen madhore si të ishte jo Leka Zogu por bash Leka I Madh mes sheshit “Skënderbej” biri i tij, rahmet pastë, kur qe puna për të luftuar qeverinë shqipare të Nanos.
Pra, këtë krahasim më sipër, nuk e bëmë për të krahasuar Hoxhën me Zogun, se çfar burrash kanë qënë njëri e tijetri, por për të vënë një pikëçuditëse të madhe se Zogu po respektohet, ngrihet e glorifikohet ca edhe përtej meritave, vetëm si “figurë historike”.
Është një rehabilitim total i Zogut. Atij iu ngrit një shtatore – madje skluptori u bë kujdes të mos ishte nga “shkollat e Enverit” - në inagurimin e të cilës të morrën pjesë pjesë figurat më të larta të “Republikës”parlamentare shqiptare.
Mirëpo , në kuadër të këtij rehabilitimi, pra, duke hedhur poshtë praktikisht Kongresin e Përmetit, 24 maj, 1944, ku shfuqizoheshin të gjitha marrëveshjet e Zogut dhe ndalohej hyrja e tij në Shqipëri, na del para një pyetje e lemerishme. Si do të bëhet me marrëveshjen që ka bërë njeriu i lartësuar në bronx me kryeminsitrin e Sërbisë. Kjo marrëveshtje u pat shfuqizuar në mënyrë të njëanëshme nga Kongresi I Përmetit, më 24 maj 1944, vendimet e të cilit dhe vetë ai, ja, duallën “of side”.
Marrëveshtja ka qënë e fshehtë. Zogu nuk e denoncoi kurrë sa qe gjallë, dhe serbët këtë gjë, edhe në kohën e “komunizmit”, sakën se e denoncuan ndonjëherë, duke e shtërnguar fort në syrtarët e zyrave secrete të UDB.
Jemi që jemi, ja, të përmendim pikat e kësaj marrëveshtje, firmosja e të cilës nga Ahmet Zogu në gusht të ‘924, bëri të dilnin kushedi se sa napolona flori prej thesarit të armikut shekullor të shqiptarëve e sidomos të shqiptarëve kosovarë; flori që iu dhanë “cash” në dorë mercenarëve rusë që ndihmuan të vinte në pushtet “gjyshi”.

“1. Shqipëria angazhohet t’i bashkohet Jugosllavisë me bashkim personal.
2. Kryetar i shtetit shqiptar do të jetë Ahmet Zogu, që më vonë do të njohë dinastinë Karagjorgjeviq.
3. Qeveria Jugosllave, me gjithë mjetet diplomatike dhe ushtarake, do të njohë Ahmet Zogun si kryetar shteti …dhe i atribuon me një herë një kontribut vjetor të shtetit.
4. Ministria e Luftës Shqiptare do të anulohet dhe Shqipëria heq dorë që të ketë një ushtri Kombëtare.
5. Shqipëria do të mbajë një xhandarmëri aq të fortë sa të mbaj qetësinë e brendshme të vendit për të ndaluar e shfarosur çdo lëvizje të ngritur kundër Ahmet Zogut dhe kundër regjimit të vendosur prej tij.
6. Në këtë xhandarmëri do të bëjnë pjesë edhe oficerë rusë të ish ushtrisë të Gjeneralit Vrangel që tashti ndodhet në Jugosllavi. Qeveria Jugosllave do të mbajë atë xhandarmëri me mjete financiare dhe armë.
7. Në xhandarmëri mund të hyjnë për të shërbyer edhe oficerë jugosllavë dhe të tjerë që qeveria Jugosllave do të pranojë në interes të dy vendeve.
8. Midis Shqipërisë dhe Jugosllavisë do të stabilizohet një bashkim doganor në bazë të së cilës akordohet liri e plotë e importimeve dhe eksportimeve të mallrave të dy vendeve. Edhe transiti nëpërmes kufijve të dy vendeve do të jetë i lirë për ushtarët e dy vendeve.
9. Përfaqësuesit e jashtëm Jugosllavë do të ngarkohen edhe për interesat e Shqipërisë, e cila heq dorë që të mbajë zyra diplomatike dhe konsullata të saja jashtë shtetit.
10. Qeveria shqiptare duhet të deklarojë pranë Konferencës të Ambasadorëve në Paris që tërheq pretendimin e saj për sovranitetin mbi Manastirin e Shën Naumit dhe Lokalitetet e Vermoshit e Kelmendit që mbeten në zotërimin e Jugosllavisë.
11. Kisha Ortodokse Shqiptare do të tërhiqet nga Patriarku i Kostandinopojës dhe do t’i bashkohet Hierarkisë Ortodokse të Beogradit, kështu dhe Myftinia Myslimane Shqiptare, do të varet nga ajo Jugosllave.
