Shënime për librin e ri poetik “Përpëlitje”, nga Albulenë Shaqiri

“RRJEDH UJËVAR’ E SHPIRTIT TIM!…”

Punë e vështirë, që unë s’po e dija:

Marrëzi apo e mirë, qenka dashuria?!

1.

Poetja e re Albulenë Shaqiri, nga Vushtrria e Kosovës dhe studente për shkenca mjekësore terapeutike, logopedi, në Prishtinë, po paraqitet para lexuesve të saj me vëllimin e ri “Përpëlitja”. Më herët, ajo botoi librin e parë poetik “Duart që prekin botën” (Prishtinë, 2013). Ëndrra për të shërbyer nesër në mjekësi, nuk e ka penguar atë që të vazhdojë të shkruajë poezi. Pra, ndërkohë, krijimet e saj i tuboi në një libër tjetër, në pritje të gjetjes së mundësive për ta publikuar atë. Siç më ka shkruar vetë Albulena, falë dashamirësisë së vëllait të saj, tanimë, kjo “dritare” u hap dhe asaj iu plotësua një tjetër dëshirë.

Nuk është hera e parë që shkruaj diçka për këtë poete. Kështu, kur ajo mori pjesë në edicionin e dytë, të manifestimit letrar të Art Klub “Rifat Kukaj”, i emërtuar “Vjeshta dhe vargjet”, botova në shtyp dhe në Internet skicën moodeste: “Kënaqësia e natyrshme e Albulenës”. Me atë rast, juria i dha asaj vendin e parë, me çmimin motivues, për krijuesit e rinj, “Iljaz Prokshi”. Ndërsa Albulena u shpreh me këto fjalë të sinqerta: “Sot, me 25 tetor 2015, me poezinë "Përpëlitja", u vlersova me çmimin e parë, si krijuesja e re më e mirë. Ndihem jashtëzakonisht e vlerësuar dhe e motivuar me këtë çmim. I falënderoj organizatorët, në përgjithësi dhe jurinë, në veçanti!...”

Si për të dëshmuar se ajo është “përpëlitur” me shumëçka të jetës, në ditët e sotme, titullin e atij krijimi poetik autorja ia vuri tërë këtij libri, i cili përmban gjithësej 50 poezi. Ato nuk janë të ndara në pjesë të veçanta dhe as nuk përmbajnë shumë radhë, secila prej tyre.

Duke plotësuar edhe një dëshirë të Albulenës, në këtë hyrje, më poshtë po shprehem me disa radhë për poezitë e saj, pa menduar të bëj ndonjë analizë ose vështrim kritik rreth tyre.

2.

Është e njohur që, sidomos krijuesit e rinj, fillimisht, frymëzohen e shkruajnë për ato dukuri, objekte ose persona, që i kanë më të afërt dhe që i rrethojnë. Ndër ta, janë prindërit, vëllezërit e motrat ose të afërm tjerë, por dhe miqtë a mikeshat e tyre. Këtë gjë e vërejmë edhe në krijimtarinë e Albulenës. Poezi të tilla janë ato me titujt domethënës: “Ime motër”, “Gjakut tim”, “Mikesha” etj. E dhimbshme është, sidomos, poezia kushtuar vëllait, kur ai merr udhën e kurbetit, gjë që e ka shprehur edhe në titullin e saj, “Natë ogurzezë”. Tashmë, dihet se emigracioni është një plagë e pambyllur dhe shumë e dhimbshme për shqiptarët. Prandaj, autorja shkruan me pikëllim në zemër: ”Atë orë të mallkuar,/s’kam për ta harruar./E kuptova barrën e kurbetit,/e kuptova peshën e rëndë të lotëve,/mësova ç’do të thotë jetë e kobshme!”

Që në poezinë e parë të këtij libri, autorja merr pjesë e brengoset për problemet dhe padrejtësitë e shumta, që përjetojmë në shekullin e ri, pra XXI. Me ndjenjë të lartë qytetarie, ajo e ngre zërin e saj rinor, sepse tani ka: “shumë varfëri”, “pak të kënaqur”, “pak miqësi”, “pak fije shprese” e “pak dashuri”! Këtë temë therëse, pra duke u ngritur me forcë edhe kundër veseve dhe të ligave, që bëjnë njerëzit e shoqërisë bashkëkohore, e gjejmë edhe në disa poezi tjera. Lexuesi do ta vërejë këtë gjë, por dhe është lehtë e kapshme, që në titujt e tyre: “Botë hallemadhe”, “Kokëboshja”, “Paftyrësi”, “Jetënxirë”, “Padrejtësia” etj. Ajo edhe në pragun e Vitit të Ri e ndjen veten të pashpresë: “Qyteti nga dritat është ndriçuar,/po pse lumturinë s’ma kanë krijuar?!” Ndërsa në poezinë “Antivlera” e ngre deri në kupën e qiellit zërin e protestës: “Shoh, se si njerëzit me lecka mbulojnë,/të metat e trupit,/ por jo edhe të turpit!?” Prandaj kërkon: “Dua të ik…/në gadishullin tim/e në etësi të gej ngzëllim;/ay, ku një anë/më lidhë me të tjerët,/me ata që “thesar” i thonë…/…i thonë, vetëm Nderit!”(Poezia “Dua të ik!”)

