Ka tre arsye përse Lufta e III botërore nuk ka gjasa të ndodhë së afërmi.

Shkruan : Flori  Bruqi


Astrologu rus Pavel Globa, në vitin 2011 kishte parashikuar se në mars të vitit 2014, pas përfundimit të Lojërave Olimpike Dimërore në Sochi, do të shpërthejë Lufta e Tretë Botërore. Atëherë pak kush e kishte marrë seriozisht, por sot kur Rusia ka pushtuar Krimenë, pjesë e Ukrainës, ky parashikim nuk mund të injorohet.

Astrolog rus Pavel Globa këtë e parashikoi gjatë një konference të astrologëve dhe parapsikologëve në Moskë më 25 mars 2011.

Tani mbetet të shihet nëse parashikimi tij do të dalë i vërtetë apo jo, por duke pasur parasysh se tensionimin në Krime të Ukrainës, që përfshijnë Rusinë, BE-në, Britaninë dhe SHBA-të, duket se mundësitë për një konflikt në shkallë globale ekzistojnë.

Pavel Globa , i cili ka një reputacion në degën e tij, njoftoi se Lufta e III Botërore do të zhvillohet në vitin 2014, gjatë Olimpiadës Dimërore në Sochi, ose menjëherë pas përfundimit të saj.

Në atë kohë, ai doli me një teori interesante / parashikimin për të ardhmen e afërt dhe të largët: ” Shumë më sulmojnë tani duke pretenduar se unë kisha parashikuar në Rusi një vit të qetë. Çfarë lloj viti i qetë është nëse tërmete trondisin Japoninë. Por Japonia nuk është Rusi. Do të ketë luftëra në botë këtë vit, por çdo gjë do të jetë mirë në vendin tonë, me përjashtim të verës. Verës do të jetë e vështirë: do të ketë tre eklipse radhazi në qershor-korrik. Këtë vit, do të ketë gjashtë eklipse në total. Ne kishim një vit të tillë katastrofike si ky 20 vjet më parë, kur Bashkimi Sovjetik u shemb”, kishte thënë Globa në atë konferencë, për parashikimin e të ardhmes së afërt.

Globa informoi të pranishmit e tubimit edhe për momentin se kur do të fillojë Lufta e III Botërore. “Lufta e frikshme është e thënë të fillojë në mars të vitit 2014 ose gjatë Lojërave Olimpike në Sochi . Është gjithashtu e mundur që lufta mund të fillojë pesë ditë pas përfundimit të lojërave”. Megjithatë, ai nuk kishte saktësuar se në cilin vend pikërisht do të ndizej lufta.

Sa i përket faktit se trupat ruse filluan intensifikimin dhe lëvizjet e tyre pushtuese në Sevastopol të Krimes të premten më 28 shkurt, vetëm 5 ditë pas Olimpiadës Sochi, del se në parashikimin e astrologut Globa ka diçka të vërtetë .

Gazetarët rusë kanë shtuar se Globa kishte parashikuar, ndër të tjera, rënien e Bashkimit Sovjetik, katastrofën e Çernobilit dhe sulmet terroriste në Qendrën Botërore Tregtare më 11 shtator 2001, në SHBA.

Parashikimi i astrologut fillimisht dukej jo serioz, por ai tani është fare afër realitetit, pas shpërthimit të tensioneve në Krime, ku trupat ruse pushtuan tokën e Ukrainës dhe hapësirën ajrore të saj të premten më 28 shkurt 2014.

(Për këtë parashikim në vitin 2011 kishte shkruar edhe gazeta e njohur ruse ‘Pravda’ në gjuhën angleze).


                 Barack Obama 

Presidenti Barack Obama thotë se Rusia ndodhet “në anën e gabuar të historisë” përsa i përket Ukrainës dhe se veprimet e saj dhunojnë ligjin ndërkombëtar.

Obama u tha reporterëve në Zyrën Ovale ditën e hënë se Shtetet e Bashkuara po shqyrtojnë mundësitë ekonomike dhe diplomatike që do të izolojnë Rusinë. Presidenti thirri Kongresin për të punuar mbi paketën e ndihmës për Ukrainën dhe për ta bërë atë “ofertën e parë të biznesit”.

Obama shtoi se veprimet e vazhdueshme ushtarake në Ukrainë do të jenë “një problem i kushtueshëm për Rusinë.”

PapaFrançesku 

Gjatë një bisede me gazetarët pas kthimit në vizitën që kishte në Korenë e Jugut, PapaFrançesku ka paralajmëruar edhe Luftën e Tretë Botërore.

“Lufta e Tretë Botërore ka nisur, vetëm se po luftohet me copa dhe me kapituj”, tha Papa.

Ai nuk ka zgjedhur të flasë as për çështje që shqetësojnë sot botën, si kriza ndërkombëtare apo të tjera si këto, por ka hyrë në një temë që e konsideron më të rëndën për njerëzimin ne ditet qe jetojme.

"Tortura është bërë një mjet pothuajse i përhershëm. Këto janë frutet e luftës. Ne jemi në luftë dhe kjo është Lufta e Tretë Botërore por e ndarë në pjesë” – është shprehur më tej Papa Françesku.

Ai ka shtuar se ështe mjaft i tronditur nga ngjarjet që po ndodhin në Siri dhe në Irak dhe ka kërkuar lutjen e të gjithë njerëzve për personat që po vuajnë në Lindjen e Mesme. 

Arseni Yatsenyuk

Ushtruesi i detyrës së kryeministrit të Ukrainës Arseni Yatsenyuk e ka akuzuar Rusinë se me veprimet e saja në Ukrainë, po kërkon që të filloj Lufta e Tretë Botërore.

Rusia sipas tij, e ka për qëllim që ushtarakisht dhe politikisht ta marr Ukrainën.

Ai ka thënë se Rusia e ka në plan që të nisë luftën me Ukrainën në mënyrë që të nisë një konflikt ushtarak në Evropë.

Këto komente, Yatsenyuk i ka bërë sot para kabinetit qeveritar.

Komentet e Yatsenyuk u pësuan nga ato të ministrit të mbrojtjes Mykhail Koval, i cili ka informaur se trupat ruse kanë hyrë një kilometër në brendësi të territorit ukrainas.

Rusia është kritikuar nga faktori ndërkombëtar për shkak se ka dërguar në kufi me Ukrainën rreth 40 mijë trupa ushtarak.

Moska ka njoftuar se ushtarët vetëm po stërviten në atë pjesë.

Hajrullah Tërnava: Rusia përmes Kosovës tenton të largoj Ameriken nga Ballkani

                  Hajrullah Tërnava

SHBA-të kanë paralajmëruar se do e futin Kosovën në një masë të veçantë sigurie, nga një rrezik i mundshëm i Rusisë. Sipas ekspertit të sigurisë, Hajrallah Tërnava, në kohën kur Rusia ballafaqohet me sanksione nga Amerika dhe Evropa, ajo mundohet të paraqet rrezik ndaj vendeve të ndryshime sikurse Kosova.

“Në situatën kur Rusia ballafaqohet me sanksione nga Amerika dhe shtetet e Evropës si shkak i luftës se Rusisë ndaj Krimes të Ukrainës dhe vite më parë të luftës së Rusisë ndaj Gjeorgjisë, dhe ballafaqimi me krizën e krijuar në Rusi si devalvimi i madhe i valutës dhe krizës në përgjithësi, Rusia është duke krijua mundësi që të kërcënohet ndaj vendeve të ndryshme e sidomos ndaj Kosovës si masë përgjegjëse ndaj atyre që i kanë vënë sanksionet në këtë rast Amerikës dhe Evropës”, thotë Tërnava.