12. Qeveria shqiptare do të heqë dorë nga një politikë ngushtësisht kombëtare dhe nuk do të interesohet për elementin shqiptar jashtë kufijve të veta. Ajo angazhohet veç kësaj që të mos pranojë në tokën e saj kosovarët dhe elemente të ditur dhe të dyshimtë dhe segmentet e tyre kundërshtare të politikës jugosllave.
13. Për çdo koncesion që Shqipëria do të bëjë vendeve të tjera, ajo është e detyruar të marrë pëlqimin nga Jugosllavia.
14. Në qoftë se Jugosllavia është në luftë me Bullgarinë dhe Greqinë, Qeveria Jugosllave, do të ketë të drejtën të rekrutojë në Shqipëri një ushtri prej 25 mijë vullnetarësh me qëllim për t´i përdorur në frontin bullgaro-grek. Në rast gjendje lufte midis Italisë dhe të Greqisë kundrejt Shqipërisë, ushtria, jugosllave do të ketë të drejtë të okupojë gjithë tokën shqiptare për t’i siguruar kështu Shqipërisë gjithë tokën e saj nga invadimi eventual italian ose grek.
15. Qeveria Shqiptare nuk mund t´i deklarojë luftë asnjë shteti pa pëlqimin preventiv të Jugosllavisë.
16. Ky traktat është sekret dhe nuk mund të zbulohet e të shtypet pa pëlqimin e dy palëve”.
Siç nuk ka se si të mos e kenë lexuar qeveritarët tanë këtë mrrëveshtje të denoncuar në shtyp, pikat e saja janë të tmerrëshme për një “Shqipëri natyrale”, “Deri te “Molla e Kuqe”, “Shqipëri etnike”, pa le edhe për vetë Shqipërinë që kemi me flamurin e Skënderbeut dhe për të gjithë “mbarëshqiptarët” që desh I paisëm me pasaporta të republikës sonë aq demokratike, sa adhuron monarkinë e monarkut të saj të dikurshëm.Po pse nuk u denoncua qoftë në mënyrë të njëanëshme nga qeveritarët tanë përpara se të bëhëj ky rehabilitim aq total I monarkut të vetëm në botë që dashurohet nga drejtuesit e një republike, siç është Republika e Shqipërisë? Mos na bëhet kjo shtatore inauguruar me aq ceremony shtetërore, si gozhda e Nastradinit, sikurse është “Ligji i Luftës” me Greqinë? Rehabilitimi shtetëror i “Mbretit të Shqiptarëve”, si i “mbarëshqiptarëve”, por që u erdhi në krye atyre me forcat e paret e serbit Pashiqi, hyri borxh deri në fyt me paret e Italisë dhe u largua fshehurazi sapo ia behën në prakun fashistët, që veç pareve, kishin edhe gryka patickash dhe plumba e hekur pafund , nuk do të qe keq që të ishte bërë me referendum. Veç të tjeave edhe sepse ai veproi ndrysh nga çthuhet në “Hymnin e flamurit” të shqiptarëve për dikënd që “prej luftës veç ai largoohet, që është I lindur tradhëtoooor”. Mirë, hajt, ta lëmë referendumin, po, sëpaku të shfuqizohej automatikisht kjo marrëveshtje, nëse kjo gjë e papjekur mirë, nuk është bërë tjetër, përveçse prej etheve leshrangjethëse për sediljet e shtetit . Se mos na ngrihet natën lugat shtatorja e Pashqit në Beograd e vjen e na e takon që andej shtatoren e Zogut pranë maternitetit në mes të Tiranës dhe, me dokumentin në dorë, i thotë: ” Hë,more, e kujt është kjo firmë? Çdo të bëjmë? Do ta mbash fjalën, apo e bëjmë ndryshe? Ë? Apo don të ta fal këtë dokumentin që, hëhë, e shikon se si hasharitet? Të ta fal, ore, por me kusht që ta varësh në gjoksin që ma ke plot dekorata, pranë shpatës mbretërore?”

Ps…
Do t’i kishim sugjeruar qeverisë, që mbase do të ishte më mirë sikur, fondeve që duhen për të nxjerrë nga varri e për ta sjellë sjellë këtu rrashtën e Ali Pashë Tepelenës, t’I shtoheshine dhe ca para të tjera, e, me ato, të bëhej çmos e të vinte nga Italia “Kurora Mbretnore”. Se tanimë “Naltmadhnisë” ia bënë shtatoren. E ulin e e çojnë “Mbret”, me “princë”, mirëpo, kurorën mbretërore të tij, ia kanë marrë fashistët e Duçes. Më saktë ia kanë dorëzuar “cash” njerëz të folesë mbretërore të Zogut, apo përqark saj , emrat e të cilëve askush nuk po ka dëshirë t’i përmendë….
RIZA LAHI