Por Albulena frymëzohet e shkruan poezi edhe për natyrën, për njerëzit e saj, duke u bërë pjesë e shqetësimeve të tyre, si te: “Natyrë e bukur”, “Vështroj” ose “Hap’ i ri”. Te poezia “Kërkoj”, përveç dëshirës për t’i parë vogëlushë të gëzuar, me zërat e tyre fëminorë, me sinqeritetin e moshës shprehet: “Eci rrugëve të qytetit,/ dhe me buzëqeshje habie,/ kërkoj frymë njerëzish,/ kërkoj porta lumturie”.

Kështu, me fjalë simbolike ose dhe me gjuhë të kuptueshme, Albulena trajton dukuri të kohës, të cilat i ka vëzhguar me syrin e një të reje, që shpreson e aspiron për çdo gjë të bukur e përparimtare në jetë, larg të këqijave e padrejtësive, përtej varfërisë.

3.

Është e natyrshme dhe e kuptueshme për një poete adoleshente, siç është Albulena, se temë e rëndësishme, bile qendrore, në poezitë e saj bëhet dashuria. Me ndjenja të holla dhe fjalë të zgjedhura, ajo shkruan për njeriun, që i ka rrëmbyer zemrën dhe shpreson e beson në ndershmërinë dhe sinqeritetin e tij. Prandaj edhe shprehet:”Si engjellushe,/ me pelerinën e bekuar,/erdhi dashuria,/ me fytyrën e praruar…”. Ndoshta, ajo ka lexuar thënien: “Dashuria të bën të fortë përpara gjithë botës, por të dobët përpara personit që ti dashuron!” Prandaj, po në atë poezi ajo vazhdon: “Erdhi e s’i them jo!/Është e lirë/ dhe e ëmbël,/po-po!” Te njeriu, që dashuron, ajo shikon çdo gjë të bukur e të mirë: “Pranvera lindë ndryshe,/se vetë lulëzimi je ti;/je bukuria e sinëve/ e dritëdhënësi i kësaj gjithësie”. Me domethënie të veçantë janë vargjet e poezisë “Përpëlitja”, që i ka dhënë emrin tërë këtij libri: “Punë e vështirë,/që unë s’po e dija:/Marrëzi apo e mirë,/qenka dashuria?!”

Por jeta nuk është “fushë me lule”, pra as në dashurinë e dy të rinjëve. Kështu, jorrallë, ajo zhgënjehet nga djaloshi i saj dhe kjo gjen pasqyrim në vargje, që janë me nota trishtimi e pikëllimi:”Mik e kam vetminë,/s’e ndërroj me lumturinë;/ mik vetëm atë e kam,/ qendroi me mua, kur të tjerët më lanë!”. Ndërsa në një poezi tjetër shprehet me ofshamë shpirti, në pragun e ndërrimit të viteve, kur nuk merr asnjë mesazh: “Datat u shënuan,/ e ti s’më urove,/sikur të isha e huaj,/nga vetja më largove!?” Dhe, për të mos dhënë shumë vargje të tillë, po përmendi dhe këta, nga poezia “Hëna, dëshmitare”: “E di, jam e gjorë,/që nga dikush, si ti,/pres të më dojë…?Por unë s’kam faj,/ pse dashuroj!…”.

Me gjithë notat pesimiste, që i ndeshim në disa poezi të këtij vëllimi, përsëri autorja ngrihet mbi të keqen, padrejtësitë e ligësitë dhe shkruan me optimizëm për jetën:”Rrjedh ujëvar’ e shpirtit tim,/nëpër faqet e njoma,/ e përshkon tërë trupin tim…”. Ndërsa te poezia “Shpresa” shprehet: “Në rrezen e parë të agimit,/u përpoqa të akumuloj shpresa…/Dhe, befas, shkëndijat e vogla u zhdukën,/ kur erdhën rrezet e reja!”. Si një misionare për jetën, ajo jep edhe këshilla të vlefshme për të tjerët: “Ujiti lulet,/ndero çdo njeri!/Kështu shton kujdes,/jep ëmbëlsi…”.

Përmbledhurazi, mund të pohojmë se, ky libër i ri poetik, shënon një hap përpara në krijimtarinë e Albulenë Shaqirit. Prandaj e përgëzojmë dhe urojmë që ajo të ecë me vendosmëri përpara, për të shkruar poezi sa më cilësore dhe që t’i plotësojnë gjithnjë e më mirë kërkesat, dëshirat dhe shijet letrare të lexuesve tanë!