Sipas tij, Rusia e shikon Kosovën si një kartë gjeopolitike që nëse luhet mirë mund te inicioj dëbimin e SHBA nga Ballkani dhe Evropa Qendrore me përfitime gjeopolitike të mëdha për Moskën.

“Tërheqja e Amerikës nga Kosova do të kishte si pasojë që në sytë e vendeve të Evropës së Re, që e shohin SHBA si garantuese të sigurisë të tyre, nëse SHBA do të detyrohen të tërhiqen nga Kosova, atëherë do të ulet vullneti i SHBA për prani të fuqishme në Evropën e Re”, thekson ai.

Sipas Tërnavës, Rusia dhe forcat anti amerikane në rajon dhe në Evropën Qendrore do të marrin veprime në radhën tjetër të ndërmarrin veprime tjera që t’i largojnë SHBA nga krejt Evropa e Re.

“Kështu Rusia mund ta humb sensin e masës, duke luajtur me kartën e Kosovës dhe të bëjë që vendet anglosakset, të detyrohen ta shohin atë si kërcenim global shumë ma serioz se që janë duke parë tash, me gjitha pasojat që sjell kjo gjë dhe që për Rusinë shfaqen ne formën e fantazmës së Brest-Litovsk (fakt te ri kur Rusia humbi vendet satelite të Evropës Lindore 1989-1991, dhe pastaj vendet periferike të perandorisë, republikat balltike, Ukrainën, Bjellorusinë dhe republikat kaukaziane)”, vlerëson ai.

Ai thotë se një "Brest-Litovsk" i tretë do të jetë shumë më i keqe se dy të parët.

“Shtetet e Ballkanit si vend strategjik dhe pjesë e Evropës gjithnjë do të jenë nën vështrimin e SHBA dhe do të kenë mbrojtje të veçante prandaj nuk është befasi se në Shqipëri në të afërmen do të stacionohet shtabi kryesor i NATO-së. SHBA dhe shtetet e Evropës (NATO) me marrëveshjen e Kumanovës në vitin 1999 janë garantuese të kufijve të Kosovës dhe sulmi i Rusisë ndaj Kosovës do të thotë luftë e tretë botërore”, thotë eksperti i sigurisë, Hajrullah Tërnava.

*****

       Dr. Henry Alfred Kissinger

BE-ja po nxiton që të krijojë një super-shtet të plotë, sepse e dinë çfarë i pret dhe për të mbijetuar, Europa detyrimisht duhet të jetë një shtet i bashkuar. Nxitimi i tyre më lë të kuptoj se e dinë mjaft mirë që lufta është e pashmangshme

Me siguri të plotë foli diplomati i njohur Henry Kissinger, kur u pyet për situatën politike që mbizotëron sot në botë. Ai u shpreh i sigurt se Lufta e Tretë Botërore është shumë pranë. Kissinger përshkroi me ngjyra shumë të errëta të ardhmen e zymtë që na pret. Sipas tij, SHBA është gati të godasë Kinën dhe Rusinë, duke gjetur si pretekst Iranin. Ai është i bindur se SHBA do të triumfojë, pasi është më e mira dhe ka ushtrinë më të konsoliduar.

Kissinger, është një figurë kontroversale. Diplomati i vlerësuar me çmimin Nobel të Paqes, në një shkrim të tij në sajtin elektronik dailysquib.co.uk, jo vetëm që është pro luftës, por e përshkruan momentin e shpërthimit me shumë entuziazëm.

Në këtë shkrim, ai thotë: “SHBA do të sulmojë Kinën dhe Rusinë dhe gozhda e fundit në arkivol do të jetë Irani, i cili sigurisht që është vënë në shënjestër të Izraelit.

Lufta që na pret do të jetë kaq e ashpër, saqë vetëm një superfuqi mund të fitojë dhe ajo do të jemi ne. Ndaj dhe BE-ja po nxiton që të krijojë një super-shtet të plotë, sepse e dinë çfarë i pret dhe për të mbijetuar, Europa detyrimisht duhet të jetë një shtet i bashkuar.

Nxitimi i tyre më lë të kuptoj se e dinë mjaft mirë që lufta është e pashmangshme. Oh, sa shumë e kam ëndërruar këtë moment të mrekullueshëm! Kontrolloni naftën, që të ushtroni kontroll mbi kombet. Kontrolloni ushqimin që të ushtroni kontroll mbi njerëzit.

Nëse je një njeri i zakonshëm, atëherë mund të përgatitesh për luftë. Shko në periferi dhe ndërto një fermë, por duhet të marrësh me vete armë, pasi rreth e rrotull do të kesh turma njerëzish të uritur. Edhe pse shtresa e lartë do të ketë vende të sigurta ku do të strehohet, duhet që gjatë kohës të luftës, të jetë mjaft e kujdesshme me shtresat më të ulëta të shoqërisë, pasi vendstrehimet e tyre mund të rrezikohen.

Informuam ushtrinë se duhet të pushtojmë mbi shtatë shtete të Lindjes së Mesme, me qëllim që të sigurojmë burimet e financimit të ushtrisë dhe pothuaj e kanë përfunduar punën e tyre.
Të gjithë e dimë se çfarë mendimi kam për ushtrinë, por duhet të them që këtë herë iu bindën urdhrave të mësipërm.

Tashmë ndodhemi në fazën përfundimtare dhe stacioni i fundit është Irani, i cili do të ndryshojë balancimin. Sa kohë do të qëndrojë Kina dhe Rusia duke parë Amerikën të bëjë spastrime? Arusha e madhe ruse dhe drapri kinez do të zgjohen nga gjumi i tyre dhe kjo do të ndodhë kur Izraelit do t’i duhet të luftojë duke përdorur gjithë forcat e tij, si dhe arsenalin e armatimeve.

Le të shpresojmë se çdo gjë do të shkojë mirë. Gjysma e Lindjes së Mesme është izraelite. Nga rrënojat do të ndërtojmë një shoqëri të re, do të mbetet vetëm një superfuqi dhe ajo do të jetë qeveria ndërkombëtare që do të fitojë. Mos harroni, SHBA ka armët më të mira, kemi pajisje që asnjë komb tjetër në botë nuk i ka. SHBA do t’i shfaqë këto armë para popujve, në momentin e duhur”.





Pak fjalë për diplomatin

Dr. Henry Alfred Kissinger lindi më 27 maj 1923 në Fürth të Gjermanisë. Është diplomat dhe politikan me shtetësi amerikane dhe me origjinë çifute.

Ishte konsulenti i sigurisë kombëtare të presidentëve amerikanë Richard Nixon dhe Gerald Ford në vitet 1969-1975 dhe Ministër i Punëve të Jashtme i ShBA-së ndërmjet viteve 1973-1977. Ka qenë nismëtari i butësimit të marrëdhënieve midis ShBA-së dhe Bashkimit Sovjetik, dhe si rezultat është nënshkruar marrëveshja e SALT I në vitin 1972. Në të njëjtën vit u krijuan marrëdhëniet e para zyrtare me Republikën Popullore të Kinës.

Kissinger ka dhënë mbështetjen për bombardimin e Kamboxhias gjatë viteve 1969-1970. Për kontributet e mëdha për zgjidhjen e problemit të Vietnamit, në vitin 1973 Kissingerit i ishte dhënë Çmimi Nobel për Paqe. Në vitin 1979 kontribuoi për fillimin e marrëdhënieve midis Egjiptit dhe Izraelit me metodën e ashtuquajtur “Shuffle Diplomacy”.

Kissinger edhe sot mbetet një figurë kontroversale. Këtë ka treguar edhe karriera e tij diplomatike, duke qenë herë pro luftës dhe herë pro paqes!

Floripress

***************

Lufta e Tretë Botërore – Viti 2034


Artyom Lukin*


Nëse lufta botërore e radhës do të ndodhë, me shumë gjasa do të jetë në Azi, në formën e një përplasjeje mes hegjemonit aktual, SHBA dhe sfidantit kryesor, Kinës. Lajmi i mirë është se Kina nuk do luftë tani dhe në të ardhmen e afërt, pikësëpari sepse Pekini e di shumë mirë se shanset nuk janë në anën e tij. Por nëse hedhim sytë 20 vite në të ardhmen, në vitin 2034, rrethanat do të kenë ndryshuar rrënjësisht.

Ka tre arsye përse lufta nuk ka gjasa të ndodhë së afërmi.

Së pari, pavarësisht rritjes ekonomike vjetore dyshifrore në buxhetin për mbrojtjen, ushtria e Kinës mbetet ende shumë prapa asaj të SHBA. Kinës do i duhen 15 deri 20 vite që të barazohet apo pothuajse barazohet me forcat aleate SHBA-Japoni në brigjet e Azisë lindore.

Së dyti, pavarësisht gjithë zërave për ndërvarësi reciproke, Kina varet nga Amerika shumë më tepër se sa Amerika varet nga Kina. Kina vazhdon të ketë varësi të fortë nga SHBA dhe aleatët e saj, BE dhe Japonia, duke qenë se janë tregjet kryesorë të eksporteve të saj si dhe burimet për teknologjinë e përparuar. Në tërësi, varësia e Kinës ndaj tregjeve të huaj është shumë e lartë, teksa raporti i tregtisë me GDP-në është 53%. Kina importon shumë lëndë të para, si nafta dhe minerali i hekurit.

Duke qenë se mallrat e saj të importit transportohen përmes detit, Kina do të ishte tejet e cënueshme nga një bllokadë detare, e cila ka shumë gjasa të organizohet nga SHBA në rast të një konflikti të madh. Si për arsye ekonomike, edhe për arsye strategjike, qeveria kineze ndjek politika për të reduktuar varësinë e vendit nga tregjet e huaj, duke u përpjekur ta ndryshojë nga një model i orientuar nga eksportet, tek burimet e brendshëm të rritjes ekonomike.

 Ajo po bën gjithashtu përpjekje të sigurojë lëndë të para në vendet dhe rajonet pranë Kinës, si Azia Qendrore, Rusia apo Birmania, me qëllim që të ulë varësinë nga transporti detar. Megjithatë, për të paktën 15 apo 20 vitet e ardhshëm, varësia e Kinës nga sistemi ekonomik global i dominuar prej perëndimit do të mbetet e madhe.

Së treti, Kinës do i duhej të konfrontohej jo vetëm me SHBA, por edhe me aleatët aziatikë të Amerikës, përfshirë Japoninë, Australinë dhe ndoshta Indinë. Kështu që Kina ka nevojë për të paktën një aleat të madh si dhe disa aleatë më të vegjël. Aftësia e Kinës për të paraqitur një sfidë serioze do të varet në një masë të madhe nga formimi i një blloku gjeopolitik euraziatik mes Pekinit dhe Moskës. Kjo gjë po ndodh tani, por do të kërkojë pak më shumë kohë.

Përfundimi: gjatë 15-20 viteve të ardhshëm, një luftë e madhe në Azi nuk ka gjasa të ndodhë, sepse Pekini do të luajë një lojë të matur. Edhe nëse një përplasje ushtarake do të ndodhë, do të jetë e shkurtër, teksa Kina do të frenohet me shpejtësi prej forcës së Amerikës. Megjithatë, rreth vitit 2030, ekuilibri ka gjasa të ndryshojë, nëse Kina do të jetë e suksesshme në: 1) ngushtimin e hendekut ushtarak me SHBA; 2) uljen e varësisë së ekonomisë së saj nga tregjet perëndimorë dhe lëndët e para nga jashtë; 3) formimin e një strukture aleancash.

2034: Koalicioni i indo-paqësorit përballë aleancës euraziatike

Në fakt ka një numër të pafundëm të ardhmesh alternative. Shpërthimi i Luftës së Tretë në Azi mund të mos jetë më i mundshmi, megjithatë nuk është as edhe më i pamunduri.

Të imagjinojmë këtë skenar për 2034-ën.

2034. Kina – e cila 4 vjet më parë përfundoi ribashkimin me Taivanin – është gjithnjë e më e shqetësuar për rritjen e fuqisë së Indisë. Në 2030-ën, India ia kaloi Kinës duke u bërë vendi me popullsi më të madhe në botë. Edhe më e rëndësishme, India me popullsinë e saj shumë më të re në moshë dhe me ekonominë e saj dinamike, ka patur tashmë një rritje më të shpejtë se sa Kina. India me modernizon me shpejtësi forcat e saj të armatosura, që brenda pak vitesh mund të paraqesë një sfidë serioze për të Kinën. Teksa rivaliteti Kinë-Indi për supremacinë në Indi arrin kulmin, Pekini vendos ë sulmojë i pari – përpara se Nju Delhi të ketë një shans për të ngushtuar hendekun. Kjo ngjan me mënyrën se si në vitin 1914, shqetësimet e Gjermanisë për rritjen e vazhdueshme të aftësive strategjike të Rusisë kontribuan për vendimin e Berlinit në favor të luftës, pas krizës së Sarajevës. Mes udhëheqjes gjermane kishte një besim që, në 1917 Rusia do të përfundonte programet e saj të modernizimit të ushtrisë dhe dritarja e mundësive do të mbyllej.

Duke përmendur futjen e hundëve të indianëve në Tibet dhe inkursionet përgjatë kufirit të diskutuar të HImalajeve, forcat kineze hidhen në ofensivë në zonat kufitare dhe godasin bazat detare dhe ajrore indiane. Sulmi ndaj Indisë do të thotë luftë me Japoninë, pasi Tokio dhe Nju Delhi kanë firmosur një marrëveshje reciproke mbrojtjeje në 2031-shin – pikërisht për t’u siguruar nga një sulm i mundshëm i Kinës. Në të njëjtën kohë, me sulmin në Indi, Marina e PLA merr Senkakusin dhe përpiqet të marrë edhe ishujt Ryukyu.

Në vitin 2032, amerikanët tërhoqën forcat e tyre nga Japonia, pasi prisnin që pakti Japoni-Indi dhe fakti që Japonia, në vitin 2029 ishte bërë fuqi bërthamore do të mjaftonte për të frenuar Kinën. Kinezët, nga ana e tyre, kanë vënë një bast që SHBA, pasi është përshkuar nga një frymë izolacioniste, nuk do të ndërhyjë në anën e Japonisë.

Megjithatë, pas një farë hezitimi, SHBA hyn në luftë kundër Kinës. Kjo mund të jetë një përsëritje e ngjarjeve të 1914-ës, kur Berlini llogariti gabimisht se Londra do të qëndronte jashtë nëse Gjermania hynte në luftë kundër Francës dhe Rusisë.