Dokumentarët e Prof. Dr.Nusret Pllanës dhe regjisorit Luan Kryeziu promovohen edhe në Toronto - nga Shoqata e Bashkësisë Shqiptaro Kanadeze

Kanadë -Toronto - Më 8 maj 2016, me inisiativën e Presidentes së Nderit të kësaj Shoqate, Dr.Ruki Kondaj, në ambientet e Le Royal & Lounge në Mississauga, u promovuan dy dokumentarët e parë, për Shoqatën "Nëna Terezë" dhe i dyti për masakrën e marsit të vitit 1999, ndër masakrat më të mëdha në Kosovë, atë të Krushës së Madhe, me autorësi të Dr. Nusret Pllanës dhe regjisorit të mirënjohur Luan Kryeziu. Megjithëse ky aktivitet përkoi me ditën e nënës, pjesëmarrja qe shumë e madhe, të pranishëm nga të gjitha trevat shqiptare: Shqipëri, Kosovë, shqiptarët e Maqedonisë e Çamërisë, si dhe shumë përfaqësues të ardhur nga Michigan-i si, Famullitari i Kishës “Zonja Pajtore” Don Ndue Gjergji, Dr. Gjeka Gjelaj, Znj.Rita Gjelaj, z.Valentin Lumaj, si dhe nga Alberta Z.Tahir Veliu ideatori i Lëvizjes për Shqipërinë e Bashkuar, nga Çikago z.Ilir Ademi përfqësues i Organizatës Çamëria. Gjithashtu për të përshëndetur aktivitetin ishte i pranishëm z. Shaban Gosalci, zëvendës shefi i Misionit Diplomatik të Kosovës në Ottawa.
Programin e hapi Presidenti i Shoqatës Shqiptaro-Kanadeze në Toronto z.Ramazan Këllezi, i cili pasi falënderoi të pranishmit dhe mysafirët e ardhur, ftoi bashkëatdhetarët të këndonin së bashku himnin kombëtar të Kanadasë dhe Shqipërisë. Më pas, z.Këllezi lexoi biografinë e Dr.Nusret Pllanës e cila u duartrokit nga të pranishmit.
Z.Këllezi ftoi gjithashtu të pranishmit të ndiqnin shfaqjen e dy dokumentarëve të titulluar Shoqata Humanitare Bëmirëse "Nëna Terezë”, si dhe “Dëshmitë e Heshtura”.
Në foltore u ftua zv.Ambasadori i Kosovës z.Shaban Gosalci, Dom Ndue Gjergji, Dr. Ruki Kondaj, z.Tahir Veliu si dhe z.Ilir Ademi të cilët vlerësuan së tepërmi këtë aktivitet të titulluar “Mos Harresa në Shërbim të Kujtesës Historike” dhe të gjithë përcollën mesazhin e bashkëpunimit mes njëri-tjetrit, këmbënguljen për drejtësi si dhe dhimbjen e madhe për jetët e pafajshme të më shumë se gjysmë milioni shqiptarëve të pafajshëm, marrë nga regjimet e vazhdueshme fashiste serbe, midis periudhës së viteve 1844-1999.
Dr. Kondaj si iniciatore e këtij aktiviteti me shumë vlera kombëtare vlerësoi pjesëmarrësit, mysafirët dhe dha mendime të vyera për dokumentarët si dhe vlerësoi Dr.Nusret Pllanën, duke e cilësuar atë si kryediplomati dhe ambasadori më i mirë i papaguar i çështjes shqiptare dhe i historisë sonë të dhimbshme. Gjithashtu Dr.Kondaj falënderoi familjarët dhe vajzën e familjes Guleci nga Gostivari, që fitoi çmimin e parë në Toronto, dhe çmimin e tretë në Kanadë, në Olimpiadën robotike.
Në fund e mori fjalën Dr. Pllana, i cili vlerësoi dhe falënderoi pjesëmarrësit për prezencën e tyre, “Nuk ka” - tha Dr. Pllana- “ kënaqësi më të madhe për një autor e krijues kur salla është e mbushur me bashkëatdhetarë, të cilët me përkushtim ndjekin dhe vlerësojnë punën tënde”. Pasi foli për dokumentarët, ai u përqëndrua në librin e tij që po bën xhiron e botës “Terrori i Serbisë Pushtuese mbi Shqiptarët 1844-1999”, një libër unikal, i përkthyer në 8 gjuhë të huaja, në të cilin pasqyrohet më së miri çdo mizori e fashizmit serb mbi shqiptarët, dhe jo vetëm mbi ata të Kosovës.
Pas fjalës emocionuese të Dr.Pllanës, nga salla kërkuan fjalën dy persona nga Kosova z.Faik Shabani dhe z.Shaban Babatinca, të cilët vlerësuan mundin dhe përpjekjet e mëdha të Dr.Pllanës për barbaritë dhe mizoritë gati dyshekullore serbe mbi shqiptarët, si dhe hodhën mendimin e një mbështetjeje më të madhe të këtij projekti nga Qeveria e Kosovës.
Një falënderim i veçantë iu dedikua z.Bedri Toçani, i cili e bëri të mundur ardhjen e Dr.Nusret Pllanës.
Ky promovim pati dhe të veçantat e radhës me shfaqjen e bukur të “Shqiponjave të Vogla”, përgatitur nga koreografi Ramazan Këllezi, njëherit Kryetar i Shoqatës, të cilat emocionuan aq shumë publikun me performansën e tyre të përkryer, sa që u përcollën me duartrokitje të parreshtura nga të pranishmit në sallë. “Shqiponjat e Vogla” interpretuan tri valle popullore nga treva të ndryshme shqiptare, e më pas të gjithë të pranishmit u ftuan në banketin e mrekullueshëm me ushqime të traditës shqiptare, shtruar nga sponsorët tanë. Ishte një ngjarje e paharruar e cila kaloi në një atmosferë tepër festive e miqësore.
Realizimi i këtij aktiviteti u bë i mundur pa dyshim nga sponsorët tanë të përhershëm z.Bedri Toçani, z. Bujar e Visar Zejnullahu, z.Dashnor Hasku, z. Adnan Aliti, z.Nazim e Behadin Qafleshi, të cilët zunë vendin e parë në falënderimin e z.Këllezi, drejtuar atyre në publik.