Dy prej aleatëve të Amerikës në Paqësor, Australia dhe Filipinet, ashtu si dhe tre anëtarë të NATO-s – Kanadaja, Britania dhe Polonia i shpallin luftë Kinës. Kështu, krijohet koalicioni Indo-Paqësor anti Kinë i SHBA, Indisë dhe Japonisë. Kina nuk është e vetme në këtë luftë. Në vitin 2025, Kina, Rusia, Bjellorusia, Kazakistani, Kirgistani, Taxhikistani, Turkmenistani dhe Pakistani firmosin Marrëveshjen Euraziatike – një pakt kolektiv mbrojtjeje që u shndërrua në krahun politiko-ushtarak të Organizatës së Bashkëpunimit të Shangait. Mongolia u detyrua të hyjë në këtë marrëveshje në vitin 2033.

Rusia siguron Kinën nga veriu, i ofron asaj lëndë të para dhe pajisje ushtarake, si dhe dërgon një numër të kufizuar personeli ushtarak, si pilotë gjuajtësish dhe operatorë avionësh të telekomanduar për të luftuar në njësitë kineze. Përvec kësaj, përfshirja e drejtpërdrejtë e Rusisë në teatrin e indo-paqësorit është minimale. Moska është kryesisht e shqetësuar me Europën Lindore, sidomos Ukrainën, ku forcat properëndimore të mbështetura nga BE dhe NATO janë përpjekur të rimarrin kontrollin në Ukrainën lindore dhe jugore që, përpara se të shpërthente lufta në Azi, kishin qenë zonë ruse e influencës. Rusia dhe BE/NATO, ndërkohë që nuk janë formalisht në luftë, janë të përfshirë në një konflikt përmes të tretëve në Ukrainë.

Korea, e cila që nga viti 2027 ka qenë një konfederatë e veriut dhe jugut, qëndron e papërfshirë. Vendet e Azisë Juglindore (përvec Filipineve) shpallin gjithashtu neutralitetin e tyre, ashtu sic bëjnë dhe shtetet afrikanë, amerikano latinë dhe të Lindjes së Mesme.

LUFTA E TRETË  BOTËRORE, VERSION I KUFIZUAR

Në terma luftarakë, Lufta e Tretë do të jetë shumë e ndryshme nga luftërat e shekullit 20. Së pari, palët kryesore do të jenë fuqi bërthamore. Duke qenë se përdorimi i armëve bërthamore do të rezultojë në asgjësimin reciprok, palët do të frenohen. Nuk do të jetë ndryshe nga Lufta e Dytë, ku palët ndërluftuese kishin sasi të mëdha armësh kimike, por nuk i përdorën nga frika e kundërveprimit.
Armët bërthamore do të kenë gjithashtu një efekt zbutës sa i përket akteve tradicionalë të luftës.

 Një shtet ka gjasa të përdorë armë bërthamore si mjetin e fundit, sidomos nëse qendra e tij është e pushtuar apo nëse qytetet kryesorë bombardohen.

Duke kuptuar këtë, pala tjetër mund të preferojë të mos e vërë kundërshtarin pas qoshes. Kjo mund të bëjë që zonat e ndërluftimit të kufizohen kryesisht në zonat periferike, larg prej rajoneve të populluar dhe industrializuar. Po kështu, strategët ushtarakë me shumë gjasa do të kujtojnë mësimet e të kaluarës, se një pushtim masiv nga toka në Azi është një luftë e humbur. Të gjithë këto do të bëjnë që fushëbetejat kryesore të Luftës së Tretë do të jenë deti, ajri, zonat malore si dhe hapësira kibernetike.

Një tjetër karakteristikë e Luftës së Tretë mund të jetë funksionimi i vazhdueshëm i diplomacisë dhe organeve ndërkombëtarë, që do të shërbejnë si kanale efektivë komunikimi mes kundërshtarëve. Shumë dekada ndërtimi institucionesh ndërkombëtarë mund të mos rezultojnë se kanë qenë të kota. Pasi kanë dështuar në parandalimin e luftës, institucionet ndërkombëtarë të paktën do të kufizojnë shtrirjen dhe zbusin efektet e saj. Edhe tregtia dhe transaksionet financiarë mes armiqve mund të mbijetojnë deri në një farë mase, pasi do të kalojnë mes vendeve neutralë si Korea, Singapori apo Turqia. Kjo do të jetë prova e fundit se ndërvarësia ekonomike dhe lufta nuk e përjashtojnë domosdoshmërisht njëra-tjetrën.

Ndoshta do të jetë një luftë e kufizuar. Si e tillë mund të mos kërkojë mobilizim total të burimeve njerëzorë dhe materialë. Në këtë kuptim, Lufta e Tretë do të jetë më e ngjashme me luftën e Spanjës apo Luftën 7-vjecare të shekullit 18, se sa luftërat botërore “totale” të shekullit që kaloi. Fakti që lufta do të ketë një nivel relativisht të kufizuar viktimash dhe nuk do të ketë nevojë për mobilizim total të burimeve mund të ketë pasojën e paqëllimshme që të zgjatet në kohë, në krahasim kjo me luftërat e të kaluarës, që përfundonin shpejt sepse burimet shteronin. Nëse një luftë nuk i tendos shoqëritë në një masë të papërballueshme, ato mund të mësojnë të jetojnë me të. Kështu që mund të ndodhë që Lufta e Tretë të jetë një tjetër Luftë Tridhjetëvjecare apo Pesëdhjetëvjecare.

Thënë kjo, gjithmonë do të ekzistojë rreziku që, në një moment, lufta “njerëzore” me intensitet të ulët, me zona mosluftimi të projektuara dhe kode sjelljeje mund të degjenerojë në një gjakderdhje më tradicionale me shumë viktima. As edhe përshkallëzimi drejt luftës bërthamore nuk mund të përjashtohet. Cilidoqoftë rezultati, kjo luftë me siguri do i japë fund botës ashtu si e njohim.

(*Profesor, Universiteti Federal i Lindjes se Largme, Vladivostok, Rusi)

Floripress(FLORI  BRUQI)

Agim Pipa: Libri i Albert Zholit "Sekretet e gazetarëve të RTSH-së

I ngjan një këmbane të madhe qiellore. Që, përhap papushim dhe pafundësisht, zëra njerëzore dhe tinguj muzikorë, nga toka jone e mirë, deri në hapsirat e largëta të globit, atje ku jetojnë mijra njerëz, si pjesë e pandashme e popullit tonë. Sa më shumë afrohesh pranë RTSH, aq më shumë e dashuron atë. Sa më shumë i largohesh, aq më shumë të merr malli për të. Për gjithçka. Nga mëngjesi i butë, kur ti i drejtohesh aparatit të thjeshtë të radios dhe kërkon me intuitë valët e saj, për të dëgjuar zërin e ëmbël të spikeres, që të përshëndet: “Këtu Radio Tirana…me valë të mesme…Ju urojmë një ditë të mbarë të dashur bashkëkombas dhe bashkatdhetarë!”, deri në mbrëmjen e thellë, ku muzika e Zadesë, e Harapit, Gjonit, apo zëri I M.Xhemalit, V.Zelës, i grupeve polifonike apo i rapsodëve të magjishëm të bjeshkëve tona, të përcjellin në gjumin e mirë! Po ashtu ka ndodhur deri dje dhe me televizionin”.

Kujtimet

Po nis kujtimet dhe rrëfimet, për një pjesë të legjendave të mikrofonit të Radios. Mikrofonit, që, sa njerëz patën fatin dhe folën në membranën e tij magjike, u dashuruan me të dhe e quajtën të shenjtë.Ishin ditë vjeshte. Viti 1979. Unë hyra në godinën e bukur, që i ngjante një godine të kristaltë zërash dhe, përballja e parë, ishte zyra e drejtorit të saj. Zotit Klimi Misa. Si bashkëpuntor i afërm i Radios, unë kisha vite që udhëtoja me magnetofonin e rëndë dhe të saktë, “Uher”, që, sapo e vije në sup, të jepte një forcë dhe pothuaj të tjetërsonte. Të bënte pjesë të logjikës dhe arsyes së kombit tënd. Pjesë të kulturës dhe të traditës. Të ritmeve të zhvillimit dhe të kapërcimit të hapsirave, prej Tiranës, deri në Vermoshin e largët në veri dhe Konispolin e bukur, buzë piramidash kufitare, në jug. “Eja, djalosh…Në hekurudhën Fier-Vlorë, duhet të shkosh. Tek aksionistët. Reportazh, mbi punën për ndërtimin e hekurudhës dhe jetën e të rinjve tanë atje…Do të udhëtosh me makina të rastit. Shko në redaksi, tako Pandin e lajmeve, pastaj mer edhe “Uherin” dhe nisu. Tri ditë, mjaftojnë?” U bëra me fletë…Udhëtova me një “Skodë”, që çonte dhe merte puntorë, nga Parku i Mallrave, pranë shkollës së mesme Teknologjike, deri në kampin e aksionistëve, ne Levan…Pas tri ditësh, gjithçka u krye thjesht, mirë, bukur…Ishte kohë e artë…

Fundvitet ‘80

Por, do të vij tani tek fundvitet ’80 dhe fillimvitet ‘90. Kur Radio Tirana, u quajt aorta e madhe e zërave dhe ndërgjegjes kombëtare. E viteve të ndryshimit të madh. Që, po niste e po përgatitej prej vitesh, nëpër studiot dhe redaksitë. Nëpër sheshet e punës, qytetet, fshatrat, shkollat, në Universitet, në uzina dhe punishte, fabrika dhe ferma, nëpër institucione dhe akademi shkencore. Janë të shumtë emrat e gazetarëve, regjisorëve. Të redaktorëve, folësve, shefave të redaksive, të dispeçërve, inxhinjerëve, teknikëve, montazhirëve, shoferëve dhe administratorëve. Prej të cilëve po kujtoj: Agron Cobanin, Kiço Fotjadhin, Timo Luton, Pandeli Shehun, Zamira Kolecin, Korab Hoxhën, Liljana Shanton, Arqile Ndinin, Alfred Kaninin, Xhelil Aliun, Afërdita Selimin, Feruze Bajon, Meropi Matlinë, një prej spikereve brilante të Radios dhe Elsa Xhain, Viron Notin, Agim Xhekën, Atli Dacin, Jani Durin, Vangjo Kozmain, Arjana Qatipin, Shefqet Mekon, Amilda Dymin, Adi Krastën, Valdete Andonin, Frida Shytin, Paulin Shkjezin, e sa e sa gazetarë, redaktorë, regjisorë, folës, dhe bashkëpuntorë të tjerë të redaksive dhe emisioneve të Radio Tiranës. Dhjetori i vitit 1990, ishte koha e provës së madhe. Atëhere, ishdrejtori I Radios, z.Thimi Nika, një gazetar me përvojë nga shtypi i shkruar, e ktheu zyrën e tij në një central, që gjeneronte ide dhe punë gjigande. Po tronditeshin themelet e ishdiktaturës. Dhe hapat duhet të hidheshin me kujdes. Por, duke prurë në mikrofonët e studiove, uraganin e madh të zërave popullorë. Të protestuesve të rrugës së Kavajës fillimisht, në korrik, që shpërthyen muret e ambasadave. Më pas, të studentëve. Të sindikalistëve, të qytetarëve të ngritur në revolucion, për mposhtjen e sistemit të kalbur të diktaturës. Dhe Radio Tirana, e dha provën e saj. Ishte provë zjarri, jo shaka…Ishte kohë, kur në studiot e transmetimit, natën e rënies së bustit të diktatorit, grupe ushtarakësh patrullonin nëpër koridoret e gjatë të Radios dhe jepnin urdhëra për transmetimin edhe të antimitingjeve dhe mbledhjeve të byrosë politike të asaj kohe, të kthyer në çerdhe intrigash dhe fantazmash. Që kërkonin kurbanë koka njerëzish, gazetarësh, teknikësh, folësish, teknikësh…Ishte koha e përplasjes së madhe. Dhe, Radio Tirana, e fitoi betejën. E fitoi sprovën, me kohën…Pas revolucionit, ne ishim të gjithë të lumtur. Me kolegen time Arjana Qatipi, gazetaren deri atëhere të emisioneve për gratë dhe femrat shqiptare, ideuam dhe çelëm një program të drejpërdrejtë, me problematikë dhe fytyrë sociale. Gjithpërfshirës. Me tre ore transmetim. Nga edicioni i radhës i lajmeve, marë nga redaksia e informacionit, deri tek rubrikat me debate, intervista, lojra argëtuese dhe zbavitëse radiofonike, muzika e përzgjedhur…dhe një grup vajzash, studente nga histori-filologjiku, apo maturante në gjimnazet e Tiranës, si bashkëpuntore të këtij programi, që, duke e menduar si një spektakël radiofonik, e quajtëm “Sot. Po nesër?” Për të hapur membranën e mikrofonit të Radios, për ta kthyer ate në një bashkëfolëse gjigande me zërat popullorë, ne hapëm edhe dy linja telefonike, të drejpërdrejta dhe, më ndihmën edhe të drejtorisë teknike në Radio, përgatitëm një bërthamë të vogël gazetarësh dhe një regjisore, për transmetime të drejtpërdrejta, me një studio levizëse modeste. Mbaj mend se, në Kuvendin e parë pluralist shqiptar, ate kohë, miratoheshin ligjet e para me debate të mëdha. Në portin e Durrësit vazhdonin dyndjet e njerëzve të dëshpëruar, që kërkonin të rrëmbenin për herë të dytë anijet, për të shkuar në Tokën e Premtuar për një jetë më të lumtur, ndërsa në rrugët e Tiranës, shiteshin ushqime të ardhura nga ndihmat për popullsinë e mbetur pa punë dhe pa përkrahje sociale. Programi “Sot. Po nesër?” ishte i pari, i drejpërdrejtë dhe treorësh ku, përmes telefonatash direkte, për herë të parë, hyri zëri i njerëzve të lirë, i pacensuruar, i pakontrolluar nga dora e hekurt e ishdrejtuesve partiakë konservatorë dhe dogmatikë. Sa përmes të ftuarve në studio dhe transmetimeve direkte me studion e vogël lëvizëse, aq edhe përmes telefonatave. Ku do të kujtoj debatin në telefon, ndërmjet gruas së ish-diktatorit, me një vajzë nga Tirana, studente, që fliste nga Universiteti i Torinos. U përplasën dy botë dhe fitoi e reja. Moderatorja e emisionit, Arjana, ndërhynte mençurisht me pyetje të sakta, tek të dy bashkëdialogueset, ndërsa drejtonte debatin, ndërsa vajzat në studio, duartrokisnin bashkëmoshataren e tyre…Po atë ditë, unë dhe kolegia tjetër, Amilda Dymi, transmetonim direkt nga Durrësi, revoltat e qindra njerëzve, që po përplaseshin me ushtrinë në dyert e portit…Ishte gjithckca direkt, për herë të parë. Ndërkaq, pas këtij program vijuan edhe dy të tjerë, në formë ciklesh. Por kulmin transmetimet direkte e arritën me programin “Zemër”, kushtuar emigrantëve shqiptarë…