Morley Safer, intervistuesi dhe folësi legjendar i CBS News ka vdekur në moshën 84 vjeç.

Morley Safer, intervistuesi dhe folësi legjendar i CBS News ka vdekur  në moshën 84 vjeç.

Ai ka qenë sinonim i emisionit të lajmeve “60 Minutes”. Në CBS ishte bashkuar në vitin 1970 dhe gjatë gjithë kësaj kohe deri në muajin mars, ka kontribuar në 919 raporte.

Më parë, Safer, kishte shkruar në gazeta kandazez në vitet 1950, deri sa u bashkua me CBS, ku filloi si korrespodent në Londër, e shpejt u zhvendos në Saigon për të mbuluar Luftën e Vietnamit.

Gjatë karrierës së gjatë në gazetari, ai ka lënë edhe 

Promovohen në Athinë dy vepra të Besim Xhelilit

Bëhet fjalë për romanin e tij të parë “1803”, i cili sipas autorit do të vazhdojë edhe me dy pjesë, dhe për vëllimin e tij të pestë me poezi “Besa”

Në ambientet e Ambasadës Shqiptare në Athinë, me pjesëmarrjen e kënaqshme të bashkatdhetarëve që jetojnë në Greqi, artdashësve dhe përcjellësve të letrave të shkruara, u promovuan dy librat më të rinj të autorit tetovar me banim në Vjenë të Austrisë Besim Xhelilit. Bëhet fjalë për romanin e tij të parë “1803”, i cili sipas autorit do të vazhdojë edhe me dy pjesë, dhe për vëllimin e tij të pestë me poezi “Besa”. Përndryshe këto dy libra dolën nga botimi në mars të këtij viti, dhe u promovuan në Takimet Tradicionale Poetike “Pavarësia Poetike 2016”, nën organizim të Lidhjes së Krijuesve Shqiptarë në Mërgatë, kësaj radhe në qytetin Hamburg të Gjermanisë, si dhe muajin e kaluar në Ambasadën e Kosovës në Vjenë.

Programin e udhëhoqi gazetarja e mirënjohur e Radio Athinës Bardha Mançe, e cila po bën një punë të madhe përmes valëve të kësaj radioje, për promovimin dhe afirmimin e vlerave që krijohen nga krijues, artistë e poetë shqiptarë gjithandej globit. Në sallë ishin edhe më të vegjlit, duke treguar kështu një maturi të madhe edukative-estetike familjare, për edukimin e brezave më të rinj në frymën atdhetare dhe kombëtare.

Në emër të Ambasadës përshëndeti z. Florian Nova, Ministër Fuqiplotë, i cili tha se ndjehet shumë i nderuar dhe ka kënaqësinë që në emër të Ambasadorit z. Dashnor Dervishi, t’i përshëndet të pranishmit, duke shtuar se Ambasada është shtëpia e të gjithëve dhe do të jetë e hapur gjithmonë për aktivitete kulturore dhe letrare, kurse për çështjet organizative u përkujdes znj. Entela Gjergo.

Një vështrim për anën filozofike të romanit bëri profesori Thanas Boçi i cili u shpreh: “Romani i tij “1803”, me një titull tepër sinjikativ është i zhanrit social-erotik, por përditshmëria përbëhet edhe nga elementët e saj si: puna, familja, mërgimi, etnia, kultura, arti, poezia, jeta urbane apo edhe dashuria, duke kaluar në filtrin e talentit të autorit, përbëjnë edhe atë që quhet plotësim i përbërësve të subjektit; ndaj thjeshtësia e të rrëfyerit dhe fabulës nis me lindjen e ndjenjës së dashurisë më 18 mars (18-03), dhe vazhdon me luftën, peripecitë për të mposhtur pengesat, mentalitetet, zakonet, disi tashmë të tejkaluara në kohë, gjersa arrin finishin e zgjidhjes së çështjes në funksion të dëshirës të të dyve: Besarit dhe Samirës. Dhe të gjitha këto përshkohen fund e krye nga përshkruarja e të gjitha ngjarjeve a rrethanave nga dimensioni i lirisë të mendimit, e shfaqur në mesazhe të qarta, konkrete dhe të kapshme nga lexuesi.