Radio Tirana sot

Radio Tirana, sot vazhdon të transmetojë 24 orë në 24, me frekuenca që shtrihen në horizont, nga Shqipëria, deri në Amerikën e largët. Ajo i ngjan sërish një aorte gjigande, që përçon oksigjenin e miliona dëgjuesve, nga e gjithë bota. Për fat të mirë, disa prej ikonave të saj, vazhdojnë ende të punojnë në studiot dhe redaksitë e këtij institucioni të madh publik. Me këtë rast, unë dua të falenderoj gazetarin, publicistin, poetin dhe shkrimtarin Albert Zholi, që, me kulturën dhe saktësinë, dashurinë dhe talentin e tij, po mbjell një pemë të gjelbërt, në fushën e kulturës sonë kombëtare, përmes librit të tij, me pjesë brilante nga historia e Radio Televizionit Shqiptar. Punë të mbarë dhe faleminderit, Albert. Edhe ti, si pjesë e këtij institucioni të madh, ke gjurmët e tua të arta, përmes qindra emisioneve, lidhjeve direkte, reportazheve, poezive, skicave e tregimeve, komunikimit të madh me qindra e mijëra mërgimtarë, të cilët, tek fjala jote e mençur dhe e ëmbël, kanë gjetur shtegun drejt Atdheut. Kanë mësuar, kanë shkruar, kanë folur dhe kanë qarë hallet me ty, miku im, sikur të ishin fare pranë studios së Radios apo studios së Televizionit.Punë të mbarë miku im dhe faleminderit! Zëri yt, i ngjan shpresës. Dhe dritës. Librin tënd, do të doja ta mbanin në xhep miliona bashkëkombas dhe bashkëatdhetarë. Si pjesë gjithashtu të ndërgjegjes sonë kombëtare. Si pjesë të jetës dhe historisë së RadioTelevizionit tonë të dashur.
Mars 2010.


Albert Zoli: Portat e hallit

Nga lindja gjer tek vdekja njeriu udhëton nëpër portat e hallit… Sa del nga një portë halli hyn tek porta tjetër. Hyn pa trokitur se ato janë të hapura në dy kanatet e padukëshme...Dhe nga njëra portë tek tjetra, njeriu shpreson e shpreson për t’i dhënë fund asaj udhe të paudhë, por asnjëherë nuk e sheh dot fundin.Edhe portën e vdekjes e gjen hapur ... Hyn edhe atje pa trokitur për të vazhduar udhën e pasjetesës.
Deri në cilën portë ke arritur o njeri ?!
E gjen gëzimin duke ecur nëpër portat e hallit ?!
Pa kaluar në ato porta nuk e kupton jetën ?!
Si?
E gjithë jeta është HALL?!
Hall që jetohet?!...
Deri në cilën portë të hallit ke arritur o njeri?!
“...ARAT PO I LËNË, PO MARRIN KURBETIN, CA MALLKOJNË TOKËN, CA MALLKOJNË SHTETIN…”
Është një orkestër e vogël me katër vetë. Këndojnë dhe u bien veglave muzikore, duke i rënë cep më cep lagjeve të Athinës. Por më shpesh i gjen nën këmbët e Akropolit e në lagjen “Plaka”, ku i gjetëm edhe ne për herë të parë …
Sa I dëgjuam, menduam se ishte ndonjë kasetë me këngët e njohura përmetare. Së bashku me një shokun tim, i afruam këmbët andej nga vinte ëmbëlsia e atyre këngëve…
Ata të katërt ishin pranë murit të një ndërtese. Të katër esmerë, nga ata stërnipërit e muzikantëve, që solli Pirroja i madh nga Egjipti, që në Përmet e gjetkë u bënë djep- kënge. Sikur ishin vëllezër ngjanin. Klarinetisti ishte pak më i shkurtër …U binin veglave dhe këndonin sic bëjnë grupet e herëshme përmetare, sidomos ai më famozi, grupi i Laver Bariut. Ia kishin marrë vence një kënge të vjetër, sikur të ishin në grykën e Këlcyrës e jo në këmbët e Akropolit:
“Në qivur të shtrinë,
Të veshën si nuse.
Sa hije të kishin,
Të shkretat baluke!
Rreth këngës grumbulloheshin e grumbulloheshin shqiptarë e turistë të ardhur ‘pranë bukurisë greke…Ne dëgjonim si pa marrë frymë e ata këndonin :
“…Te gorica plakë,
Po ta bëjnë varrë.
Pleqtë po rrëmojnë ...
Beqarët po qajnë ...
Edhe ne na mori kënga dhe thoshim nëpër buzë :
“Pleqtë po rrëmojnë/Beqarët po qajnë ...
Disa turistë nordikë, kështu dukeshin nga trupat e gjatë e nga tiparet e theksuara të bardha, sic i themi ne shqiptarët “të shpëlarë”, hodhën disa monedha në kapakun e violinës dhe ngatërruan disa fjalë, që donin të thoshoshin, “tjetër..tjetër”
Aq donin ezmerët:
“...Kishe dalë e rrije, afër trëndafilit,
Të digjej jeleku, nga zjarret e gjirit...”..Ah..zjarret...
Bravoo, bravoo!-folën dy nga “të shpëlarët”…
Neve sa nuk bëheshim me krahë nga gëzimi e krenaria. Në ato caste
mu kujtua një thënie e një filozofi: “ Popujt që kanë këngë të bukura, kanë të ardhme ...” E kujtova këtë thënie dhe psherëtiva. “Ku është e ardhmja e këtijë populli këngëbukur si i yni?!!...” dhe shoh me keqardhje bashkëatdhetarët e mi të ikur tufa-tufa, nëpër udhët e botës.... Dhe këngëtarët derdhnin shpirtin e tyre në këngë për të kënaqur zotërinjtë portë më portë e lagje më lagje. Dhe ata si ta kishin lexuar dhimbjen time, ia morën një këngë tjetër: Një këngë të dhimbëshme kurbeti:
“...C’ka që s’mbin bari në qafë ?
Nga lotët që derdhnin gratë !
Marrin rrugën e kurbetit
Dhe s’e dimë c’vjen prej detit ?
Rruga jonë, dreq o rrugë,
Zgjatet për një copë bukë...”
Një vogëlushe u lëshua nga dora e nënës dhe i dhuroi një trëndafil të kuq atij me klarinetë qe po e magjepste kete kenege. Klarinetisti e vuri karafilin diku, aty nga qante klarineta : “…Djemtë e burrat tanë, shpirt e zemër vrarë,
Arat po i lënë pa i hedhur farë.
Arat po i lenë po marrin kurbetin,
Ca mallkojnë tokën, ca mallkojnë shtetin…”
Ikëm me dhimbjen e gëzimit, që na kish mbushur shpirtin dhe na derdhej si kënga pambarim e katër esmerve.


Albert Z. Zholi: “Malboro”

Vila ishte e rrethuar me mure të lartë, e më një portë rrëshqitëse elektrike. Brenda mureve një kopësht me gjithëlloj pemësh e lulesh. Vila ngrihej katër kate me ballkone të gjelbëruar e me dritare, dyer të veshur me xhama dritëthithës ngjyrë gjethe portokalli,. ë të dy anët e ndërtesës ishin vendosur dy kolibe ngjyrë limoni, ku ngrinin veshët e mprehtë dy qenë leshataorë. Në të djathtë shtrihej e futej thellë një garazh, ku një djaloshi veshur me kominoshe, pastronte pesë makinat “Mercedes –Bens” ku në plan të parë ndriçonin një ngjyrë bardhë e një ngjyrë mente…

Derën qëndrore e hapi një vajzë e veshur me përparëse e kordele të bardhë. Lindita e ndoqi pas vajzën me të bardha e u gjed në një sallon të madh, me kolltuqe të rëndë e shandanë, që ndriconin edhe të pandezur, me qylyma persianë, ku këmba fshihej e dukej, mes luleve ngjyrëndezura e me muret mbushur me piktura klasike, të bëra e të stërbëra me mijëra herë që nga jeta e piktorëve. Në një nga kolltuqet e rëndë afër oxhakut, ishte ulur Zonja. Këmbët i kish rënduar mbi njëra-tjetrën dhe një fustan i gjatë i kish fshehur gjithë bukuritë e tyre. Tymoste me përtaci cigare “ Malboro”, duke e hedhur cigaren nga njëra dorë tek tjetra, sikur gishtat e ngarkuar, me s’dihet sa unaza, të mos e duronin dot edhe atë send tymues . Lindita u afrua e ndrojtur.Gjithë ai luks i rëndë, me në krye Zonjën “Malboro” iu duk si në përrallat e Njëmijë e një Netëve .

-Mirdita !- e përshëndeti ajo greqisht.

-Mirdita!-ia ktheu zonja, duke lëshuar një shëllungë tymi të bardhë, nga goja, e duke i shëtitur sytë nga koka tek këmbët e Linditës. Lindita kishte një bukuri tërheqëse. Sapo e kish festuar 25 –vjetorin e jetës dhe një-vjetorin e martesës. Fëmijë nuk kishte. Dukej më tepër vajzë se nuse.

Zonja po ia fuste sytë e saj ku të mundëte: Në sy e në buzët gjysmë të çelura, në vrimat e veshit, e në qafën e bardhë e të shëndetëshme, në gjoksin e hedhur e në frymëmarrjen e ndruajtur, pastaj i ndaloi tek shuplakat e duarve dhe foli:

-E dini mirë greqishten ?-Dhe zëri i saj u bë i fortë e ngacmues.

-Jo shumë mirë .Po mësoj çdo ditë me medodikë dhe fjalor. Di të komunikoj mirë në anglisht dhe italisht.

-Si? Anglisht dhe italisht’ Ku i ke mësuar?—Dhe zonja lëvizi të ndenjurat e trasha në kolltuk, bëri ndërrimin e këmbëve mbi këmbë dhe lëshoi bishtin e cigares në një tavolinë argjendi.

-Në universitet – foli më kurajoze Lindita, kam mbaruar shkollën e lartë për ekonomiste. Zonja e shtëpisë shfaqi një qeshje ironike në fytyrë, duke përdorur vetëm sytë dhe buza. Duke lëvizur muskujt e faqeve të tulta . Dhe foli:

-Universitetet shqiptare nuk pijnë ujë në Evropë – dhe lëvizi gishtat e dorës së majtë sikur donte t’i shlodhte nga pesha e të florinjtave, apo t’i tregonte shërbëtores me universitete se para gishtave të saj nuk kishte vlerë shkolla e lartë …Por përsëri pyeti, si për t’u siguruar, për c’kish dëgjuar.

-Dhe sa vjet shkollë keni kështu ??

-Gjashtëmbëdhjetë dhe një vit pasuniversitar, gjithsej shtatëmbëdhjetë – ia numëroi Lindita, për të lënë zonjën të shtypte trurin në llogaritje.

Makinën larëse dini ta përdorni?-pyeti përsëri Zonja –

-Po!- u përgjigj shkurt Lindita.

-Po fshesën me korent – pyeti përsëri Zonja, sikur donte që një nga pyetjet e saj të dilte mbi dijet e shqiptares së ditur.

-Po, di ta përdor edhe fshesën elektrike – u përgjigj përsëri shkurt Lindita .

-Gjëra të tilla kishit në vendin tuaj ?

-Makinë larëse, gati, ka çdo familje. Unë kam patur edhe fshesë elektrike – e sqaroi Lindita, duke ndenjur, ashtu, në këmbë, si në provimet e shkollës.

-Po këtu ç’ke mësuar?-pyeti përsëri Zonja, duke pritur përgjigjen që donte.

-Edhe këtu kam mësuar shumë gjëra, në radhë të parë si të punoj në shtëpi zonjash e si t’i respektoj Zonjat…

Zonja qeshi për herë të parë me faqet e tulëta dhe u ngrit nga kolltuku.


Albert Z. Zholi: Sytë e Dorianës

Sa hyri në vagonin e trenit shtangu. Përballë iu shfaq ajo ... Flokët prerë shkurt si atherë. Simpatike. Energjike. Sytë e zinj që i xixëllonin. Shatmesatare por elegante. Flokët gështenjë të shtrira. Edhe ajo e pa dhe mbeti ashtu sy hapur si ai…
Treni nisi udhën nëpër shina ...Por ai nuk e dëgjonte ...

-Ec, Luan...lëviz mos gjejmë ndonjë vend – i foli e shoqja, por ai akoma rrinte i hutuar nga ajo përballje tronditëse...

-Pse ndalove? Ec se nuk rri dot në këmbë ! – foli përsri e shoqja. Ai bëri sikur lëvizi sa i hapi rrugë të shoqes. Një djalosh u ngrit nga vendi dhe ajo u ul. Ai rrinte në këmbë duke shqyer sytë a duke shqyer zemrën, a duke shqyer trurin ??? Ai takim sysh i befasishëm me Dorianën, e tronditi aq shumë sa e harroi veten...Edhe ajo e shihte pa fjalë sysh ...Sytë flasin shumë, por ata vetëm shiheshin, e sytë e tyre nuk kishin forcë fjale ...

Sytë e Dorianës u shkrinë dhe loti iu këput mbi faqe...

Tashti edhe sytë e tij u zgjuan e donin të flisnin e të dëgjonin ... Sytë kanë kodin e tyre të bisedës ...Thonë fjalë urrejtjeje e fjalë dashurie, pa i dëgjuar kush e pa i zbuluar kush të thënat e tyre ...Edhe kur s’ishte bërë fjala gjuha e syve ishte ...Edhe gjuha e shpirtit tek sytë, e më mirë, atë gjuhë e dijnë dashnorët...

Kur dy të dashuruarit kanë vendosur kodin e syve, e cdo ditë mësojnë e thonë fjalë zemre, ata bëhen më të bukur e jeta e tyre merr kuptim ...Vetëm Doriana dhe Luani e dinë se ç’flasin sytë e tyre...


Në një mbrëmje vallëzimi në shkollë:


Mbrëmja organizohej në prag të Vitit të Ri. Nga mesi i mbrëmjes , një vajzë e vitit të parë u gjend pranë tijë e i propozoi. “ Mund të vallëzojmë”? Ai s’ishte ngritur asnjëherë në vallëzim atë mbrëmje, se nuk ndjejhej mirë, bile nuk donte as të vinte, por nuk ua prishte dot shokëve ...Pa i folur vajzës u ngrit. Ajo kërcente bukur, sikur vallëzonte me krah në ngjasim fluture. Vallëzonin e heshtnin.Sytë nuk shihnin tek sytë, veç ndjenin afërsinë e dy trupave në një prani të heshtur.