Në anën tjetër për tematikën dhe vlerën letrare si dhe për gjuhën dhe nivelin e romanit foli filologia Marinela Duri duke thënë: “Fjalori i pasur, stili narrativ, përshkrimet romantiko-erotike të ngarkuara emocionalisht me figura letrare si: epifora, metafora, alegoria, krahasimi, epiteti, aforizmat, simbolizimi i shenjave të pikësimit (tre pikat, thonjëzat etj.) drama, suspens-i, anatropia – thyerja kronologjike e ngjarjeve, që ndryshe fillojnë, ndryshe rrjedhin e ndryshe përfundojnë, romanca, informacioni dhe sigurisht një fund i lumtur-HAPPY-END, këto kërkon lexuesi bashkëkohor. Më konkretisht: drama shfaqet në roman që në fazën e parë kur protagonistët fillojnë e ndjejnë për njëri-tjetrin; që të dy kanë familje. Vetëkuptueshëm që vështirësitë e pengesat për përjetimin fshehtas të një ndjenje të tillë do t’i shoqërojnë gjithnjë e kudo, deri në fund, kur protagonisti ka të sigurt vdekjen dhe në atë shtrat i duhet t’i rrëfehet së shoqes dhe protagonistja, së shoqit. Romanca pa fund përshkon tejendanë romanin. Lojërat e fjalëve, tematologjia e bisedave të tyre e bën më tërheqës librin e më të ngutshëm leximin duke nxjerrë në pah njëkohësisht nivelin e lartë të tyre intelektual, diturinë, mprehtësinë e zgjuarsinë e tyre”.

Atmosferën e zbukuruan me instrumentet e tyre Gerta Selmani-Katemi dhe Edi Katemi, kurse disa vargje nga vëllimi poetik “Besa” i lexuan shkrimtari Bledi Ylli dhe disa nxënës nga Shtëpia Shqiptare Athinë “Porta” Një fragment nga romani e lexoi artisti i njohur Armando Dauti, kurse të pranishëm ishin edhe artisti i dalluar Nikolla Llambro si dhe personalitete të tjera nga jeta intelektuale e shoqërore e komunitetit shqiptar në Greqi.

Në fund të pranishmit patën mundësinë që në një bisedë të lirë të flasin me autorin e librave si dhe të shijojnë koktejin modest të rastit, shtruar nga Ambasada.

“Besa”, filmi kushtuar shqiptarëve që mbrojtën hebrenjtë, u shfaq në Queens - New York

 Beqir SINA - Queens NYC

QUEENS NYC : - Në kuadrin e përkujtimit të viktimave të Holokausit, filmi “The Promise” - “Besa”, kushtuar shqiptarëve, që mbrojtën hebrenjtë, gjatë Luftës së Dytë Botërore, ka risjellë në vëmendje faktin se Shqipëria, është ndër vendet e vetme, që ku hebrejtë nuk u diskriminuan, nuk u dorëzuan tek gjermanët, por ata u mbrojtën gjatë Luftës së Dytë Botërore, edhe më pas saj, mbas ardhjes së komunizmit.

“Në vitin 1934, Herman Bernstein, Ambasadori Amerikan në Shqipëri shkruante: “Nuk ka asnjë gjurmë diskriminimi të hebrenjve në Shqipëri, sepse Shqipëria, është një nga vendet e rralla në Europë, sot ku paragjykimi fetar dhe urrejtja nuk ekzistojnë, edhe pse vetë shqiptarët janë të ndarë në tre besime fetare.”

“Në nderim të Ditës Ndërkombëtare të Përkujtimit të Holokaustit, ne do të ndajmë me ju historitë e shqiptarëve, të cilët shpëtuan hebrenjtë, duke dëshmuar mirësi njerëzore dhe traditën unike shqiptare,atë të Besës,” tha Gjovalin Nikçi, i cili ishte pjesë e organizmit të kësaj shfaqje në Zucco Theater, njërën nga studiot e “ Kaufman Astoria Studios” , në Queens - New York.

Ndërkohë, nata e mbrëmshme, ishte edhe udhëtimi i radhës, i shfaqjes së premirës së filmit “The Promise” - “Besa”, filmit kushtuar shqiptarëve, që mbrojtën hebrenjtë, gjatë Holokausit, i cili u shfaq në njërën prej kinemave më prestigjoze në SHBA, në qytetin e Queens - New York, mbas Tiranës, Brukselit, Parisit, Los Angelos, San Bernadino, Filadefias, Dallasit, Sakramentos, Jacksonville, Tampa, e të tjer.

Duke, mbritur kështu në qëndren e madhe të filmagrafisë Kaufman Astoria Studios & The Astor Room, e cila ishte organizatori kryesorë dhe paskuintave të kësaj shfaqje - shqiptaro amerikani Gjovalin Nikçi, i cili ishte dhe kordinatori i shfaqjes “The Promise” - “Besa”, në këtë “Pallat të Mbretërisë”, së kinematografisë Amerikane.

Nikçi, me thjeshtësinë e tij, tha se :”Shfaqja e mbrëmshme e premirës së filmit “The Promise” - “Besa”, filmi kushtuar shqiptarëve që mbrojtën hebrenjtë, gjatë Holokausit, në njërën prej kinemave më prestigjoze në SHBA, në qytetin e Queens - New York, u bë ngaqë dihet se industria e më e madhe e filmit, në SHBA, është e kontrolluar nga Hebrenjtë, dhe unë desha t’u tregoj, atyre duke shfrytëzuar këtë rast, se kush jemi ne Shqiptarët, dhe se çfarë kemi bër ne për mbrojtjen e Hebrenjëve, gjatë Luftës së Dytë Botërore, dhe me duket se ia kam arrit qellimit, tim, mbasi pas shfaqjes Presidenti i komapnise Hal Rosenbluth, ka qënë i habitur, dhe më faleminderojë”.

Në shfaqjen e kësaj premiere, morën pjesë edhe një grup vperimtarësh të dalluar të komunitetit shqiptarë, si : Sejdi dhe Shake Husenaj, Majlinda, dhe Arjan Myrtaj, Rick dhe Shpresa Elezi, Ben Çelaj, P. Vulaj, dhe disa shqiptaro amerikan të tjerë, nga Palvë e Gucia.

Në fillim të shfaqjes së këtij filmi, Presidenti i kompanisë Hal Rosenbluth , tha se çfarë rëndësie të madhe merr shfaqja e këtij filmi në studiot e “ Kaufman Astoria Studios” , e cila tha ai “ është një studio historike e filmit, e vendosura në pjesën qendrore të lagjes Astoria, e njësisë bashkiake të Queens në qytetin e New Yorkut.

Studio Kaufman, sqaroi ai, është ndërtuar fillimisht nga kompania e famshme Players-Lasky në vitin 1920 për të siguruar kompani me një strukturë të afërt me rrethin Broadway teatër. Ai ishte i njohur edhe si Astoria Studio dhe Paramount Studio.

Pas Paramount Pictures, të gjitha operacionet lëvizëse kaluan në një studio në Kaliforni në vitin 1932, Astoria, iu dorëzua prodecenteve të filmave të pavarur, filmat e të cilëve përmes Paramount ose kompani të tjera, hynë në industrinë e filmit Hollywood.

“Në vitin 1942, Pictorial Service United States Army & Signal Army Corps, mori studiot Astoria, për bërjen e trajnimit dhe të indoktrinimit të filmave të ushtrisë deri në vitin 1971, duke përfshirë, edhe kompaninë Big Picture, që u shfaq në televizionin amerikan si një seri e rrjetit televiziv kombëtar.

Më pas u shfaq filmi me regji të Rachel Goslins, dhe producent Johason Willimas, Besa: The Promise, i cili deri tani është fitues e 7 çmimeve nëpër festvalet e ndryshme, dhe një nga filmat më të shfaqur deri tani në SHBA, “Besa: The Promise”

Besa: The Promise, 90 minuta film

BESA: Premtimi tregon heroizmin e Shqipërisë në Luftën e Dytë Botërore përmes eksplorimeve të fotografive dhe dëshmive të njerezve të gjallë që e përjetuan luftën . Njëri prej tyre është edhe i mbijetuari i Holokaustit, Norman Gershman, një fotograf i njohur hebre-amerikan i vendosur për të dokumentuar ato çka ka parë tek shqiptart myslimanë të cilët kan shpëtuar hebrenjtë gjatë Holokaustit.

Duke e perqendruar në filimin e tij, ai kësaj rradhe na jep nëpërmjet rrrëfimeve të disa personave mes tyre edhe një djali të një kleriku mysliman - një Hoxhe, ai është Rexhep Hoxha, një musliman - shqiptar. Rexhepi, thotë në tregimet e tij gjatë filmit, se simbas traditës shqiptare, që i ka lënë amanet baba, ai duhet të përmbushë premtimin e bërë në një familje hebreje. Mbasi babai i tij e shpëtoi atë gjatë Holokaustit, tani Rexhepi, me të birin e tij dhe ndihmën e Gershman, do të i kthehnte atyre një sërë librash hebrenj që ata kish lanë pas, në shtëpinë e Rexhep Hoxhës, dhe ai i kishte ruajtur me shumë kujdes, dhe mbajtur fshehur, në syndyk druri, gjatë regjjimit ateist të Enver Hoxhes, për më shumë se 45 vjet.

Dhe premtimi Rexhep Hoxhës, simbas filmit, duket se është më shumë se një fjalë - kjo është pjesë e kodit moral të Shqiptarëve Besa, mbasi si thotë ai besa është premëtimi të tyre - Një kod nderi, ky që, ndër të tjera, që premton, se të gjithë shqiptarët, të krishter, mysliman, ortodoks,e bektashllinjë, për të ofruar mbrojtje të sigurt të refugjatëve, hebrenjë gjatë Luftës së Dytë Botërore , dhanë Besën - Premtimin e tyre.