Ashtu sic ishin, kokëulur, nisën të flisnin …Kur sytë akoma nuk shihnin tek sytë, duhej fjala të thoshte ato që thuhen zakonisht në mbrëmje të tilla: “ Nga je?...Jeni interesante..Si e keni emrin?... Sa zë të ëmbël që kini?... Shkolla ç’thotë?... Ohu, petagogët ashtu e kanë …Ju pëlqen letërsia? Unë lexoj shumë poezi…Mua më pëlqejnë romanet”…Gati këto biseda bëhen mes vallëzuesëve, sidomos në vallëzimet e lehta, ku i lihet vend edhe fjalës … Pastaj muzika mbaron Ata përshëndeten dhe ndahen.Ndodh që djali e shoqëron vajzën deri tek vendi i saj, për t’u treguar i sjellshëm, por më të shumtat e rasteve, djemtë bëjnë ndonjë lëvizje çapkënçe, sa ndahen nga vajza e me hapa të gjata zënë vendin e tyre …

Kur zuri vend Luani mendoi: “ Sa budalla u tregova ? Thashë budallaliqe me thasë ... Po dhe ajo ç’më tha? E ç’mund të thoshte ajo kur unë i flisja për hënën e për pyjet?!...Hiç! Mora vesh që është nga Sh..... dhe kaq...E, më tha emrin Doriana Duro. Unë s’mbaj mend ia thash e emrin tim ? Më mirë të mos flisnim fare ...”

Edhe Doriana mendonte, aty përballë: “ Po unë ç’bëra ashtu?! Sa budallaqe që u tregova ?! Mirë që vajta e ngrita në vallëzim , por mu zgjidh edhe gjuha ...Thashë ndonjë fjalë të mençur ? Kot fola si e jëma e Zeqos në majë të thanës fola...Ai më pyeste e unë i përgjigjesha ...kështu e kanë djemtë të pyesin ...por edhe unë e pyeta sa... E pyeta dhe s’mbaj mend se ç’i thashë ?... Për emrin kot e pyeta ... Ehuu, të gjitha kot i bëj unë ...”

Kështu mendonin të dy, sa mbaruan vallëzimin. Vec sytë ë heshtnin siç kishin heshtur ...Ata nuk kishin se ç’të tregonin ...


Në një eskursion në malin e Dajtit:


Ishte tetor. Gati kish kaluar një vit nga ajo mbrëmje e nga ai vallëzim. Disa herë ishin parë, por sytë nuk tregonin të fshehtat e tyre… “ Dhe të patreguarit kanë vlerë… Sytë e prisnin shikimin e njëri-tjetrit. Pastaj i grumbullonin shikimet aty brenda e i celsonin me kujdesin më të madh në zemra.

… Në atë gati një vit ata kishin mësuar gjuhën e syve…

Shokët luanin volejboll. Ata të tërhequr mënjanë ndjenin njëri-tjetrin në bisedë sysh :

Sytë e atij: “ Të dua Doriana!” dhe me ato fjalë i godisnin fort e më fort sytë e saj.Sikur nxirrnin shatërvan rrezesh ata sy...

Sytë e saj:… “ Ua mama, më tha TË DUA! Po unë ?!... dhe sytë e saj u ndezën, sa edhe faqet, nën sy, u prushëruan...

Sytë e tij: “Doriana të dua”! dhe e goditën edhe tri herë me ato fjalë.

Sytë e saj: “ Sa e lumtur jam! E lumtur e gjitha, e gjitha ...”

Sytë e atij: Të dua Doriana!...”

Sytë e saj: Do të më duash gjithmonë ?!...

Sytë e tij: Eva të dua!

Sytë e saj: Gjithmonë, gjithmonë???...

Sytë e tij: Po tashti?

Sytë e saj:Hë puthmë ç’pret??...

Sytë e saj: U mbyllën në heshtje kënaqësie.

Sytë e tij. Nuk folën më.



Ditë e premte ishte ajo ditë. Ditë e premte marsi. Ajo sa kish mbaruar provimin e psikologjisë dhe qe vlerësuar me notën 10. Petagogu i psikologjisë ishte një djalë i ri e simpatik. Mbasi kishin ikur të gjithë ajo kish mbetur vetëm në korridor me profesorin.

- Ishe shumë lart sot – i foli ai

-Sinqerisht flisni ? – e pyeti ajo.

Sinqerisht ! Pastaj me një femër si ti, vetëm sinqerisht flitet.

Ti je e gjitha për t’u admiruar ...

-Haha ha...- qeshi ajo dhe në atë vrull qeshje e puthi në faqe.- Mirupafshim profesor, faleminderit!- e përshëndeti dhe iku me vrap sikur po fluturonte.

“Si e bëra ? E putha pa kuptuar ...Sa inat më vjen ! Nuk më pa njeri, por ç’vlerë kanë sytë e botës kur e panë sytë e mi atë që bëra?...

E putha si pa gjë të keq ... S’e kam bërë asnjëherë këtë... Po Luanit si t’I them? …Do të më kuptojë po t’ia them apo… Po sikur ta harroj fare atë që bëra ?!... Do ta harroj ! Larg vetes e larg Luanit!...”





Në takimin e mbrëmjes me Luanin



Ai: Ç’ke sonte?

Ajo. Hiç.

Ai: Diç ke se kështu nuk të kam parë kurrë?!...

Ajo: Më dhemb koka. ( Po sikur t’ia them tani’) Jo, jo ai nuk di gjë)

Ai: Ti më ke thënë se uën jam ilaç për cdo sëmundje … ( Do të jetë e vërtet ë ajo që më tha ai? Jo, jo).

Ajo: Do të më falësh sot, por nuk jam mirë me të vërtetë …

Ai: ( Ti them apo të pres edhe ca?... Le të më tregojë vetë se ç’ka bërë).

Ajo: ( Ç’bëra që nuk i tregova?! Tashti mu lidh në fyt, nuk flas dot ?

Ai: Mos je zënë me njeri?

Ajo: Jo. ( bobo ç’bëra?!...)

Ai: Mos ke gjë për të më treguar: ( Kot po i bie në qafë ...Ajo nuk më fsheh gjë...)

Ajo: Unë ...( jo nuk mundem tashti është vonë...) nuk kam gjë për të thënë.

Ai: Asgjë” Asgjë? ( t’ja them më mirë c’më tha ai që e kish parë, pse ta mbaj brenda pa të vërtetë ?!...)

Ajo: Asgjë!... ( tashti cdo gjë mori fund nuk mundem…një gënjeshtër mbyt dhjet të vërteta …)

Ai: Pa mendohu! ( kot po e rëndoj…)

Ajo: S’kam ç’të mendoj ...nuk mendoj dot më ...

Ai: Po profesorin ?... Arjanin atë bukuroshin ?...

Ajo: ( sytë iu mbytën me lotë ), Jo... nuk është ashtu , ndodhi por …

Ai:Si? Më gënjyen ata sy ?... Po më gënjejnë ?...

Ajo: Po...jo...oh...

Ai: Lamtumirë Eva...Nuk i shoh dot sytë e gënjeshtërt...

Ajo: Joo...joo...

Ai: ( E humba një sy ....e humba)

Ajo: të dy sytë nuk i kam më, nuk mund të shikoj...)

Treni ndaloi. Në atë stacion Doriana do të zbriste. U panë në sytë e njëri-tjetrit.

Sytë e Doriana: Unë të dua akoma Luan... Faji ishte imi... ti u martove, por unë ... Nuk i ndërroj dot sytë e tu... E di që jam kokforte. Inatçie

Sytë e Luanit: ( Nuk mundnin të flisnin asnjë fjalë ... fjalët e fundit i kishin thënë atë natë tetori :” Lamtumirë Doriana. Nuk i shoh dot sytë e tu. Tije kokforte dhe nuk munde kurrë ta kuptosh ndjenjën e vërtetë. Dashuria falet kur gjen të veçantën tek njeriu. Ti luan me ndjenjat e tjetrit. Luan edhe kur e din se gabon”) . Vetëm një psherëtimë i rëndoi gjoksin...