Duke, bërë kështu edhe aktin historik, të papërsërtshem për të marrë nën mbrojtje të gjithë refugjatët hebrenjë, në Shqipëri, dhe Kosovë, pavarësisht rrezikut për jetën e tyre dhe të familjeve të tyre, nga gjermanët në Luftën e Dytë Botërore.

Me Normanin si ndihmës, Rexhep Hoxha, vazhdonë një udhëtim në Bullgari dhe Izrael, duke çuar në vend porosinë e babait të tij tek famija e një të mbijetuari nga Holokasusti që kishte lindur në Bullgari dhe babi i tij ishte martuar po në Sofie.

Kërkimin e tyre, për të sjell një epifani, që është pjesë e kësaj familje hebreje - edhe pse ajo është e besimit të tij islam, gjatë dekadave të komunizmit, ai ka qenë si dhe fetë e tjera, i shtypur dhe dënohej me ligj, i karuajtur me kujdes dhe mbajtur mirë librat e familjes Hebraike.

Nëpër tregimet e Rexhepit dhe shokët të tij muslimanë, në filimin The Promise - Besa, e hebrenjë të mbijetur, nga shqiptarët, gjatë Luftës së Dytë Botërore, pra nëpërmjet rëfimeve të karaktereve të këtij filmi ( 20 kartaktere : Norman H. Gershman, Rexhep Hoxha,Orhan Frasheri,Myzafer & Luleta Kazazi,Jasa Altarac,Mehmet Frasheri, Rina Mandil Nahum, Hamid & Xhemal Veseli,Haxhi Reshat Bardhi Dedebaba,Mbreti i Shqiptarve, Leka I Zogu (passed away in November 2011).Edip Pilku, Johanna Neumann, Rashela Lazar, Vebhi Hoti, Verushe Babani,Yeoshua Baruchowic) shohim se si një komb i heronjve të përditshm, larg nga narrativa e Islamit të dhunshëm dhe anti-semitizmit që është portretizuar shpesh në media sot, ka bër aktin më madhor të moralit njerëzor, Besën shqiptare.

Dhe, përmes përvojave të Norman Gershman dhe parë nga një personi i cili vetë është njeri prej të mbijetuarve hebrenj, dëgjojmë histori mirënjohjeje për shpëtimtarët muslimanë, që kanë kaluar pa u dëgjuar për gati shtatëdhjetë vjet, nga rregjimi komunist i Enver Hoxhës, që zhduku gjithëçka nga tradita dhe feja e shqiptarërve.

"Më shumë se shtatë vjet në bërjen, e tij , tha producenti i këtij filmi, Besa: The Promise, në fund të shfaqjes Johanson Williams, : “Filmi paraqet një dramë të fuqishme njerëzore të përbërë nga një kthesë shkatërruese, në një mbrotje të pabesueshme sot . Kjo është një histori që tregon se se ura e lidhjes në breza dhe fe është bashkimi me etërit dhe bijtë e muslimanëve dhe hebrenjve.”

Vokacioni lirik në poezinë e Din Mehmetit (1932-2010)

Haki Bunjaku

Pata fat të mirë që në vitet 60-70,të shkollohem(ushqehem) në artin poetik,të yjeve të letërsisë që krijonin në këte pjesë të shqiptarisë,si :Esat Mekulu,Din Mehmeti,Azem Shkreli,Ali Podrimja,Fahredin Gunga ,Enver Gjerqeku e ndonjë tjetër(pak më vonë, Beqir Musliu.

Çdo vepër që më binte në dorë,gëzohesha,si nëna për djalin e hasretit.I lexoja me ëndje,i rilexoja disa herë,saqë shumë prej tyre më nguliteshin në mendje vargje e strofa dhe herë e gjithë poeziaNga ky ndikim fillova hartimet shkollore t`i përpiloj si prozë poetike e lirë.

Dhe pata vështirësi serioze të shkëputesha nga këto vargje,të cilat i kisha memorue thellë në tru

Nga krijimet markante të këtyre krijuesve të zellshëm,kur mora ditarin në dorë dhe udhëheqa recitalin në nivel të qytetit,i rradhitja poezitë e tyre sipas rastit,apo edhe gati i dramatizoja.

Më jepnin inspirim të bollshëm për recitim emocional.

Në ato kohë mungonte literatura,si e quanim“ e përtej gardhit“.Ngushëlloheshim me veprat që botoheshin te na,të cilat vërtet paraqitnin vlerë artistike.

Kam në dorë përmbledhjen e shkëlqyeshme poetike“Zogu i Diellit“,të poetit Din Mehmeti,përgaditur nga Dr. Ibrahim Rugova dhe përcjellur me një vlerësim brilan kritik nga ai,botuar nga redaksia e Rilindjes,më 1982 në Prishtinë. (Editorët e sotëm bëjnë sikur ta përfillnin këte model,ndihmë për lexuesit dhe ndihmë për autorin).

Poezia lirike e Din Mehmetit është poezi e ambientit,që breda tij gjallon subjektiviteti edhe kohor edhe ambiental.Vepra e parë „Në krahët e shkrepave“ katërcipërisht e vërteton këte.Bile,nga kritika e kohës,Din Mehmeti qe quajtur:POET I SHKREPAVE.

Ambienti këtu ka njështrirje më të gjërë dhe kohën e njerëzit brenda saj,që i japin poetit mundësi të përjetimit dhe të shfrimit lirik.

„Dy çështje na duken të rëndësishme dhe të vlerëshm në vështrimin e poezisë së Din Mehmetit kësaj here,të cilat në mënyrë fundamentale përbëjnë thënien poetike të tij:ambienti në aspektin tematik dhe liria lirike në atë poetik.“Dr. Ibrahim Rugova,f.7.

Ajo që e ka ngrit poetin,Din Mehmeti,mbi kupolën e poezisë artistike,mendoj se është thjeshtësia e vargut me kuptimësinë e plotë,që kjo hetohet leht te poezia“Kënga e Theshtë“

„ditën e tregut me shokun tim në tregtizë

kur më pa syve të mallur I shpërthej një dritëzë

fytyra e mrrolur iu mbush me gaz iu zgra,

si dikur si dikur kur sgkonim së bashku maleve me gja”….(f.28).

Me këte poezi në mënyrë të thjeshtë e me plot dinamizëm shprish mallin e fëminisë.Evokon bukur jetën në ambientin rural dhe lojën me fëmijt moshatarë të fshatit,të një kohe të largët e të struku fort në shpirtin e poetit.

Kjo poezi me forcën e shprehjes,pak të dialogizuar,nuk duhet të mirret vetë si poezi e përkryer,por edhe si dramë në vargje,nga e cila mund të del një skenar i mrekullueshëm.

Në poezinë e përkryer të Din Mehmetit temë bosht është ambienti dhe njerëzit me fatet e tyre brenda këtij ambienti.

Vagjet janë mirë të ngjeshura artistikisht,të cilat pasurohen me shprehjet metaforike,por here-herë edhe me ironinë lirike.

I quajtëm shfrime lirike këto poezi,pasiqë dominon lirizmi edhe i kushtëzuar.Këtu hasim edhe elemente konkrete të botës subjective,si :Zeqë Shpati,Binaku,Braha,Fata,Selman Selmaqni,Mehmet Dina,Ali Pashë Magjari ,Lami etj.

Femrës ky nuk i drejton ofkëllima as eksklamacione,por I këndon me afsh shpirti,sit e “Zogëza e Dukagjinit”

…bukuria jote i djeg kufijtë

E urrejtjeve të motive

Bukuria jote i kurorëzon agimet

E kuqërremta gjatë lindjeve….(f.42)

Ose kur flet me gjuhë zemre.

…vasha e Malësisë me zogjtë e krahrorit

Drejton anët e horizontit…

…Vasha e Malësisë shkoi në det

T`i tregojë detit çka është badhësia.

Këto shkëputje dëshmojnë se sa me afsh zemre dhe me përkushtim elegant e mëveshë poetikisht vashën me tipare të bukurisë së adhurueshme.

Në krahasim me këto sa u tha,poezia e sotme erotike,ka mbetur e mangët,e ngurtësuar brenda shtrirjes lirike,ku hyhet,pa uvertyrë e joshje në temën e thatë,si lloj striptisi i shpërlarë nga kultura erotike.

Dashuri kanë bërë njerëzit që nga koha e Adamit e Evës,por vetëm në suaza të dashurisë së motivuar nga shpirti e jo porno,si sot.

Poeti Din Mehmeti,përmef figurave i ka përjtësuar artistikisht ngjarjet,pa data të caktuara,por që ngjarja e poetizuar,nga kontesti na jep shumë njohuri edhe për kohën si në simbolikën “Djepi i Yjeve” ku na rrëfen për atë gjeneratë,që ndërpreu shkollën për të luftuar dhe pas luftës prapë kthehen në shkollë edhe të burrëruar,me revole në brez dhe me plumba harruar xhepave të shkoqur.

Din Mehmeti u lind në fshatin Gjocaj të Junikut afër Gjakovës më 1932.

Na dhuroi një opus të pasur me vepra letrare artistike,të cilat e pavdeksojnë.

Për pjesën tjetër nuk do të flas.

Do të besoj që poetët nuk kanë vdekje!!!

Haki N.Bunjaku

Vendimi për pronat/ Shpërthen me mllef Çun Lajçi, mallkon Presidentin e Kryeministrin

Z.President e z. Kryeministër

Për Rugovën that se nuk kan fletë Kadastrale dhe se kufini ka qenë gjithmonë të Kuqishta,
Po për tokat në zemër të Deçanit ku kurrë s’kishte kufi dhe ku kurrë Serbia as Jugosllavia nuk ua muer shqiptarve me ia falë Kishës – si doli që ato t’ia falni sot Manastirit të Deçanit. Pse nuk kerkuet ‘kadastralet’ siç kerkuet tek ne?
A jemi shtet i lirë e sovran apo “sovrane” jan vetem kokat tuaja, he mbetshi pa to, po si falen tokat kaq leht!